ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Ιωάννης ΒΛΑΧΟΣ 1 Σάββας ΒΛΑΧΟΣ 2

Συσχέτιση των Οικονοµικών Απωλειών λόγω Σεισµού µε τα οµικά Χαρακτηριστικά των Κατασκευών Correlation of financial losses due to earthquake with the structural characteristics of buildings Ιωάννης ΒΛΑΧΟΣ 1 Σάββας ΒΛΑΧΟΣ 2 ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Στα πλαίσια του ερευνητικού προγράµµατος ΑΡΙΣΤΙΩΝ, εντοπίσθηκαν και καταχωρήθηκαν στην βάση δεδοµένων, η οποία δηµιουργήθηκε, τα στοιχεία από 1848 φακέλους ζηµιών λόγω σεισµού, από το αρχείο της Εθνικής Ασφαλιστικής, που αφορούσαν ζηµιές από τον σεισµό της Πάρνηθας της 7 ης 9 ου 1999. Από την επεξεργασία και αξιολόγηση των στοιχείων αυτών, προέκυψαν τα ακόλουθα: Προσδιορίσθηκαν, η µέση αξία ανά Μ 2 για το σύνολο των καταχωρήσεων της βάσης, η οικονοµική απώλεια λόγω του συγκεκριµένου σεισµού η οποία αντιστοιχεί σε κάθε δοµικό τύπο κτιρίου καθώς και η επιρροή της ύπαρξης πιλοτής. ιερευνήθηκαν οι επιρροές, της επαφής µε τα γειτονικά, της ύπαρξης υπογείου, του αριθµού των ορόφων και έγινε διαχωρισµός των απωλειών των δοµικών και µη δοµικών απωλειών για κάθε δοµικό τύπο κτιρίου, επίσης διερευνήθηκε και η οικονοµική σηµασία του χαρακτηρισµού, ο οποίος δόθηκε κατά τον µετασεισµικό έλεγχο (πράσινα - κίτρινα κόκκινα). Έγινε ακόµη συσχέτιση των οικονοµικών απωλειών των κτιρίων µε την σεισµική διέγερση της περιοχής για κάθε δοµικό τύπο κτιρίου. ABSTRACT: Within the context of the research program ARISTION a database was created containing the data from 1848 files of earthquake damaged buildings. Those files come from the archive of Ethniki Insurance Company and concern damages caused by the 7/9/1999 Parnitha earthquake. Processing and evaluating the aforementioned data derived the following estimates: The average financial loss by m 2, caused from this earthquake, and the effect of the existence of piloti in this cost, were estimated according to each construction type. The importance of factors as the contact with neighboring buildings, the existence of basement and the number of floors was investigated. The repair cost was distinguished between cost of structural and non-structural elements and the financial meaning of the characterization (green-yellow-red) of the post-earthquake inspection was examined. Finally the financial loss was correlated with the seismic excitation of the area for each construction type of building. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα στατιστικά στοιχεία των βλαβών που προκαλούνται από σεισµούς δίδουν πολύτιµες πληροφορίες για την συµπεριφορά των διαφόρων τύπων κατασκευών σε πραγµατικές συνθήκες. Παρά την προφανή και πολύπλευρη χρησιµότητα τέτοιων στοιχείων, για τους σεισµούς του Ελληνικού χώρου, υπάρχουν πολύ λίγες εργασίες σχετικές µε την στατιστική αξιολόγηση των ζηµιών που προκλήθηκαν. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε το έναυσµα για την παρούσα εργασία. 1 Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π., email: ivlachos@in.gr 2 Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π. Μ.Sc.D.I.C., email: vl.savvas@gmail.com

