1. ΣΥΝΤΑΞΗ Α.Π.Ε. Π.Κ.Ν.Τ.Μ.Ε. 2. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ

1. ΣΥΝΤΑΞΗ Α.Π.Ε. Π.Κ.Ν.Τ.Μ.Ε. 2. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ ΕΙΣΗΓΗΣΗ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΡΓΥΡΙΟΥ ΠΟΛ.ΜΗΧ. ΔΤΕ/ΠΚΜ ΑΠΡ 13

1. ΣΥΝΤΑΞΗ Α.Π.Ε. Π.Κ.Ν.Τ.Μ.Ε. Σύμφωνα με το άρθρο 57 του Ν.3669/08 σε κάθε τροποποίηση ή συμπλήρωση της αρχικής σύμβασης εκτέλεσης του έργου απαιτείται η σύνταξη Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Εργασιών. Αν απαιτείται τροποποίηση της σχετικής μελέτης του έργου τότε εφαρμόζεται και το άρθρο 45 (συνήθως για έργα πάνω από 300.000 εκτός αν το αναφέρει η Διακήρυξη). Την τροποποίηση της μελέτης αναλαμβάνει μελετητής Δ.Ε.

Τον Α.Π.Ε. τον συντάσσει η Δ/σα Υπηρεσία Σε ξεχωριστό κεφάλαιο του ΑΠΕ μπαίνει η αρχική σύμβαση και σε επόμενα κεφάλαια μπαίνουν κάθε μία από τις τυχόν συμπληρωματικές συμβάσεις

Περιεχόμενα του κάθε κεφαλαίου Οι ενδείξεις των αντίστοιχων εργασιών Οι τιμές μονάδας των εργασιών Τα μεγέθη των ποσοτήτων Οι δαπάνες του αρχικού προϋπολογισμού Οι δαπάνες του προϋπολογισμού του αμέσως προηγούμενου Α.Π.Ε. Οι δαπάνες του προϋπολογισμού του προτεινόμενου Α.Π.Ε. Η διαφορά δαπάνης μεταξύ του προηγούμενου και του προτεινόμενου προϋπολογισμού Ηδιαφοράδαπάνηςμεταξύτουαρχικούκαιτουπροτεινόμενου προϋπολογισμού

Αυξομείωση ποσοτήτων Οι συμβατικές ποσότητες μιας σύμβασης επιτρέπεται να μειωθούν και η δαπάνη που εξοικονομείται («επί έλαττον δαπάνη») μπορεί να χρησιμοποηθεί για την εκτέλεση άλλων εργασιών εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι κατωτέρω προυποθέσεις: Αναφέρεται η δυνατότητα στην Διακήρυξη Δεν τροποποιείται το βασικό σχέδιο Δεν θίγεται η πληρότητα, ποιότητα,λειτουργικότητα Δεν πληρώνονται νέες εργασίες Η μεταφορά δαπάνης από ομάδα σε ομάδα πρέπει να είναι κάτω του 20% του προϋπολογισμού της ομάδας και αθροιστικά κάτω του 10% του προϋπολογισμού του έργου (τα ποσά «καθαρά»)

Π.Κ.Ν.Τ.Μ.Ε. Αν στον Α.Π.Ε. περιλαμβάνονται και εργασίες για τις οποίες δεν υπάρχουν συμβατικές τιμές τότε συντάσσεται πρωτόκολλο που κανονίζει τις τιμές αυτών των εργασιών. Το Πρωτόκολλο Κανονισμού Νέων Τιμών Μονάδας Εργασιών το συντάσσει η Υπηρεσία και συνοδεύει τον Α.Π.Ε.

Τρόπος Καθορισμού Νέων Τιμών α) παρόμοιες ή ανάλογες : Χρησιμοποιούνται μόνο υπάρχοντα άρθρα του Τιμολογίου του έργου. (π.χ διαφορετικές μονάδες ή τρόπος μέτρησης κλπ) β)περιλαμβάνονται σε εγκεκριμένα Τιμολόγια: (π.χ. Τα από το 2004 νέα Τιμολόγια, τα παλιά ΑΤΕΟ, ΑΤΟΕ, ΑΤΥΕ κλπ). Ισχύουν και οι Τιμαριθμικές (Ε.Δ.Τ.Δ.Ε.) γ)με πραγματικά στοιχεία κόστους: Γίνεται τριμελής επιτροπή για την εξακρίβωση του κόστους Μπορεί να γίνει και άλλη επιτροπή!!! για την παρακολούθηση της απόδοσης των συντελεστών της εργασίας. Μπορεί συνδυασμός των παραπάνω ιεραρχικών περιπτώσεων.

