ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 10.7.2013 SWD(2013) 261 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την κοινή επιχείρηση «Κυψέλες καυσίμου και υδρογόνo 2» {COM(2013) 506 final} {SWD(2013) 260 final} EL EL
ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την κοινή επιχείρηση «Κυψέλες καυσίμου και υδρογόνo 2» 1. ΣΚΟΠΟΣ, ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ 1. Σκοπός του παρόντος εγγράφου είναι η εξέταση διαφόρων επιλογών πολιτικής σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος έρευνας και καινοτομίας «Κυψέλες καυσίμου και υδρογόνο» (KKY) στο πλαίσιο του προγράμματος πλαισίου «Ορίζοντας 2020», δεδομένου ότι πλησιάζει η λήξη της κοινής επιχείρησης (ΚΕ) ΚΚΥ και πρέπει να ληφθούν αποφάσεις όσον αφορά τη συνέχεια που θα δοθεί. Οι επιλογές πολιτικής (ΕΠ) που εξετάστηκαν είναι οι ακόλουθες: 1 η ΕΠ: Συνέχιση της σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα ΚΚΥ με την τρέχουσα μορφή (κοινή επιχείρηση) στο πλαίσιο του προγράμματος πλαισίου «Ορίζοντας 2020». Η εν λόγω επιλογή αποτελεί το βασικό σενάριο έναντι του οποίου αξιολογούνται όλες οι υπόλοιπες επιλογές 2 η ΕΠ: Χρήση έργων ερευνητικής συνεργασίας στο πλαίσιο του προγράμματος πλαισίου «Ορίζοντας 2020» της ΕΕ και, ως εκ τούτου, μη παράταση της υφιστάμενης ΚΕ ΚΚΥ 3 η ΕΠ: Εφαρμογή του προγράμματος πλαισίου «Ορίζοντας 2020» για τις τεχνολογίες ΚΚΥ μέσω συμβατικής σύμπραξης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα 4 η ΕΠ: Υλοποίηση σύμπραξης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα για τις ΚΚΥ μέσω μιας εκσυγχρονισμένης κοινής επιχείρησης, προσαρμοσμένης στο πρόγραμμα πλαίσιο «Ορίζοντας 2020». 2. Κατά την ανάλυση, ελήφθη ως δεδομένο ότι για όλες τις επιλογές θα ισχύει ισόποση συνολική χρηματοδότηση από την ΕΕ. 3. Από τη σύγκριση των διαφορετικών επιλογών πολιτικής προκύπτει το συμπέρασμα ότι η 4 η ΕΠ συνιστά την πλέον αποδοτική επιλογή για την αντιμετώπιση των υποκείμενων αιτιών του προβλήματος και την επίτευξη των αναφερόμενων στόχων. Η παρούσα εκτίμηση υποστηρίζεται από τα αποτελέσματα διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα μέρη και δημόσιας διαβούλευσης. 4. Κατά τη σύνταξη της παρούσας εκτίμησης επιπτώσεων, η Επιτροπή διαβουλεύτηκε με βιομηχανικές και ερευνητικές κοινότητες, τα κράτη μέλη και το ευρύ κοινό. Προς τούτο, διεξήχθησαν συνεδριάσεις, έρευνες και διαβουλεύσεις. Εκπονήθηκε μελέτη των ενδιαφερόμενων μερών όσον αφορά τις τάσεις που επικρατούν στις επενδύσεις, στην απασχόληση και στον κύκλο εργασιών στον τομέα των κυψελών καυσίμου και του υδρογόνου. Επίσης, τον Ιούλιο του 2012 ξεκίνησε δημόσια διαβούλευση με EL 2 EL
σκοπό να συγκεντρωθούν οι απόψεις άλλων ενδιαφερόμενων μερών και του ευρύτερου κοινού. 2. ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΠΛΑΙΣΙΟ 5. Το 2009 η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε μια δέσμη νομοθετικών πράξεων (γνωστή ως «Δέσμη μέτρων για το κλίμα και την ενέργεια»), η οποία θέτει ένα σύνολο βασικών στόχων για το 2020 στον τομέα της ενέργειας με υποχρεωτικές δεσμεύσεις από πλευράς κρατών μελών όσον αφορά: τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 20%, ή έως 30%, εάν συντρέχουν οι προϋποθέσεις την αύξηση του μεριδίου της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε ποσοστό 20% και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά 20%. Η εν λόγω ενεργειακή πολιτική συμβάλλει καίρια στην επίτευξη του στόχου της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. 6. Ο χάρτης πορείας 2050, τον οποίο ενέκρινε η Επιτροπή στις 15 Δεκεμβρίου 2011, διερευνά την πορεία προς ένα ασφαλές και ανταγωνιστικό ενεργειακό σύστημα χωρίς ανθρακούχες εκπομπές έως το 2050. Στον χάρτη πορείας επισημαίνεται ο σημαντικός ρόλος που αναμένεται να διαδραματίσει η μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η διαχείριση της ηλεκτρικής ενέργειας με νέους τρόπους και η στροφή προς εναλλακτικά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένου του υδρογόνου. 7. Στις 23 Ιανουαρίου 2013 η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση με τίτλο «Καθαρή ενέργεια για τις μεταφορές: Μια ευρωπαϊκή στρατηγική εναλλακτικών καυσίμων», η οποία συνοδευόταν από νομοθετική πρόταση για τον ορισμό δεσμευτικών στόχων με σκοπό την ανάπτυξη ελάχιστης υποδομής εναλλακτικών καυσίμων, με ιδιαίτερη έμφαση στα κοινά πρότυπα. Το υδρογόνο είναι ένα από τα εναλλακτικά καύσιμα που περιλαμβάνονται στη δέσμη. 8. Το υδρογόνο ως φορέας καθαρής ενέργειας και οι κυψέλες καυσίμου ως αποτελεσματικοί μετατροπείς ενέργειας συνιστούν τεχνολογίες οι οποίες προσφέρουν έναν τρόπο μετάβασης σε καθαρά συστήματα που μειώνουν τις εκπομπές, ενισχύουν την ενεργειακή ασφάλεια και τονώνουν την οικονομία. Οι πιθανές εφαρμογές τους αφορούν πλήθος στρατηγικών τομέων, όπως η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και οι επίγειες μεταφορές, ενώ μακροπρόθεσμα αναμένεται να συμβάλουν στους στόχους της ΕΕ για την ενέργεια και το κλίμα. 9. Σε επίπεδο ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει στηρίξει την έρευνα και την ανάπτυξη των τεχνολογιών κυψελών καυσίμου και υδρογόνου από τα πρώτα προγράμματα πλαίσια (ΠΠ) της ΕΕ με επίπεδα χρηματοδότησης αυξανόμενα με την πάροδο του χρόνου (π.χ. 145 εκατ. ευρώ στο 5 ο ΠΠ, 315 εκατ. ευρώ στο 6 ο ΠΠ). 10. Το 2008, δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) 521/2008 του Συμβουλίου, συστάθηκε η κοινή επιχείρηση «Κυψέλες καυσίμου και υδρογόνο» (ΚΕ ΚΚΥ) για την περίοδο έως την 31 η Δεκεμβρίου 2017 ως σύμπραξη δημόσιου-ιδιωτικού τομέα με αναλογία συγχρηματοδότησης 50/50 μεταξύ των δύο ιδρυτικών μελών, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Βιομηχανικού Ομίλου ΚΚΥ. Λίγο μετά την ίδρυση της ΚΕ ΚΚΥ, έγινε μέλος της ο ερευνητικός όμιλος. Το ανώτατο ποσό συνεισφοράς της ΕΕ στην ΚΕ ΚΚΥ ορίστηκε στα 470 εκατ. ευρώ. 11. Η πρόταση της Επιτροπής για το πρόγραμμα πλαίσιο «Ορίζοντας 2020» προβλέπει δραστηριότητες για τη στήριξη των τεχνολογιών ΚΚΥ στο πλαίσιο της κοινωνιακής πρόκλησης «Ασφαλής, καθαρή και αποδοτική ενέργεια» και «Έξυπνες, οικολογικές και ενοποιημένες μεταφορές». EL 3 EL
12. Μολονότι ο τομέας ΚΚΥ είναι μικρός, έχει στρατηγική σημασία λόγω των δυνητικών επακόλουθων επιπτώσεών του, για παράδειγμα στην αυτοκινητοβιομηχανία της Ευρώπης. Εκτιμάται ότι έως το 2040-2050, 10-15% του συνόλου των αυτοκινήτων που κατασκευάζονται στην ΕΕ θα βασίζονται σε κυψέλες καυσίμου. Εάν η Ευρώπη δεν κατορθώσει να αναδειχθεί σε ανταγωνιστικό πάροχο τεχνολογιών ΚΚΥ, θα επέλθει σημαντική μείωση των θέσεων εργασίας στην αυτοκινητοβιομηχανία της Ευρώπης. 13. Πρέπει να αντιμετωπιστούν διάφορες τεχνολογικές προκλήσεις και προκλήσεις που σχετίζονται με το κόστος. Παρά την πρόοδο των τελευταίων ετών, δεν έχει επιτευχθεί ακόμα το επίπεδο επιδόσεων, αξιοπιστίας και κόστους που απαιτείται για την ανάπτυξη των περισσότερων εφαρμογών σε μεγάλη κλίμακα, και μέχρι το 2020 θα χρειαστεί επίμονη προσπάθεια στον τομέα Ε&Α για να καταστούν οι εν λόγω λύσεις ανταγωνιστικές σε σχέση με τις κατεστημένες τεχνολογίες. 14. Οι υποκείμενες αιτίες του προβλήματος είναι η ανεπάρκεια της αγοράς για τους πρωτοπόρους, η κατώτερη της βέλτιστης μόχλευση διαθέσιμης χρηματοδότησης, καθώς επίσης ο κατακερματισμός και η έλλειψη κρίσιμης μάζας. Ανεπάρκεια της αγοράς. Η πλήρης ανάπτυξη και εμπορευματοποίηση των κυψελών καυσίμου παρακωλύεται κυρίως από (1) το υψηλό κόστος των κυψελών καυσίμου και (2) την έλλειψη υποδομής για τη διανομή υδρογόνου. Αυτό το πρόβλημα «της κότας και του αυγού» αποτρέπει οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο από το να προβεί στην πρώτη κίνηση. Επιπλέον, τα κοινωνιακά και περιβαλλοντικά οφέλη που θα προκύψουν από τις εν λόγω τεχνολογίες δεν μπορούν να «εσωτερικευθούν» και να αποτιμηθούν χρηματικά βραχυπρόθεσμα. Δεν θα είναι εφικτό να αντιμετωπισθούν οι εν λόγω προκλήσεις αποκλειστικά μέσω δυνάμεων της αγοράς ή μόνο μέσω διάσπαρτων δημόσιων και ιδιωτικών πρωτοβουλιών. Ανάγκη μόχλευσης διαθέσιμης χρηματοδότησης. Η κλίμακα και το πεδίο εφαρμογής του θεματολογίου βιομηχανικής έρευνας για την ανάπτυξη τεχνολογιών ΚΚΥ κατά την περίοδο 2014-2020 υπερβαίνουν την ικανότητα μεμονωμένων επιχειρήσεων ή κρατών μελών, από την άποψη τόσο των χρηματοδοτικών υποχρεώσεων όσο και της ερευνητικής ικανότητας που απαιτούνται. Κατακερματισμός και έλλειψη κρίσιμης μάζας. Ο τομέας είναι κατακερματισμένος σε διάφορες χώρες, τομείς δραστηριότητας (ενέργεια, μεταφορές) και παράγοντες. Αυτό εμποδίζει την ανταλλαγή και τη συγκέντρωση γνώσεων και πείρας. Απαιτείται συντονισμός σε επίπεδο ΕΕ των δραστηριοτήτων των διαφόρων ενδιαφερόμενων μερών στον τομέα ΚΚΥ. 15. Η υφιστάμενη ΚΕ ΚΚΥ διαμόρφωσε ένα σημαντικό χαρτοφυλάκιο έργων στρατηγικής σημασίας. Επιτεύχθηκε η διάθεση στην αγορά ορισμένων πρώιμων εφαρμογών, όπως τα περονοφόρα ανυψωτικά οχήματα και οι μικρές μονάδες εφεδρικής παραγωγής ενέργειας. Σημειώθηκε ουσιαστική πρόοδος σε αμφότερες τις εφαρμογές ενέργειας και μεταφορών. Ακόμη, η ΚΕ ενθάρρυνε τη βιομηχανία, τα κράτη μέλη και την ερευνητική κοινότητα να προβούν στη δέσμευση περισσότερων ιδίων πόρων. Η συμμετοχή της βιομηχανίας και των ΜΜΕ είναι σταθερή και σημαντικά υψηλότερη σε σύγκριση με τη συμμετοχή τους στο 7 ο ΠΠ. 16. Από την ενδιάμεση αξιολόγηση, η οποία ολοκληρώθηκε το 2011 με τη βοήθεια ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, συνάχθηκε το συμπέρασμα ότι η προσέγγιση της EL 4 EL
ΚΕ επιτυγχάνει εν γένει την προώθηση δραστηριοτήτων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα στο πεδίο της τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης, ενώ παρέχει επίσης σταθερότητα για την κοινότητα Ε&Α. Οι συνολικοί τεχνικοί στόχοι της ΚΕ ΚΚΥ κρίθηκαν φιλόδοξοι και ανταγωνιστικοί. 3. ΣΤΟΧΟΙ 17. Ο γενικός στόχος της κοινής επιχείρησης «Κυψέλες καυσίμου και υδρογόνο 2» (ΚΚΥ 2) για την περίοδο 2014-2024 συνίσταται στην ανάπτυξη ενός ισχυρού, βιώσιμου και ανταγωνιστικού σε παγκόσμια κλίμακα τομέα κυψελών καυσίμου και υδρογόνου στην Ένωση. Αυτό θα επιτρέψει τη στήριξη των πολιτικών της ΕΕ που αφορούν τη βιώσιμη ενέργεια και τις βιώσιμες μεταφορές, την κλιματική αλλαγή, το περιβάλλον και την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας όπως περιλαμβάνονται στη στρατηγική «Ευρώπη 2020» για την ανάπτυξη, και θα βοηθήσει στην επίτευξη του πρωταρχικού στόχου της ΕΕ για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. 18. Συνεπώς, ο προαναφερόμενος γενικός στόχος εκφράζεται με τους ακόλουθους επιχειρησιακούς στόχους που πρέπει να επιτευχθούν έως το 2020: Ειδικοί στόχοι μείωση του κόστους παραγωγής των συστημάτων κυψελών καυσίμου που προορίζονται για χρήση σε εφαρμογές μεταφορών, με ταυτόχρονη αύξηση της διάρκειας ζωής τους σε επίπεδα ανταγωνιστικά προς τις συμβατικές τεχνολογίες, αύξηση της ηλεκτρικής απόδοσης και της βιωσιμότητας των διαφόρων κυψελών καυσίμου που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με ταυτόχρονη μείωση του κόστους, σε επίπεδα ανταγωνιστικά προς τις συμβατικές τεχνολογίες, αύξηση της ενεργειακής απόδοσης της παραγωγής υδρογόνου με ηλεκτρόλυση ύδατος, με ταυτόχρονη μείωση του κόστους κεφαλαίου, ώστε ο συνδυασμός του υδρογόνου και του συστήματος κυψέλης καυσίμου να είναι ανταγωνιστικός έναντι των εναλλακτικών λύσεων που είναι διαθέσιμες στην αγορά, και επίδειξη σε μεγάλη κλίμακα της δυνατότητας χρήσης του υδρογόνου για την υποστήριξη της ενσωμάτωσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα ενεργειακά συστήματα, μεταξύ άλλων μέσω της χρήσης του ως ανταγωνιστικού μέσου αποθήκευσης ενέργειας για την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές. Επιχειρησιακοί στόχοι Προσέλκυση ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων (και από τα κράτη μέλη) για Ε&Α και καινοτομία στον τομέα των τεχνολογιών ΚΚΥ σε ύψος διπλάσιο από τη συνεισφορά της ΕΕ. Διατήρηση της συμμετοχής των ΜΜΕ στις δραστηριότητες στο σημερινό ποσοστό 25% και, ει δυνατόν, αύξηση του εν λόγω ποσοστού συμμετοχής. Απελευθέρωση του δυναμικού αριστείας και καινοτομίας στα κράτη μέλη και στις περιφέρειες - ιδίως στα κράτη μέλη και στις περιφέρειες που λαμβάνουν στήριξη από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ - στον τομέα των τεχνολογιών ΚΚΥ, μέσω της ανάληψης έργων επίδειξης ΚΚΥ. EL 5 EL
Διασφάλιση της αποτελεσματικής υλοποίησης του προγράμματος ΚΚΥ, ιδίως με σημαντική συντόμευση της προθεσμίας επιχορήγησης και της προθεσμίας καταβολής της πληρωμής. 4. ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΟΥ ΕΞΕΤΑΣΤΗΚΑΝ 19. Στην παρούσα εκτίμηση επιπτώσεων εξετάζονται τέσσερις επιλογές πολιτικής για την οργάνωση της έρευνας και της καινοτομίας στον τομέα των κυψελών καυσίμου και του υδρογόνου κατά τη διάρκεια της επόμενης περιόδου προγραμματισμού 2014-2020. Η επιλογή «μη ανάληψης δράσης σε επίπεδο ΕΕ» που συνεπάγεται διακοπή της δημόσιας χρηματοδότησης της έρευνας σε ευρωπαϊκό επίπεδο απορρίπτεται η έρευνα σχετικά με τις κυψέλες καυσίμου και το υδρογόνο συμπεριλαμβάνεται στο πρόγραμμα πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία «Ορίζοντας 2020» ως μέρος της προσπάθειας ανάπτυξης βασικών τεχνολογιών για βιώσιμα συστήματα ενέργειας και μεταφορών. Οι τέσσερις επιλογές πολιτικής (ΕΠ) είναι οι ακόλουθες: 1 η ΕΠ: Σύμπραξη δημόσιου-ιδιωτικού τομέα για τις κυψέλες καυσίμου και το υδρογόνο στην τρέχουσα μορφή της (κοινή επιχείρηση) στο πλαίσιο του προγράμματος πλαισίου «Ορίζοντας 2020» (διατήρηση υφιστάμενης κατάστασης) Το σενάριο της διατήρησης της υφιστάμενης κατάστασης βασίζεται στη συνέχιση των ΚΕ στο πλαίσιο του προγράμματος πλαισίου «Ορίζοντας 2020» με τη μορφή με την οποία υφίστανται επί του παρόντος στο 7 ο πρόγραμμα πλαίσιο, ήτοι διατηρώντας το υφιστάμενο πεδίο εφαρμογής των στόχων τους και τις ισχύουσες ρυθμίσεις εφαρμογής (διαχείριση, δημοσιονομικοί κανόνες, κανόνες χρηματοδότησης, κ.λπ.). 2 η ΕΠ: Χρήση έργων ερευνητικής συνεργασίας στο πλαίσιο του προγράμματος πλαισίου «Ορίζοντας 2020» της ΕΕ, και, ως εκ τούτου, μη παράταση της υφιστάμενης ΚΕ ΚΚΥ Η Ε&Α θα εφαρμοστεί μέσω των τυποποιημένων καθεστώτων χρηματοδότησης του προγράμματος πλαισίου της ΕΕ και, χωριστά, μέσω εθνικών και περιφερειακών προγραμμάτων. Θα θεσπιστεί εκ νέου η επιτροπολογία. Η δημόσια στήριξη της ΕΕ θα βασίζεται σε ετήσιους ή διετείς προϋπολογισμούς και προγράμματα εργασίας και δεν θα είναι εγγυημένη. Οι παράγοντες της βιομηχανίας και της έρευνας δεν θα έχουν πλέον τον πρώτο ρόλο στον καθορισμό των προτεραιοτήτων και των χρονοδιαγραμμάτων του προγράμματος. 3 η ΕΠ: Εφαρμογή του προγράμματος πλαισίου «Ορίζοντας 2020» για τις τεχνολογίες κυψελών καυσίμου και υδρογόνου μέσω συμβατικής σύμπραξης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα Στο πλαίσιο μιας συμβατικής σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, οι υπηρεσίες της Επιτροπής ή ένας εκτελεστικός οργανισμός θα διαχειρίζονται έργα βάσει διαδοχικών προγραμμάτων εργασίας. Θα υπογραφεί συμβατική ρύθμιση για τη σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών. Θα ζητηθεί από τα ενδιαφερόμενα μέρη της βιομηχανίας και της έρευνας να παρέχουν επισήμως συμβουλές σχετικά με το πεδίο εφαρμογής και τους στόχους του προγράμματος, χωρίς όμως να διαθέτουν δικαίωμα συναπόφασης. Δεν θα EL 6 EL
μπορεί να διασφαλισθεί ένα συνεχές, σταθερό επίπεδο δημόσιας στήριξης από την ΕΕ για τις τεχνολογίες ΚΚΥ, δεδομένου ότι ο προϋπολογισμός θα υπόκειται σε ετήσια απόφαση, ακόμα και στην περίπτωση που θα προβλεφθεί συνολικός προϋπολογισμός για την περίοδο 2014-2020. 4 η ΕΠ: Σύμπραξη δημόσιου-ιδιωτικού τομέα για τις κυψέλες καυσίμου και το υδρογόνο μέσω μιας εκσυγχρονισμένης κοινής επιχείρησης, προσαρμοσμένης στο πρόγραμμα πλαίσιο «Ορίζοντας 2020» Στο πλαίσιο μιας «εκσυγχρονισμένης ΚΕ» θα υπάρχει δυνατότητα αναπροσανατολισμού των στόχων και των δραστηριοτήτων της ΚΕ ΚΚΥ, με διάρθρωση του προγράμματος γύρω από δύο βασικούς πυλώνες καινοτομίας, που θα αφορούν αντιστοίχως τα συστήματα ενέργειας και μεταφορών, και ένα σύνολο οριζόντιων ερευνητικών δραστηριοτήτων. Με τον τρόπο αυτό θα δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις εφαρμογές ενέργειας, και ειδικότερα στη χρήση του υδρογόνου ως μέσου αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, στην υποδομή υδρογόνου και σε διάφορες δραστηριότητες για την υποστήριξη της εισόδου τους στην αγορά. Επίσης, θα δοθεί μεγαλύτερη έμφαση σε επιδείξεις μεγάλης κλίμακας. Η επιλογή της «εκσυγχρονισμένης ΚΕ» βασίζεται στην πείρα του παρελθόντος και στα διδάγματα που αντλήθηκαν και βελτιώνει περαιτέρω τον σχεδιασμό και την καταλληλότητα του μέσου για τις νέες προκλήσεις στο πλαίσιο του προγράμματος πλαισίου «Ορίζοντας 2020», απλουστεύοντας τις διοικητικές και χρηματοδοτικές διαδικασίες, καθώς και τους κανόνες συμμετοχής. Επίσης, θα ενισχύσει τον συντονισμό με τα κράτη μέλη και τη συνεργασία με τις περιφέρειες. 5. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΙΜΩΜΕΝΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 20. Δεδομένου ότι η 4 η ΕΠ αποτελεί τη μοναδική επιλογή που υποστηρίζει τις δραστηριότητες εισόδου στην αγορά, συνιστά την ενδεδειγμένη επιλογή για την προσέλκυση περαιτέρω μόχλευσης με σκοπό την ανάπτυξη δραστηριοτήτων από τη βιομηχανία και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη. Παρέχει μια σταθερή κρίσιμη μάζα σε όλο το μήκος της αξιακής αλυσίδας ΚΚΥ, συμπεριλαμβανομένης της υποδομής και των παρόχων υδρογόνου, η οποία διευκολύνει την ταυτόχρονη κάλυψη της ανάπτυξης τεχνολογίας και υποδομής, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην επίλυση του προβλήματος «της κότας και του αυγού». 21. Οι επιλογές που βασίζονται στις κοινές επιχειρήσεις (1 η ΕΠ και 4 η ΕΠ) είναι οι πλέον αποτελεσματικές ως προς την αντιμετώπιση των υποκείμενων αιτιών του προβλήματος, ήτοι μέσω του περιορισμού της ανεπάρκειας της αγοράς, της μόχλευσης διαθέσιμης χρηματοδότησης και της παροχής κρίσιμης μάζας. Πρώτον, η επιμερισμένη διαχείριση μεταξύ της βιομηχανίας, της ερευνητικής κοινότητας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καθιστά δυνατό τον στενό συντονισμό και την ιεράρχηση των προτεραιοτήτων του προγράμματος Ε&Α, γεγονός που συμβάλλει στη δημιουργία των ενδεδειγμένων προϊόντων, εφαρμογών και προτύπων. Δεύτερον, το μακροπρόθεσμο σχέδιο προϋπολογισμού και o μακροπρόθεσμος χάρτης πορείας παρέχουν σταθερότητα και ενθαρρύνουν τη βιομηχανία, τα κράτη μέλη και την ερευνητική κοινότητα να δεσμεύουν περισσότερους από τους ίδιους πόρους τους. Με το βλέμμα στραμμένο στην περίοδο προγραμματισμού 2014-2020, ο ιδιωτικός τομέας που συμμετέχει στην υφιστάμενη ΚΕ επιδιώκει να προσελκύσει επιπλέον EL 7 EL
χρηματοδότηση ύψους 4 δισεκατομμυρίων ευρώ. Τρίτον, τα μέλη των ομίλων της ΚΕ ΚΚΥ αποτελούν τις βασικές οντότητες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο στην Ευρώπη. Αυτό αντιπροσωπεύει μια κρίσιμη μάζα, ένα σημείο εστίασης από το οποίο μπορούν να δημιουργηθούν συνασπισμοί και το οποίο μπορεί να επικοινωνεί με ενιαία ισχυρή φωνή. 22. Από τη σύγκριση των διαφόρων επιλογών πολιτικής συνάγεται το συμπέρασμα ότι η 4η ΕΠ συνιστά την πλέον αποτελεσματική επιλογή για την αντιμετώπιση των υποκείμενων αιτιών του προβλήματος και την επίτευξη των αναφερόμενων στόχων. Η 4 η ΕΠ (η εκσυγχρονισμένη ΚΕ) θα παράσχει επίσης τη δυνατότητα ενσωμάτωσης των συστάσεων της ενδιάμεσης αξιολόγησης της