Ενημέρωση. Δελτίο Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών. www.eea-info.gr

Ενημέρωση www.eea-info.gr ETOΣ 59ο AP. 503 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2007 Tιμή Πώλησης: 0,01h Με αισιοδοξία στο 2008 Ο κόσμος αλλάζει και μαζί του αλλάζουν και οι μικρομεσαίοι Ο νέος τρόπος φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας Η άρση της προσωποκράτησης για χρέη Οι φορολογικοί συντελεστές για το 2008 Δελτίο Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Ε.Ε.Α. ΠΡΟΕΔΡΟΣ : ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΟΓΛΟΥ ΗΛΙΑΣ Α' ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ : ΔΡΟΥΛΙΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Β' ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ : ΛΑΜΠΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΕΠΟΠΤΗΣ : ΚΟΥΤΡΟΥΛΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ : ΟΙΚΟΝΟΜΑΚΟΥ ΣΟΦΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ: ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ Διοικητικό Συμβούλιο ΕΠΩΝΥΜΟ ΟΝΟΜΑ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΛΕΦΩΝΟ - FAX ΑΛΑΜΠΑΝΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ ΦΛΕΜΙΝΓΚ 40 164 51 ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ 210 9932291, Fax: 210-9949850-1 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΝΑΥΠΛΙΟΥ 10 104 44 ΑΘΗΝΑ 210 5137756, 210 5137757, Fax: 210-5157217 ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΛΛΙΔΡΟΜΙΟΥ 67 106 83 ΑΘΗΝΑ 210 8213455, Fax: 210-3812413 ΑΥΓΕΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΥΛΙΚΕΙΟ ΛΑΪΚΟΥ ΝΟΣΟΚ. ΑΓ. ΘΩΜΑ 17 113 64 ΓΟΥΔΙ 2107480663, 2299075246, Fax: 2299075246 ΒΑΡΔΑΚΩΣΤΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 35 121 32 ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ 210 5762287, Fax: 210-5777899 ΒΙΚΤΩΡΑΤΟΥ ΜΑΡΙΚΑ Λ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ 100 114 72 ΑΘΗΝΑ 210 6456843, 210 6462213, Fax: 210-6455393 ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΟΛΥΔΕΥΚΟΥΣ 2 121 35 ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ 210 5715471, 2105722319, Fax: 210-5722319 ΓΡΕΝΤΖΕΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΙΓΛΗΣ 4 & ΗΡΑΚΛΕΙΔΩΝ 121 35 ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ 210 210 5771701, Fax: 210-57717701 ΓΡΥΠΑΡΗ ΕΛΕΝΗ ΕΡΓΟΤΙΜΟΥ 26 116 34 ΑΘΗΝΑ 210 9572986, 210 957298 7, Fax: 210-7229575 ΔΗΜΑΡΧΙΑΔΗΣ ΚΛΗΜΗΣ Λ. ΠΕΝΤΕΛΗΣ 51 152 35 ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ 210 8102762-64, Fax: 210-8044810 ΔΗΜΟΘΕΟΔΩΡΟΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΥΨΗΛΑΝΤΟΥ 124 132 31 ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ 210 2610475 210 5028463, Fax: 210-2623901 ΔΗΜΟΘΕΟΔΩΡΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΕΡΜΙΟΝΗΣ 36 ΚΑΙ ΠΡΙΑΜΟΥ 162 133 41 ΙΛΙΟΝ 210 2613368 210 2610475, Fax: 210-2623901 ΔΡΟΥΛΙΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Λ. ΣΥΓΓΡΟΥ 122 117 41 ΑΘΗΝΑ 210 9215321 210 9216165, Fax: 210-9217717 ΖΑΧΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΑΝΔΡΟΥ 16 151 21 K. ΠΕΥΚΗ 210 8069953, Fax: 210-8169552 ΖΕΡΒΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ Λ. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 269 142 31 ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (IONIA CENTER) 3ΟΣ ΟΡΟΦ. Ν. ΙΩΝΙΑ 210 2714360, Fax: 210-2792847 ΚΑΡΑΔΗΜΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΑΡΙΣΤΟΜΕΝΟΥΣ 7 153 44 ΓΕΡΑΚΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 210 6048800, Fax: 210-6048801 ΚΑΡΒΟΥΝΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 55 123 51 ΑΓ. ΒΑΡΒΑΡΑ 210 5696202, 5690007 ΚΑΡΝΑΧΩΡΙΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 44 (6ος όροφ.) 106 79 ΑΘΗΝΑ 210 3616857 210 5734000, Fax: 210-5765891 ΚΑΥΚΑΛΕΤΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΚΗΦΙΣΙΑΣ 62 15125 (ASPIS REAL ESTATE ) ΜΑΡΟΥΣΙ 210 6176380, Fax: 210-6900372 ΚΟΛΙΓΙΑΝΝΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΔΡΙΣΚΟΥ 24-26 11146 ΓΑΛΑΤΣΙ 210 2026615 ΚΟΛΙΟΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΛΑΤ. ΑΓ. ΤΙΜΟΘΕΟΥ 152 36 Ν. ΠΕΝΤΕΛΗ 210 8040484, Fax: 210-8040484 ΚΟΛΛΑΡΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ 1 & ΜΟΥΣΟΥΝΙΤΣΗΣ 13 12133 ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ 210 5763573, 5723533 ΚΟΝΤΟΠΑΝΟΥ ΠΟΛΥΞΕΝΗ ΛΕΠΕΝΙΩΤΟΥ 26 ΨΥΡΡΗ (ΜΕΘΥΣΤΑΝΕΣ) ΑΘΗΝΑ 210 3314298, Fax: 210-3314298 ΚΟΤΤΑΡΙΔΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΥ 29 106 82 ΑΘΗΝΑ 210 3826357, Fax: 210-3826357 ΚΟΥΤΡΟΥΛΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΙΟΦΩΝΤΟΣ 29 116 34 ΑΘΗΝΑ 210 7218621 210 7210953, Fax: 210-7215056 ΚΟΥΤΡΟΥΛΙΑΣ ΘΩΜΑΣ Κ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ 4 161 73 ΒΟΥΛΑ 210 8954054, Fax: 210-9657073 ΚΩΝΣΤΑΣ ΜΑΤΘΑΙΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΥΠΟΛΕΩΣ 14 164 52 ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ 210 3826484 ΚΩΣΤΑΚΙΩΤΗΣ ΤΣΑΠΡΑΙΛΗΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΑΔΡΙΑΝΟΥ 37 105 55 ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ 210 3253333, Fax: 210-3253334 ΛΑΜΠΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΕΡΒΕΝΑΚΙΩΝ 20 11146 ΓΑΛΑΤΣΙ 210 2931030,2103253334, Fax: 210-2220006 ΛΑΜΠΡΟΥ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΜΑΥΡΟΚΟΡΔΑΤΟΥ 5 10678 ΑΘΗΝΑ 210 3800076, Fax: 210-3815045 ΛΕΒΕΤΣΟΒΙΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΤΗΣΙΩΝ 119 11251 ΑΘΗΝΑ 210 8816030 210 8810861, Fax: 210-8810634 ΛΟΙΖΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 59 10564 ΑΘΗΝΑ 210 3213310 210 3213213, Fax: 210-3214305 ΛΥΧΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ - ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΤΗΣΙΩΝ 52 10682 ΑΘΗΝΑ 210 8832294, Fax: 210-8832295 ΛΩΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΟΣΠΟΡΟΥ 7 12134 ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ 210 5776230 210 5766707, 5766707 ΜΑΡΩΝΙΤΗΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ 3 12133 ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ 210 5780980 210 5712275, Fax: 210-5735683 ΜΙΣΣΑΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΗΦΙΣΙΑΣ 62 15125 ΜΑΡΟΥΣΙ 210 6176577 2109428659, Fax: 210-6176579 ΜΟΥΝΤΑΚΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Λ. ΣΥΓΡΟΥ 106 11741 ΑΘΗΝΑ 210 9212333, Fax: 210-9212338 ΜΠΑΚΑΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑ 4 15341 ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 2106543924, Fax: 210-6540504 ΝΙΚΟΥ ΜΑΡΙΑ ΔΕΡΒΕΝΑΚΙΩΝ 20 11146 ΓΑΛΑΤΣΙ 210 2931030, Fax: 210-2220006 ΟΙΚΟΝΟΜΑΚΟΥ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΔΗΜ. ΔΕΔΕ 18 13671 ΑΧΑΡΝΕΣ 210 2464540, 2023011 ΟΙΚΟΝΟΜΑΚΟΥ ΣΟΦΙΑ ΔΕΥΚΑΛΙΩΝΟΣ 54 11144 ΑΘΗΝΑ 210 2010310, Fax: 210-2023011 ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΕΡΒΙΩΝ 10 & Λ. ΑΘΗΝΩΝ 46 ΚΟΛΩΝΟΣ 210 5120402 210 5154733, Fax: 210-5154733 ΠΑΤΡΙΚΙΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΥΓΓΡΟΥ 230 (4ος όροφ.) 176 72 ΚΑΛΛΙΘΕΑ 210 9579578 589, 210 9579510, Fax: 210-9578277 ΠΕΠΠΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΡΥΤΣΑΣ 52 190 15 ΩΡΩΠΟΣ 2295032771, Fax: 2295032771 ΠΡΕΚΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 112 114 72 ΑΘΗΝΑ 210 3645728 210 3631613, Fax: 210-3634558 ΡΕΚΛΕΙΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΑΟΛΗ 131 161 21 ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ 210 7234038, Fax: 210-7234935 ΡΙΖΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΦΙΛΑΦΕΛΦΕΙΑΣ 255 136 71 ΑΧΑΡΝΕΣ 210 2321708, Fax: 210-2321712 ΣΓΑΡΤΣΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ 13 14452 ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ 210 2835746, 210 2835747, Fax: 210-2835747 ΣΕΡΕΛΕΑ ΜΑΡΙΑ ΣΑΤΩΒΡΙΑΝΔΟΥ 4 10440 ΑΘΗΝΑ 210 5222392, Fax: 210-5235352 ΣΕΡΕΛΕΑΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ ΣΑΤΩΒΡΙΑΝΔΟΥ 4 10440 ΑΘΗΝΑ 210 5222392, Fax: 210-5235352 ΣΤΟΥΜΠΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΒΑΘΕΩΣ 5 11522 ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ 210 6420832, Fax: 210-6468841 ΣΥΡΙΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΑΓΜ. ΠΛΕΣΣΑ 93 176 74 ΚΑΛΛΙΘΕΑ 210 9424132, Fax: 210-9426463 ΤΑΤΟΥΛΗ ΦΡΑΝΤΖΕΣΚΑ-ΦΡΑΓΓΩ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ 37 142 32 ΠΕΡΙΣΣΟΣ 210 2528044 210 2282710, Fax: 210-2282710 ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΛΕΙΣΘΕΝΟΥΣ 33 153 44 ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 210 6390609 210 6010843, Fax: 210-6005814 ΦΛΩΡΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΕΛΗΓΙΩΡΓΗ 55 104 37 ΑΘΗΝΑ 210 5232621, Fax: 210-5230026 ΦΩΤΗ ΙΩΑΝΝΑ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 55 123 51 ΑΓ. ΒΑΡΒΑΡΑ 210 5696202, Fax: 210-5690907 ΧΑΡΑΜΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ 50 172 34 ΔΑΦΝΗ 210 9753624, Fax: 210-9793624 ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΟΓΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΜΠΑΤΖΟΓΛΟΥ 28 142 31 Ν. ΙΩΝΙΑ 210 2775224, Fax: 210-2793405 ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΟΓΛΟΥ ΗΛΙΑΣ ΑΜΠΑΤΖΟΓΛΟΥ 28 142 31 Ν. ΙΩΝΙΑ 210 2772392, Fax: 210-2793405 ΧΑΤΖΗΘΕΟΔΟΣΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 55 123 51 ΑΓ. ΒΑΡΒΑΡΑ 210 5696202, 210 5696203, Fax: 210-5690207 ΨΑΡΡΑΣ ΖΗΣΗΣ ΣΠ. ΠΑΤΣΗ 90 118 55 ΒΟΤΑΝΙΚΟΣ 210 3454100, Fax: 210-3422262

editorial Με αισιοδοξία στο 2008 Ο νέος χρόνος επιβάλλει σε όλους τους επαγγελματίες να κοιτάξουν σε βάθος ξανά τις επιχειρηματικές O τους δραστηριότητες και να χαράξουν την πορεία τους, ανάλογα με τα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί στην αγορά. Είναι ένας χρόνος με ώριμα προβλήματα και ώριμη τη δική μας συνείδηση για το τι πρέπει να γίνει. Η πείρα των προηγουμένων ετών αποτελεί σημαντικό εφόδιο για μια νέα αξιολόγηση της επαγγελματικής μας δραστηριότητας. Το σημαντικό στοιχείο σήμερα είναι ότι έχει σταθεροποιηθεί ένα επίπεδο στην οικονομία, που μας επιτρέπει να σχεδιάσουμε σχετικά μακρόχρονα. Οι μικρές αναταράξεις, όπως αυτή με την άνοδο του πετρελαίου ή του ασφαλιστικού, δεν πρέπει να μας αποτρέψει από το να ανασχεδιάσουμε τη δράση μας. Στα προηγούμενα χρόνια κατά κανόνα τρέχαμε να αντιμετωπίσουμε πυροσβεστικά τρέχοντα προβλήματα και δε μας έμενε χρόνος να δούμε σε βάθος τις επιχειρηματικές μας προοπτικές. Τώρα μας δίνεται η ευκαιρία να εξετάσουμε ορισμένα στοιχεία, που αύριο θα είναι η βάση της βιωσιμότητας κάθε δραστηριότητας. Μερικά από αυτά τα στοιχεία είναι: Οι τεχνολογικές εξελίξεις στον κάθε κλάδο και ο σχεδιασμός εισαγωγής νέων τεχνολογιών στην επιχείρηση. Ο νέος ρόλος της πληροφορικής σε συνθήκες έντονου ανταγωνισμού και η αξιοποίησή της με τη χρήση του ηλεκτρονικού εμπορίου, του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, της συλλογής και ανταλλαγής επιχειρηματικών πληροφοριών και την ευρεία χρήση του ΙΝΤΕΡΝΕΤ. Η έρευνα της αγοράς και η συλλογή γενικών πληροφοριών για τον ανταγωνισμό, το επάγγελμα και το μέλλον του με αξιοποίηση όλων των πηγών. Οι νέες τεχνικές της οργάνωσης και διοίκησης της επιχείρησης και η ποιοτική ανάπτυξη της προσωπικής μας δουλειάς με βάση την αύξηση της αποδοτικότητας. Οι μεταβολές στον τομέα της επαγγελματικής κατάρτισης και η παρακολούθηση και απόκτηση των νέων γνώσεων μέσω της αξιοποίησης της δια βίου μάθησης και της εξ αποστάσεως κατάρτισης. Οι πηγές χρηματοδότησης και η αξιοποίηση της καλύτερης πλευράς τους (ΤΕΜΠΜΕ, τραπεζική επαγγελματική χρηματοδότηση, κοινοτικά προγράμματα, προγράμματα ΟΑΕΔ για την απασχόληση κλπ). Η αξιολόγηση και αναβάθμιση του προσωπικού ώστε να αξιοποιηθούν εργασιακές δυνάμεις που πιθανόν να βρίσκονται σε αδράνεια. Η καλύτερη οργάνωση της διοίκησης και της λειτουργίας ιδίως σε θέματα διεύθυνσης και λογιστηρίου. Η κατάρτιση ενός στοιχειώδους επιχειρηματικού πλάνου για τα επόμενα χρόνια, ώστε να υπάρχουν σχέδιο δράσης και επαγγελματικοί στόχοι. Η ανάπτυξη καλύτερων σχέσεων με το Επιμελητήριο και τις επαγγελματικές οργανώσεις, ώστε οι δράσεις τους να γίνουν αποτελεσματικότερες για τον επαγγελματία. Το 2008 μας δίνει μια ευκαιρία για να αναβαθμίσουμε την επαγγελματική μας δράση. Είναι στο χέρι μας να την αξιοποιήσουμε. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 1

Ενημέρωση ΔIMHNIAIO EΠIΣHMO OPΓANO THΣ EΠAΓΓEΛMATIKHΣ TAΞHΣ ETOΣ 59ο AP. 503 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2007 IΔIOKTHTHΣ EΠAΓΓEΛMATIKO EΠIMEΛHTHPIO AΘHNΩN ΛEΩΦ. ΠANEΠIΣTHMIOY 44, T.K. 106 79 AΘHNA THΛ.: 210-3601651 - 52-53 FAX: 210-3619735 http://www.eea.gr EKΔOTHΣ ΗΛIΑΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣIΛΟΓΛΟΥ ΣυντΑκτικΗ ΕιιτρΟιΗ Χατζηβασίλογλου Ηλίας Δρούλιας Ιωάννης Λάμπρης Γεώργιος Κουτρουλιάς Γεώργιος Οικονομάκου Σοφία ΔHMOΣIOΓPAΦIKH EΠIMEΛEIA ΣTEPΓIOΣ BAΣIΛEIOY Kιν.: 6977639420 symastev@yahoo.gr Διόρθωση - Επιμέλεια κειμένων: Αντωνοπούλου Ευαγγελία Περιεχόμενα Νοέμβριος/Δεκέμβριος 2007 Έτος 59ο Τεύχος 503 1 Editorial: Με αισιοδοξία στο 2008 3 Από τη δράση του ΕΕΑ Ευχές του Προέδρου του Ε.Ε.Α. Ηλία Χατζηβασίλογλου για το 2008 Το ΕΕΑ για τις άδειες καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος Ο κόσμος αλλάζει και μαζί του αλλάζουν και οι μικρομεσαίοι Ο πρόεδρος του ΕΕΑ στην Ινδία 10 Άρθρα Ο νέος τρόπος φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας Άρθρο Αθανασίου Ζαχόπουλου: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΚΟΥΠΟΝΙΑ Σε Δημόσια και Ιδιωτικά σχολεία Μπορεί να έχει Επιχειρηματικό Σχέδιο η πολύ μικρή επιχείρηση? Ο Ευρωπαϊκός χάρτης ανταγωνιστικότητας 21 Επαγγελματικά νέα Βιβλίο κομμωτηρίων με υπηρεσίες μανικιούρπεντικιούρ Επάγγελμα και ευτυχία Η άρση της προσωποκράτησης για χρέη Η γυναικεία επιχειρηματικότητα Όχι εστιατόρια ή κέντρα σε πλωτές εξέδρες Σύσκεψη για την αντιμετώπιση παραεμπορίου Το κάπνισμα υπό διωγμό έφυγε ο Γιώργος Μότσος Αντιπαραθέσεις στην αγορά καυσίμων 33 Οικονομική ενημέρωση Στα 96,39 δολάρια έκλεισε το 2007 το πετρέλαιο Αλλαγές στη φορολογία των εισαγόμενων μεταχειρισμένων ΙΧ Ακριβότερα και αυστηρότερα τα δάνεια Ανάκαμψη για την εγχώρια αγορά αυτοκινήτων κατά το 2007 Άνοδος κερδών στο Χρηματιστήριο Απολογισμός του Γ ΚΠΣ για το 2007 Αυξήσεις τιμών το 2008 Αύξηση εξαγωγών και εμπορικό έλλειμμα Βελτιώνονται οι Δείκτες αγοράς Ενδεικτικές τιμές σε προϊόντα; Εντατικοποίηση φορολογικών ελέγχων Εκκαθαριστική δήλωση ΦΠΑ μέσω taxisnet Ισοτιμίες νομισμάτων - ευρώ 31.12.07 ΕΞΩΦΥΛΛΟ Κρίση ακινήτων στις ΗΠΑ Κύπρος και Μάλτα στη ζώνη του ευρώ Φορολογικές Παραβάσεις Υπερβολικές εκτιμήσεις της φοροδιαφυγής Ο πληθωρισμός το 2007 Οι τράπεζες πάνε καλά Οι φορολογικοί συντελεστές για το 2008 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Παρατείνεται έως 31 Μαρτίου η υποβολή του Ε9 Παρατείνεται έως 31 Μαρτίου η υποβολή του Ε9 ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΕΓΓΥΟΔΟΣΙΑΣ ΣΤΗΡΙΖΕΙ ΧΙΛΙΑΔΕΣ EΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης 2007-2010 Τήρηση Βιβκίου Αποθήκης Λιανο - πωλητών Στο Αυτόφωρο δύο εφοριακοί υπάλληλοι 55 Ασφάλιση - εργασία Άδειες εργαζομένων Εργασιακά θέματα Πρόγραμμα ΛΑΕΚ για άνεργους πλησίον της σύνταξης Επιμένει η ανεργία Στα 2 δις έφτασαν οι ρυθμίσεις στα Ταμεία EKΔOTIKH ΠAPAΓΩΓH KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA PRESS LINE Mάγερ 11, 104 38 Aθήνα Tηλ.: 210-5225479 dtp@pressline.gr Σελ. 7 Σελ. 8 Σελ. 32 2 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

Ευχές του Προέδρου του Ε.Ε.Α. Ηλία Χατζηβασίλογλου για το 2008 Με την ευκαιρία της έλευσης του νέου έτους, εύχομαι εκ μέρους του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών στους συναδέλφους Επαγγελματίες ειρήνη, υγεία και οικογενειακή ευτυχία. Ως επαγγελματίες διανύουμε μια δύσκολη εποχή, γεμάτη οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις, στις οποίες είμαστε υποχρεωμένοι να απαντήσουμε με σύγχρονο και αποτελεσματικό τρόπο. Η συνεχής μεταβολή των οικονομικών συνθηκών και η ένταση του ανταγωνισμού πιέζουν στην αγορά μεγάλο μέρος των συναδέλφων μας. Σοβαρά προβλήματα όπως το ασφαλιστικό, το φορολογικό, το χωροταξικό και οι σχέσεις με την Πολιτεία και την Τοπική Αυτοδιοίκηση κ.α. πρέπει να αντιμετωπισθούν με σωστό και δίκαιο τρόπο. Επείγει να δοθεί προτεραιότητα στη λύση των προβλημάτων των μικρών επιχειρήσεων και να ενισχυθεί η βιωσιμότητά τους. Το «σκέψου πρώτα σε μικρή κλίμακα» πρέπει να γίνει κανόνας για όλους. Του Ηλία Χατζηβασίλογλου / Προέδρου του ΕΕΑ Στο νέο χρόνο το ΕΕΑ θα καταβάλλει στην κατεύθυνση αυτή κάθε προσπάθεια, ώστε να βελτιωθεί το περιβάλλον δράσης των επιχειρήσεων των μελών μας, δεδομένου ότι η στήριξή τους από το Επιμελητήριο αποτελεί καθήκον και υποχρέωση για μας. Στόχος μας είναι μια καλύτερη χρονιά για όλους. Χρόνια πολλά και καλή χρονιά Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 3

από τη δράση του εεα Το ΕΕΑ για τις άδειες καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος Το ΕΕΑ απέστειλε προς το Νομάρχη Αθηνών κ. Γιάννη Σγουρό επιστολή σχετικά με τα μέτρα που προτίθεται να λάβει κατά των παράνομων καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος. Κύριε Νομάρχα, Πληροφορηθήκαμε από δημοσιεύματα στον ημερήσιο τύπο για μια σειρά αυστηρών μέτρων που προτίθεστε να λάβετε, προκειμένου να παταχθεί το φαινόμενο της παράνομης λειτουργίας καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος. Θεωρούμε ότι τα προτεινόμενα μέτρα βρίσκονται σε λάθος κατεύθυνση, αφού αντιμετωπίζουν αρνητικά το σύνολο των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος. Λουκέτα και πρόστιμα αστρονομικών ποσών, της τάξης των 200.000 Ευρώ, πώς μπορούν να επιβληθούν σε επιχειρήσεις που δεν έχουν άδεια επειδή καθυστερεί η χορήγησή της από τις αρμόδιες υπηρεσίες των Δήμων! Διαδικασία αυτόφωρης κράτησης και ποινικά πρόστιμα σε επαγγελματίες που τολμούν να ξεκινούν μια επιχειρηματική δραστηριότητα, τη στιγμή που η γραφειοκρατία οργιάζει και ενώ όλοι συναινούν στην ανάγκη απλούστευσης διαδικασιών και επανίδρυσης του κράτους! Το θέμα της αυτόφωρης διαδικασίας χρήζει άμεσης παρέμβασης επειδή ταλαιπωρεί και διασύρει τους επαγγελματίες του κλάδου των επισιτιστών, εξισώνοντάς τους με τους κοινούς εγκληματίες, αφού ακόμη και για εντοπισμό απλών υγειονομικών παραβάσεων συλλαμβάνεται ο υπεύθυνος του καταστήματος με τη διαδικασία του αυτόφωρου. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να καταργηθεί η αυτόφωρη διαδικασία στις περιπτώσεις εκείνες που εντοπίζονται παραβάσεις, οι οποίες αφορούν τις διατάξεις του άρθρου 4 του ΠΔ 180/1979, τις υγειονομικές διατάξεις που καθορίζουν μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας από θορύβους μουσικής των κέντρων διασκέδασης και των λοιπών καταστημάτων που εμπίπτουν στις διατάξεις του ιδίου διατάγματος, τις διατάξεις που ισχύουν κάθε φορά για την κοινή ησυχία, τη λειτουργία μουσικής χωρίς άδεια, την παραβίαση των όρων και προϋποθέσεων της κατεχόμενης άδειας λειτουργίας μουσικής και το ωράριο λειτουργίας καταστήματος. Ακόμη θα πρέπει να τροποποιηθεί και να εκσυγχρονισθεί το ισχύον γραφειοκρατικό, κανονιστικό καθεστώς που αφορά στη λειτουργία των καταστημάτων, χωρίς να γίνεται αφαίρεση της άδειας λειτουργίας τους με τρεις μόνο μηνύσεις. Η αφαίρεση -πρόσκαιρη ή οριστική- και η σφράγιση του καταστήματος θα πρέπει να είναι δυνητική και να μπορεί να επιβληθεί μόνο εφόσον εκδόθηκαν, ύστερα από βεβαιώσεις αστυνομικών ή άλλων αρμοδίων οργάνων ή ύστερα από μηνύσεις ιδιωτών, πέντε (5) τελεσίδικες καταδικαστικές αποφάσεις εντός του ιδίου έτους για τα ίδια αδικήματα. Επίσης, οι παραβάσεις θα πρέπει να χαρακτηρίζονται ως διοικητικού χαρακτήρα και όχι ως ποινικά αδικήματα όπως με μεγάλη αυστηρότητα χαρακτηρίζονται σήμερα. Εντελώς λανθασμένη είναι επίσης και η πρόταση κατάργησης της διάταξης της πρόσφατης ΚΥΑ αριθ. 10551/ 26.2.2007, άρθρο 3, απ όπου προβλέπεται η έκδοση προσωρινής άδειας λειτουργίας καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος στην περίπτωση που ο δήμος δεν απαντήσει στον αιτούντα εντός προθεσμίας 65 ημερών. Η ως άνω διάταξη θεσπίστηκε ύστερα από πρόταση της επιτροπής απλούστευσης διαδικασιών, για να δοθεί λύση σε ένα χρόνιο πρόβλημα που αντιμετώπιζε ο επαγγελματικός κλάδος των καταστημάτων εστίασης και αναψυχής, αυτού της τεράστιας καθυστέρησης των Δήμων στη χορήγηση αδειών ίδρυσης και λειτουργίας καταστημάτων με αποτέλεσμα την ταλαιπωρία και ενίοτε την οικονομική καταστροφή των επαγγελματιών, δεδομένου ότι ο έλεγχος που απαιτείται έπεται της ολοκλήρωσης της κατασκευής-διαρρύθμισης των καταστημάτων. Αυτό σημαίνει επένδυση σημαντικών οικονομικών ποσών αλλά και καταβολή ενοικίων και λοιπών τακτικών εξόδων, χωρίς τη δυνατότητα έναρξης εργασιών για μεγάλο χρονικό διάστημα με αποκλειστική υπαιτιότητα των Δήμων. Πιστεύουμε ότι θα πρέπει να παραμείνει σε ισχύ η εν λόγω διάταξη για την προσωρινή άδεια λειτουργίας και παράλληλα να γίνουν οι απαραίτητες από τους Δήμους ενέργειες, έτσι ώστε να χορηγούνται εντός των προβλεπομένων προθεσμιών οι αιτούμενες άδειες. Η επιχειρηματικότητα στον τόπο μας θα πρέπει να προστατευθεί και να τονωθεί και όχι να εκδιωχθεί με αποσπασματικά μέτρα, που θα σύρουν στα ποινικά δικαστήρια επαγγελματίες που βρίσκονται παγιδευμένοι στα γρανάζια της κρατικής μηχανής. Τέλος, παρακαλούμε πολύ όπως ορίσετε μια συνάν- 4 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

από τη δράση του εεα τηση με εκπροσώπους του Επιμελητηρίου μας, στην οποία θα μας δώσετε την ευκαιρία να εκθέσουμε τις απόψεις μας επί των θεμάτων, πριν από την προώθηση των όποιων νομοθετικών ρυθμίσεων προτίθεστε να θεσπίσετε. Προτάσεις του ΕΕΑ για τη λειτουργία Καταστημάτων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος Το ΕΕΑ με επιστολή του προς τον Πρόεδρο & τα μέλη της Δημαρχιακής Επιτροπής του Δήμου Αθηναίων κατέθεσε τις θέσεις του για το καθεστώς της έκδοσης των αδειών μουσικών οργάνων και του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος. Όπως αναφέρει το ΕΕΑ, «Εφαρμόζοντας τις διατάξεις του άρθ.80 παρ 4&8 του Ν.3463/2007 που ορίζουν ότι: «η άδεια λειτουργίας μουσικής στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος χορηγείται από τη δημαρχιακή επιτροπή» η οποία και χορηγεί άδειες λειτουργίας μουσικής στα καταστήματά τους μέχρι της 22.00 ώρας για τη χειμερινή περίοδο και μέχρι της 23:00 ώρας για τη θερινή, είναι προφανές ότι στην πράξη αυτό δεν μπορεί να τηρηθεί αφού στα περισσότερα καταστήματα το σύνολο της πελατείας εισέρχεται μετά της 22.00 ώρας και συνεπώς είτε αυτά θα πρέπει να διακόψουν τη μουσική, είτε να γίνονται ουσιαστικά παραβάτες, λειτουργώντας παράνομα και τις περισσότερες φορές να αποδέχονται τα επιβαλλόμενα πρόστιμα και κυρώσεις. Εξάλλου, το ΠΔ 180/79 όπως ισχύει σήμερα, προβλέπει ότι η αρχή που χορηγεί την άδεια λειτουργίας καταστήματος προβαίνει στην ανάκλησή της ύστερα από τρεις παραβάσεις που θα βεβαιώσει η αστυνομία, κάτι που πολύ εύκολα μπορεί να συμβεί με ένα τόσο περιορισμένο ωράριο, οδηγώντας την επιχείρηση στην παρανομία και κατ επέκταση στο κλείσιμο, δημιουργώντας τεράστιες οικονομικές επιπτώσεις σε μια μεγάλη μερίδα επιχειρηματιών που μπορεί να φτάσουν μέχρι την καταστροφή, αφού έχουν επενδύσει μεγάλα χρηματικά ποσά στην επιχείρηση. Επισημαίνουμε ότι η μουσική, για το είδος αυτό των καταστημάτων αποτελεί κύριο συστατικό της λειτουργίας τους και η απαγόρευσή της ισοδυναμεί με αλλοίωση του «τελικού προϊόντος» που διαθέτει η επιχείρηση, δηλαδή περιορισμό άσκησης ελεύθερης επιχειρηματικής δραστηριότητας. Θεωρούμε ότι οι άδειες λειτουργίας μουσικής που χορηγεί ο Δήμος σας θα πρέπει να προβλέπουν ωράριο κοινό με το ωράριο λειτουργίας του καταστήματος, η δε ηχομέτρηση για τη διατάραξη κοινής ησυχίας να γίνεται εκτός του καταστήματος παρουσίας εκπροσώπου της επιχείρησης. Πιστεύουμε ότι η επιχειρηματικότητα στον τόπο μας θα πρέπει να προστατευθεί και να τονωθεί, ιδιαίτερα για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο χώρο της εστίασης και αναψυχής, οι οποίες καλούνται να παίξουν πρωτεύοντα ρόλο στην τουριστική ανάπτυξη της πόλης της Αθήνας, συντελώντας ταυτόχρονα στη μείωση της ανεργίας αφού η φύση της εργασίας τους δεν αυτοματοποιείται, απαιτώντας αποκλειστικά την ύπαρξη ανθρώπινου δυναμικού. Μεταβίβαση άδειας λειτουργίας καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος Με αφορμή τα προβλήματα μεταβίβασης της άδειας λειτουργίας καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος των Λιανοπωλητών κατ/ρχών Κρεοπωλών απέστειλε προς το Γεν. Γραμματέα του Υπ. Εσωτερικών κο Πάτροκλο Γεωργιάδη υπόμνημα για την επίλυσή τους. Στο υπόμνημα τονίζεται ότι «Το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών, μέλη του οποίου ανήκουν στον επαγγελματικό κλάδο των καταστηματαρχών κρεοπωλών, συνηγορεί στο δίκαιο του αιτήματος του κλάδου σχετικά με τη διαδικασία μεταβίβασης καταστήματος, του οποίου η άδεια έχει εκδοθεί από Αστυνομικό τμήμα με το παλαιό καθεστώς. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 5