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Τόσο τεχνικά όσο και οικονοµικά στοιχεία βλαβών, που προκαλούνται από σεισµούς του Ελληνικού χώρου, µπορούν να αντληθούν εκτός από τα αρχεία της Υ.Α.Σ., και από τους φακέλους ζηµιών των Ασφαλιστικών Εταιριών. Η Εθνική Ασφαλιστική, έχει ένα πλούσιο χαρτοφυλάκιο ασφαλιστικών καλύψεων έναντι του κινδύνου σεισµού και συνεπώς εξίσου πλούσιο αρχείο φακέλων ζηµιών από τον σεισµό. Στα πλαίσια του ερευνητικού προγράµµατος ΑΡΙΣΤΙΩΝ, εντοπίσθηκαν και καταγράφηκαν τα στοιχεία από 25 φακέλους ζηµιών από σεισµό, από το αρχείο της ανωτέρω ασφαλιστικής εταιρίας. Εκ των παραπάνω 25 φακέλων, 1848 φάκελοι αφορούσαν ζηµιές από τον σεισµό της Πάρνηθας της 7 ης 9 ου 1999 και περιείχαν πλήρη στοιχεία, 135 φάκελοι αφορούσαν επίσης ζηµιές από τον σεισµό της Πάρνηθας αλλά δεν περιείχαν πλήρη στοιχεία, ενώ 67 φάκελοι αφορούσαν ζηµιές από τον σεισµό της Λευκάδας της 14 ης 8 ου 23. Από τους ανωτέρω 1848 πλήρεις φακέλους του ως άνω αρχείου που αφορούσαν τον σεισµό της Πάρνηθας, 316 φάκελοι αφορούσαν ζηµιές σε ολόκληρα κτίρια και 1532 φάκελοι αφορούσαν ζηµιές σε µεµονωµένα διαµερίσµατα ή καταστήµατα. Αξίζει να σηµειωθεί ότι τα στοιχεία που προκύπτουν από την επεξεργασία των ως άνω φακέλων είναι αντιπροσωπευτικά αφού αφορούν, το σύνολο των ζηµιωθέντων κτιρίων τα οποία είχαν ασφαλιστική κάλυψη, από την παραπάνω εταιρία στην πληγείσα περιοχή. Τα στοιχεία κάθε φακέλου κατεγράφησαν απευθείας σε πίνακες, Microsoft Excel, οι οποίοι καταρτίσθηκαν, για τις ανάγκες της έρευνας αυτής, µε τρόπο που να δίδουν την δυνατότητα καταχώρησης όλων των στοιχείων τα οποία περιλαµβάνονταν σε κάθε φάκελο ζηµίας. Συγκεκριµένα κατεγράφησαν από όλους τους φακέλους τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: Ο κωδικός του φακέλου, ο ήµος, η διεύθυνση του ακινήτου και ο ταχυδροµικός κώδικας του, η χρήση του κτιρίου και το έτος έκδοσης της οικοδοµικής άδειας του, ο δοµικός τύπος, ο αριθµός των ορόφων και ο αριθµός υπογείων του κτιρίου, το εµβαδόν του περιγράµµατος και το συνολικό εµβαδόν του κτιρίου, η ύπαρξη ή µη πιλοτής, καθώς και η τυχόν επαφή µε τα γειτονικά κτίρια. Εάν ο εξεταζόµενος φάκελος δεν αφορούσε ολόκληρο το κτίριο αλλά µέρος αυτού, καταγράφονταν επιπλέον, το εξεταζόµενο µέρος του κτιρίου, η θέση του, το εµβαδόν της κάτοψης και το συνολικό εµβαδόν του. Επίσης κατεγράφησαν για κάθε ένα φάκελο, ο χαρακτηρισµός που δόθηκε κατά τον µετασεισµικό έλεγχο (πράσινο, κίτρινο, κόκκινο), η εκτιµώµενη αξία σε δραχµές του εξεταζοµένου τµήµατος καθώς και η συνολική απώλεια του δοµήµατος, δηλαδή η βλάβη του δοµήµατος εκπεφρασµένη σε οικονοµικά µεγέθη και ο διαχωρισµός της, σε απώλεια δοµικών και µη δοµικών στοιχείων, τόσο σε δραχµές όσο και σε ποσοστά επί της εκτιµώµενης αξίας. Τέλος συµπληρώθηκε η µακροσεισµική ένταση του σεισµού, µε βάση κυρίως στοιχεία του Γεωδυναµικού Ινστιτούτου του Αστεροσκοπείου Αθηνών. Όλα τα παραπάνω στοιχεία καταχωρήθηκαν στην βάση δεδοµένων η οποία δηµιουργήθηκε και είναι ανεξάρτητη (δηλαδή µπορεί να χρησιµοποιηθεί και χωρίς το αναπτυχθέν λογισµικό), παρέχει την δυνατότητα εµπλουτισµού της και έχει οµογενοποιηθεί µε την αντίστοιχη βάση δεδοµένων που δηµιουργήθηκε από τον ΟΑΣΠ στα πλαίσια του αυτού προγράµµατος. 2

