ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ A Οικονομικές ειδήσεις 1 Η μεγάλη πρόκληση θα είναι η ανεργία 2 Πρωτοβουλία για τις επενδύσεις και την απασχόληση 3 Αύξηση δημοσιονομικού ελλείμματος κατά το 2009 4 Χρηματοδότηση εγκατάστασης ηλιακών συσσωρευτών ενέργειας 5 Αύξηση κεφαλαίου στην Caixa Geral de Depositos 6 Νέα πτώση πληθωρισμού το Νοέμβριο 7 Κοινές επενδύσεις για τηλεπικοινωνιακό δίκτυο οπτικών ινών 8 Μείωση ανισοκατανομής εισοδήματος 9 Νέες αγορές για τα πορτογαλικά προϊόντα 10 Νέα μέτρα βελτίωσης του Simplex το 2009 Β Επιχειρηματικές ειδήσεις 1 Πορτογαλικές επενδύσεις στην Madoff Investment Securities 2 Εξαγορά μεριδίου τράπεζας από επιχείρηση Αγκόλας 3 Μείωση πιστωτικής γραμμής για εμπορικές επιχειρήσεις 4 H Mota Engil αποχωρεί από τις ΗΠΑ και επικεντρώνεται στην κεντρική Ευρώπη 5 Οι δυσμενέστεροι όροι παροχής δανείων στην ευρωζώνη 6 Οι επιχειρήσεις δυσαρεστημένες από τις τράπεζες 7 Μείωση του εργατικού δυναμικού και αύξηση των αποδοχών στη γεωργία 8 Οι μέτοχοι της SNL θα στραφούν δικαστικά κατά της Banco de Portugal 9 Πιλοτική μονάδα κυματικής ενέργειας 10. Αύξηση πωλήσεων αεροπορικών εταιριών low cost

Α. Οικονομικές Ειδήσεις 1.Η μεγάλη πρόκληση θα είναι η ανεργία, δήλωσε ο Πορτογάλος Υπουργός Οικονομίας σε συνέντευξη του στο κρατική τηλεοπτικό κανάλι. Χαρακτήρισε την παρούσα διεθνή οικονομική κρίση παράξενη, τόσο ως προς την έκταση όσο και ως προς το βάθος της, σε σημείο που να οδηγεί σε αναθεώρηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος τόσο στην οργάνωση και λειτουργία του όσο και την εποπτεία του. Εκτιμά δε ότι πληρώνουμε το τίμημα ενός πολύ φιλελεύθερου μοντέλου που εφαρμόσθηκε στις δυτικές κοινωνίες από τη δεκαετία του 70. 2.Πρωτοβουλία για τις επενδύσεις και την απασχόληση, ονομάζεται το πακέτο μέτρων που εξήγγειλε η πορτογαλική Κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης. Το συνολικό κόστος του πακέτου μέτρων ανέρχεται σε 2,18 δισεκατομμύρια ευρώ (1,25% του ΑΕΠ) εκ των οποίων τα 880 εκατομμύρια θα καλυφθούν από κοινοτικούς πόρους και τα υπόλοιπα από εθνικούς. Η κατανομή έχει ως εξής: 500 εκατομμ. Για τον εκσυγχρονισμό των σχολείων, 250 εκατ.για την ενέργεια, 50 για ευρυζωνικά δίκτυα, 800 για τόνωση της εξαγωγικής δραστηριότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και 580 για στήριξη της απασχόλησης. 3.Αύξηση δημοσιονομικού ελλείμματος κατά το 2009. Όπως διευκρίνισε ο Πρωθυπουργός, μετά την εξαγγελία του πακέτου για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, τα μέτρα είναι σωρρευτικά προς αυτά που ήδη περιλαμβάνονται στον Προϋπολογισμό 2009 (στήριξη τραπεζών, προνομιακές πιστώσεις σε μμε, πληρωμή οφειλών του δημοσίου, χρηματοδότηση αυτόνομων περιοχών Αζορών και Μαδέρας και δημόσιες επενδύσεις) για το λόγο αυτό το δημοσιονομικό έλλειμμα θα ανέλθει από το αρχικά προβλεπόμενο 2,2% σε 3%. 4.Χρηματοδότηση εγκατάστασης ηλιακών συσσωρευτών ενέργειας. Με 250 εκατομμύρια ευρώ θα προωθηθεί μέσα στο 2009 η εγκατάσταση ηλιακών συστημάτων και μικρών μονάδων εκμετάλλευσης αιολικής ενέργειας. από μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ιδιώτες. Κατά τους υπολογισμούς της Κυβέρνησης η ενίσχυση αυτή θα κινητοποιήσει ιδιωτικές επενδύσεις συνολικού ύψους 800 εκατομμυρίων ευρώ. Το μέτρο περιλαμβάνει και τη βελτίωση της ενεργειακής επάρκειας δημοσίων κτιρίων καθώς και τις επενδύσεις σε έξυπνα δίκτυα διανομής ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου. 5.