από τη δράση του εεα Οι επαγγελματίες αυτοί, που στην πλειοψηφία τους λειτουργούν μικρές παραδοσιακές επιχειρήσεις, όταν πρόκειται για τη μεταβίβαση του καταστήματός τους, καλούνται να καταθέσουν όλα τα δικαιολογητικά σαν να πρόκειται για έκδοση νέας άδειας, διαδικασία που δεν απαιτείται για όσους η άδεια έχει εκδοθεί από τους Δήμους. Παρακαλούμε όπως εξετάσετε θετικά, στα πλαίσια της μείωσης της γραφειοκρατίας, τη δυνατότητα ένταξης των παραπάνω περιπτώσεων στην απλουστευμένη διαδικασία, που ορίζει το άρθρο 6 της 10551/23.2.2007 ΚΥΑ, ώστε να σταματήσει αυτή η διάκριση σε βάρος των ως άνω επαγγελματιών». Η υποχρεωτική αναγραφή της επιχείρησης σε σακούλες απορριμμάτων Νέο πρόβλημα προέκυψε μετά από απόφαση του Δήμου Αθηναίων για επιβολή προστίμων στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος που δε θα συμμορφωθούν με την απόφασή του να φέρουν το όνομα του καταστήματος ή της επιχείρησης τυπωμένο πάνω στις σακούλες που χρησιμοποιούν για τα απορρίμματά τους! Το ΕΕΑ συμπαραστεκόμενο στον κλάδο έστειλε επιστολή διαμαρτυρίας στο Δήμαρχο Αθηνών κο Νικήτα Κακλαμάνη ζητώντας την άρση του μέτρου. Η επιστολή του ανέφερε μεταξύ άλλων: «Το Επιμελητήριό μας εκπροσωπώντας τον επαγγελματικό κλάδο των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος εκφράζει την έντονη διαμαρτυρία του για την πρόσφατη απόφαση του Δήμου Αθηναίων, σύμφωνα με την οποία είναι πλέον υποχρεωτικό τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος να φέρουν το όνομα του καταστήματος ή της επιχείρησης τυπωμένο πάνω στις σακούλες που χρησιμοποιούν για τα απορρίμματά τους. Η νέα αυτή διάταξη του Δήμου Αθηναίων έρχεται εντελώς αυθαίρετα να προσθέσει άλλο ένα σημαντικό βάρος στο κόστος λειτουργίας των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, παρόλες τις υποσχέσεις του Υπουργού Εσωτερικών κου Προκόπη Παυλόπουλου για μείωση της γραφειοκρατίας, με σκοπό την εξομάλυνση των σχέσεων των επαγγελματιών με το Δήμο. Η επιβολή προστίμων στις επιχειρήσεις που δε θα συμμορφωθούν με την παραπάνω διάταξη, διαταράσσει τις σχέσεις Δήμου-επαγγελματιών ενώ ταυτόχρονα καθιστά ακόμη πιο δύσκολη την επιβίωση για πολλές από αυτές τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Πρέπει κάποτε να σταματήσει αυτή η πρακτική του μεγαλύτερου Δήμου της Χώρας να επιβαρύνει ασύδοτα και καταχρηστικά τα καταστήματα με μεγάλα λειτουργικά έξοδα, που τα εξωθούν σε συρρίκνωση και μαρασμό. Επειδή δεν κατανοούμε σε τι αποσκοπεί μια τέτοια απόφαση, θα κρίναμε σκόπιμο να κληθούμε και εμείς να εκφράσουμε την άποψη μας πριν την υλοποίησή της». Ενημέρωση του ΕΕΑ για το Μ Σ Κ Κ για Ασφαλιστικούς Πράκτορες Αγαπητoί Συνάδελφοι, Ύστερα από ενέργειες του Επιμελητηρίου προς το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών για τη μείωση του Μοναδικού Συντελεστή Καθαρού Κέρδους για τους Ασφαλιστικούς Πράκτορες από 40% σε 26% που ίσχυε, το ΥΠΟΙΟ με απόφαση του Υπουργού θα συστήσει επιτροπή με σκοπό τον καθορισμό μοναδικού συντελεστή καθαρού κέρδους (ΜΣΚΚ) για τα νέα Επαγγέλματα και επαναπροσδιορισμό τυχόν συντελεστών από τους ήδη υπάρχοντες. Το Ε.Ε.Α. συμμετέχει σε αυτήν την Επιτροπή με τακτικό μέλος το σύμβουλο του Επιμελητηρίου κο Παναγιώτη Παντελή, φοροτεχνικό και αναπληρωτή τον κο Παναγιώτη Αλεξανδρόπουλο, επίσης μέλος του Δ.Σ. του Επιμελητηρίου, ασφαλιστικό πράκτορα. Ο καθορισμός Μ.Σ.Κ.Κ. είναι ουσιαστικός, διότι αποτελεί παράγοντα καθορισμού των καθαρών κερδών των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων στον υπολογισμό της «αυτοπεραίωσης» καθώς επίσης και τον προσδιορισμό των καθαρών κερδών σε περίπτωση εξoλογιστικού προσδιορισμού των κερδών. Το Ε.Ε.Α. καλεί τα μέλη του, εάν νομίζουν ότι ο Μ.Σ.Κ.Κ. δεν ανταποκρίνεται στα καθαρά τους κέρδη καθώς επίσης και όσους για το επάγγελμα τους δεν προβλέπεται Μ.Σ.Κ.Κ., να καταθέσουν εγγράφως τις προτάσεις τους στα γραφεία του Επιμελητηρίου μας. 6 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

από τη δράση του εεα Ο κόσμος αλλάζει και μαζί του αλλάζουν και οι μικρομεσαίοι Συνέντευξη του προέδρου του ΕΕΑ Η. Χατζηβασίλογλου στο Φάνη Ζώη για την εφημερίδα «ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ» Ερώτηση: Κλείνει το 2007 αλλά τα προβλήματα των μικρομεσαίων παραμένουν πολλά. Ποια θεωρείτε σημαντικότερα; Απάντηση: Ζούμε σε μια κοινωνία που κινείται και αναπτύσσεται συνέχεια. Σε επίπεδο οικονομίας σημειώνονται συνεχείς ανατροπές. Το περιβάλλον δράσης των επιχειρήσεων μεταβάλλεται διαρκώς. Έχουμε συνεχή γέννηση νέων προβλημάτων, άγνωστα μέχρι σήμερα. Αρκεί να σκεφθούμε ότι πριν 10 χρόνια τα προβλήματα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ήταν τελείως διαφορετικά και συνδέονταν με την είσοδο στην ΟΝΕ, στην Ευρωζώνη και στον ανοικτό διεθνή ανταγωνισμό. Σήμερα αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα ωρίμανσης της ΕΕ σαν ενιαίου οικονομικού και πολιτικού οργανισμού, με άλλα λόγια αντιμετωπίζουμε τη διαχείριση νέων προβλημάτων από τον ανταγωνισμό που είναι παρόν σε όλα τα επίπεδα, με τη ραγδαία είσοδο μεγάλων επιχειρήσεων στην αγορά και την εισβολή φθηνών εμπορευμάτων από τρίτες χώρες. Τότε η μάχη δινόταν για την κατάργηση των «αντικειμενικών» κριτηρίων και σήμερα πρωτεύει η βελτίωση του φορολογικού συστήματος εσόδων - εξόδων. Τα προβλήματα φαινομενικά είναι ίδια αλλά έχουν αλλάξει περιεχόμενο, όπως έχουμε αλλάξει και εμείς, όπως έχουν αλλάξει και οι συνθήκες στις οποίες δρούμε. Μπορούμε να αναφέρουμε και σήμερα ως κυριότερα τα προβλήματα του φορολογικού, της χρηματοδότησης, του ασφαλιστικού, του ανταγωνισμού αλλά με τελείως άλλο περιεχόμενο. Ο κόσμος αλλάζει και μαζί του αλλάζουν τα προβλήματα και εμείς. Ερώτηση: Ποιες κατά την άποψή σας πρέπει να είναι οι άμεσες πολιτικές προτεραιότητες για το 2008; Απάντηση: Αν ιεραρχούσαμε τα σημερινά προβλήματα θα λέγαμε ότι η πολιτεία πρέπει να στρέψει τη προσοχή της στην ανάπτυξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των μικρών επιχειρήσεων για να γίνουν ανταγωνιστικές και βιώσιμες, να μετατρέψει τη φορολογία σε αναπτυξιακό εργαλείο, να ασκήσει αναπτυξιακές πολιτικές στα προγράμματα και τη χρηματοδότηση και να επιλύσει το ασφαλιστικό με δίκαιο τρόπο και ακριβώς όπως υποσχέθηκε ο Πρωθυπουργός στις Προγραμματικές Δηλώσεις της κυβέρνησης που είναι το τρίπτυχο: «καμιά αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης, καμιά αύξηση των εισφορών, καμιά μείωση των συντάξεων». Παράλληλα πρέπει να δοθούν ανθρώπινες συντάξεις, να λυθεί δίκαια το θέμα της διαδοχικής ασφάλισης και να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα της διαφοράς νέων και παλιών ασφαλισμένων. Άλλα προβλήματα που έχουμε είναι αυτά με την πολιτική της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ιδίως με τα τέλη και το χωροταξικό, η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στις μικρές επιχειρήσεις, η πρόσβαση στα κοινοτικά προγράμματα, η σύγχρονη επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση κλπ. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 7

από τη δράση του εεα Ερώτηση: Τι πρέπει να κάνουν οι μικρομεσαίοι ώστε να ανταπεξέλθουν στο αντίξοο οικονομικό περιβάλλον που δραστηριοποιούνται; Γενικά δεν υπάρχουν συνταγές επιτυχίας χωρίς αποτυχίες. Διαφορετικές είναι οι προτεραιότητες σε έναν κλάδο που ανέρχεται και διαφορετικές σε έναν που φθίνει και πιέζεται ασφυκτικά από τον ανταγωνισμό. Άρα διαφορετικές θα πρέπει να είναι και οι πολιτικές που ασκούνται καθώς και οι σχεδιασμοί των επιχειρήσεων Απάντηση: Αυτό είναι το κλειδί μιας σύγχρονης πολιτικής για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Σήμερα καμιά επιχείρηση δεν μπορεί να σχεδιάσει και να αναπτυχθεί από μόνη της. Η τύχη της εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από την αλληλεπίδραση των κυβερνητικών πολιτικών, της διεθνούς συγκυρίας, του ανταγωνισμού και των τεχνικών και οικονομικών εξελίξεων. Κάθε μικρομεσαία επιχείρηση θεωρητικά θα έπρεπε να σχεδιάζει το αύριο λαμβάνοντας υπόψη όλους αυτούς τους ταυτόχρονους παράγοντες αλλά όπως καταλαβαίνετε αυτό είναι πρακτικά αδύνατο. Ο σχεδιαστικός ορίζοντας μιας μικρής επιχείρησης είναι ο μικρόκοσμος του στενού οικονομικού περιβάλλοντος και όχι ο πλανήτης και η κυβερνητική πολιτική. Αυτό θέτει το καθήκον στην πολιτεία να εξασφαλίσει με μέτρα πολιτικής το ευρύ περιβάλλον δράσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ώστε αυτές να μπορούν να θέτουν προτεραιότητες ανάπτυξης και δράσης στο δικό τους μικρό περιβάλλον. Με δεδομένο ότι φορείς, όπως τα επιμελητήρια και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις μάχονται για τη διαμόρφωση καλύτερου περιβάλλοντος δράσης, το καθήκον των μικρομεσαίων είναι να συγχρονίζονται με τις ανταγωνιστικές συνθήκες, να αναπτύσσουν καινοτομίες και μικρά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που δεν μπορούν να αναπτύξουν οι μεγάλες επιχειρήσεις, να προωθήσουν τις εξειδικευμένες υπηρεσίες προς τους καταναλωτές, να αξιοποιήσουν τις νέες τεχνολογίες, να βελτιώσουν την κατάρτισή τους, και να αναπτύξουν νέες επιχειρηματικές συνεργασίες με τάση την εξωστρέφεια. Γενικά δεν υπάρχουν συνταγές επιτυχίας χωρίς αποτυχίες. Διαφορετικές είναι οι προτεραιότητες σε έναν κλάδο που ανέρχεται και διαφορετικές σε έναν που φθίνει και πιέζεται ασφυκτικά από τον ανταγωνισμό. Άρα διαφορετικές θα πρέπει να είναι και οι πολιτικές που ασκούνται καθώς και οι σχεδιασμοί των επιχειρήσεων. Ερώτηση: Σε επίπεδα πολιτικής, κρίνετε ότι ελήφθησαν κάποια μέτρα για τη βελτίωση του περιβάλλοντος που δραστηριοποιούνται οι μικρομεσαίες επιχειρήσει; Πως κρίνετε το κυβερνητικό έργο σ αυτόν τον τομέα; Απάντηση: Έχουν ληφθεί πολλά μέτρα αλλά τίποτα δε λύνεται με μαγικό τρόπο. Ένα πρόβλημα πρέπει να ωριμάσει σε διάφορα επίπεδα για να λυθεί. Ταυτόχρονα πρέπει να έχουμε υπόψη ότι εκεί που λύνεται ένα πρόβλημα γεννιέται ένα άλλο. Έτσι είναι η ζωή. Επισημαίνω ότι το σοβαρό θέμα που δημιουργήθηκε με τη μείωση των συντάξεων ΤΕΒΕ και ΤΑΕ με το Προεδρικό Διάταγμα 258 του 2005 λύθηκε το 2007. Δεν επισημαίνουμε ως θετικό την επίλυση του προβλήματος, αφού η ίδια κυβέρνηση το δημιούργησε αλλά θετικό είναι το ότι αναγνώρισε γρήγορα το λάθος και το διόρθωσε αμέσως πριν έχει μη αναστρέψιμα αποτελέσματα.. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε ελπίδες να διορθωθούν και άλλα παρόμοια ζητήματα. Θετική ήταν και η νέα ρύθμιση των καθυστερούμενων εισφορών προς τον ΟΑΕΕ και το ΙΚΑ με προθεσμία μέχρι τέλους του 2007. Στα θετικά μπορούν να χρεωθούν η μείωση του φόρου κληρονομιών που περιλήφθηκε στο φορολογικό νομοσχέδιο, πράγμα που θα επηρεάσει θετικά τη διαδοχή στις επιχειρήσεις. Στη φορολογία επήλθε σταδιακά με τη φορολογική μεταρρύθμιση η μείωση των φορολογικών συντελεστών για τις επιχειρήσεις έως το 2007: Από το 35% στο 8 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

από τη δράση του εεα 25% για τις Α.Ε. και τις ΕΠΕ και από το 25% στο 20% για τις Ο.Ε. και Ε.Ε. (Νόμος 3296/2004). Στον τομέα της μείωσης της γραφειοκρατίας υπήρξαν σημαντικές βελτιώσεις. Καταργήθηκε η υποχρέωση υποβολής 148 δικαιολογητικών σε διάφορες διαδικασίες και υπηρεσίες και αντικαταστάθηκε με υπεύθυνη δήλωση. Πολλές διαδικασίες εντάχθηκαν στα ΚΕΠ, από τα οποία εξυπηρετούνται οι επαγγελματίες. Στα πλαίσια της απλοποίησης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος πετύχαμε σε συνεργασία με τις οργανώσεις του επισιτισμού να εκδοθεί η Κ.Υ.Α. 10551 «Απλούστευση διαδικασίας έκδοσης άδειας ίδρυσης καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος» η οποία αντιμετωπίζει στην πράξη το πρόβλημα των μεγάλων καθυστερήσεων στην έκδοση αδειών αυτών των καταστημάτων. Επιπλέον καταργεί και σειρά αναχρονιστικών διατάξεων, οι οποίες εμπόδιζαν την εύρυθμη λειτουργία πολλών καταστημάτων τροφίμων και απλουστεύει σημαντικά τη διαδικασία μεταβίβασης άδειας, η οποία στην πράξη συνοδεύει το κατάστημα αντί του φορέα Ψηφίστηκε ο νόμος 3588/2007 για το νέο Πτωχευτικό Κώδικα, ο οποίος περιλαμβάνει όλες τις περιπτώσεις αφερεγγυότητας και αποβλέπει στην απενοχοποίηση της άδολης επιχειρηματικής αποτυχίας. Ο νέος Κώδικας δίνει τη «δεύτερη ευκαιρία» όπως το ΕΕΑ από πάντα ζητούσε. Επήλθε και με δική μας συμβολή κάποιος εκσυγχρονισμός της Αγορανομικής Διάταξης (ΑΔ) 14/89. Με την ΑΔ 2/06 καταργήθηκαν 44 άρθρα της και την ΑΔ 1/07 αναμορφώθηκαν 28 άρθρα και καταργήθηκαν άλλα 39. Ενισχύθηκε η εξωστρέφεια των επιχειρήσεων μέσω του ΟΠΕ με το πρόγραμμα «KERASMA» ΩΣ ΠΡΕ- ΣΒΕΥΤΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ & ΔΙΑΤΡΟ- ΦΗΣ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ. Στον τομέα του εκσυγχρονισμού των ΜΜΕ είχαμε ενίσχυση της διείσδυσης της πληροφορικής στις επιχειρήσεις. Περισσότερες από 65.000 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις χρηματοδοτήθηκαν και απέκτησαν τεχνολογικό εξοπλισμό και σύνδεση στο Διαδίκτυο από το 2004 έως τον Ιούλιο του 2007. Το 2006 μετρήθηκε ότι το 92,5% των ελληνικών επιχειρήσεων (με 10+ εργαζόμενους) και το 38% των μικρότερων επιχειρήσεων, έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Όλα τα παραπάνω αποτελούν μέρος μόνο των προβλημάτων των ΜΜΕ. Αναμένουν λύσεις πολλά ακόμη. Γενικά η κυβερνητική πολιτική κινήθηκε προς τη λύση κάποιων προβλημάτων αλλά απέχει πολύ ακόμη από το να είναι μια συνεκτική στρατηγική που σχεδιασμένα και σε βάθος χρόνου θα βγάλει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις από τα αδιέξοδα και τις δυσκολίες Ερώτηση: Ποιες θα είναι οι επόμενες κινήσεις του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου; Απάντηση: Το δικό μας καθήκον προδιαγράφεται από τα προβλήματα που ήδη περιγράψαμε. Βασικά οι κινήσεις μας θα καθοριστούν σε συνεργασία με τους επαγγελματικούς φορείς, με τους οποίους έχουμε άριστη συνεργασία. Το Επιμελητήριο ως σύμβουλος της Πολιτείας και ταυτόχρονα ως εκφραστής των συμφερόντων των Επαγγελματιών καλείται να παίξει έναν ιδιαίτερο ρόλο και να συνδέσει την πολιτική του κράτους με τις ανάγκες των επιχειρήσεων. Εκτός του ασφαλιστικού που θα το προτάξουμε εκ των πραγμάτων θα δώσουμε σημαντικό βάρος στα κλαδικά προβλήματα που χρονίζουν και ζητούν λύσεις. Ο πρόεδρος του ΕΕΑ στην Ινδία Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε από 11 ως 15 Νοεμβρίου 2007 80μελής ελληνική επιχειρηματική αποστολή στην Ινδία με επικεφαλής τον υφυπουργό Εξωτερικών κ. Πέτρο Δούκα. Στην αποστολή συμμετείχε ως εκπρόσωπος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων και των Επαγγελματιών της χώρας και ο πρόεδρος του ΕΕΑ κ. Ηλίας Χατζηβασίλογλου. Η επίσκεψη σε μια από τις πολλά υποσχόμενες μεγάλες αναδυόμενες οικονομίες του κόσμου υπήρξε επιτυχής για τα μέλη της επιχειρηματικής αποστολής που αποτελούνταν από εκπροσώπους όλων των παραγωγικών τομέων της χώρας. Χαρακτηριστικό είναι οτι πραγματοποιήθηκαν πάνω από 350 επιχειρηματικές συναντήσεις. Ο κ. Χατζηβασίλογλου από την πλευρά του μεταξύ άλλων είχε συναντήσεις και με τον πρόεδρο της αντίστοιχης Ένωσης Επιμελητηρίων της Ινδίας (F.I.C.C.I.) κ. Sudhit Galan και την γενική γραμματέα κα. Amdika Sarna για τον τρόπο λειτουργίας και τις υπηρεσίες προς τα μέλη από τα ινδικά επιμελητήρια. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 9

αρθρα Ο νέος τρόπος φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας Η 3η ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ Του Παντελή Παναγιώτη Φοροτεχνικού μέλους του Δ.Σ. του ΕΕΑ Aπό τις βασικές εξαγγελίες της κυβέρνησης από το Μάρτιο του 2004 ήταν η δημιουργία ενός φορολογικού συστήματος πιο απλού πιο αποτελεσματικού και πιο δίκαιου. Ο στόχος αυτός προωθήθηκε από το ΥΠΟΙΟ σε τρεις φάσεις. Με την Πρώτη φάση μειώθηκαν οι συντελεστές φόρου εισοδήματος των εταιρειών από 35% σε 25% για Α.Ε. και Ε.Π.Ε. και από 25% σε 20% σε Ο.Ε. και Ε.Ε. στην προσπάθεια για ανάπτυξη και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Με την Δεύτερη φάση που ολοκληρώνεται το 2009 προωθείται η σταδιακή μείωση των συντελεστών φόρου εισοδήματος σε ελεύθερους επαγγελματίες και ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις καθώς και σε μισθωτού συνταξιούχου από 40% και 30% σε 35% και 25%. Η Τρίτη φάση της φορολογικής μεταρρύθμισης αφορά την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου στα καύσιμα και την φορολογία της ακίνητης περιουσίας. Το σχέδιο νόμου που κατατέθηκε στη Βουλή στις 13/12/2007 κινείται σε μια διαφορετική φιλοσοφία. Η φορολόγηση των ακινήτων που μέχρι σήμερα αφορούσε πρωτίστως την μεταβίβαση και δευτερεύοντας την ιδιοκτησία αναστρέφεται και προσαρμόζεται σε ότι ισχύει σε όλη την Ε.Ε. (Πίνακας Α). Το άρθρο αυτό έχει σαν σκοπό να αναδείξει τις σημαντικότερες πτυχές του εν λόγω σχεδίου νόμου, κρίνοντας το «κατά την άποψη μου» σαν σύνολο διατάξεων και όχι απομονώνοντας άρθρα του όπως κατά κόρον γίνεται στα Μ.Μ.Ε. και από δημοσιογράφους και από συναδέλφους φοροτεχνικούς, αλλά και να δώσει απαντήσεις σε πολλά εύλογα ερωτήματα. Συγκεκριμένα με τις προτεινόμενες διατάξεις καταργούνται τα φορολογικά κλιμάκια της Α και Β κατηγορίας και επιβάλλεται ένας σταθερός συντελεστής 1% επί της αξίας των ακινήτων που μεταβιβάζονται αιτία θανάτου ή λόγω γονικών παροχών. Ενώ εξακολουθεί να ισχύει στην κληρονομιά το αφορολόγητο των 95.000 προκειμένου για συγγενείς της Α κατηγορίας και των 20.000 για συγγενείς Β κατηγορίας. Για τις μετοχές τις μεταβιβάσεις επιχειρήσεων ή εταιρικών μεριδίων εξακολουθεί να ισχύει η αυτοτελής φορολόγηση με τους συντελεστές 0,6%, 1,2% ή 2,4% για τον υπολογισμό του φόρου. Στα λοιπά περιουσιακά στοιχεία που μεταβιβάζονται ο φόρος υπολογίζεται με συντελεστή 10% ενώ καμία μεταβολή δεν υπάρχει για την Γ κατηγορία. Για τον υπολογισμό του φόρου θα ακολουθείται η βασική αρχή της φορολογικής νομοθεσίας κατά την οποία χρόνος φορολογίας είναι ο χρόνος θανάτου ή σύστασης της γονικής παροχής. Δηλαδή θα λαμβάνονται υπόψη τα δεδομένα (φορολ. συντελ. αξίες) του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης και όχι του χρόνου υποβολής της δήλωσης. Εάν ο κληρονόμος έχει αναπηρία 67% και άνω, υπάρχει περαιτέρω μείωση του φόρου κατά 2.000 4. Επιπλέον με τις προτεινόμενες διατάξεις καταργούνται τα αφορολόγητα όρια που παρέχονται κατά την απόκτηση πρώτης κατοικίας με κληρονομιά ή γονική παροχή και θεσπίζεται πλήρης απαλλαγή η οποία παρέχεται για αξία ακινήτου που αντιστοιχεί σε εμβαδόν κατοικίας έως 200 τ.μ. το οποίο προσαυξάνεται κατά 25 τ.μ. για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα ανήλικα τέκνα των οποίων την επιμέλεια έχει ο δικαιούχος. Στην ίδια λογική της προηγούμενης παραγράφου (200 τ.μ. και 25τ.μ. / παιδί) παρέχεται πλήρης απαλλαγή από το φόρο μεταβίβασης και από το τέλος συναλλαγής ακινήτων για την αγορά πρώτης κατοικίας. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι η μεταβίβαση ακινήτου ή άλλου εμπράγματου 10 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

αρθρα δικαιώματος από την ημερομηνία κατάθεσης του νομοσχεδίου στη Βουλή με γονική παροχή, εάν μεταβιβαστεί περαιτέρω εντός πενταετίας από την απόκτηση του αντί του τέλους συναλλαγής ακινήτων επιβάλλεται φόρος μεταβίβασης ακινήτων. Το τρίτο μεγάλο κεφάλαιο του εν λόγω νομοσχεδίου αφορά το ΕΝΙΑΙΟ ΤΕΛΟΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ (Ε.Τ.Α.Κ). Αντικείμενο του Ε.Τ.Α.Κ. είναι η ακίνητη περιουσία των φυσικών και νομικών προσώπων που έχουν στην κατοχή τους την 1 η Ιανουαρίου κάθε έτους ξεκινώντας από το 2008. Στην έννοια ακίνητη περιουσία περιλαμβάνονται: 1. Το δικαίωμα της πλήρους ή υψηλής κυριότητας ή της επικαρπίας. 2. Η παραχώρηση του δικαιώματος της αποκλειστικής χρήσης σε κοινόκτητο τμήμα υπογείου, πυλωτής, δώματος ή ακάλυπτος χώρος που χρησιμοποιείται ως βοηθητικός χώρος ως θέση στάθμευσης καθώς και πισίνα. Για τον υπολογισμό του ΕΤΑΚ λαμβάνεται υπόψη η αξία που έχουν τα ακίνητα ή τα εμπράγματα δικαιώματα κατά την 1 η Ιανουαρίου ενώ υπόκειται στο ΕΤΑΚ κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, ανεξάρτητα από την ιθαγένεια, κατοικία ή την έδρα του, φορολογείται για την ακίνητη περιουσία του, που βρίσκεται στην Ελλάδα την 1 η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας, ανεξαρτήτως των μεταβολών που τυχόν επέρχονται κατά την διάρκεια του έτους αυτού. Από το ΕΤΑΚ απαλλάσσονται: 1. Το εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού αγροτεμάχια, για φυσικά πρόσωπα 2. Τα δάση και οι δασικές εκτάσεις 3. Τα ξένα κράτη για τα ακίνητα τους που χρησιμοποιούνται για τις πρεσβείες και τα προξενεία τους. 4. Τα ακίνητα που έχουν δεσμευτεί από την αρχαιολογική υπηρεσία 5. Τα κτίσματα για τα οποία έχει εκδοθεί άδεια κατεδάφισης 6. Τα επιταγμένα από το στρατό ακίνητα, του Ελληνικού Δημοσίου, τα Μουσεία κ.τ.λ. 7. Απαλλάσσεται η κύρια κατοικία των φυσικών προσώπων εμβαδού μέχρι διακοσίων (200) τετραγωνικών μέτρων. Η αξία της κατοικίας αυτής δεν υπόκειται σε τέλος μέχρι του ποσού των τριακοσίων χιλιάδων (300.000) ευρώ. Εάν το εμβαδόν της κατοικίας υπερβαίνει τα διακόσια (200) τετραγωνικά μέτρα ή η αξία αυτής υπερβαίνει τις τριακόσιες (300.000) ευρώ, το υπερβάλλον ποσό υπόκειται στο τέλος. Για την εφαρμογή του παρόντος, ως κύρια κατοικία για τον άγαμο ορίζεται η κατοικία που του ανήκει κατά πλήρη κυριότητα ή έχει το εμπράγματο δικαίωμα της επικαρπίας και στην οποία ιδιοκατοικεί. Για τους εγγάμους, ως κύρια κατοικία θεωρείται η κατοικία η οποία ανήκει κατά πλήρη κυριότητα ή επικαρπία στον υπόχρεο ή στην σύζυγο του ή στα προστατευόμενα, κατά τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος τέκνα, στην οποία ιδιοκατοικούν. Ειδικά για το έτος 2008, για τα φυσικά πρόσωπα άγαμα ή έγγαμα, από τη μεγαλύτερης αξίας κατοικία αφαιρείται ποσό μέχρι τριακόσιες χιλιάδες (300.000) ευρώ. Η απαλλαγή αυτή δεν χορηγείται σε φυσικά πρόσωπα που κατοικούν στην αλλοδαπή. Με βάση τα ανωτέρω ας υπολογίσουμε το όφελος για κληρονομιά Γ.Π. και την επιβάρυνση Ε.Τ.Α.Κ.: Πίνακας Α Αξία 2007 Φόρος Κληρ. Φόρος 2007 Φόρος Φόρος Ε.Τ.Α.Κ. Ακινήτου Α Κατηγ. Νέα Μέτρα Γον. Παρ. Νέα Μέτρα Ε.Τ.Α.Κ. 265.000 15750 1700 15125 1800 265 300.000 22125 2050 300 350.000 32750 2550 350 500.000 62750 4050 62125 4050 500 Πίνακας B Αξία Ακινήτων Ωφέλεια Γον. Παροχή Έτη Πληρωμής Ε.Τ.Α.Κ. 265000 13425 50 300000 20075 57 500000 58075 116 Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 11

