ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΡΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ

Transcript

1 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΡΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ν.1418/84 & Π.Δ.609/85

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Ορισμός δημοσίου έργου Εμπλεκόμενοι δημοσίων έργων Στάδια κατασκευής δημοσίων έργων Χρόνος ζωής δημοσίων έργων Στάδια εκπόνησης μελετών δημοσίων έργων Συνθήκες ομαλούς υλοποίησης δημοσίων έργων Δημοπρατήσεις δημοσίων έργων Διαφορές δημόσιων ιδιωτικών έργων (οικονομική ανάλυση) Αξιολόγηση δημοσίων έργων

3 ΒΑΣΙΚΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ Δημόσιο έργο Έργο υποδομής μιας χώρας με σκοπό την κάλυψη βασικών αναγκών της κοινωνίας Τεχνική ορολογία Έργο που εκτελεί φορέας του δημοσίου τομέα και συνδέεται με το έδαφος, το υπέδαφος, τον υποθαλάσσιο χώρο ή τα πλωτά τμήματα Αποσκοπεί κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη

4 ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ (1) ΚτΕ (κύριος του έργου άμεσα εμπλεκόμενος) - Δημόσιο, Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή Οργανισμοί Κοινής Ωφελείας Φορέας κατασκευής (άμεσα εμπλεκόμενος) - Αρμόδια υπηρεσία με την ευθύνη υλοποίησης του έργου Ανάδοχος ή εργολήπτης (άμεσα εμπλεκόμενος) - Πρόσωπο ή επιχείρηση που κατασκευάζει το έργο

5 ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ (2) Διευθύνουσα ή επιβλέπουσα αρχή (άμεσα εμπλεκόμενη) - Τεχνική υπηρεσία που ελέγχει, παρακολουθεί και διοικεί την κατασκευή του έργου - ελέγχει την τήρηση των σχεδίων της μελέτης, υπογράφει τους λογαριασμούς για την πληρωμή του αναδόχου, ενημερώνει την προϊστάμενη αρχή για τυχόν προβλήματα, κ.α. Προϊστάμενη ή εποπτεύουσα αρχή (άμεσα εμπλεκόμενη) - Υπηρεσία ή όργανο του φορέα κατασκευής με τη γενική εποπτεία της κατασκευής - Αποφασίζει για τυχόν μεταβολές στους όρους της σύμβασης

6 ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ (3) Τεχνικό συμβούλιο (άμεσα εμπλεκόμενο) - Συλλογικό όργανο φορέα κατασκευής του έργου - Γνωμοδοτεί για σχετικά νομικά θέματα ή διατάγματα, γύρω από το έργο

7 ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ (4) Άλλοι εμπλεκόμενοι (έμμεσα εμπλεκόμενοι) - Τοπική κοινωνία - Χρηματοπιστωτικά ιδρύματα - Διάφοροι σύλλογοι - Επιμελητήρια -...

8 ΣΤΑΔΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΕΡΓΟΥ Προγραμματισμός του έργου από τον ΚτΕ Ανάθεση μελέτης. Μπορεί να γίνει σε άτομο ή ομάδα μελετητών. Υπάρχει το μητρώο μελετητών δημοσίων έργων Εκπόνηση όλων των μελετών. Διακρίνονται σε προκαταρκτική, προμελέτη, οριστική και μελέτη εφαρμογής Δημοπράτηση του έργου. Αναδεικνύεται ο ανάδοχος ή ο εργολάβος. Υπάρχει το μητρώο κατασκευαστών δημοσίων έργων Ανάθεση εργολαβίας Κατασκευή του έργου Επίβλεψη κατασκευής, παράδοση-παραλαβή του έργου, λειτουργία του έργου

9 ΧΡΟΝΟΣ ΖΩΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΕΡΓΟΥ (1) Περιλαμβάνει τις φάσεις: - Μελέτης - Απόφασης για τη χρηματοδότηση και την υπαγωγή του έργου σε πρόγραμμα επενδύσεων - Κατασκευής - Λειτουργίας

10 ΧΡΟΝΟΣ ΖΩΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΕΡΓΟΥ (2) Ανάλογα με το χρόνο ζωής διακρίνονται σε: - Μικρής διάρκειας (10-15 έτη) (π.χ. μηχανολογικός εξοπλισμός) - Μέσης διάρκειας (περίπου 30 έτη) (π.χ. γραμμές μεταφοράς ενέργειας, αντλιοστάσια, γεννήτριες) - Μακράς διάρκειας (περίπου 50 έτη) (π.χ. λιμάνια, φράγματα, οικοδομικά έργα)

