ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1 ΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1. Πότε ανακαλύφτηκε το DNA και πότε αποδείχτηκε για πρώτη φορά ότι το DNA είναι το γενετικό υλικό; Τι πίστευαν οι επιστήμονες μέχρι να αποδειχτεί αυτό ; 2. Περιγράψτε το πείραμα του Griffith. Αποδεικνύεται με το πείραμα αυτό ότι το DNA είναι το γενετικό υλικό ; 3. Περιγράψτε αναλυτικά τα πειράματα των Avery, Mac-Cleod και McCarthy. 4. Αναφέρετε τα βιοχημικά δεδομένα της εποχής (1944) που υποστήριζαν ότι το DNA είναι το γενετικό υλικό. 5. Με ποιόν τρόπο απέδειξαν οι Hershey και Chase ότι το DNA είναι το γενετικό υλικό ; 6. Από τι δομείται ένα νουκλεοτίδιο ; Πόσα είδη νουκλεοτιδίων γνωρίζετε και ποιες οι διαφορές τους ; 7. Τι ονομάζουμε 3 / - 5 / φωσφοδιεστερικό δεσμό; 8. Τι εννοούμε όταν λέμε ότι ο προσανατολισμός της πολυνουκλεοτιδικής αλυσίδας είναι 5 / 3 / ; 9. Ποια δεδομένα βοήθησαν στην αποκάλυψη της δομής του DNA στο χώρο ; 10. Περιγράψτε το «Μοντέλο της Διπλής Έλικας του DNA». 11. Το DNA αποτελεί το γενετικό υλικό όλων των κυττάρων και των περισσότερων ιών. Να περιγράψετε συνοπτικά τις λειτουργίες του γενετικού υλικού, 12. Δώστε τους ορισμούς : γονίδιο, γονιδίωμα, απλοειδές κύτταρο, διπλοειδές κύτταρο. 13. Πώς ορίζεται το μήκος για ένα μονόκλωνο νουκλεϊκό οξύ και πως για ένα δίκλωνο ; 14. Τι γνωρίζετε για το πρωτεύον γενετικό υλικό των προκαρυωτικών κυττάρων ; 15. Τι είναι τα πλασμίδια, ποιες ιδιότητες έχουν ; Ποια γονίδια γνωρίζετε ότι περιέχονται στα πλασμίδια ; Για ποιους σκοπούς οι επιστήμονες χρησιμοποιούν τα πλασμίδια ; 16. Ποια είναι η γενική μορφή του γενετικού υλικού του πυρήνα ενός ευκαρυωτικού κυττάρου ; 17. Δώστε τους ορισμούς : νουκλεόσωμα,μη ιστόνες, ιστόνες, κεντρομερίδιο. 18. Να περιγράψετε τις χαρακτηριστικές μορφές, με τις οποίες εμφανίζεται το γενετικό υλικό ενός ευκαρυωτικού κυττάρου, ανάλογα με το στάδιο του κυτταρικού κύκλου που βρίσκεται. 19. Γιατί τα ινίδια χρωματίνης και τα χρωμοσώματα χαρακτηρίζονται ως οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος; 20. Τι ορίζεται ως καρυότυπος ; Αναφέρετε τα στάδια για την παρασκευή ενός καρυότυπου. Τι συμπεράσματα μπορούμε να βγάλουμε από την μελέτη ενός καρυότυπου ; 21. Δώστε τους ορισμούς : ομόλογα χρωμοσώματα,φυλετικά αυτοσωμικά χρωμοσώματα 22. Ποια κυτταρικά οργανίδια χαρακτηρίζονται ως ημιαυτόνομα και γιατί; 23. Ποια είναι η μορφή του γενετικού υλικού των μιτοχονδρίων και των χλωροπλαστών ; 24. Γιατί λέμε ότι η προέλευση των μιτοχονδριακών γονιδίων είναι μητρική; 25. Ποιες μορφές γενετικού υλικού συναντάμε στους ιούς ;
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 2 ΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1. Γιατί καλείται ο τρόπος αντιγραφής του γενετικού υλικού ως ημισυντηρητικός ; 2. Αναφέρετε μερικά γενικά χαρακτηριστικά του ημισυντηρητικού τρόπου αντιγραφής. 3. Γιατί για την μελέτη του τρόπου αντιγραφής του γενετικού υλικού χρησιμοποιήθηκαν κυρίως προκαρυωτικά κύτταρα (Escherichia coli) ; 4. Τι είναι οι θέσεις έναρξης της αντιγραφής ; Γιατί στο γενετικό υλικό των προκαρυωτικών κυττάρων έχουμε λιγότερες θέσεις έναρξης της αντιγραφής σε σχέση με τα ευκαρυωτικά κύτταρα ; 5. Αναφέρετε τα ένζυμα που χρησιμοποιούνται για την αντιγραφή του DNA ( με την σειρά που χρησιμοποιούνται ) καθώς και τον ρόλο που επιτελεί το καθένα. 