Προγραμματική Περίοδος Οκτώβριος 2012

Transcript

1 Προγραμματική Περίοδος Οκτώβριος 2012

2 Γενικά Στοιχεία: Άμεση σύνδεση της Πολιτικής της Συνοχής με: τη στρατηγική Ευρώπη 2020 μέσω των 11 θεματικών στόχων της, και τους στόχους του Εθνικού Προγράμματος Μεταρρύθμισης Ταυτόχρονα αποτελεί πραγματικότητα ότι "χάνονται" από τα άρθρα του Κανονισμού οι στόχοι της Πολιτικής της Συνοχής όπως αυτοί απορρέουν από τη Συνθήκη δηλαδή η μείωση των ανισοτήτων και η ανάπτυξη των περιφερειών της ΕΕ, με ότι αυτό συνεπάγεται για τις προτεραιότητες προγραμμάτων και δράσεων όπως τις γνωρίζαμε τα τελευταία 30 χρόνια.

3 Στρατηγική Προσέγγιση 11 Θεματικοί Στόχοι Θεματικοί Στόχοι για την επίτευξη των στόχων της Ευρώπης Ενίσχυση της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας 2. Ενίσχυση της πρόσβασης, και χρήσης και ποιότητας, των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας 3. Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, του γεωργικού τομέα (για το ΕΓΤΑΑ), και της αλιείας και των υδατοκαλλιεργειών (για το Ταμείο Αλιείας) 4. Ενίσχυση της μετάβασης προς την οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλους τους τομείς 5. Προώθηση της προσαρμογής στις κλιματικές αλλαγές, της πρόληψης και της διαχείρισης του κινδύνου 6. Προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση της αποδοτικότητας των πόρων 7. Προώθηση των βιώσιμων μεταφορών και απομάκρυνση των σημείων συμφόρησης σε σημαντικά δίκτυα υποδομών 8. Προώθηση της απασχόλησης και υποστήριξη της κινητικότητας των εργαζομένων 9. Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και της καταπολέμησης της φτώχειας 10. Επένδυση στην εκπαίδευση, τις δεξιότητες και στη δια βίου μάθηση 11. Βελτίωση της θεσμικής επάρκειας και της αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης

4 Η αναγκαιότητα αλλαγής του προτύπου ανάπτυξης της χώρας Τα νέα δεδομένα στην ελληνική οικονομία αφενός αποτελούν την αφετηρία, αφετέρου συνδιαμορφώνουν και το πλαίσιο ανάπτυξης για τη νέα προγραμματική περίοδο. Η βασική πρόκληση για την επόμενη προγραμματική περίοδο είναι η μέγιστη συμβολή των νέων διαρθρωτικών πόρων στην αναστροφή του κλίματος ύφεσης και ταυτόχρονα στην ανάπτυξη της χώρας μέσα από στοχευμένες και πολλαπλασιαστικού χαρακτήρα παρεμβάσεις, σε τομείς που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη δυνατή προστιθέμενη αξία για τη χώρα, βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητα και την εξωστρέφειά της και δημιουργούν νέες θέσεις απασχόλησης Αποτελεί αδήριτη απαίτηση πλέον στον αναπτυξιακό μας σχεδιασμό, να αναλύσουμε σε βάθος τόσο τις δυνατότητες και αδυναμίες της χώρας και των Περιφερειών της, να εκμεταλλευτούμε τις ευκαιρίες που αναδεικνύονται, να προετοιμαστούμε για την αντιμετώπιση απειλών και κυρίως να εντοπίσουμε τις αστοχίες στο σχεδιασμό και την εφαρμογή των προγραμμάτων μέχρι σήμερα. Να αποφασίσουμε δηλ. πού θέλουμε να φτάσουμε και πώς. Να θέσουμε ιεραρχημένες και μετρήσιμου αποτελέσματος προτεραιότητες σε κάθε επίπεδο