αρθρα Στον Πίνακα Α βλέπουμε τον φόρο που θα πληρώνονταν για κληρονομιά ή Γονική Παροχή ανάλογα με την αξία του ακινήτου καθώς και το Ε.Τ.Α.Κ. που θα πληρώνεται για τις αντίστοιχες αξίες. Στον Πίνακα Β αναφέρονται τα έτη που χρειάζονται για να καλύψουν την διαφορά φόρου που κερδίζεται με τα νέα μέτρα πληρώνοντας Ε.Τ.Α.Κ. Υπολογισμός του τέλους Με τις προτεινόμενες διατάξεις του άρθρου αυτού, ορίζονται οι συντελεστές του ενιαίου τέλους ακινήτων για τα φυσικά και νομικά πρόσωπα. Για τα φυσικά πρόσωπα ορίζεται πάγιος συντελεστής ένα τοις χιλίοις (0,1%). Για τα νομικά πρόσωπα πάγιος συντελεστής έξη τοις χιλίοις (0,6%), ενώ για τα ημεδαπά και ξένα με τον όρο της αμοιβαιότητας νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που επιδιώκουν αποδεδειγμένα σκοπούς κοινωφελείς, θρησκευτικούς, φιλανθρωπικούς και εκπαιδευτικούς, πάγιος συντελεστής τρία τοις χιλίοις (0,3%). Με συντελεστή ένα τοις χιλίοις (0,1%) φορολογούνται: 1. Τα κτίσματα των ακινήτων που ιδιοχρησιμοποιούνται για την παραγωγή ή την άσκηση εμπορικής δραστηριότητας από επαγγελματικές γενικά επιχειρήσεις, και η αξία των κτισμάτων των ακινήτων τα οποία ιδιοχρησιμοποιούνται από νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και κοινωφελή ιδρύματα. 2. Τα μη ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα που ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο. 3. Τα μη ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα των δήμων, των κοινοτήτων, της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης, των δημοτικών και κοινοτικών επιχειρήσεων, των Τοπικών Ενώσεων Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Ε.Δ.Κ.), της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας (Κ.Ε.Δ.Κ.Ε), των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, των κάθε είδους ταμείων ή οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης, των συνδικαλιστών οργανώσεων και της Αρχαιολογικής Εταιρείας. 4. Τα ακίνητα, που δεν χρησιμοποιούν για να επιτελούν το λατρευτικό τους έργο οι κατά το άρθρο 13 παράγραφος 2 του Συντάγματος γνωστές θρησκείες και δόγματα, το Ιερό Κοινό του Πανάγιου Τάφου, η Ιερά Μονή του όρους Σινά, το Άγιο Όρος, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας. 5. Τα ακίνητα που περιλαμβάνονται στο ενεργητικό των εταιρειών επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία και των Αμοιβαίων Κεφαλαίων Ακίνητης Περιουσίας. 6. Τα ακίνητα που δεν ιδιοχρησιμοποιούν τα Μουσεία, κοινωφελή ιδρύματα και τα ιδρύματα για τα οποία έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του άρθρου 12 του ν. 1610/1986 (ΦΕΚ Α 89). 7. Τα ακίνητα που δεν ιδιοχρησιμοποιούν τα νομικά πρόσωπα που υπάγονται στις διατάξεις του ν. 1091/1980 (ΦΕΚ Α 267). Τα νομικά πρόσωπα που έχουν ακίνητα στην ιδιοκτησία τους υποχρεούνται να υποβάλλουν μέχρι και τις 30/06 δήλωση Ε.Τ.Α.Κ.. Για τα φυσικά πρόσωπα ως δήλωση θεωρούνται τα Ε9 των ετών 2005 έως και 2008 τα οποία περιλαμβάνουν το σύνολο της ακίνητης περιουσίας τη 01/01/2008. Για το έτος 2008 η δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) θα υποβληθεί μέχρι την 31/03/2008. Ενώ παρέχεται η δυνατότητα να γίνουν τροποποιήσεις στις δηλώσεις του Ε9 των προηγούμενων ετών χωρίς την επιβολή αυτοτελούς προστίμων του αρθ. 4 του ν. 2523/97 από τις Δ.Ο.Υ. Η καταβολή του τέλους για τα νομικά πρόσωπα καταβάλλεται σε τρεις (3) ίσες δίμηνες δόσεις. Για τα φυσικά πρόσωπα το τέλος καταβάλλεται σε τρεις (3) ίσες δόσεις εάν η βεβαίωση του τέλους γίνει έως τον μήνα Ιούλιο, σε δύο (2) εάν βεβαιωθεί τον Αύγουστο ή Σεπτέμβριο και σε μία (1) αν βεβαιωθεί τον μήνα Οκτώβριο. Εάν το συνολικό ποσό της οφειλής είναι μέχρι 250 θα καταβληθεί την τελευταία εργάσιμη του μεθεπόμενου μήνα της βεβαίωσης. Μετά την συνοπτική έκθεση του νομοσχεδίου αξίζει να δώσουμε απάντηση στις συχνότερες ερωτήσεις που μας έχουν υποβληθεί. 1. Ποιοι φόροι καταργούνται και ποιοι παραμένουν; ΠΡΟΣ το παρόν από το υπουργείο Οικονομικών έχει γίνει γνωστό ότι καταργείται μόνον ο ΦΜΑΠ, τον οποίο καταβάλλουν σήμερα όσοι έχουν ακίνητα αξίας άνω των 243.600 ευρώ εφόσον είναι άγαμοι και 487.200 εφόσον είναι έγγαμοι. Στα μελλοντικά σχέδια του υπουργείου είναι να καταργηθεί ο συμπληρωματικός φόρος που επιβάλλεται στα εισοδήματα από μισθώματα με συντελεστή 1,5% για κατοικίες ως 300 τετραγωνικά μέτρα και 3% για μεγαλύτερες, καθώς και το τεκμήριο της ιδιοκατοίκησης. 2. Ποια ακίνητα απαλλάσσονται από το ενιαίο τέλος; Απαλλάσσεται η α κατοικία των φυσικών προσώπων μέχρι 200 τετραγωνικών μέτρων ή αντικειμενικής αξίας μέχρι 300.000 ευρώ. Αν το εμβαδόν της κατοικίας υπερβαίνει τα 200 τετραγωνικά ή η αξία της τις 300.000 ευρώ, το υπερβάλλον ποσό υπόκειται στο ενιαίο τέλος. 3. Με ποιες αντικειμενικές αξίες θα υπολογιστεί η αξία των ακινήτων που θα υπαχθούν στο ΕΤΑΚ το 2008; Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομίας κ. Γ. Αλογοσκού- 12 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

αρθρα φη, ως την 1 η Ιανουαρίου 2008 δεν πρόκειται να υπάρξει καμία αλλαγή στις τιμές ζώνης των ακινήτων. Αυτό σημαίνει ότι οι υπόχρεοι θα πρέπει να υπολογίσουν το ενιαίο τέλος με βάση τις αντικειμενικές αξίες που έχουν αναπροσαρμοστεί τον Μάρτιο του 2007 και θα βρίσκονται εκτός απροόπτου σε ισχύ και την 1 η Ιανουαρίου 2008, ημέρα εφαρμογής του ΕΤΑΚ. 4. Πως θα υπολογίζεται η φορολογητέα αξία των ακινήτων; Για τα νομικά πρόσωπα ο υπολογισμός της αξίας γίνεται σύμφωνα με το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού αξίας ακινήτων. Για τα φυσικά πρόσωπα, δεδομένου ότι από τα υπάρχοντα στοιχεία του Ε9 δεν μπορεί να εφαρμοστεί επακριβώς το αντικειμενικό σύστημα, θα ληφθούν υπόψη οι τιμές εκκίνησης ή αφετηρίας των ακινήτων και συντελεστές αυξομείωσης που προβλέπεται το σύστημα αυτό και αναγράφονται στο Ε9, οι οποίοι θα καθοριστούν με Υπουργικές Αποφάσεις ανά κατηγορία ακινήτου. Ενδεικτικά για τον προσδιορισμό της αξίας θα ληφθούν υπόψη: Α. Διαμέρισμα Τιμή Ζώνης, όπως ισχύει στο αντικειμενικό σύστημα την 1/1/2008 Εμβαδόν (τ.μ.) Παλαιότητα Όροφος Ποσοστό συνιδιοκτησίας. Β. Αποθήκη (αυτοτελής οριζόντια ιδιοκτησία) Τιμή Ζώνης, όπως ισχύει στο αντικειμενικό σύστημα την 1/1/2008 Εμβαδόν (τ.μ.) Παλαιότητα Ποσοστό συνιδιοκτησίας. Γ. Κατάστημα Τιμή Ζώνης όπως ισχύει στο αντικειμενικό σύστημα την 1/1/2008 Συντελεστής Εμπορικότητας Εμβαδόν (τ.μ.) Παλαιότητα Ποσοστό συνιδιοκτησίας. 5. Πως θα ενημερωθούν οι ιδιοκτήτες ακινήτων για τον ενιαίο φόρο που πρέπει να καταβάλλουν; Η Γενική Γραμματεία Πληροφορικών Συστημάτων με βάση τα στοιχεία Ε9 που υπεβλήθησαν από το 2005 ως και αυτές του 2008 θα αποστέλλει ειδοποιητήρια στα οποία θα έχει υπολογιστεί το ύψος του τέλους με βάση τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων. Όσοι δεν συμφωνούν με τον υπολογισμό θα απευθύνονται στην εφορία τους για να γίνουν οι σχετικές διορθώσεις. 6. Πως θα αποκτήσετε εικόνα του είδους της κατοικίας (πρώτη, δεύτερη) ή της αξίας της, όταν το δύο φορές υποβληθέν Ε9 δεν έχει τέτοια στοιχεία; Επειδή κατά την πρώτη εφαρμογή υπάρχει δυσκολία προσδιορισμού της πρώτης κατοικίας, γι αυτό από την μεγαλύτερη σε αξία κατοικία αφαιρείται ποσό 300.000. Για τα επόμενα έτη θα υπάρξει τρόπος προσδιορισμού της πρώτης κατοικίας. Θα ζητηθεί δηλαδή να δηλωθεί στο Ε1 η κατοικία, στην οποία ιδιοκατοικεί ο φορολογούμενος προκειμένου να τύχει απαλλαγής. 7. Τι θα συμβεί με τα εκκλησιαστικά ακίνητα, τα ιδρύματα και τα ακίνητα του Δημοσίου; Στα εκμισθωμένα εκκλησιαστικά ακίνητα, καθώς και στα εκμισθωμένα ακίνητα των ιδρυμάτων και του Ελληνικού Δημοσίου επιβάλλεται τέλος με συντελεστή 0,1%. 8. Αν διαπιστωθούν λάθη στον υπολογισμό της φορολογητέας αξίας ή του φόρου, θα μπορεί να γίνει διόρθωση; Φυσικά, όπως ισχύει και στη φορολογία εισοδήματος θα μπορεί ο φορολογούμενος να υποβάλλει τροποποιητική δήλωση. 9. Στις συνιδιοκτησίες πως θα υπολογίζεται ο φόρος; Το Ενιαίο Τέλος Ακινήτων θα υπολογίζεται σύμφωνα με το ποσοστό συνιδιοκτησίας. 10. Τι θα συμβεί με τους κοινόχρηστους χώρους; Υπάγονται στο Ε.Τ.Α.Κ.; Οι κοινόχρηστοι χώροι δεν υπόκεινται σε Ε.Τ.Α.Κ. 11. Τι θα γίνει με τους ημιυπαίθριους για το Ε.Τ.Α.Κ.; Στο Ε.Τ.Α.Κ. υπάγεται η συνολική επιφάνεια των κτισμάτων, όπως αυτή έχει δηλωθεί στο Ε9. 12. Περιλαμβάνονται στο Ε.Τ.Α.Κ. και οι βοηθητικοί (πάρκινγκ, αποθήκες); Οι βοηθητικοί χώροι λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό του Ε.ΤΑ.Κ., δεδομένου ότι συμπεριλαμβάνονται στην ακίνητη περιουσία. Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα εκτιμήσεως το μεγαλύτερο βάρος του Ε.Τ.Α.Κ. το οποίο θα φέρει έσοδα 900 ευρώ θα το φέρουν τα νομικά πρόσωπα που υπολογίζεται να συνεισφέρουν περίπου 600 εκατομμύρια ευρώ. Όσον αφορά τα φυσικά πρόσωπα πιστεύω ότι δύσκολα θα μπορέσουν να αποσταλούν τα εκκαθαριστικά σημειώματα με τον φόρο πριν το φθινόπωρο. Εκείνο που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι ενώ μέχρι σήμερα λάθη ουσιαστικά άνευ ουσίας στο έντυπο Ε9 (π.χ. χρόνος κατασκευής κτιρίου, όροφος, κ.τ.λ.) από 13/12/2007 γίνονται ουσιώδη, διότι σε αυτά θα υπολογίζεται το Ε.Τ.Α.Κ. με αποτέλεσμα το πρόστιμο που θα επιβάλλεται να μην είναι πια αυτό των 60 αλλά αναλογικό με τον φόρο ο οποίος δεν έχει πληρωθεί. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 13

αρθρα Άρθρο Αθανασίου Ζαχόπουλου: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΚΟΥΠΟΝΙΑ Σε Δημόσια και Ιδιωτικά σχολεία Ηεπιλογή σχολείου αλλά και Πανεπιστημίου είναι πολύ πιο σοβαρή όταν αφορά τις ασθενέστερες οικονομικά τάξεις και τις εθνικές αλλά και γλωσσικές μειονότητες κάθε κράτους. Αν άλλαζε ο ρόλος του κράτους ατη χρηματοδότηση και στην παραγωγή παιδείας αναμφισβήτητα θα ενισχυόταν η δικαιοσύνη στο χώρο αυτό, αφού όλα τα παιδιά άσχετα από οικονομικές δυνατότητες ή γλωσσικές και άλλες ιδιαιτερότητες θα μπορούσαν να απολαύσουν ίσης ποιότητας παιδεία. To εκπαιδευτικό κουπόνι, η εκπαιδευτική επιταγή δίνει τη δυνατότητα στους γονείς να επιλέξουν το σχολείο στο οποίο θα πάει τα παιδί τους και σιγά-σιγά με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται και η ουσιαστική και αντικειμενική αξιολόγηση των σχολικών μονάδων, αφού όσες σχολικές μονάδες δεν εμφανίζουν ικανοποιητικά αποτελέσματα δε θα έχουν την προτίμηση των γονέων και σταδιακά θα συρρικνώνονται. Και δε θα μπορεί κανείς να παραπονείται ότι αξιολογήθηκε λάθος αφού η αξιολόγηση δε θα προέρχεται από έναν ή τρεις κρατικούς υπαλλήλους αλλά από το σύνολο των γονέων αλλά και των φοιτητών που λαμβάνουν την όποιας μορφής παιδεία. Τα εκπαιδευτικά κουπόνια ή ανάλογα σχήματα επιδότησης σε ευρωπαϊκές χώρες και χώρες του ΟΟΣΑ είναι ένας κανόνας πια και όχι μία εξαίρεση στον εκπαιδευτικό μηχανισμό. Μπορούμε να αναφέρουμε πάμπολλες χώρες που έχουν μηχανισμούς επιδότησης ή κουπονιών όπως η Ισπανία, η Νέα Ζηλανδία, η Ιαπωνία, οι ΗΠΑ, η Πολωνία, η Σουηδία, η Ουγγαρία, η Γαλλία, η Μεγάλη Βρετανία, ο Καναδάς, η Αυστραλία και το Βέλγιο. Αλλά και σε αναπτυσσόμενες χώρες τα σχολικά κουπόνια ενθαρρύνουν την οικογένεια με χαμηλά εισοδήματα να επενδύσει στην ποιοτική παιδβϊα. Πολλές χώρες έχουν τέτοια προγράμματα όπως το Ελ Σαλβαδόρ, η Ακτή του Ελεφαντοστού, η Τυνησία, το Μεξικό, το Μαρόκο, η Κένυα κ,λ.π. Στην Ολλανδία οι πολίτες έχουν τo δικαίωμα να δημιουργούν σχολεία που είναι βασισμένα στις θρησκευτικές, εκπαιδευτικές αλλά και πολιτισμικές τους αξίες και να επιδοτούνται από το κράτος. Διοικήσεις βασισμένες στην ιδιωτική πρωτοβουλία διαχειρίζονται και διοικούν το 70% των σχολείων της χώρας ενώ τα ιδιωτικά και τα δημόσια σχολεία χρηματοδοτούνται σε ισότιμη βάση. Ο Δήμος της Νάκα, όξω από τη Στοκχόλμη, έχει ένα σύστημα κουπονιών που δίδεται από το κράτος στο γονέα και ο οποίος στη συνέχεια το δίνει στο σχολείο της επιλογής του. Στην Κολομβία προσφέρονται κουπόνια σε μαθητές χαμηλών εισοδημάτων με σκοπό να μπορούν να παρακολουθούν μαθήματα σε ιδιωτικά γυμνάσια που υπάρχουν κενές θέσεις. Εθνικά συστήματα σχολικής επιλογής υπάρχουν μόνο σε 2 χώρες: στη Χιλή και στην Ολλανδία. Όμως σε 14 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

αρθρα πάρα πολλές χώρες δίδεται με διάφορους τρόπους επιδότηση σε γονείς, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν διαφορετικά σχολεία. Τέτοια συστήματα είναι: ιδιωτικά σχολεία ανάδοχο δημοσίων σχολείων, κουπόνια μόνο σε φτωχούς μαθητές, οι μαθητές επιλέγουν μεταξύ πολλών δημοσίων σχολείων του δήμου τους, τα «δίδακτρα» εκπίπτουν από το εισόδημα, οικονομική ενίσχυση σε ιδιωτικά σχολεία που δέχονται φτωχούς, μαθητικά δάνεια μηδενικού επιτοκίου, υποτροφία για κορίτσια από την ύπαιθρο, ιδιωτική διαχείριση δημοσίων σχολείων. Σε πάνω από 25 χώρες δίδονται επιδοτήσεις διαφορετικών μορφών σε ιδιωτικά σχολεία. Όλες οι έρευνες δείχνουν πως οι περισσότεροι γονείς στις αναπτυγμένες χώρες θα διάλεγαν να στείλουν τα παιδιά τους σε ιδιωτικό σχολείο, αν μπορούσαν να πληρώσουν τα δίδακτρα, γι αυτό έχουν δικαίωμα επιλογής του δημόσιου σχολείου του παιδιού τους. Σε πολύ λίγες αναπτυγμένες χώρες, σαν και τη δική μας, δεν έχουν καν τo δικαίωμα επιλογής ανάμεσα στα δημόσια σχολεία και πρέπει να επιλέξουν υποχρεωτικά το σχολείο στο οποίο έχει αποφασιστεί από το Υπουργείο Παιδείας ότι πρέπει να φοιτήσουν. Χρειαζόμαστε λοιπόν ένα σύστημα όπου όλοι οι γονείς θα έχουν το δικαίωμα στην επιλογή σχολείου. Στο πλαίσιο αυτής της αναζήτησης τo σύστημα που προβάλλεται σαν τo ικανότερο να δώσει λύσεις στους σύγχρονους εκπαιδευτικούς προβληματισμούς είναι τo σύστημα των «Εκπαιδευτικών κουπονιών» ή «εκπαιδευτικών επιταγών». Μέσω του συστήματος αυτού το κράτος ορίζει τo ύψος της δαπάνης ανά μαθητή, (πρόσφατα υπολογίστηκαν στα 30004) που επιθυμεί ή μπορεί να πραγματοποιήσει και διαθέτει στo γονέα ένα ίσης αξίας εκπαιδευτικό κουπόνι. Το κουπόνι αυτό ο γονέας δεν μπορεί να το εξαργυρώσει, το καταθέτει απλά στο σχολείο της επιλογής του, δημόσιο ή ιδιωτικό, έναντι του κόστους φοίτησης του παιδιού του. Το ίδιο μπορεί να ισχύσει και για γονείς που έχουν αποφασίσει να δημιουργήσουν και να διοικήσουν ένα σχολείο, στο οποίο θα φοιτήσουν τα παιδιά τους. Το κράτος μπορεί πειραματικά έστω να δώσει κονπόνια εκπαίδευσης σε μία ομάδα γονέων. Το εκπαιδευτικό κουπόνι διαμορφώνει νέους όρους άμιλλας και αποτελεσματικότητας στην εκπαίδευση. Ανοίγει τα σχολεία, δημόσια και ιδιωτικά, στις ανάγκες αλλά και στην κριτική της κοινωνίας, ενώ παράλληλα διαμορφώνει καλύτερους όρους κοινωνικής δικαιοσύνης και αλληλεγγύης. Mε τον τρόπο αυτό το κράτος αντί να προσφέρει μέτριας ποιότητος δωρεάν εκπαίδευση, προσφέρει στους πολίτες και ιδιαίτερα στις χαμηλές εισοδηματικές τάξεις, την οικονομική δύναμη (spending power) για να ξοδέψουν στην εκπαίδευση. Το κράτος ορίζει μόνο το ελάχιστο επίπεδο ποιότητας των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, από τα οποίο οι γονείς θα μπορούν να επιλέξουν. Πολλές ιδέες εκπαιδευτικών κoυπονιών προτείνονται και εφαρμόζονται σε πολλές χώρες. Οι τρεις Επικρατέστερες είναι: α) Κουπόνια αξίας για κάθε μαθητή, β) Κουπόνια διαφορετικής αξίας ανάλογα με το εισόδημα των γονιών, και τέλος γ) Κουπόνια ίδιας αξίας για ίδια ηλικία μαθητών. Σ' όλες τις περιπτώσεις όμως η βασική ιδέα παραμένει: τα χρήματα ακολουθούν τo μαθητή στο οχολείο της επιλογής του γονιού του. Το σχολείο που έχει άδεια, δημόσιο, πρωτοβουλίας γονέων, μη κερδοσκοπικό ή ιδιωτικό, μπορεί να εισπράττει το κουπόνι. Έτσι οι γονείς έχουν δικαίωμα επιλογής. Έτσι στη δημόσια εκπαίδευση τα καλά σχολεία προτιμούνται να μεγαλώνουν και μπορούν να βιανείμουν στους εκπαιδευτικούς οικονομικά κίνητρα ενώ τα κακά σχολεία συρρικνώνονται και δεν έχουν να διανείμουν οικονομικά κίνητρα στους εκπαιδευτικούς. Mε το προτεινόμενο σύστημα κάθε σχολείο μπορεί να διαμορφώνει το δικό του εκπαιδευτικό πρόγραμμα, με την προϋπόθεση ότι πληροί τους βασικούς όρους που τίθενται από την πολιτεία. Αυτό θα ισχύει για δημόσια και ιδιωτικά σχολεία. Το εκπαιδευτικό κουπόνι διαμορφώνει νέους όρους άμιλλας και αποτελεσματικότητας στην εκπαίδευση. Ανοίγει τα σχολεία, δημόσια και ιδιωτικά, στις ανάγκες αλλά και στην κριτική της κοινωνίας, ενώ παράλληλα διαμορφώνει καλύτερους όρους κοινωνικής δικαιοσύνης και αλληλεγγύης. Είναι ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα βάλει ΚΑΙ ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ σχολεία σε μια διαδικασία άμιλλας μεταξύ τους, θα προσφέρει μια ελευθερία επιλογής στο γονέα. Οι ηγέτιδες κοινωνίες του 21ου αιώνα θα είναι αυτές κου θ' ανταποκριθούν στη νέα αυτή πρόκληση. Εμείς προτιθέμεθα να βοηθήσουμε για να είναι η χώρα μας μεταξύ τους. Θανάσης Ζαχόπουλος Μέλος του Δ.Σ. του Ε.Ε.Α. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 15

αρθρα Μπορεί να έχει Επιχειρηματικό Σχέδιο η πολύ μικρή επιχείρηση? Του Ζήση Ψαρρά Συμβούλου Επιχειρήσεων Μέλος του Δ.Σ. του ΕΕΑ Mια μικρή επιχείρηση με έναν αυτοαπασχολούμενο και συμβοηθούντα μέλη ή με απασχόληση μέχρι 4-5 άτομα ανάλογα με το επάγγελμα, έχει νόημα να διαθέτει Επιχειρηματικό Σχέδιο; Αυτό το ερώτημα τίθεται συχνά σε εμάς τους Επαγγελματίες Συμβούλους Επιχειρήσεων από τους ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων ακόμα και αυτοαπασχολούμενων. Η απάντηση είναι σαφέστατα θετική. Έχει νόημα και σημασία η δημιουργία Επιχειρηματικού Σχεδίου για την επιβίωση της επιχείρησης στις σημερινές συνθήκες του σημερινού ανταγωνισμού και είναι προϋπόθεση εκσυγχρονισμού και ανάπτυξής της. Αρχικά, θα πρέπει να απαντήσουμε στο ερώτημα τι είναι το Επιχειρηματικό Σχέδιο (Business Plan) και σε τι ωφελεί εσάς τους επαγγελματίες. Το Επιχειρηματικό Σχέδιο αποτελεί τη βάση για την αποτελεσματικότητα και την απόδοση μιας επιχείρησης, καθώς θέτει τις κατευθυντήριες γραμμές της λειτουργίας της. Επίσης, θα αποτελέσει το βασικό εργαλείο που θα επικοινωνήσει τη στρατηγική σας σε συνεργάτες, προσωπικό και υποψήφιους επενδυτές. Ένα Επιχειρηματικό Σχέδιο είναι χρήσιμο για μία μικρομεσαία επιχείρηση γιατί συμβάλλει στις παρακάτω λειτουργίες: Δομή και Οργάνωση της επιχείρησης Λήψη αποφάσεων με βάση τους στόχους και την πολιτική της επιχείρησης. Καταγραφή, ανάλυση και κατανόηση της αγοράς, των καταναλωτών και του ανταγωνισμού. Αποτελεί σημείο αναφοράς και καταδεικνύει την επίτευξη η μη των στόχων. Στη λήψη δανείου από τις τράπεζες και σε άλλες παρόμοιες ενέργειες θεωρείται πλέον απαραίτητο να προσκομίζεται και ένα επιχειρηματικό πλάνο. Οι περισσότερες μικρές επιχειρήσεις δε διαθέτουν επιχειρηματικό σχέδιο. Μπορώ να υποθέσω τρεις λόγους για τους οποίους συμβαίνει αυτό: 1. Οι μικροί επιχειρηματίες βασίζονται στη δράση και τους ενδιαφέρει περισσότερο η ίδια η διεύθυνση μιας επιχείρησης παρά να σκεφθούν πώς να τη διευθύνουν. 2. Πολλές μικρές επιχειρήσεις ξεκινούν σχεδόν τυχαία και ξαφνικά οι ιδιοκτήτες τους συνειδητοποιούν πως ό,τι κάνουν συνιστά επιχειρηματική δραστηριότητα. 16 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

αρθρα 3. Εάν πολλοί μικροί επιχειρηματίες έπρεπε πράγματι να σχεδιάζουν την επιχείρησή τους, θα καταλάβαιναν πόσο δύσκολο είναι η δημιουργία και η βιωσιμότητα μιας επιχείρησης. Επίσης, θα πρέπει να καταστρώσουμε ένα Επιχειρηματικό Σχέδιο για μια πολύ μικρή επιχείρηση που να περιέχει τα ακόλουθα στοιχεία. 1. Περίληψη Η περίληψη περιγράφει με συντομία ολόκληρο το Επιχειρηματικό Σχέδιο. 2. Περιγραφή της Επιχείρησης Αναφέρετε το είδος της επιχείρησης, το σκοπό και το αντικείμενο δραστηριότητας της επιχείρησης. Αναλύστε τους επιχειρηματικούς στόχους σας και το όραμα της επιχείρησης και παραθέστε τα πλεονεκτήματά της επιχείρησής σας έναντι του ανταγωνισμού. 3. Περιγραφή των προϊόντων και των υπηρεσιών της επιχείρησης Περιγράψτε τα προϊόντα ή τις προσφερόμενες υπηρεσίες της επιχείρησής σας καθώς και το συγκριτικό τους πλεονέκτημα (χαμηλή τιμή, υψηλή ποιότητα κ.ο.κ.). Αναφερθείτε στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Αναφέρετε επίσης τη ζήτηση για τα παραπάνω προϊόντα, τον απαραίτητο μηχανολογικό εξοπλισμό για την παραγωγή τους. 4. Παρουσίαση της αγοράς, στην οποία θα δραστηριοποιηθεί η επιχείρηση και ανταγωνισμού Αναφέρετε τη γεωγραφική τοποθεσία και το μέγεθος της αγοράς, τους ορίζοντες ανάπτυξής της, την κερδοφορία της, τις τάσεις που επικρατούν και τους παράγοντες για την επιτυχία της επιχείρησης στη συγκεκριμένη αγορά. Στην ενότητα αυτή να αναφέρετε επίσης και μια ανάλυση του γενικότερου οικονομικού περιβάλλοντος (τεχνολογία, κράτος, οικονομία, κουλτούρα, πολιτισμός). Ολοκληρώστε την ενότητα με την αναφορά στους κύριους ανταγωνιστές σας στη συγκεκριμένη αγορά, σε ενδεχόμενους ανταγωνιστές που θελήσουν να αντιγράψουν τα προϊόντα σας, στους προμηθευτές. Αναφερθείτε επίσης στην αγορά στην οποία στοχεύετε και προσπαθήστε να προσδιορίσετε τα Δυνατά και Αδύνατα Σημεία, Ευκαιρίες και Απειλές. 5. Περιγραφή της Στρατηγικής Marketing της επιχείρησης Ξεκινήστε τη συγκεκριμένη ενότητα με τον προσδιορισμό της αγοράς-στόχου και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Συνεχίστε με μια ανάλυση σε όλα τα στοιχεία του marketing, όπως την πολιτική προϊόντος ή υπηρεσιών, τιμολογιακή πολιτική, πολιτική διανομής, τακτικές προβολής, διαφημιστική εκστρατεία και προώθηση πωλήσεων, ενδεχόμενη πολιτική συσκευασίας. Σε περιπτώσεις επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών, αναφερθείτε επίσης στις διαδικασίες, στους ανθρώπους και στις δημόσιες σχέσεις. Τέλος, πραγματοποιήστε προβλέψεις πωλήσεων για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες σας. 6. Οργανωτικός Σχεδιασμός Περιλαμβάνει το οργανόγραμμα της επιχείρησης, με τις δραστηριότητες και τα καθήκοντα καθενός τμήματος. Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει τον τρόπο διοίκησης της επιχείρησης (συγκεντρωτικός, αποκεντρωτικός κ.ο.κ.), την διαδικασία πρόσληψης και διοίκησης προσωπικού, τον απαιτούμενο εξοπλισμό παραγωγής καθώς και τον τρόπο διανομής των προϊόντων της επιχείρησης. Το Επιχειρηματικό Σχέδιο αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου να αντληθούν πόροι για μια νέα επιχείρηση και, γενικότερα, να αξιολογηθούν νέες επιχειρηματικές προοπτικές. Χωρίς αυτό, κανέναs χρηματοδοτικόs φορέας δε θα δεχθεί να αναλάβει το ρίσκο της επένδυσηs. Τα τελευταία χρόνια η κατάθεση επιχειρηματικού σχεδίου είναι απαραίτητη για επιχειρηματικά δάνεια, επιδοτήσεις από την ΕΕ και άλλες παρόμοιες ενέργειες. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 17