Τελική μορφή Νέων Τιμών Όλες οι νέες τιμές ανάγονται στο χρόνο δημοπράτησης. Υπόκεινται στην έκπτωση της δημοπρασίας εκτός από τις τιμές που προκύπτουν από πρόσφατα στοιχεία κόστους ή από υλικά εκτός Τιμαριθμικής που δεν είναι ευρέως διαδεδομένα της περιπτ. γ). Το τμήμα της νέας τιμής που δεν παίρνει έκπτωση ανάγεται στο Τρίμηνο Δημοπράτησης και πολλαπλασιάζεται με συντελεστή [(1,18 0,18*Εμ)/(1,18*(1 Εμ))] για τον υπολογισμό της έκπτωσης στο ΓΕ+ΟΕ 18%.

Η νέα τιμή της περ. β) ανάγεται στο επίπεδο τιμών της δημοπρασίας πολλαπλασιαζόμενη με συντελεστή σ=α/β. Α είναι ο προϋπολογισμός της ομάδας εργασιών που εντάσσεται η τιμή και Β ο προϋπολογιμός της ομάδας με τις τιμές των αντίστοιχων άρθρων των εγκεκριμένων Τιμολογίων του τριμήνου δημοπράτησης του έργου.

Στις κατ αποκοπήν τιμές του Τιμολογίου χρειάζεται ανάλυση (ποσοστά ) ανά εργασία και ΚΩΔ. ΑΝΑΘ. Στην «μελέτη κατασκευή» πρέπει στα συμβατικά τεύχη να ορίζονται ο σ και η τεκμαρτή έκπτωση για τις νέες τιμές.

Εγκρίσεις Τα Π.Κ.Ν.Τ.Μ.Ε. και οι Α.Π.Ε. υποβάλλονται στην Προϊσταμένη Αρχή για έγκριση Απαιτείται αιτιολογική έκθεση (μαζί με την Τεχνική Έκθεση) Αν περιέχουν χρήση «επί έλαττον» τότε πρέπει σύμφωνη γνώμη Τεχνικού Συμβουλίου. Αν το έργο χρηματοδοτείται από Ε.Ε. τότε προέγκριση από Ε.Δ.Α. όλοι οι Α.Π.Ε.

Ο ανάδοχος μπορεί να υπογράψει τον ΑΠΕ με επιφύλαξη ή χωρίς Αν αρνηθεί την υπογραφή τότε του κοινοποιείται Αν υπογράψει με επιφύλαξη τότε μπορεί να κάνει ένσταση σε 15 ημέρες. Η Προϊσταμένη Αρχή εγκρίνει τροποποιεί ή αποπέμπει τον Α.Π.Ε. εξετάζοντας και την τυχόν ένσταση Ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να εκτελέσει τις σχετικές εργασίες του Α.Π.Ε., χωρίς φυσικά να παραιτείται από ένδικα μέσα σε περίπτωση διαφωνίας.

2. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΟΡΙΣΜΟΣ Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, ένα δημόσιο έργο εκτελείται σύμφωνα με την σύμβαση και τα τεύχη δημοπράτησης καθώς και τα σχέδια που τα συνοδεύουν. Τα στοιχεία δε αυτά αποδέχεται ο ανάδοχος με την προσφορά του. Οφορέαςκατασκευήςτουέργουέχειτοδικαίωμα, αν προκύψει ανάγκη εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών, που δεν περιλαμβάνονται στο αρχικό ανατεθέν έργο ούτε στην πρώτη συναφθείσα σύμβαση και οι οποίες κατέστησαν, κατά την εκτέλεση του έργου, αναγκαίες λόγω απροβλέπτων περιστάσεων, να συνάψει νέα «συμπληρωματική σύμβαση» με τον ανάδοχο του έργου, με κάποιες βέβαια προϋποθέσεις.