5 Στρατηγική Προσέγγιση Προγραμματικά Κείμενα Το Κοινό Στρατηγικό Πλαίσιο (Common Strategic Framework CSF) για όλα τα ταμεία ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, ΤΣ, ΕΓΤΑΑ και ΕΤΘΑ, το οποίο αποτελεί Στρατηγικό Πλαίσιο σε επίπεδο συνολικά της Ένωσης. Εγκρίνεται ως παράρτημα του Κανονισμού. Το Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης (ΣΕΣ) - Partnership Agreement: Ετοιμάζεται σε εθνικό επίπεδο με τη συμμετοχή των εταίρων και υποβάλλεται εντός 4 μηνών από την έγκριση του Κανονισμού. Η Επιτροπή εξετάζει τη συνάφεια του ΣΕΣ με το Γενικό Κανονισμό, το ΚΣΠ, τα Εθνικά Προγράμματα Μεταρρυθμίσεων, τις ειδικές συστάσεις του Συμβουλίου και τις ex ante αξιολογήσεις των προγραμμάτων και εγκρίνει εντός 4 μηνών από την υποβολή Τα Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΕΠ) Περιεχόμενο περίπου όπως και στην τρέχουσα περίοδο. Υποβάλλονται 3 μήνες μετά την έγκριση του Συμφώνου Εταιρικής Σχέσης (ΣΕΣ)

6 Αιρεσιμότητες Αιρεσιμότητα συνδεδεμένη με την οικονομική διακυβέρνηση της ΕΕ (μακρο-οικονομικές προϋποθέσεις με αναστολή ή/και ακύρωση της χρηματοδότησης) Ex ante αιρεσιμότητες σε συνάρτηση με διαρθρωτικές αλλαγές, στόχους του Εθνικού Προγράμματος Μεταρρύθμισης, (υπόκεινται σε χρονικούς περιορισμούς και επίτευξη αποτελεσμάτων) Τα ΚΜ έχουν έως το τέλος του 2016 προκειμένου να υλοποιήσουν τις ex-ante αιρεσιμότητες για όσες δεν έχουν εκπληρωθεί κατά την υποβολή του ΣΕΣ ή ΕΠ Μη υλοποίηση τους εντός των χρονικών ορίων αποτελεί τη βάση για την αναστολή πληρωμών για ποσά που συνδέονται άμεσα με την επενδυτική προτεραιότητα.

7 Αξιολόγηση Επίδοσης Τίθενται στόχοι (οικονομικοί και δείκτες εκροών) για τους άξονες προτεραιότητας των ΕΠ για το 2018 και Η αποτίμηση της επίδοσης γίνεται το 2019 καθώς επίσης και η κατανομή του αποθεματικού επίδοσης σε όσους άξονες έχουν επιτευχθεί οι στόχοι. Σε περίπτωση μη επίτευξης των στόχων που έχουν τεθεί για το 2018 Επιτροπή μπορεί να αναστείλει τις πληρωμές Σημαντική απόκλιση (πάνω από 75%) από τους στόχους του 2022 μπορεί να οδηγήσει σε δημοσιοοικονομικές διορθώσεις στο τέλος της περιόδου Το αποθεματικό επίδοσης -5% ανά Ταμείο ΚΣΠ, ανά ΚΜ, ανά κατηγορία περιφερειών (εκτός ΕΕΣ)- ορίζεται στην αρχή της περιόδου. Η κατανομή του γίνεται με πρόταση του ΚΜ ύστερα από την αξιολόγηση επίδοσης το 2019 και μόνο σε άξονες προτεραιότητας όπου οι στόχοι έχουν επιτευχθεί

8 Χωρική Συνοχή Δυνατότητα διαμόρφωσης τοπικών προγραμμάτων ανάπτυξης (στα πρότυπα των δράσεων Leader) τα οποία προωθούνται από την τοπική κοινωνία, επικεντρώνονται σε μία περιοχή (υπο-περιφέρεια) και μπορούν να συγχρηματοδοτηθούν από όλα τα ταμεία. Αναδεικνύεται ο ρόλος των φορέων εκτός του δημόσιου τομέα (π.χ. ΜΚΟ, ιδιωτικός τομέας) μέσω της υποχρεωτικής συμμετοχής άνω του 50%. Διάθεση min 5% των πόρων του ΕΤΠΑ για δράσεις βιώσιμης αστικής ανάπτυξης μέσω Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων (Integrated Territorial Investments) των οποίων οι διατιθέμενοι πόροι δύναται να προέρχονται από πολλά ΕΠ και Άξονες Προτεραιότητας