αρθρα 7. Λειτουργικός και Τεχνολογικός Σχεδιασμός Αναφέρετε μηχανολογικό και τεχνολογικό εξοπλισμό, πρώτες ύλες, εγκαταστάσεις. 8. Οικονομικός Σχεδιασμός / Χρηματοδότηση Περιλαμβάνει οικονομικά στοιχεία της επιχείρησης. Εδώ πρέπει να περιγράψετε επίσης το απαιτούμενο αρχικό σας κεφάλαιο, τις πηγές του (πχ: αιτήσεις δανείων), καθώς και τους τρόπους της κατά καιρούς χρηματοδότησής σας. Σε αυτή την ενότητα θα πρέπει να περιλαμβάνονται επίσης: Η πρόβλεψη των πωλήσεων και των εσόδων Η πρόβλεψη των εξόδων και δαπανών Η απόδοση των κεφαλαίων που θα χρησιμοποιηθούν για τη λειτουργία και την επίτευξη των πωλήσεων. Η πιστωτική πολιτική που θα ακολουθήσετε με τους πελάτες σας και τους προμηθευτές σας, έτσι ώστε να προβλέψετε έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες διατήρησης και ανάπτυξής της που είναι η ρευστότητα, ή με άλλα λόγια, τα μετρητά που διαθέτει η επιχείρηση έτσι ώστε να μπορεί, χωρίς να ρευστοποιήσει τίτλους, ακίνητα κ.λ.π. να αντεπεξέλθει στις καθημερινές της υποχρεώσεις. Πολύ σημαντική παράμετρος για την ανάπτυξη της επιχείρησης και τη μεγιστοποίηση της κερδοφορίας της είναι η διατήρηση χαμηλού λειτουργικού κόστους. Προσοχή όμως: Αυτό δε σημαίνει ότι η κάθε δαπάνη πρέπει να θεωρείται κόστος και, κατά συνέπεια, να υπάρχει προσπάθεια εκμηδενισμού της. Κάποιες δαπάνες αποτελούν κόστος επένδυσης και πρέπει να υπάρχουν για τη διατήρηση και ανάπτυξη της επιχείρησης. Ένα ακόμη στοιχείο που θα πρέπει να περιλαμβάνει το επιχειρηματικό σχέδιο είναι ο καθορισμός του σημείο 0. Το σημείο 0 ή αλλιώς Νεκρό Σημείο είναι αυτό στο οποίο η επιχείρηση δε θα έχει κανένα κέρδος όπως επίσης και καμία ζημιά. Αυτό το νεκρό σημείο είναι εκείνο όπου το σύνολο των εσόδων είναι το ίδιο με το σύνολο των εξόδων. Όσο χαμηλότερο είναι το νεκρό σημείο και όσο πιο γρήγορα μπορεί να επιτευχθεί, τόσο μεγαλύτερα είναι και τα περιθώρια ανάπτυξης της επιχείρησης και της κερδοφορίας. Επίσης, αν το νεκρό σημείο επιτευχθεί γρήγορα σημαίνει ότι μπορούν να πραγματοποιηθούν κινήσεις από την πλευρά της επιχείρησης, οι οποίες θα την καταστήσουν ανταγωνιστικότερη από τις υπόλοιπες. Τέλος, θα πρέπει να προβλεφθεί η απόσβεση των κεφαλαίων που θα επενδυθούν, καθώς και η κερδοφορία της με ένα μέσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα. 9. Διαχείριση Κινδύνων Εξετάστε και αναφέρετε όλα τα ενδεχόμενα αποτυχίας της επιχείρησής σας, καθώς και εναλλακτικά πλάνα ελαχιστοποίησης των κινδύνων αυτών. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να αναρωτηθούμε για το πότε και πώς αλλάζουμε το Επιχειρηματικό Σχέδιο. Το Επιχειρηματικό Σχέδιο πρέπει να διέρχεται από διαρκή αναπροσαρμογή, ανάλογα με τις εκάστοτε αναπροσαρμογές των στόχων της επιχείρησης, του εσωτερικού και εξωτερικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος και των αναγκών που συνεχώς προκύπτουν. Συνεχής ενημέρωση για τις αλλαγές που έχουν λάβει χώρα στο επιχειρηματικό περιβάλλον (οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό, νομικό) από την αρχική σύσταση του επιχειρηματικού σχεδίου, όπως για παράδειγμα πληθωριστικές πιέσεις, κόστος χρήματος, εμφάνιση νέων τεχνολογιών που θα βοηθήσουν στη μείωση του λειτουργικού κόστους, στην παροχή καλύτερων προϊόντων και υπηρεσιών στον πελάτη, τεχνολογίες που δίνουν πρόσβαση σε νέες αγορές πελατών, νέο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς, νέες αγορές που προκύπτουν από μετακινήσεις πληθυσμών, αύξηση των οικονομικών μεταναστών κ.λ.π. Ενδεχόμενη αναπροσαρμογή στους στόχους και τις περιοχές ανάπτυξης της επιχείρησής σας, με βάση στοιχεία ερευνών αγοράς, διερεύνηση των τάσεων της αγοράς Συνεχής ενημέρωση των εργαζομένων για τις αλλαγές στους στόχους της επιχείρησής σας. Προβλέψτε τις αλλαγές: Η πρόβλεψη των εκάστοτε αλλαγών είναι πάντοτε καλύτερη από την έστω και σωστή αντίδραση σε αυτές τις αλλαγές. Τέλος, υπάρχουν κρατικοί φορείς όπως το Υπουργείο Ανάπτυξης και ο ΕΟΜΜΕΧ, που μέσω των προγραμμάτων στήριξης Επιχειρηματικών Σχεδίων, μπορούν να αποδειχθούν ανεκτίμητης αξίας για την ανάπτυξη μιας επιχείρησης. 18 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

αρθρα Ο ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Είναι γεγονός ότι η Ευρώπη είναι μια από τις πρωταγωνίστριες της παγκόσμιας οικονομικής αρένας. Έχει ένα ισχυρότατο νόμισμα και όλες τις προοπτικές να γίνει η πρώτη παγκόσμια οικονομική δύναμη, όπως την θέλουν οι ηγέτες της και την ονειρεύονται οι πολίτες της. Άρθρο του Αντιπρόεδρου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών Ιωάννη Δρούλια Ποια όμως είναι τα χαρακτηριστικά της Ευρώπης σήμερα; Η βιομηχανική επανάσταση έχει τελειώσει προ πολλού. Η Ευρώπη είναι μια Ήπειρος που γηράσκει, που πάσχει από υπογεννητικότητα και αντιμετωπίζει πάμπολλα προβλήματα. Θα στηρίξει την οικονομία της στα μεταναστευτικά ρεύματα που κατακλύζουν τα κράτη της; πως θα αντιμετωπίσει τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα που προκαλούνται από την μετανάστευση; Πως θα αντιμετωπίσει τις περιβαλλοντικές προκλήσεις, τις κλιματολογικές μεταβολές και την ενεργειακή κρίση με τις συνεχώς αυξανόμενες τιμές του μαύρου χρυσού; Ποιες θα είναι οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας που θα της δώσουν ζωή; Πως θα ανταγωνιστεί τους ανατέλλοντες οικονομικούς κολοσσούς της Ανατολής που έκαναν ήδη την επιτυχημένη τους εμφάνιση στις ευρωπαϊκές αγορές, εκεί που ακόμα μετράει το χαμηλό κόστος και όχι η ποιότητα; Η Ευρώπη θα απαντήσει στις προκλήσεις της εποχής και θα εστιάσει το ενδιαφέρον της στους τομείς εκείνους που θα βοηθήσουν την ανάπτυξη και την ευημερία της. Η Ευρώπη μεταβάλλεται και από βιομηχανική οικονομία, μετατρέπεται σε οικονομία της γνώσης και των υπηρεσιών. Η προσπάθειά της εστιάζεται στο να δημιουργήσει ένα φιλικό περιβάλλον για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων μέσα από δίκτυα επικοινωνίας. να ενισχύσει την επιχειρηματικότητα, διότι ο επιχειρηματίας αποτελεί οικονομική πηγή. να ενισχύσει την απασχόληση μέσω της στοχευόμενης εκπαίδευσης και της δια βίου μάθησης, δίνοντας την δυνατότητα στις επιχειρήσεις να χρησιμοποιούν εξειδικευμένο δυναμικό. να προωθήσει την καινοτομία. να βοηθήσει στην εξωστρέφεια και παγκοσμιοποίηση των εταιρειών της. Τα Επιμελητήρια, τα οποία αποτελούν τις κυψέλες της επιχειρηματικότητας, θα παίξουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των νέων Ευρωπαϊκών δεδομένων για αυτό, το Ευρωεπιμελητήριο, η Κεντρική Ένωση των Ευρωπαϊκών Επιμελητηρίων, διενήργησε έρευνα μέσω των Επιμελητηρίων της Ευρώπης και κατέληξε σε μερικά συμπεράσματα, τα οποία κατέγραψε στον Άτλαντα Επιχειρηματικότητας. Ο Άτλαντας αυτός καταγράφει αφενός τον ρόλο των Επιμελητήριων και την θετική επίδρασή τους στην οικονομική ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας και αφετέρου την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών περιφερειών με βάσει βασικούς οικονομικούς δείκτες και εστιάζεται: Στο να αναδείξει τις καλές πρακτικές που εφαρμόζονται από Επιμελητήρια, καθώς και την θετική παρέμβαση των Επιμελητηρίων στις τοπικές αγορές, την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας, τους δείκτες ανεργίας, τις οικονομικές ενισχύσεις και ποιες είναι οι χρηματοοικονομικές πηγές, και εάν υπάρχει Ευρωπαϊκή συμμετοχή στις ενισχύσεις αυτές, την καινοτομία, την ενίσχυση και υποστήριξη των εταιρειών και την διεθνοποίηση. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 19

αρθρα Στο να αναδείξει την προστιθέμενη αξία από την συνεργασία μεταξύ τοπικών και Ευρωπαϊκών Επιμελητηρίων και άλλων κρατικών φορέων. Στην ενεργοποίηση του διαλόγου, όσον αφορά το πώς θα αναπτυχθούν και θα προωθηθούν συνεργασίες μεταξύ Πανεπιστημίων και κρατικών φορέων με επιχειρήσεις. Στην δικτύωση και επικοινωνία. Όσον αφορά την δημιουργία μια επιχείρησης, η έρευνα έδειξε ότι βασικός παράγοντας είναι η εκπαίδευση των επιχειρηματιών, η ικανότητα της νέας επιχείρησης να ανταποκριθεί στις ανάγκες τις περιοχής της καθώς και η περιφερειακή πολιτική στήριξη, π.χ από το τοπικό Επιμελητήριο. Επίσης, η υποστήριξη από ομάδα ειδικών και έμπειρων συμβούλων, η καλή οργάνωση, η δικτύωση και η αποτελεσματική προώθηση του προϊόντος ή των υπηρεσιών στις ομάδες στόχου. Όσον αφορά την απασχόληση, κοινός στόχος όλων έχει γίνει η δημιουργία θέσεων εργασίας και η προώθηση εξειδικευμένων επαγγελματιών στην αγορά. Η βελτίωση των δεξιοτήτων των εργαζομένων αποτελεί βασικό παράγοντα ανάπτυξης της ανταγωνιστικότητας των Μικρομεσαίων. Η δε συνεργασία εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και Επιμελητηρίων, σύμφωνα με την έρευνα, φαίνεται ότι γεφυρώνει το χάσμα ανάμεσα στην θεωρητική εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση με τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς. Ερευνώνται επίσης οι πολιτικές εκείνες που θα βοηθήσουν στην πλήρη ένταξη της γυναίκας στην αγορά εργασίας. Η καινοτομία είναι ένας ακόμη παράγοντας για την ανάπτυξη, εξέλιξη και βιωσιμότητα μιας επιχείρησης. Ένας τρόπος για την ανάπτυξη καινοτομίας, είναι η συγκέντρωση γνώσεων και τεχνογνωσίας, η ανταλλαγή ιδεών, η συνεργασία με ερευνητικά κέντρα και η συμφιλίωση μεταξύ επιστήμης και επιχείρησης. Η ανταλλαγή απόψεων και πληροφόρησης είναι ένας σοβαρός συντελεστής ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας. Η συνεργασία στη δημιουργία δικτυώσεων απεδείχθη εποικοδομητική επίσης. Αυτή η συνεργασία μπορεί να οδηγήσει στην εξωστρέφεια, στην ανακάλυψη ευκαιριών και στην ευελιξία ανάπτυξης προϊόντων και υπηρεσιών εκτός συνόρων. Αυτό σημαίνει διεθνοποίηση. Όμως, για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας εκτός συνόρων, απαιτούνται κάποιες προϋποθέσεις. Μέσα επικοινωνίας, άριστα μέσα μεταφορών, οικονομική στήριξη, έλλειψη γραφειοκρατίας και γενικά κρατικές πολιτικές τέτοιες, που να ευνοούν τον επιχειρούντα ώστε να τολμήσει και να ρισκάρει το άγνωστο και προκλητικό. Παράδειγμα προς μίμηση τα Επιμελητήρια της Βόρειας Γερμανίας που ανέλαβαν, με δική τους χρηματοδότηση, την κατασκευή αρτηρίας, επειδή η πολιτεία είχε ολιγωρήσει να ανταποκριθεί στη συγκεκριμένη ανάγκη. Η έρευνα ανέδειξε πολλές καλές πρακτικές, στις οποίες είτε συμμετέχουν, είτε είναι πρωταγωνιστές περιφερειακά Επιμελητήρια. Μελετώντας τες βλέπουμε κοινές συνισταμένες, κοινές πρακτικές και την ίδια στόχευση. Συγκεκριμένα, παρατηρούμαι προσπάθεια διάχυσης της φιλοσοφίας της επιχειρηματικότητας. Παράδειγμα η προσπάθεια της Κεντρικής Ένωσης των Ιταλικών Επιμελητηρίων που κατάφερε να συμπεριληφθεί η επιχειρηματικότητα, και μάλιστα η επαγγελματική μαθητεία στα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της περιοχής της. Η επιτυχία του εγχειρήματος είναι μεγάλη, διότι παρατηρείτε σημαντική απορρόφηση των μαθητευόμενων από τις επιχειρήσεις στις οποίες εκπαιδεύονται. Τα δε Επιμελητήρια των Καρπαθίων ίδρυσαν την Ακαδημία των επιχειρήσεων και δημιούργησαν tailor made projects για τα μέλη τους με θεαματικές επιτυχίες. Τα προγράμματα της επιχειρηματικότητας προσφέρουν εκπαίδευση σε βασικά σημεία, όπως είναι: η επιχειρηματική πολιτική, οι διεθνείς μεταφορές, η διοίκηση των επιχειρήσεων, οι ανθρώπινοι πόροι, οι συνεταιρισμοί, η επαγγελματική κατάρτιση, τα επιχειρηματικά σχέδια, η χρήση του διαδικτύου για την δικτύωση των επιχειρηματιών, το διεθνές εμπόριο, κτλ. Η οικονομία της γνώσης λοιπόν βασικός παράγοντας προώθησης της επιχειρηματικότητας και στήριξης νέων επιχειρηματιών. Η χαρτογράφηση των επιχειρήσεων της Ευρώπης έδωσε όλο το απαιτούμενο υλικό για εξαγωγή συμπερασμάτων. Ένα από αυτά είναι και το ότι η Ευρώπη δεν χρειάζεται μόνον πολιτικούς για να κατευθύνουν την τύχη της, αλλά και επιχειρηματίες. Επιχειρηματίες οι οποίοι με την πείρα τους και την οικονομική δυναμική τους, θα δώσουν νέα πνοή και δύναμη στο υποτονικό πολιτικό της σύστημα. Για το λόγο αυτό, το συμβούλιο των Προέδρων του Ευρωεπιμελητηρίου απεφάσισε την δημιουργία Βουλής Επιχειρηματιών. Την ίδρυση ενός φορέα που θα υπερασπίζεται τα συμφέροντα των επιχειρηματιών από θέση γνώσης και ευθύνης, θα εισηγείται υπεύθυνα τις θέσεις των επιχειρηματιών στην Ευρωπαϊκή Βουλή συντελώντας στην λήψη ορθών αποφάσεων, αποφάσεων που θα συντελέσουν στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και την επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν σήμερα οι επιχειρηματίες. 20 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

επαγγελματικά Νέα Βιβλίο κομμωτηρίων με υπηρεσίες μανικιούρ-πεντικιούρ Tο υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών εξέδωσε την ΠΟΛ 1153/17.12.2007 με τίτλο «Υποχρέωση τήρησης ή μη βιβλίου πελατών από επιτηδευματίες που διατηρούν κομμωτήριο και παράλληλα παρέχουν υπηρεσίες μανικιούρ πεντικιούρ» με την οποία αποφασίστηκαν τα ακόλουθα: Α) Λαμβανομένου υπόψη: α) ότι η συντριπτική πλειοψηφία των επιτηδευματιών που εκμεταλλεύονται κομμωτήριο και παράλληλα παρέχουν υπηρεσίες μανικιούρ πεντικιούρ δε διαθέτει αυτόνομο (ξεχωριστό) τμήμα παροχής αυτών των υπηρεσιών, αλλά παρέχει τις κομμωτικές υπηρεσίες και τις υπηρεσίες μανικιούρ πεντικιούρ σε ενιαίο χώρο και ταυτόχρονα, γεγονός που δημιουργεί σοβαρές δυσκολίες για την ορθή τήρηση του βιβλίου πελατών για τις τελευταίες υπηρεσίες και β) ότι τα ακαθάριστα έσοδα των εν λόγω επιτηδευματιών από την παροχή υπηρεσιών μανικιούρ πεντικιούρ αντιπροσωπεύουν ένα μικρό ποσοστό του συνόλου των ακαθάριστων εσόδων τους, με την παρούσα γίνεται δεκτό από την έκδοσή της και εφεξής οι υπόψη επιτηδευματίες να μην τηρούν βιβλίο πελατών για τις υπηρεσίες μανικιούρ πεντικιούρ που παρέχουν. B) Επίσης και επειδή πριν την έκδοση των 1038342 / 315/0015 / 21.6.2006 και 1046013/367 / 27.6.2006 εγγράφων μας, με τα οποία διευκρινίστηκε ότι υπάρχει υποχρέωση τήρησης βιβλίου πελατών για τις υπηρεσίες μανικιούρ πεντικιούρ από τους επιτηδευματίες που παρέχουν τέτοιες υπηρεσίες και παράλληλα εκμεταλλεύονται κομμωτήριο, υπήρχαν αμφιβολίες σ αυτούς τους επιτηδευματίες ως προς την ύπαρξη ή μη αυτής της υποχρέωσής τους για λόγους χρηστής διοίκησης, με την παρούσα γίνεται ακόμα δεκτό ότι στους εν λόγω επιτηδευματίες, οι οποίοι μέχρι την έκδοση της παρούσας δεν τηρούσαν βιβλίο πελατών για τις υπηρεσίες μανικιούρ πεντικιούρ που παρείχαν ή το τηρούσαν πλημμελώς, εφόσον οι υποθέσεις αυτές εκκρεμούν στις Δ.Ο.Υ., δε θα επιβάλλεται πρόστιμο για τη μη τήρηση του βιβλίου πελατών ή για την πλημμελή τήρησή του. Τέλος και επίσης για λόγους χρηστής διοίκησης, γίνεται δεκτό ότι οι παραβάσεις για τη μη τήρηση ή την πλημμελή τήρηση του βιβλίου πελατών που τυχόν έχουν καταλογιστεί σ αυτούς τους επιτηδευματίες και έχουν οριστικοποιηθεί ή εκκρεμούν ενώπιον των δικαστηρίων, δε θα λαμβάνονται υπόψη κατά την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 30 του Κ.Β.Σ. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 21

επαγγελματικά Νέα Επάγγελμα και ευτυχία Πόσο δύσκολο είναι το επάγγελμα κατά την άσκησή του να δίνει ευτυχία στον επαγγελματία; Αυτό είναι ζητούμενο αλλά δεν είναι πάντα εφικτό και οι Έλληνες επαγγελματίες το γνωρίζουν καλά. Ωστόσο μια έρευνα στο Ηνωμένο Βασίλειο επιχείρησε να δείξει τη σχέση της ευτυχίας και άσκησης επαγγέλματος και έδειξε στους αισθητικούς να προηγούνται στη σχετική βαθμολογία, αφού προηγούνται στην έρευνα για τους πιο ευτυχισμένους εργαζόμενους. Σύμφωνα με το «Δείκτη Ευτυχίας» του οργανισμού City & Guilds, που συντάσσεται ετησίως για να παρακολουθήσει την ικανοποίηση του εργατικού δυναμικού της χώρας, οι αισθητικοί απολαμβάνουν την επαγγελματική σταδιοδρομία τους περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον, βαθμολογώντας την εργασία τους με βαθμό 9.2 στα 10 στην κλίμακα ευτυχίας. Οι κύριοι παράγοντες αυτής της ευτυχίας είναι η δυνατότητα που έχουν οι αισθητικοί να συναντούν πολλούς νέους ανθρώπους (95%) και η αίσθηση ότι η δουλειά τους εκτιμάται (90%). Άλλοι ευτυχείς επαγγελματίες, οι οποίοι επίσης λαμβάνουν υψηλή βαθμολογία, είναι οι ανθοπώλες και οι κομμωτές. Εν τω μεταξύ, πολλά από τα στελέχη (white collars) φαίνεται ότι βρίσκουν λιγότερη χαρά στο περιεχόμενο της εργασίας τους, με τους ειδικούς πληροφορικής, τους δημόσιους υπαλλήλους, τους δικηγόρους και τους φαρμακοποιούς να αξιολογούν την ευτυχία τους με 7.55 στα 10. Κύριοι λόγοι που τους κάνουν να νιώθουν δυστυχείς στις εργασίες τους είναι το άγχος (55%) και η αίσθηση ότι αμείβονται λιγότερο από όσο αξίζουν (35%). Αξιόλογα είναι επίσης τα ευρήματα για την ισορροπία μεταξύ προσωπικής ζωής και εργασίας, όπου οι DJs βαθμολογούνται με 6.7 στα 10. Η δυνατότητά τους να επιλέγουν το πότε εργάζονται (52%) και η δυνατότητα να ταιριάζουν την εργασία τους σε σχέση με τη ζωή τους (50%) είναι οι πιο σημαντικοί παράγοντες για τους DJs. Στα 5 επαγγέλματα με την καλύτερη ισορροπία μεταξύ ζωής και εργασίας είναι οι αισθητικοί με 6.6 στα 10, οι μάγειρες/σεφ με 6.4, οι διακοσμητές με 6.0 και οι ανθοπώλες με 5.8. Δυστυχώς, ένα επιτυχημένο μοντέλο ισορροπίας ζωής και εργασίας παραμένει μακρινό όνειρο για τα στελέχη, τα οποία αξιολογούν την ευτυχία τους από την ισορροπία μεταξύ προσωπικής ζωής και εργασίας με μόνο 4.5 στα 10, και αυτό, σε σύγκριση με το μέσο όρο των ελεύθερων επαγγελματιών που είναι 5.2, αποτυπώνει την κατάσταση. Θετικό εύρημα, ωστόσο, αποτελεί ότι τα επίπεδα ευτυχίας των εργαζομένων έχουν βελτιωθεί από την προηγούμενη χρονιά στα περισσότερα επαγγέλματα, με τους ελεύθερους επαγγελματίες να συνεχίζουν να προηγούνται σημαντικά. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες βαθμολογούν το επίπεδο της ευτυχίας τους με 8.3 σε σύγκριση με το 8.0 του προηγούμενου έτους, τη στιγμή που τα στελέχη το βαθμολογούν με 8.0 σε σύγκριση με το 7.6 του προηγούμενου έτους. Επίσης, στην αντίστοιχη έρευνα του 2005 οι ευτυχέστεροι εργαζόμενοι ήταν οι κομμωτές, με το 40% αυτών να δηλώνουν ότι είναι εξαιρετικά ευτυχείς με τη δουλειά τους, ενώ ακολουθούσαν οι σεφ, οι αισθητικοί και οι υδραυλικοί που κατείχαν τις επόμενες θέσεις στο «Δείκτη Ευτυχίας». Στις τελευταίες θέσεις βρίσκουμε τους δημόσιους υπαλλήλους, τους αρχιτέκτονες, τους φαρμακοποιούς και τους ειδικούς πληροφορικής. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες γίνονται πιο ευτυχείς όσο ενηλικιώνονται. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες ηλικίας 50 ετών και πάνω βαθμολογούν την ευτυχία τους με 8.7 σε σύγκριση με το 8.2 όσων είναι κάτω από 30 ετών. Η έρευνα της City & Guilds δείχνει ότι η ευτυχία βρίσκεται στη χειρωνακτική εργασία. Σύμφωνα με το «Δείκτη Ευτυχίας», σε έρευνα βασισμένη σε δείγμα άνω των 1.000 εργαζομένων, το 20% των επαγγελματιών περιγράφουν τον εαυτό τους ως εξαιρετικά ευτυχισμένο με την εργασία τους ποσοστό που είναι διπλάσιο από το αντίστοιχο των στελεχών που μπορούν να ισχυριστούν το ίδιο. Πολλοί εργαζόμενοι σε χειρωνακτικά επαγγέλματα λαμβάνουν την εκτίμηση για την εργασία τους ως επιβράβευση 65% λένε ότι νιώθουν άξιοι, 62% ότι μαθαίνουν νέα πράγματα, 61% ότι είναι το αφεντικό, 59% ότι δεν είναι σε ένα γραφείο και 52% ότι εκπληρώνουν μία φιλοδοξία. 22 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

επαγγελματικά Νέα Η άρση της προσωποκράτησης για χρέη Απόφαση ΣτΕ 2611/2004 ΚΕΔΕ - Χρέη προς το Δημόσιο - Προσωπική κράτηση - Αντισυνταγματικότητα ρύθμισης - Απόφαση προσωπικής κράτησης - Έφεση - Αρμοδιότητα Μετά την έναρξη ισχύος του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, αρμόδιος για την εκδίκαση εφέσεως κατά αποφάσεως περί προσωπικής κρατήσεως είναι ο Πρόεδρος Εφετών και επί εκκρεμών δικών. Το αναγκαστικό μέτρο της προσωποκρατήσεως των οφειλετών του Δημοσίου αντίκειται εις το Σύνταγμα. Παραπέμπεται στην Ολομέλεια το ζήτημα της συνταγματικότητας του αναγκαστικού μέτρου της προσωπικής κρατήσεως των οφειλετών του Δημοσίου. ΑΡΙΘΜΟΣ 2611/2004 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΣΤ ( ) 10. Επειδή, εν όψει των ανωτέρω το Τμήμα κρίνει ότι το αναγκαστικόν μέτρον της προσωποκρατήσεως των οφειλετών του Δημοσίου, το οποίον προβλέπεται υπό των άρθρων 231-243 του Κώδικος Διοικητικής Δικονομίας (ν. 2717/99, Α 47) αντίκειται εις το Σύνταγμα. Λόγω όμως της μείζονος σπουδαιότητας του ζητήματος και εν όψει του άρθρου 100 παρ. 5 του Συντάγματος το Τμήμα κρίνει ότι τούτο πρέπει να παραπεμφθεί στην Ολομέλεια προς επίλυσιν. Δια ταύτα Παραπέμπει εις την Ολομέλεια το ζήτημα της συνταγματικότητας του αναγκαστικού μέτρου της προσωπικής κρατήσεως των οφειλετών του Δημοσίου. Ορίζει ως εισηγητήν τη Σύμβουλον Μ. Καραμανώφ. Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα την 1η Απριλίου 2004 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 27ης Σεπτεμβρίου 2004. Απόφαση Σ.τ.Ε. 2858/2003, Ολομέλεια [Προσωπική κράτηση οφειλετών Ι.Κ.Α.] Πρόεδρος: Χρ. Γεραρής Εισηγητής: Μ. Καραμανώφ, Σύμβουλος Δικηγόροι: Ι. Παπανδρουλάκης, Βλ. Βούκαλης (Ν.Σ.Κ.), Δ. Αναστασόπουλος (Ν.Σ.Κ.) Προσωπική ελευθερία (άρθρο 5 παρ. 3 Συντ.). A ναγνώστρια του περιοδικού μας ζήτησε να πληροφορηθεί τις βασικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας για την άρση της προσωποκράτησης για χρέη. Επειδή το θέμα ενδιαφέρει πολλούς επαγγελματίες δημοσιεύουμε τις κυριότερες αποφάσεις για το θέμα αυτό. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 23

επαγγελματικά Νέα εφόσον τούτο δεν προκύπτει με σαφήνεια από το νόμο. Το συμπέρασμα αυτό θεμελιώνεται, εξάλλου, στην απορρέουσα από την αρχή του κράτους δικαίου αρχή in dubio pro libertate, η οποία διατρέχει το σύνολο των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Σύμφωνη με το Σύνταγμα ερμηνεία του νόμου. Οι διατάξεις των άρθρων 231 επ. του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας επιτρέπουν την επιβολή του μέτρου της προσωπικής κράτησης μόνον προκειμένου για απαιτήσεις του Δημοσίου και όχι των λοιπών ν.π.δ.δ., όπως είναι το Ι.Κ.Α. Οι διατάξεις των άρθρων 231-233 ΚΔΔ είναι στενά ερμηνευτέες ενόψει των άρθρων 5 παρ. 3 Συντ. και 7 της ΕΣΔΑ. Μειοψηφία. Δεκτή η αίτηση αναιρέσεως. Με την εξεταζόμενη απόφαση της Ολομέλειας του Σ.τ.Ε. παγιώνεται πλέον η νομολογία του Δικαστηρίου για το μέτρο της προσωπικής κράτησης, το οποίο προβλέπεται από τις διατάξεις των άρθρων 231 επ. ΚΔΔ. Ειδικότερα, έτσι, με την εν λόγω δικαστική απόφαση κρίθηκε, όπως άλλωστε και με προγενέστερες αποφάσεις του ΣΤ Τμήματος του Δικαστηρίου, ότι οι ανωτέρω διατάξεις του ΚΔΔ δεν επιτρέπουν πλέον την επιβολή του μέτρου της προσωπικής κράτησης προκειμένου για άλλα, πλην του Δημοσίου, ν.π.δ.δ. Για να καταλήξει, εξάλλου, στην κρίση αυτή, η Ολομέλεια του Σ.τ.Ε. βασίστηκε σε δύο βασικά στοιχεία: πρώτον στη γραμματική διατύπωση των άρθρων 231 παρ. 1, 232 και 233 ΚΔΔ, τα οποία αναφέρονται μόνον στο Δημόσιο και όχι σε άλλα ν.π.δ.δ. Δεύτερον, στο γεγονός ότι οι διατάξεις των άρθρων 5 παρ. 3 Συντ. και 7 ΕΣΔΑ, που κατοχυρώνουν την προσωπική ελευθερία, επιβάλλουν τη στενή ερμηνεία των ανωτέρω διατάξεων του ΚΔΔ. Η ανωτέρω κρίση της πλειοψηφίας του Δικαστηρίου ανταποκρίνεται, νομίζουμε, επαρκέστερα στην αρχή του κράτους δικαίου, η οποία επιβάλλει, μεταξύ άλλων, να μην ερμηνεύονται διασταλτικά οι νομοθετικές διατάξεις που περιορίζουν την ατομική ελευθερία. Δεν είναι, έτσι, σύμφωνη με την ανωτέρω συνταγματική αρχή η επέκταση των περιορισμών των ατομικών δικαιωμάτων σε άλλες κατηγορίες, Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι η Ολομέλεια του Σ.τ.Ε. απέφυγε στην εξεταζόμενη περίπτωση να κρίνει γενικότερα τη συνταγματικότητα του μέτρου της επιβολής προσωπικής κρατήσεως για χρέη προς το Δημόσιο. Αντίθετα, οι προαναφερόμενες παραπεμπτικές αποφάσεις του ΣΤ Τμήματος του Δικαστηρίου αυτού έκριναν ότι οι διατάξεις των άρθρων 231 επ. ΚΔΔ, οι οποίες θεσπίζουν το εν λόγω μέτρο, αντίκεινται στις διατάξεις των άρθρων 2 παρ. 1, 5 παρ. 1, 20 παρ. 1, 21 παρ. 3 και 25 παρ. 1 του Συντάγματος. Η Ολομέλεια επέλεξε, έτσι, να παρακάμψει το μείζον αυτό ζήτημα, περιοριζόμενη απλώς στην κρίση ότι το αναιρεσίβλητο Ι.Κ.Α. δεν έχει τη δυνατότητα να ζητήσει την επιβολή του μέτρου της προσωπικής κρατήσεως σε βάρος των οφειλετών του. Το ζήτημα, επομένως, της συνταγματικότητας του μέτρου αυτού, το οποίο επιβάλλεται σε βάρος των οφειλετών του Δημοσίου, εξακολουθεί ουσιαστικά να παραμένει ανοικτό. Σημειώνεται, πάντως, ότι ο Άρειος Πάγος έχει προχωρήσει σε δραστικό περιορισμό των περιπτώσεων, στις οποίες αναγνωρίζεται η δυνατότητα προσωπικής κράτησης για εμπορικά χρέη. Σύμφωνα, έτσι, με τη νομολογία αυτή του ανώτατου πολιτικού δικαστηρίου της χώρας, το εν λόγω μέτρο μπορεί να διαταχθεί μόνον κατά εκείνου που έχει την οικονομική δυνατότητα να εκπληρώσει τη συμβατική του υποχρέωση, πλην όμως από πρόθεση το αποφεύγει. Η κρίση αυτή του Αρείου Πάγου θεμελιώνεται ουσιαστικά σε μία συσταλτική ερμηνεία των διατάξεων του άρθρου 1047 ΚΠολΔ, ενόψει ιδίως των άρθρων 2 παρ. 1 και 25 παρ. 3 Συντ., καθώς και 11 ΔΣΑΠΔ. Το Συμβούλιο Επικρατείας με νεότερη απόφασή του, τον Ιανουάριο του 2008 έκρινε αντισυνταγματική την κράτηση για χρέη προς το Δημόσιο. 24 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

