ΠΡΑΣΙΝΟ ΤΑΜΕΙΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ Χρηματοδοτικό Πρόγραμμα Απρίλιος 2012
1. ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 1.1 Εισαγωγή Το Πράσινο Ταμείο έχει ως κύριο σκοπό το σχεδιασμό και την υλοποίηση χρηματοδοτικών προγραμμάτων για την προώθηση έργων, δράσεων και λοιπών παρεμβάσεις προς όφελος του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος, στο πλαίσιο των προτεραιοτήτων της σχετικής εθνικής στρατηγικής για το περιβάλλον. Η αναγκαιότητα σχεδιασμού ευέλικτων, αποτελεσματικών και διαφανών διαδικασιών υλοποίησης των χρηματοδοτικών προγραμμάτων του Πράσινου Ταμείου, προκύπτει τόσο από το θεσμικό πλαίσιο σύστασης του Πράσινου Ταμείου, όσο και από την ανάγκη για μέτρηση της αποτελεσματικότητας της χρηματοδότησης πολιτικών και έργων, καθώς επίσης και για την εξασφάλιση πλήρους διαφάνειας στην όλη διαδικασία. Ειδικότερα, το Πράσινο Ταμείο εστιάζει τη δράση του στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση χρηματοδοτικών προγραμμάτων, τα οποία: ακολουθούν τους κανόνες περί προϋπολογισμού προγραμμάτων, ώστε να είναι πλήρως ευθυγραμμισμένα με τη σύγχρονη δημοσιονομική διαχείριση και απεικόνιση, είναι σχεδιασμένα έτσι, ώστε η επιλογή των παρεμβάσεων να πραγματοποιείται βάσει κριτηρίων, με σκοπό τη διασφάλιση της εξυπηρέτησης των εκάστοτε στόχων, διαρθρώνονται σε άξονες, μέτρα και δράσεις, καθορίζουν κριτήρια αξιολόγησης, δικαιούχους και ύψος χρηματοδότησης, στοχεύουν στην χρήση σύγχρονων χρηματοδοτικών εργαλείων (πχ. συμπληρωματικές πηγές από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς, ανακύκλωση πόρων, επιχορηγήσεις, συμμετοχή σε μετοχικά σχήματα, εγγυήσεις, κτλ), εντάσσονται και ελέγχονται με τυποποιημένες προκαθορισμένες διαδικασίες, το πλαίσιο των οποίων αποτυπώνεται στον «Οδηγό Διαχείρισης Προγραμμάτων» του Πράσινου Ταμείου, είναι συμβατά με την πρακτική αντίστοιχων φορέων (green funds- urban renewal funds) καθώς και του ΟΟΣΑ για: τη σύνδεση της στρατηγικής χρηματοδότησης με την Εθνική Περιβαλλοντική Στρατηγική και σε συνέργεια με άλλες πολιτικές όπως αυτές ερμηνεύονται και εφαρμόζονται σε τοπικό επίπεδο, την ενίσχυση δράσεων που εντάσσονται σε σχέδια ολοκληρωμένων διατομεακών παρεμβάσεων (integrated approach), τη θέσπιση ξεκάθαρων κανόνων και διαδικασιών δημόσιας χρηματοδότησης, την εφαρμογή περιοδικών χρηματοδοτικών προγραμμάτων, την εφαρμογή κανόνων χρηματοοικονομικού ελέγχου και λογιστικής για τη διασφάλιση της μέγιστης διαφάνειας και λογοδοσίας, την υποστήριξη βιώσιμων έργων με αποτελεσματική διαχείριση κόστους καθόλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους, την παρακολούθηση και αξιολόγηση της εφαρμογής σε σχέση με στόχους. 1.2. Σκοπός και αντικείμενο του Χρηματοδοτικού Προγράμματος «Ολοκλήρωση Πολεοδομικού Σχεδιασμού» Σκοπός του προγράμματος είναι η χρηματοδότηση της ολοκλήρωσης εκκρεμών πολεοδομικών μελετών πρώτου και δεύτερου επιπέδου, που απαιτούνται για την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού στους Καλλικρατικούς Δήμους, καθώς επίσης και η συμπλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού με αναγκαίες μελέτες του δεύτερου επιπέδου, προκειμένου να επιτευχθεί η εφαρμογή των σχεδίων για την βιώσιμη ανάπτυξη των πόλεων και την περιβαλλοντική αναβάθμισή τους. 2