Με τον όρο λοιπόν «Συμπληρωματική σύμβαση» σε ένα Δημόσιο Έργο, ονομάζουμε κάθε σύμβαση που έπεται της αρχικής, συνάπτεται με τον ίδιο ανάδοχο και περιλαμβάνει εργασίες, που προέκυψαν από απρόβλεπτες περιστάσεις.

ΙΣΧΥΟΥΣΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Σύμφωνα με το άρθρο 57 παρ. 1 του Ν.3669/2008 (Κωδικοποίηση Νομοθεσίας Δημοσ. Έργων), οι συμπληρωματικές εργασίες της συμπληρωματικής σύμβασης ανατίθενται στον εργολήπτη που ήδη εκτελεί το αρχικό έργο και πρέπει: α) να μην μπορούν τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από την κύρια σύμβαση χωρίς να δημιουργήσουν μείζονα προβλήματα για τις αναθέτουσες αρχές ή β) όταν αυτές οι εργασίες, μολονότι μπορούν να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση, είναι απόλυτα αναγκαίες για την τελειοποίησή της. Τοσυνολικόποσό των συμβάσεων αυτών δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσοστό του 50% του ποσού της αρχικής σύμβασης.

Η κατάρτιση συμπληρωματικών συμβάσεων με τον ανάδοχο ήδη εκτελούμενου έργου αποτελεί «εξαιρετική διαδικασία» ανάθεσης εκτέλεσης εργασιών και για το λόγο αυτό εφαρμόζεται μόνο με τις αναφερόμενες στο νόμο προϋποθέσεις, διότι συνιστά παρέκκλιση από τις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας συμμετοχής στις διαδικασίες για την κατάρτιση δημοσίων συμβάσεων και του ελεύθερου ανταγωνισμού.

Ως συμπληρωματικές εργασίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων θεωρούνται αυτές που οφείλονται σε γεγονότα ή καταστάσεις που δεν προϋπήρχαν της ανάθεσης τουαρχικούέργουήαυτέςπουδενκατέστηδυνατόνα επισημανθούν και να ενταχθούν στο τεχνικό αντικείμενο του αρχικού έργου, αν και τηρήθηκαν οι διατάξεις για την εκπόνηση των μελετών και τη διεξαγωγή των αναγκαίων ερευνών και καταβλήθηκε η ενδεδειγμένη επιμέλεια και προσοχή. Ως απρόβλεπτες περιστάσεις θεωρούνται πραγματικά γεγονότα τα οποία δεν προϋπήρχαν της κατάρτισης της αρχικής σύμβασης και τα οποία αντικειμενικά δεν μπορούσαν να προβλεφθούν στην μελέτη του έργου στα πλαίσια της επιμέλειας ενός μέσου συνετού ανθρώπου.

Δεν θεωρούνται συμπληρωματικές εργασίες εκείνες που αφορούν σε επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του αρχικού έργου ή στη βελτίωση της ποιότητάς του με ανώτερα ποιοτικώς υλικά ή μεθόδους μη προδιαγραφόμενες στα οικεία συμβατικά τεύχη. Σε κάθε περίπτωση, ο χαρακτηρισμός των συμπληρωματικών εργασιών λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων πρέπει να αιτιολογείται με πραγματικά και αναλυτικά στοιχεία τόσο στις εισηγητικές αιτιολογικές εκθέσεις της Διευθύνουσας Υπηρεσίας όσο και στις αποφάσεις της Προϊσταμένης αρχής. Ανεπαρκείς αιτιολογήσεις ή αόριστες αναφορές επίκλησης αναγκών για τη ολοκλήρωση του έργου αντίκεινται στους κοινοτικούς κανόνες και μπορούν να προκαλέσουν εμπλοκές στην ομαλή εξέλιξη των έργων και ιδιαίτερα στη χρηματοδότησή τους από τα κοινοτικά ταμεία.

ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΑ ΚΑΙ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΕΣ ΠΕΡΙΣΤΑΣΕΙΣ Πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ απροβλέπτων περιστάσεων και του κονδυλίου των απροβλέπτων που περιλαμβάνεται στον προϋπολογισμό του έργου και το οποίο ισούται με το 15% της δαπάνης τωνεργασιώνγιαμικράέργα ήμετο9% για έργα προϋπολογισμού πάνω από 5.000.000 ECU.(Τα ποσοστά αυτά καθορίστηκαν με υπουργ. απόφ. το 1995.) Σύμφωνα με την νομοθεσία, μετοκονδύλιοτωναπροβλέπτων μπορούσαν να αντιμετωπιστούν προμετρητικά σφάλματα, προφανείς παραλείψεις της μελέτης και δαπάνες που προέκυπταν από εφαρμογή νέων κανονισμών η νέων κρατήσεων. Με το Ν.3621/07 και την εγκύκλιο (Ε30/10 12 07) προστέθηκαν και εργασίες απαραίτητες για την αρτιότητα και λειτουργικότητα του έργου, πουδενπροβλέποντανστηναρχικήσύμβαση, ανεξάρτητα αν προκαλούν αύξηση φυσικού αντικειμένου, αλλά χωρίς να επηρεάζεται το αρχικό βασικό σχέδιο. Δεν μπορούν όμως να καλύπτουν συμπληρωματικές εργασίες λόγω απροβλέπτων περιστάσεων ούτε να «ωραιοποιούν» το έργο

Οι συμπληρωματικές συμβάσεις αφορούν μόνο τις αναγκαίες εργασίες για αντιμετώπιση των έκτακτων περιστατικών που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν κατά το στάδιο της αρχικής μελέτης. Δηλ. περιγράφεται μία εξαιρετική και σπάνια περίπτωση, που δεν μπορεί να συμβαίνει σε κάθε έργο. (π.χ. κατολισθήσεις ή τοπικά άσχημο έδαφος θεμελίωσης παρά την γεωλογική έρευνα, εύρεση παλαιών δικτύων ΟΚΩ αντίθετα με τα υπάρχοντα σχέδια ή τις οδηγίες των Φορέων, τροποποίηση χάραξης λόγω αρχαιολογικών ή άλλων ευρημάτων, ευρήματα στα έργα επισκευών και αναπαλαιώσεων αντίθετα των υπαρχόντων στοιχείων και των διερευνητικών τομών, αλλαγήτωνσυνθηκώνστοχώροτου έργου από την σύνταξη των τευχών δημοπράτησης μέχρι την υπογραφή τηςσύμβασηςκλπ) Σημειώνεται ότι και στον προϋπολογισμό των συμπληρωματικών εργασιών περιλαμβάνεται κονδύλιο απροβλέπτων 15% ή 9% ανάλογα με το ύψος της σύμβασης. Επίσης για τις συμπληρωματικές συμβάσεις ισχύουν και όλες οι διατάξεις περί προσυμβατικού ελέγχου.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Τα δημόσια έργα στην Ελλάδα εκτελούνται με βάση το εθνικό δίκαιο που στηρίζεται στον αρχικό βασικό Ν. 1418/84 και το Π.Δ. 609/85, όπως έχουν τροποποιηθεί επανειλημμένως, με τελευταία βασική τροποποίηση τον Ν.3263/04 και τελικά την κωδικοποίηση ολόκληρης της νομοθεσίας των Δημοσίων έργων με τον Ν. 3669/08. Για έργα πάνω από ένα ποσό (5.000.000 ) ισχύει το κοινοτικό δίκαιο που έχει ενσωματωθεί στην ελληνική νομοθεσία με το Π.Δ. 60/07 και το οποίο έχει συμπεριληφθεί στην κωδικοποίηση του Ν. 3669/08.

Στον αρχικό Ν. 1418/84 και στο εκτελεστικό του Π.Δ.609/85 προβλεπόταν ότι «αν προκύψει ανάγκη κατά την εκτέλεση του έργου για πρόσθετες νέες εργασίες ή αυξομειώσεις των προβλεπομένων από την αρχική σύμβαση, τότε συντάσσεται Συγκριτικός πίνακας εργασιών από την Υπηρεσία, στον οποίο παρουσιάζονται όλες οι προτεινόμενες τροποποιήσεις». Αν για κάποια εργασία δεν υπήρχε συμβατική τιμή στο Τιμολόγιο των τευχών δημοπράτησης, τότε με τη διαδικασία που προέβλεπε κυρίως το Π.Δ. 609/85 προσδιορίζονταν οι νέες τιμές.

