ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΡΓΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΚΤΗΣ ΚΑΤΩ ΠΥΡΓΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Β.Κ. Τσουκαλά 1, Λέκτορας Ε.Λ.Ε., Ε.Μ.Π., Ε.Ν. Αναστασάκη 1, Πολιτικός Μηχανικός, Ε.Μ.Π., Ερευνητικός Συνεργάτης Ε.Λ.Ε Κ.Ι. Μουτζούρης 1, Καθηγητής Ε.Μ.Π., ιευθυντής Ε.Λ.Ε. Ν. Ιακώβου 2, Κλάδος Θαλασσίων Έργων (ΚΘΕ) Ι. Σοφός 2, Κλάδος Θαλασσίων Έργων Σ. Ζερβός 2, Κλάδος Θαλασσίων Έργων 1 Εργαστήριο Λιµενικών Έργων (Ε.Λ.Ε.), Σχολή Πολιτικών Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (Ε.Μ.Π.), Ηρώων Πολυτεχνείου 5, 15780 Πολυτεχνειούπολη, Ζωγράφου Τηλ.: +210 7722372, Fax: +210 772 2368 e-mail: v.tsoukala@hydro.civil.ntua.gr 2 Τµήµα ηµοσίων Έργων, Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων Λεωφόρος Στροβόλου 165, 2046 Λευκωσία, Κύπρος ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η ακτή Κ. Πύργος της Τηλλυρίας στη Βόρεια Κύπρο, συνολικού µήκους 1.9km, αντιµετωπίζει έντονα προβλήµατα διάβρωσης. Η Κυπριακή Κυβέρνηση ανέθεσε στο Εργαστήριο Λιµενικών Έργων Ε.Μ.Π. τον καθορισµό κατάλληλων µεθόδων/µέτρων για τη βελτίωση της ποιότητας, τη σταθεροποίηση της παραλίας και την απάµβλυνση ή κατά το δυνατό οριστική επίλυση του προβλήµατος της παγίδευσης νεκρών φύλλων Ποσειδωνίας στην ακτή του Κ. Πύργου. Στα πλαίσια της µελέτης αυτής αρχικά προσδιορίσθηκαν και αναλύθηκαν τα µορφολογικά και µορφοδυναµικά χαρακτηριστικά της ακτής (ιστορική εξέλιξη ακτογραµµής, στερεοµεταφορά, ευστάθεια ακτής κλπ) και στη συνέχεια καθορίσθηκαν οι µηχανισµοί µεταφοράς εναπόθεσης και παγίδευσης των νεκρών φύλλων Ποσειδωνίας. Στη συνέχεια προτάθηκαν υπαλλακτικές λύσεις υπό τη µορφή Γενικών Σχεδίων τα οποία κάλυπταν όλο το µήκος της υπό µελέτη ακτής. Οι προτάσεις περιελάµβαναν το λειτουργικό σχεδιασµό των προτεινόµενων έργων, την επιµέτρηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, την εκτίµηση του κόστους κατασκευής και συντήρησης και τις φάσεις εφαρµογής της προτεινόµενης λύσης. Με βάση τα προαναφερθέντα στοιχεία έγινε η επιλογή της βέλτιστης λύσης. Η διερεύνηση της απόδοσης των προτεινόµενων έργων ελέγχθηκε µε πειραµατικές µετρήσεις που διεξήχθησαν σε φυσικό προσοµοίωµα της ακτής µελέτης το οποίο κατασκευάσθηκε σε κλίµακα 1:100. στο Ε.Λ.Ε. Από τα αποτελέσµατα των πειραµατικών µετρήσεων προέκυψε ότι η ακτογραµµή διαβρώνεται όταν δεν προστατεύεται από έργα και είναι εκτεθειµένη στους προσπίπτοντες κυµατισµούς, ενώ µε την παρουσία των έργων η διάβρωση της ακτής περιορίζεται και σε αρκετά σηµεία εµφανίζεται απόθεση ιζήµατος και προέλαση της ακτογραµµής. 1