Ειδικότερο αντικείμενο του χρηματοδοτικού προγράμματος αποτελεί η χρηματοδότηση των Μελετών του Πολεοδομικού Σχεδιασμού. Επιλέξιμες προς χρηματοδότηση μελέτες στο πλαίσιο του παρόντος προγράμματος αποτελούν: ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ, Πολεοδομικές Μελέτες, Πράξεις Εφαρμογής, καθώς επίσης και οι υποστηρικτικές μελέτες των παραπάνω (π.χ. γεωλογικές μελέτες, ΣΜΠΕ, μελέτες οριοθέτησης ρεμάτων, κλπ.), στο βαθμό που αυτές απαιτούνται για την προώθηση και ολοκλήρωση των πολεοδομικών σχεδίων που προαναφέρθηκαν. 1.3 Δομή προγράμματος - Πεδίο εφαρμογής Οι προτάσεις - αιτήματα χρηματοδότησης που θα υποβληθούν στο Πράσινο Ταμείο για να ενταχθούν στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα θα πρέπει να εντάσσονται σε μια από τις παρακάτω κατηγορίες: Μελέτες πολεοδομικού σχεδιασμού για τις οποίες έχουν υπογραφεί συμβάσεις με μελετητές, βρίσκονται ήδη σε διαδικασία εκπόνησης και απαιτείται συμπληρωματική χρηματοδότηση για να ολοκληρωθούν (π.χ. μελέτες που χρηματοδοτούνταν από το Γ ΚΠΣ, το πρόγραμμα ΘΗΣΕΑΣ κλπ) και αφορούν Ρυθμιστικά Σχέδια, ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ, ΠΜ Επέκτασης -Αναθεώρησης καθώς επίσης και Πράξεις Εφαρμογής. Μελέτες Πολεοδόμησης υπό μορφή «πακέτου» (Πολεοδομική Μελέτη + Πράξη Εφαρμογής) των οποίων οι συμβάσεις εκπόνησης έχουν λυθεί σε κάποιο στάδιο χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η Πράξη Εφαρμογής ή και χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η έγκριση της Πολεοδομικής Μελέτης. Στις περιπτώσεις αυτές θα εντάσσονται για χρηματοδότηση στο πρόγραμμα κατά προτεραιότητα τα αιτήματα που αφορούν περιοχές όπου υπάρχει ΦΕΚ Πολεοδομικής Μελέτης. Εν συνεχεία θα εξετάζονται και περιπτώσεις σε περιοχές όπου εκκρεμεί η έγκριση της Πολεοδομικής Μελέτης με την προϋπόθεση ότι θα υπάρχει από τους Δήμους συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης των διαδικασιών που εκκρεμούν για την έγκριση αυτή. Μελέτες πολεοδομικού σχεδιασμού και ειδικότερα ΓΠΣ και ΣΧΟΑΠ που αφορούν τμήμα Καλλικρατικού Δήμου, υπό τον όρο ότι υπάρχουν εγκεκριμένες σχετικές μελέτες και για τα άλλα τμήματα του Δήμου (δηλαδή και για τους λοιπούς Καποδιστριακούς Δήμους που συνενώθηκαν) και στο μέτρο που η εκπόνηση και ολοκλήρωση αυτών των μελετών απαιτείται για να ολοκληρωθεί ο Πολεοδομικός Σχεδιασμός στα όρια του νέου Καλλικρατικού Δήμου. Για την περίπτωση αυτή, θα εξεταστούν κατά προτεραιότητα περιοχές που αντιμετωπίζουν κρίσιμα περιβαλλοντικά, πολεοδομικά, ή άλλα χωροταξικά προβλήματα. Συμπληρωματικές μελέτες που απαιτούνται για να ολοκληρωθούν βασικές μελέτες πολεοδομικού σχεδιασμού οι οποίες (βασικές μελέτες) εκπονούνται βάσει υπαρχουσών συμβάσεων (π.