Κωδικός Πρόσκλησης: 31 Πρόσκληση Πολιτισμού ΠΡΑΞΗ: «ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ, ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟΥ ΑΡΧΕΙΟΥ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ» Α. ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ: ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Ο Μιχάλης Κακογιάννης συνέστησε το κοινωφελές «Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης» στα τέλη του 2003, επιθυμώντας να δημιουργήσει ένα φορέα πολιτισμού που θα διαθέτει σύγχρονα μέσα, καινοτόμες ιδέες, αλλά και καλλιτεχνική άποψη αντιπροσωπευτική της σχέσης του ίδιου με την Τέχνη. Ο κυπριακής καταγωγής, μεγάλος, Έλληνας σκηνοθέτης, οραματίστηκε έναν ξεχωριστό πολιτιστικό φορέα που θα διαθέτει εαυτόν στη μελέτη, την υποστήριξη και τη διάδοση των παραστατικών τεχνών, ειδικότερα του θεάτρου και του κινηματογράφου των τεχνών τις οποίες αγάπησε και υπηρέτησε στην Ελλάδα και το εξωτερικό, για περισσότερο από 50 χρόνια. Στόχοι του Ιδρύματος αποτελούν η μελέτη, η υποστήριξη και η διάδοση των παραστατικών, και όχι μόνο, τεχνών κάθε εποχής, καθώς και η καταγραφή και η διαφύλαξη των δημιουργημάτων των τεχνών αυτών. Παράλληλα επιδιώκεται η ενίσχυση του ευρωπαϊκού κινηματογράφου με πρωτοβουλίες και προτάσεις, καθώς και η προώθηση και ενίσχυση της ευρωπαϊκής κουλτούρας και της πολιτισμικής ένωσης των λαών της Ευρώπης. Πρώτο βήμα για την υλοποίηση του οράματος του Μιχάλη Κακογιάννη, υπήρξε η δημιουργία του Κέντρου Πολιτισμού του ΙΜΚ, ενός σύγχρονου κτηρίου στην οδό Πειραιώς, συνολικού εμβαδού 6.810 τμ, που αποτελεί τη στέγη για το Ίδρυμα και τις δραστηριότητές του, στην καρδιά του νέου πολιτιστικού και πνευματικού άξονα της Αθήνας. Οι εγκαταστάσεις του ΙΜΚ περιλαμβάνουν Αμφιθέατρο 330 θέσεων, Αίθουσα Κινηματογράφου 120 θέσεων, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων 68 θέσεων, έναν ειδικά διαμορφωμένο υπόγειο χώρο 1
πολλαπλών χρήσεων 100 θέσεων, εκθεσιακούς χώρους, ενώ λειτουργούν επίσης δύο café bar υποστηρικτικής χρήσης, το πωλητήριο του Ιδρύματος, αλλά και εστιατόριο μπαρ. Κινηματογράφος, θέατρο, μουσική, χορός, εικαστικά και δρώμενα συνθέτουν ένα ζωντανό κύτταρο πολιτισμού στην καρδιά της ελληνικής πρωτεύουσας. Το Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης συστήθηκε στο κοινό σε μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο κατά την οποία, ολοένα και περισσότερο, αναδεικνύεται η ανάγκη για την υποστήριξη της σύγχρονης καλλιτεχνικής παραγωγής αφενός, αφετέρου για την ανάπτυξη ορθολογικής αντίληψης σε ό, τι αφορά στη διαχείριση του σύγχρονου πολιτιστικού αγαθού. Η προσπάθεια αφορά κυρίως στη στέγαση υπό άρτιες συνθήκες και στην προβολή με τους, κατά το δυνατόν, κατάλληλους όρους όλων εκείνων των σύγχρονων καλλιτεχνικών προτάσεων που, αν μη τι άλλο, αξίζουν προσοχής. Το ετήσιο πρόγραμμα δράσεων που καταρτίζεται σύμφωνα με τις αρχές και τους στόχους μας, δεν θα μπορούσε παρά να διαπνέεται από το όραμα του Ιδρυτή του. Περιλαμβάνει συνεργασίες με άλλους πολιτιστικούς φορείς και ιδρύματα στην Ελλάδα και το εξωτερικό, για την παραγωγή και προβολή θεαμάτων και εκθέσεων, αλλά και τη διοργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, workshops