1 Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ Λαϊκό, Ιατρική Σχολή Αθηνών, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 2 Διεύθυνση Φαρμάκου, Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας, Αθήνα ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1 ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΝΕΟΥΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Μαρία Μυλωνά¹, Κωνσταντίνος Μακρυλάκης ¹, Γεώργιος Δαφούλας¹, Χαρά Κανή², Αναστασία Πολίτη², Παναγιώτα Λίτσα², Πέτρος Π. Σφηκάκης ¹, Σταύρος Λιάτης¹
ΕΙΣΑΓΩΓΗ (1) ΣΔ1 Ετερογενής διαταραχή αυτοάνοσης αρχής με καταστροφή των παγκρεατικών β- κυττάρων, οδηγώντας σε παντελή έλλειψη ινσουλίνης. Πάνω από 500.000 άτομα υπολογίζονται ότι πάσχουν από ΣΔ1 παγκόσμια (1/4 από Ευρώπη, 1/5 από Β. Αμερική και Καραϊβική). Αύξηση κατά 3% κατ έτος, 86.000 νέες περιπτώσεις στα παιδιά/ έτος.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ (2) Η συχνότητά του παρουσιάζει ευρεία γεωγραφική κατανομή, με την Ευρώπη να εμφανίζει τον υψηλότερο αριθμό παιδιών με ΣΔ1: ~140.000 περιπτώσεις με αύξηση 21.600 νέων περιπτώσεων/ έτος.
Επιπολασμός του διαβήτη τύπου 1 σε παιδιά < 15 ετών Υψηλότερος στους Ευρωπαίους με σαφή κατανομή Βορρά ( ) Νότου ( ) ΧΩΡΕΣ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΣΔ1 ( ) ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ <15 ΕΤΩΝ Φινλανδία 4.5 HΠΑ 2.4 Ολλανδία 1.75 Ιταλία 1.26 Σαρδηνία 3.8 Τουρκία 0.75
ΕΙΣΑΓΩΓΗ (3) Η Διεθνής Ομοσπονδία Διαβήτη υπολόγισε τον επιπολασμό της νόσου στο 1.3 στα Ελληνόπουλα <15 ετών, βασιζόμενη σε στοιχεία της παλαιότερης επιδημιολογικής μελέτης EURODIAB.
ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι: η αναγνώριση όλων των παιδιών και νέων ενηλίκων(<35 ετών) με ΣΔ1 στην Ελλάδα και την περαιτέρω διερεύνηση της γεωγραφικής κατανομής της νόσου.
ΥΛΙΚΟ/ΜΕΘΟΔΟΙ (1) Χρησιμοποιήθηκε η βάση δεδομένων της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ). Ως άτομα με ΣΔ1 (νεότερα των 35 ετών) θεωρήθηκαν εκείνα, που έλαβαν τουλάχιστον 2 εκτελεσμένες συνταγές ινσουλίνης με κωδικό ICD-10 «Ε10» (ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης), άνευ συμμετοχής (0%), από την 1η Ιουνίου 2014 ως την 31η Μαΐου 2015. Η μελέτη έγινε μετά την εισαγωγή των ανασφάλιστων στη βάση δεδομένων.
ΥΛΙΚΟ/ΜΕΘΟΔΟΙ (2) Το μέγεθος του ελληνικού πληθυσμού ανά φύλο, ηλικία και νομό καθορίστηκε σύμφωνα με την απογραφή του 2011 από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία. Η παρούσα αποτελεί μέρος της μελέτης, η οποία δημοσιεύθηκε online Diabetes Research and Clinical Practice: S. Liatis et al. Diabetes Res Clin Pract Online ahead of print (http://authors.elsevier.com/sd/article/s0168822716301681)
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ (1) Ο πληθυσμός της μελέτης αποτελούνταν από 4.081.093 άτομα, που αντιστοιχούν στο 95% του ελληνικού πληθυσμού 35 ετών. Ανευρέθηκαν 6.183 περιπτώσεις με ΣΔ1, που αντιστοιχούν σε επιπολασμό 1.51 (0.83 σε παιδιά < 15 ετών). Παρατηρήθηκε ελαφρά υπεροχή των ανδρών (53.9%), η οποία, ωστόσο, υπήρξε πιο έκδηλη μετά την ηλικία των 24 ετών.
ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΣΔ1 ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ (ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΦΥΛΟ) Age group (years) Patients with diabetes (n) Prevalence ( ) Males Females Males Females 0-4 35 48 5-14 607 548 15-24 1,192 1,039 25-34 1,496 1,218 0.1 0.2 1.2 1.1 2 1.9 2 1.7
ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΣΔ1 ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ (ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ) ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΣΔ1 ( ) ΑΝΑΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ- ΘΡΑΚΗ 1.45 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1.38 ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1.60 ΉΠΕΙΡΟΣ 1.66 ΘΕΣΣΑΛΙΑ 1.45 ΙΟΝΙΟΙ ΝΗΣΟΙ 1.49 ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ 1.35 ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ 1.09 ΑΤΤΙΚΗ 1.57 ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 1.22 ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 1.62 ΝΟΤΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 1.86 ΚΡΗΤΗ 1.30
ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΣΔ1 ΑΝΑ ΝΟΜΟ ΝΟΜΟΣ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΣΔ1 ( ) ΚΑΣΤΟΡΙΑ 2.1 ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2.01 ΚΟΖΑΝΗ 1.86 ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ 1.90 ΧΙΟΣ 1.98 ΑΤΤΙΚΗ 1.57 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1.46 ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ 1.01 ΚΟΡΙΝΘΟΣ 1 ΦΩΚΙΔΑ 0.79 ΓΡΕΒΕΝΑ 0.69 ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ 0.52
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ Πλεονεκτήματα Δείγμα το σύνολο σχεδόν του ελληνικού πληθυσμού (95%) Εκτελεσμένες συνταγές Διάκριση των συνταγών με 0% συμμετοχή Συμπεριλήφθηκαν οι ανασφάλιστοι (βάσει του ΦΕΚ 1753Β/28.06.2014) Αριθμοί που συμβαδίζουν με την παγκόσμια βιβλιογραφία Περιορισμοί Περιορισμένη εξοικείωση («κουλτούρα») με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση ~1200 άτομα με ICD-10 E10 και 10% συμμετοχή Άτομα εκτός συνταγογράφησης
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η παρούσα αποτελεί την πρώτη μελέτη, που διερευνά τον επιπολασμό του ΣΔ1 στο συνολικό πληθυσμό των παιδιών και νέων ενηλίκων της Ελλάδας. Παρατηρήθηκε συνολικά χαμηλός επιπολασμός της τάξης του 1.51, χωρίς διαφορά βορρά- νότου. Ωστόσο, αναδείχθηκε μετρίως μεγαλύτερη συχνότητα της νόσου στα νησιά του Αιγαίου, όχι όμως στην Κρήτη.
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