επαγγελματικά Νέα Η γυναικεία επιχειρηματικότητα Παρά το ότι οι γυναίκες επιχειρηματίες είναι λίγες σε αριθμό, εν τούτοις είναι γνωστό ότι εκατοντάδες γυναίκες σύζυγοι συναδέλφων επαγγελματιών συμμετέχουν ενεργά στις εργασίες των καταστημάτων μας. Το Εθνικό Επιμελητηριακό Δίκτυο Ελληνίδων Γυναικών Επιχειρηματιών της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος πραγματοποίησε πανελλαδική έρευνα για την ανάπτυξη της γυναικείας επιχειρηματικότητας και γενικότερα για την επαγγελματική τους εξέλιξη. Τα συμπεράσματα και οι προτάσεις έχουν ως εξής: Να προωθηθούν/προβληθούν τα πρότυπα επιτυχημένων γυναικών επιχειρηματιών. Να προωθηθεί η ιδέα της επιχειρηματικότητας των γυναικών. Η ενημέρωση να ξεκινά από το δημοτικό σχολείο. Να ενθαρρύνονται οι μαθήτριες από το σχολείο ώστε να στρέφονται σε κλάδους που θεωρούνται «ανδρικοί». Να επεκταθούν και στον ιδιωτικό τομέα παροχές του Δημοσίου προς τις εργαζόμενες μητέρες. Να θεσμοθετηθεί με ποσόστωση η δραστηριοποίηση των γυναικών σε «ανδροκρατούμενους» κλάδους και να δοθούν ενισχύσεις από την πολιτεία για την ανάπτυξη γυναικείας επιχειρηματικότητας στους κλάδους αυτούς. Για τη διεξαγωγή της συγκεκριμένης έρευνας όσο και παλαιότερων συμμετείχαν ενεργά τα 59 Επιμελητήρια που λειτουργούν ανά την Ελλάδα και τα οποία είναι μέλη της Κεντρικής Ένωσης και εκπροσωπούνται στο Δίκτυο. Η έρευνα Τα σημαντικότερα συμπεράσματα έρευνας χαρτογράφησης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος της γυναίκας στην Ελλάδα, παρουσιάστηκαν σε εκδήλωση που οργάνωσε πρόσφατα το Δίκτυο Γυναικών. Η έρευνα δημοσιεύεται στο διαδικτυακό τόπο του Δικτύου wbc-net.org Η πρώτη αυτή χαρτογράφηση επιβεβαίωσε ότι η φτώχεια είναι «γένους θηλυκού» και στην πατρίδα μας, η οποία κατέχει τα πρωτεία μεταξύ των «παλαιότερων»12 χωρών της ΕΕ, με ποσοστό 22%, ενώ για τις γυναίκες φθάνει το 27%. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 25

επαγγελματικά Νέα Οι άνδρες μονοπωλούν τις θέσεις ευθύνης και υψηλής ειδίκευσης και είναι αυτοί που ηγούνται στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Όσο κατεβαίνει ο πήχυς των εργασιακών απαιτήσεων, τόσο ανεβαίνει το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών και τις συναντάμε σε θέσεις ευέλικτης και μερικής απασχόλησης και σε θέσεις παραοικονομίας με μέση αμοιβή στο 75-80% της αμοιβής των ανδρών. Σιγά-σιγά όμως φαίνεται ότι τα πράγματα αρχίζουν να αλλάζουν. Όλο και περισσότερες γυναίκες καταλαμβάνουν υψηλόβαθμες θέσεις εργασίας και τις συναντάμε σε επαγγέλματα γοήτρου και κύρους, χωρίς το ποσοστό συμμετοχής τους να ανατρέπει τα δεδομένα. Ποιες είναι οι επιλογές των Ελληνίδων; Ο χώρος της εκπαίδευσης, της νοσηλευτικής, της αισθητικής, της γεωργίας, του τουρισμού και γενικά επαγγελμάτων παροχής υπηρεσιών, όπου καλύπτουν ποσοστό 28%. Απέχουν ουσιαστικά από τις νέες τεχνολογίες και από επαγγέλματα τεχνικά, τα οποία έχουν υψηλή ζήτηση και είναι ικανοποιητικά αμειβόμενα, όπως οι υδραυλικοί, οι ψυκτικοί, οι μηχανικοί, οι ηλεκτρολόγοι, οι οδηγοί, κ.ά. Εκεί που οι γυναίκες εμφανίζονται δυναμικά είναι η ελεύθερη οικονομία, ο χώρος του «επιχειρείν», παρ' όλο που το ποσοστό των γυναικών επιχειρηματιών στην Ελλάδα φθάνει μόλις το 10%, εν αντιθέσει με την υπόλοιπη Ευρώπη που είναι 20% και την Αμερική όπου φθάνει το 35%. Ικανοποιητικό είναι το ποσοστό των αυτοαπασχολούμενων γυναικών 23% έναντι 27% στην Ευρώπη. Οι Ελληνίδες επιχειρηματίες είναι παντρεμένες (66,4%) και έχουν οικογένεια. Άνοιξαν την επιχείρησή τους με δικά τους κεφάλαια (66,8%) ή δανείστηκαν από το περιβάλλον τους (33,6%). Έχουν μικρά κέρδη και στην πλειονότητά τους είναι απόφοιτες Λυκείου. Εργάζονται 40-60 ώρες στην επιχείρησή τους και οι αρνητικές επιπτώσεις στην οικογένειά τους είναι πολλές. Δεν υπάρχει ελεύθερος χρόνος για κοινωνικές υποχρεώσεις, για τη φροντίδα των παιδιών, για την προσωπική τους ανάπτυξη, την υγεία και την ποιότητα ζωής. Επιχειρηματικές επιλογές Ποιες είναι οι επιχειρηματικές επιλογές της Ελληνίδας; Κομμωτήρια, περίπτερα, μικρά μπακάλικα, ζαχαροπλαστεία, είδη ένδυσης, επίπλου, διακόσμησης, ινστιτούτα ομορφιάς, φροντιστήρια, καθαριστήρια, φασόν με εργασία στο σπίτι, κ.ά. Καταλυτικός παράγοντας της ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας της γυναίκας είναι οι υποχρεώσεις της που απορρέουν από την οικογένεια. Η ελληνική παράδοση και κουλτούρα αλλά και των περισσότερων κρατών της Ευρώπης, θέλει τη γυναίκα στο σπίτι, μάνα για τα παιδιά, σύντροφο για το σύζυγο, κόρη για τους ηλικιωμένους γονείς, μαγείρισσα και οικοκυρά. Ένας άλλος παράγοντας που ανέδειξε η έρευνα είναι ότι οι εισαγόμενοι στα πανεπιστήμια είναι σε ποσοστό 60% γυναίκες, έναντι 40% των ανδρών. Αυτό σημαίνει ότι οι νέες αυτές επιστήμονες θα διεκδικήσουν θέσεις εργασίας και ευθύνης και ίσως συμμετοχή σε υψηλόβαθμες θέσεις - ένας ακόμη παράγοντας, η μόρφωση, που τις απομακρύνει από τα παραδοσιακά στερεότυπα. Από προηγούμενη έρευνα σχετικά με την καταγραφή και παρακολούθηση των αποτελεσμάτων των μέχρι σήμερα επιδοτημένων ευρωπαϊκών προγραμμάτων είχαν αναδειχθεί αδυναμίες και προβλήματα για τα οποία το Δίκτυο αναζήτησε λύσεις, ώστε τα προγράμματα αυτά να ενισχύουν πραγματικά τη γυναικεία επιχειρηματικότητα. Υπενθυμίζεται δε ότι το υπουργείο Ανάπτυξης έχει εγκρίνει πάνω από 1.600 επιχειρηματικά σχέδια με προϋπολογισμό άνω των 137 εκατ. ευρώ. 26 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

επαγγελματικά Νέα Όχι εστιατόρια ή κέντρα σε πλωτές εξέδρες Όχι στη χρήση των πλωτών εξεδρών ως κέντρων αναψυχής ή εστιατορίων λέει με εγκύκλιό του το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών. Όπως αναφέρει η εγκύκλιος επιτρέπεται η κατασκευή πλωτών εξεδρών επιφάνειας μέχρι 100 μ2 και για εποχιακή χρήση μέχρι έξι μηνών για την επιδίωξη σκοπών που προβλέπονται στις κείμενες διατάξεις καθώς και για πολιτιστικούς σκοπούς, όπως τα θαλάσσια μέσα αναψυχής (σκι, τζετ σκι κλπ) που για λόγους ασφάλειας των λουομένων είναι προτιμότερο να μη βρίσκονται στην ακτογραμμή. Ειδικότερα η εγκύκλιος αναφέρει: Με αφορμή ερωτήματα που κατά καιρούς έχουν υποβληθεί στην Υπηρεσία μας αναφορικά με το πεδίο εφαρμογής της παρ. 5 του άρθρου 14 του ν.2971/2001 αλλά και έγγραφα του Γ.Ε.Ν., στα οποία φέρεται η εν λόγω Υπηρεσία να έχει γνωμοδοτήσει σε πολλές περιπτώσεις για τοποθέτηση πλωτών εξεδρών για πρόσδεση σκαφών, σας γνωρίζουμε τα εξής: Σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ.5 ν. 2971/2001 επιτρέπεται η κατασκευή πλωτών εξεδρών επιφάνειας μέχρι 100 μ2 και για εποχιακή χρήση μέχρι έξι (6) μηνών για την επιδίωξη σκοπών που προβλέπονται στις κείμενες διατάξεις καθώς και για πολιτιστικούς σκοπούς. Η Υπηρεσία μας ερμηνεύοντας την ανωτέρω διάταξη δέχτηκε ότι στη διάταξη αυτή εμπίπτουν αποκλειστικά τα θαλάσσια μέσα αναψυχής (σκι, τζετ σκι κλπ) που για λόγους ασφάλειας των λουομένων είναι προτιμότερο να μη βρίσκονται στην ακτογραμμή. Σε καμιά περίπτωση οι πλωτές εξέδρες δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εστιατόρια ή κέντρα αναψυχής, ενώ για τη διαδικασία παραχώρησης προβλέπεται πιο ευέλικτη διαδικασία έναντι της παρ.2 καθώς απαιτείται σύμφωνη γνώμη της αρμόδιας Λιμενικής Αρχής, του Γ.Ε.Ν., της αρμόδιας Υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού, της αρμόδιας Υπηρεσίας του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και απλή γνώμη του οικείου Ο.Τ.Α. Α βαθμού. Δυνάμει του τελευταίου εδαφίου της παρ.5 εκδόθηκε από το ΥΕΝ και σχετική Υπουργική Απόφαση που ρυθμίζει τις λεπτομέρειες εφαρμογής για την παραχώρηση του δικαιώματος κατασκευής πλωτών εξεδρών. Πρόκειται για την υπ αριθμ. 3117.1/ΜΦ 4Β/Ν/01/3-3-2003 Απόφαση του Υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας με την οποία καθορίστηκαν τόσο η διαδικασία έκδοσης των αδειών για τις πλωτές εξέδρες όσο και οι λοιπές λεπτομέρειες για την εφαρμογή της διάταξης (π.χ. απόσταση των πλωτών εξεδρών από την ακτογραμμή, απαιτούμενα δικαιολογητικά που υποβάλλονται στη Λιμενική Αρχή προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια αυτών, τεχνικές προδιαγραφές τους κ.λ.π.). Επίσης με το άρθρο 4 της ίδιας Υπουργικής Απόφασης ορίζεται ότι οι πλωτές εξέδρες μπορούν να χρησιμοποιούνται για λόγους ανωτέρας βίας (π.χ. ιδιαίτερα δυσμενείς καιρικές συνθήκες) και στιγμιαία για απλή αποεπιβίβαση επιβατών από και προς την ξηρά, εφόσον όμως δεν παραβλάπτονται οι σκοποί για τους οποίους τοποθετήθηκαν αυτές. Όπως προκύπτει τόσο από τη γραμματική όσο και από την τελολογική ερμηνεία της διάταξης αυτής, η αποβίβαση και επιβίβαση επιβατών προβλέπεται ως μια κατ εξαίρεση δραστηριότητα που ασκείται στιγμιαία και για λόγους ανωτέρας βίας και σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί αυτοσκοπό για την κατασκευή της εξέδρας. Η άποψη αυτή ενισχύεται περαιτέρω από το γεγονός ότι η χρήση Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 27

επαγγελματικά Νέα Σύσκεψη για την αντιμετώπιση παραεμπορίου για αποβίβαση και επιβίβαση ρητά επιτρέπεται μόνο εφόσον δεν παραβλάπτονται οι σκοποί για τους οποίους τοποθετήθηκαν οι πλωτές εξέδρες. Σημειώνεται ότι με εξαίρεση των πλωτών εξεδρών και των έργων της παρ.3 του άρθρου 14, δεν υπάρχει άλλη πρόβλεψη για την παραχώρηση αμιγώς θαλάσσιου χώρου, ενώ σύμφωνα με τη ρητή διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 14 του ν. 2971/2001 η παραχώρηση για την κατασκευή εξέδρας αφορά μόνο την εποχιακή χρήση αυτής έως έξι (6) μήνες και συνεπώς η διαδικασία που απαιτείται για την παραχώρηση αυτή θα πρέπει να ακολουθείται εξαρχής κάθε έτος. Σε περίπτωση πάντως που κάποια από τις συναρμόδιες Υπηρεσίες έχει γνωμοδοτήσει για χρονικό διάστημα άνω του έτους, δεν απαιτείται να γνωμοδοτήσει εκ νέου για χρονικό διάστημα που καλύπτεται ήδη από την προγενέστερη αυτή γνώμη της. Οι Κτηματικές Υπηρεσίες που κοινοποιείται η παρούσα ερμηνευτική εγκύκλιος της παρ. 5 άρθρου 14 ν. 2971 / 2001 παρακαλούνται να μην προωθούν για γνωμοδότηση στους συναρμόδιους φορείς αιτήσεις παραχώρησης για την κατασκευή πλωτών εξεδρών, που δεν πληρούν τα ανωτέρω εκτεθέντα και κυρίως στις περιπτώσεις που δεν μπορούν να υπαχθούν στους σκοπούς που προβλέπει ο νόμος για την αδειοδότηση αυτών και γενικά να ακολουθούν την πιστή τήρηση του νόμου, της ανωτέρω αναφερόμενης Υπουργικής Απόφασης και της παρούσας ερμηνευτικής εγκυκλίου. O Υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Γεώργιος Βλάχος συναντήθηκε, στις 17 Δεκεμβρίου 2007 με το Γενικό Γραμματέα ΥΠΕΕ (πρώην ΣΔΟΕ) κ. Κλαδά Σπύρο, τον Υποστράτηγο ΕΛΑΣ κ. Γουργούλη Γ. τον Αντιδήμαρχο Αθηναίων κ. Παπαδάκη Ανδρέα σχετικά με την αντιμετώπιση του παραεμπορίου. Η σύσκεψη εξέτασε σε συνεννόηση με το Νομάρχη Αθηνών κ. Γιάννη Σγουρό την πρόταση να δημιουργηθούν μικτά κλιμάκια για την πάταξη, για την αντιμετώπιση παραεμπορίου στην Αθήνα, μοντέλο το οποίο θα επεκταθεί με τη συμμετοχή των αντίστοιχων φορέων στον Πειραιά και τις άλλες πόλεις. Ως γνωστό τα φαινόμενα του παραεμπορίου έχουν απλωθεί δημιουργώντας τεράστια προβλήματα. Στην προσπάθεια μας αυτή δήλωσε ο Υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Γεώργιος Βλάχος «ζητάμε τη βοήθεια όλων των φορέων της κάθε τοπικής κοινωνίας. Για το λόγο αυτό το 1520 η γνωστή γραμμή της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή θα δέχεται παράπονα, υποδείξεις και περιστατικά. Η γραμμή 195 του Δήμου Αθηναίων θα δέχεται επίσης αυτά τα περιστατικά και βεβαίως οι εκπρόσωποι των Εμπορικών Συλλόγων μπορούν να απευθύνονται τόσο στη Νομαρχία Αθηνών όσο και στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου προκειμένου αυτά τα περιστατικά να αξιολογούνται και να αντιμετωπίζονται. Θέλουμε να ζητήσουμε από τους πολίτες και από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης να στηρίξουν αυτή την προσπάθεια, για την οποία εμείς πιστεύουμε ότι πολύ σύντομα θα δώσει αποτελέσματα. Θέλω επίσης να διευκρινίσω ότι η προσπάθεια αυτή δεν έχει να κάνει μόνο μ αυτές τις γιορτινές μέρες. Ξεκινά αυτές τις ημέρες αλλά η πρόθεση μας, η απόφασή μας είναι να συνεχίσουμε όλο το χρόνο και αυτό θα το διαπιστώσετε όλοι στο επόμενο διάστημα». 28 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

επαγγελματικά Νέα Το κάπνισμα υπό διωγμό Mε αφορμή και αιτία τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος στην υγεία του πληθυσμού και το τεράστιο κοινωνικό και ιατροφαρμακευτικό κόστος, πολλές χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα λαμβάνουν συνεχώς μέτρα περιορισμού του καπνίσματος. Είναι γνωστοί οι περιορισμοί που έχουν ήδη επιβληθεί στην Ελλάδα στο κάπνισμα σε δημόσιους χώρους αλλά κυρίως στα καταστήματα επισιτισμού. Μάλιστα η απόφαση εκείνη είχε προκαλέσει την έντονη αντίδραση του κλάδου. Γαλλία - Γερμανία Αλλάζουν τα δεδομένα και οι συνήθειες για Γάλλους και Γερμανούς από την 1.1.2008 καθώς τέθηκε σε εφαρμογή η απόφαση για την απαγόρευση καπνίσματος σε μπαρ, εστιατόρια και καφετέριες. Η νέα νομοθεσία έρχεται να ανατρέψει πολυετή παράδοση, προκαλώντας ποικίλες αντιδράσεις στη γερμανική και τη γαλλική κοινωνία. Σε ό,τι αφορά τη Γαλλία, ειδικότερα, από την 1η Ιανουρίου 2008 το κάπνισμα απαγορεύεται σε εστιατόρια, καζίνο και μπαρ. Παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι καπνιστές δεν μπορούν να συμβιβαστούν με την ιδέα της απαγόρευσης, έρευνες δείχνουν πως το 66% της γαλλικής κοινωνίας υποστηρίζει τη νέα νομοθεσία. Όπως σημειώνει η Herald Tribune, το μέτρο εκτός από δυσαρέσκεια στους καπνιστές δείχνει να προκαλεί και μεγάλο άγχος στους ιδιοκτήτες εστιατορίων και καφέ. Ο Ολίβιε Κολόμπε, ιδιοκτήτης καφετέριας στο κέντρο του Παρισιού αναρωτήθηκε: «Όλοι οι υπάλληλοί μου καπνίζουν. Όλοι οι πελάτες μου καπνίζουν. Τι θα κάνουμε;» Για τον ίδιο η απαγόρευση θέτει και πρακτικά ζητήματα: Χωρίς τσιγάρα οι πελάτες δε θα είναι πρόθυμοι να περιμένουν μέχρι να ετοιμαστεί το φαγητό τους ενώ οι μάγειρες και οι σερβιτόρες θα πρέπει να επιταχύνουν πάρα πολύ τους ρυθμούς της δουλειάς τους... Δε φαίνεται όμως να συμμερίζονται όλοι τις ίδιες ανησυχίες. Οι ιδιοκτήτες καταστημάτων στη Γαλλία, που αρνούνται κατηγορηματικά να συμμορφωθούν με την απαγόρευση του καπνίσματος, μειοψηφούν. Σύμφωνα με την εφημερίδα Le Monde, η μεγάλη πλειοψηφία των ιδιοκτητών καφετεριών και εστιατορίων είναι αποφασισμένη και πρόθυμη να συμμορφωθεί με το νέο μέτρο. Όπως δήλωσε ο πρόεδρος του συνδικάτου εστιατόρων και ξενοδόχων στη Γαλλία: «Ένα από τα κλειδιά για τη σωστή εφαρμογή της απαγόρευσης είναι πως αυτή είναι απόλυτη και τελεσίδικη» Αυστραλία: Ούτε μέσα στα ΙΧ επιτρέπεται από 1.1.08 το κάπνισμα! Από την Πρωτοχρονιά του 2008, το κάπνισμα απαγορεύεται και στα αυτοκίνητα στην αυστραλιανή πολιτεία της Τασμάνιας, αν μεταξύ των επιβατών είναι και ανήλικα παιδιά. Σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία οι οδηγοί αλλά και οι επιβάτες θα πρέπει να προσαρμοστούν στη νέα νομοθεσία μέσα σε ένα τρίμηνο, γιατί στη συνέχεια η αστυνομία θα είναι "αμείλικτη". Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 29

επαγγελματικά Νέα Στην Πορτογαλία Ακολουθώντας το παράδειγμα της Γαλλίας και της Γερμανίας, η Πορτογαλία υιοθέτησε ένα νόμο που θα αλλάξει τις συνήθειες των καπνιστών της χώρας, αφού το κάπνισμα θα απαγορευτεί στους δημόσιους χώρους. Στη Λιθουανία από 1 Ιανουαρίου 2007 εφαρμόζεται απαγόρευση καπνίσματος στους δημόσιους χώρους. Η κυβέρνηση της Ολλανδίας απαγόρευσε το κάπνισμα στους δημόσιους χώρους από τις αρχές του 2008. Τα τελευταία χρόνια γενικά η μία χώρα μετά την άλλη ψηφίζουν και εφαρμόζουν αντικαπνιστικούς νόμους: H Νορβηγία επιβάλλει πλήρη απαγόρευση καπνίσματος σε εστιατόρια και μπαρ. Η Φινλανδία επίσης. H Νέα Ζηλανδία επεκτείνει παλαιότερή της απαγόρευση σε εστιατόρια, μπαρ, καζίνο και σχολεία. H Κούβα απαγορεύει το κάπνισμα σε μέσα μεταφοράς, γραφεία, θέατρα και στάδια. H Ουκρανία απαγορεύει το κάπνισμα σε δημόσιους χώρους. H Ινδονησία απαγορεύει το κάπνισμα σε δημόσιους χώρους της Τζακάρτα. H Ινδία απαγορεύει το κάπνισμα σε δημόσιους χώρους. Το Μπανγκλαντές επιβάλλει απαγόρευση καπνίσματος. H Σιγκαπούρη επεκτείνει παλαιότερή της απαγόρευση. Το Χονγκ Κονγκ επεκτείνει την απαγόρευση σε γραφεία και εστιατόρια. H Βρετανία ψηφίζει την απαγόρευση του καπνίσματος σε μπαρ και κλαμπ. Η Ιαπωνία εφαρμόζει απαγόρευση καπνίσματος σε δημόσιους χώρους. Από το καλοκαίρι του 2006 εφαρμόζει και το Λουξεμβούργο αντικαπνιστικό νόμο. Αυτοί που ΦεύγουΝ έφυγε ο Γιώργος Μότσος Στις 25 Δεκεμβρίου 2007 έχασε τη μάχη για τη ζωή ο Γιώργος Μότσος, πρώην πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ και μέλος του Δ.Σ. του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου της Αθήνας, μετά από πολύχρονο αγώνα με την επάρατη νόσο. Το συνδικαλιστικό και επιμελητηριακό κίνημα έχασαν ένα αξιόλογο στέλεχος, που για χρόνια υπηρέτησε με συνέπεια και μαχητικότητα τους θεσμούς αυτούς. Πολλοί συνδικαλιστές και φίλοι τον συνόδεψαν στην τελευταία του κατοικία στο νεκροταφείο Βύρωνα στις 27 Δεκεμβρίου. Ο Γιώργος Μότσος γεννήθηκε το 1944 στο Αγρίνιο Αιτωλοακαρνανίας. Ήταν βιοτέχνης και διατηρούσε εργαστήριο έγχρωμης φωτογραφίας. Διετέλεσε: Πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ 2000-2002 και μέλος του Προεδρείου της από το 1988. Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΒΕΑ) Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΟΜΜΕΧ. Γενικός Γραμματέας του Συνδέσμου Εργαστηρίων έγχρωμης φωτογραφίας. Μέλος της Οικονομικής & Κοινωνικής Επιτροπής (ΟΚΕ) Βρυξελλών. Συμμετείχε σε πληθώρα Επιτροπών και Φορέων Επαγγελματικής Κατάρτισης. Το ΕΕΑ απευθύνει θερμά συλλυπητήρια στην οικογένειά του. Ας είναι ελαφρό το χώμα που τον σκεπάζει. 30 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

επαγγελματικά Νέα Αντιπαραθέσεις στην αγορά καυσίμων Mε φόντο την ισχυρή πίεση των διεθνών τιμών πετρελαίου, που κινούνταν στις αρχές του χρόνου στον αστερισμό των 100 ευρώ το βαρέλι, διεξάγεται μια ισχυρή αντιπαράθεση στην εσωτερική αγορά για το πώς θα μειωθούν οι τιμές. Αφορμή έδωσε η δήλωση, στις 10.1.2008, του προέδρου του ΕΒΕΑ κ. Κων/νου Μίχαλου, ο οποίος ζήτησε να καταργηθούν το ωράριο και οι κανόνες ασφαλείας που ισχύουν μέσω των αποστάσεων των πρατηρίων από χώρους συνάθροισης κοινού, προκειμένου να μπορούν τα μεγάλα σούπερ μάρκετ να ανοίγουν πρατήρια ακόμα και στα υπόγεια πάρκινγκ τους! Ειδικότερα στις δηλώσεις του ο κ. Μίχαλος ανέφερε ότι «Το ΕΒΕΑ συμφωνεί απόλυτα στην άρση των περιορισμών του ανταγωνισμού και επαναφέρει την πρόταση για τη δημιουργία πρατήριων υγρών καυσίμων στους χώρους υπεραγορών, καθώς η διεθνής και ευρωπαϊκή εμπειρία έχουν αποδείξει ότι μπορούν έτσι να διαμορφωθούν χαμηλότερες τιμές. Παράλληλα, το ΕΒΕΑ προτείνει την προώθηση δέσμης μέτρων αλλά και κινήτρων τόσο για την απελευθέρωση του ωραρίου λειτουργίας των πρατήριων υγρών καυσίμων όσο και τον εκσυγχρονισμό τους, με την αυτοματοποίηση των αντλιών (self service), που μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση του λειτουργικού κόστους και κατ επέκταση στη συμπίεση των τιμών. Η Ομοσπονδία Βενζινοπωλών Ελλάδος αντέδρασε άμεσα και με ανακοίνωσή της αναφέρει ότι «Με κατάπληξη πληροφορήθηκαν οι βενζινοπώλες τις προτάσεις του προέδρου του ΕΒΕΑ κ. Κων/νου Μίχαλου για τη δρομολόγηση εξελίξεων πλήρους μονοπώλησης της λιανικής αγοράς υγρών καυσίμων στο όνομα του ανταγωνισμού, της ακρίβειας και της προστασίας του καταναλωτή! Οι προτάσεις το μόνο που περιέχουν εί- Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 31

επαγγελματικά Νέα ναι να καταργηθεί κάθε προστασία των καταναλωτών, κάθε κανόνας ασφάλειας, κάθε ωράριο και να παραδοθεί σταδιακά η αγορά σε λίγα χέρια». Σύμφωνα με την Ομοσπονδία «κανένας νόμος δεν απαγορεύει στα σούπερ μάρκετ να ανοίξουν πρατήριο υγρών καυσίμων με ίδιους όρους με όλα τα άλλα πρατήρια και να προσφέρουν «φθηνά καύσιμα για το λαό». Η απαίτηση να καταργηθούν οι όροι ασφάλειας στην ίδρυση και λειτουργία των πρατηρίων, ώστε να μπορούν να ανοίγουν τα μεγάλα σούπερ μάρκετ πρατήρια στα υπόγεια πάρκινγκ τους, αποτελεί πρόκληση για μια σύγχρονη κοινωνία που θέλει να τηρεί όρους υγιεινής και ασφάλειας για τον πληθυσμό. Θέλουν ανεύθυνα και στο βωμό του κέρδους τους να βάλουν μια βόμβα στα πόδια χιλιάδων ανύποπτων καταναλωτών. Ποιος θα απολογηθεί για οποιοδήποτε ατύχημα γίνει σε μια Ο ανταγωνισμός όμως δεν ενισχύεται με είσοδο μερικών πολυεθνικών και εξόντωση των ανεξάρτητων λιανοπωλητών αλλά με ακριβώς αντίθετη πολιτική. τέτοια περίπτωση; Εμείς θεωρούμε ότι, η τόση πίεση των σούπερ μάρκετ να μπορούν να ανοίγουν πρατήρια στα πάρκινγκ τους, αφορά την παραπλάνηση των καταναλωτών με εκμετάλλευση μιας δεσπόζουσας θέσης και με την αξιοποίηση γνωστών συνδυασμών αγορών από το σούπερ μάρκετ με τις τιμές των καυσίμων, πράγμα που στην πράξη ανάγεται σε αθέμιτες πρακτικές ανταγωνισμού σε βάρος των βενζινοπωλών και των καταναλωτών. Για ποια συμπίεση των τιμών από τα πρατήρια των σούπερ μάρκετ μιλάει ο κ. Μίχαλος; Για ποια λειτουργία της Επιτροπής Ανταγωνισμού που θα προστατεύσει τους καταναλωτές μιλάει, όταν με τις έρευνές της παρακάμπτει τα διυλιστήρια και τις εταιρείες και καταλήγει στο ότι ο μόνος ύποπτος χώρος για τις ακριβές τιμές είναι τα πρατήρια λιανικής!!! Μήπως εδώ πρέπει να θυμίσουμε τι έγινε με τη μονοπώληση σε έναν άλλο παρόμοιο χώρο; Οι βιομηχανίες γάλακτος σε συνεννόηση με τα σούπερ μάρκετ και αφού πρώτα εξόντωσαν τους μικροπαραγωγούς και τους λιανοπωλητές, εκμεταλλεύονταν ασύστολα επί χρόνια τους καταναλωτές με εναρμονισμένες συμφωνίες, που έφτασαν το ελληνικό γάλα να πωλείται στην Ελλάδα πολύ ακριβότερα από τις χώρες της ΕΕ. Τα σχετικά πρόστιμα που τους επιβλήθηκαν απέδειξαν μεν την απάτη, αλλά δεν έλυσαν το πρόβλημα γιατί και σήμερα το γάλα είναι από τα ακριβότερα στην ΕΕ. Μήπως αυτή τη μοίρα ετοιμάζουν για τους Έλληνες καταναλωτές υγρών καυσίμων ο κ. Μίχαλος και τα συμφέροντα που εκπροσωπεί; Αποτελεί υποκρισία τα περί εισόδου «νέων παικτών» στην αγορά με την είσοδο των σούπερ μάρκετ. Αυτό που θα γίνει θα είναι να εισέλθουν 5-10 μεγάλοι όμιλοι με 1.000-1.500 πρατήρια που ευκόλως μπορούν να εφαρμόσουν εναρμονισμένη πρακτική μεταξύ τους και μεταξύ των πρατηρίων τους προκειμένου να εξοντώσουν τους 8.000 ανεξάρτητους βενζινοπώλες. Ο ανταγωνισμός όμως δεν ενισχύεται με είσοδο μερικών πολυεθνικών και εξόντωση των ανεξάρτητων λιανοπωλητών αλλά με ακριβώς αντίθετη πολιτική. Ποιο παράδειγμα να ζηλέψουν οι Έλληνες καταναλωτές από κάποιες χώρες της ΕΕ, μήπως αυτό της πλήρους μονοπώλησης της αγοράς από ελάχιστες πολυεθνικές τροφίμων και καυσίμων; Αυτό το μοντέλο μας προτείνει ως ιδανικό ο κ. Μίχαλος; Θεωρεί ότι δε γνωρίζουμε τι έχει γίνει όπου έχει καταργηθεί κάθε προστασία της αγοράς και του ανταγωνισμού με αποτέλεσμα να μονοπωληθεί η αγορά; Καμία Επιτροπή Ανταγωνισμού δεν έσωσε τους καταναλωτές από τις ακριβές τιμές». 32 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

