ΡΗΜΑΤΑ Ρήµατα λέγονται οι λέξεις, που φανερώνουν ότι ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγµα ενεργεί ή παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε µια κατάσταση. Αριθµοί του ρήµατος 1. Ο µαθητής γράφει. 2. Οι µαθητές γράφουν. 3. Το άλογο τρέχει. Τα αεροπλάνο πετά. 4. Τα άλογα τρέχουν. Τα αεροπλάνα πετούν. 5. Το παιδί κλαίει Στο 1 αυτός που γράφει είναι ένας: ο µαθητής Στο 2 αυτοί που γράφουν είναι πολλοί: οι µαθητές Στο 3 αυτό που τρέχει, πετά, είναι ένα: το άλογο, το αεροπλάνο. Στο 4 αυτά που τρέχουν, πετούν είναι πολλά: τα άλογα, τα αεροπλάνα. Τα ρήµατα όπως και τα ονόµατα έχουν δύο αριθµούς: ενικό και πληθυντικό Πρόσωπα του ρήµατος Εγώ δουλεύω περισσότερο από εννέα ώρες την ηµέρα, ενώ εσύ δουλεύεις λιγότερο από τέσσερις. Αν πεις και για τον αδερφό σου. Αυτός δουλεύει λιγότερο από όλους µας. Φυσικά όλοι εµείς δουλεύουµε, όχι όµως το ίδιο ο καθένας. Εσείς δουλεύετε όποτε σας έρθει η όρεξη. Με λίγα λόγια αυτοί που δουλεύουν είναι οι γονείς των παιδιών. Στην παραπάνω παράγραφο βρήκαµε το ρήµα δουλεύω, που πηγαίνει µε τα τρία πρόσωπα του λόγου εγώ- εσί- αυτός της προσωπικής αντωνυµίας και στους δύο αριθµούς. 1 ο πρόσωπο 2 ο πρόσωπο 3 ο πρόσωπο Ενικός αριθµός εγώ δουλεύω εσύ δουλεύεις αυτός δουλεύει Πληθυντικός αριθµός εµείς δουλεύουµε εσείς δουλεύετε αυτοί δουλεύουν Το ρήµα σε κάθε αριθµό έχει τρία πρόσωπα Να κλίνει το ρήµα ταξιδεύω και στους δύο αριθµούς Ενικός αριθµός Πληθυντικός αριθµός 1 ο πρόσωπο 2 ο πρόσωπο 3 ο πρόσωπο..... Καλή δουλειά
ΕΓΚΛΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΙ 1. Οι εγκλίσεις Πόσοι εργάζονται για να γίνει ένα βιβλίο. Ο συγγραφέας γράφει το βιβλίο σε χαρτί. Ειδικός τεχνίτης, ο στοιχειοθέτης φτιάνει το κείµενο µε σιδερένια τυπογραφικά στοιχεία που µοιάζουν µε σφραγίδες. Ειδικός τεχνίτης, ο ζωγράφος, ζωγραφίζει τις εικόνες. Ο τυπογράφος τυπώνει το κείµενο τα κείµενα και τις εικόνες σε πολλά αντίτυπα µε µηχανές. Ο βιβλιοδέτης ράβει ή κολλά τα τυπωµένα φύλλα και βάζει το εξώφυλλο. Στις παραπάνω προτάσεις τα ρήµατα, Γράφει, φτιάνει, ζωγραφίζει, τυπώνει, ράβει, κολλά, βάζει φανερώνουν κάτι ορισµένο και βέβαιο. Τα ρήµατα βρίσκονται στην οριστική έγκλιση. Οριστική έγκλιση είναι ο τύπος του ρήµατος, που φανερώνει ότι αυτό που δηλώνεται από το ρήµα είναι ορισµένο και βέβαιο. 2. Οι χρόνοι του ρήµατος άσκαλος: Τι µέρα είναι σήµερα, Πόπη; Πόπη: Σήµερα είναι, Τετάρτη. άσκαλος: Τι µέρα ήταν χτες; Πόπη: Χτες ήταν Τρίτη. άσκαλος: Τι µέρα θα είναι αύριο; Πόπη: Αύριο θα είναι Πέµπτη. Η συνοµιλία αυτή αναφέρεται σε τρεις διαφορετικούς χρόνους. Η πρώτη ερώτηση, µαζί µε την απάντησή της, αναφέρεται σε τωρινό χρόνο, δηλ. στο παρόν. Η δεύτερη ερώτηση, µαζί µε την απάντησή της, αναφέρεται σε περασµένο χρόνο, δηλ. στο παρελθόν. Η Τρίτη ερώτηση µε την απάντησή της αναφέρεται σε κατοπινό χρόνο, δηλ. στο µέλλον. Οι τύποι του ρήµατος που φανερώνουν πότε γίνεται µια ενέργεια λέγονται χρόνοι.