9 ΕΤΠΑ Θεματική Συγκέντρωση Περισσότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες & περιφέρειες σε μετάβαση Διάθεση min 80% των πόρων του ΕΤΠΑ σε εθνικό επίπεδο, στους θεματικούς στόχους 1 έρευνα και καινοτομία, 2 τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, 3 στήριξη ΜΜΕ και 4 οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα Μin 20% των πόρων στο στόχο 4 Περισσότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες & περιφέρειες σε μετάβαση, πρώην Στόχου 1 Διάθεση min 60% των πόρων του ΕΤΠΑ σε εθνικό επίπεδο, στους θεματικούς στόχους 1, 2, 3 και 4 - Μin 20% των πόρων στο στόχο 4 Λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες Διάθεση min 50% των πόρων του ΕΤΠΑ σε εθνικό επίπεδο, στους θεματικούς στόχους 1, 2, 3 και 4 Μin 10% των πόρων στο στόχο 4

10 ΕΚΤ Θεματική Συγκέντρωση Σημαντικό ποσοστό των πόρων που θα κατανεμηθούν στη χώρα θα πρέπει να στοχεύουν στις προτεραιότητες 8 απασχόληση,9 Κοινωνική Ένταξη και 10 Εκπαίδευση, της Ε2020, οι οποίες αφορούν σε μεγάλο βαθμό αλλά όχι αποκλειστικά- στο ΕΚΤ. Περισσότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες Διάθεση min 80% των πόρων του ΕΚΤ κάθε ΕΠ σε μέχρι τέσσερις (4) επενδυτικές προτεραιότητες Περιφέρειες σε μετάβαση Διάθεση min 70% των πόρων του ΕΚΤ κάθε ΕΠ σε μέχρι τέσσερις (4) επενδυτικές προτεραιότητες Λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες Διάθεση min 60% των πόρων του ΕΚΤ κάθε ΕΠ σε μέχρι τέσσερις (4) επενδυτικές προτεραιότητες Τουλάχιστον 20% των συνολικών πόρων του ΕΚΤ σε κάθε ΚΜ διατίθενται στο θεματικό στόχο 9 «Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και καταπολέμησης της φτώχειας»

11 1 η Εγκύκλιος Αναπτυξιακού Προγραμματισμού Στόχοι: Ενημέρωση των αρμόδιων φορέων σχεδιασμού για το υπό διαπραγμάτευση προτεινόμενο νέο πλαίσιο της Προγραμματικής Περιόδου Έναρξη προετοιμασίας τους για τη διαμόρφωση και διατύπωση προτάσεων στρατηγικής και προτεραιοτήτων σε εθνικό, τομεακό και περιφερειακό επίπεδο. Στην παρούσα φάση, δεν ζητήθηκε η διατύπωση πλήρους και εξειδικευμένης στρατηγικής, προγραμμάτων δράσεων και έργων για να καλυφθούν όλα τα επίπεδα του αναπτυξιακού προγραμματισμού, αλλά η διατύπωση ανά τομέα και περιφέρεια προτάσεων βασικών στρατηγικών επιλογών, προκειμένου στη συνέχεια να διατυπωθεί η συνολική Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική.

12 Βασικά αναπτυξιακά ερωτήματα που τέθηκαν με την εγκύκλιο Μακροπρόθεσμοι αναπτυξιακοί στόχοι, πέραν των «παραδοσιακών» αναπτυξιακών επιλογών και «ευκολιών» που προωθήθηκαν μέχρι σήμερα Στοχευμένη εξειδίκευση συνολικής αναπτυξιακής στρατηγικής Περιφερειακή εξειδίκευση οριζόντιων πολιτικών Απαιτούμενοι και διαθέσιμοι πόροι, λαμβανομένων υπόψη των περιορισμών και των δυνατοτήτων μόχλευσης ιδιωτικών πόρων Κρίσιμα σημεία εκσυγχρονισμού των «παραδοσιακών» θεματικών προτεραιοτήτων Δυνατότητες υιοθέτησης/προσαρμογής καινοτομίας (συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς τεχνογνωσίας) Τα θεσμικά και διοικητικά εμπόδια που εντοπίζονται και τρόποι έγκαιρης και αποτελεσματικής αντιμετώπισής τους