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Από τους ανωτέρω φακέλους ζηµιωθέντων ακινήτων, έγινε στατιστική επεξεργασία των 1848 φακέλων που ήταν πλήρεις και αφορούσαν ζηµιές από το σεισµό της 7 ης 9 ου 1999. Το πλήθος και το ποσοστό % των κεφαλαίων που εκτιµήθηκαν, διαχωρισµένα ανά δοµικό τύπο και αναλόγως του αν αφορούν ολόκληρα κτίρια ή διαµερίσµατα ή καταστήµατα, φαίνονται στον πίνακα 1 που ακολουθεί. Πίνακας1. Πλήθος και ποσοστό αξίας ακινήτων ανά δοµικό τύπο ΚΤΙΡΙΑ ΙΑΜΕΡ.+ΚΑΤΑΣΤ. ΚΤΙΡΙΑ+ ΙΑΜΕΡ.+ΚΑΤΑΣΤ ΟΜΙΚΟΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ % ΤΥΠΟΣ ΠΛΗΘΟ ΕΚΤΙΜ/ΝΤΩ ΠΛΗΘΟ ΕΚΤΙΜ/ΝΤΩ ΠΛΗΘΟΣ ΕΚΤΙΜ/ΝΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΑΤ 6,22 9,16 15,38 Τ 26,97 14,24 4 1,21 ΑΤ+ Τ 32 1,19 23,4 55 1,59 ΟΣ 28 3,67 64 2,19 92 5,86 ΟΣα 129 33,6 681 14,83 81 47,9 ΟΣ+ΟΣα 157 36,74 745 17,2 92 53,76 ΟΣβ 58 13,84 225 5,2 283 19,4 ΟΣγ 69 13,66 539 11,95 68 25,61 ΟΣβ+ΟΣγ 127 27,5 764 17,15 891 44,65 ΟΣ+ΟΣα+ΟΣβ+ΟΣγ 284 64,23 159 34,17 1793 98,4 ΣΥΝΟΛΟ ΠΟΣΟΣΤΟ % 316 17, 65,43 1532 83, 34,57 1848 1, 1, Όπου: ΑΤ = κτίρια µε Φέροντα Οργανισµό από άοπλη τοιχοποιία χωρίς διάφραγµα Τ = κτίρια µε Φέροντα Οργανισµό από άοπλη τοιχοποιία µε διάφραγµα ΟΣ = κτίρια µε Φέροντα Οργανισµό από οπλισµένο σκυρόδεµα προ του 1959 ΟΣα = κτίρια µε Φέροντα Οργανισµό από οπλισµένο σκυρόδεµα µετά το 1959 και µέχρι το 1985 ΟΣβ = κτίρια µε Φέροντα Οργανισµό από οπλισµένο σκυρόδεµα µετά το 1985 και µέχρι το 1995 ΟΣγ = κτίρια µε Φέροντα Οργανισµό από οπλισµένο σκυρόδεµα µετά το 1995 Από την επεξεργασία των στοιχείων των ακινήτων που καταχωρήθηκαν στην βάση δεδοµένων προέκυψαν, κατ αρχήν τα διαγράµµατα επιρροής, τόσο της γειτνίασης µε άλλα κτίρια (Σχήµα 1), όσο και του αριθµού των ορόφων (Σχήµα 2) καθώς και του αριθµού των υπογείων (Σχήµα 3), για τις κατασκευές µε φέροντα οργανισµό από Οπλισµένο Σκυρόδεµα (ΟΣ). Από το διάγραµµα του σχήµατος 1 προκύπτει ότι για όλους τους δοµικούς τύπους η επαφή µε τα γειτονικά κτίρια και στις δύο πλευρές φαίνεται να ήταν ευνοϊκή. Από το διαγράµµατα του σχήµατος 2 προκύπτει ότι η αύξηση του αριθµού των ορόφων φαίνεται να ήταν γενικά ευνοϊκή για όλους τους δοµικούς τύπους του δείγµατος µας, εκτός του τύπου ΟΣ µε 4 έως 6 ορόφους. Το αποτέλεσµα αυτό µπορεί να δικαιολογηθεί από το γεγονός ότι ο εξεταζόµενος σεισµός, της 7 ης 9 ου 1999, ήταν σεισµός κοντινού πεδίου για τις κατασκευές που περιλαµβάνονται στο δείγµα µας. Από το διαγράµµατα του σχήµατος 3. φαίνεται ότι η ύπαρξη υπογείου είναι ευνοϊκή για όλους τους δοµικούς τύπους και ιδιαίτερα για τις κατασκευές που έγιναν προ του 1959. 3

Σχήµα 1. Επιρροή της γειτνίασης στο ποσοστό απώλειας Μέσος είκτης Απώλειας - Γειτνίαση,16,14,12,1,8,6 'ΟΣγ ΟΣβ ΟΣα ΟΣ,4,2 Άνευ Με επαφή Σχήµα 2. Επιρροή του αριθµού ορόφων στο ποσοστό απώλειας Μέσος είκτης Απώλειας - Αρ.Ορόφων,18,16,14,12,1,8,6 'ΟΣγ ΟΣβ ΟΣα ΟΣ,4,2 όροφοι: 1-3 όροφοι: 4-6 όροφοι: 7 και άνω Σχήµα3. Επιρροή της ύπαρξης υπογείου στο ποσοστό απώλειας Μέσος είκτης Απώλειας - Υπόγειο,18,16,14,12,1,8,6 'ΟΣγ ΟΣβ ΟΣα ΟΣ,4,2 Άνευ Με Υπόγειο 4

Από την επεξεργασία των στοιχείων που καταχωρήθηκαν στην βάση δεδοµένων προέκυψαν ακόµη, τα ποσοστά απωλειών % (δηλαδή ποσοστά οικονοµικής βλάβης %), αναλόγως του δοµικού τύπου. Στον πίνακα 2 δίδονται τα ποσοστά απωλειών για κάθε δοµικό τύπο ή οµάδα δοµικών τύπων καθώς και ο διαχωρισµός των απωλειών αυτών σε απώλειες των δοµικών και µη δοµικών στοιχείων του δοµήµατος καθώς και το ποσοστό % που αντιστοιχεί στην απώλεια των µη δοµικών (µη φερόντων) στοιχείων. Πίνακας 2. Ποσοστά απώλειας ανά δοµικό τύπο ΜΕΣΑ ΠΟΣΟΣΤΑ ΑΠΩΛΕΙΑΣ / ΠΟΣΟΣΤΟ % ΠΟΥ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΙ ΟΜΙΚΟΣ ΜΗ ΣΤΗΝ ΑΠΩΛΕΙΑ ΠΛΗΘΟΣ ΣΥΝΟΛΟΥ ΟΜΙΚΩΝ ΟΜΙΚΩΝ ΤΩΝ ΜΗ ΟΜΙΚΩΝ ΤΥΠΟΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΑΤ 15 222,7 9,46 131,61 59,27 Τ 4 138,41 47,26 91,15 65,86 ΑΤ+ Τ 55 158,56 57,65 1,91 63,64 ΟΣ 92 63,17 5,61 57,56 91,12 ΟΣα 81 78,95 25,65 53,3 67,51 ΟΣ+ΟΣα 92 77,66 23,3 54,36 