Τα ρήµατα έχω και είµαι. Έγκλιση Οριστική ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ έχω έχεις έχει έχουµε ή έχοµε έχετε έχουν είχα είχες είχε είχαµε είχατε είχαν θα έχω θα έχεις θα έχει θα έχουµε ή θα έχοµε θα έχετε θα έχουν ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ είµαι είσαι είναι είµαστε είστε είναι ήµουν ήσουν ήταν ήµαστε ήσαστε ήταν θα είµαι θα είσαι θα είναι θα είµαστε θα είστε θα είναι 2013 µ. Χ. Ειδικό.Σ. Κωφών και Βαρηκόων
ΑΣΚΗΣΗ Στις παρακάτω προτάσεις να βάλεις το ρήµα «έχω» στο σωστό χρόνο, αριθµό και πρόσωπο. - Σε βλέπω που νυστάξει. - Της είπα ότι αρκετή δουλειά. - Χτες. Τα γενέθλιά µου - Εµείς κήπο στο σπίτι µας. - Όλοι µας. ανάγκη από καθαρό αέρα και σωστή τροφή. - Οι γονείς µας ανάγκη από τη βοήθειά µας. Στις παρακάτω προτάσεις να βάλεις το ρήµα «είµαι» στο σωστό χρόνο, αριθµό και πρόσωπο. - Η Πόπη, ο Ηλίας και ο Άγγελος φίλοι. - Στις εννέα η ώρα το πρωί στο χωριό µου. - Του χρόνου... στην ΣΤ τάξη. - Χτες. επίσκεψη στη νονά µου. - Πού. τέτοια ώρα; - Μεθαύριο.. η σειρά µου. - Τώρα.η σειρά σου να τρέξεις. - Χτες.η σειρά τους να καθαρίσουν την αίθουσα Καλή δουλειά
Οι δύο συζυγίες των ρηµάτων Όταν φεύγω για το σχολείο χαιρετώ τους γονείς µου. Περπατώ στο πεζοδρόµιο και προσέχω τα αυτοκίνητα στις διασταυρώσεις. Όταν µπαίνω στην αυλή του σχολείου, καληµερίζω τους συµµαθητές µου. Μαζί τους παίζω στα διαλείµµατα. Προσπαθώ να είµαι καλός µε όλους. ε χτυπώ και δεν ενοχλώ κανέναν. Στο παραπάνω κείµενο υπάρχουν δέκα ρήµατα, που µπορούµε να τα χωρίσουµε σε δυο οµάδες. Α ΟΜΑ Α Β ΟΜΑ Α 1. φεύγω 6. χαιρετώ 2. προσέχω 7. περπατώ 3. µπαίνω 8. προσπαθώ 4. καληµερίζω 9. χτυθπώ 5. παίζω 10. ενοχλώ - Τα ρήµατα της Α οµάδας τελειώνουν σε ω άτονο και ανήκουν στην πρώτη συζυγία. - Τα ρήµατα της Β οµάδας τελειώνουν σε ώ που τονίζεται και ανήκουν στη δεύτερη συζυγία. Κλίση ρηµάτων Α και Β συζυγίας ( Ενεργητική φωνή Α ΣΥΖΥΓΙΑΣ Β ΣΥΖΥΓΙΑΣ εγώ φεύγω εγώ χαιρετώ/χαιρετάω εσύ φεύγεις εσύ χαιρετάς αυτός/ή/ό φεύγει αυτός/ή/ό χαιρετά/χαιρετάει εµείς φεύγουµε εµείς χαιρετάµε εσείς φευγετε εσείς χαιρετάτε αυτοί/ές/ά φεύγουν αυτοί/ές/ά χαιρετάνε/χαιρετούν(ε Κλίνε προφορικά και τα υπόλοιπα ρήµατα του πίνακα της Α και της Β οµάδας του παραπάνω πίνακα. Καλή δουλειά
Τα µέρη του λόγου Τα µέρη του λόγου είναι δέκα(παρακάτω εικόνα Τα πρώτα έξι (06 τα µάθαµε Επιρρήµατα - Το µικρό πουλάκι βρίσκεται πάνω στο δέντρο και το µεγάλο είναι κάτω - Τώρα τρώει, ύστερα θα κοιµηθεί. - Ο ένας νιώθει ευχάριστα ο άλλος αισθάνεται άσχηµα. - Ο πρώτος πήρε κάµποσο γλυκό ο άλλος δεν πήρε καθόλου. - Το πρώτο αυτοκίνητο µπορεί να περάσει; Ναι! Το δεύτερο αυτοκίνητο; Όχι.