χ. γεωλογικές μελέτες, Μελέτες Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης, μελέτες οριοθέτησης ρεμάτων, κλπ) Επισημαίνεται επίσης ότι για τη χρηματοδότηση θα λαμβάνονται υπόψη οι ισχύουσες προδιαγραφές και τα τιμολόγια αμοιβής των μελετών, όπως ισχύουν με βάση τη σημερινή σχετική νομοθεσία. Δυνητικοί δικαιούχοι του χρηματοδοτικού προγράμματος είναι το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και οι εποπτευόμενοι από αυτό φορείς, οι Δήμοι, οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και οι Περιφέρειες της χώρας. Το Πράσινο Ταμείο μπορεί να προβαίνει σε έλεγχο της εξέλιξης του αντικειμένου (μελέτη). Επιπλέον, μπορεί να ζητήσει από το φορέα υλοποίησης, προφορική και γραπτή παρουσίαση της προόδου. Η χρηματοδότηση θα πραγματοποιηθεί σε φάσεις ανάλογα με την πρόοδο ολοκλήρωσης και παράδοσης παραλαβής των σταδίων των σχετικών μελετών. 3
2. ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Ο συνολικός προϋπολογισμός του Προγράμματος για το έτος 2012 ορίζεται σε 6.000.000 (έξι εκατομμύρια Ευρώ). 3. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ Το Πράσινο Ταμείο σύμφωνα με το Ν.3889/2011 διατηρεί υποχρεώσεις δημοσιότητας κάθε προγράμματος και συγκεκριμένα για το Χρηματοδοτικό Πρόγραμμα, τηρεί κανόνες δημοσιότητας προς το ευρύ κοινό, τόσο αναφορικά με την ενεργοποίηση, την πορεία υλοποίησης και το κλείσιμο του Χρηματοδοτικού Προγράμματος, όσο και αναφορικά με τις υποχρεώσεις δημοσιότητας των δικαιούχων καθ όλη την διάρκεια υλοποίησης κάθε πράξης. 3.1. Δημοσιότητα προγράμματος Το σχέδιο δημοσιότητας αποτελεί ένα ενιαίο και ολοκληρωμένο σύστημα με προγραμματισμένες ενέργειες και δράσεις, που μέσω της χρήσης ενός επιλεγμένου φάσματος επικοινωνιακών ενεργειών και μέσων προβολής γνωστοποιεί στο σύνολο των μερών, άμεσα ενδιαφερόμενων και μη, τους σκοπούς, τις κατευθύνσεις, τις προτεραιότητες και τις δράσεις του χρηματοδοτικού προγράμματος. Επιπρόσθετο στόχο του προγράμματος δημοσιότητας αποτελεί η ευρεία διάδοση και ανάδειξη του ρόλου του Πράσινου Ταμείου, καθώς επίσης και των στόχων που δύναται να επιτύχει μέσω της υ- λοποίησης του προγράμματος, διασφαλίζοντας έτσι την διαφάνεια της συνδρομής του μηχανισμού χορήγησης των πόρων. Στοχοθετούμενο κοινό δυνητικοί και τελικοί δικαιούχοι φορείς κεντρικής κυβέρνησης, μέσα μαζικής ενημέρωσης (ΜΜΕ διαπιστευμένοι δημοσιογράφοι), ευρύτερο κοινό Μέσα προβολής και επικοινωνίας δελτία τύπου, συνεντεύξεις τύπου, ανακοινώσεις, διαφημιστικές εκστρατείες και προβολή στα ΜΜΕ (τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά σποτ, ένθετα, δημοσιεύσεις άρθρων, συνεντεύξεις, αφιερώματα, ενημερωτικά βίντεο, ενημερωτικά φυλλάδια), προωθητικές ενέργειες όπως προσκλήσεις σε ημερίδες ενδιαφέροντος, εκδηλώσεις, σεμινάρια, διαλέξεις, διαδίκτυο (ηλεκτρονική αποστολή τακτικής ενημέρωσης / newsletter, ιστοσελίδα Πράσινου Ταμείου).Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη χρήση του διαδικτύου ως δίαυλο επικοινωνίας, δεδομένου του ισχυρού και άμεσου αντίκτυπου σε συνδυασμό με την μέγιστη εξοικονόμηση πόρων. 3.2. Ελάχιστες υποχρεώσεις δημοσιότητας δικαιούχων υλοποίησης δράσεων Το Πράσινο Ταμείο στηρίζει τη βέλτιστη εφαρμοσμένη πρακτική της τήρησης υποχρεώσεων δημοσιότητας των δικαιούχων, στοχεύοντας στην αμερόληπτη και συνεχή δημοσιοποίηση στο σύνολο του κοινού της προόδου υλοποίησης και ολοκλήρωσης κάθε εντεταγμένης πράξης. Οι δικαιούχοι οφείλουν να βρίσκονται σε διαρκή επικοινωνία με το Πράσινο Ταμείο αναφορικά με τις υποχρεώσεις δημοσιότητας και το Πράσινο Ταμείο από την πλευρά του παρέχει κάθε διευκρίνιση και πληροφορία που θα του ζητηθεί από τους τελικούς δικαιούχους (π.χ. λογότυπα, έντυπο υλικό). 4
Ο τελικός δικαιούχος κάθε πράξης αναλαμβάνει ελάχιστες συμβατικές υποχρεώσεις πληροφόρησης καθ όλη την διάρκεια υλοποίησης της εντεταγμένης στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα πράξης. Τα σημεία παρέμβασης και δημοσιότητας του δικαιούχου πραγματοποιούνται με σημειακές παρεμβάσεις κατά την διάρκεια υλοποίησης αλλά και μετά την ολοκλήρωση της πράξης. 3.3. Ελάχιστες συμβατικές υποχρεώσεις πληροφόρησης Ο δικαιούχος υποχρεούται να τηρεί τις υποχρεώσεις δημοσιότητας που ορίζει το χρηματοδοτικό πρόγραμμα του Πράσινου Ταμείου. Η αδυναμία τήρησης των ελάχιστων αυτών υποχρεωτικών κανόνων δημοσιότητας, επισύρει σημαντικές κυρώσεις για τον δικαιούχο. Ο δικαιούχος οφείλει να καταγράφει και να διατηρεί αρχείο με τα σχετικά στοιχεία δημοσιότητας (π.χ. έντυπα, δημοσιεύσεις, φωτογραφίες) για το έργο που υλοποιεί και να κοινοποιεί το αρχείο αυτό στο Πράσινο Ταμείο στο πλαίσιο της παρακολούθησης εκτέλεσης των εργασιών όπως αυτές ορίζονται στον Οδηγό Διαχείρισης Προγραμμάτων, εκτός αν ορίζεται διαφορετικός μηχανισμός υποβολής των στοιχείων αυτών. Κατά την υλοποίηση της πράξης ο δικαιούχος υποχρεούται να ενσωματώνει σε όλα τα στοιχεία των χρηματοδοτούμενων μελετών (σχέδια, κείμενα, κλπ), ένδειξη με το λογότυπο και την ονομασία του Πράσινου Ταμείου, τη σημείωση ότι το συγκεκριμένο έργο υλοποιείται με τη χρηματοδότηση του Πράσινου Ταμείου, τον τίτλο της πράξης, τον τύπο του έργου, το ποσό χρηματοδότησης και τη διάρκεια υλοποίησης της πράξης. Για κάθε σχετικό πρόβλημα, ο δικαιούχος οφείλει να ενημερώνει το Πράσινο Ταμείο και από κοινού να καταλήγουν σε εναλλακτικούς πιθανούς τρόπους δημοσιότητας. Εναλλακτικοί τρόποι δημοσιότητας αφίσες, αναμνηστικές πλάκες, έντυπα, ιστοσελίδες (σε μια ιστοσελίδα το λογότυπο του Πράσινου Ταμείου τοποθετείται στη αρχική σελίδα home page, όπου πρέπει να υπάρχουν και ο σύνδεσμος με την ιστοσελίδα του Πράσινου Ταμείου), ανακοινώσεις, οποιοδήποτε άλλο οπτικοακουστικό μέσο προβολής. 