7, ΟΣβ 283 33,3 6,66 26,64 8, ΟΣγ 68 33,37 3,3 3,34 9,92 ΟΣβ+ΟΣγ 891 33,34 4,58 28,76 86,26 ΟΣ+ΟΣα+ΟΣβ+ΟΣγ 1793 57,23 14,8 42,43 74,14 ΣΥΝΟΛΑ 1848 58,87 15,49 43,38 73,69 Επισηµαίνεται το γεγονός ότι, όπως φαίνεται από τον από τον ανωτέρω πίνακα, οι απώλειες µη δοµικών στοιχείων είναι τουλάχιστον ανώτερες του 59,27% για όλους τους δοµικούς τύπους, ενώ η µέση τιµή ανέρχεται σε 73,69%. Η παραπάνω διαπίστωση, θα πρέπει να λαµβάνεται σοβαρά υπόψη κατά τον σχεδιασµό προσεισµικών ή µετασεισµικών ενισχύσεων. Στα ιστογράµµατα των σχηµάτων 4 και 5 που ακολουθούν, απεικονίζονται, τα συνολικά ποσοστά απωλειών %, για κάθε ένα δοµικό τύπο, τόσο στο σύνολο του δείγµατος µας όσο και στο µέρος του δείγµατος µας το οποίο αφορά ολόκληρα κτίρια. Τόσο από τον πίνακα 2, όσο και από τα ιστογράµµατα των σχηµάτων 4 και 5 που ακολουθούν, παρατηρείται ότι για τις κατασκευές προ του 1959 (ΟΣ) προκύπτει µικρότερο ποσοστό απώλειας από αυτό των κατασκευών της περιόδου 1959 1985 (ΟΣα). Από την διερεύνηση που έγινε για την ερµηνεία του παράδοξου αυτού αποτελέσµατος προέκυψε ότι αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι στις κατασκευές τύπου ΟΣ δεν περιέχονται κατασκευές µε πιλοτή, όπως συµβαίνει στις κατασκευές τύπου ΟΣα. Στα ιστογράµµατα των σχηµάτων 6 και 7 που επίσης ακολουθούν απεικονίζονται, τα ποσοστά απωλειών % της συνολικής απώλειας που αντιστοιχεί στην απώλεια των µη δοµικών (µη φερόντων) στοιχείων, τόσο στο σύνολο του δείγµατος µας όσο και στο µέρος του δείγµατος µας το οποίο αφορά ολόκληρα κτίρια και για κάθε ένα δοµικό τύπο. 5

Σχήµα 4. Ποσοστά συνολικής απώλειας στο σύνολο του εξετασθέντος δείγµατος Σχήµα 5. Ποσοστά συνολικής απώλειας στο µέρος που αφορά ολόκληρα κτίρια 24 24 22 22 2 2 Μ Ε Σ Ο Π Ο Σ Ο Σ Τ Ο Α Π Ω Λ Ε ΙΑ Σ % ο 18 16 14 12 1 8 6 4 % 18 16 14 12 1 8 6 4 2 2 ΑΤ Τ ΟΣ ΟΣα ΟΣβ ΟΣγ ΑΤ Τ ΟΣ ΟΣα ΟΣβ ΟΣγ Ο Μ Ι Κ Ο Σ Τ Υ Π Ο Σ Ο Μ Ι Κ Ο Σ Τ Υ Π Ο Σ Σχήµα 6. Ποσοστά µη δοµικής σε σχέση Σχήµα7. Ποσοστά µη δοµικής σε σχέση µε την συνολική απώλεια στο σύνολο µε την συνολική απώλεια στο µέρος του του εξετασθέντος δείγµατος εξετασθέντος δείγµατος που αφορά ολόκληρα κτίρια 1 1 9 9 8 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 ΑΤ Τ ΟΣ ΟΣα ΟΣβ ΟΣγ ΣΥΝΟΛΑ ΑΤ Τ ΟΣ ΟΣα ΟΣβ ΟΣγ ΣΥΝΟΛΑ Ο Μ Ι Κ Ο Σ Τ Υ Π Ο Σ Ο Μ Ι Κ Ο Σ Τ Υ Π Ο Σ 6

Στον πίνακα 3 ο οποίος ακολουθεί, εµφαίνεται η επιρροή της ύπαρξης πιλοτής, ενώ στη συνέχεια δίδεται και µε την µορφή ιστογραµµάτων, στα σχήµατα 8 και 9, η επιρροή της ύπαρξης πιλοτής τόσο στο σύνολο του δείγµατος µας, όσο και στο µέρος το οποίο αφορά ολόκληρα κτίρια. Πίνακας 3. Ποσοστά απώλειας ανάλογα µε την ύπαρξη ή µη πιλοτής ΠΛΗΘΟΣ ΦΑΚΕΛΩΝ ΜΕΣΑ ΠΟΣΟΣΤΑ ΑΠΩΛΕΙΑΣ / ΟΜΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΧΩΡΙΣ ΜΕ ΣΥΝΟΛΟΥ ΧΩΡΙΣ ΜΕ ΠΙΛΟΤΗ ΠΙΛΟΤΗ ΠΙΛΟΤΗ ΠΙΛΟΤΗ ΑΤ 15 15 222,7 222,7 Τ 4 4 138,41 138,41 ΑΤ+ Τ 55 55 158,56 158,56 ΟΣ 92 92 63,17 63,17 ΟΣα 81 641 169 78,95 66,33 133,44 ΟΣ+ΟΣα 92 733 169 77,66 63,88 133,44 ΟΣβ 283 19 174 33,3 23,93 72,72 ΟΣγ 68 116 492 33,37 19,34 51,24 ΟΣβ+ΟΣγ 891 225 666 33,34 21,7 56,83 ΟΣ+ΟΣα+ΟΣβ+ΟΣγ 1793 958 835 57,23 47,15 85,31 ΣΥΝΟΛΑ 1848 113 835 58,87 49,5 85,31 Σχήµα 8. Ποσοστά απώλειας ανάλογα µε την ύπαρξη ή µη πιλοτής στο σύνολο του εξετασθέντος δείγµατος 16 14 ΜΕΣΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΠΩΛΕΙΩΝ %ο 12 1 8 6 4 2 ΟΣα ΟΣβ ΟΣγ ΣΥΝΟΛΑ ΟΜΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ ΧΩΡΙΣ ΠΙΛΟΤΗ ΜΕ ΠΙΛΟΤΗ 7

