ιαλέξτε αυτή που σας ταιριάζει καλύτερα Η επίγεια ψηφιακή τηλεόραση, ανανέωσε το ενδιαφέρον µας για τις επίγειες τηλεοπτικές κεραίες. Πριν λοιπόν πάρετε την απόφαση να αντικαταστήσετε την επίγεια κεραίας σας, καλό θα είναι να γνωρίζετε µερικά βασικά πράγµατα που αφορούν την λειτουργία τους και τον τρόπο κατασκευής τους. Είναι οικείο σαν θέαµα στις µεγαλουπόλεις, αλλά ακόµη και σε ορισµένες επαρχιακές πόλεις ή χωριά, το πλήθος κεραιών που βρίσκονται εγκαταστηµένες στις ταράτσες, στα µπαλκόνια, στις οροφές, τα κεραµίδια, καθώς και σε διάφορα άλλα σηµεία. Το µεγαλύτερο µέρος από αυτές, αποτελείται από κεραίες λήψης ε- πίγειου τηλεοπτικού σήµατος, ενώ ακολουθούν σε αριθµό τα δορυφορικά κάτοπτρα και έπειτα, µε τεραστία διάφορα, κάποιες κεραίες ειδικών εφαρµογών, όπως αυτές που προορίζονται για ζεύξεις (link) π.χ. στους 2,4GHz ή για λειτουργία στις ραδιοερασιτεχνικές συχνότητες βραχέων, µεσαίων ή V-U. Πίσω όµως από αυτά τα σίδερα που βλέπετε στις ταράτσες, που ενδεχοµένως να σας φαίνονται αντιαισθητικά, υπάρχει µια ολόκληρη επιστήµη όσον αφορά την θεωρία, αλλά και µια τεράστια Γράφει ο Παναγιώτης Ψυχογιός τεχνογνωσία όσον αφορά την πράξη. Για αυτό πήραµε το θάρρος να σας παρουσιάσουµε τα βασικά στοιχεία της θεωρίας των κεραιών λήψης επίγειου τηλεοπτικού σήµατος VHF-UHF, κάτι που θα σας επιτρέψει να κατανοήσετε όχι µόνο τον σχεδιασµό τους και τα ηλεκτρικά χαρακτηριστικά τους, αλλά και να καταλάβετε τους λόγους που παρατηρούνται διαφορές και οµοιότητες. Φυσικά, ένα µεγάλο σύνολο του άρθρου αυτού απευθύνεται σε οποιαδήποτε κεραία και όχι αναγκαστικά µόνο σε αυτές που προορίζονται για λήψη τηλεοπτικού σήµατος στα VHF -UHF. Η ανατοµία µιας επίγειας κεραίας Οι πιο συνηθισµένες κεραίες λήψης τηλεοπτικού σήµατος είναι τύπου Yagi (σχήµα 1). Kατασκευαστικά θα παρατηρησετε ότι αυτές 128 ΟΡΥΦΟΡΙΚΑ νέα ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2007
αποτελούνται από το δίπολο, τους ανακλαστήρες και τους κατευθυντήρες. Το δίπολο είναι το µόνο στοιχείο που βρίσκεται σε ηλεκτρική σύνδεση µε την γραµµή µεταφοράς (καλώδιο). Πίσω από το δίπολο βρίσκονται οι ανακλαστήρες, οι οποίοι ανακλούν τα ηλεκτροµαγνητικά κύ- µατα προς το δίπολο, ενώ µπροστά βρίσκονται οι κατευθυντήρες που ουσιαστικά αυξάνουν την ικανότητα της κεραίας να λάβει σήµατα από µια ορισµένη κατεύθυνση. Η αρχή λειτουργίας Η αρχή λειτουργίας των επίγειων κεραιών βασίζεται στο φαινόµενο της ηλεκτροµαγνητικής επαγωγής. Το ηλεκτροµαγνητικό κύµα που µεταφέρει το τηλεοπτικό σήµα, φτάνει στην περιοχή της κεραίας και δηµιουργεί επαγωγικό ρεύµα στα στοιχεία της. Στην ουσία η κεραία δεν κάνει τίποτε περισσότερο, από