3.4. Συμπληρωματικές υποχρεώσεις Σε κάθε άλλη περίπτωση δημοσιότητας μέσω υλοποίησης ενημερωτικών δράσεων, ανεξάρτητα από τον αν είναι υποχρεωτικό ή όχι, ο δικαιούχος οφείλει να τηρήσει τις ίδιες υποχρεώσεις σε ότι αφορά τη σηματοδότηση και τις εκφωνήσεις των μηνυμάτων, δηλαδή να αναφέρει την πηγή χρηματοδότησης -το Πράσινο Ταμείο- το λογότυπο αυτού, τον τίτλο της πράξης, τον τύπο του έργου, το ποσό χρηματοδότησης και τη διάρκεια υλοποίησης της πράξης, και να ενημερώνει σχετικά με το μήνυμα της δημοσιότητας το Πράσινο Ταμείο. 4. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ Τα αιτήματα προς χρηματοδότηση θα υποβάλλονται στο Πράσινο Ταμείο και θα αξιολογούνται από επιτροπή (η οποία συγκροτείται με απόφαση του προέδρου του Πράσινου Ταμείου) και στην οποία θα συμμετέχουν πέραν του Πράσινου Ταμείου εκπρόσωποι των Δ/νσεων Πολεοδομικού Σχεδιασμού και Τοπογραφικών Εφαρμογών του ΥΠΕΚΑ. 5
Οι προτάσεις υποβάλλονται στο Πράσινο Ταμείο σε πλήρη φάκελο που περιλαμβάνει αναλυτική περιγραφή και τεκμηρίωση του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου του έργου καθώς επίσης και χρονοδιάγραμμα υλοποίησής του. Επιπλέον το Πράσινο Ταμείο δύναται να ζητά και όποια άλλα στοιχεία θεωρούνται απαραίτητα. Η πληρότητα των φακέλων ελέγχεται και αξιολογείται από την αρμόδια επιτροπή. Η παραπάνω επιτροπή εισηγείται στο Δ.Σ. του Πράσινου Ταμείου και αυτό λαμβάνει σχετική απόφαση για την ένταξη των έργων στο πρόγραμμα. 5. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΦΑΚΕΛΟΥ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Οι φάκελοι των προτάσεων θα πρέπει να είναι ολοκληρωμένοι και να περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: Αίτηση χρηματοδότησης Φάκελο που θα περιλαμβάνει τα παρακάτω στοιχεία: 1. Εγκεκριμένο Ρυμοτομικό Σχέδιο 2. Σχετική Απόφαση αρμόδιας υπηρεσιακής μονάδας 3. Έκθεση σκοπιμότητας της μελέτης 4. Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης που θα ορίζει τις φάσεις παράδοσης 5. Εκτίμηση των εκταμιεύσεων για το έτος 2012 με βάση τις εργασίες που θα εκτελεστούν, καθώς επίσης και για τα επόμενα έτη μέχρι την ολοκλήρωση της μελέτης. 6. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ Για σχετικές πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι φορείς μπορούν να απευθύνονται στον κο Γ. Πρωτόπαπα, στο τηλέφωνο: 2105241919, ή στο e-mail: gprotopapas@prasinotameio.gr Περαιτέρω πληροφορίες για τα Χρηματοδοτικά Προγράμματα του Πράσινου Ταμείου βρίσκονται στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.prasinotameio.gr στον «Οδηγό Διαχείρισης Προγραμμάτων». Ο ανωτέρω δικτυακός τόπος αποτελεί βασικό εργαλείο επικοινωνίας του Πράσινου Ταμείου με το σύνολο των ενδιαφερομένων για τα Χρηματοδοτικά Προγράμματα και ανακοινώνεται σε αυτόν κάθε σχετική πληροφορία. 6