Σχήµα 9. Ποσοστά απώλειας ανάλογα µε την ύπαρξη ή µη πιλοτής στο µέρος του δείγµατος που αφορά ολόκληρα κτίρια 18 16 ΜΕΣΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΠΩΛΕΙΑΣ %ο 14 12 1 8 6 4 2 ΟΣα ΟΣβ ΟΣγ ΣΥΝΟΛΑ ΟΜΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ ΧΩΡΙΣ ΠΙΛΟΤΗ ΜΕ ΠΙΛΟΤΗ Από τα προηγούµενα ιστογράµµατα και τις τιµές του πίνακα 3, φαίνεται η δυσµενής επιρροή της ύπαρξης πιλοτής και ότι η δυσµενής αυτή επιρροή είναι εντονότερη στις κατασκευές προ του 1986. Ιδιαίτερο όµως ενδιαφέρον, παρουσιάζουν τα αποτελέσµατα του συσχετισµού, των ποσοστών απώλειας µε τους χαρακτηρισµούς των κτιρίων από το ΥΠΕΧΩ Ε (πράσινα, κίτρινα, κόκκινα), ο οποίος προσδιορίζει µετασεισµικά την καταλληλότητα για χρήση, συσχετισµοί οι οποίοι φαίνονται στο σχήµα 1 και στον πίνακα 4 που ακολουθούν. Σχήµα 1. ιαγράµµατα συσχετισµού των χαρακτηρισµών ΥΠΕΧΩ Ε και των ποσοστών απωλειών Πίνακας 4. Συσχετισµός χαρακτηρισµού ΥΠΕΧΩ Ε 1, 1, 9, 8, 7, 6, 6,5 7 5, 4, 3 9 3,4 4 3, 2 7 1,6 6 2, 1 9 8, 1 1 6 1, 1 2 1, 4 5,8 2 2 5,3 8,, ΠΡΑΣΙΝΑ ΚΙΤΡΙΝΑ ΚΟΚΚΙΝΑ 8

και του ποσοστού απώλειας ΧΑΡΑΚΤΗ- ΑΤ Τ ΟΣ ΟΣα ΟΣβ ΟΣγ ΣΥΝΟΛΑ ΡΙΣΜΟΣ ΠΛΗ- ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΛΗ- ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΛΗ- ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΛΗ- ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΛΗ- ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΛΗ- ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΛΗ- ΠΟΣΟΣΤΟ ΥΠΕΧΩ Ε ΘΟΣ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΘΟΣ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΘΟΣ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΘΟΣ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΘΟΣ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΘΟΣ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΘΟΣ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΑΝΕΥ 1 86,9 2 83,18 32 27,31 234 63,29 86 14,13 19 16,46 545 38,63 ΠΡ 1 43,44 8 3,5 3 69,75 328 45,41 115 33,38 297 36,31 779 42,71 ΚΙ/ΠΡ 1 85, 6 79,3 5 67,51 39 71,86 7 76,88 23 7,63 81 72,54 ΚΟ/ΠΡ 1 143,5 1 143,5 ΠΡΑΣΙΝΑ 2 51, 14 53,34 36 7,2 367 48,64 122 35,3 32 39,2 861 45,82 ΠΡ/ΚΙ 3 255,41 4 85,2 1 27,87 8 167,5 ΚΙ 2 169,72 5 197,14 7 9,33 78 13,74 3 133,27 48 99,7 17 99,9 ΚΙ/ΚΙ 5 292,85 11 244,33 1 83,87 98 161,6 31 137,23 4 124,97 195 152,34 ΚΟ/ΚΙ 1 289,5 3 19,36 2 52,52 2 345,1 14 292,53 9 28,4 49 315,57 ΚΙΤΡΙΝΑ 8 253,95 22 22,4 19 19,17 2 171,16 75 158,44 98 128,7 422 161,12 ΚΟ 2 1, 2 1, 7 36,58 11 324,74 ΚΟ/ΚΟ 4 484,73 366,67 3 484,94 2 991,6 9 649,66 ΚΟΚΚΙΝΑ 4 484,73 2 762,5 5 566,89 9 364,16 2 393,44 ΣΥΝΟΛΑ 15 222,7 4 138,41 92 63,17 81 78,95 283 3,3 68 33,37 1848 58,87 Με βάση το παραπάνω διαγράµµατα και τον πίνακα 4, µπορούµε να εκτιµήσουµε, µε τον επιθυµητό βαθµό ακρίβειας, την οικονοµική απώλεια που προκαλείται από έναν σεισµό, µε βάση τον χαρακτηρισµό του ΥΠΕΧΩ Ε, γνωρίζοντας την αξία του ζηµιωθέντος ακινήτου ή της οµάδας των ζηµιωθέντων ακινήτων, η οποία προκύπτει προσεγγιστικά µε βάση το εµβαδόν και την τρέχουσα µέση τιµή κατασκευής νέων κτιρίων. Από τον ανωτέρω πίνακα 4 γίνεται επίσης εµφανές ότι υπάρχει µείωση του ποσοστού απώλειας, για τον αυτό χαρακτηρισµό, όσο βελτιώνεται ο δοµικός τύπος της κατασκευής. Αυτό απεικονίζεται και στα ιστογράµµατα του σχήµατος 11 όπου φαίνονται οι λόγοι που αντιστοιχούν σε κάθε οµάδα δοµικού τύπου ως προς τη µέση τιµή κάθε χαρακτηρισµού. Σχήµα 11. Λόγοι ως προς τη µέση τιµή κάθε χαρακτηρισµού 1,6 1,6 1,6 1,4 1,4 1,4 1,2 1,2 1,2 1 1 1,8,8,8,6,6,6,4,4,4,2,2,2 ΑΤ+ Τ ΟΣ+ΟΣα ΟΣβ+ΟΣγ ΑΤ+ Τ ΟΣ+ΟΣα ΟΣβ+ΟΣγ ΑΤ+ Τ ΟΣ+ΟΣα ΟΣβ+ΟΣγ ΠΡΑΣΙΝΑ (µέση τιµή 46%) ΚΙΤΡΙΝΑ (µέση τιµή 161%) ΚΟΚΚΙΝΑ (µέση τιµή 393%) 9