οικονομική ενημέρωση Στα 96,39 δολάρια έκλεισε το 2007 το πετρέλαιο Στην υψηλή τιμή των 96,39 έκλεισε το βαρέλι πετρελαίου στις διεθνείς αγορές στις 31 Δεκεμβρίου 2007 αποχαιρετώντας το χρόνο σε μια τιμή υψηλότερη κάθε εκτίμησης. Στην αύξηση των τιμών, οι αναλυτές εκτιμούν ότι συνέβαλε η ένταση των γεωπολιτικών ανησυχιών, κυρίως λόγω της αστάθειας στο Πακιστάν αλλά και η μείωση των στρατηγικών αποθεμάτων στις ΗΠΑ, γεγονότα που αντιστάθμισαν τον κίνδυνο επιβράδυνσης της αμερικανικής οικονομίας. Οι τιμές πετρελαίου έχουν αυξηθεί κατά 58% από τις αρχές του έτους και άγγιξαν το υψηλό ρεκόρ των 99,29 δολαρίων στις 21 Νοεμβρίου, αναφέρει το Reuters. Το μεσημέρι της Δευτέρας 31 Δεκεμβρίου 2007, το αργό παράδοσης Φεβρουαρίου διαμορφώθηκε στα 96,39 δολάρια το βαρέλι έναντι των 96 δολαρίων την Παρασκευή. Την ίδια στιγμή, το μπρεντ αυξήθηκε κατά 72 σεντς και διαμορφώθηκε στα 94,63 δολάρια. Σημειώνουμε ότι στις 3 Ιανουαρίου 2008 η τιμή ξεπέρασε τα 100 δολάρια το βαρέλι!!! Αλλαγές στη φορολογία των εισαγόμενων μεταχειρισμένων ΙΧ Αλλαγές στο καθεστώς φορολογίας των εισαγόμενων μεταχειρισμένων οχημάτων φέρνει το νέο φορολογικό νομοσχέδιο, καθώς η χώρα μας συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από την κοινοτική νομοθεσία και από την απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων τον περασμένο Σεπτέμβριο. Οι διατάξεις αναφορικά με τον προσδιορισμό της φορολογητέας αξίας τροποποιούνται και η κλίμακα απομείωσης που θα εφαρμόζεται για τον καθορισμό της φορολογητέας αξίας των μεταχειρισμένων αυτοκινήτων θα στηρίζεται όχι μόνο στο κριτήριο της παλαιότητας, όπως συνέβαινε ως σήμερα, αλλά θα λαμβάνονται υπόψη και τα διανυθέντα χιλιόμετρα. Θα υπάρχει δηλαδή και ένας πρόσθετος συντελεστής απομείωσης της φορολογητέας αξίας, που θα προκύπτει από τα χιλιόμετρα τα οποία έχει διανύσει, ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια, το μεταχειρισμένο αυτοκίνητο. Με την προτεινόμενη διάταξη, η φορολογητέα αξία των μεταχειρισμένων επιβατικών αυτοκινήτων θα απομειώνεται από τον πρώτο μήνα κυκλοφορίας και οι συντελεστές λόγω παλαιότητας θα Για τον πρώτο χρόνο η μείωση θα ανέρχεται σε 1,30% για κάθε μήνα κυκλοφορίας. Για το δεύτερο χρόνο η μείωση θα ανέρχεται σε 0,70% για κάθε μήνα κυκλοφορίας. Για τον τρίτο χρόνο η μείωση θα ανέρχεται σε 0,50%. Για τα επόμενα πέντε χρόνια η μείωση θα ανέρχεται σε 0,40%. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 33

οικονομική ενημέρωση Ακριβότερα και αυστηρότερα τα δάνεια A υστηρότερο έλεγχο στις χορηγήσεις δανείων ζήτησε από τους τραπεζίτες στις 11. Δεκεμβρίου ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Νίκος Γκαργκάνας, σε μία προσπάθεια να μειωθούν οι επισφάλειες και να αποφευχθούν φαινόμενα όπως αυτά που προκαλεί η κρίση στα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια μειωμένης εξασφάλισης στις ΗΠΑ. Οι επιδράσεις της διεθνούς κρίσης στην Ελλάδα και στα κέρδη των ελληνικών τραπεζών μέχρι τώρα ήταν έμμεσες και περιοσμένες, εκτιμά ο κ. Γκαργκάνας. Ειδικότερα, στο γεύμα εργασίας που παρέθεσε την Τρίτη ο κ. Γκαργκάνας στο προεδρείο της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, τους ζήτησε να προχωρήσει η προσαρμογή του επιπέδου των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Στόχος είναι, μέχρι το τέλος του 2008, το ποσοστό τους από το 5,1% του συνόλου των υπολοίπων που είναι σήμερα, να υποχωρήσει στο 3,5%, ώστε να προσεγγίσει το μέσο επίπεδο της ευρωζώνης, που κινείται σε επίπεδα κάτω του 3%, και να θωρακιστούν οι ελληνικές τράπεζες από πιθανούς κινδύνους όπως αυτούς που αντιμετωπίζουν τώρα οι αμερικανικές τράπεζες. Πρόκειται ωστόσο για μια ταχεία προσαρμογή, καθώς οι τράπεζες θα υποχρεωθούν να διαγράψουν (όχι για τους πελάτες) δάνεια και να σχηματίσουν προβλέψεις ύψους 3 δισ. ευρώ. Σήμερα, το σύνολο των δανείων προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά υπολογίζεται σε 200 δισ. ευρώ και τα καθυστερούμενα δάνεια σε 5,1% ήτοι 10,2 δισ. ευρώ. Σε διάστημα 12 μηνών, στο τέλος του 2008, το ύψος των δανείων θα ανέρχεται περίπου σε 230-240 δισ. ευρώ και τα καθυστερούμενα δάνεια θα πρέπει να φτάνουν έως 8,4 δισ. ευρώ. Ακόμη ο κ. Γκαργκάνας προέτρεψε τους τραπεζίτες να εφαρμόσουν τις δικαστικές αποφάσεις με τις οποίες όροι των τραπεζικών συμβάσεων έχουν θεωρηθεί καταχρηστικοί. Το ίδιο είχε ζητήσει πρόσφατα από τις εμπορικές τράπεζες και η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή. Στις αρχές του έτους εκδόθηκαν δύο αποφάσεις του Ειρηνοδικείου με τις οποίες κρίθηκε παράνομος και καταχρηστικός ο τρόπος διακύμανσης των επιτοκίων για τους δανειολήπτες, καθώς οι τράπεζες όφειλαν να έχουν μειώσει σημαντικά τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων. Οι συγκεκριμένες τράπεζες υποχρεώθηκαν να επιστρέψουν μέρος των τόκων που έλαβαν από τους πελάτες τους. Επιπλέον, το Δεκέμβριο του 2006 η ΕΚΠΟΙΖΩ κατέθεσε συλλογική αγωγή κατά δύο μεγάλων τραπεζών, ζητώντας να κηρυχθούν παράνομοι και καταχρηστικοί δεκαεννέα συνολικώς όροι στις τραπεζικές συναλλαγές. Ν.Νανόπουλος: Τέλος στα χαμηλά επιτόκια Ενδεικτικές των προθέσεων των Ελλήνων τραπεζιτών για το κόστος δανεισμού είναι και οι δηλώσεις που έκανε τη Δευτέρα σε δημοσιογράφους ο διευθύνων σύμβουλος της Εurobank, Νίκος Νανόπουλος. Ο κ. Νανόπουλος τόνισε ότι «ο κύκλος των χαμηλών επιτοκίων για την αγορά έκλεισε», εξηγώντας ότι δεν μπορούν οι τράπεζες να δανείζονται με επιτόκια λίγο χαμηλότερα από 5%, να προσφέρουν μεικτές αποδόσεις στους καταθετικούς τους λογαριασμούς άνω του 4% και να χορηγούν στεγαστικά δάνεια με επιτόκια σταθερά για ένα ή δύο χρόνια τα οποία κυμαίνονται από 2,5% ως 3,50%. Ο κ. Νανόπουλος προέβλεψε ότι είναι ασύμφορο για τα πιστωτικά ιδρύματα να υπάρχουν για πολύ καιρό ακόμη τα επιτόκια αυτά, διαβλέποντας ανοδική τάση τόσο στα στεγαστικά όσο και στα επιχειρηματικά δάνεια. Αυτό σημαίνει ότι, ανεξάρτητα από τη νομισματική πολιτική στην ευρωζώνη και τις κινήσεις της ΕΚΤ όσον αφορά το βασικό επιτόκιο του ευρώ, το κόστος του χρήματος στην Ελλάδα για τις επιχειρήσεις και τους ιδιώτες θα αυξηθεί το 2008. 34 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

οικονομική ενημέρωση Ανάκαμψη για την εγχώρια αγορά αυτοκινήτων κατά το 2007 Ανάκαμψη σημειώθηκε το 2007 στην αγορά αυτοκινήτου. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία: Το 2004 προσέγγισε τις 290 χιλιάδες οχήματα. Το 2005 ταξινομήθηκαν 269.733 νέα επιβατικά αυτοκίνητα Το 2006 διατέθηκαν 267.706 νέα και 37.220 μεταχειρισμένα (από το εξωτερικό) νέα επιβατικά To 2007 διατέθηκαν 282.000 καινουργή και 40.000 μεταχειρισμένα Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2000 η αγορά είχε υπερβεί το επίπεδο των 290 χιλιάδων νέων επιβατικών αυτοκινήτων. Το επίπεδο αυτό η αγορά επιχείρησε να το υπερβεί και κατά το 2004 χωρίς ωστόσο να το επιτύχει. Έτσι, η εγχώρια αγορά αυτοκινήτου το 2004 αυξήθηκε κατά 12,6% για να φτάσει τα 289.753 νέα επιβατικά αυτοκίνητα. Έκτοτε ακολούθησε πτωτική πορεία. Σε σχετική έρευνα της τράπεζας πληροφοριών της STAT ΒΑΝΚ, που αφορά στην πορεία της εγχώριας αγοράς νέων επιβατικών αυτοκινήτων, αναφέρεται πως αυτή κινείται με ελαφρώς υψηλότερες προσδοκίες μετά τη διετή επιβράδυνσή της. Η εξέλιξη αυτή αποδίδεται από τους ανθρώπους της αγοράς αφενός στο γεγονός ότι οι τράπεζες εξακολουθούν να συμμετέχουν στη μάχη των χρηματοδοτήσεων και αφετέρου στην όξυνση του ανταγωνισμού των εταιρειών μέσω της παροχής κινήτρων για την απόκτηση αυτοκινήτου. Κατά το πρώτο δεκάμηνο του 2007, η αγορά νέων επιβατικών αυτοκινήτων κινούνταν με ρυθμό αύξησης 5,4% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2006, ενώ η αντίστοιχη αγορά των μεταχειρισμένων (που πρωτοκυκλοφορούσαν στους ελληνικούς δρόμους) κινούνταν με ρυθμό αύξησης 4,4%. Προς κατάσχεση 50.000 αυτοκίνητα Θα ξεπεράσουν τις 20.000 οι κατασχέσεις των αυτοκινήτων κατά το 2007, ενώ οι σχετικές αιτήσεις που θα εκδώσουν οι τράπεζες θα ανέλθουν σε περίπου 50.000. Εκ των πραγμάτων δημιουργείται μια νέα παράλληλη αγορά που αφορά στη διαχείριση και εμπορία των κατασχεμένων αυτοκινήτων, η οποία ενισχύει σε σημαντικό βαθμό τις σχετικές επιχειρηματικές δραστηριότητες. Άνοδος κερδών στο Χρηματιστήριο Μεγάλα είναι τα κέρδη των εταιρειών που είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο.. Το πλέον χαρακτηριστικό του Χ.Α. είναι, εκτός της ανόδου του γενικού δείκτη, η επέλαση των ξένων πολυεθνικών που αγοράζουν συνεχώς μετοχές. Το αποτέλεσμα είναι να ελέγχουν στο τέλος του 2007 την πλειοψηφία των μετοχών και κατ επέκταση των μεγάλων επιχειρήσεων που είναι στο χρηματιστήριο. Ο Γενικός Δείκτης Τιμών έκλεισε στις 31.12.2007 στις 5.178,83 μονάδες. Σε ετήσια βάση ο Γενικός Δείκτης πέτυχε μία από τις υψηλότερες αποδόσεις συγκριτικά με τις διεθνείς ώριμες αγορές, με άνοδο 17,86%, ενώ σε βάση πενταετίας έχει σημειώσει αύξηση 253%! Οι επιχειρηματικές συμφωνίες έφεραν ανατροπές πολυετών ισορροπιών επηρεάζοντας σημαντικά και τη χρηματιστηριακή αγορά. Κεφάλαια άνω των 10 δισ. ευρώ αντλήθηκαν φέτος από το Χρηματιστήριο. Οι ξένοι επενδυτές κατέχουν περίπου το 52% της συνολικής κεφαλαιοποίησης του ΧΑ, ενώ πραγματοποιούν περίπου το 60% του συνολικού τζίρου της αγοράς. Ο βασικός χρηματιστηριακός δείκτης έκλεισε στις 5.178,83 μονάδες, έναντι 4.394,13 μονάδων του κλεισίματος του 2006 καταγράφοντας κέρδη σε ποσοστό 17,86%. Ο δείκτης FTSE/ASE 20 έκλεισε με ετήσια άνοδο 15,8%, ενώ ο δείκτης FTSE/ASE 40 έκλεισε με ετήσια κέρδη 19,4%. Ο δείκτης FTSE/ASE SMALL CAP 80 έκλεισε με άνοδο σε ποσοστό 20,1%. Από τις μετοχές της υψηλής κεφαλαιοποίησης τα μεγαλύτερα κέρδη πέτυχαν: η ΔΕΗ (+87,5%), η Coca Cola (+50,5%), η Εθνική(+34,7%) και η Marfin Popular Bank (+21,3%), ενώ αντιθέτως τη μεγαλύτερη πτώση σημείωσαν η Μυτιληναίος (-51,6%), η ΜIG (-37,0%) και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο (- 30,7%). Τη μεγαλύτερη ποσοστιαία άνοδο τη χρονιά που φεύγει κατέγραψαν οι μετοχές: Τασόγλου (+314,7%), ΑΝΕΚ (πο 90) +313,4%, Αλφα Γκρίσιν +295,9%, Sprider +239,1%, Τρία Αλφα +210,4%, Centric Multimedia +197,7% και Hitech +181,8%. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 35

οικονομική ενημέρωση Απολογισμός του Γ ΚΠΣ για το 2007 Ο Υφυπουργός Οικονομίας και Οικονομικών κ. Γιάννης Παπαθανασίου έδωσε, στις 8 Ιανουαρίου 2008, στη δημοσιότητα τα απολογιστικά στοιχεία για την πορεία υλοποίησης του Γ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης και των Κοινοτικών Πρωτοβουλιών το 2007. Συγκεκριμένα, από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι: Το ποσοστό απορρόφησης του Γ ΚΠΣ έφθασε στις 31-12-2007 στο 75,18% (από 58% το 2006) και οι υπογραφείσες συμβάσεις (νομικές δεσμεύσεις) στο 107,33% (από 90% το 2006) της συνολικής δημόσιας δαπάνης. Τα αντίστοιχα ποσοστά ανέρχονται σε 74,25% (από 57,7% το 2006) και 104,2% (από 88,6% το 2006) για τα Τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα και σε 77,38% (από 58,5% το 2006) και 114,73% (από 93,3% το 2006) για τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα. Όσον αφορά τις κοινοτικές πρωτοβουλίες, το ποσοστό απορρόφησης ανήλθε στο 70,93% (από 52% το 2006 και 7% το Μάρτιο του 2004) και οι υπογραφείσες συμβάσεις (νομικές δεσμεύσεις) στο 102,18%. Σημειώνεται ότι το Μάρτιο του 2004 το ποσοστό απορρόφησης του Γ ΚΠΣ ήταν μόλις στο 23% και το ποσοστό συμβασιοποίησης στο 40% της συνολικής δημόσιας δαπάνης. Έχουμε, δηλαδή, σε λιγότερο από τέσσερα χρόνια τον υπερτριπλασιασμό της συνολικής απορρόφησης του Γ ΚΠΣ. Σε μία ιδιαίτερα δύσκολη και κρίσιμη χρονιά, όπως ήταν το 2007, για την πορεία του Γ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης επιτεύχθηκαν: Σημαντική επιτάχυνση στην απορρόφηση των πόρων του και κυρίως, μηδενική απώλεια πόρων, με πλήρη κάλυψη του κανόνα ν+2. Ο Υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών κ. Γιώργος Αλογοσκούφης έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Η επιτάχυνση στην απορρόφηση των πόρων επιβεβαιώνει την αποτελεσματικότητα και τη συνέπεια της κυβερνητικής πολιτικής όσον αφορά το Γ ΚΠΣ. Ήρθε μετά από σκληρή, επίμονη, μεθοδική και καλά οργανωμένη δουλειά τα τελευταία τριάμισι χρόνια. Ωστόσο, οι μεγάλες καθυστερήσεις της περιόδου 2000 Μάρτιος 2004 καθιστούν αναγκαία τη συνέχιση της προσπάθειας με αμείωτους ρυθμούς και το 2008 για την πλήρη αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων. Με την αξιοποίηση των πόρων αυτών, η ελληνική οικονομία γίνεται πιο παραγωγική, πιο εξωστρεφής και πιο ανταγωνιστική». 36 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

Αυξήσεις τιμών το 2008 οικονομική ενημέρωση Mεγάλες ανατιμήσεις έως 15% αναμένεται σε περισσότερα από 500 βασικά αγαθά το νέο χρόνος. Ειδικότερα οι πρώτες αυξήσεις της χρονιάς αφορούν, μεταξύ άλλων, τα καύσιμα, κρουασάν και αλμυρά σνακ (15%), κράκερ, πατατάκια και γλυκά ταψιού (14%), ξυριστικά (10%), σάλτσες (4%-8,5%), καραμέλες (3,5%-8%), κονσέρβες (5%-7%), λουκάνικα, χαλβάδες, μέλι, λουκούμια (6%), σαμπάνιες (4%-5%), μαρμελάδες και προϊόντα περιποίησης μαλλιών (5%), δημητριακά και αναψυκτικά (4%), οι οποίες αναμένεται να έχουν περάσει στα ράφια των σούπερ μάρκετ μέχρι τις αρχές Φεβρουαρίου. Το 2007 ακρίβυναν 3.400 προϊόντα σε ποσοστό έως 62%, μεταξύ των οποίων οι ξηροί καρποί (62%), τα τυροκομικά (40%), τα κρέατα και το ψωμί (25%) και τα ζαχαρώδη (20%). Την έκρηξη της ακρίβειας καταδεικνύουν και τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Ανάπτυξης, από τα οποία προκύπτει ότι σε διάστημα ενός έτους (Δεκέμβριος 2006-2007) ακρίβυναν, μεταξύ άλλων, τα τυροκομικά έως 39,59%, τα ζυμαρικά έως 31,81%, τα αραβοσιτέλαια έως 31,57%, τα αλεύρια έως 29,7%, τα όσπρια έως 28%, τα αβγά έως 21,29% και τα γάλατα έως 7,9%. Από την πλευρά της η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης φαίνεται ότι δεν μπορεί να ελέγξει την κατάσταση στην αγορά, εξαντλώντας την πολιτική της σε εκκλήσεις και απειλές προς τους εμπόρους για συγκράτηση των τιμών και προτρέποντας τους καταναλωτές να κάνουν επισταμένες έρευνες αγοράς πριν πραγματοποιήσουν τα ψώνια τους. ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ Στις μεταφορές, εκπρόσωποι του κλάδου έχουν κοινοποιήσει στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Μεταφορών τα αιτήματά τους, στα οποία περιλαμβάνονται ανατιμήσεις από 7% έως 20%. Οι εισηγήσεις που έχουν γίνει στο υπουργείο αφορούν αυξήσεις από 7% έως 13% στα εισιτήρια των αστικών συγκοινωνιών, 10% στα κόμιστρα των ταξί, 7% στα εισιτήρια των ΚΤΕΛ και έως 20% στα τιμολόγια των φορτηγών. Η τελευταία αναπροσαρμογή στην τιμή των εισιτηρίων στις αστικές συγκοινωνίες πραγματοποιήθηκε το Μάρτιο του 2006 και σε ορισμένες περιπτώσεις άγγιξε το 16,6%. Την ίδια περίοδο αυξήσεις 5% πραγματοποιήθηκαν στα ΚΤΕΛ, ενώ είχαν γίνει ανατιμήσεις στα κόμιστρα των ταξί σε ποσοστό έως 6,6%. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 37

οικονομική ενημέρωση Αύξηση εξαγωγών και εμπορικό έλλειμμα Η Στατιστική Υπηρεσία ανακοίνωσε στις 28.12.07 ότι το εμπορικό έλλειμμα ανήλθε στα 29,9 δισ. ευρώ στο δεκάμηνο και κατέγραψε αύξηση 13,9% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Αιτίες Στην επιδείνωση του ελλείμματος συνέβαλαν όχι μόνον οι αυξημένες τιμές στα καύσιμα αλλά και η διαρκής άνοδος των εισαγωγών, πλην καυσίμων, με ρυθμούς πολλαπλάσιους σε σχέση με αυτούς των εξαγωγών. Είναι χαρακτηριστικό ότι εξαιρουμένης της επίπτωσης των πετρελαιοειδών το εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε κατά 22,4% και διαμορφώθηκε στα 24,7 δισ. ευρώ. Αρνητική φαίνεται πως είναι και η επίπτωση από την ισχυροποίηση του ευρώ, που πλήττει τις ελληνικές εξαγωγές προς τις χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ενδεικτικό είναι ότι οι εξαγωγές προς τις χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ενωσης μειώθηκαν κατά 19,5% στο δεκάμηνο έναντι ετήσιας ανόδου 18,6% που είχε καταγραφεί στο δεκάμηνο του 2006 και ανήλθαν σε 5 δισ. ευρώ. Την ίδια ώρα οι εξαγωγές προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης αυξήθηκαν κατά 23,2% και ανήλθαν σε 9,1 δισ. ευρώ. Εισαγωγές Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ στο δεκάμηνο η αξία των εισαγωγών, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, αυξήθηκε κατά 10,4% και ανήλθε στα 44,2 δισ. ευρώ. Η αξία των εξαγωγών αυξήθηκε μόλις κατά 3,7% και ανήλθε σε 14,2 δισ. ευρώ. Η αξία των εισαγωγών από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης ανήλθε στα 26,4 δισ. ευρώ και αυξήθηκε κατά 15,8% ενώ η αξία των εισαγωγών από τις χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης αυξήθηκε κατά 3,2% και ανήλθε στα 17,7 δισ. ευρώ. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών η αξία του συνόλου των εισαγωγών αυξήθηκε κατά 15,9% και ανήλθε σε 37,1 δισ. ευρώ ενώ οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 4,8% και ανήλθαν σε 12,4 δισ. ευρώ. Άνοδος Σημαντική ήταν η άνοδος που παρουσίασε το εμπορικό έλλειμμα και τον Οκτώβριο. Ειδικότερα αυξήθηκε κατά 18,8% σε σύγκριση με τον Οκτώβριο του 2006 και ανήλθε στα 3,4 δισ. ευρώ. Η αξία των εξαγωγών διαμορφώθηκε στο 1,5 δισ. ευρώ και παρουσίασε αύξηση 10,8% σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2006. Μεγαλύτερη ήταν η άνοδος, 16,2%, που παρουσίασαν οι εισαγωγές, η αξία των οποίων διαμορφώθηκε στα 4,9 δισ. ευρώ. Οι εξαγωγές προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης αυξήθηκαν κατά 33% και ανήλθαν σε 1 δισ. ευρώ ενώ οι εξαγωγές προς χώρες εκτός Ε.Ε. μειώθηκαν κατά 17,7% και ανήλθαν σε 489,9 εκατ. ευρώ. Οι εισαγωγές από χώρες της Ε.Ε. αυξήθηκαν κατά 19,5% και ανήλθαν σε 2,9 δισ. ευρώ ενώ οι εισαγωγές από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης αυξήθηκαν κατά 11,7% και ανήλθαν σε 2 δισ. ευρώ. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών το εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε κατά 15,6% τον Οκτώβριο και ανήλθε σε 2,6 δισ. ευρώ. Η αξία των εισαγωγών, εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, ανήλθε σε 4 δισ. ευρώ και παρουσίασε αύξηση 14,5% ενώ η αξία των εξαγωγών αυξήθηκε κατά 12,3% και διαμορφώθηκε στο 1,36 δισ. ευρώ. 38 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

οικονομική ενημέρωση Βελτιώνονται οι Δείκτες αγοράς Σημαντική υποχώρηση κατέγραψαν το Νοέμβριο οι «δείκτες πιστωτικής ασφυξίας» στην αγορά, ενώ και για το σύνολο του έτους, με βάση τα στοιχεία Ιανουαρίου-Νοεμβρίου, παρατηρήθηκε μείωση των ακάλυπτων επιταγών και των απλήρωτων συναλλαγματικών. Ειδικότερα η αξία τους στο ενδεκάμηνο του 2007 υπερέβη το 1 δισ. ευρώ, έναντι 1,3 δισ.ευρώ στο αντίστοιχο περυσινό χρονικό διάστημα. Στο ενδεκάμηνο του 2007 οι ακάλυπτες επιταγές ήταν 82.904 με αξία 859,76 εκ. ευρώ έναντι 103.904 τεμάχιων αξίας 1,13 δισ. ευρώ στο ίδιο χρονικό διάστημα του 2006, σημειώνοντας μείωση 20% στον αριθμό και 24% στην αξία. Το Νοέμβριο, καταγράφηκαν 6.267 ακάλυπτες επιταγές, αξίας 58,65 εκ. ευρώ, μειωμένες κατά 17,6% και 25,1% στον αριθμό και την αξία αντίστοιχα έναντι του Οκτωβρίου 2007. Σε σχέση με το Νοέμβριο του προηγούμενου έτους, σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρίας Τειρεσίας ΑΕ, παρατηρήθηκε μείωση 38,1% στον αριθμό των ακάλυπτων επιταγών και 47,9% στην αξία τους. Οι απλήρωτες συναλλαγματικές, την περίοδο Ιανουαρίου- Νοεμβρίου, ήταν 112.486 με αξία 167,85 εκ. ευρώ έναντι 119.815 τεμάχια αξίας 175,44 εκ. ευρώ στο αντίστοιχο περυσινό χρονικό διάστημα και σημείωσαν μείωση 6,1% και 4,3%. Το Νοέμβριο του τρέχοντος έτους, ο αριθμός τους διαμορφώθηκε σε 9.088 τεμάχια και η αξία τους σε 12,17 εκ. ευρώ, με μείωση κατά 18,5% και 24,5% έναντι του προηγούμενου μήνα και 15,13% και 28,83% έναντι του Νοεμβρίου 2006. Ο Νοέμβριος ήταν ο μήνας με τη χαμηλότερη αξία ακάλυπτων επιταγών, οι οποίες κατά τη διάρκεια του έτους είχαν φθίνουσα πορεία όσον αφορά την αξία τους, ενώ και οι απλήρωτες συναλλαγματικές βρέθηκαν στο χαμηλότερο σημείο όσον αφορά την αξία τους. Ενδεικτικές τιμές σε προϊόντα; Ενδεικτικές τιμές σε μια σειρά από προϊόντα πρώτης ανάγκης σχεδιάζει να θέσει η κυβέρνηση, στο πλαίσιο ενός πακέτου μέτρων κατά της ακρίβειας. Tο οικονομικό επιτελείο λαμβάνει ανησυχητικά μηνύματα για τις αντιδράσεις της κοινής γνώμης στα φαινόμενα εκτόξευσης των τιμών σε είδη όπως το ψωμί (η τιμή του αυξήθηκε 14,9% μέσα σε ένα χρόνο το Δεκέμβριο), τα ζυμαρικά (21,3%), τα όσπρια (10,4%) και φυσικά τα καύσιμα (26,7% στο πετρέλαιο θέρμανσης και 15,3% στα καύσιμα αυτοκινήτου). Το υπουργείο Ανάπτυξης επεξεργάζεται μια σειρά από παρεμβάσεις, μεταξύ των οποίων είναι η δημοσιοποίηση ενός είδους «κρατικού τιμοκαταλόγου», με ενδεικτικές τιμές σε δεκάδες είδη. Η λίστα βρίσκεται υπό επεξεργασία και μεταξύ άλλων, σύμφωνα με πληροφορίες, θα περιλαμβάνει το ψωμί και το γάλα. Το μέτρο έχει ως πρότυπο την ενδεικτική τιμή που ισχύει στα μπουκαλάκια του νερού σε συγκεκριμένα σημεία πώλησης (κυλικεία πλοίων) και που θεωρείται επιτυχημένο. Στο οικονομικό επιτελείο ανησυχούν για τον πληθωρισμό, επειδή η άνοδός του οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο πετρέλαιο, το οποίο επιβαρύνει δυσανάλογα την ελληνική οικονομία σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές. Έτσι, η απόσταση του ελληνικού πληθωρισμού από το μέσο ευρωπαϊκό μεγαλώνει, κάτι που επιφέρει πλήγμα στην ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 39