Επειδή όμως και οι μελέτες με τις οποίες εκτελούνταν τα δημόσια έργα δεν ήταν πλήρεις αλλά και επειδή κατά την διάρκεια εκτέλεσης του έργου προέκυπταν συχνά διάφορα κατασκευαστικά προβλήματα με ανάγκη διαφοροποιήσεως των προβλεπομένων εργασιών, ο Ν.1418/85 προέβλεπε τη δυνατότητα μία σύμβαση να αυξηθεί συνολικά μέχρι το 50% του αρχικού ποσού αλλά και κάθε ομάδα ομοειδών εργασιών μέχρι 50%. (Αργότερα, το 1988, το ποσοστό για κάθε ομάδα έγινε 100% αλλά το σύνολο παρέμεινε στο 50%. ) Οι πρόσθετες αυτές εργασίες ήταν υποχρεωτικές για τον ανάδοχο και υπήρχε η δυνατότητα μ αυτές να τροποποιηθεί η μορφή του έργου, το είδος ή η ποιότητα αυτού αρκεί να το επέβαλε η λειτουργικότητα και η αρτιότητα αυτού. Ουσιαστικά δεν υπήρχε φραγμός ούτε προϋποθέσεις στις μεταβολές, εκτός απότοόριοτου50%.

Τον Σ.Π. και τα τυχόν Π.Κ.Ν.Τ.Μ.Ε. ενέκρινε με απόφασή της η Προϊσταμένη Αρχή. Με τον Ν.2229/94 επέρχεται μια μικρή τροποποίηση: η αύξηση με τον Σ.Π. της συνολικής δαπάνης μέχρι 20% της αρχικής συμβατικής δαπάνης, παραμένει να χρειάζεται μόνο την έγκριση της Προϊσταμένης αρχής. Πάνω όμως από το 20% και μέχρι το 50% έπρεπε πρώτα να γνωμοδοτήσει το αρμόδιο Τεχνικό Συμβούλιο.

Παράλληλα με την εθνική νομοθεσία όμως ίσχυε και η κοινοτική νομοθεσία λόγω ένταξης από το 1981 στην τότε ΕΟΚ. Η κοινοτική νομοθεσία εκδίδεται υπό μορφή οδηγιών,οι οποίες πρέπει μέσα σε ορισμένο χρόνο να ενσωματωθούν στο εθνικό δίκαιο, και συνήθως έχουν ένα κατώτερο χρηματικό όριο εφαρμογής τους. Έτσι εκδίδεται το Π.Δ. 265/91 και αργότερα το Π.Δ. 23/93 που η ισχύς του τότε ήταν για έργα πάνω από 5.000.000 ECU (1 ΔΙΣ δρχ τότε) Στο Π.Δ. 23/93(άρθρο 8 παρ.δ) υπήρχεδιάταξησύμφωναμετηνοποία όταν σε ένα έργο προκύψουν απρόβλεπτες περιστάσεις από αιφνίδια πραγματικά περιστατικά και υπάρχει ανάγκη εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών που δεν μπορούν τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από την κύρια σύμβαση ή είναι απόλυτα αναγκαίες για την βελτίωσή της,τότε μπορεί ο ΚτΕ να συνάψει συμπληρωματική σύμβαση με τον ανάδοχο του έργου, η οποία είναι υποχρεωτική γι αυτόν και μέχρι ποσοστό 50% της αρχικής.

Αρχίζει λοιπόν σιγά σιγά να μπαίνει η έννοια της συμπληρωματικής σύμβασης στην παραγωγή των δημοσίων έργων. Oι διατάξεις του Π.Δ. 23/93, λόγω της αοριστίας τους και της μάλλον «κακής» χρήσης αυτών, ρυθμίζονται και συγκεκριμενοποιούνται περαιτέρω με τον Ν. 2338/95 αλλά εξακολουθούν να εφαρμόζονται μόνο για τα έργα προϋπολογισμού πάνω από 5.000.000 ECU. Με την ερμηνευτική του νόμου εγκύκλιο Ε 43/9 10 95, διευκρινίζεται η έννοια των συμπληρωματικών εργασιών λόγω απροβλέπτων περιστάσεων. Επιβάλλεται η επαρκής αιτιολόγηση αυτών και τονίζεται ότι η εκτέλεσή τους δεν πρέπει να προκαλεί επέκταση του τεχνικού αντικειμένου.