το να µετατρέπει το ηλεκτροµαγνητικό κύµα που λαµβάνει σε ρεύµα, διατηρώντας όσο τον δυνατόν αναλλοίωτη την πληροφορία εικόνας και ήχου που µεταφέρεται. Το σχήµα και το µέγεθος της κεραίας, αλλά και το µήκος των στοιχείων της, έχουν άµεση σχέση µε την συχνότητα του εκπεµπόµενου ηλεκτροµαγνητικού κύµατος, που καλείται να συλλέξει. Για αυτό ανάλογα µε την συχνότητα ή την περιοχή συχνοτήτων που επιθυµούµε να συλλέξουµε, πρέπει να προβούµε κατά αρχήν και στον ανάλογο σχεδιασµό της κεραίας. Τα ηλεκτρικά χαρακτηριστικά Το βασικότερο ηλεκτρικό χαρακτηριστικό µιας κεραίας είναι η απολαβή της. Η άποψη ότι ό- σο µεγαλύτερη είναι αυτή τόσο καλύτερη λήψη έχουµε είναι σωστή εν µέρει, µιας και δεν ι- σχύει σε όλες τις περιπτώσεις αλλά εξαρτάται και από τις συνθήκες λήψης της κάθε περιοχής. Μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις µια κεραία υψηλής απολαβής µπορεί να φέρει αντίθετα αποτελέσµατα από τα προσδοκώµενα, αφού µπορεί να υπεροδογήσει (µπουκώσει) το τηλεοπτικό σήµα. Η απολαβή της κεραίας που ονοµάζεται και κέρδος ισχύος (Gain), µετριέται σε db(decibel) και δίνεται από τον τύπο Α (db)=10log(p2/p1), όπου P2 η λαµβανόµενη ισχύς της ισοτροπικής κεραίας και P1 η ισχύς της µονοκατευθυντικής. Ο παραπάνω τύπος µας δίνει ένα µέτρο σύγκρισης της ισχύος εισόδου µιας συγκεκριµένης κεραίας σε σχέση µε µια ισοτροπική που θεωρείται κεραία αναφοράς. Σαν κεραία αναφοράς χρησιµοποιούµε ένα ισοτροπικό δίπολο, όπου θεωρητικά το κέρδος του είναι µηδέν, δηλαδή έχει ακριβώς την ίδια απολαβή σε όλες τις κατευθύνσεις. Στην πράξη κάτι τέτοιο δεν µπορεί να κατασκευαστεί, αλλά βοηθάει στο να κατανοήσουµε την σηµασία της απολαβής µιας κεραίας. ιπλάσια ισχύς αντιστοιχεί σε 3dΒ, ενώ τετραπλασιασµός ι- σχύος αντιστοιχεί σε 6dΒ κλπ. ηλαδή κάθε φορά που η ισχύς του σήµατος διπλασιάζεται, η απολαβή αυξάνεται κατά 3dB. Η πόλωση της κεραίας µπορεί να είναι οριζόντια ή κάθετη ανάλογα µε την πόλωση που έχουν τα υπό λήψη κύµατα. Επειδή όµως τα τηλεοπτικά σήµατα στη χώρα µας χρησιµοποιούν οριζόντια πόλωση, µε κάποιες εξαιρέσεις, θα προσέξετε πως σχεδόν όλες οι εγκατεστηµένες κεραίες έχουν τα στοιχεία τους παρατεταγµένα σε οριζόντια διάταξη. Κάθε κεραία χαρακτηρίζεται από ένα πολικό διάγραµµα. Αυτό δείχνει την ικανότητα της κεραίας να λαµβάνει ηλεκτροµαγνητικά κύµατα, από τις διάφορες κατευθύνσεις γύρω της. ηλαδή δείχνει την ευαισθησία της κεραίας, σε σχέση µε τις διάφορες κατευθύνσεις που µπορεί να έρχεται το τηλεοπτικό σήµα. Κανονικά για το διάγραµµα ακτινοβολίας απαιτείται τρισδιάστατη απεικόνιση, αλλά η σηµασία του µπορεί να αποδοθεί και στις δυο διαστάσεις, µιας και στην τρίτη