και σεμιναρίων, πάντοτε με στόχο την εισαγωγή νέων θεσμών στους κόλπους των Τεχνών, αλλά και με έμφαση στους νέους καλλιτέχνες δημιουργούς. Όσοι αναγνωρίζουν πως στο χώρο του πολιτισμού και στην πραγματικότητα του σήμερα ενυπάρχει μια νέα, αυθεντικά ελληνική δυναμική που πασχίζει ν αποκαλυφθεί, όπως εκείνη την καθάρια ελληνική δυναμική που αποκάλυψε ο Μιχάλης Κακογιάννης στην ψυχή των μικρών μεγάλων ηρώων του, βρίσκονται εδώ, εκφράζονται, αναπνέουν και δρουν εδώ Παράλληλα, κυρίαρχη θέση στο έργο του Ιδρύματος κατέχει η ανάπτυξη της διεθνούς δραστηριότητάς του, ως συνέχεια της λαμπρής παρουσίας του ίδιου του Ιδρυτή του παγκοσμίως. Με εφαλτήριο τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του ΙΜΚ, όπως το διεθνές κύρος και η παγκόσμια αναγνώριση που γνώρισε και εξακολουθεί να απολαμβάνει το έργο του Μιχάλη Κακογιάννη, το Ίδρυμα κτίζει συστηματικά σημαντικές συνεργασίες στο εξωτερικό, προσελκύοντας το ενδιαφέρον κορυφαίων πολιτιστικών και εκπαιδευτικών φορέων. Η σύμπραξη δυνάμεων με ιδρύματα, φορείς και οργανισμούς του εξωτερικού στοχεύει αφενός στη διάδοση του έργου του Μιχάλη Κακογιάννη, αφετέρου στη φιλοξενία καλλιτεχνικών έργων από άλλες χώρες αλλά και στη διενέργεια εκπαιδευτικών και ερευνητικών προγραμμάτων στην Ελλάδα. Η διεθνής αυτή δραστηριότητα σε αριθμούς αποτυπώνεται ως εξής: δράσεις και συνεργασίες και στις 5 Ηπείρους δράσεις και συνεργασίες σε 39 χώρες και 73 πόλεις 2
συνεργασία και κοινές δράσεις με 35 εκπαιδευτικά ιδρύματα συμμετοχή σε 40 film festivals 16 παραστάσεις σε συνεργασία με ιδρύματα και φορείς 5 συνδιοργανώσεις για φεστιβάλ Θεάτρου 5 συνδιοργανώσεις / φιλοξενία φεστιβάλ Κινηματογράφου 77 δράσεις σε 32 χώρες αφορούν στη διάδοση του έργου του Μιχάλη Κακογιάννη Β. ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ Ένας πολιτισμικός πλούτος του Ιδρύματος Μ. Κακογιάννης, όπως films, αρχείο, ανέκδοτα σενάρια, κριτικές, δημοσιεύματα, πολύμορφες εκδηλώσεις, κλπ., παρέμενε μέχρι σήμερα περιορισμένα εκμεταλλεύσιμος. Ωστόσο, το όνομα Μιχάλης Κακογιάννης -καταξιωμένο μέσα από τη διαδρομή και το έργο του- ως το περισσότερο προβεβλημένο όνομα παγκοσμίως, αποτελεί το ισχυρό διεισδυτικό εργαλείο του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού σ όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Η ψηφιοποίηση αυτού του πολιτισμικού πλούτου και η πολύμορφη διάθεση του διεθνώς, συμβάλλει όχι μόνον στην προαγωγή του ελληνικού πολιτισμού, αλλά και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της χώρας. Το έργο συμβάλει ευθέως στην επίτευξη των στόχων του προγράμματος του Επιχειρησιακού Προγράμματος «ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ» του ΕΣΠΑ 2007-2013, με την συντονισμένη και συστηματική ψηφιοποίηση ενός ιδιαίτερα σημαντικού πολιτιστικού περιεχομένου του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, καθώς και με την παράλληλη ανάδειξη και προβολή του με τα σύγχρονα μέσα (Διαδίκτυο, Πολυμέσα) και αποδέκτες την επιστημονική, εκπαιδευτική και γενικά εγχώρια και διεθνή κοινότητα πολιτών. Η Πράξη «Ψηφιοποίηση, τεκμηρίωση και προβολή του αρχείου του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης» υλοποιήθηκε μέσα από τα εξής τρία Υποέργα: Υποέργο 1: Επιστημονική τεκμηρίωση υλικού Υποέργο 2: Ψηφιοποίηση Περιεχομένου - Ανάπτυξη δικτυακής πλατφόρμας και εφαρμογών Υποέργο 3: Ψηφιοποίηση και αποκατάσταση τριών ταινιών του Μιχάλη Κακογιάννη Τα Υποέργα αυτά περιλάμβαναν τις ακόλουθες δράσεις: 1. την ταξινόμηση και ολοκλήρωση της επιστημονικής τεκμηρίωση του αρχείου του Μιχάλη Κακογιάννη. Το τεκμηριωμένο υλικό, αποτελείται από αφίσες, φωτογραφίες, ανέκδοτα σενάρια, κείμενα επιστημονικών αναλύσεων, κριτικές, συνεντεύξεις, δημοσιεύματα, βιβλία, κλπ., όλου του έργου του Μιχάλη Κακογιάννη στον κινηματογράφο, το θέατρο και την όπερα. Η τεκμηρίωση του υλικού αυτού και η ηλεκτρονική αρχειοθέτησή του πραγματοποιήθηκε με τη βοήθεια των πιο σύγχρονων 3
τεχνολογιών και καθιστά πλέον εφικτή την ολόπλευρη αξιοποίησή του στο εξωτερικό και την Ελλάδα. Το υλικό αυτό, θεωρείται μεγάλης πολιτισμικής αξίας, αφενός γιατί αποτελεί ένα καλλιτεχνικό έργο μεγάλου μεγέθους (παγκόσμια αναγνώριση και βραβεύσεις σε φεστιβάλ του εξωτερικού και εσωτερικού) και αφετέρου γιατί ενσωματώνει τεράστια ιστορική αξία, αφού αποτυπώνεται σ αυτό ένα σημαντικό κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας (πολιτικής, κοινωνικής, πολιτιστικής και οικονομικής) της Ελλάδας. 2. την ψηφιοποίηση επιλεγμένου και ταξινομημένου, ως ανωτέρω, περιεχομένου. Προκειμένου το προαναφερθέν υλικό να είναι δικτυακά προσβάσιμο διεθνώς από πολίτες, καλλιτέχνες, πολιτισμικούς φορείς, Πανεπιστήμια και άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα, υλοποιήθηκε η ψηφιοποίηση, η ψηφιακή επεξεργασία του και η οντολογική ταξινόμησή του σε μία βάση δεδομένων, καθώς επίσης και η προβολή του μέσω μίας εξελιγμένης δικτυακής πύλης και ενός διαδραστικού χρονολογίου, που θα παρουσιάζει τη ζωή και το έργο του Σκηνοθέτη μέσα στον 20ο και 21ο Αιώνα. 3. τη δημιουργία δικτυακής πύλης σε 3 γλώσσες (Ελληνικά Αγγλικά Ισπανικά), στην οποία θα παρουσιάζεται το έργο και το αρχείο του μεγάλου μας σκηνοθέτη, καθώς επίσης και του Ιδρύματος. 4. το σχεδιασμό και ανάπτυξη δύο ηλεκτρονικών εκπαιδευτικών εφαρμογών (η 1η δικτυακή και η 2η με τοπικό χαρακτήρα, με στόχο την αύξηση της επισκεψιμότητας του Ιδρύματος). 5. την προμήθεια, εγκατάσταση και παραμετροποίηση του αναγκαίου εξοπλισμού για το συνολικό Έργο και κυρίως για την ψηφιακή καταγραφή και παρουσίαση των εκδηλώσεων που παρουσιάζονται στο Πολιτιστικό Κέντρο του Ιδρύματος. Ο εξοπλισμός που παραδόθηκε περιλαμβάνει: 3 personal computers 1 Router 1 υπολογιστή με οθόνη για το live streaming 6 πομπούς 6 ασύρματα μικρόφωνα ψείρες για το live streaming. 3 δέκτες dual channel 15 Tablet Personal Computers 3 Video Cards 5 Cameras 2 Printers 1 Scanners A3 6. τη δημιουργία και διάθεση 30λεπτης ψηφιακής ταινίας, στην οποία θα παρουσιάζεται συνοπτικά το έργο του Σκηνοθέτη και θα το κάνει γνωστό στις νεώτερες γενιές. 4
