Αναπτυξιακό Συνέδριο ΤΕΕ/ΤΚΜ «ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Άμεσες Ενέργειες και Στρατηγικός Σχεδιασμός» 15 Χρόνια σε τροχιά απόκλισης Γιώργος Χατζόπουλος Ομάδα Εργασίας ΤΕΕ/ΤΚΜ Θεσσαλονίκη, 9 Ιουνίου 2016 Κτίριο ΤΕΕ/ΤΚΜ
Βασικά σημεία Η κατάσταση στην ΠΚΜ σήμερα / αναπτυξιακές επιδόσεις Διάγνωση αιτιών Προκλήσεις προοπτικές για την επανέναρξη της αναπτυξιακής διαδικασίας
Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Κομβική θέση στη διασύνδεση της Χώρας με τα Βαλκάνια και την υπόλοιπη ηπειρωτική Ευρώπη Σημαντικά δίκτυα και υποδομές μεταφορών και ενέργειας Κρίσιμη μάζα εκπαιδευτικών και ερευνητικών ιδρυμάτων Σημαντική συγκέντρωση και κλίμακα παραγωγικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων Πλούσιο απόθεμα τουριστικών, φυσικών και πολιτιστικών πόρων
Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Βασικά αναπτυξιακά μεγέθη Πηγές δεδομένων: Eurostat, ΕΛΣΤΑΤ, Ινστιτούτο Εξαγωγικών Ερευνών και Σπουδών (ΙΕΕΣ) του ΣΕΒΕ Δείκτης Κεντρική Μακεδονία Χώρα Μονάδες ΑΕΠ κκ (2014) 15.300 19.900 PPS ανά κάτοικο Ανεργία (2015) 26,0 24,9 % άνω των 15 ετών Ανεργία γυναικών (2015) 30,1 28,9 % γυναικών άνω των 15 ετών Μακροχρόνια Ανεργία (άνω των 12 μηνών) (2015) 74,5 73,1 % ανεργίας Ανεργία νέων (15-24 ετών) (2015) 51,9 49,8 % μεταξύ 15-24 ετών Ποσοστό πληθυσμού με τριτοβάθμια εκπαίδευση (2015) 29,1 29,1 % ηλικίας 25-64 ετών Ακαθάριστες Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου προς ΑΕΠ () 13,05 12,02 % Δαπάνες σε Ε&Α προς ΑΕΠ () 0,75 0,81 % ΑΠΑ Μεταποίησης προς Σύνολο ΑΠΑ () 12,65 9,61 % Εξαγωγές αγαθών προς ΑΕΠ (2014) 18,18 15,15 % Διανυκτερεύσεις αλλοδαπών προς τις συνολικές διανυκτερεύσεις (2014) 71,38 81,79 %
2000 2001 2002 2014 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 ΑΕΠ κατά κεφαλήν Εξέλιξη ΑΕΠ κατά κεφαλήν (PPS ανά κάτοικο) 26.000 24.300 19.400 27.500 19.900 15.300 Κεντρική Μακεδονία 5.000 0 84,00% Ποσοστό % ΑΕΠ κκ προς τη Χώρα 83,00% 82,99% 82,00% 81,00% 80,00% 80,47% 79,83% 79,00% 78,00% 77,00% 78,65% 77,62% 77,91% 76,00% 75,00% 74,00%
2002 2014 2015 2002 2014 2015 2002 2014 2015 Ανεργία 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 Εξέλιξη ποσοστού ανεργίας (15 ετών και άνω) 8,4 7,8 7,0 30,2 27,5 24,9 10,9 26,0 9,4 Εξέλιξη ποσοστού ανεργίας ανδρών (15 ετών και άνω) Εξέλιξη ποσοστού ανεργίας γυναικών (15 ετών και άνω) 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 6,6 5,3 5,1 26,3 22,6 24,5 21,7 10,8 9,3 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 13,0 11,5 7,5 35,1 30,1 31,3 28,9 10,9 9,5
2002 2014 2015 2002 2014 2015 2002 2014 2015 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 Μακροχρόνια Ανεργία Ανεργία Νέων Συμμετοχή % μακροχρόνιας ανεργίας (άνω των 12 μηνών) στο ποσοστό ανεργίας 46,4 40,4 33,5 4,7 3,9 3,0 74,5 73,1 48,3 21,6 19,4 19,5 18,2 5,0 4,5 Μακροχρόνια ανεργία (άνω των 12 μηνών) 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Ανεργία νέων (15-24 ετών) 22,4 21,9 15,7 62,0 58,3 23,8 51,9 49,8 20,4
Τριτοβάθμια Εκπαίδευση 31,0 29,0 Ποσοστό % πληθυσμού με τριτοβάθμια εκπαίδευση ηλικίας 25-64 ετών 30,1 29,1 27,0 25,0 23,0 21,0 19,0 17,0 20,0 19,2 18,1 15,0 2002 2014 2015
Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου 70.000 60.000 Εξέλιξη ακαθάριστων επενδύσεων παγίου κεφαλαίου 60.528 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 21.686 10.990 3.192 40,00% 35,00% 30,00% 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00% Ποσοστό % ακαθάριστων επενδύσεων παγίου κεφαλαίου προς ΑΕΠ 26,01% 34,40% 13,05% 12,02%