Αύξηση κεφαλαίου της Caixa Geral de Depósitos κατά 1 δισεκ.ευρώ ανακοίνωσε ο Πορτογάλος Πρωθυπουργός. Πρόκειται για την τρίτη κατά σειρά αύξηση κεφαλαίου από 31.12.2007, στην οποία εάν προστεθεί και η πώληση συμμετοχών του κρατικού πιστωτικού ιδρύματος σε άλλες κρατικές επιχειρήσεις προς το Υπουργείο Οικονομικών εκτιμώμενου ύψους 390 εκατομμυρίων ευρώ, ανεβάζει την ενίσχυση του κεφαλαίου της CGD σε 1,94 δισεκατομμύρια. Όπως δήλωσε ο Πρωθυπουργός η ενίσχυση του κεφαλαίου του κρατικού πιστωτικού ιδρύματος θα βοηθήσει τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και των οικογενειών αλλά και την βελτίωση της αξιολόγησης του πορτογαλικού τραπεζικού συστήματος με συνακόλουθη βελτίωση των όρων δανεισμού. 6.Νέα πτώση πληθωρισμού το Νοέμβριο. Σε 1,4% ανήλθε ο πληθωρισμός το Νοέμβριο έναντι 3,2% το Σεπτέμβριο και 2,5% τον Οκτώβριο, ενώ η μέση τιμή διαμορφώθηκε από 2,8 σε 2,7%. Η πτώση οφείλεται κυρίως στην μείωση των τιμών καυσίμων και ειδών διατροφής. Οικονομικοί αναλυτές αναμένουν συνεχή πτώση του πληθωρισμού τους πρώτους έξι μήνες του 2009 με ενδεχόμενη μέση τιμή για το έτος 1,4% ή και χαμηλότερη. 7.Κοινές επενδύσεις για τηλεπικοινωνιακό δίκτυο οπτικών ινών. Σύμφωνα με πληροφορίες του οικονομικού τύπου, η 2

πορτογαλική Κυβέρνηση προωθεί τη συνεργασία μεταξύ των εταιριών τηλεπικοινωνίας που δραστηριοποιούνται στην Πορτογαλία με σκοπό την συμμετοχή τους στην επένδυση για τη δημιουργία ενός ενιαίου δικτύου νέας γενιάς. Από εκτιμήσεις προκύπτει ότι το κόστος δημιουργίας του δικτύου οπτικών ινών μπορεί να υπερβεί τα 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Ενώ οι εναλλακτικοί πάροχοι (Zon, Vodafone, Sonaecom, Oni, Cabovisao) εκτιμούν ότι η δημιουργία περισσότερων του ενός δικτύου δεν θα ήταν βιώσιμη στην Πορτογαλία, η μεγαλύτερη (πρώην κρατική) ΡΤ έχει κατ επανάληψη δηλώσει την αντίθεσή της στην προοπτική αυτή. 8.Μείωση ανισοκατανομής εισοδήματος. Κατά 6,5 φορές ήταν χαμηλότερα το 2007 τα εισοδήματα των φτωχότερων Πορτογάλων έναντι αυτών των πλέον εύπορων ενώ η αναλογία ήταν 6,9 το 2005, σύμφωνα με τα στοιχεία της πορτογαλικής στατιστικής υπηρεσίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ανέρχεται σε 4,8%. 9.Νέες αγορές για τα πορτογαλικά προϊόντα. Από μελέτη που εκπόνησε μία από τις μεγαλύτερες πορτογαλικές τράπεζες (Banco Espirito Santo-BES) προκύπτει ότι στο διάστημα 2005-2007 τα 2/3 της αύξησης των πορτογαλικών εξαγωγών οφείλονταν στην πρόοδο των πορτογαλικών εξαγωγών προς μη ευρωπαϊκές χώρες. Η τάση αυτή αναμένεται να διατηρηθεί και τα επόμενα έτη, με προοπτικές αύξησης του βάρους όχι μόνον των εξαγωγών προς τις χώρες PALOP (χώρες με επίσημη γλώσσα την πορτογαλική) αλλά και προς αγορές όπως η Λιβύη (48%), η Βενεζουέλα (41%), η Ρωσσία (39%) και η Αλγερία (35%). 10.