δεν έχουµε ιδιαίτερες µεταβολές. Όπως θα παρατηρησετε στο σχήµα 2, υπάρχει ένας ισχυρός λοβός και γύρω του άλλοι µικρότεροι πλευρικοί λοβοί. Πρόκειται για τον λοβό που µας ενδιαφέρει, καθώς περιγράφει σχηµατικά την δυνατότητα λήψης της κεραίας µας. Η κατευθυντικότητα µιας κεραίας, καθορίζει την δυνατότητά της να λαµβάνει τηλεοπτικά σή- µατα, από µια περιοχή λήψης και όχι από ένα σηµείο. Αυτό και πάλι ορίζεται από τον κεντρικό λοβό απολαβής. Όσο µεγαλύτερο είναι το άνοιγµά του, τόσο µικρότερη είναι η κατευθυντικότητα της κεραίας και αντίστροφα. Έτσι, εάν έχουµε δυο κοντινές πήγες εκπεµπόµενων ραδιοκυµάτων, µε στενότερο λοβό έχουµε µεγαλύτερη ικανότητα διαχωρισµού τους. Μια άλλη σηµαντική παράµετρος που χαρακτηρίζει µια κεραία είναι το front to back ratio ή 1 Τα βασικά τµήµατα που αποτελούν µια κοινή κεραία τύπου Yagi. 2 Τυπικό πολικό διάγραµµα κατευθυντικής κεραίας. Παρατηρήστε ότι ο κεντρικός λοβός, είναι ισχυρότερος σε σχέση µε τους πλευρικούς. 3 Ανοιχτό (αριστερά) και κλειστό ή αναδιπλόµενο δίπολο (δεξιά). 4 ίπολα παρατεταγµένα σε οριζόντια και κατακόρυφη διάταξη ή σε διάταξη ενός πίσω από το άλλο. 5 ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΤΟΥ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΗ ΙΑΤΑΞΗ ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΙΑΤΑΞΗ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΛΗΨΗΣ ( ΙΠΟΛΟ) ΑΝΑΚΛΑ- ΣΤΗΡΑΣ ΙΑΤΑΞΗ ΕΝΟΣ ΠΙΣΩ ΑΠ ΤΟ ΑΛΛΟ Στην λογαριθµική κεραία τα δίπολα έχουν διαφορετικό µήκος µεταξύ τους. 129
6 7 Κεραία µε κατευθυντήρες τύπου Χ. Η ροµβική κεραία και ο συνολικός λοβός της. αλλιώς λόγος F/B. Ο λόγος αυτός είναι ιδιαίτερα σηµαντικός, καθώς δείχνει το ποσοστό α- πόρριψης των ανεπιθύµητων σηµάτων, που προέρχονται από την αντίθετη κατεύθυνση. Όσο µεγαλύτερος είναι ο λόγος F/B, τόσο καλύτερο και καθαρότερο σήµα, χωρίς παρεµβολές (που µπορεί να προέρχονται και από µεταδόσεις πίσω από την κεραία), φτάνει στην TV µας. Φυσικά χαρακτηριστικά Οι φυσικές διαστάσεις µιας κεραίας έχουν άµεση σχέση µε την απολαβή της. Γενικά όσο µεγαλύτερη είναι µια κεραία, τόσο µεγαλύτερο είναι το κέρδος της, εφόσον βέβαια µιλάµε για δύο κατά τα άλλα ολόιδιες κεραίες. Το σχήµα, καθώς και το µήκος των στοιχείων µιας κεραίας, σχετίζονται άµεσα µε το µήκος κύµατος του σήµατος εκποµπής και το εύρος συχνοτήτων που θέλουµε να καλύψου- µε. Κάθε στοιχείο ή δίπολο, θα πρέπει να έχει µήκος ίσο, µε το µισό του µήκους κύµατος της ακτινοβολίας που θέλει να συλλάβει, δηλαδή το µήκος του διπόλου θα πρέπει να είναι λ/2. Εκτός όµως από το µήκος, σηµαντικό ρόλο παίζει και το πάχος του διπόλου, δηλαδή η διά- µετρός του. Όσο µεγαλύτερη