EXPERIMENTAL INVESTIGATION OF PROPOSED COSTAL STRUCTURES AT KATO PYRGOS IN CYPRUS V.K. Tsoukala 1, Lecturer, LHW, NTUA, E.N. Anastasaki1 1, Research Associate, LHW, NTUA C.I. Moutzouris1 1, Professor LHW and Director of LHW N. Iakovou 2, Coastal Works Branch J. Sofos 2, Coastal Works Branch S. Zervos 2, Coastal Works Branch 1 Laboratory of Harbour Works (LHW), School of Civil Engineering, National Technical University of Athens (NTUA), 5, Iroon Polytechniou, 15780 Polytechioupolis, Zografos, Greece e-mail: v.tsoukala@hydro.civil.ntua.gr 2 Public Works Department, Ministry of Communications & Works, 165, Strovolou Ave. Nikosia 2046 CYPRUS ABSTRACT The coast of Kato Pyrgos of Tilliria, on the north Cyprus, is severely eroded due to the construction of the fishing harbour (Figure 1). The existing system of five type-t groins has not well protected the beach. Further due to the location and orientation of the harbour entrance large amounts of algae entrapped in the harbour basin. The Ministry of Communications and Public Works of Cyprus assigned LHW the design of coastal structures in order to improve shoreline stabilization, and reduce algae entrapment in the harbour basin. Considering the morphology, the sedimentation, the wave and the current climate of the area, LHW designed a new prototype system of coastal protection structures. In this paper the new scheme of coastal structures and physical model tests performed in LHW are presented. To obstruct algae entrainment in the harbour basin, the expansion of the windward harbor s breakwater was firstly suggested. To protect the adjacent coast, a low crested, 100m long rubble mound breakwater in extension to the windward breakwater is constructed, in conjunction to a rubble mound 50m long groin, constructed perpendicular to the coastline. The coastal defense was further succeed with the construction of a system of 5 detached low crested breakwaters 100m long each in conjunction with 10 small concrete groins 15m long, constructed perpendicular to the coastline (Figure 4 ). A physical model of the coast was built at LHW. The coast was firstly tested with no coastal structures (Figure 5a). Then the proposed system of coastal structures was tested (Figure 5b). Wave perturbation and beach response had been tested and monitoring for the different wave conditions. During the experiments with no coastal structures it was observed increased erosion along the coastal area and significant wave run-up. Contrary with the adaptation of the proposed coastal structures coastal stabilization is succeeding and wave run-up is eliminated. 2
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ακτή Κ. Πύργος της Τηλλυρίας στη Βόρεια Κύπρο (Σχήµα 1) αντιµετωπίζει έντονα προβλήµατα διάβρωσης τα οποία οφείλονται στην κατασκευή του λιµένα Κ. Πύργου, σε παράνοµες αµµοληψίες, σε άναρχες παράκτιες κατασκευές, στην ανάσχεση της απορροής νερού και της στερεοµεταφοράς των ιζηµάτων εξαιτίας της κατασκευής του φράγµατος Πύργου, καθώς επίσης και στην παρατεταµένη ανοµβρία των τελευταίων ετών. Το ήδη κατασκευασµένο σύστηµα των 5 προβόλων (Σχήµα 2) σχήµατος Τ, δεν κατάφερε να προστατεύσει την ακτή. Επιπρόσθετα εξαιτίας της θέσης και του προσανατολισµού της εισόδου του λιµένα µεγάλες ποσότητες φυκών συσσωρεύονται στη λιµενολεκάνη και στα ανατολικά του υπήνεµου µόλου. Study Area Σχήµα 1. Περιοχή Μελέτης Figure 1. General view of the study area Η Κυπριακή Κυβέρνηση ανέθεσε στο Εργαστήριο Λιµενικών Έργων (Ε.