Νέα μέτρα βελτίωσης του Simplex το 2009. Ανακοινώθηκαν τρία νέα μέτρα που θα βελτιώσουν τη λειτουργία του συστήματος απλοποίησης των διαδικασιών που εφαρμόζεται από το 2006. Πρόκειται για το Firma Online (αυτόματη εγγραφή στο μητρώο εταιριών όταν η επωνυμία της εταιρίας αποτελείται από τα επώνυμα των μετόχων) Empresa 2.0 (δημιουργία ηλεκτρονικού φακέλου κάθε εταιρίας που θα επιτρέπει την επίλυση όλων των θεμάτων λειτουργίας της, φορολογικών, ασφαλιστικών, δικαστικών) και η δημιουργία προσομειωτή που θα επιτρέπει στις βιομηχανικές επιχειρήσεις να παρακολουθούν την πορεία αιτήσεων αδειοδότησης και καταχώρησης των δραστηριοτήτων τους. Β. Επιχειρηματικές ειδήσεις 1. Πορτογαλικές επενδύσεις στην Madoff Investment Securities. Σε 96 εκατομμύρια ευρώ εκτιμώνται οι συνολικές επενδύσεις πορτογαλικών τραπεζών και ιδιωτών σε χρηματιστηριακά προϊόντα των εταιριών του B.Madoff μετά την ανακοίνωση των πρώτων στοιχείων από την κεντρική τράπεζα της Πορτογαλίας και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, η οποία μάλιστα διευκρινίζει ότι δεδομένης της πολυπλοκότητας των επενδυτικών σχημάτων τα στοιχεία αυτά δεν θα πρέπει να θεωρούνται οριστικά.. Μέχρι τώρα δύο πιστωτικά ιδρύματα (η πορτογαλική θυγατρική της Santander Totta και η Banco Espirito Santo) έχουν ανακοινώσει συνολικές τοποθετήσεις 31 εκατ.ευρώ, ενώ άλλες τράπεζες (Millenium bcp, BPI, Banif, Caixa Geral de Depositos, Popular) την μη έκθεσή τους στα προϊόντα των εταιριών του πρώην προέδρου της Nasdaq. 2.Εξαγορά μεριδίου τράπεζας από επιχείρηση Αγκόλας. Η Santoro Holdings, ιδιοκτησίας της κόρης του Προέδρου της Αγκόλας, εξαγόρασε τη συμμετοχή 9,69% της Millenium bcp στην Banco Portugues de Investimento (BPI) έναντι 164 εκατομμυρίων ευρώ. Η παρουσία αγκολανικών κεφαλαίων στην Πορτογαλία, ειδικότερα στους τομείς ενέργειας και τραπεζών, είναι σημαντική. Η Sonangol αποτελεί τον μεγαλύτερο μέτοχο της Millenium με συμμετοχή 9,9%, ενώ μέσω της 3

εταιρίας Amorim συμμετέχει με 33% στην πετρελαϊκή Galp. Μέσω συνδεδεμένων προς το κράτος εταιριών, η Αγκόλα διαθέτει σημαντικές συμμετοχές στην πορτογαλική θυγατρική της Santander-Totta, στη Mota Engil, καθώς και βραζιλιανή θυγατρική της τράπεζας ΒΡΝ, που πρόσφατα κρατικοποιήθηκε. 3.Μείωση πιστωτικής γραμμής για εμπορικές επιχειρήσεις Από 200 σε 100 εκατομμύρια ευρώ μειώνεται τελικά η πιστωτική γραμμή για την στήριξη του εκσυγχρονισμού των εμπορικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Πρόκειται για το μέτρο που εξαγγέλθηκε τον Σεπτέμβριο και προέβλεπε άνοιγμα νέας πιστωτικής γραμμής για μικρομεσαίες επιχειρήσεις ύψους 1 δισεκ.ευρώ, εκ των οποίων 800 εκατομμύρια θα προορίζονταν για τους τομείς βιομηχανίας και υπηρεσιών και 200 εκατομμύρια για το εμπόριο. 4.H Mota Engil αποχωρεί από τις ΗΠΑ και επικεντρώνεται στην κεντρική Ευρώπη. Η πορτογαλική κατασκευαστική που δραστηριοποιείται σε 19 χώρες στον κόσμο, θα περιορίσει δραστικά την παρουσία της στις ΗΠΑ, όπου οι εργασίες της MKC, εταιρίας του ομίλου, συρρικνώθηκαν κατά 16% το 2008. Αντίστοιχα, σκοπεύει να εντείνει τη δραστηριότητα της στην Ευρώπη και ιδιαίτερα σε Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία, Ρουμανία και Σλοβακία, στους τομείς κατασκευών και δημοσίων έργων. 5.