οικονομική ενημέρωση Εντατικοποίηση φορολογικών ελέγχων Εντατικοποίηση των ελέγχων σε επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες, κυρίως για εικονικά και πλαστά τιμολόγια, ζήτησε το υπουργείο Οικονομικών από τις ΔΟΥ. Στο πλαίσιο αυτό, θα τεθούν άμεσα σε εφαρμογή οι ηλεκτρονικοί έλεγχοι που θα δώσουν τη δυνατότητα στους ελεγκτές να ελέγξουν τα φορολογικά στοιχεία 800.000 ελεύθερων επαγγελματιών και επιχειρήσεων, αφού θα μπορούν να κάνουν τους ελέγχους από το γραφείο τους μέσω 2.000 φορητών ηλεκτρονικών υπολογιστών. Οι ελεγκτές θα έχουν άμεση πρόσβαση σε κάθε είδους φορολογικό στοιχείο της επιχείρησης κατά τη διεξαγωγή τακτικού ή προσωρινού ελέγχου. Ειδικότερα: * Θα έχουν οn - line πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία των συγκεντρωτικών καταστάσεων πελατών - προμηθευτών, όπου οι επιτηδευματίες δηλώνουν τα τιμολόγια και τις συναλλαγές τους, * Θα εκτελούν άμεσα διασταυρώσεις όλων των συναλλασσόμενων με την ελεγχόμενη επιχείρηση, * Θα ελέγχουν τα σημεία που παρουσιάζουν φορολογικό ενδιαφέρον, * Θα εντοπίζουν άμεσα τις επιχειρήσεις που φοροδιαφεύγουν. Οι 2.000 ελεγκτές των Ελεγκτικών Κέντρων και της Υπηρεσίας Ειδικών Ελέγχων θα μπορούν να δουν στις οθόνες των φορητών υπολογιστών τους ποιοι επιτηδευματίες έχουν υποβάλει συγκεντρωτικές καταστάσεις τιμολογίων πελατών - προμηθευτών για μια ή περισσότερες χρήσεις, τις συναλλαγές που έχει δηλώσει η κάθε επιχείρηση για κάθε πελάτη και προμηθευτή της, καθώς και όλα τα στοιχεία των συγκεντρωτικών καταστάσεων που υπέβαλε ο επιτηδευματίας. Παράλληλα, θα εντοπίζονται επιχειρήσεις με πλαστά και εικονικά φορολογικά στοιχεία, αφού, γνωρίζοντας τον εκδότη, θα «φανερώνονται» άμεσα οι λήπτες και αντιστρόφως, αλλά και όσοι αποκρύπτουν έσοδα, αγορές, δαπάνες, όσοι δηλώνουν ανύπαρκτες αγορές και δαπάνες, αλλά και τους επιτηδευματίες που, αν και υπόχρεοι, δεν υποβάλλουν συγκεντρωτικές καταστάσεις. Το νέο ηλεκτρονικό υποσύστημα της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων έχει ως βάση δεδομένων 2,5 εκατ. φορολογικές δηλώσεις και 73 εκατ. εγγραφές πελατών - προμηθευτών από το 2000 έως το 2006. Κατά την εισαγωγή του χρήστη (ελεγκτή) στο σύστημα θα δημιουργείται ειδικό αρχείο, που θα καταγράφει τις κινήσεις του, δηλαδή τα στοιχεία που αναζητάει και ελέγχει σε κάθε υπόθεση, ενώ η δυνατότητα διαχείρισης της πληροφορίας για τα πλαστά και εικονικά στοιχεία θα παρέχεται μόνο σε χρήστες με υψηλό επίπεδο διαβάθμισης. Έτσι, θα είναι ταυτόχρονα δυνατός και ο έλεγχος των ελεγκτών. Παράλληλα, εκτός από τους ηλεκτρονικούς»ελέγχους θα δοθεί εντολή να επιταχυνθούν και οι φορολογικοί έλεγχοι «εξπρές» σε επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες, που έχουν ανοιχτές φορολογικές υποθέσεις. Οι ελεγκτές θα ξεκινήσουν, από τον Ιανουάριο, τακτικούς φορολογικούς ελέγχους, όχι μόνο στις επιχειρήσεις που εμπλέκονται σε υποθέσεις πλαστών και εικονικών τιμολογίων, αλλά και στους επιτηδευματίες που έστω και σε μια ανέλεγκτη χρήση έχουν δηλώσει ζημιές, που εμφανίζουν μεγάλα πιστωτικά υπόλοιπα ΦΠΑ ή που έχουν δηλώσει μεγάλα ποσά δαπανών. Υποχρεωτικά από τον τακτικό έλεγχο θα περάσουν: 1) Επιχειρήσεις με διαπιστωμένες παραβάσεις για έκδοση πλαστών ή εικονικών ή λήψη εικονικών ή νόθευση φορολογικών στοιχείων. 2) Επιτηδευματίες για τους οποίους εκκρεμούν Δελτία Πληροφοριών ή άλλα επιβαρυντικά στοιχεία που σχετίζονται με πλαστά και εικονικά τιμολόγια. 3) Όσοι εμπλέκονται σε υποθέσεις λαθρεμπορίας. 4) Επιτηδευματίες που προχωρούν σε οριστική παύση των εργασιών τους. 5) Offshore εταιρείες που θεωρούνται επιτηδευματίες. 6) Επιχειρήσεις που ζητούν επιστροφή ΦΠΑ και διαπιστώνεται ότι έχουν διαπράξει ουσιαστικές, φορολογικές παραβάσεις. 40 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

οικονομική ενημέρωση Εκκαθαριστική δήλωση ΦΠΑ μέσω taxisnet Τη δυνατότητα να υποβάλλουν ηλεκτρονικά μέσω του taxisnet την εκκαθαριστική δήλωση ΦΠΑ του έτους 2007 έχουν οι επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες. Όπως ορίζεται σε απόφαση του υφυπουργού Οικονομικών Αντ. Μπέζα την ηλεκτρονική οδό για την υποβολή της εκκαθαριστικής δήλωσης ΦΠΑ μπορούν να ακολουθήσουν μόνο οι επιτηδευματίες που έχουν υποβάλλει όλες τις περιοδικές δηλώσεις (εμπρόθεσμες, εκπρόθεσμες και τροποποιητικές) ΦΠΑ (ηλεκτρονικά ή χειρόγραφα). Οι ηλεκτρονικές δηλώσεις ΦΠΑ μπορούν να υποβληθούν από 11 Φεβρουαρίου 2008 μέχρι και 1η Απριλίου για όσους τηρούν βιβλία Α ή Β κατηγορίας του ΚΒΣ και μέχρι 26 Μαΐου 2008 για όσους τηρούν βιβλία Γ κατηγορίας. Από την ηλεκτρονική υποβολή εξαιρούνται όσοι: α) Υποβάλλουν εκκαθαριστική δήλωση έτους 2007 με επιφύλαξη. β) Η διαχειριστική τους περίοδος έληξε σε ημερομηνία διαφορετική από την 31/12/2007. γ) Έχουν υπερδωδεκάμηνη διαχειριστική περίοδο και η ημερομηνία έναρξης αυτής είναι προγενέστερη της 1/1/2006. δ) Έχουν υποβάλει δήλωση μεταβολής και έχουν τεθεί σε εκκαθάριση ή πτώχευση ή αδράνεια. ε) Έχουν υποβάλει δήλωση διακοπής εργασιών. στ) Έχουν αλλαγή κατηγορίας βιβλίων Κ.Β.Σ. μετά την 1/1/2007. Χειρόγραφες δηλώσεις Οι χειρόγραφες εκκαθαριστικές Φ.Π.Α. υποβάλλονται στις Δ.Ο.Υ ως εξής: Για υποκείμενους των οποίων η διαχειριστική περίοδος λήγει 31 Δεκεμβρίου 2007. Μέχρι 17 Μαρτίου 2008 για όσους τηρούν βιβλία Α ή Β κατηγορίας του Κ.Β.Σ. Μέχρι την 12η Μαΐου 2008 για τους τηρούντες βιβλία Γ κατηγορίας του Κ.Β.Σ., καθώς και το δημόσιο. Η υποβολή των εκκαθαριστικών δηλώσεων πραγματοποιείται ανάλογα με το τελευταίο ψηφίο του ΑΦΜ του υποκειμένου και ολοκληρώνεται μέσα σε 11 εργάσιμες ημέρες, Για όσους η διαχειριστική περίοδος λήγει στο τέλος οποιασδήποτε άλλης φορολογικής περιόδου: Μέχρι την 25η ημέρα του δεύτερου μήνα που ακολουθεί τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου για τους τηρούντες βιβλία Α ή Β κατηγορίας του Κ.Β.Σ. Μέχρι την 10η ημέρα του 5ου μήνα που ακολουθεί τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου για όσους τηρούν βιβλία Γ κατηγορίας του Κ.Β.Σ. Ισοτιμίες νομισμάτων - ευρώ 31.12.07 Οι ισοτιμίες των ξένων νομισμάτων έναντι του ευρώ είχαν διαμορφωθεί στις 31.12.2007 στο Λονδίνο ως εξής: Τρέχουσα Υψηλότερη Χαμηλότερη Δολάριο ΗΠΑ 1.4712 1.4747 1.4702 Γεν Ιαπωνίας 164.84 165.77 164.75 British Pound 0.7368 0.7388 0.7362 Φράγκο Ελβετίας 1.6576 1.6604 1.6555 Κορώνα Δανίας 7.4581 7.4585 7.4553 Κορώνα Νορβηγίας 7.968 7.9814 7.9556 Κορώνα Σουηδίας 9.4148 9.4428 9.4079 Δολάριο Αυστραλίας 1.6716 1.6803 1.6705 Δολάριο Καναδά 1.4419 1.4453 1.4384 Δολάριο Χονγκ Κονγκ 11.4768 11.5056 11.4677 Ρούβλι Ρωσίας 35.9803 36.0201 35.9893 Δολάριο Σιγκαπούρης 2.1151 2.1214 2.1134 Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 41

οικονομική ενημέρωση Hκρίση των subprimes (ακινήτων) έχει λάβει δραματικές διαστάσεις και εξελίσσεται σε μείζον κοινωνικό πρόβλημα στις ΗΠΑ. Απειλεί ιδιοκτήτες και ενοικιαστές, οι οποίοι ζουν σε σπίτια που έχουν αγοραστεί με δάνεια υψηλού κινδύνου. Κρίση ακινήτων στις ΗΠΑ Από τη μία άκρη της Χώρας έως την άλλη, εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα που πήραν στεγαστικά δάνεια με υψηλό επιτόκιο βρίσκονται αντιμέτωπα με την απειλή να χάσουν το σπίτι τους. Ζουν στο δρόμο ήδη αρκετές χιλιάδες άνθρωποι που έχουν δει τα σπίτια τους να κατάσχονται. Καταυλισμοί αστέγων που μέχρι πρότινος φιλοξενούσαν μερικές δεκάδες άτομα τώρα προσφέρουν στέγη σε χιλιάδες Αμερικανούς. Από την αρχή του έτους έχουν σταλεί ειδοποιητήρια σε περισσότερους από 1,7 εκατ. δανειολήπτες που έχουν καθυστερήσει τις δόσεις τους και, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των οικονομολόγων του ίδιου του αμερικανικού Κογκρέσου, μέσα στα επόμενα δύο χρόνια ο αριθμός των ανθρώπων που θα χάσουν τα σπίτια τους ενδεχομένως να υπερβεί τα 2 εκατομμύρια. Όσο για τα μέτρα που έλαβε ο Αμερικανός πρόεδρος Τζορτζ Μπους για να χαλαρώσει τα βάρη που σηκώνουν όσοι έχουν πάρει υψηλού ρίσκου δάνεια, οι περισσότεροι οικονομολόγοι τα θεωρούν «ασπιρίνες» που δεν μπορούν να καταπολεμήσουν τον ιό των subprimes. ΤΡΑΠΕΖΕΣ: Το επιτόκιο από 9% έγινε 18%! Το σπάσιμο της φούσκας των subprime δανείων έχει δημιουργήσει ένα κύμα νεόπτωχων Αμερικανών. Εργαζόμενοι, οικογενειάρχες βρίσκονται εν μία νυκτί στο δρόμο επειδή έπεσαν στα «νύχια» των επιτήδειων που χορηγούσαν στεγαστικά δάνεια σε καταναλωτές χαμηλής φερεγγυότητας και πιστοληπτικής ικανότητας με όρους... τοκογλυφίας. Πολλοί από τους δανειολήπτες μάλιστα καταγγέλλουν ότι όταν είχαν υπογράψει τις συμβάσεις για τη σύναψη των δανείων τους δε γνώριζαν τους επαχθείς όρους στους οποίους συμφωνούσαν. Έλαβαν δάνειο με επιτόκιο 9% με 10% και, όταν οι εταιρείες που τους το χορήγησαν άρχισαν να δέχονται πιέσεις, το επιτόκιο εκτοξεύθηκε στο 16% με 18%. Κύπρος και Μάλτα στη ζώνη του ευρώ Η Κύπρος κι η Μάλτα, μόλις λίγο πάνω από το ένα εκατ. κάτοικοι κι οι δύο τους, εισήλθαν από 1.1.2008 στη ζώνη του ευρώ, ωστόσο με ανάμικτα συναισθήματα, που ισορροπούν ανάμεσα στη βούληση των κυβερνώντων τους να κεφαλαιοποιήσουν τα οικονομικά πλεονεκτήματα και τη γενικότερη ανησυχία του πληθυσμού γι αύξηση των τιμών. Η Κύπρος βρέθηκε στη ζώνη του ευρώ από τα μεσάνυκτα της 31.12.07 προς 1.1.08, ενώ η Μάλτα εισήχθη στη λέσχη των χωρών του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος μία ώρα αργότερα. Οι δύο μεσογειακές νήσοι γίνονται πλέον η 14η κι η 15η χώρα, αντίστοιχα, που μετέχουν στην Ευρωζώνη, ένα σύμπλεγμα χωρών με συνολικό πληθυσμό 318 εκατ. κατοίκων, ενώ το 2009 αναμένεται να ενταχθεί στο ευρώ κι η Σλοβενία. Με 800.000 κατοίκους η Κύπρος και 400.000 η Μάλτα, πρώην βρετανικές αποικίες που κατέκτησαν την ανεξαρτησία τους στη δεκαετία του 60, αποτελούν ωστόσο τη μικρότερη παρουσία στην Ευρωζώνη, καθώς αντιπροσωπεύουν μόλις το 0,17% και το 0,06% του ΑΕΠ της. Για το λόγο αυτόν, για την ένταξή τους τυπώθηκαν πάνω από 100 εκατ. χαρτονομίσματα αξίας σε ευρώ και κόπηκαν πάνω από 500 εκατ. νομίσματα. Ωστόσο, μολονότι το ΑΕΠ τους αντιπροσωπεύει τα χαμηλότερα ποσοστά στην Ευρωζώνη, η αδιάπτωτα ισχυρή οικονομική ανάπτυξη των δύο νησιωτικών χωρών, γύρω στο 4% για καθεμιά τους, κέρδισε την εμπιστοσύνη των Βρυξελλών, που δέχθηκε ότι πληρούν τις προϋποθέσεις για την ένταξή τους στο ευρώ. 42 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

οικονομική ενημέρωση Φορολογικές Παραβάσεις Ποσοστό παραβατικότητας περίπου 40% διαπίστωσε η Υπηρεσία Ειδικών Ελέγχων που πραγματοποίησε τον Οκτώβριο και το Νοέμβριο ελέγχους σε 3.149 επιχειρήσεις. Από τους ελέγχους αυτούς, διαπιστώθηκαν 36.531 παραβάσεις σε 1.281 επιχειρήσεις (ποσοστό παραβατικότητας 40,6%) και συνολικά επιβλήθηκαν πρόστιμα ύψους 95.388.964 ευρώ. Ειδικότερα, το Νοέμβριο η Περιφερειακή Διεύθυνση Αττικής της Υπ.Ε.Ε. πραγματοποίησε ελέγχους σε 1.587 επιχειρήσεις. Διαπιστώθηκαν 30.025 παραβάσεις σε 625 επιχειρήσεις (ποσοστό παραβατικότητας 40%) και καταλογίστηκαν πρόστιμα συνολικού ύψους 60.964.139 ευρώ. Τα πρόστιμα που καταλογίστηκαν για περιπτώσεις πλαστών στοιχείων (εικονικά τιμολόγια), είναι 28.143.078 ευρώ, ενώ για μη αποδοθέντα ΦΠΑ καταλογίστηκαν πρόστιμα 7.366.632 ευρώ. Για παραβάσεις μη έκδοσης παραστατικών στοιχείων (αποδείξεις λιανικής πώλησης, δελτία αποστολής κ.λπ.) καταλογίστηκαν πρόστιμα ύψους 25.022.500 ευρώ και για παραβάσεις πετρελαιοειδών 431.929 ευρώ. Τον ίδιο μήνα, η Περιφερειακή Διεύθυνση Αττικής της Υπ.Ε.Ε. πραγματοποίησε ελέγχους σε 520 επιχειρήσεις νυχτερινής διασκέδασης και εστίασης, όπου διαπιστώθηκαν συνολικά 22.263 παραβάσεις σε 230 επιχειρήσεις (ποσοστό παραβατικότητας 44%). Τον Οκτώβριο, η Υπ.Ε.Ε. (Περιφερειακή Διεύθυνση Αττικής) πραγματοποίησε ελέγχους σε 1.562 επιχειρήσεις. Διαπιστώθηκαν 6.506 παραβάσεις σε 656 επιχειρήσεις (ποσοστό παραβατικότητας 42%) και συνολικά καταλογίστηκαν πρόστιμα ύψους 34.424.825 ευρώ. Ειδικότερα, τα πρόστιμα για πλαστά στοιχεία ανέρχονται σε 20.128.312 ευρώ, ενώ τα πρόστιμα για μη απόδοση ΦΠΑ σε 6.009.836 ευρώ. Για παραβάσεις λόγω μη έκδοσης παραστατικών στοιχείων καταλογίστηκαν πρόστιμα ύψους 5.655.400 ευρώ και για παραβάσεις πετρελαιοειδών πρόστιμα ύψους 2.631.277 ευρώ. Τον Οκτώβριο, επίσης, πραγματοποιήθηκαν έλεγχοι σε 337 επιχειρήσεις νυχτερινής διασκέδασης και διαπιστώθηκαν παραβάσεις σε 140 από αυτές (ποσοστό παραβατικότητας 41%). Υπερβολικές εκτιμήσεις της φοροδιαφυγής Στο υπερβολικό ποσό των 70 δισεκ. ευρώ ανεβάζει το ύψος των χαμένων εσόδων του Δημοσίου από τις εισπράξεις φόρων και ασφαλιστικές εισφορές ο ειδικός γραμματέας της Υπηρεσίας Ειδικών Ελέγχων (πρώην ΣΔΟΕ) του υπουργείου Οικονομικών Σπύρος Κλαδάς. Ο κ. Κλαδάς μιλώντας στις 21 Δεκεμβρίου 2007 στο 4ο ετήσιο φορολογικό συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου ανέφερε ότι με τα φορολογικά έσοδα να φθάνουν κοντά στα 55 δισ. ευρώ και τις πραγματικές εισπράξεις σε φόρους και εισφορές να υπολογίζονται στα 125 δισ. ευρώ, το 56% (δηλαδή τα 70 δισ. ευρώ) δεν είναι τίποτε άλλο από φοροδιαφυγή και εισφοροδιαφυγή! Ο ειδικός γραμματέας της ΥΠΕΕ αναφέρθηκε και στο νέο μοντέλο ελέγχων που θα ακολουθήσει η Υπηρεσία, με ελεγκτές εφοδιασμένους με 8.500 ηλεκτρονικούς υπολογιστές που θα μπορούν από τα γραφεία τους να ελέγχουν τις μεγάλες επιχειρήσεις. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 43

οικονομική ενημέρωση Ο πληθωρισμός το 2007 HΕθνική Στατιστική Υπηρεσία ανακοίνωσε στις 9.1.2008, ότι ο πληθωρισμός το Δεκέμβριο παρέμεινε αμετάβλητος στο 3,9% (υψηλότερο επίπεδο των 27 τελευταίων μηνών) καθώς το πετρέλαιο παραμένει σε υψηλά επίπεδα, πιέζοντας προς τα πάνω τις τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών. Το ίδιο διάστημα, ο εναρμονισμένος πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 3,9% (όπως το Νοέμβριο). Ο μέσος πληθωρισμός για το 2007 Η ΕΣΥΕ ανακοίνωσε ότι ο μέσος πληθωρισμός για το 2007 διαμορφώθηκε στο 2,9% έναντι πρόβλεψης της κυβέρνησης για 2,7%. Σε μέσα επίπεδα, ο εναρμονισμένος πληθωρισμός «έκλεισε» το 2007 στο 2% έναντι 3,3% το 2006. Η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης αυξήθηκε κατά 26,7% και της βενζίνης κατά 15,3%, προσθέτοντας 1,08% στον πληθωρισμό. Τα δημητριακά και κτηνοτροφικά προϊόντα προσέθεσαν 0,75%. Στην κυβέρνηση, που στοχεύει σε πληθωρισμό 2,8% για το 2008, ανησυχούν για την πορεία των τιμών, καθώς με το πετρέλαιο κοντά στα 100 δολάρια το βαρέλι γίνονται ασφυκτικές οι πιέσεις για αυξήσεις τιμών σε όλους τους κλάδους της οικονομίας και όχι μόνο στις μεταφορές. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, η αύξηση του πληθωρισμού το Δεκέμβριο προήλθε από τις ακόλουθες μεταβολές των δεικτών: 1) Από τις αυξήσεις των δεικτών: Κατά 4,8% της ομάδας διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά. Κατά 0,5% της ομάδας αλκοολούχα ποτά και καπνός. Κατά 3,1% της ομάδας ένδυση και υπόδηση. Κατά 8,7% της ομάδας στέγαση, λόγω αύξησης των τιμών κυρίως των ενοικίων κατοικιών, των ειδών και υπηρεσιών επισκευής και συντήρησης κατοικίας, των υπηρεσιών κοινοχρήστων, του πετρελαίου θέρμανσης και του ηλεκτρικού ρεύματος. Κατά 2,6% της ομάδας διαρκή αγαθά-είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες. Κατά 2,4% της ομάδας υγεία. Κατά 4,7% της ομάδας μεταφορές. Κατά 1,7% της ομάδας αναψυχή-πολιτιστικές δραστηριότητες. Κατά 4,6% της ομάδας εκπαίδευση, λόγω αύξησης των τιμών στα δίδακτρα των ιδιωτικών σχολείων, των εκπαιδευτηρίων ξένων γλωσσών, των φροντιστηρίων και των τεχνικών σχολών/ ΙΕΚ Κατά 4,4% της ομάδας ξενοδοχεία - καφέ - εστιατόρια. Κατά 2,5% της ομάδας άλλα αγαθά και υπηρεσίες. 2) Από τη μείωση του δείκτη: Κατά 2,6% της ομάδας επικοινωνίες, λόγω μείωσης των τιμών των υπηρεσιών της σταθερής τηλεφωνίας. 44 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

οικονομική ενημέρωση Οι τράπεζες πάνε καλά Το σύνολο των μερισμάτων που θα διανείμουν στους μετόχους τους 7 τράπεζες για το 2007, εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 2,5 δισ. ευρώ, από τα 5,45 δισ που θα κερδίσουν συνολικά, ποσό που αποτελεί ιστορικό ρεκόρ για τον τραπεζικό κλάδο. Τα έκτακτα κέρδη από πωλήσεις συμμετοχών, τα εντυπωσιακά, παρά τον περιορισμό των spreads, έσοδα από τις εργασίες της λιανικής τραπεζικής και το «ξύπνημα» των θυγατρικών του εξωτερικού, αποτελούν τις βασικές πηγές κερδοφορίας των ελληνικών τραπεζικών ομίλων για το σύνολο του 2007 και οδηγούν τη συνολική κερδοφορία για 7 τράπεζες (ΕΤΕ, Alpha, Eurobank, Πειραιώς, Τρ. Κύπρου, ΑΤΕ και ΜΡΒ) στα 5,450 δισ. ευρώ από 3,480 δισ. ευρώ που είχε διαμορφωθεί το 2006, σημειώνοντας αύξηση 56,6%. Η αυξημένη κερδοφορία των τραπεζικών ομίλων αποτελεί, σύμφωνα με τους αναλυτές του κλάδου, την καλύτερη ασπίδα θωράκισης έναντι της κρίσης των πιστώσεων που πλήττει τις διεθνείς αγορές και τα απόνερά της αντιμετωπίζουν ήδη τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα όσον αφορά στο κόστος του δανεισμού τους. TΤην ώρα που οι επαγγελματίες κάθε κλάδου αγωνιούν για την επιβίωση της επιχείρησης και το 60% των συνταξιούχων ζει με λιγότερα από 600 ευρώ το μήνα, οι τράπεζες παρουσιάζουν σημαντικά κέρδη. Εθνική Συνολική κερδοφορία ύψους 1,7 δισ. ευρώ αναμένεται να εμφανίσει για το σύνολο του 2007 ο όμιλος της Εθνικής Τράπεζας έναντι 990 εκατ. ευρώ το 2006 (+71,7%). Η αύξηση των καθαρών κερδών της Εθνικής οφείλεται στην ικανοποιητική πορεία των εργασιών της στην εγχώρια αγορά, όπου κατέχει την πρωτιά, αλλά και στη σημαντική κερδοφορία της Finansbank. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η Εθνική Τράπεζα θα διανείμει στους μετόχους της μέρισμα που θα αγγίζει το 1,50-1,60 ευρώ ανά μετοχή από 1 ευρώ που είχε διανείμει για την οικονομική χρήση του 2006. Υπενθυμίζεται ότι τα έκτακτα έσοδα του ομίλου ήταν 108 εκατ. ευρώ από την πώληση του 25% της ΑΓΕΤ Ηρακλής. Αlpha bank Καθαρά κέρδη 880 εκατ. ευρώ εκτιμάται ότι θα εμφανίσει για το 2007 ο όμιλος της Alpha Bank έναντι 552 εκατ. ευρώ το 2006 (+59,4%). Ενισχυτικά στην αύξηση της κερδοφορίας συνέβαλε το άνοιγμα της Τράπεζας στις εργασίες της λιανικής τραπεζικής, κυρίως στην Καταναλωτική Πίστη και στα δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Το μέρισμα που θα διανείμει η Τράπεζα αναμένεται να ανέλθει στα 0,95 με 1 ευρώ ανά μετοχή έναντι 0,75 ευρώ που είχε διανείμει το 2006. Τα έκτακτα έσοδα του ομίλου ύψους περίπου 80 εκατ. ευρώ προήλθαν από την πώληση της Alpha Ασφαλιστικής. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 45

οικονομική ενημέρωση Εurobank Συνολική κερδοφορία ύψους 850 εκατ. ευρώ εκτιμάται ότι θα παρουσιάσει για το 2007 ο όμιλος της Eurobank έναντι 601 εκατ. ευρώ το 2006 (+41,4%). Η Τράπεζα δεν είχε σημαντικά έκτακτα έσοδα, πλην της πώλησης της Logic και το μέρισμα που θα διανείμει για το σύνολο του 2007 εκτιμάται στην περιοχή των 0,98 με 1 ευρώ ανά μετοχή ενώ έχει ήδη διανείμει προμέρισμα 0,32 ευρώ ανά μετοχή. Καινοτόμος η Eurobank δίνει τη δυνατότητα στους μετόχους της να πάρουν το μέρισμα είτε με τη μορφή μετρητών είτε σε μετοχές. Πειραιώς Καθαρά κέρδη 650 εκατ. ευρώ αναμένεται να εμφανίσει το 2007 ο όμιλος της Τράπεζας Πειραιώς έναντι 435 εκατ. ευρώ το 2006 (+49,4%). Το μέρισμα της Τράπεζας εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 0,85 με 0,90 ευρώ ανά μετοχή έναντι 0,64 ευρώ το 2006 ενώ ήδη έχει διανείμει προμέρισμα 0,36 ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι τα έκτακτα έσοδα ύψους περίπου 150 εκατ. ευρώ προήλθαν από την πώληση του 8,01% των μετοχών της Τράπεζας Κύπρου. ΑΤΕ Βank Συνολική κερδοφορία περίπου 250 εκατ. ευρώ αναμένεται να εμφανίσει για το 2007 ο όμιλος της ΑΤΕ Bank έναντι 188 εκατ. ευρώ το 2006 (+33%). Η Τράπεζα έχει ήδη δώσει προμέρισμα 0,05 ευρώ και το μέρισμά της εκτιμάται ότι θα φθάσει στα 0,12 ευρώ έναντι 0,09 ευρώ το 2006. Στα έκτακτα έσοδα του ομίλου συμπεριλαμβάνονται τα κεφαλαιακά έσοδα (προ φόρων) ύψους περίπου 80 εκατ. ευρώ από την πώληση μετοχών από το επενδυτικό χαρτοφυλάκιο της Τράπεζας. Tράπεζα Κύπρου Καθαρά κέρδη ύψους 500 εκατ. ευρώ θα εμφανίσει η Τράπεζα Κύπρου έναντι 317 εκατ(+57,7%). ευρώ το 2006. Το μέρισμα που θα διανείμει στους μετόχους της θα ανέλθει στα 0,40 ανά μετοχή ενώ έχει ήδη δώσει προμέρισμα 0,18 ευρώ. MPB Συνολική κερδοφορία ύψους 620 εκατ. ευρώ αναμένεται να εμφανίσει η Marfin Popular Bank ενώ τα αποτελέσματά της δεν είναι συγκρίσιμα με τα περσινά, τα οποία pro forma είχαν διαμορφωθεί στα 397 εκατ. ευρώ (+56,1%). Η τράπεζα εκτιμάται ότι θα διανείμει στους μετόχους της μέρισμα 0,40-0,45 ευρώ ανά μετοχή έναντι 0,31 ευρώ το 2006. Στα έκτακτα της Τράπεζας περιλαμβάνονται και τα έσοδα-προμήθειες που έλαβε από την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της MIG. 46 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

οικονομική ενημέρωση Οι φορολογικοί συντελεστές για το 2008 Mε μειωμένους φορολογικούς συντελεστές και αυξημένα αφορολόγητα όρια θα φορολογηθούν τα φυσικά πρόσωπα το 2008, ενώ όσοι προνόησαν και συνέλεξαν αποδείξεις από εστιατόρια, κέντρα διασκέδασης κ.λπ. θα έχουν το πρόσθετο μπόνους αφαίρεσης του 40% των συγκεκριμένων δαπανών. Οι πρόσφατες αλλαγές στη φορολογία ακινήτων, από την οποία το υπουργείο Οικονομίας προσδοκά σημαντικά έσοδα, θα οδηγήσουν περί τους 2.000.000 ιδιοκτήτες ακινήτων και για πρώτη φορά τις επιχειρήσεις, στην καταβολή του τέλους ακίνητης περιουσίας. Μειωμένοι θα είναι οι φόροι για την επιχειρηματική δραστηριότητα. Με συντελεστή 25% θα φορολογηθούν οι Α.Ε. και οι ΕΠΕ, ενώ με 20% οι ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες. Η νέα κλίμακα Σύμφωνα με τη νομοθεσία, τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 2007 θα φορολογηθούν την άνοιξη του νέου έτους με αυξημένο αφορολόγητο όριο κατά 1.000 ευρώ και μικρότερους φορολογικούς συντελεστές. Η νέα κλίμακα φορολογίας εισοδήματος προβλέπει αφορολόγητα όρια που είναι αυξημένα στα 12.000 ευρώ για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους και στα 10.500 ευρώ για τους λοιπούς φορολογούμενους. Με συντελεστή 29% θα φορολογηθεί το μεσαίο κλιμάκιο εισοδήματος από 12.001 ευρώ έως 30.000 ευρώ και με συντελεστή 39% φορολογείται το τμήμα εισοδήματος από 30.001 έως 75.000 ευρώ. Ο υψηλός συντελεστής 40% έχει διατηρηθεί για το ύψος του εισοδήματος άνω των 75.000 ευρώ. Το φορολογικό όφελος θα είναι ακόμη μεγαλύτερο για τους φορολογούμενους που θα εκμεταλλευτούν το μέτρο της συλλογής αποδείξεων. Από το φορολογητέο εισόδημα που θα δηλώσει το 2008 κάθε φορολογούμενος θα αφαιρείται το 40% των δαπανών που θα έχει καταβάλει, κατά το διάστημα από την 1η Αυγούστου 2007 μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2007, σε: κέντρα διασκέδασης, εστιατόρια, ταβέρνες, πιτσαρίες, ψητοπωλεία, μεζεδοπωλεία, ουζερί, ζυθοπωλεία, σνακ μπαρ, ωδεία, σχολές χορού, σχολές πολεμικών τεχνών, γυμναστήρια κ.λπ. Από την έκπτωση του 40% των δαπανών με αποδείξεις οι φορολογούμενοι θα μπορούν να ωφεληθούν με μειώσεις φορολογικών επιβαρύνσεων: μέχρι 2.320 ευρώ εάν δηλώνουν εισοδήματα από 10.500 έως 30.000 ευρώ, μέχρι 3.120 ευρώ εάν δηλώνουν εισοδήματα από 30.001-75.000 ευρώ και μέχρι 3.200 ευρώ εάν δηλώνουν πάνω από 75.000 ευρώ. Μειωμένοι φόροι για τις επιχειρήσεις Με συντελεστή 25% θα φορολογηθούν την άνοιξη του 2008 οι Α.Ε. και οι ΕΠΕ, ενώ με συντελεστή 20% θα φορολογηθούν οι ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες επιχειρήσεις. Ιδιαίτερα σημαντικές για τις επιχειρήσεις είναι και οι διατάξεις που τέθηκαν σε ισχύ στο τέλος του 2007 στο πλαίσιο της προσπάθειας που καταβάλλει η κυβέρνηση για να περιορίσει τη φοροδιαφυγή. Σύμφωνα με το νόμο οι επιχειρήσεις που καταγγέλλουν φαινόμενα εκβιασμών και δωροδοκίας θα έχουν τριετή ασυλία. Συγκεκριμένα, ο επιχειρηματίας ή ο ελεύθερος επαγγελματίας, από τον οποίο ζητήθηκε δωροδοκία, απαλλάσσεται από τα πρόστιμα, τις προσαυξήσεις και τις ποινικές κυρώσεις για τις παραβάσεις εκείνες που θα συγκαλύπτονταν. Επίσης προβλέπονται ευνοϊκές ρυθμίσεις για τους νέους επιτηδευματίες, όσον αφορά τις τρεις πρώτες διαχειριστικές περιόδους από την έναρξη της δραστηριότητάς τους. Στην περίπτωση αυτή, ο ρόλος των φορολογικών ελεγκτών θα είναι πρωτίστως συμβουλευτικός. Δε θα επιβάλλονται τα προβλεπόμενα πρόστιμα του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων και δε θα χαρακτηρίζονται τα βιβλία τους ανεπαρκή. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 47