6. Ποιοι είναι οι ρόλοι των DNA πολυμερασών ; 7. Γιατί κατά την αντιγραφή του DNA η μία από τις καινούργιες αλυσίδες είναι συνεχής και η άλλη ασυνεχής ; 8. Ποιοι είναι οι ρόλοι της DNA δεσμάσης ; 9. Με ποιους τρόπους επιτυγχάνεται η ακρίβεια στην αντιγραφή του DNA ; 10. Περιγράψτε το κεντρικό δόγμα της βιολογίας με την παλιά και την σύγχρονη μορφή του. 11. Τι καλείται γονίδιο(σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται), και τι γονιδιακή έκφραση ; 12. Ποιος είναι ο ρόλος της αντιγραφής, ποιος της μεταγραφής και ποιος της μετάφρασης ; 13. Γιατί ενώ όλα τα κύτταρα ενός πολυκύτταρου οργανισμού έχουν το ίδιο DNA,σε κάθε ένα από αυτά εκφράζονται διαφορετικά γονίδια ; 14. Αναφέρετε τα είδη των RNA και τον ρόλο του καθενός. 15. Περιγράψτε τη μεταγραφή του DNA σε ένα προκαρυωτικό κύτταρο. 16. Τι είναι οι υποκινητές και οι μεταγραφικοί παράγοντες ; 17. Ποιες είναι οι λειτουργίες της RNA πολυμεράσης κατά την μεταγραφή ; 18. Περιγράψτε την διαδικασία της ωρίμανσης. 19. Τι καλείται γενετικός κώδικας ; 20. Τι σημαίνει κώδικας τριπλέτας και πως οδηγηθήκαμε σ αυτόν ; 21. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του γενετικού κώδικα ; 22. Τι είναι το κωδικόνιο και σε ποια μόρια βρίσκει εφαρμογή ο όρος ; 23. Πώς ορίζεται το πλαίσιο ανάγνωσης ; 24. Τι χρειάζεται για να επιτελεστεί η μετάφραση ; 25. Πώς εξηγείται ότι τα βακτήρια μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργοστάσια παραγωγής ανθρώπινων πρωτεϊνών ; 26. Αναφέρετε τις ειδικές περιοχές που έχει ένα ριβόσωμα κι ένα μόριο t-rna. 27. Περιγράψτε τα στάδια της πρωτεϊνοσύνθεσης. 28. Γιατί η πρωτεϊνοσύνθεση θεωρείται οικονομική διαδικασία ; --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 29. Τι καλείται γονιδιακή ρύθμιση ; 30. Σε τι αποσκοπεί η γονιδιακή ρύθμιση σ ένα προκαρυωτικό και σε τι σ ένα ευκαρυωτικό κύτταρο ; 31. Περιγράψτε την επαγωγή και την καταστολή του οπερονίου της Λακτόζης. 32. Τι καλείται οπερόνιο ; 33. Περιγράψτε την γονιδιακή ρύθμιση, στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς, στα τέσσερα επίπεδα που πραγματοποιείται.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 4 ΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1. Ποιοι παράγοντες συνέβαλλαν στην δημιουργία και στην ανάπτυξη της Τεχνολογίας του Ανασυνδιασμένου DNA ; 2. Πως ορίζεται το ανασυνδιασμένο DNA; 3. Τι καλείται Γενετική Μηχανική και ποιοι στόχοι του ανθρώπου επιτυγχάνονται με αυτήν ; 4. Αναφέρετε τα στάδια της τεχνολογίας του ανασυνδιασμένου DNA. 5. Τι είναι οι Περιοριστικές Ενδονουκλεάσες ; Ποιος είναι ο φυσιολογικός τους ρόλος ; Αναφέρετε ένα παράδειγμα περιοριστικής ενδονουκλεάσης. 6. Πώς ορίζεται η Γονιδιωματική Βιβλιοθήκη ; Περιγράψτε αναλυτικά τον τρόπο κατασκευής της. 7. Τι καλείται Φορέας κλωνοποίησης ; Αναφέρετε παραδείγματα. 8. Πώς ορίζεται η c-dna Βιβλιοθήκη ; Περιγράψτε αναλυτικά τον τρόπο κατασκευής της. 9. Τι είναι η Υβριδοποίηση και που χρησιμοποιείται ; 10. Τι καλείται Αποδιάταξη του DNA,πως πραγματοποιείται και που βρίσκει εφαρμογή ; 11. Τι είναι τα ιχνηθετημένα Μόρια Ανιχνευτές ; 12. Αναφέρετε δύο μεθόδους παρασκευής πολλών αντιγράφων του γενετικού υλικού.
5 0 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ 1) Γιατί τα πειράματα του Μέντελ είχαν επιτυχία ; 2) Γιατί το Μοσχομπίζελο είναι ιδανικό για τη μελέτη του τρόπου μεταβίβασης των κληρονομικών χαρακτήρων,ενώ ο άνθρωπος όχι ; 3) Διατυπώστε τον πρώτο νόμο του Μέντελ και περιγράψτε τα πειράματα που έκανε. 4) Περιγράψτε τα πειράματα του Μέντελ, για τον πρώτο νόμο,λαμβάνοντας υπόψη τα σημερινά δεδομένα της γενετικής και τους μηχανισμούς της μείωσης. 5) Διατυπώστε τον δεύτερο νόμο του Μέντελ και τα πειράματα που έκανε. 6) Περιγράψτε τα πειράματα του Μέντελ, για τον δεύτερο νόμο,λαμβάνοντας υπόψη τα σημερινά δεδομένα της γενετικής και τους μηχανισμούς της μείωσης. 7) Τι ονομάζουμε διασταύρωση ελέγχου και ποια η χρησιμότητά της ; 8) Τι είναι τα πολλαπλά αλληλόμορφα. Με ποιο τρόπο δημιουργούνται.δώστε τρία παραδείγματα. Με ποιο τρόπο επηρεάζουν τους νόμους του Μέντελ ; 9) Τι είναι τα γενεαλογικά δέντρα,ποια σύμβολα χρησιμοποιούνται, που βρίσκουν εφαρμογή. 10) Δώστε τους ορισμούς : αμιγή(καθαρά)στελέχη, αλληλόμορφα γονίδια, ομόζυγοετερόζυγο άτομο, επικρατές-υπολειπόμενο γονίδιο, γονότυπος, φαινότυπος, μονοϋβριδισμός, διυβριδισμός,μονογονιδιακοί-πολυγονιδιακοί χαρακτήρες, αυτοσωμικά γονίδια, φυλοσύνδετα γονίδια. 11) Να εξηγήσετε γιατί όταν οι δύο σύζυγοι είναι στενοί συγγενείς, αυξάνεται η πιθανότητα να είναι φορείς της ίδιας ασθένειας,που κληρονομείται με αυτοσωμικό υπολειπόμενο τρόπο. Πώς συμβολίζεται αυτό στο γενεαλογικό δέντρο ; 12) Σε ποια περίπτωση δύο αλληλόμορφα γονίδια λέγονται συνεπικρατή και σε ποια ατελώς επικρατή ; 13) Τα αποτελέσματα ως προς τις αναλογίες που προκύπτουν από τη μελέτη ενός γενεαλογικού δέντρου μπορούν να αναχθούν σε κάποιο πληθυσμό ; 14) Να εξηγήσετε αν ισχύουν οι νόμοι του Μέντελ για τα φυλοσύνδετα γονίδια.τι συμβαίνει με τις φαινοτυπικές αναλογίες ; 15) Να αναφέρετε τις πληροφορίες που μπορούμε να συλλέξουμε μελετώντας το γενεαλογικό δένδρο μιας οικογένειας. 16) Με ποιο τρόπο μπορούμε να συμπεράνουμε, σε κάποιο γενεαλογικό δένδρο, ότι το γονίδιο που καθορίζει την ασθένεια που εξετάζεται είναι επικρατές ή υπολειπόμενο ;Να δοθούν τα παραδείγματα διαγραμματικά. 17) Τι προϋποθέσεις πρέπει να ισχύουν για να προκύψει στην F2 γενιά φαινοτυπική αναλογία 9/3/3/1 ; 18) Αναφέρετε από όλα τα κεφάλαια του βιβλίου παραδείγματα για τους διάφορους τύπους κληρονομικότητας. 19) Με ποιο τρόπο ο Μέντελ διάλεγε τα αμιγή(καθαρά)στελέχη ;
