1
Η πόλη κινείται κάνουμε μαζί το επόμενο βήμα! Η Ευρώπη αλλάζει. Η Χώρα επαναπροσδιορίζεται. Ο Δήμος Κοζάνης σε μετάβαση. Επιλογή μας, αλλά και αναγκαιότητα, η αλλαγή. Αλλαγή που σημαίνει κίνηση! Η πόλη μας, λοιπόν, κινείται. Όλοι μαζί κάνουμε το επόμενο βήμα! Με όχημα την Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη, έργο του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020, που προϋποθέτει ένα στρατηγικό σχέδιο ολοκληρωμένης παρέμβασης εντός της πόλης, με στόχο την δημιουργία θέσεων εργασίας, την καταπολέμηση της φτώχειας, την προώθηση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας, η Κοζάνη προετοιμάζεται για την επόμενη μέρα. Ο Δήμος Κοζάνης σχεδιάζει την πρότασή του για την Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη, που αποτελεί μέρος του ευρύτερου στρατηγικού σχεδιασμού του για όλο τον Δήμο, διευρύνοντας τον ορίζοντα της πόλης της Κοζάνης, αναβαθμίζοντας το ιστορικό της κέντρο και ενοποιώντας την, με την δημιουργία στην σημερινή θέση του σιδηροδρομικού σταθμού, ενός χώρου πρασίνου, αναψυχής και επιχειρηματικότητας που θα συνδέεται λειτουργικά με το εμπορικό κέντρο. Ζητάμε την γνώμη σας, τις σκέψεις σας, τις ιδέες σας και την συμβολή σας στην κοινή προσπάθεια της πόλης και των δημοτών της. Ο Δήμαρχος, Λευτέρης Ιωαννίδης 2
Η Ολοκληρωμένη Χωρική Ανάπτυξη στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020 Οι Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις (ΟΧΕ) αποτελούν εργαλείο ολοκληρωμένης χωρικής ανάπτυξης για την εφαρμογή αναπτυξιακών στρατηγικών συγκεκριμένων χωρικών ενοτήτων. Οι περιοχές αυτές είτε παρουσιάζουν συγκεκριμένα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν με συνολικό τρόπο, είτε διακρίνονται από σημαντικές αναπτυξιακές δυνατότητες οι οποίες μπορούν να αξιοποιηθούν και να μεγιστοποιηθούν με βάση ένα ολοκληρωμένο αναπτυξιακό σχέδιο. Στους στόχους της χωρικής στρατηγικής κάθε περιοχής περιλαμβάνονται η βελτίωση της οικονομικής κατάστασης και απασχόλησης, η με κοινωνικούς όρους βελτίωση της καθημερινής ζωής των πολιτών και η διατήρηση του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος με βάση την αειφόρο προσέγγιση της αναπτυξιακής διαδικασίας. Για αστικές περιοχές οι Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις προβλέπεται η κατάθεση Επιχειρησιακού Στρατηγικού Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΕΣΣΒΑΑ). Οι εμπλεκόμενοι τοπικοί, δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς μπορούν να εκπροσωπούν ενδεικτικά τους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας, των αναγκαίων υποστηρικτικών υποδομών, του περιβάλλοντος, των νέων τεχνολογιών, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, την τοπική κοινωνία, ενώ παράλληλα θα πρέπει να επιδιώκεται η συνεργασία των τομέων που μπορούν να δράσουν συμπληρωματικά και των εμπλεκόμενων που μπορούν να αναλάβουν πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση της ισόρροπης εταιρικής σχέσης και του ολοκληρωμένου χαρακτήρα των μελλοντικών παρεμβάσεων. Τα ΕΣΣΒΑΑ αφορούν ολοκληρωμένες παρεμβάσεις σε αστικές περιοχές της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, με σκοπό: την αποκατάσταση του οικονομικού τους ιστού και τη λειτουργία τους ως μοχλών ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής, την αντιστροφή της κοινωνικής και περιβαλλοντικής υποβάθμισης, ιδίως περιοχών συγκέντρωσης μειονεκτικών κοινωνικών ομάδων, υποβαθμισμένων εμπορικών κέντρων και εγκαταλελειμμένων βιομηχανικών/ βιοτεχνικών/ επαγγελματικών ζωνών, την άμεση αντιμετώπιση των κοινωνικών συνεπειών της κρίσης με αναζωογόνηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ανασυγκρότηση των κοινωνικών υποδομών, την προώθηση της σύνδεσης καινοτομίας και επιχειρηματικότητας στο αστικό περιβάλλον. 3