11 ΧΡΟΝΟΣ ΖΩΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΕΡΓΟΥ (3) Μακράς διάρκειας (συνέχεια) - Συνήθως δεν θεωρείται διάρκεια μεγαλύτερη των 50 ετών - Μετά τα 50 έτη τα κόστη συντήρησης είναι τόσο μεγάλα που επιβάλλεται η αντικατάστασή τους με νέα έργα - Μετά τα 50 έτη έχουν μηδενιστεί η παρούσες αξίες των ροών κόστους-ωφελειών Σε όλα τα έργα επιβάλλονται οι ενέργειες συντήρησης για να προσεγγιστούν οι παραπάνω χρόνοι

12 ΣΤΑΔΙΑ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΜΕΛΕΤΩΝ Δ.Ε. (1) Προκαταρκτική μελέτη - Έρευνα για χρησιμότητα και αποτελεσματικότητα του έργου (μελέτη σκοπιμότητας - λειτουργική/πολιτική/οικονομική αναγκαιότητα - ανάλυση κόστους/οφέλους) - Αξιολόγηση εναλλακτικών λύσεων και επιλογή της βέλτιστης - Καταγραφή συνθηκών υλοποίησης του έργου και στοιχεία προς χρήση για μετέπειτα μελέτες (π.χ. τοπογραφικά, γεωλογικά, ιδιοκτησιακά, κ.α.) - Ανάλυση τρόπου χρηματοδότησης του έργου και αναζήτηση οικονομικών πόρων - Έλεγχος ομαλής ανεύρεσης ανθρώπινου δυναμικού και μηχανημάτων - Με το πέρας της γίνεται επιλογή για την υλοποίηση ή όχι

13 ΣΤΑΔΙΑ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΜΕΛΕΤΩΝ Δ.Ε. (2) Προμελέτη - Αφορά το γεωμετρικό σχεδιασμό του έργου - Αναλυτική επεξεργασία δεδομένων του προβλήματος - Υπολογισμός - με σχετική ακρίβεια - των γεωμετρικών διαστάσεων, των τεχνικών χαρακτηριστικών, του κόστους υλοποίησης και της επίπτωσης στο περιβάλλον - Βάσει αυτών προκύπτουν η τεχνική έκθεση, τα προσχέδια και η αρχική εκτίμηση του κόστους - Με το πέρας της ο κύριος του έργου έχει πλήρη εικόνα

14 ΣΤΑΔΙΑ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΜΕΛΕΤΩΝ Δ.Ε. (3) Οριστική μελέτη - Κατασκευαστικός σχεδιασμός του έργου - Αναλυτική επεξεργασία και αναγκαίοι υπολογισμοί - Σύνταξη των σχεδίων και των τευχών της μελέτης για τον τρόπο κατασκευής του έργου Μελέτη εφαρμογής - Μόνο σε μεγάλα ή σύνθετα έργα αποτελεί ξεχωριστό στάδιο από την οριστική μελέτη - Περιλαμβάνει πρόσθετες μελέτες ανάλογα με το έργο (χρόνος υλοποίησης, αναλυτική κοστολόγηση, προμέτρηση, κ.α.)

15 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΜΕΛΕΤΩΝ ΟΔΟΠΟΙΙΑΣ (1) Οριστική μελέτη - Οριζοντιογραφία - τομές (κατά μήκος και κατά πλάτος) - Σχέδια και υπολογισμοί των τεχνικών έργων - μελέτες αποχέτευσης, ηλεκτροφωτισμού και αγωγών κοινής ωφέλειας και ύδρευσης, - Κτηματογράφηση - Τεχνική έκθεση και μελέτη αποκατάστασης του περιβάλλοντος χώρου -...

16 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΜΕΛΕΤΩΝ ΟΔΟΠΟΙΙΑΣ (2) Μελέτη εφαρμογής - Εκτίμηση χρόνου υλοποίησης και παράδοσης (χρονοδιάγραμμα κατασκευής) - Αναλυτικά σχέδια ξυλοτύπων τεχνικών έργων - Αναλυτική κτηματογράφηση και σχέδια πράξεων αναλογισμού και αποζημιώσεων - Σχέδια προσωρινών έργων εξυπηρέτησης κυκλοφορίας - Συμβατικά και οικονομικά τεύχη δημοπράτησης (προδιαγραφές, συγγραφή υποχρεώσεων, περιγραφή εργασιών, τιμολόγιο εργασιών, προμέτρηση και προϋπολογισμός) -...

17 ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΜΑΛΟΥΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ Δ.Ε. Ολοκληρωμένη και ορθή μελέτη Απρόσκοπτη χρηματοδότηση. Ορθή και διαφανής επιλογή αναδόχου. Σαφείς όροι σύμβασης. Αποτελεσματική συμμετοχή της διευθύνουσας αρχής, της προϊστάμενης αρχής και του τεχνικού συμβουλίου.