είναι η περιοχή λήψης που επιθυµούµε να καλύψουµε µε την κεραία µας, τόσο µεγαλύτερη πρέπει να είναι η διάµετρος του διπόλου. Επίσης, υπάρχουν κεραίες ανοιχτού και κλειστού ή αναδιπλωµένου δίπολου (σχήµα 3). Παρότι τα πολικά διαγράµµατα δύο τέτοιων κεραιών είναι ίδια, υπάρχει σηµαντική διαφορά στην σύνθετη αντίσταση. Το ανοιχτό δίπολο έχει σύνθετη αντίσταση 75Ω, ενώ το κλειστό 300Ω. Στην πράξη οι τιµές αυτές διαφοροποιούνται ανάλογα µε την συχνότητα του λαµβανόµενου σήµατος. Στην περίπτωση του κλειστού διπόλου, χρησιµοποιείται προσαρµογέας σύνθετης αντίστασης από τα 300Ω στα 75Ω για προσαρµογή µε τη γραµµή µεταφοράς (οµοαξονικό καλώδιο). Αντί για ένα δίπολο, πολλές κεραίες έρχονται µε συστοιχία διπόλων, κάτι που αυξάνει την απολαβή της κεραίας. Εννοείται βέβαια ότι κατά την κατασκευή υπολογίζεται η απόσταση των διπόλων, ώστε τα σήµατα που λαµβάνουν να είναι συµφασικά. Η διάταξη των διπόλων µπορεί να ποικίλει. Υπάρχουν κεραίες µε τα δίπολά τους να είναι τοποθετηµένα κατακόρυφα, οριζόντια ή το ένα πίσω από το άλλο (σχήµα 4). Όπως θα συ- µπεράνατε η διαφορετική διάταξη των διπόλων, προσδιορίζει και ένα διαφορετικό πολικό διάγραµµα. Έτσι, σε συνδυασµό και µε κάποια αλλά χαρακτηριστικά κάθε κεραία γίνεται ι- δανική για µια συγκεκριµένη εφαρµογή. H λογαριθµική κεραία Μια κλασσική εφαρµογή διάταξης διπόλων ενός πίσω από το άλλο, είναι η γνωστή σε όλους λογαριθµική κεραία (σχήµα 5). Πρόκειται για µια κεραία ευρείας ζώνης, που καλύπτει δηλαδή µεγάλο αριθµό συχνοτήτων, κάτι που σηµαίνει ότι µε την ίδια κεραία µπορείτε να κατεβάζετε και τις δύο τηλεοπτικές µπάντες VHF και UHF. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι τα δίπολα έχουν διαφορετικές φυσικές διαστάσεις µεταξύ τους, κάτι που επιτρέπει τον συντονισµό συχνοτήτων και στις δυο µπάντες. Επίσης θα πρέπει να γνωρίζετε πως για κάθε συχνότητα που θέλουµε να λάβουµε, µόνο τρία περίπου δίπολα (λόγω διαστάσεων σε σχέση µε το λ/2) διεγείρονται, ενώ τα υ- πόλοιπα µένουν ανενεργά. Αυτό βέβαια έχει άµεση επίπτωση στην απολαβή της κεραίας, την οποία θα χαρακτηρίζαµε χαµηλή. Έτσι µια τέτοια κεραία προτείνεται για περιοχές όπου υπάρχει άφθονο σήµα, χωρίς δυσκολίες στην λήψη. 8 Κεραία τύπου panel. Αν στην περιοχή σας αντιµετωπίζεται προβλήµατα µε παρουσία ειδώλου σε ορισµένα κανάλια, τότε προτιµήστε την περίπτωση διάταξης, που θέλει τα δίπολα το ένα πίσω από το άλλο. Αν όµως στην περιοχή σας λαµβάνεται τα τηλεοπτικά σήµατα, από αναµεταδότες που δεν βρίσκονται ακριβώς στο ίδιο σηµείο (εννοείται ότι τα σήµατα έρχονται περίπου από την ίδια κατεύθυνση), αλλά διάσπαρτοι σε µια περιοχή, τότε θα πρέπει να χρησιµοποιήσετε µια κεραία που έχει τα δίπολά της σε κάθετη διάταξη (κεραία τύπου πάνελ). 130 ΟΡΥΦΟΡΙΚΑ νέα ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2007