Η παραπάνω στόχευση υποδηλώνεται από τις ακόλουθες ανάγκες: αναζωογόνηση της οικονομίας των αστικών περιοχών, ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, αντιμετώπιση ζητημάτων περιβαλλοντικής υποβάθμισης των αστικών περιοχών. Ως μέσα για την επίτευξη του σκοπού της εφαρμογής ολοκληρωμένων ΕΣΣΒΑΑ προκρίνονται: η τόνωση της επιχειρηματικότητας και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, η προώθηση της καινοτομίας και η διασύνδεσή της με την επιχειρηματικότητα και την τριτοβάθμια εκπαίδευση στο πλαίσιο και της στρατηγικής έξυπνης εξειδίκευσης. η ανάπτυξη δομών κοινωνικής προστασίας αλλά και οικονομίας με την ενεργό συμμετοχή των πολιτών και η δημιουργία υποδομών και χώρων για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας. Το ΕΣΣΒΑΑ του Δήμου Κοζάνης Στις προτάσεις του Δήμου Κοζάνης περιλαμβάνονται λύσεις που καλύπτουν ένα ή και περισσότερα από τα εντοπισμένα προβλήματα της προηγούμενης παραγράφου και αφορούν σε παρεμβάσεις κοινωνικής περιβαλλοντικής οικονομικής αναβάθμισης, αναζωογόνησης και ανάδειξης της ευρύτερης περιοχής του νοητού άξονα με αφετηρία την πρόσφατα αναπλασθείσα κεντρική πλατεία Νίκης της πόλης και τέρμα την περιοχή του σιδηροδρομικού σταθμού του ΟΣΕ. Στόχος του σχεδίου του Δήμου είναι η αναβάθμιση των δύο υποβαθμισμένων κοινωνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά περιοχών (τμήμα εμπορικού κέντρου & περιοχή του ΟΣΕ) και την προώθηση, μέσω του ΕΣΠΑ, όλων εκείνων των απαραίτητων ενεργειών και δράσεων που πρέπει να γίνουν παράλληλα στις περιοχές που τις συνδέουν, ώστε να επιτευχθεί λειτουργική συνένωση αυτών και να αποτελέσουν μοχλό ανάπτυξης του συνόλου της πόλης. Περαιτέρω στοχεύει, στην αντιστροφή της σημερινής εικόνας με την άμεση αντιμετώπιση των κοινωνικών συνεπειών της κρίσης με την αναζωογόνηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, την ανασυγκρότηση των κοινωνικών υποδομών, την αναβάθμιση του περιβάλλοντος, την προώθηση 4
καινοτόμων, «έξυπνων» εφαρμογών στο αστικό περιβάλλον και την προώθηση της βιώσιμης αστικής κινητικότητας μέσω ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού. Στην περιοχή παρέμβασης προβλέπονται: Αναζωογόνηση τμήματος του Εμπορικού Κέντρου της πόλης, με παρεμβάσεις σε υποδομές και το αστικό περιβάλλον, ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις ένταξης των επιχειρήσεων σε προγράμματα προώθησης των δραστηριοτήτων τους. Ανάπλαση της περιοχής της πλατείας Λασσάνη με στόχους την περεταίρω προβολή και αξιοποίηση του ομώνυμου αρχοντικού (δημοτική Χαρτοθήκη), την αύξηση του πρασίνου (πάρκο), πεζοδρομήσεις και την αναμόρφωση των όψεων των παρακείμενων εμπορικών καταστημάτων. Δημιουργία Παιδικής Χαράς σε συνέχεια με την πλατεία Λασσάνη στα βορειοανατολικά. 5
Διαμόρφωση των οδών Ολύμπου, οδικού άξονα που συνδέει την Πλατεία Λασσάνη με την περιοχή του Σιδηροδρομικού Σταθμού, με αναβίωση της εμπορικότητάς, αλλά και των οδών Αριστοτέλους, 11 ης Οκτωβρίου και Αρχελάου και των περιοχών που περιβάλλουν τις παραπάνω οδούς, με ανάπτυξη διαδρομών πρασίνου, κίνησης πεζών και ποδηλάτων. Αξιοποίηση της περιοχής του ΟΣΕ, όπου με τη διαδικασία της πολεοδόμησης θα προβλεφθούν κατάλληλες χρήσεις ώστε να υποδεχθούν: o Το κτίριο του Σταθμού καθώς και χώρο για τις λειτουργικές ανάγκες του επιβατικού σιδηροδρομικού σταθμού o Βιοκλιματικό πάρκο με εκτενείς χώρους πρασίνου - πάρκο αναψυχής, και περιβαλλοντικής αγωγής, ήπιες παρεμβάσεις πολιτισμού, αθλητισμού και αναψυχής o Διαμόρφωση κλειστής αγοράς καθημερινής λειτουργίας και στεγασμένου τμήματος για την εξυπηρέτηση εβδομαδιαίας κεντρικής λαϊκής αγορά Κοζάνης, περιοδικών εκθέσεων τοπικών προϊόντων, άλλων παραγωγικών εκθέσεων, ετήσιου πανηγυριού Κοζάνης (νιάημερος) και άλλα 6
Το Σχέδιο αυτό θα πρέπει να αποτελέσει προϊόν διαβούλευσης και ουσιαστικής συνεργασίας πολυάριθμων φορέων που δραστηριοποιούνται στη περιοχή παρέμβασης. Θα πρέπει, επίσης, να αναφερθεί ότι προκειμένου να επιλεγεί ένα σχέδιο ΒΑΑ για χρηματοδότηση, θα πρέπει να ισχύουν σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις: Ολοκληρωμένο σχέδιο για τη συνολική αντιμετώπιση προβλημάτων που εντοπίζονται στην περιοχή παρέμβασης, το οποίο θα περιλαμβάνει σαφώς προσδιορισμένους, μετρήσιμους στόχους. Ωριμότητα του σχεδίου (τεκμηρίωση, ολοκληρωμένες μελέτες, τεύχη δημοπράτησης κλπ) Διαβούλευση και δημοσιοποίηση των σχεδιαζόμενων έργων και ενεργειών Δημιουργία Εταιρικού Σχήματος για το σχεδιασμό και την παρακολούθηση του Σχεδίου, με σαφώς προσδιορισμένους ρόλους του κάθε φορέα που συμμετέχει σε αυτό. Η προτεινόμενη ολοκληρωμένη πολυεπίπεδη παρέμβαση θα αποτελέσει σημαντική τομή για την πόλη της Κοζάνης και θα συντελέσει στην ενοποίηση του υπάρχοντος σήμερα εμπορικού κέντρου της πόλης, με την προτεινόμενη δημιουργία χώρων εμπορίου, αναψυχής και πολιτισμού στην περιοχή του Σιδηροδρομικού Σταθμού. 7