Λ.Ε.) Ε.Μ.Π. τον καθορισµό κατάλληλων µεθόδων/µέτρων για τη βελτίωση της ποιότητας, τη σταθεροποίηση της παραλίας και την απάµβλυνση ή κατά το δυνατό οριστική επίλυση του προβλήµατος της παγίδευσης νεκρών φύλλων Ποσειδωνίας στην ακτή του Κ. Πύργου Το Ε.Λ.Ε. λαµβάνοντας υπόψη τα µορφολογικά (µορφολογία και ιζήµατα της ακτής) και µορφοδυναµικά (κυµατικό κλίµα, υπάρχοντα ρεύµατα) στοιχεία της ακτής, σχεδίασε ένα πρωτότυπο σύστηµα έργων παράκτιας προστασίας. Η απόδοση των προτεινόµενων έργων ελέγχθηκε στις πειραµατικές εγκαταστάσεις του εργαστηρίου. 3
2. ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ Η υπό µελέτη ακτογραµµή οριοθετείται από τον υπάρχοντα λιµένα Κ. Πύργου στα δυτικά και τη θέση Αµµαδιές στα ανατολικά και έχει συνολικό µήκος 1.9 km. Η υπόψη περιοχή διαχωρίζεται σε τρία τµήµατα µε βάση τα φαινόµενα διάβρωσης και τα προτεινόµενα παράκτια έργα για την προστασία της ακτής. Πιο συγκεκριµένα: Το ΤΜΗΜΑ 1, περιλαµβάνει το λιµένα Κ. Πύργου και την υπό διάβρωση ακτή ανατολικά του λιµένα έως τον ανατολικότερο υφιστάµενο T5 πρόβολο. Το µήκος της ακτής είναι περίπου 0.6km. Κυρίαρχη αιτία της διάβρωσης του υπόψη τµήµατος ακτής είναι οι εκτεταµένες παράνοµες αµµοληψίες και ο υφιστάµενος λιµένας. Η παρατηρούµενη διάβρωση στην ακτή δεν αντιµετωπίστηκε πλήρως µε την κατασκευή του συστήµατος πέντε προβόλων οι οποίοι φαίνονται στο Σχήµα 2. Επιπρόσθετα του προβλήµατος της διάβρωσης της ακτής στο εν λόγω ΤΜΗΜΑ 1 σηµειώνεται ένα επιπλέον πρόβληµα. Μεγάλες µάζες φυκών (νεκρών φύλλων Ποσειδωνίας) παγιδεύονται κάθε χρόνο στη λιµενολεκάνη και στα τµήµατα της ακτής µεταξύ των προβόλων. Εντονότερο είναι το πρόβληµα στα τµήµατα της ακτής µεταξύ του υπήνεµου µόλου του λιµένα και του προβόλου Τ1 και στο φάτνωµα µεταξύ του πρώτου και του δεύτερου προβόλου µπροστά από το Ξενοδοχείο Τήλος. Φύκη υπήρχαν ανέκαθεν στην περιοχή, δεδοµένου ότι ο πυθµένας καλύπτεται από λιβάδια Ποσειδωνίας. Όµως πριν την κατασκευή των έργων τα φύκη συσσωρεύονταν στην ακτή και αποµακρύνονταν από τους φυσικούς θαλάσσιους µηχανισµούς. Η συσσώρευση των φυκών εντός του λιµένα και επί της ακτής και η έντονη διάβρωση της ακτής αποτελεί πραγµατική όχληση και έχει ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες στη οικιστική και τουριστική ανάπτυξη της περιοχής. Το ΤΜΗΜΑ 2 της ακτής µελέτης βρίσκεται ανατολικά του ΤΜΗΜΑΤΟΣ 1 και έχει µήκος περίπου 0.6km. Tο Τµήµα 2, περιλαµβάνει το µέτωπο της αγροτικής γης Κ. Πύργου, τα παράκτια όρια της