Ο ανακλαστήρας µιας κεραίας που έχει τα στοιχεία της κατακόρυφα, για να λειτουργεί εξίσου αποδοτικά για όλα τα στοιχεία, θα πρέπει να είναι επίπεδος. Στην περίπτωση βέβαια που η κεραία µας αποτελείτε από ένα µόνο στοιχείο λήψης, το ιδανικό θα είναι να έχουµε παραβολικό ή γωνιακό ανακλαστήρα, µε τον παραβολικό να παρέχει λίγο µεγαλύτερη απολαβή. Όµως η χρήση γωνιακού ανακλαστήρα αυξάνει το εύρος ζώνης, καθώς και την κατευθυντικότητα της κεραίας. Η γεωµετρία Είπαµε ότι τα στοιχεία της κεραίας πρέπει να έχουν µήκος ίσο µε λ/2, δηλαδή το µισό του µήκους κύµατος της ακτινοβολίας που πρόκειται να συλλάβουν. Αντίστοιχα, το µήκος του ανακλαστήρα πρέπει να είναι ακέραιο πολλαπλάσιο του µήκους κύµατος της ακτινοβολίας που λαµβάνουµε, δηλαδή πρέπει να είναι Ν*λ. Καθορισµένη είναι και η απόσταση του ανακλαστήρα από το δίπολο, αφού πρέπει να είναι α- κέραιο υποπολλαπλάσιο του λ, δηλαδή λ/ν. Αντίστοιχα καθορίζεται και το µέγεθος του ανακλαστήρα. To µέγεθος και η απόσταση του ανακλαστήρα από το δίπολο έχει άµεση σχέση µε τον λόγο F/B. Σηµαντικό ρόλο παίζουν και οι κατευθυντήρες, όταν αυτοί βρίσκονται σε κεραίες που έχουν τα στοιχεία τους σε οριζόντια διάταξη. Κάθε κατευθυντήρας πρέπει να απέχει από τον επόµενο, απόσταση που είναι ακέραια υποπολλαπλάσια της υπό λήψης ακτινοβολίας, δηλαδή λ/ν. Στην πράξη ο αριθµός των κατευθυντήρων δεν µπορεί να είναι απεριόριστος, µιας και µετά α- πό µια συγκεκριµένη απόσταση από το δίπολο, δεν µπορεί να προσφέρει στα ηλεκτρικά χαρακτηριστικά της κεραίας. Σε γενικές γραµµές, το µήκος των κατευθυντήρων είναι λίγο µικρότερο από το µήκος του διπόλου, ενώ ο ανακλαστήρας πρέπει να βρίσκεται σε απόσταση λ/4-λ/8 από το δίπολο. 9 10 Κεραίες σε σύζευξη. Κεραία Yagi ειδικού σχήµατος µε κοίλους ανακλαστήρες.
Σε κάποιους τύπους κεραιών ίσως παρατηρήσετε και κατευθυντήρες σχήµατος «Χ» (σχήµα 6). Η τεχνική αυτή ενώ αυξάνει το κέρδος της κεραίας, δεν διευκολύνει την τοποθέτηση, ειδικά κάτω από αντίξοες συνθήκες, αφού δηµιουργεί µεγαλύτερη αντίσταση στον αέρα. Το σκάφος πάνω στο οποίο στηρίζονται οι κατευθυντήρες,το δίπολο και οι ανακλαστήρες, δεν επιδρά στα χαρακτηριστικά της κεραίας, µιας και το δυναµικό σε αυτήν την περιοχή είναι µηδενικό. Τέλος θα κλείσουµε το κοµµάτι της γεωµετρίας των κεραιών, κάνοντας αναφορά σε δύο ιδιαίτερες κατασκευαστικά κεραίες. Μιλάµε για την ροµβική κεραία και την κεραία τύπου Triplex. H ροµβική κεραία είναι κατασκευασµένη έτσι ώστε οι κατευθυντήρες να βρίσκονται