Στις παραπάνω προτάσεις βρήκαµε τις άκλιτες λέξεις. Πάνω, κάτω, τώρα, ύστερα, ευχάριστα, άσχηµα, κάµποσο, καθόλου, ναι, όχι. Οι λέξεις αυτές φανερώνουν: τόπο, χρόνο, τρόπο, ποσό, βεβαίωση ή άρνηση Τέτοιες άκλιτες λέξεις που συνοδεύουν (προσδιορίζουν τα ρήµατα και φανερώνουν τόπο, χρόνο, τρόπο, ποσό, βεβαίωση ή άρνηση λέγονται επιρρήµατα Τα επιρρήµατα ανάλογα µε τη σηµασία τους, τα χωρίζουµε σε πέντε κατηγορίες. - Τοπικά: (πού εδώ, εκεί, πάνω, κάτω, ψηλά, χαµηλά, µπροστά, πίσω, µέσα, έξω, - Χρονικά: (πότε τώρα, πριν, έπειτα, µετά, αύριο, χτες, σήµερα, πέρσι, αµέσως,.. - Τροπικά: (πώς έτσι, αλλιώς, καλά, άσχηµα, ευχάριστα, ωραία, περίφηµα, φρόνιµα, ήσυχα,. - Ποσοτικά: (πόσο τόσο, κάµποσο, αρκετά, πολύ, λίγο, λιγάκι, καθόλου, περίπου, σχεδόν, - Βεβαιωτικά Αρνητικά: ναι, βέβαια, βεβαίως, σωστα, αλήθεια, όχι, δε(ν, µη(ν. Να τα µάθεις
Κοιτώντας το παρακάτω σχήµα απάντησε στις ερωτήσεις: 1. Ποιοι αριθµοί βρίσκονται µέσα στο τρίγωνο; 2. Να βρεις το άθροισµά τους. 3. Να βρεις το γινόµενό τους 4. Ποιοι αριθµοί βρίσκονται στον κύκλο; 5. να βρεις το άθροισµά τους. 6. Να βρεις το γινόµενό τους. 7. ποιοι αριθµοί βρίσκονται στο ορθογώνιο; 8. Να βρεις το άθροισµά τους 9. Να βρεις το γινόµενό τους. Αν Θέλεις εδώ µπορείς να κάνεις τις πράξεις.
Στην παρακάτω εικόνα υπάρχουν τρία σχήµατα. (τρίγωνο, κύκλος και τετράγωνο. 1. Ποιοι αριθµοί βρίσκονται µέσα στο τρίγωνο και στο τετράγωνο; 2. Να βρεις το άθροισµά τους. 3. Να βρεις το γινόµενό τους 4. Ποιοι αριθµοί βρίσκονται στον κύκλο; 5. Να βρεις το άθροισµά τους. 6. Να βρεις το γινόµενό τους. 7. Ποιοι αριθµοί βρίσκονται στο τετράγωνο και στον κύκλο; 8. Να βρεις το άθροισµά τους 9. Να βρεις το γινόµενό τους. 10. Σε ποιο σχήµα υπάρχει µεγαλύτερο άθροισµα; 11. Σε ποιο σχήµα υπάρχει µεγαλύτερο γινόµενο; 12. Φτιάξε ένα πρόβληµα µε µερικούς από τους αριθµούς του κύκλου. Καλή δουλειά
Αφαίρεση µε δανεισµό. Στα κουτάκια βάλε τους αριθµούς που λείπουν: 3 8 7-2 7-3 9. 4 1 5 5 3 8 2 - - 7-1 4. 2 9 2 0 9
Στην παρακάτω εικόνα βλέπεις τρία σχήµατα. (Ένα τετράγωνο, έναν κύκλο και ένα τρίγωνο 1. Βρες τους αριθµούς που υπάρχουν στο τρίγωνο. Να βρεις τι άθροισµα έχουν. Να βρεις τι γινόµενο έχουν. 2. Βρες τους αριθµούς που υπάρχουν στο τετράγωνο. Να βρεις τι άθροισµα έχουν. Να βρεις τι γινόµενο έχουν. 3. Βρες τους αριθµούς που υπάρχουν στον κύκλο. Να βρεις τι άθροισµα έχουν. Να βρεις τι γινόµενο έχουν. 4. Να βρεις ποιο από τα τρία σχήµατα έχει µεγαλύτερο άθροισµα. Ποιο από τα τρία σχήµατα έχει µεγαλύτερο γινόµενο. Να τα βάλεις από το µεγαλύτερο στο µικρότερο. Χάρης Λωρίδας Καλή δουλειά
ιάβασε προσεκτικά το παρακάτω κείµενο και απάντησε στις ερωτήσεις: Η κυρία Βασιλική είναι κοµµώτρια. Το κοµµωτήριό της βρίσκεται σε µια καινούρια πολυκατοικία κοντά στο κέντρο της πόλης των Ιωαννίνων. Η κυρία Βασιλική κουράζεται πάρα πολύ, γιατί στέκεται όρθια πολλές ώρες. Γι αυτό φοράει πάντα τσόκαρα µε κοντά τακούνια. Της αρέσει πολύ να κουρεύει τα µικρά παιδιά και κυρίως τα κορίτσια. Κάνει περίεργα κοτσιδάκια µε καφέ και κόκκινα κοκαλάκια. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Πώς λέγεται η κοµµώτρια; 2. Πού βρίσκεται το κοµµωτήριο της κυρίας Βασιλικής; 3. Γιατί κουράζεται πολύ η κυρία Βασιλική; 4. Τι φοράει η κυρία Βασιλική όταν δουλεύει;
ιάβασε προσεκτικά το παρακάτω κείµενο και απάντησε στις ερωτήσεις: Ο κύριος Χάρης είναι ταχυδρόµος σε ένα µεγάλο χωριό. Κάθε µέρα δουλεύει από τις 8:00 π.µ µέχρι τις 2:00 µ.µ. Το πρωί πηγαίνει στο ταχυδροµείο και µαζεύει φακέλους και γράµµατα. Χρειάζεται µια µεγάλη τσάντα για να χωρέσει όλα αυτά τα χαρτιά. Ο κύριος Χάρης δε χάνεται ποτέ, γιατί γνωρίζει όλους τους δρόµους. Επίσης δε χαζεύει ποτέ, γιατί θέλει να τελειώνει τη δουλειά του νωρίς χωρίς να κάνει κανένα λάθος. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Τι δουλειά κάνει ο κύριος Χάρης; 2. Ποιες ώρες δουλεύει ο κύριος Χάρης; 3. Πού πηγαίνει ο κύριος Χάρης κάθε πρωί; 4. Γιατί ο κύριος Χάρης χρειάζεται µια µεγάλη τσάντα; 5. Γιατί ο κύριος Χάρης δε χάνεται ποτέ;
ιάβασε προσεκτικά το παρακάτω κείµενο και απάντησε στις ερωτήσεις: Ο Σωκράτης και η Βασιλεία είναι γνωστοί γιατροί σε ένα µεγάλο νοσοκοµείο. Εργάζονται πολλές ώρες, αλλά αγαπούν πολύ τη δουλειά τους. Η Βασιλεία χειρουργεί τα µικρά παιδιά, ενώ ο Σωκράτης γιατρεύει τους ηλικιωµένους που αρρωσταίνουν βαριά. Όταν δουλεύουν, φοράνε πάντα µια πράσινη στολή, µια µάσκα, έναν σκούφο και γάντια. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Πού δουλεύουν ο Σωκράτης και η Βασιλεία; 2. Ποιος χειρουργεί τα µικρά παιδιά; 3. Τι φοράνε ο Σωκράτης και η Βασιλεία όταν δουλεύουν;