οποίας, απειλούνται από την έντονη προσπίπτουσα κυµατική δράση. Το υπόψη τµήµα χρήζει προστασίας από του θαλάσσιους µηχανισµούς. Πρόσφατα για τη συγκράτησή του θωρακίστηκε από την ΚΘΕ. Η διατοµή της θωράκισης διαµορφώνεται µε πρανή από φυσικούς ογκολίθους και θεωρείται προσωρινό µέτρο προστασίας το οποίο θα αρθεί όταν θα κατασκευαστούν τα παράκτια έργα. Στο ΤΜΗΜΑ 3 της ακτής µελέτης το ποίο βρίσκεται δυτικά της Πέτρας του Λιµνίτη και έχει µήκος περίπου 0.65km η ακτή είναι ευσταθής. Το ίζηµα είναι χονδρόκοκκο από χαλίκια και κροκάλες. 3. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΕΡΓΑ Για την αντιµετώπιση των προβληµάτων της παράκτιας ζώνης στην περιοχή Κ. Πύργου προτάθηκαν από το Ε.Λ.Ε. τα ακόλουθα έργα: ΤΜΗΜΑ 1: Καθαίρεση Προβόλων Τ1-Τ5. Επέκταση του προσήνεµου µόλου κατά 80m. Κατασκευή νέου προβόλου από φυσικούς ογκολίθους (Φ.Ο.) στη θέση του υπάρχοντος προβόλου Τ3. Κατασκευή κυµατοθραύστη χαµηλής στέψης (+0.25m) από Φ.Ο. 4
Κατασκευή 4 σταθεροποιητικών προβόλων µικρού µήκους από σκυρόδεµα ανατολικά του υπάρχοντος προβόλου Τ3. ΤΜΗΜΑ 2: Κατασκευή 4 κυµατοθραυστών χαµηλής στέψης (+0.25m) από Φ.Ο. Κατασκευή σταθεροποιητικών προβόλων µικρού µήκους από σκυρόδεµα ΤΜΗΜΑ 3: εν προτείνεται η κατασκευή έργων. Τα προτεινόµενα έργα παρουσιάζονται στο Σχήµα 4. Εξαιτίας της πολυπλοκότητας των προταθέντων έργων και προκείµενου να διαπιστωθεί η αποτελεσµατικότητά τους, κρίθηκε απαραίτητος ο έλεγχος τους σε φυσικό προσοµοίωµα. Κυµατοθραύστης T 1 T 2 T 3 T 4 T 5 Σχήµα 2. Άποψη του λιµένα και των υφιστάµενων παράκτιων έργων στον Κάτω Πύργο Figure 2. View of Kato Pyrgos Harbor and of the existing coastal structures (T 1 -T 5 ) (a) (b) Σχήµα 3. ιάβρωση της ακτής δυτικά των υφιστάµενων προβόλων (a) Τ 1 και (b) Τ 2 Figure 3. Erosion of the coast west of (a) T 1 and (b) T 2 respectively 5
Σχήµα 4. Σύστηµα έργων παράκτιας προστασίας Figure 4. Layout of proposed coastal structures 6
4. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Η εργαστηριακή έρευνα διεξήχθηκε στις πειραµατικές εγκαταστάσεις του Ε.ΛΕ. (Anastasaki et al., 2007). Το φυσικό προσοµοίωµα της ακτής µελέτης, συνολικού µήκους 2.5km, του υπάρχοντος λιµένα στον Κ. Πύργο και του πυθµένα έως την ισοβαθή -12.0m. κατασκευάστηκε σε κλίµακα 1:100 στην πειραµατική διάταξη δοκιµών 2 του Ε.Λ.Ε. Η πειραµατική δεξαµενή δοκιµών 2 έχει διαστάσεις 35.20m µήκος, 27.75m πλάτος και 1.0m βάθος και είναι εφοδιασµένη µε υδραυλικό σύστηµα παραγωγής µονοχρωµατικών και φασµατικών κυµάτων (Bersford, 2003). Η ακτή ελέγχθηκε για δύο διατάξεις: ΙΑΤΑΞΗ 1: Ακτή µελέτης χωρίς παράκτια έργα ΙΑΤΑΞΗ 2: Ακτή µε τα προβλεπόµενα παράκτια έργα Και οι δύο διατάξεις του προσοµοιώµατος (χωρίς και µε τα προβλεπόµενα παράκτια έργα) ελέγχθηκαν για πρόσπτωση κυµάτων από τις κρίσιµες στην περιοχή διευθύνσεις, Βόρεια, Βορειοδυτική και Βορειοανατολική (Πίνακας 1). Οι παράµετροι