σε τέσσερις συστοιχίες, δηµιουργώντας ένα ρόµβο. Εδώ ιδιαίτερο ρόλο παίζει η επιλογή των γωνιών του ρόµβου, δηλαδή οι γωνίες που σχηµατίζουν µεταξύ τους οι συστοιχίες. Με την σωστή επιλογή των γωνιών, µπορούµε να εκµεταλλευτούµε ξεχωριστά το πολικό διάγραµµα της κάθε συστοιχίας, ώστε αθροιστικά να έχουµε ένα καλύτερο συνολικό αποτέλεσµα (σχήµα 7). Η κεραία τύπου Triplex βασίζεται σε µια σχεδιαστική καινοτοµία, η οποία ανεβάζει την απολαβή της κεραίας, χωρίς να χρειαστεί να αυξηθεί το συνολικό µήκος της. Επειδή τα τηλεοπτικά κύµατα, διαχέονται στο χώρο κατά την µετάδοσή τους (φανταστείτε µια κωνική δέσµη, που ανοίγει καθώς µεταδίδεται), δεν φτάνουν στην κεραία µόνο απευθείας, αλλά και υπό γωνία. Η Triplex εκµεταλλεύεται ουσιαστικά την «χαµένη» ακτινοβολία (αυτή που φτάνει υπό γωνία), αυξάνοντας έτσι το κέρδος της. Λόγω της κατασκευαστικής της ιδιαιτερότητας για να δουλέψει σωστά χρειάζεται αέρα, δηλαδή ένα στοιχειώδες ύψος στερέωσης και ανοιχτό ορίζοντα. Στην πράξη Στην πράξη υπάρχουν κάποιες συγκεκριµένες επιλογές τύπου κεραίας ανάλογα µε τις συνθήκες λήψης µιας περιοχής. Σε κάποιες ειδικές περιπτώσεις µη οπτικής επαφής µε τους αναµεταδότες, όπου η εικόνα δεν είναι ικανοποιητική (π.χ. είδωλο) η κατανόηση της θεωρίας µας οδηγεί σε επιτόπιες δόκιµες. Ανάλογα µε το φυσικό εµπόδιο που έχουµε µπροστά µας (που δεν είναι ποτέ πάντα ίδιο όπως και η απόσταση αυτού) κάποιος τύπος κεραίας θα αποδώσει καλύτερα από κάποιον άλλο. Εάν για παράδειγµα ζείτε σε µεγαλούπολη εγκλωβισµένοι από υψηλότερα κτίρια χωρίς οπτική επαφή µε τους αναµεταδότες, µια φτηνή κεραία τύπου πάνελ ενδεχοµένως να αποδώσει καλύτερα από µια πανάκριβη τρίπλεξ. Επίσης µια κεραία τύπου πάνελ (σχήµα 8) θα αποδώσει καλύτερα ε- άν είστε αναγκασµένοι να την τοποθετήσετε σε µπαλκόνι πολυκατοικίας, χωρίς οπτική επαφή όπως και µια Yagi λίγων στοιχείων. Σε άλλες περιπτώσεις ειδώλου, εάν έχετε όρεξη για πειράµατα, δοκιµάστε µε δυο ίδιες κεραίες τοποθετηµένες οριζόντια σε ζεύξη κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να λειτουργούν συµφασικά (σχήµα 9). Αυτό σηµαίνει, υπολογισµός ύψους, απόστασης µεταξύ των κεραιών, υ- πολογισµός µήκους καλωδίων κλπ. Σε άλλες περιπτώσεις ειδώλου, ένας πειραµατισµός µε την πόλωση της κεραίας ενδεχοµένως να δώσει απίστευτα αποτελέσµατα. Το υπό ανάκλαση σήµα ποτέ δεν φτάνει στην κεραία µε τη ίδια πόλωση που έχει το απευθείας λαµβανόµενο, αλλά µε µια απόκλιση κάποιων µοιρών, άρα µια στρέψη της πόλωσης της κεραίας µπορεί να ελαχιστοποιήσει το είδωλο. Σε περιοχές όπου έχουµε εκποµπή πολλών συχνοτήτων στα V και στα U από αναµεταδότες σε παραπλήσιες κατευθύνσεις, είναι