Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης

ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ΥΠΟΔΟΜΕΣ, ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης 8 Ιουλίου 2016 Η δημογραφία των επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας στην Ελλάδα στα χρόνια της κρίσης, 2011-2015 Δρ. Εύη Σαχίνη, Δ/ντρια ΕΚΤ Δρ. Νίκος Καραμπέκιος

Κατανόηση του Εθνικού Συστήματος Καινοτομίας: -πρωτογενής μέτρηση -αξιοποίηση βάσεων δεδομένων δημόσιων φορέων www.ekt.gr 2/8

Υπό μελέτη πτυχή του ΕΣΚ: δημογραφία επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας (business demographics) [κωδικοί: bd_9ac_l_form_r2, bd_9bd_sz_cl_r2, bd_9eg_l_form_r2, bd_9pm_r2] η περίπτωση του Γενικού Εμπορικού Μητρώου www.ekt.gr 3/8

Στοχοθεσία της μελέτης: η μετρική απεικόνιση του πεδίου επιχειρηματικής δραστηριότητας που άπτεται των παραγωγικών τομέων υψηλής τεχνολογικής έντασης για την περίοδο 2011-2015. www.ekt.gr 3/8

Ορισμοί Μεθοδολογία Επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας Εννοιολογική ασάφεια: innovation-driven enterprises, knowledge-intensive entrepreneurship Eurostat, τρεις κατηγοριοποιήσεις: -τομεακή προσέγγιση -κατάταξη επί τη βάσει της τεχνολογικής έντασης του αγαθού -κατηγοριοποίηση των ευρεσιτεχνιών σε υψηλής τεχνολογίας ή μη Μελέτη: Υιοθέτηση πρώτης προσέγγισης Eurostat (και) λόγω της διαθεσιμότητας των στοιχείων του ΓΕΜΗ (4ψήφιο ΚΑΔ - αντιστοίχιση με την NACE Rev.2)

συνέχεια Κατηγοριοποίηση δραστηριοτήτων υψηλής τεχνολογίας σύμφωνα με το Statistical Classification of Economic Activities in the European Community (NACE Rev. 2). Υψηλή τεχνολογία στην Μεταποίηση (high-tech manufacturing) Παραγωγή βασικών φαρμακευτικών προϊόντων και φαρμακευτικών σκευασμάτων (21) Κατασκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών, ηλεκτρονικών και οπτικών προϊόντων (26) Υπηρεσίες υψηλής τεχνολογίας έντασης γνώσης (high-tech knowledge-intensive services) Παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών, βίντεο και τηλεοπτικών προγραμμάτων, ηχογραφήσεις και μουσικές εκδόσεις (59) Δραστηριότητες προγραμματισμού και ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών (60) Τηλεπικοινωνίες (61) Δραστηριότητες προγραμματισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών, παροχής συμβουλών και συναφείς δραστηριότητες (62) Δραστηριότητες υπηρεσιών πληροφορίας (63) Επιστημονική έρευνα και ανάπτυξη (72)

Βασικοί οικονομικοί δείκτες και δείκτες απασχόλησης για τις κατηγορίες της μεταποίησης υψηλής τεχνολογίας και τις υπηρεσίες υψηλής τεχνολογίας έντασης γνώσης στην Ελλάδα, 2013 Επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας - Μεταποίηση Επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας έντασης γνώσης - Υπηρεσίες Διαρθρωτικά στοιχεία Αριθμός επιχειρήσεων 373 12.389 Λογιστικά στοιχεία Κύκλος εργασιών (εκατ. ΕΥΡΩ) 2.088 8.029 Αξία παραγωγής (εκατ. ΕΥΡΩ) 1.849 5.775 Προστιθέμενη αξία (εκατ. ΕΥΡΩ) 752 3.334 Στοιχεία σχετικά με το λογαριασμό κεφαλαίου Ακαθάριστες επενδύσεις σε υλικά αγαθά (εκατ. ΕΥΡΩ) 141 498 Στοιχεία για την απασχόληση Αριθμός απασχολουμένων (σε χιλιάδες) 15 75 Αριθμός απασχολουμένων (% συνολικής απασχόλησης) 0,4 2,1 Αριθμός απασχολούμενων γυναικών (% του συνόλου απασχολουμένων) 40 37,3 Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής της περιόδου 2008-2014 (%) -5,5-0,7

Συστάσεις και διαγραφές επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας στην Μεταποίηση και υψηλής τεχνολογίας έντασης γνώσης στις Υπηρεσίες και σύνολο των συστάσεων/διαγραφών όλων των επιχειρήσεων της χώρας, 2011-2015 140.000 120.000 118.667 117.085 109.907 100.000 95.504 80.000 77.683 60.000 60.000 52.356 60.591 58.769 52.650 40.000 20.000 0 3.408 2.087 2.851 3.734 4.131 4.018 3.869 4.310 3.249 4.277 ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΔΙΑΓΡΑΦΕΣ 2011 2012 2013 2014 2015 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΥΨΗΛΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ως ποσοστό (%) του συνόλου των συστάσεων/διαγραφών όλων των επιχειρήσεων της χώρας, 2011-2015 8,0% 7,0% 6,8% 6,6% 6,2% 6,0% 5,4% 5,0% 4,4% 4,5% 4,0% 3,5% 3,4% 3,4% 3,7% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% 2011 2012 2013 2014 2015 ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΥΨΗΛΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΥΨΗΛΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

Επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας του κλάδου της Μεταποίησης, 2011-2015 200 180 160 28 140 57 120 15 100 80 10 0 147 7 5 11 60 40 20 8 44 3 33 92 86 96 115 79 89 105 0 Συστάσεις Διαγραφές Συστάσεις Διαγραφές Συστάσεις Διαγραφές Συστάσεις Διαγραφές Συστάσεις Διαγραφές 2011 2012 2013 2014 2015 Κωδ. 26 Κωδ. 21 Σημείωση: Κωδ. 21 - Παραγωγή βασικών φαρμακευτικών προϊόντων και φαρμακευτικών σκευασμάτων Κωδ. 26 - Κατασκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών, ηλεκτρονικών και οπτικών προϊόντων

συνέχεια 2011 2012 Μεταβολή 2011-2012 2013 Μεταβολή 2012-2013 2014 Μεταβολή 2013-2014 2015 Μεταβολή 2014-2015 Συστάσεις 52 102 96,2% 175 71,6% 172-1,7% 100-41,9% Διαγραφές 36 86 138,9% 103 19,8% 84-18,4% 120 42,9%

4500 Επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας του κλάδου Υπηρεσιών, 2011-2015 4000 3500 3000 2500 2000 1500 81 220 273 380 796 104 327 134 316 58 210 301 326 603 104 511 219 480 729 92 108 442 477 128 421 458 242 316 355 576 311 842 729 817 135 492 243 584 821 120 364 282 323 701 131 445 319 642 818 1000 500 1606 400 770 1251 1605 1767 1783 1704 1951 1359 1802 0 Συστάσεις Διαγραφές Συστάσεις Διαγραφές Συστάσεις Διαγραφές Συστάσεις Διαγραφές Συστάσεις Διαγραφές 2011 2012 2013 2014 2015 Κωδ. 62 Κωδ. 63 Κωδ. 61 Κωδ. 72 Κωδ. 59 Κωδ. 60 Σημείωση: Κωδ. 59 - Παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών, βίντεο και τηλεοπτικών προγραμμάτων, ηχογραφήσεις και μουσικές εκδόσεις Κωδ. 60 - Δραστηριότητες προγραμματισμού και ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών Κωδ. 61 Τηλεπικοινωνίες Κωδ. 62 Δραστηριότητες προγραμματισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών, παροχής συμβουλών και συναφείς δραστηριότητες Κωδ. 63 - Δραστηριότητες υπηρεσιών πληροφορίας Κωδ. 72 - Επιστημονική έρευνα και ανάπτυξη

συνέχεια 2011 2012 Μεταβολή 2011-2012 2013 Μεταβολή 2012-2013 2014 Μεταβολή 2013-2014 2015 Μεταβολή 2014-2015 Συστάσεις 3.356 2.749-18,1% 3.956 43,9% 3.697-6,5% 3.149-14,8% Διαγραφές 2.051 3.648 77,9% 3.915 7,3% 4.226 7,9% 4.157-1,6%

διακρατική διάσταση, συστάσεις 4500 4000 2013 2012 2011 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0

διακρατική διάσταση, διαγραφές 4500 2013 2012 2011 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0

Ευρήματα-συμπερασματικά Αν και σε επιδεινούμενο επιχειρηματικό περιβάλλον, ο κλάδος της υψηλής τεχνολογίας επιδεικνύει αντοχές. Ως προς τις συστάσεις, καταγράφεται αύξηση του % αυτών των επιχειρήσεων στο σύνολο. Αν και το υψηλότερο ποσοστό καταγράφεται το 2013 (6,8%) και έκτοτε κάμψη, τα στοιχεία του 2015 (6,2%) υπερβαίνουν κατά 1,8 ποσοστιαίες μονάδες τις συστάσεις του 2011 (4,4%). Ως προς τις διαγραφές, με την εξαίρεση του 2015 όπου ιδιαίτερα υψηλό % (4,5%) λόγω της μείωσης του συνόλου των διαγραφών, υπάρχει μία σταθερότητα ως προς το % επί του συνόλου (3,5%). Βέβαια, ισοζύγιο μεταξύ των συστάσεων και διαγραφών επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας διευρύνεται αρνητικά υπέρ των διαγραφών από το 2013 και εντεύθεν, με ό,τι αρνητικό αυτό συνεπάγεται για τις προοπτικές ανανέωσης των επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας σε βάθος χρόνου. η διαφαινόμενη πίεση στον κλάδο φαίνεται και στη διακρατική της διάσταση όπου η Ελλάδα ναι μεν καταγράφει τους υψηλότερους αριθμούς συστάσεων μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, αλλά το ίδιο ισχύει και για τις διαγραφές, όπου η τάση είναι σαφώς αυξητική. Μάλιστα, δεδομένου ότι το τελευταίο διαθέσιμο έτος αυτής της διακρατικής σύγκρισης είναι το 2013, έτος στο οποίο καταγράφεται η τελευταία περίπτωση θετικού ισοζυγίου μεταξύ συστάσεων και διαγραφών, ενώ έκτοτε διευρύνεται αρνητικά, προκύπτουν βάσιμες ενδείξεις περί της αυξανόμενης πίεσης

Επόμενα βήματα Επιδίωξη ετήσιας ανάλυσης του φαινομένου Εμπλουτισμός: Churn rate διακρατική διάσταση Ανάλυση ανά περιφέρεια Είδος επιχείρησης (αε, επε, ) Συνεργασία με π.χ. ΔΕΗ/ΙΚΑ Συσχέτιση με άλλα ποσοτικά στοιχεία (δημοσιεύσεις, συμμετοχή σε ανταγωνιστικά προγράμματα, κινητικότητα-δεξιότητες)

www.ekt.gr