των φασµάτων των κυµάτων (Ηs και Τp) υπολογίστηκαν για το ετήσιο κυµατικό κλίµα. Χρησιµοποιήθηκαν φάσµατα τύπου JONSWAP, µε παράµετρο κλίσης 3.3. Οι λεπτοµέρειες των πειραµατικών µετρήσεων δίνονται σε κλίµακα προτωτύπου και προσοµοιώµατος στον Πίνακα 2. ΚΩ ΙΚΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ Πίνακας 1. Πρόγραµµα πειραµατικών µετρήσεων στον κάτω Πύργο Table 1. Wave conditions on Kato Pyrgos Beach ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΜΑ ΠΡΟΣΠΤΩΣΗΣ ΙΑΤΑΞΗ Hs Tp Hs Tp ΚΥΜΑΤΩΝ (Αζιµούθιο ο (m) (sec) (cm) (sec) ) 1.1 1 Β (0 o ) 4.0 10.95 4.0 1.10 1.2 1 Β (330 o ) 3.8 10.65 3.8 1.06 1.3 1 ΒΑ (60 o ) 2.2 8.10 2.2 0.81 2.1 2 Β (0 o ) 4.0 10.95 4.0 1.10 2.2 2 Β (330 o ) 3.8 10.65 3.8 1.06 2.3 2 ΒΑ (60 o ) 2.2 8.10 2.2 0.81 7
(a) ΙΑΤΑΞΗ 1 (b) ΙΑΤΑΞΗ 2 Σχήµα 5. ιατάξεις 1 και 2 του φυσικού προσοµοιώµατος Figure 5. Physical model schemes Για τον έλεγχο των παραγόµενων κυµατικών χαρακτηριστικών και την περαιτέρω µελέτη της κυµατικής διαταραχής χρησιµοποιήθηκαν 8 µετρητές τύπου αντιστάσεως σε κατάλληλα επιλεγµένες θέσεις στην περιοχή του λιµένα Κ. Πύργου και στη θαλάσσια ζώνη 8
της ακτής στην περιοχή µελέτης (Σχήµα 4 ). Για την βαθµονόµηση, την καταγραφή και τον υπολογισµό των κυµατικών χαρακτηριστικών χρησιµοποιήθηκε το λογισµικό HR Wave Data της εταιρείας HR Wallingford (Bersford et al., 2003.) Η διάρκεια επιβολής κυµάτων για κάθε πείραµα ήταν συνολικά 2.5hr, περίπου 25hr σε φυσικές διαστάσεις. Καθ' όλη τη διάρκεια του πειράµατος πραγµατοποιούνταν συνολικά 13 µετρήσεις της κυµατικής διαταραχής ανά προεπιλεγµένα και σταθερά για κάθε πείραµα χρονικά διαστήµατα Για την καταγραφή της εξέλιξης της ακτογραµµής και τον προσδιορισµό του εύρους της προέλασης ή της υποχώρησης της ακτογραµµής, η ακτή αποτυπωνόταν σε δύο στάδια: Αρχική αποτύπωση: Πριν την έναρξη του πειράµατος, χάραξη στο προσοµοίωµα µελέτης της αρχικής ακτογραµµής αναφοράς. Τελική αποτύπωση: Με το τέλος επιβολής των κυµατισµών συνολικής διάρκειας 2.5hr. Αποτύπωση της νέας ακτογραµµή όπως αυτή προέκυπτε στο τέλος κάθε πειραµατικής δοκιµής, και σήµανση της µε νήµα διαφορετικού χρώµατος. 5. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Συνοπτικά σχετικά µε τη µεταβολή της ακτογραµµής για τις ελεγχθείσες διατάξεις µπορούν να αναφερθούν τα ακόλουθα: Για όλες τις διευθύνσεις πρόσπτωσης κυµάτων που εξετάστηκαν: η ακτογραµµή αναφοράς υποχωρεί, όταν δεν προστατεύεται από έργα ( ΙΑΤΑΞΗ 1). Η υποχώρησή της είναι εντονότερη στο ανατολικό τµήµα του Τµήµατος 2.1 και στο Τµήµα 2.2 της ακτής µελέτης µε τα προβλεπόµενα έργα ( ΙΑΤΑΞΗ 2) η ακτογραµµή εξελίσσεται οµοιόµορφα. Σε ορισµένα τµήµατα παρατηρείται σηµαντική προσάµµωση. Στο Σχήµα 6 παρουσιάζεται ενδεικτικά για τη Βορειοανατολική διεύθυνση πρόσπτωσης κυµάτων η εξέλιξη της ακτογραµµής χωρίς ( ΙΑΤΑΞΗ 1) και µε τα προβλεπόµενα έργα ( ΙΑΤΑΞΗ 2), που ελέχθηκαν. Πιο