Προκειµένου να γίνει δυνατή η συσχέτιση των απωλειών µε την σεισµική διέγερση κάθε περιοχής, έγινε αναγκαία η χάραξη καµπυλών τρωτότητας µε βάση τα στοιχεία της βάσης δεδοµένων µας. Για την απόλυτη αξιοπιστία της συσχέτισης αυτής, διαχωρίστηκαν οι καταχωρήσεις που αφορούσαν τα δοµήµατα που βρίσκονταν σε ήµους, για τους οποίους είχε δοθεί η µακροσεισµική ένταση από το Γεωδυναµικό Ινστιτούτο του Αστεροσκοπείου Αθηνών. Με τον τρόπο αυτό προέκυψε το σταθµισµένο µέσο ποσοστό απώλειας για κάθε δοµικό τύπο ανάλογα µε τη ύπαρξη ή µη πιλοτής και για κάθε µακροσεισµική ένταση και χαράχθηκαν οι ακόλουθες καµπύλες, οι οποίες φαίνονται στο σχήµα 12. Στο σχήµα αυτό, οι διάφοροι τύποι κατασκευών απεικονίζονται µε τον ακόλουθο τρόπο: Με ανοιχτόχρωµη γραµµή απεικονίζεται ή καµπύλη που αφορά τις κατασκευές µε Φέροντα Οργανισµό Φ.Ο. από Τοιχοποιία (ΑΤ και Τ). Με γραµµές µε τετραγωνίδια απεικονίζονται οι καµπύλες που αφορούν τις κατασκευές µε Φ.Ο. από Οπλισµένο Σκυρόδεµα (Ο.Σ.) που κατασκευάσθηκαν προ του 1985 (ΟΣ και ΟΣα). Με γραµµές µε τρίγωνα απεικονίζονται οι καµπύλες που αφορούν τις κατασκευές µε Φ.Ο. από (Ο.Σ.) που κατασκευάσθηκαν µετά το 1985 και προ του 1995 (ΟΣβ). Με γραµµές µε κύκλους απεικονίζονται οι καµπύλες που αφορούν τις κατασκευές µε Φ.Ο. από (Ο.Σ.) που κατασκευάσθηκαν µετά το 1995 (ΟΣγ). Ενώ µε συνεχή γραµµή παρουσιάζονται οι καµπύλες που αφορούν κατασκευές κάθε ενός από τους παραπάνω τύπους χωρίς πιλοτή και µε διακεκοµµένη γραµµή αυτές που αφορούν κατασκευές του αντίστοιχου τύπου που έχουν πιλοτή. ΠΟΣΟΣΤΑ ΑΠΩΛΕΙΩΝ Σχήµα 12. Καµπύλες Τρωτότητας 8 7 6 5 4 3 2 1,1,2,3,4,5,6 ΛΟΓΟΣ ΤΗΣ Ε ΑΦΙΚΗΣ ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ g ΜΑΚΡΟΣΕΙΣΜΙΚΗ ENTAΣΗ VI VI + VII VII + VIII VIII + IX Από τους προηγούµενους πίνακες και καµπύλες και µε την παραδοχή αποδεκτής στάθµης απωλειών της τάξης του 7,5% προκύπτει η ακόλουθη, αδροµερής βαθµονόµηση της εξέλιξης των Αντισεισµικών Κανονισµών: 1

Κατασκευές Ο.Σ. πριν το 1985 δηλαδή µε τον Α.Κ. του 1959 ή προ αυτού. Αντίσταση...Ι R...περίπου...VI + Κατασκευές Ο.Σ. (1985-1995) µε τα πρόσθετα άρθρα. Αντίσταση...Ι R...περίπου...VΙI + Κατασκευές Ο.Σ. µετά το 1995 ΝΕΑΚ και ΕΑΚ 2 Αντίσταση...Ι R...περίπου...VΙIΙ + Επίσης προκύπτει η ακόλουθη Αντίσταση των κατασκευών Ο.Σ., σε σχέση µε την εδαφική επιτάχυνση, για κτίρια χωρίς πιλοτή: Κατασκευές Ο.Σ. πριν το 1985 (a g ) R... περίπου,1*g Κατασκευές Ο.Σ. (1985-1995) (a g ) R... περίπου,2*g Κατασκευές Ο.Σ. µετά το 1995 (a g ) R... περίπου,35*g Παράλληλα γίνεται εµφανές ότι η δυσµενής επιρροή της ύπαρξης πιλοτής µειώνεται πολύ για τις κατασκευές που έγιναν µετά το 1985. Προκειµένου να γίνει δυνατή η σύγκριση των προηγουµένων καµπυλών µε αυτές άλλων µελετών, έγινε µετατροπή των εντάσεων σε επιταχύνσεις, µε βάση τη σχέση µετατροπής που έχει χρησιµοποιηθεί σε κάθε µία από τις µελέτες αυτές. Ειδικότερα: Για την µελέτη «Εκτίµησης της τρωτότητας του Π.