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 6 0 ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1. Τι καλούνται μεταλλάξεις ; Αλλάζει πάντοτε ο φαινότυπος με τη δημιουργία μεταλλάξεων ; 2. Σε ποιες κατηγορίες κατατάσσονται οι μεταλλάξεις ανάλογα με την έκταση της αλλαγής ; 3. Τι προκαλούν οι μεταλλάξεις στον άνθρωπο και στον ανθρώπινο πληθυσμό γενικότερα ; Πότε οι μεταλλάξεις κληρονομούνται ; 4. Τι γνωρίζετε για την δρεπανοκυτταρική αναιμία ; Ποια είναι η γενετική βάση της ασθένειας(τύπος μετάλλαξης) και ποιος τύπος κληρονομικότητας την χαρακτηρίζει ; 5. Ποιους τύπους γονιδιακών μεταλλάξεων γνωρίζετε ; Ποιες επιδράσεις μπορεί να έχουν οι γονιδιακές μεταλλάξεις στον φαινότυπο του ατόμου ; 6. Αναφέρετε περιπτώσεις μεταλλάξεων που δεν είναι βλαβερές. 7. Ποια είναι τα φυσικά αίτια των μεταλλάξεων ; 8. Πώς ένα κύτταρο διατηρεί σταθερή την αλληλουχία βάσεων στο γονιδίωμά του ; 9. Αναφέρετε περιπτώσεις ασθενειών που οφείλονται σε γονιδιακές μεταλλάξεις(5). 10.Περιγράψτε την δομή της κύριας πρωτεΐνης των ερυθρών αιμοσφαιρίων Ποιους τύπους αυτής της πρωτεΐνης απαντάμε στο έμβρυο και στον ενήλικα ; 11. Τι ονομάζουμε αιμοσφαιρινοπάθειες ;Πότε δημιουργούν σοβαρότερα προβλήματα στον οργανισμό ; 12. Περιγράψτε τη β-θαλασσαιμία. Από ποια είδη μεταλλάξεων δημιουργείται, ποια είναι τα συμπτώματα της ασθένειας, Πώς αντιμετωπίζεται η ασθένεια και ποιος τύπος κληρονομικότητας την χαρακτηρίζει ; 13. Γιατί η δρεπανοκυτταρική και η β θαλασσαιμία εμφανίζεται σε μεγαλύτερη συχνότητα σε περιοχές που παλιότερα είχαν έλη ; 14. Τι γνωρίζετε για την α-θαλασσαιμία ; 15. Πόσες περιπτώσεις διαταραχών του μεταβολισμού έχουν περιγραφεί κι αφορούν μεταλλάξεις ; Πώς εξηγούνται αυτές οι διαταραχές ; Αναφέρετε δύο παραδείγματα καθώς και τον τύπο κληρονομικότητας αυτών. 16. Τι γνωρίζετε για την φαινυλκετονουρία ; 17. Τι γνωρίζετε για τον αλφισμό ; Τι εννοούμε ότι ο αλφισμός εμφανίζει ετερογένεια ; 18. Πώς ορίζονται οι χρωμοσωμικές ανωμαλίες ; Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται ; Ποια είναι συνήθως τα αποτελέσματα των χρωμοσωμικών ανωμαλιών στον φαινότυπο των ατόμων που τις φέρουν ; 19. Ποια είναι τα γενετικά αίτια των αριθμητικών χρωμοσωμικών ανωμαλιών; 20. Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται οι αριθμητικές χρωμοσωμικές ανωμαλίες; 21. Γιατί οι μονοσωμίες είναι συνήθως θανατηφόρες για τον οργανισμό ; 22. Ποιος είναι ο φαινότυπος και ποιος ο γονότυπος παιδιών με σύνδρομο DOWN ; Περιγράψτε πώς γεννιούνται παιδιά με σύνδρομο DOWN ;Τι σχέση έχει το σύνδρομο αυτό με την ηλικία της μητέρας ;