13 Ενδεικτικές προτεραιότητες όπως αναφέρονται στην Εγκύκλιο(1) Ανάγκη επίτευξης κοινωνικής συνοχής, μέσω πολιτικών για την καταπολέμηση της φτώχειας και την προώθηση της κοινωνικής ένταξης, Προώθηση της χωρικής συνοχής, με στόχο την ισόρροπη ανάπτυξη για το σύνολο των Περιφερειών της χώρας, Ενδυνάμωση της κοινωνίας της γνώσης και της αναβάθμισης του εκπαιδευτικού συστήματος, με έμφαση στις δεξιότητες και τη δια βίου μάθηση, Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, μέσω της επιτάχυνσης της ένταξης της χώρας και των Περιφερειών της στο νέο διεθνές οικονομικό περιβάλλον, μέσα από αναβάθμιση, διεύρυνση και επέκταση των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων, Ενίσχυση της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας, Ενίσχυση της πρόσβασης και χρήσης τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, Αναχαίτιση, και στη συνέχεια στην αναστροφή των δεικτών της ανεργίας, δρομολόγηση αναπτυξιακών πρωτοβουλιών, αύξηση της παραγωγικότητας και προώθηση της καινοτομίας, με έμφαση στους νέους και στην ενεργό γήρανση, ώστε να δημιουργούνται σταθερά νέες θέσεις εργασίας σε ανταγωνιστικούς τομείς δραστηριοτήτων,

14 Ενδεικτικές προτεραιότητες όπως αναφέρονται στην Εγκύκλιο(2) Ανάπτυξη των παραγωγικών τομέων της χώρας, με έμφαση στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ, Ανάπτυξη των δυνατοτήτων ενδογενούς χρηματοδότησης των επενδύσεων και ευρεία προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων, Βελτίωση των υποδομών, εκεί και μόνο όπου εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές διαπιστωμένες ανάγκες, με στόχο τη στήριξη της ανάπτυξης των Περιφερειών και την ποιότητα ζωής των κατοίκων, Ενίσχυση της μετάβασης σε μία κοινωνία χαμηλών εκπομπών ρύπων, Προώθηση των απαιτήσεων περιβαλλοντικής προστασίας, της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής σε αυτήν στο πλαίσιο της Αειφόρου Ανάπτυξης, Έμφαση στη χωρική προσέγγιση (place-based): στο υποπεριφερειακό επίπεδο όπου συναντώνται οι ενδοπεριφερειακές ανισότητες, στις αστικές περιοχές, ως κινητήρες ανάπτυξης αλλά και όπου η επίπτωση της κρίσης είναι εντονότερη, στην προσφυγή στα προτεινόμενα εργαλεία ολοκληρωμένων παρεμβάσεων (community-led local development, integrated local development strategies κτλ).

15 Βασικό Χρονοδιάγραμμα Τέλος Σεπτεμβρίου υποβολή προτάσεων φορέων. Δόθηκε παράταση μέχρι 15/10. Μέχρι σήμερα έχουν ανταποκριθεί μόνο 6 Περιφέρειες και 6 Τομείς. Αναγκαία η επιτάχυνση προκειμένου να διαμορφωθεί στο επόμενο δίμηνο η Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική, να ανοίξει ευρεία διαβούλευση (με Εθνικό και Περιφερειακά Αναπτυξιακά Συνέδρια), να ξεκινήσει η διαμόρφωση του νέου ΕΣΠΑ και των Προγραμμάτων. Αν εγκριθούν Προϋπολογισμός και Κανονισμοί στο Α Εξάμηνο του 2013, τότε νέο ΕΣΠΑ (ΣΕΣ) πρέπει να υποβληθεί Καλοκαίρι Αρχές Φθινοπώρου 2013 και ΕΠ το αργότερο 3 μήνες μετά.