συγκεκριµένα για τη Βορειοανατολική πρόσπτωση κυµάτων, η ακτογραµµή σταθεροποιείται και προελαύνει σηµαντικά ως προς την ακτογραµµή της αντίστοιχης ΙΑΤΑΞΗΣ 1 (χωρίς έργα). Η ακτή µεταξύ του υπήνεµου µόλου του λιµένα Κ. Πύργου και του Προβόλου Π1, στην υπήνεµη πλευρά της επέκτασης του προσήνεµου µόλου και του Κυµατοθραύστη Κ1, σταθεροποιείται. Σηµαντική προσάµµωση σηµειώνεται σε τµήµα της ακτής ανατολικά του υπήνεµου µόλου. Αρκετή ποσότητα ιζήµατος αποτίθεται και στις δύο παρειές του προβόλου Π1 καθώς και στο φάτνωµα των προβόλων Π1 και Π2. Η ακτογραµµή εξελίσσεται σταθεροποιηµένη στο τµήµα ακτής υπό την προστασία του συστήµατος των προβόλων Π2 έως Π5, µε ίζηµα να αποτίθεται στις δυτικές παρειές τους. Στο τµήµα της ακτής υπό την προστασία του συστήµατος των κυµατοθραυστών Κ2 έως Κ5 και των προβόλων Π5 έως Π11 η ακτογραµµή εξελίσσεται δαντελωτά". Ίζηµα αποτίθεται στις δυτικές παρειές των προβόλων ενώ µικρό έλλειµµα παρατηρείται στις ανατολικές παρειές των προβόλων και περίπου στο κέντρο των φατνωµάτων τους. Ανατολικά του συστήµατος των προβλεπόµενων έργων η ακτή δεν µεταβάλλεται. Όµως και στις δύο περιπτώσεις (µε και χωρίς έργα) παρατηρείται µικρή υποχώρηση ως προς την αρχική ακτογραµµή αναφοράς. 9
Σχήµα 6. Μεταβολή της ακτογραµµής για τις Πειραµατικές Μετρήσεις 1.3 και 2.3 Figure 6. Resulted coastlines for Model Tests 1.3 and 2.3 6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Στην παρούσα εργασία παρουσιάστηκε η έρευνα σε φυσικό προσοµοίωµα της ακτής του Κ. Πύργου Τηλλυρίας η οποία διεξήχθηκε µε σκοπό τη διερεύνηση της λειτουργικής απόδοσης των προτεινόµενων από το Ε.Λ.Ε., του ΕΜΠ έργων παράκτιας προστασίας. Στόχος της κατασκευής των προτεινόµενων έργων, είναι η βελτίωση και η σταθεροποίηση της εκτιθέµενης σε διάβρωση ακτής και ταυτόχρονα η επίλυση του προβλήµατος της παγίδευσης των φυκών εντός του υπάρχοντος λιµένα. Παρατηρήθηκε ότι η ακτογραµµή διαβρώνεται όταν δεν προστατεύεται από έργα και είναι εκτεθειµένη στους προσπίπτοντες κυµατισµούς, ενώ µε την παρουσία των έργων η διάβρωση της ακτής περιορίζεται και σε αρκετά σηµεία εµφανίζεται απόθεση ιζήµατος και προέλαση της ακτογραµµής. 7. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Anastasaki, E.N., V.K. Tsoukala, C.I. Moutzouris, 2007. Experimental Study of Coastal Impacts of the extension of the existing Makedonia Airport Runway 10-28 into the sea, Proc. Coastal Structures 2007, ASCE, (in press). Μουτζούρης, Κ., 2006. "Προστασία και βελτίωση ακτής Κ. Πύργου Τηλλυρίας Κύπρου" Τεχνική Εκθεση ερευνητικού Προγράµµατος,, Αθήνα, Ε.Λ.Ε. Bersford P.J., 2003. HR Wave Maker - Wave Generation control program, Software manual, Report IT 453 Issue 5, H.R. Wallingford. Bersford P.J., J.M.A Spencer, J. Clarke, 2003. HR Wave Data - Data Acquisition and analysis software program User manual, Report IT 493, H.R. Wallingford. 10