7. τη δημιουργία και ανάπτυξη ενός εξελιγμένου online community συμμετοχής χρηστών. Δημιουργήθηκε ηλεκτρονική εφαρμογή κοινοτήτων συμμετοχής για την ανταλλαγή απόψεων, ιδεών και εμπειριών γύρω από το πολιτιστικό υλικό του Ι.Μ.Κ. Η κοινότητα συμμετοχής αποτελεί ένα σύγχρονο περιβάλλον διαδικτυακής συγκέντρωσης, δικτύωσης και αλληλεπίδρασης όλων των εμπλεκομένων για το έργο του Μ. Κακογιάννη, όπως πολίτες, ιστορικοί της τέχνης, κινηματογραφιστές, ερευνητές, πολιτιστικοί φορείς, κινηματογραφικά αρχεία κ.α. 8. την ανάπτυξη εφαρμογής για την προβολή του υλικού από φορητές συσκευές. 9. την αποκατάσταση και ψηφιοποίηση 3 κινηματογραφικών ταινιών μεγάλου μήκους του Μιχάλη Κακογιάννη και συγκεκριμένα των ταινιών «Κυριακάτικο Ξύπνημα», «Το κορίτσι με τα μαύρα» και «Τελευταίο Ψέμα». Το πρώτο βήμα ήταν o σχολαστικός έλεγχος και η συντήρηση των αρνητικών εικόνας και ήχου ώστε να είναι δυνατή η περαιτέρω επεξεργασία τους σε ψηφιακό περιβάλλον. Ακολούθησε η -σχεδόν χειρουργική- επεξεργασία των φίλμς καρέ-καρέ (εικόνας και ήχου). Με την ολοκλήρωση της αποκατάστασης της εικόνας και του ήχου, αποθηκεύθηκαν όλα τα σχετικά αρχεία σε ασφαλή μέσα αποθήκευσης. Η κατασκευή νέων αρνητικών εικόνας και ήχου από τα ψηφιακά αποκατεστημένα υλικά εξασφαλίζει σε μεγαλύτερο βαθμό τη διάσωση του κινηματογραφικού έργου στο μακρινό μέλλον. Τέλος, είναι ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι δημιουργήθηκαν ψηφιακά κρυπτογραφημένα DCP masters από τα αποκατεστημένα υλικά, τα οποία θα διευκολύνουν και θα προωθήσουν προφανώς την εγχώρια και παγκόσμια διανομή της ταινίας. Το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης παραδίδει σήμερα με υπερηφάνεια στην ελληνική και διεθνή κοινότητα ένα Έργο που θεωρείται μεγάλης πολιτισμικής αξίας, αφενός γιατί αποτελεί ένα καλλιτεχνικό έργο μεγάλου μεγέθους (με παγκόσμια αναγνώριση και βραβεύσεις σε φεστιβάλ του εξωτερικού και εσωτερικού) και αφετέρου γιατί ενσωματώνει τεράστια ιστορική αξία, αφού καταγράφει ένα σημαντικό κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας (πολιτικής, κοινωνικής, πολιτιστικής και οικονομικής) της Ελλάδας. Ταυτόχρονα, το Έργο αυτό, αποτελώντας μέρος της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς, συμβάλει ουσιαστικά ώστε να δοθεί ώθηση στην ανάπτυξη του δημιουργικού τομέα της Ευρώπης. Κλείνοντας αυτή τη συνοπτική παρουσίαση του Έργου που υλοποιήθηκε το Ίδρυμα θεωρεί απαραίτητο να ευχαριστήσει: όλα τα στελέχη του Ιδρύματος που συνέβαλαν καθοριστικά στον σχεδιασμό και την πραγματοποίηση του Έργου, 5
όλους του έκτακτους συνεργάτες και αναδόχους, που επελέγησαν μέσα από ανοικτές και διαφανείς διαδικασίες και έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους, συμβάλλοντας αποφασιστικά στην άρτια υλοποίηση του Έργου τον σημερινό προϊστάμενο της Διαχειριστικής Αρχής του Επιχειρησιακού Προγράμματος «ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ» του ΕΣΠΑ 2007-2013 κύριο Μανόλη Γιαμπουρά για την καλή συνεργασία κατά τη υλοποίηση του Έργου. την Ειδική Υπηρεσία Πολιτισμού, που συνέβαλε σημαντικά στην επίλυση των όποιων προβλημάτων υπήρξαν, ιδίως κατά την 1 η φάση υλοποίησης του έργου. τον Κινηματογραφικό Οργανισμό «Καραγιάννης Καρατζόπουλος» και ιδιαίτερα τον κύριο Αντώνη Καρατζόπουλο, για την παραχώρηση του υλικού της ταινίας «Κυριακάτικο Ξύπνημα» καθώς και για την άψογη συνεργασία καθ` όλα τα χρόνια λειτουργίας του Ιδρύματος την Ταινιοθήκη της Ελλάδος για την παραχώρηση του υλικού των τριών ταινιών 6