Επειδή όμως πρέπει να προσαρμόζεται το εθνικό δίκαιο με το κοινοτικό και για την ενιαία αντιμετώπιση των θεμάτων, εκδίδεται ο Ν.2372/96 ο οποίος καταργεί την έννοια του Σ.Π. και εισάγει την έννοια του Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα εργασιών ΑΠΕ, για όλα τα έργα ανεξαρτήτως ποσού προϋπολογισμού, και ο οποίος συντάσσεται μόνο σε ισοζύγιο και κυρίως για την ανάλωση των απροβλέπτων. Εισάγεται όμως και η έννοια της συμπληρωματικής σύμβασης για όλα τα έργα του δημοσίου (δηλ. και για τα κάτω των 5.000.000 ECU).Απαιτείται βέβαια και γνωμοδότηση του αρμόδιου Τεχνικού Συμβουλίου πριν την σύναψη της σύμβασης. Κατατοπιστική είναι και η σχετική ερμηνευτική του Ν.2372/96 εγκύκλιος Ε 8/27 3 96.

Εκδίδεται αργότερα το Π.Δ. 334/00 σε αντικατάσταση του Π.Δ. 23/93, που έχει βασικά το ίδιο σχεδόν περιεχόμενο και στην ουσία παραμένουν σταθερές οι διατάξεις περί συμπληρωματικών εργασιών.το όριο εφαρμογής του παραμένει στα 5.000.000 ECU (5.924.000 ΕΥΡΩ τότε περίπου). Τελευταίο έχει εκδοθεί το Π.Δ. 60/07 σε αντικατάσταση του Π.Δ. 334/00 για να ενσωματώσει και νεώτερες κοινοτικές οδηγίες. Το χρηματικό όριο εφαρμογής είναι πια στα 5.000.000 ΕΥΡΩ και αναθεωρείται κάθε δύο χρόνια. Τώρα πια όλα είναι ενσωματωμένα στο ΚΔΕ (Ν.3669/08).

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΥΠΟΓΡΑΦΗΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ Η σύμβαση συμπληρωματικών εργασιών πρέπει να συνοδεύεται με τα εξής δικαιολογητικά: α) ειδική αιτιολόγηση για τις αναγκαίες λόγω απροβλέπτων περιστάσεων εργασίες β)γνωμοδότηση του αρμόδιου Τεχνικού Συμβουλίου ΔΕ. γ) απόφαση έγκρισης της Προϊσταμένης Αρχής του ΑΠΕ και του ΠΚΤΜΕ αν υπάρχει, στον οποίο (ΑΠΕ) εμφανίζονται οι αυξομειώσεις εργασιών κατά το γνωστό τρόπο και η ολική υπέρβαση σε σχέση με το οικονομικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης και σε χωριστό κεφάλαιο οι συμπληρωματικές εργασίες. δ) έγκριση της αναγκαίας συμπληρωματικής πίστωσης από τον ΚτΕ. ε) αν το έργο είναι συγχρηματοδοτούμενο τότε απαιτείται και προέγκριση από την αρμόδια ΕΔΑ.

Για τον καθορισμό τιμών μονάδας των συμπληρωματικών εργασιών λαμβάνονται οι τιμές της αρχικής σύμβασης και για τον κανονισμό τιμών μονάδας στις νέες εργασίες της συμπληρωματικής σύμβασης εφαρμόζονται οι γενικές διατάξεις περί νέων τιμών. Για τους ΑΠΕ που περιέχουν και πρόταση συμπληρωματικών εργασιών δεν ισχύει η πάγια νομολογία των δικαστηρίων για αυτοδίκαιη έγκρισή τους μετά το πέρας του εύλογου διαστήματος της τρίμηνης προθεσμίας από την υποβολή τους στην Προϊσταμένη Αρχή. Η σύναψη της σύμβασης γίνεται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις και προσκομίζεται εγγύηση καλής εκτέλεσης.