18 ΔΗΜΟΠΡΑΤΗΣΗ ΕΡΓΟΥ (1) Γενική περιγραφή του έργου και τεχνική έκθεση (σύντομη περιγραφή των εργασιών που θα γίνουν) Τεχνικές προδιαγραφές (περιγραφή των χαρακτηριστικών ενός υλικού, όπως διαστάσεις, αντοχή, βάρος, χρώμα, κ.α.) Προμέτρηση εργασιών (αρχική εκτίμηση της ποσότητας υλικών και υπηρεσιών που θα απαιτηθούν για κάθε εργασία) Ανάλυση τιμών Τιμολόγιο Προϋπολογισμός μελέτης Γενική συγγραφή υποχρεώσεων (περιλαμβάνει νομικούς όρους και περιορισμούς που πρέπει να εφαρμόσει ο ανάδοχος για να ολοκληρώσει ένα έργο υποχρεώσεις σε τήρηση ποιότητας υλικών, συνθηκών εργασίας, ασφάλισης προσωπικού, κ.α.)

19 ΔΗΜΟΠΡΑΤΗΣΗ ΕΡΓΟΥ (2) Ειδική συγγραφή υποχρεώσεων (περιλαμβάνει τους νομικούς όρους και τους περιορισμούς που πρέπει να εφαρμόσει ο ανάδοχος για να ολοκληρώσει το συγκεκριμένο έργο χρονικά περιθώρια, ποινικές ρήτρες, τρόπος επιμέτρησης, κ.α.) Διακήρυξη δημοπρασίας - Περιέχει τους όρους βάσει των οποίων διεξάγεται η δημοπρασία (αναφορά σε κύριο του έργου, τρόπο υποβολής προσφοράς, τίτλο του έργου, χαρακτηριστικά του έργου, προϋπολογισμό του, ημερομηνία διεξαγωγής της δημοπρασίας, χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων, απαιτούμενες εγγυήσεις, πρόσθετα δικαιολογητικά, συμβατικά τεύχη, οδηγίες για τον τρόπο σύνταξης των προσφορών, χρόνο ισχύος των προσφορών, κ.α.)

20 ΠΡΟΤΥΠΑ ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ Έτοιμα τιμολόγια εργασιών του Υπουργείου Δημοσίων Έργων, με την περιγραφή και το κοστολόγια κάθε επιμέρους εργασίας - Αναλυτικό Τιμολόγιο Οικοδομικών Εργασιών (ΑΤΟΕ) - Αναλυτικό Τιμολόγιο Έργων Οδοποιίας (ΑΤΕΟ) - Αναλυτικό Τιμολόγιο Λιμενικών Έργων (ΑΤΛΕ) - Αναλυτικό Τιμολόγιο Ηλεκτρομηχανολογικών Εργασιών (ΑΤΗΕ) - Αναλυτικό Τιμολόγιο Έργων Πρασίνου (ΑΤΕΠ) - Αναλυτικά τιμολόγια για ειδικής κατηγορίας έργα, που εκδίδει κάθε αρμόδια υπηρεσία (π.χ. ΑΤΕΒΕ από την Υπηρεσία Εγγείων Βελτιώσεων).

21 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ - ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ Βασικές διαφορές ως προς την οικονομικής τους ανάλυση - Τα δημόσια έργα είναι μεγαλύτερης οικονομικής κλίμακας και χρόνου ζωής - Μεγαλύτερη η δυσκολία καθορισμού ωφελειών στα δημόσια έργα (ωφέλειες και κόστη σε δεύτερο χρόνο) - Δυσκολότερη αξιολόγηση δημοσίων έργων λόγω μεγαλύτερης διάρκειας ζωής - Διάσταση μεταξύ κοινωνικής ομάδας ωφελούμενων και αυτού που πληρώνει για την υλοποίησή του.

22 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ (1) Οικονομική ανάλυση κάθε έργου, προκειμένου να επιλεγεί εκείνο που συνδυάζει βέλτιστα τους διαθέσιμους οικονομικούς πόρους με τη μέγιστη κοινωνική ευημερία. Επιβάλλεται επειδή - Οι ανάγκες και οι προτάσεις για έργα είναι πάρα πολλές - Τα κονδύλια υλοποίησης είναι περιορισμένα

23 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ (2) Ιδιαίτερος ρυθμός απόδοσης κέρδους (μεγάλα αρχικά κεφάλαια και έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής) Δυσκολία στην εύρεση ιδιώτη χρηματοδότη - Αυξημένο κόστος εξαιτίας πιθανών λαθών κατά τη μελέτη - Αβεβαιότητες από την επίδραση εξωτερικών εμπλεκομένων (αρχαιολογία, απαλλοτριώσεις, αδειοδοτήσεις, κ.α.) - Πιθανή μεταβολή χρηματοοικονομικών συνθηκών σε τόσο μεγάλο βάθος χρόνου (αλλαγή επιτοκίων, πληθωρισμός, κ.α.) - Μειωμένα έσοδα λόγω κινδύνου από μεταβολή των συνθηκών λειτουργίας του έργου