Έρευνα & Ανάπτυξη Ποσοστό % δαπανών Ε&Α προς ΑΕΠ, 2,50 2,00 2,03 1,50 1,37 1,00 0,50 1,00 0,96 0,95 0,83 0,75 0,62 0,54 0,42 0,41 0,39 0,27 0,26 0,81 Περιφέρειες 0,00 Εξέλιξη ποσοστού % δαπανών Ε&Α προς ΑΕΠ στις επιχειρήσεις 1,40 1,20 1,00 1,14 1,1 1,13 1,25 1,29 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00 0,18 0,18 0,16 0,23 0,27 0,18 0,15 0,1 0,17 0,12
2000 2001 2002 2000 2001 2002 16,00% 14,00% 12,00% 10,00% 8,00% 6,00% 4,00% 2,00% 0,00% ΑΠΑ Μεταποίησης Ποσοστό % ΑΠΑ Μεταποίησης προς συνολική ΑΠΑ Ενότητας 14,69% 11,17% 12,39% 9,62% 10,99% 8,19% 12,65% 9,61% 45,00% 40,00% 35,00% 30,00% 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00% Ποσοστό % ΑΠΑ Μεταποίησης προς ΑΠΑ Μεταποίησης Χώρας 37,52% 39,86% 18,89% 16,71% 5,39% 17,84% 12,07% 7,10% Κεντρική Μακεδονία Στερεά Αττική Θεσσαλία
60,00% Εξαγωγές αγαθών Ποσοστό συμμετοχής % Περιφέρειας στις εξαγωγές αγαθών της Χώρας 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% 46,39% 41,31% 48,70% 24,41% 21,20% 17,92% 10,16% 16,12% 11,03% 2014 20,00% 18,00% Αττική Πελοπόννησος Ποσοστό % εξαγωγών αγαθών προς ΑΕΠ 18,09% 18,18% 16,00% 14,00% 12,00% 10,00% 11,31% 14,30% 15,15% 8,00% 6,00% 7,29% 4,00% 2,00% 0,00% 2014
80.000.000 70.000.000 60.000.000 50.000.000 40.000.000 30.000.000 20.000.000 10.000.000 Διανυκτερεύσεις 0 Εξέλιξη αριθμού διανυκτερεύσεων 66.022.270 7.891.793 2014 90,00% 80,00% 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% 70,70% 75.390.445 8.478.801 54,64% 2014 12,20% 12,00% 11,80% 11,60% 11,40% 11,20% 11,00% 10,80% Ποσοστά % αλλοδαπών στο σύνολο των διανυκτερεύσεων 81,79% 71,38% Ποσοστό % διανυκτερεύσεων προς Χώρα 11,95% 11,55% 11,39% 11,97% 11,19% 2014 11,25%
Αναπτυξιακές Επιδόσεις 1/2 Σταθερή πορεία αρνητικής απόκλισης του κκ προϊόντος σε σχέση με τη χώρα προ και μετά το Διαχρονικά χειρότεροι δείκτες ανεργίας Δραματική πτώση κατά 70 % των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου Οριακά σταθερή εξειδίκευση στη μεταποίηση Βελτίωση των εξαγωγικών επιδόσεων αγαθών μετά το και σταθερή υποχώρηση του μεριδίου της στη χώρα Σταθερή αύξηση του αλλοδαπού τουρισμού και απόσταση από την επίδοση της χώρας
Αναπτυξιακές Επιδόσεις 2/2 Μέτριες επιδόσεις στη συνολική δαπάνη Ε&Α ( 6η Περιφέρεια) και σταθερή χειροτέρευση της ιδιωτικής δαπάνης Ε&Α Σημαντικό μέγεθος αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης Κατά το ΕΣΠΑ 2014-2020 υποβιβασμός στην κατηγορία των λιγότερο αναπτυγμένων περιφερειών.
Διάγνωση Αιτιών Αποδυνάμωση του παραγωγικού συστήματος λόγω υποχώρησης των μη ανταγωνιστικών κλάδων και μη αναπλήρωση τους Έλλειμμα σύγχρονων οικονομικών και τεχνικών υποδομών που θα αξιοποιούν την κομβική θέση της Μη επαρκής αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων σε έρευνα εκπαίδευση Καθήλωση σε παρωχημένους και ανέφικτους στόχους κατά το παρελθόν Αμφιλεγόμενες επιλογές δημόσιων επενδύσεων ( έργων και ενισχύσεων ) Διασυνοριακός ανταγωνισμός κόστους και διαρροή ιδιωτικών επενδύσεων και κατανάλωσης
Προκλήσεις Προοπτικές για την επανέναρξη της αναπτυξιακής διαδικασίας 1/2 Η αξιοποίηση του γεωοικονομικού πλεονεκτήματος Η αξιοποίηση της αναδυόμενης μεσαίας τάξης σε γειτονικές χώρες Η νέα εθνική στρατηγική αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας Η συνεπής υποστήριξη mega projects ( Juncker plan ) Ο συγχρονισμός με την ευρωπαϊκή στρατηγική για την αύξηση του μεριδίου της μεταποίησης
Προκλήσεις Προοπτικές για την επανέναρξη της αναπτυξιακής διαδικασίας 2/2 Η εκμετάλλευση των ευκαιριών της οικονομίας της γνώσης Η αξιοποίηση νέων τουριστικών αγορών με τη δημιουργία νέων και βελτιωμένων υπηρεσιών Η έξυπνη και στοχευμένη αξιοποίηση των ευκαιριών που προσφέρει η στρατηγική για επενδύσεις φιλικές στο περιβάλλον ( κυκλική οικονομία, επανάχρηση, ενέργεια, προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή )