ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ Για να βρούμε τη θέση ενός στοιχείου μιας κύριας ομάδας στον Περιοδικό Πίνακα (Π.Π.) γράφουμε την ηλεκτρονιακή δομή οπότε ο αριθμός των στοιβάδων μας δίνει την περίοδο και ο αριθμός των ηλεκτρονίων της εξωτερικής στοιβάδας την ομάδα στη όποια ανήκει. Επίσης όταν γνωρίζουμε την θέση ενός στοιχείου στο Π.Π. μπορούμε να βρούμε την ηλεκτρονιακή του δομή γιατί η περίοδος μας δείχνει τον αριθμό των στοιβάδων ενώ η ομάδα τα ηλεκτρόνια της εξωτερικής στοιβάδας. Δίνονται τα στοιχειά 13 Αl και 19 Κ. Να βρεθεί σε ποια περίοδο και σε ποια ομάδα του Π.Π. είναι τοποθετημένα τα στοιχειά αυτά: 13 Αl γραφούμε την ηλεκτρονιακή δομή του Αl Κ(2),L(8) M(3). Το στοιχειό αυτό διαθέτει 3 στοιβάδες οπότε βρίσκεται στη 3 η περίοδο του Π.Π. Επίσης διαθέτει 3 ηλεκτρόνια στην εξωτερική στοιβάδα επομένως ανήκει ΙΙΙΑ ομάδα ή στη 13 η στήλη του Π.Π. 19 Κ γραφούμε την ηλεκτρονιακή δομή του Κ Κ(2) L(8) M(8) N(1). Το στοιχειό αυτό διαθέτει 4 στοιβάδες οπότε βρίσκεται στη 4 η περίοδο του Π.Π. Επίσης διαθέτει 1 ηλεκτρόνια στην εξωτερική στοιβάδα επομένως ανήκει ΙΑ ομάδα ή 1 η στήλη του Π.Π. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1. Ποια από τα επόμενα στοιχεία έχουν παρόμοιες χημικές ιδιότητες;,,,,, 7 A 9 B, 11 15 17 33 H
...... 2. Nα γράψετε την ηλεκτρονική δομή και να βρείτε τον ατομικό αριθμό ενός στοιχείου που ανήκει: α) στα αλκάλια,... β) στις αλκαλικές γαίες, γ) στα αλογόνα,... δ) στα ευγενή αέρια... 3. Για τα επόμενα στοιχεία γνωρίζουμε την ομάδα του Π.Π. στην οποία ανήκουν: Na: IA, S: VIA, K: IA Cu : IB, Cr: VIB, Li: IA Ποια από τα στοιχεία αυτά: α) έχουν παρόμοιες χημικές ιδιότητες; β) είναι αμέταλλα; 4. α) Σε ποια ομάδα και σε ποια περίοδο ανήκουν τα στοιχεία Al και Si 14 ; β) Ποιο από τα επόμενα στοιχεία έχει παρόμοιες ιδιότητες με το Si; i) (Βόριο) ii) iii) iv) 5 B 31 Ga Sr 38 32 Ge (Γάλλιο) (Στρόντιο) (Γερμάνιο) 13 5. Το άστατο (At) είναι ένα ραδιενεργό στοιχείο με Ζ = 85. α) Σε ποια ομάδα και σε ποια περίοδο του Π.Π. ανήκει; β) Ποια από τα επόμενα στοιχεία έχουν παρόμοιες ιδιότητες με το At; 13 Al, S, 35Βr 16 17 Cl,
......... 6. Σημειώστε με Σωστό ή Λάθος. α) Η κατάταξη των στοιχείων στον σύγχρονο Π.Π. γίνεται κατά σειρά αυξανόμενου ατομικού αριθμού. β) Τα στοιχεία που ανήκουν στην ίδια κύρια ομάδα έχουν συμπληρώσει τον ίδιο αριθμό ηλεκτρονικών στιβάδων. γ) Τα ισότοπα άτομα ανήκουν στην ίδια θέση στον Π.Π. δ) Ο αριθμός των στοιχείων που ανήκουν σε καθεμία από τις τέσσερις πρώτες περιόδους, δίνεται από τον τύπο 2n 2. ε) Όταν δυο άτομα έχουν τον ίδιο μαζικό αριθμό, ανήκουν σε στοιχεία που τοποθετούνται στην ίδια θέση του Π.Π. στ) Οι αλκαλικές γαίες έχουν τοποθετηθεί σε 7 περιόδους. ζ) Η πρώτη περίοδος περιλαμβάνει το υδρογόνο και τα αλκάλια 7. Σημειώστε με Σωστό ή Λάθος. α) Τα στοιχεία των οποίων τα άτομα έχουν εξωτερική στιβάδα την Ο ανήκουν στην 5 η περίοδο του Π.Π. β) Τα στοιχεία μιας περιόδου έχουν παρόμοιες φυσικές ιδιότητες. γ) Τα στοιχεία της τρίτης περιόδου έχουν ατομικού αριθμούς από Ζ= 11 μέχρι Ζ = 18. δ) Το άτομο του πρώτου στοιχείου κάθε περιόδου έχει στην εξωτερική στιβάδα ένα ηλεκτρόνιο. ε) Όλες οι περίοδοι του Π.Π. περιλαμβάνουν αμέταλλα, μέταλλα και ένα ευγενές αέριο.
στ) Η τέταρτη περίοδος περιέχει 32 στοιχεία. ζ) Σε μια περίοδο, όσο προχωράμε από αριστερά προς τα δεξιά, τόσο ελαττώνεται ο μεταλλικός χαρακτήρας των στοιχείων. 8. Σημειώστε με Σωστό ή Λάθος. α) Τα στοιχεία της Ι ΙΑ ομάδας έχουν στην εξωτερική τους στιβάδα 2 ηλεκτρόνια β) Τα στοιχεία της VIIA ομάδας είναι αμέταλλα και έχουν στην εξωτερική τους στιβάδα 7 ηλεκτρόνια. γ) Η ΙΑ ομάδα περιλαμβάνει περισσότερα στοιχεία από τη ΙΙΑ ομάδα. δ) Όλα τα ευγενή αέρια έχουν στην εξωτερική τους στιβάδα 8 ηλεκτρόνια. ε) Τα στοιχεία μετάπτωσης ανήκουν στις ομάδες Β του Π.Π. στ) Τα στοιχεία της ΙΙΙΑ ομάδας έχουν μεγαλύτερο ατομικό αριθμό από τα στοιχεία της ΙΙΑ ομάδας. ζ) Η VIA ομάδα περιλαμβάνει 7 στοιχεία. η) Οι λανθανίδες και οι ακτινίδες είναι αμέταλλα και ανήκουν στην ΙΒ ομάδα του Π.Π. 9. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σε καθεμία από τις επόμενες ερωτήσεις. α) Η κατάταξη των στοιχείων στον Π.Π. γίνεται με βάση: i) τον ατομικό αριθμό, ii) τον μαζικό αριθμό, iii) την πυκνότητα, iv) τη μάζα του ατόμου. β) Τα αλογόνα ανήκουν στην ομάδα: i) VA ii) VIIA iii) 15 iv) VIIB γ) Τα στοιχεία που ανήκουν στην ίδια κύρια ομάδα (Α) του Π.Π. έχουν i) ίδιο αριθμό στιβάδων, ii) παρόμοιες χημικές ιδιότητες,
iii) ίδια ατομική ακτίνα. δ) Τα στοιχεία που ανήκουν στην ίδια περίοδο του Π.Π. έχουν: i) παρόμοιες χημικές ιδιότητες, ii) ίδιο μαζικό αριθμό, iii) ίδιο αριθμό ηλεκτρονικών στιβάδων, iv) ίδιο αριθμό ηλεκτρονίων στην εξωτερική τους στιβάδα. ε) Τα στοιχεία της VA ομάδας έχουν στην εξωτερική τους στιβάδα: i) 1e ii) 5e iii) 7e iv) 8e στ) Σε ποια περίοδο ανήκουν τα στοιχεία που έχουν εξωτερική στιβάδα τη Ν; i) 2 η ii) iii) iv) 3 η 4 η 5 η ζ) Ποιο από τα επόμενα στοιχεία ανήκει στις αλκαλικές γαίες; i) Br ii) Mg iii) K iv) S η) Η θέση ενός στοιχείου στον Περιοδικό Πίνακα δίνει πληροφορίες για: i) Τον μαζικό αριθμό του, ii) Τις χημικές ιδιότητες, iii) Την προέλευση του. θ) Ο αριθμός των στοιχείων της τρίτης περιόδου του Π.Π. είναι: i) 8 ii) 18
iii) 32 ι) Ο ατομικός αριθμός του δευτέρου στοιχείου από τα αλογόνα είναι: i) 9 ii) 16 iii) 17 ια) Ποια περίοδος του Π.Π. έχει τα λιγότερα στοιχεία; i) 1 η ii) iii) iv) 2 η 6 η 7 η ιβ) Τα στοιχεία των οποίων τα άτομα έχουν στην εξωτερική τους στιβάδα 6 ηλεκτρόνια ανήκουν στην ομάδα: i) IA ii) VIA iii) IVA iv) IIA ιγ) Ευγενές αέριο έχει ατομικό αριθμό Ζ 1 = ν. Το στοιχείο με ατομικό αριθμό Ζ 2 = ν + 2ανηκει στην ομάδα: i) IA ii) VIA iii) IVA iv) IIA
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 1. Με βάση την ηλεκτρονική δομή των ατόμων τους να βρείτε σε ποια ομάδα και σε ποια περίοδο του Π.Π. ανήκουν τα στοιχεία: 4Be, 10Ne, 13Al, 15 38Sr,...... 2. Το στοιχείο Σ έχει ατομικό αριθμό Ζ και ανήκει στην VA ομάδα και στην τρίτη περίοδο του Π.Π. α) Ποιος είναι ο ατομικός αριθμός του στοιχείου Σ; β) Σε ποια ομάδα και σε ποια περίοδο του Π.Π. ανήκουν τα στοιχεία Σ 1, Σ 2 με ατομικούς αριθμούς αντίστοιχα Ζ 1 = Ζ +3, Ζ 2 = Ζ + 5...... 3. Τα αντίστοιχα Α, Β και Γ έχουν ατομικούς αριθμούς Ν 2, Ν και Ν+ 3 αντίστοιχα. α) Αν το στοιχείο Β είναι ευγενές αέριο, σε ποιες ομάδες του Π.Π. ανήκουν τα στοιχεία Α και Γ;
β) Αν το στοιχείο Β είναι αλογόνο, σε ποιες ομάδες του Π.Π. ανήκουν τα στοιχεία Α και Γ;