Σ. Βόλου» έγινε χρήση της σχέσης των Theodulidis & Papazachos 1992, ln(a g )=,28+,67*I MM +,42*S+,59*P (για S= και P=). Για την µελέτη «Ο Σεισµός της Αθήνας της 7-9-99, Εκτίµηση της τρωτότητας στην πλειόσειστη περιοχή και σύγκριση µε την πραγµατική κατανοµή των βλαβών την κατασκευή από το Σεισµό», χρησιµοποιήθηκε η κατωτέρω σχέση των Koliopoulos Margaris Klimis 1998, ln(pga)=.74*i+.3. Προκειµένου δε τα αποτελέσµατα να είναι ανεξάρτητα των ζωνών σεισµικής επικινδυνότητας, σαν παράµετρος της σεισµικής διέγερσης χρησιµοποιήθηκε ο λόγος a g /a, όπου a g η εδαφική επιτάχυνση που θα διεγείρει την κατασκευή και a η εδαφική επιτάχυνση η οποία προβλέπεται από τον σήµερα ισχύοντα Αντισεισµικό Κανονισµό. Οι καµπύλες τρωτότητας για τους διάφορους τύπους κατασκευών φαίνονται στα διαγράµµατα των σχηµάτων 13 έως και 19 τα οποία ακολουθούν. Στα σχήµατα αυτά παρουσιάζονται: Με διακεκοµµένη γραµµή, οι καµπύλες που προκύπτουν από την εργασία της «Εκτίµησης της τρωτότητας του Π.Σ. Βόλου». Με διακεκοµµένη γραµµή και δύο τελείες, οι καµπύλες που προκύπτουν την µελέτη των ΑΠΘ-ΙΤΣΑΚ που αφορά τον «Σεισµό της Αθήνας της 7-9-1999...» Με συνεχή γραµµή, οι καµπύλες που προκύπτουν από την εργασία που έγινε στα πλαίσια του προγράµµατος ΑΡΙΣΤΙΩΝ 12, 1, 8, Di 6, 4, 2, Σχήµα 13. Κτίρια από Τοιχοποιία,, 1, 2, 3, 4, 5, 6, ag/ao 11

7, Σχήµα 14. Κτίρια Ο.Σ. προ του 1985 χωρίς πιλοτή 8, Σχήµα 15. Κτίρια Ο.Σ. προ του 1985 µε πιλοτή 6, 7, 5, 6, 5, 4, Di Di 4, 3, 3, 2, 2, 1, 1,,, 1, 2, 3, 4, 5, 6,,, 1, 2, 3, 4, 5, 6, ag/ao ag/ao 8, Σχήµα 16. Κτίρια από Ο.Σ. 1985-1995 χωρίς πιλοτή 8, Σχήµα 17. Κτίρια από Ο.Σ. 1985-1995 µε πιλοτή 7, 7, 6, 6, 5, 5, Di 4, Di 4, 3, 3, 2, 2, 1, 1,,, 1, 2, 3, 4, 5, 6, ag/ao,,3 1, 1,5 2, 2,5 3, 5, ag/ao 25, Σχήµα 18. Κτίρια από Ο.Σ. µετά το 1995 χωρίς πιλοτή 3, Σχήµα 19. Κτίρια Ο.Σ. µετά το 1995 µε πιλοτή 25, 2, 2, 15, Di Di 15, 1, 1, 5, 5,,,3 1, 1,5 2, 2,5 3, 5, ag/ao,, 1, 2, 3, 4, 5, 6, ag/ao 12

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από το σύνολο της εργασίας προέκυψαν τα ακόλουθα συµπεράσµατα: Προσδιορίσθηκε η µέση εκτιµηθείσα αξία ανά µέτρο τετραγωνικό κτιρίου, για το σύνολο των καταχωρήσεων της βάσης δεδοµένων, η οποία προέκυψε ίση προς 18. δρχ./μ 2. Ο προσδιορισµός αυτός δίδει την δυνατότητα συσχετισµού της εργασίας αυτής, τόσο µε µελέτες του παρελθόντος, όσο και µε τα στοιχεία της ΥΑΣ. Επιβεβαιώνεται µε απολογιστικά στοιχεία πραγµατικών βλαβών από σεισµό, ότι η αντισεισµική συµπεριφορά των κατασκευών βελτιώθηκε µε την εφαρµογή των νεώτερων Κανονισµών, αφού το ποσοστό απωλειών µειώνεται µε την βελτίωση του δοµικού τύπου του κτιρίου, δηλαδή µε την κατασκευή του µε βάση πιο εξελιγµένους Αντισεισµικούς Κανονισµούς. Επιβεβαιώνεται ακόµη ότι η βελτίωση της Αντισεισµικής συµπεριφοράς των κατασκευών είναι ιδιαίτερα σηµαντική µετά το 1985, δηλαδή µετά την υποχρεωτική εφαρµογή των πρόσθετων διατάξεων στον τότε ισχύοντα Αντισεισµικό Κανονισµό του 1959. Πρόσθετη επιβεβαίωση των ανωτέρω αποτελεί το γεγονός ότι στο σύνολο του εξετασθέντος δείγµατος βλαβέντων κτιρίων δεν βρέθηκε ούτε ένα κτίριο κατασκευασµένο µετά το 1985 (ΟΣβ ή ΟΣγ) το οποίο να έχει χαρακτηρισθεί κόκκινο κατά τον µετασεισµικό έλεγχο. Από το σύνολο των στοιχείων και των επεξεργασιών που έγιναν, προκύπτει ότι η ύπαρξη πιλοτής είναι γενικά δυσµενής, αφού οδηγεί σε µεγαλύτερο ποσοστό απώλειας για τις κατασκευές µε πιλοτή σε σχέση µε τις κατασκευές του αυτού τύπου υπό την αυτή σεισµική διέγερση. Η δυσµενής επιρροή της ύπαρξης πιλοτής είναι ιδιαίτερα σηµαντική για τις κατασκευές που έγιναν προ του 1985 (ΟΣα), ενώ η δυσµενής αυτή επιρροή αµβλύνεται σηµαντικά στις κατασκευές που έγιναν µετά το 1985 (ΟΣβ ή ΟΣγ). Από την σύγκριση των καµπυλών τρωτότητας των τριών εργασιών προέκυψε ότι: Οι τρεις καµπύλες τρωτότητας, συµβαδίζουν περίπου για τιµές του λόγου a g /a µέχρι 2,5 έως 3,. Οι καµπύλες που προκύπτουν από την βάση δεδοµένων της Εθνικής Ασφαλιστικής και παρίστανται µε συνεχείς γραµµές, δίδουν γενικώς υψηλότερες τιµές από τις δύο άλλες καµπύλες για τις τιµές αυτές του λόγου a g /a, δηλαδή µέχρι 2,5 έως 3,. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα ποσοστά απωλειών που καταχωρήθηκαν, στην ως άνω βάση δεδοµένων, αφορούν ποσοστά µεταξύ των κατασκευών του αυτού τύπου, για τις οποίες δηλώθηκε ότι υπέστησαν βλάβες και όχι στο σύνολο των κατασκευών του αυτού τύπου στην πληγείσα περιοχή. ίδονται στοιχεία για τον ποσοτικό προσδιορισµό, τόσο της βελτίωσης των κατασκευών που έγιναν µε βάση τους νεώτερους Κανονισµούς, όσο και της εκτίµησης της αναµενόµενης οικονοµικής απώλειας για δεδοµένη ένταση του σεισµού ανάλογα µε τον δοµικό τύπο. Προέκυψε ακόµη ότι ο χαρακτηρισµός ΥΠΕΧΩ Ε ο οποίος δίδεται, για τον καθορισµό της καταλληλότητας των κτιρίων για χρήση, κατά τον µετασεισµικό 13

έλεγχο (πράσινα - κίτρινα κόκκινα), έχει άµεση αντιστοιχίσει µε το ποσοστό οικονοµικής απώλειας. Το ποσοστό απώλειας διαφοροποιείται ανάλογα µε τον δοµικό τύπο και µάλιστα µειώνεται µε την βελτίωση του δοµικού τύπου για τον αυτό χαρακτηρισµό. Τα ποσοτικά στοιχεία, τα οποία προσδιορίσθηκαν στην παρούσα εργασία, δίδουν την δυνατότητα, εκτίµησης της οικονοµικής απώλειας που αναµένεται για κάθε τύπο κτιρίου, ανάλογα µε τη σεισµική διέγερση που θα δεχθεί καθώς και άµεσου προσεγγιστικού προσδιορισµού της συνολικής οικονοµικής ζηµίας που επήλθε σε ένα σύνολο κτιρίων από έναν σεισµό, µόλις ολοκληρωθεί ο µετασεισµικός έλεγχος των κτιρίων. Η δυνατότητα αυτή του προσεγγιστικού προσδιορισµού της συνολικής οικονοµικής ζηµίας υπάρχει για κάθε σύνολο κτιρίων, δηλαδή, είτε αναφερόµεθα στο σύνολο της πληγείσας περιοχής που ενδιαφέρει την Πολιτεία, είτε στο σύνολο ενός συγκεκριµένου ήµου, είτε στο χαρτοφυλάκιο µιας ασφαλιστικής εταιρίας. Η παραπάνω δυνατότητα προσεγγιστικού προσδιορισµού της συνολικής οικονοµικής ζηµίας, παρέχεται ανάλογα µε τον επιθυµητό βαθµό ακρίβειας της προσέγγισης, δηλαδή, είτε στο σύνολο των κτιρίων της πληγείσας περιοχής, είτε ανά δοµικό τύπο κτιρίου, είτε ακόµη λαµβάνοντας υπόψη και τα ιδιαίτερα δοµικά χαρακτηριστικά, όπως η ύπαρξη ή µη πιλοτής, κ.λ.π. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. ΒΛΑΧΟΣ Ι. και άλλοι «Βάση δεδοµένων από αρχεία ασφαλιστικών εταιριών Προσοµοιώµατα εκτίµησης βλαβών από σεισµό» (Αθήνα 26). 2. Επιτελική Επιτροπή ΤΕΕ «Αντισεισµική ενίσχυση υφισταµένων κτιρίων 1 η φάση» (Αθήνα 21). 3. ΕΠΑΝΤΥΚ ΤΕΕ «Προσεισµική Ενίσχυση Υφισταµένων Κατασκευών 2 η φάση» (Αθήνα 27). 4. ΤΣΑΚ ΑΠΘ Τµήµα Πολιτικών Μηχανικών. «Ο σεισµός της Αθήνας της 7 ης 9 1999. Εκτίµηση της τρωτότητας στην πλειόσειστη περιοχή και σύγκριση της µε την πραγµατική κατανοµή των βλαβών των κατασκευών από τον σεισµό» ( Θεσσαλονίκη 24). 5. ΚΑΠΠΟΣ Α., ΜΟΡΦΙ ΗΣ Κ., ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ Ν., «Εκτίµηση της τρωτότηττας του Π.Σ. Βόλου» (Θεσσαλονίκη 2). 6. ΚΑΠΠΟΣ Α., ΛΕΚΙ ΗΣ Β., ΣΑΛΟΝΙΚΙΟΣ Θ., ΑΝΤΩΝΙΑ ΗΣ Κ., ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ Η., «Συσχέτιση της δοµικής βλάβης µε οικονοµικές απώλειες µε βάση στοιχεία από Ελληνικούς σεισµούς» (Θεσσαλονίκη 23). 7. TASSIOS T. «Policies in strengthening existing building» (Athens Istanbul 21). 8. Υ.. Ε. «Προγράµµατα Αποκατάστασης Σεισµοπλήκτων» (Αθήνα 1984). 14