Αν βέβαια το ύψος της συμπληρωματικής σύμβασης περνάει ορισμένα όρια (200.000 500.000 1.000.000 5.000.000 ) τότε, πριν την υπογραφή της, απαιτείται προσυμβατικός έλεγχος απότοελεγκτικόσυνέδριοόπως γίνεταικαιμετιςαρχικές συμβάσεις. Το ίδιο ισχύει αν η αρχική σύμβαση είναι κάτω από το όριο αλλά το σύνολο των συμβάσεων (αρχική και συμπληρωματικές) το ξεπερνάει. Η εκτέλεση των συμπληρωματικών εργασιών είναι υποχρεωτική για τον ανάδοχο του έργου και προκειμένου να υπογραφεί συμπληρωματική σύμβαση απαιτείται η γνώμη του οικείου Τεχνικού Συμβουλίου. Το συνολικό ποσό όλων των συμπληρωματικών συμβάσεων δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσοστό 50% του ποσού της αρχικής σύμβασης καισεαυτότοποσοστόσυμπεριλαμβάνεταικαιη αμοιβή σύνταξης μελετών για συμπληρωματικές εργασίες του έργου.

Στον προϋπολογισμό των εργασιών της συμπληρωματικής σύμβασης περιλαμβάνεται υποχρεωτικά και κονδύλιο για απρόβλεπτες δαπάνες (9% ή 15%) Σύμφωνα με την 241/1995 γνωμοδότηση του ΝΣΚ δεν επιτρέπεται σε καμιά περίπτωση η υπέρβαση του ποσού της αρχικής σύμβασης πέραν του 50%. Οι συμπληρωματικές εργασίες παραλαμβάνονται μαζί με τις εργασίες της αρχικής σύμβασης. Σημειώνεται ότι και η Τελική Επιμέτρηση των εργασιών του έργου είναι ενιαία και περιλαμβάνονται όλες οι εκτελεσθείσες εργασίες. Οι συμπληρωματικές βέβαια εργασίες εμφανίζονται σε χωριστό κεφάλαιο, όπως αναφέρονται στον ΑΠΕ. Με τον ίδιο δε τρόπο εμφανίζονται και σε κάθε λογαριασμό του έργου που περιλαμβάνει και τέτοιες εργασίες.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Στην Ελλάδα με την εμπειρία και συνήθεια των Συγκριτικών πινάκων έγινε κατάχρηση της διάταξης του Π.Δ. 23/93 και αντιμετωπίστηκαν οι συμπληρωματικές συμβάσεις σαν ένας απλός τρόπος αύξησης του φυσικού αντικειμένου του έργου ή απλώς όπως το κονδύλιο των απροβλέπτων της αρχικής σύμβασης. Το φαινόμενο έχει περιοριστεί βέβαια τα τελευταία χρόνια αλλά δεν έχει εξαλειφθεί.

Γι αυτό οι Διαχειριστικές Αρχές, που παρακολουθούν τα συγχρηματοδοτούμενα έργα της Ε.Ε., δεν εγκρίνουν σχεδόν ποτέ συμπληρωματικές συμβάσεις και φυσικά δεν κρίνουν επιλέξιμες τις σχετικές δαπάνες αν ήδη έχουν γίνει. Αυτές επιβαρύνουν αποκλειστικά τους εθνικούς πόρους. Πολλές φορές και οι πάρεδροι του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που ελέγχουν τους λογαριασμούς των δημοσίωνέργωνπρινήκαιμετάτηνπληρωμήτους, ακυρώνουν τις πληρωμές διότι δεν βρίσκουν επαρκώς αιτιολογημένη μία συμπληρωματική σύμβαση.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Εγκύκλιος Ε 43 /9 10 95 τουυπεχωδε Εγκύκλιος Ε 8/23 3 96 του ΥΠΕΧΩΔΕ Εγκύκλιος Ε 30 /10 12 07 του ΥΠΕΧΩΔΕ ΑΠΡ 13 Ο Εισηγητής ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΡΓΥΡΙΟΥ ΠΟΛ. ΜΗΧ. ΔΤΕ/ΠΚΜ Στρωμνίτσης 53 Θεσσαλλονίκη Τηλ 2313 331113