προτιµότερο να χρησιµοποιήσετε κεραία ευρείας ζώνης µε παραβολικό ανακλαστήρα, ενώ µια λογαριθµική θα ήταν καλή λύση σε πιο απλές περιπτώσεις, όπου θα είχαµε λιγότερες απαιτήσεις σε σήµα. Μια κεραία χαµηλής απολαβής µε µικρότερη κατευθυντικότητα είναι ιδανική για λήψη, εάν η περιοχή λήψης βρίσκεται πολύ κοντά στους αναµεταδότες. Αντίθετα, σε δύσκολες περιοχές µε α- σθενές σήµα, οι κεραίες µε υψηλή απολαβή και κατευθυντικότητα είναι µονόδροµος, σε συνδυασµό βέβαια και µε τον κατάλληλο ενισχυτή ιστού. Κεραίες µε πολλά στοιχεία τύπου Χ αποτελούν καλή λύση, αλλά δεν ενδείκνυνται σε περιοχές µε δυνατό άνεµο λόγω υψηλότερης αντίστασης των στοιχείων στον αέρα, µε αποτέλεσµα την αλλοίωση της φυσικής τους κατάστασης. Επίσης πολύ καλή λύση σε δύσκολες περιοχές είναι η κεραία τύπου Triplex, όπου σε συνδυασµό µε προενισχυτή που προσαρµόζεται ειδικά για αυτή, µπορεί να κάνει την διάφορα. Από την άλλη πλευρά υπάρχουν κεραίες όπως η ροµβοειδής που είναι παντός καιρού, η οποία µπορεί να καλύψει ένα πλήθος περιπτώσεων πολύ καλά, χωρίς όµως να προορίζεται για κάποιες ε- ξειδικευµένες περιπτώσεις. Σε αυτήν την κατηγόρια ανήκει και έ- νας µεγάλος αριθµός επώνυµων κεραιών τύπου Yagi, όπου σε α- πλές περιπτώσεις λήψης δεν θα κάνουν αισθητές τις κατασκευαστικές διαφορές τους. Γενικότερα θα πρέπει να ξέρετε πως η κάθε κεραία λειτουργώντας σαν ένα συντονισµένο κύκλωµα, δεν αποδίδει ακριβώς τo ίδιο σε όλες τις συχνότητες που λαµβάνει, ενώ η απολαβή τους δίνεται για µια συγκεκριµένη συχνότητα. Αντί επιλόγου Τελειώνοντας αυτήν την αναφορά στις επίγειες κεραίες, πρέπει να τονίσουµε ότι η κατασκευή των κεραιών ακολουθεί κάποια διεθνή πρότυπα, ώστε το τελικό προϊόν να µπορεί να καλύψει όσο το δυνατόν περισσότερες και διαφορετικές περιοχές λήψης. Αν η ε- ταιρία συµβιβάσει το µoντέλο της, µε τις ανάγκες κάποιας συγκεκριµένης περιοχής ώστε να αποδίδει τέλεια, το πιθανότερο είναι να µειώσει την απόδοσή του σε κάποιες άλλες περιοχές. Αυτό συµβαίνει και στη χώρα µας µε τις γνωστές αντιγραφές. Υπάρχουν κεραίες µαϊµού, που σε ορισµένες περιοχές συµπεριφέρονται καλύτερα από τις γνήσιες. Αυτό συµβαίνει γιατί αυτοί που κατασκευάζουν τις αντιγραφές κάνουν µικροεπεµβάσεις σε αυτές, ώστε να τις προσαρµόσουν καλύτερα στα δεδοµένα κάποιας περιοχής. Αυτό όµως δεν σηµαίνει ότι η αντιγραφή θα δουλέψει καλύτερα από την γνήσια σε οποιοδήποτε άλλο µέρος. Επίσης µην ξεχνάτε ότι αντιγραφή συνήθως γίνεται στο σχέδιο και όχι απαραίτητα και στην ποιότητα κατασκευής που είναι σηµαντικός παράγοντας για την µακροβιότητα της λήψης σας. 132 ΟΡΥΦΟΡΙΚΑ νέα ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2007