ΚΕ ΚΚΥ. 23. Το συμπέρασμα αυτό υποστηρίζεται σθεναρά από τα ενδιαφερόμενα μέρη. Από την έρευνα των ενδιαφερόμενων μερών προκύπτει ότι ποσοστό 93% των δικαιούχων τάσσεται υπέρ της συνέχισης της ΚΕ. Από τις απαντήσεις του Βιομηχανικού Ομίλου προκύπτει ειδικότερα ότι η εκσυγχρονισμένη ΚΕ (4 η ΕΠ) θεωρείται η επιλογή με τον ισχυρότερο αντίκτυπο. Αυτό υπογραμμίζεται από τα αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης, από την οποία προκύπτει ότι η πλειονότητα των συμμετεχόντων τάσσεται υπέρ της συνέχισης της ΚΕ σε εκσυγχρονισμένη μορφή, ήτοι υπέρ της 4 ης ΕΠ. 6. ΕΦΑΡΜΟΓΗ, ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ 24. Το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας ΚΕ ΚΚΥ 2 για την περίοδο 2014-2020 διαρθρώνεται γύρω από δύο βασικούς πυλώνες καινοτομίας, που αφορούν αντιστοίχως τα συστήματα μεταφορών και ενέργειας, και ένα σύνολο οριζόντιων ερευνητικών δραστηριοτήτων. Οι δύο πυλώνες καινοτομίας αλληλεπικαλύπτονται σε ένα σημείο (ολοκληρωμένα συστήματα ενέργειας και μεταφορών). Η εκσυγχρονισμένη ΚΕ θα δώσει μεγαλύτερη έμφαση στις εφαρμογές ενέργειας (και ειδικότερα στη χρήση υδρογόνου για την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές) και σε δραστηριότητες για την υποστήριξη της εισόδου τους στην αγορά. Επιπροσθέτως, θα αυξήσει το ποσοστό της επίδειξης. 25. Η προτεινόμενη μέγιστη χρηματοδότηση της ΕΕ για την ΚΕ ΚΚΥ 2 ανέρχεται σε 700 εκατομμύρια ευρώ. Το εν λόγω ποσό καθορίστηκε με σκοπό την επίτευξη των ειδικών και λειτουργικών στόχων που περιγράφονται στην εκτίμηση επιπτώσεων. Ο προτεινόμενος προϋπολογισμός είναι υψηλότερος από τα 470 εκατομμύρια ευρώ που διατίθενται για την υφιστάμενη ΚΕ. Η αύξηση αυτή απηχεί το γεγονός ότι η εκσυγχρονισμένη ΚΕ θα έχει νέο προσανατολισμό προτεραιοτήτων, γεγονός που συνεπάγεται επίσης μια εκ νέου εστίαση του προϋπολογισμού. Η ιδιωτική χρηματοδότηση της ΚΕ ΚΚΥ 2 θα πραγματοποιείται εντός και εκτός προσκλήσεων υποβολής προτάσεων. 26. Σύμφωνα με την υφιστάμενη διάρθρωση, το πρόγραμμα ΚΕ ΚΚΥ 2 εφαρμόζεται από το γραφείο προγράμματος υπό την εποπτεία του διοικητικού συμβουλίου (ΔΣ) της ΚΕ ΚΚΥ. Το διοικητικό συμβούλιο αποτελείται από εκπροσώπους του Βιομηχανικού Ομίλου (έξι θέσεις), της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (τρεις θέσεις) και του ερευνητικού ομίλου (μία θέση). Το διοικητικό συμβούλιο θα μετουσιώσει τους στόχους της ΚΕ σε ένα πολυετές σχέδιο υλοποίησης και σε ετήσια σχέδια υλοποίησης. 27. Η Επιτροπή θα διενεργήσει τόσο την τελική όσο και την ενδιάμεση αξιολόγηση της ΚΕ ΚΚΥ 2 με τη βοήθεια ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων. Οι επιδόσεις της ΚΕ θα EL 8 EL
παρακολουθούνται με τη χρήση βασικών δεικτών επιδόσεων σύμφωνα με τους ειδικούς στόχους της. EL 9 EL