Οι δυσμενέστεροι όροι παροχής δανείων στην ευρωζώνη. Τον Οκτώβριο το μέσο επιτόκιο παροχής δανείων προς επιχειρήσεις ύψους έως ενός εκατομμυρίου ευρώ διαμορφώθηκε σε 8% στην Πορτογαλία έναντι μέσου όρου 6,52% στην ευρωζώνη. 6.Οι επιχειρήσεις δυσαρεστημένες από τις τράπεζες. Επιχειρηματικές ενώσεις, όπως η ένωση μικρομεσαίων επιχειρήσεων και η ομοσπονδία κατασκευαστικών εταιριών και εργοληπτών, διαμαρτύρονται διότι παρά τις δυνατότητες που παρέχουν τα κυβερνητικά μέτρα στις τράπεζες (εγγύηση 20 εκατομμυρίων ευρώ), τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας δεν διευκολύνουν την παροχή νέων δανείων αλλά περιορίζονται στην ενίσχυση των εγγυήσεων ήδη υπαρχόντων δανείων ή τη δανειοδότηση μεγάλων σημαντικών πελατών. Μέχρι τώρα μόνον η κρατική Caixa Geral de Depositos έχει κάνει χρήση της σχετικής κρατικής εγγύησης των 20 δις.ευρώ για τη σύναψη χρέους 1,25 δισ.ευρώ. 7.Μείωση του εργατικού δυναμικού και αύξηση των αποδοχών στη γεωργία. Μείωση του αριθμού των απασχολουμένων στην γεωργία κατά 4,3% το 2008 εκτιμά η πορτογαλική στατιστική υπηρεσία, και άνοδο των πραγματικών εσόδων κατά 4,8%. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, οι επιδοτήσεις κατά το τρέχον έτος σημείωσαν άνοδο 12,8% σε 758 εκατομμύρια ευρώ έναντι μείωσης 4,1% το 2007, που ανήλθαν σε 662 εκατομμύρια. Η αγροτική παραγωγή αυξήθηκε κατά 1,1% σε ποσότητα και 5,6% σε αξία. 8.Οι μέτοχοι της SNL θα στραφούν δικαστικά κατά της Banco de Portugal, αναφέρουν πληροφορίες έγκυρης οικονομικής εφημερίδας. Η Sociedade Lusa de Negocios υπήρξε ο μοναδικός μέτοχος της τράπεζας Banco Portugues de Negócios, που εθνικοποιήθηκε τον περασμένο μήνα. Οι μέτοχοι της SNL υποστηρίζουν ότι η κεντρική τράπεζα δεν άσκησε την απαραίτητη εποπτεία κατά το διάστημα 2000-2008, παρά την κακή διαχείριση από τα εκάστοτε διοικητικά συμβούλια, που οδήγησε σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση σε απώλειες ύψους 700 εκατομμυρίων ευρώ, επικείμενη πτώχευση και κρατικοποίηση. 9.Πιλοτική μονάδα κυματικής ενέργειας. Η κρατική REN (εθνικά ενεργειακά δίκτυα) θα δημιουργήσει μια εταιρία με αρχικό κεφάλαιο 250 χιλιάδων ευρώ και δικαίωμα αποκλειστικής εκμετάλλευσης 50 τετραγωνικών χιλιομέτρων για 45 έτη στο 4

Peniche, με σκοπό τη δημιουργία πιλοτικής μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τα θαλάσσια κύματα. Η εταιρία, στην οποία θα πρέπει να διατηρηθεί πλειοψηφική κρατική συμμετοχή, θα χορηγεί τις άδειες για ανάπτυξη δραστηριοτήτων σχετικών με την τεχνολογία αυτή. Ήδη η Galp Energia και η EDP έχουν δηλώσει την επιθυμία τους να συμμετέχουν σε ευρύτερες κοινοπραξίες για την ανάπτυξη της κυματικής ενέργειας. 10.Αύξηση πωλήσεων αεροπορικών εταιριών low cost. Κατά 50% αυξήθηκαν οι πωλήσεις των εταιριών χαμηλού κόστους στην Πορτογαλία το πρώτο εξάμηνο του 2008 σύμφωνα με μελέτη του τουριστικού γραφείου Terminal A. Σύμφωνα με στοιχεία της ΑΝΑ κατά το διάστημα 2002-2007 το μερίδιο αγοράς των εταιριών αυτών αυξήθηκε από 8,1 σε 15,4%, εις βάρος κυρίως του μεριδίου αγοράς της ΤΑΡ, που περιορίστηκε από 87,4 σε 80,4%. Μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου 2008 ο αριθμός των επιβατών παραδοσιακών εταιριών αυξήθηκε κατά 3,7% ενώ των low cost (κυρίως της Easyjet) κατά 13,2%. ΓΜ/ 5