οικονομική ενημέρωση Φορολογικοί συντελεστές για εισοδήματα 2007 και 2008 (Ν. 3522/06 ΦΕΚ 276/Α / 22 Δεκεμβρίου 2006) (α) ΚΛΙΜΑΚΑ ΜΙΣΘΩΤΩΝ - ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ 2007 (β) ΚΛΙΜΑΚΑ ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΩΝ-ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ 2007 Κλιμάκιο Φορολ. Φόρος Σύνολο Εισοδήματος συντελεστής Κλιμακίου Εισοδήματος Φόρου (ευρώ) % (ευρώ) (ευρώ) (ευρώ) 12000 0 0 12.000 0 18,000 29 5.220 30.000 5.220 45.000 39 17.550 75.000 22.770 άνω 75.000 40 Κλιμάκιο Φορολ. Φόρος Σύνολο Εισοδήματος συντελεστής Κλιμακίου Εισοδήματος Φόρου (ευρώ) % (ευρώ) (ευρώ) (ευρώ) 10.500 0 0 10.500 0 1.500 15 225 12.000 225 18.000 29 5.220 30.000 5.445 45.000 39 17.560 75.000 22.995 άνω 75.000 40 (α) ΚΛΙΜΑΚΑ ΜΙΣΘΩΤΩΝ - ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ 2008 (β) ΚΛΙΜΑΚΑ ΜΗ ΜΣθΩΤΩΝ - ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ 2008 Κλιμάκιο Φορολ. Φόρος Σύνολο Εισοδήματος συντελεστής Κλιμακίου Εισοδήματος Φόρου (ευρώ) % (ευρώ) (ευρώ) (ευρώ) 12.000 0 0 12.000 0 18.000 27 4.860 30.000 4.860 45.000 37 16.650 75.000 21.510 άνω 75.000 40 Κλιμάκιο Φορολ. Φόρος Σύνολο Εισοδήματος συντελεστής Κλιμακίου Εισοδήματος Φόρου (ευρώ) % (ευρώ) (ευρώ) (ευρώ) 10.500 0 0 10.500 0 1.500 15 225 12.000 225 18.000 27 4.860 30.000 5.085 45.000 37 16.650 75.000 21.735 άνω 75.000 40 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Το Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ ανακοίνωσε ότι θα διεξάγει ΔΩΡΕΑΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥ ΜΕΝΟΥΣ - ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ - ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ & ΣΥΝΒΟΗΘΟΥΝΤΑ ΜΕΛΗ ΜΙΚΡΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΙΝΑΙ: Θέματα επιχειρηματικότητας μικρών επιχειρήσεων (μέχρι 100 ώρες) Εισαγωγή στη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή (μέχρι 100 ώρες) Εξειδικευμένες εφαρμογές πληροφορικής για επιχειρήσεις: e-banking, taxisnet, ηλεκτρονικό εμπόριο κλπ (40 ώρες) Οι συνάδελφοι που ενδιαφέρονται μπορούν να απευθύνονται: ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, Αριστοτέλους 46, 104 33, Αθήνα Τηλ: 210 8846852, Fax: 210 8846853, www.imegsevee.gr e-mail: info@imegsevee.gr κα Αγγελική Ανδρίτσου Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ελληνικό Δημόσιο 48 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

οικονομική ενημέρωση Παρατείνεται έως 31 Μαρτίου η υποβολή του Ε9 Mέχρι τις 31 Μαρτίου παράτεινε το υπουργείο Οικονομικών την αρχική προθεσμία που έληγε στις 25 Φεβρουαρίου για την υποβολή του Ε9 από τους φορολογούμενους που είχαν κάποια μεταβολή στην ακίνητη περιουσία τους το 2007, ενώ ως την ίδια ημερομηνία μπορούν οι φορολογούμενοι να διορθώσουν λάθη που έχουν κάνει τα προηγούμενα χρόνια, ώστε να μην πληρώσουν φόρο κατοχής για ανύπαρκτα ακίνητα. Η υποβολή των εντύπων Ε9 αναμένεται να προκαλέσει προβλήματα σε εφορίες και λογιστικά γραφεία καθώς το υπουργείο Οικονομικών δεν έχει ακόμα αποσαφηνίσει αν το Ε9 για τις μεταβολές του 2007 καθώς και διόρθωση λαθών προηγουμένων ετών θα μπορούν να υποβληθούν ταχυδρομικά ή μέσω του διαδικτύου. Δεν έχει επίσης αποσαφηνιστεί εάν το έντυπο Ε9 θα ταχυδρομηθεί στους υπόχρεους από το ΚΕΠΥΟ ή αν θα πρέπει οι ίδιοι να το αναζητήσουν από τις Δ.Ο.Υ. Λάθη Από την επεξεργασία που έχει γίνει στα έντυπα Ε9 που υποβλήθηκαν από το 2005 και μετά, από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων προκύπτει ότι υπάρχουν λάθη στη περιγραφή της ακίνητης περιουσίας των υπόχρεων, που αν δεν διορθωθούν θα κοστίσουν στους υπόχρεους μεγαλύτερα ποσά φόρου κατοχής από αυτά που αναλογούν στην πραγματική εικόνα της ακίνητης περιουσίας τους. Τα κυριότερα λάθη που έχουν εντοπιστεί και πρέπει να διορθωθούν για να μην υποχρεωθούν οι υπόχρεοι σε μεγαλύτερο φόρο είναι: Η δήλωση αγροτεμαχίου στον πρώτο πίνακα του εντύπου Ε9, στον οποίο δηλώνονται μόνο κτίσματα και εντός σχεδίου οικόπεδα, αντί να δηλωθούν στο δεύτερο πίνακα που δηλώνονται τα εκτός σχεδίου αγροτεμάχια και λοιπά γήπεδα που απαλλάσσονται από το φόρο κατοχής. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 49

οικονομική ενημέρωση Η δήλωση στο Ε9 εκτός από το διαμέρισμα και των χιλιοστών του οικοπέδου που αναλογούν στο διαμέρισμα. Σ αυτή την περίπτωση η Εφορία θα θεωρήσει ότι ο υπόχρεος εκτός από το διαμέρισμα είναι και συνιδιοκτήτης σε ένα οικόπεδο και θα τον φορολογήσει για 2 ακίνητα και όχι μόνο για το διαμέρισμα, στην αξία του οποίου είναι ενσωματωμένη και η αξία των χιλιοστών του οικοπέδου που αναλογούν στο διαμέρισμα, για την οποία θα φορολογηθεί ξεχωριστά, αν δεν υποβληθεί διορθωτικό Ε9. Διορθωτικό Ε9 πρέπει να υποβληθεί και στην περίπτωση που κατά την αρχική δήλωση του ακινήτου έχει δηλωθεί λανθασμένο έτος κατασκευής ενός ακινήτου, που επηρεάζει τον χρόνο παλαιότητας άρα και την αξία του ακινήτου που θα υποβληθεί σε φόρο. Σε πολλές περιπτώσεις ως έτος κατασκευής του ακινήτου έχει δηλωθεί ο χρόνος απόκτησής του από τον υπόχρεο ή ο χρόνος που πρωτοκατοικήθηκε αντί του χρόνου έκδοσης της οικοδομικής άδειας που είναι το σωστό. Όσοι έχουν κάνει αυτό το λάθος και εμφανίζονται στην Εφορία να έχουν στην κατοχή τους νεότερα ακίνητα σε σχέση με την πραγματική τους ηλικία θα πρέπει να υποβάλλουν διορθωτικό Ε9 με την πραγματική ηλικία του ακινήτου. Ένα ακόμα λάθος μπορούν να έχουν κάνει οι υπόχρεοι στον τρόπο δήλωσης των βοηθητικών χώρων (αποθήκες, θέσεις στάθμευσης) που σε πολλές περιπτώσεις έχουν δηλωθεί ως ξεχωριστές ιδιοκτησίες. Ως ξεχωριστές ιδιοκτησίες δηλώνονται μόνο βοηθητικοί χώροι, θέσεις στάθμευσης κ.λπ., που στα συμβόλαια ή την οριζόντια ιδιοκτησία έχουν δικά τους χιλιοστά οικοπέδου. Αν λοιπόν έχουν δηλωθεί βοηθητικοί χώροι στους οποίους δεν αντιστοιχούν χιλιοστά οικοπέδου αλλά αποτελούν παρακολουθήματα του κυρίου κτίσματος θα πρέπει να υποβληθεί διορθωτικό Ε9 για να μη φορολογηθούν ως ξεχωριστά ακίνητα. Λάθος μπορεί να έχει δηλωθεί και ένα ακίνητο στο οποίο ο υπόχρεος δεν έχει πλήρη κυριότητα αλλά έχει μόνο την επικαρπία ή μόνο την ψιλή κυριότητα και το έχει δηλώσει ότι του ανήκει εξ ολοκλήρου. Και σ αυτή την περίπτωση θα πρέπει να υποβληθεί διορθωτικό έντυπο Ε9, καθώς ο φόρος στις περιπτώσεις συγκυριότητας επιμερίζεται μεταξύ του ψιλού κυρίου και του επικαρπωτή. Προσοχή στην περίπτωση αυτή πρέπει να επιδειχτεί και στην ορθή αναγραφή της ηλικίας του επικαρπωτή, από την οποία και εξαρτάται το πώς θα επιμεριστεί η αξία της πλήρους κυριότητας σε αξία ψιλής κυριότητας και αξία επικαρπίας που θα υποβληθούν σε φόρο. 50 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

οικονομική ενημέρωση ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΕΓΓΥΟΔΟΣΙΑΣ ΣΤΗΡΙΖΕΙ ΧΙΛΙΑΔΕΣ EΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Παρέχει εγγυήσεις, με ανώτατη διάρκεια εγγύησης τα 10 έτη, σε επιχειρηματικά δάνεια και σε χρηματοδοτικές μισθώσεις (leasing), για ποσά από 410.000 έως 4400.000 Επιδοτεί τα εγγυημένα από την ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ επενδυτικά δάνεια και τις χρηματοδοτικές μισθώσεις/ leasing μειώνοντας δραστικά το κόστος δανεισμού Για παράδειγμα, σε ένα δάνειο 10ετούς διάρκειας, ύψους 4100.000 και με κόστος 8%, οι συνολικοί τόκοι ανέρχονται σε 444.400 περίπου και οι επιδοτούμενοι τόκοι είναι 422.200, δηλαδή η επιδότηση αντιστοιχεί στο 50% του κόστους δανεισμού. Απευθύνεται στο 98% των επιχειρήσεων που έχουν έδρα στην Ελλάδα (δηλαδή στις υπό σύσταση, νέες ή υφιστάμενες επιχειρήσεις που απασχολούν έως 49 άτομα και έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών ή ετήσιο ισολογισμό έως 410 εκατ.) Συνεργάζεται με όλες τις τράπεζες και τις εταιρείες χρηματοδοτικών μισθώσεων (leasing) στην Ελλάδα. Ως εκ τούτου ο επιχειρηματίας δύναται να απευθυνθεί σε περισσότερα από 3.200 υποκαταστήματα σε όλες τις γωνιές της χώρας. Επίσης, στηρίζεται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων, το οποίο παρέχει αντεγγύηση σε επενδυτικά δάνεια εγγυημένα από την ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ. Είναι εργαλείο δημιουργίας και ανάπτυξης των ελληνικών επιχειρήσεων, μοχλός τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης. Αποτελεί την λύση του μέλλοντος γιατί παρέχει τα ελκυστικότερα προϊόντα στην ελληνική αγορά τόσο για τις τράπεζες /εταιρείες leasing όσο και για τις επιχειρήσεις. ΜΗ ΧΑΝΕΙΣ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΕΓΓΥΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΕΓΓΥΟΔΟΣΙΑΣ Το έργο συγχρηματοδοτείται κατά 67% από την Ευρωπαϊκή Ένωση/ Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης Λ. Αμαλίας 26, 105 57 Αθήνα Τηλ. 210-3311201-4, Fax: 210-3311207, E-mail: info@tempme.gr, www.tempme.gr Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 51

οικονομική ενημέρωση Το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης 2007-2010 OΥπουργός Οικονομίας και Οικονομικών κ. Γιώργος Αλογοσκούφης παρουσίασε το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης 2007-2010. Οι στόχοι του προγράμματος αυτού ήταν: η αποκατάσταση της δημοσιονομικής ισορροπίας και της αξιοπιστίας των στοιχείων, η βελτίωση της ποιότητας των δημόσιων οικονομικών, η εξασφάλιση της αναπτυξιακής δυναμικής καθώς και συνθηκών αυτοτροφοδοτούμενης ανάπτυξης, η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, με έμφαση στο άνοιγμα των αγορών, την αύξηση του ανταγωνισμού και την ενθάρρυνση και προσέλκυση επενδύσεων, η ταχύτερη αύξηση της παραγωγικότητας, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας της οικονομίας. Όπως τόνισε ο κ. Αλογοσκούφης «Στο Πρόγραμμα αυτό αποτυπώνεται η πρόοδος της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία τριάμισι χρόνια. Από το Μάρτιο του 2004, η κυβέρνηση εφαρμόζει ένα πρόγραμμα για την οικονομία με βασικούς πυλώνες τη δημοσιονομική προσαρμογή και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις». Ο Υπουργός δήλωσε ότι στόχοι του Προγράμματος ήταν η αποκατάσταση της δημοσιονομικής ισορροπίας και της αξιοπιστίας των στοιχείων, η βελτίωση της ποιότητας των δημόσιων οικονομικών, η εξασφάλιση της αναπτυξιακής δυναμικής, η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, η αύξηση της παραγωγικότητας και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας της οικονομίας. Διαρθρωτικοί Δείκτες Στρατηγικής της Λισσαβόνας Αναφορικά με τους διαρθρωτικούς δείκτες, στους 8 από τους 14 δείκτες έχει σημειωθεί σαφής βελτίωση από το 2003 και μετά. Στους σημαντικότερους δείκτες υπάρχει σαφής βελτίωση. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε όρους ισοτιμίας αγοραστικής δύναμης, το 2003 ήταν στο 92,4% των «27», για το 2008 η πρόβλεψη είναι ότι θα ανέλθει στο 99%, για φέτος η εκτίμηση είναι ότι θα διαμορφωθεί στο 98,4%. Η παραγωγικότητα της εργασίας ανά απασχολούμενο, το 2003 ήταν στο 114,7% των «27» και για το 2008 η πρόβλεψη είναι στο 119,2%. Υπάρχει σαφής και μεγάλη πρόοδος στα ενδιάμεσα χρόνια. Το ποσοστό απασχόλησης ήταν το 2003 στο 58,7% του ενεργού πληθυσμού και το 2006 ανήλθε στο 61%. Το ποσοστό απασχόλησης των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας (55-64 ετών) ήταν στο 41,3% το 2003 και ανέβηκε στο 42,3% το 2006. Οι ιδιωτικές επενδύσεις ως % του ΑΕΠ αυξήθηκαν από το 19,3% το 2003 στο 20,3% το 2006. Η μακροχρόνια ανεργία είχε διαμορφωθεί το 2003 στο 5,3% και το 2006 μειώθηκε στο 4,8%. Η ενεργειακή ένταση της οικονομίας που είναι η κατανάλωση ενέρ- 52 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

οικονομική ενημέρωση γειας ως % του ΑΕΠ ήταν διαμορφωμένη στο 247,77% το 2003 και το 2005 είχε περιοριστεί στο 236,54%. Το ποσοστό της φτώχειας μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις έχει παραμείνει στο 21% μεταξύ 2003 και 2006, γεγονός που επιβεβαιώνει την αναγκαιότητα ανάληψης στοχευμένων δράσεων για τη φτώχεια μέσω της ίδρυσης του Εθνικού Ταμείου Κοινωνικής Συνοχής. Οι δείκτες όπου έχει σημειωθεί επιδείνωση είναι : ο όγκος του μεταφορικού φορτίου σε σχέση με το ΑΕΠ, η διασπορά της απασχόλησης μεταξύ των περιφερειών, τα συγκριτικά επίπεδα τιμών, το ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 20-24 ετών που έχει τελειώσει τουλάχιστον την ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Αναφορικά με το δείκτη έκλυσης αερίων του θερμοκηπίου, στόχος για την Ελλάδα είναι να πάει αυτός ο δείκτης στο 125. Το 2003 ήταν στο 123,6 και το 2005 διαμορφώθηκε στο 125,4. Κυριότεροι διαρθρωτικοί δείκτες στρατηγικής της Λισσαβόνας 2003 2006 Κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε μονάδες σταθερής αγοραστ. δύναμης (ΕΕ-27=100) 92,4 97,9 Παραγωγικότητα εργασίας ανά απασχολούμενο 114,7 118,0 Ποσοστό απασχόλησης 58,7 61,0 % απασχόλησης εργαζομένων ηλικίας 55-64 ετών 41,3 42,3 Επιχειρηματικές επενδύσεις ως % ΑΕΠ 19,3 20,3 Μακροχρόνια ανεργία 5,3 4,8 Έκλυση αερίων θερμοκηπίου** 123,6 125,4* Κατανάλωση ενέργειας ως % ΑΕΠ *** 247,77 236,54* % φτώχειας μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις 21,0 21,0 Όγκος μεταφορικού φορτίου σε σχέση με το ΑΕΠ ****** 108,0 167,1 Διασπορά ποσοστών απασχόλησης μεταξύ περιφερειών ***** 3,2 3,7 Συγκριτικά επίπεδα τιμών **** 85,9 89,1 Δαπάνη για έρευνα & ανάπτυξη ως % ΑΕΠ 0,57 0,57 % πληθυσμού 20-24 ετών που έχει τελειώσει τουλάχιστον δευτεροβάθμια εκπαίδευση 81,7 81,0 Πηγή: EUROSTAT * στοιχεία έτους 2005 ** σε ισοδύναμα CO2, με έτος βάσης = 100, στόχος για την Ελλάδα 125,0 για το έτος 2010 - βάσει του πρωτοκόλου τον Κυότο έχει συμφωνηθεί μείωση 8% στις συνολικές εκπομπές αερίων ως το 2008-2012 *** ακαθάριστη εγχώρια κατανάλωση ενέργειας ως % του ΑΕΠ (κιλά πετρελαϊκού ισοδύναμου ανά 1000 Ευρώ) **** Σύγκριση επιπέδων τιμών για τελική κατανάλωση νοικοκυριών συμπεριλαμβανομένων των έμμεσων φόρων - Δίνονται από το λόγο των μονάδων σταθερής αγοραστικής δύναμης προς τη συναλλαγματική ισοτιμία κάθε χώρας ****** λόγος τονο-χιλιομέτρων (εσωτερικών μεταφορών) προς ΑΕΠ ***** συντελεστής μεταβλητότητας των % απασχόλησης μεταξύ των περιφερειών - ο συντελεστής αυτός είναι μηδενικός όταν τα ποσοστά απασχόλησης είναι ίδια σε όλες τις περιφέρειες. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 53

οικονομική ενημέρωση ΤήΡηΣη ΒιΒΛίου Αποθήκης ΛιΑΝο - ΠΩΛητΩΝ Ο υφυπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Αντώνιος Μπέζας με απόφασή του και έχοντας υπόψη τις δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις που διαθέτουν τα είδη τους λιανικά ή κατά κύριο λόγο λιανικά στην τήρηση του βιβλίου αποθήκης λόγω του μεγάλου αριθμού των ειδών που εμπορεύονται, της μικρής αξίας ορισμένων από αυτά και του πλήθους των συναλλαγών και των στοιχείων που εκδίδουν, καθώς και την αναγκαιότητα διευκόλυνσής τους στην τήρηση του βιβλίου αυτού, υπέγραψε απόφαση με την οποία: «Οι επιχειρήσεις που διαθέτουν τα είδη τους λιανικά ή κατά κύριο λόγο λιανικά για τις διαχειριστικές περιόδους που αρχίζουν από 1.7.2007 και στο εξής και για τα είδη των οποίων η αξία κτήσης είναι μέχρι δεκαπέντε (15) ευρώ, τηρούν το βιβλίο αποθήκης κατά την εξαγωγή για μεν τις χονδρικές πωλήσεις κατ είδος, ποσότητα και αξία με βάση τα στοιχεία που εκδίδονται, για δε τις λιανικές πωλήσεις κατ είδος, ποσότητα και αξία με βάση την απογραφή στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου. Στην περίπτωση που, κατά τη διάρκεια της διαχειριστικής περιόδου, η τιμή κτήσης ορισμένων από τα πιο πάνω είδη αυξηθεί πάνω από το ως άνω όριο, η αύξηση αυτή δε δημιουργεί άλλες υποχρεώσεις για τα συγκεκριμένα είδη μόνο κατά τη διάρκεια αυτής της διαχειριστικής περιόδου». Στο Αυτόφωρο δύο εφοριακοί υπάλληλοι Δύο εφοριακοί υπάλληλοι συνελήφθησαν στις 13.12.2007 και παραπέμφθηκαν στο Αυτόφωρο με την καταγγελία του χρηματισμού. Οι δύο εφοριακοί κατηγορούνται ότι απέσπασαν 20.000 ευρώ από ιδιοκτήτρια κομμωτηρίου ώστε να τακτοποιήσουν «εκκρεμότητες» με τα φορολογικά της βιβλία. Σε βάρος της εφοριακού ασκήθηκε δίωξη για εκβίαση κατ επάγγελμα και δωροδοκία, ενώ ο συνάδελφός της διώκεται για ηθική αυτουργία στις πράξεις της. Η υπόθεση ανατέθηκε σε τακτικό ανακριτή, ενώπιον του οποίου θα κληθούν να απολογηθούν οι δύο εφοριακοί. Επισημαίνεται ότι για την καταγγέλλουσα επιχειρηματία ισχύουν οι ευεργετικές διατάξεις που προβλέπονται από το Νόμο 3610/2007 για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, δηλαδή απαλλαγή από προσαυξήσεις και πρόστιμα, η μη διενέργεια τακτικού φορολογικού ελέγχου για την τρέχουσα και τις δύο επόμενες φορολογικές χρήσεις, καθώς και η ολοκλήρωση του διενεργούμενου ελέγχου από υπαλλήλους άλλης ελεγκτικής Αρχής, υπό την εποπτεία αρμόδιου επιθεωρητή. Παράλληλα με τους εσωτερικούς ελέγχους που εντείνονται για την αντιμετώπιση φαινομένων διαφθοράς, κρίνεται σημαντική και η συμβολή των φορολογουμένων. Για το λόγο αυτό, θεσπίστηκαν με το Ν.3610/2007 ευεργετικές διατάξεις για όσους καταγγέλλουν επίορκους υπαλλήλους. 54 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

ασφάλιση εργασία Άδειες εργαζομένων Τι πρέπει ΝΑ γνωρίζουν οι εργοδότες Στο ΦΕΚ 267/Α/28-12-2004, δημοσιεύθηκε ο Ν. 3302 / 2004 «Ρύθμιση ετήσιας άδειας εργαζομένων και άλλες διατάξεις». Ειδικότερα, στο άρθρο 1 του ανωτέρω νομοθετήματος, ρυθμίζονται θέματα που αφορούν την ετήσια άδεια με αποδοχές. Για την ομοιόμορφη εφαρμογή της σχετικής διάταξης του άρθρου αυτού, από το ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ παρέχονται με την εγκύκλιο οίκ. 3392 / 01 Μαρτίου 2005 οι πιο κάτω διευκρινίσεις. Α. ΕΤΗΣΙΑ ΑΔΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Με το άρθρο 1 του Ν. 3302/2004 αντικαθίσταται η διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 2 του Α.Ν. 539 / 1945, όπως αυτή τροποποιήθηκε με την παρ. 1 του άρ. 2 του Ν. 1346 / 1983 και αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρ. 13 του Ν. 3227 / 2004 και επαναφέρεται το «ημερολογιακό έτος» ως βάση χορήγησης της ετήσιας άδειας με αποδοχές των εργαζομένων. Παράλληλα, διευκρινίζεται πλήρως και συμπληρώνεται η διαδικασία λήψης της άδειας κατά τα δύο πρώτα ημερολογιακά έτη της εργασιακής σχέσης του μισθωτού. Ειδικότερα, με τη νέα παράγραφο 1α του Α.Ν. 539 / 1945, προβλέπεται ότι όλοι οι εργαζόμενοι οι οποίοι συνδέονται με σύμβαση ή σχέση εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου, δικαιούνται να λάβουν ετήσια άδεια με αποδοχές από την έναρξη της απασχόλησής τους σε συγκεκριμένη υπόχρεη επιχείρηση. Η άδεια αυτή χορηγείται από τον εργοδότη αναλογικώς (ποσοστό) με βάση το χρονικό διάστημα που απασχολήθηκε ο εργαζόμενος στον εργοδότη αυτό. Η αναλογία της χορηγούμενης αδείας υπολογίζεται βάσει ετήσιας άδειας 20 εργάσιμων ημερών επί πενθημέρου εβδομαδιαίας εργασίας και 24 εργάσιμων ημερών, επί εξαημέρου, η οποία αντιστοιχεί σε 12 μήνες συνεχή απασχόληση. Η εν λόγω διάταξη της παρ. 1α, όπως και η αντίστοιχη ρύθμιση του άρθρου 6 του Ν. 3144/2003, καταργεί το βασικό χρόνο εργασίας - αναμονής (12 μήνες σύμφωνα με τον Α.Ν. 539/1945 ή 10 μήνες κατά την ΕΣΣΕ του έτους 2002), τον οποίο έπρεπε να συμπληρώσει ο μισθωτός στον ίδιο εργοδότη για τη θεμελίωση δικαιώματος της λήψης άδειας. Ι. Ρύθμιση άδειας κατά το 1ο ημερολογιακό έτος Με τη νέα παρ. 1β του Α.Ν.539/1945, καθιερώνεται για το πρώτο ημερολογιακό έτος εντός του οποίου προσελήφθη ο μισθωτός, υποχρέωση του εργοδότη να χορηγεί μέχρι την 31η Δεκεμβρίου αναλογία ποσοστό των ημερών αδείας που δικαιούται ο μισθωτός, βάσει του χρονικού διαστήματος απασχόλησης στο έτος αυτό. Η αναλογία της άδειας, η οποία υπολογίζεται επί των 20 επί πενθημέρου και των 24 επί εξαημέρου ημερών, θα πρέπει να χορηγείται από τον εργοδότη έως την 31η Δεκεμβρίου του ημερολογιακού έτους πρόσληψης ακόμη και αν δεν έχει ζητηθεί από τους εργαζόμενους (άρ. 4 του Α.Ν. 539/1945, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 15 του άρ. 3 του Ν. 4504/1966). ΙΙ. Ρύθμιση άδειας κατά το 2ο ημερολογιακό έτος Κατά το δεύτερο ημερολογιακό έτος, ο μισθωτός δικαιούται να λάβει τμηματικά την άδειά του, η οποία αναλογεί στο χρόνο απασχόλησής του στο δεύτερο αυτό έτος, στον οικείο εργοδότη. Η αναλογία της άδειας υπολογίζεται εκ νέου, όπως και κατά το πρώτο ημερολογιακό έτος, με βάση τις 20 ημέρες επί πενθημέρου και τις 24 ημέρες επί εξαημέρου. Κατά τη διάρκεια του έτους αυτού και κατά το χρονικό σημείο συμπληρώσεως 12 μηνών από την ημερομηνία πρόσληψης, η άδεια επαυξάνεται κατά μία εργάσιμη ημέρα. Ως εκ τούτου, η άδεια κατά το δεύτερο ημερολογιακό έτος, η οποία θα πρέπει να χορηγηθεί από τον εργοδότη αναλογικώς ή ολόκληρη στο τέλος, έως την 31η Δεκεμβρίου του έτους αυτού, φθάνει στο ύψος των 21 επί πενθημέρου και 25 επί εξαημέρου, εργάσιμων ημερών. Συνεπώς, η μη χορήγησή της συνεπάγεται την υποχρέωση της καταβολής των αντιστοίχων αποδοχών αδείας προσαυξημένων κατά 100%, εάν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που αναφέρθησαν για το πρώτο ημερολογιακό έτος (υπαιτιότητα του εργοδότη λόγω πταίσματος, αμέλειας, άρνησης κ.λπ.). Ημέρες άδειας IΙΙ. Ρύθμιση άδειας κατά το τρίτο και επόμενα ημερολογιακά έτη Κατά το τρίτο ημερολογιακό έτος, καθώς και τα επόμενα, ο μισθωτός δικαιούται να λάβει ολόκληρη την ετήσια άδειά του και σε κάθε χρονικό σημείο του έτους αυτού. Η άδεια αυτή, θα φθάσει τις 22 ημέρες επί πενθημέρου και τις 26 επί εξαημέρου, εάν έχουν συμπληρωθεί 2 έτη απασχόλησης εντός του τρίτου αυτού ημερολογιακού έτους. Ο εργοδότης και σ αυτή την περίπτωση υποχρεούται να χορηγεί την άδεια μέχρι 31 Δεκεμβρίου εκάστου ημερολογιακού έτους, με τις συνέπειες που προαναφέρθησαν στην περίπτωση μη χορήγησής της και εφ όσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις που μνημονεύθησαν για τα δύο πρώτα ημερολογιακά έτη (υπαιτιότητα του εργοδότη λόγω πταίσματος, αμέλειας, άρνησης κ.λπ.). Η διάταξη του άρ. 1 του Ν. 3302/2004, όπως και αυτή του άρ. 6 του Ν. 3144/2003, αναφέρει ρητώς ότι η ετή- Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 55

ασφάλιση εργασία σια άδεια με αποδοχές, καθώς και το επίδομα αδείας, διέπονται και από τις λοιπές οικείες διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας. Ως εκ τούτου, εξασφαλίζεται η συνέχεια της ισχύος των κειμένων διατάξεων που αφορούν το μηχανισμό και τον τρόπο χορήγησης της άδειας και του επιδόματος αδείας. Β. ΕΠΙΔΟΜΑ ΑΔΕΙΑΣ Όσον αφορά στο επίδομα αδείας, τονίζονται τα εξής: Όπως είναι γνωστό, κάθε εργαζόμενος μαζί με την άδεια δικαιούται αποδοχές αδείας καθώς και επίδομα αδείας (άρ. 3, παρ. 16 Ν. 4504/1966). Το δικαίωμα λήψης επιδόματος αδείας, αποτελεί επακόλουθο του δικαιώματος λήψης κανονικής αδείας και υπολογίζεται όπως και οι αποδοχές αδείας-είναι δηλαδή ίσες προς το σύνολο των αποδοχών αδείας με τον περιορισμό ότι δε δύναται να υπερβεί για όσους μεν αμείβονται με μισθό, το μισό μισθό, για όσους δε αμείβονται με ημερομίσθιο ή ωρομίσθιο ή ποσοστά, τα 13 ημερομίσθια. Ως εκ τούτου, οι μισθωτοί οι οποίοι λαμβάνουν τμήμα ή ολόκληρη την άδεια, δικαιούνται και ανάλογες αποδοχές επιδόματος αδείας τόσο για το πρώτο και δεύτερο ημερολογιακό έτος, όσο και για τα επόμενα έτη. Πρόσθετες ρυθμίσεις της ΕΓΣΣΕ (Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας 2005) ΑΡΘΡΟ 5 Ετήσια κανονική άδεια Η διάρκεια της σχέσης εργασίας (βασικός χρόνος), που απαιτείται για τη γένεση της αξίωσης για τη χορήγηση της ετήσιας κανονικής άδειας με αποδοχές (Α.Ν. 539/1945, όπως ισχύει) με αποδοχές, μειώνεται από δώδεκα σε δέκα (10) μήνες συμπληρωμένους. ΑΡΘΡΟ 6 Άδεια φροντίδας παιδιού 1. Οι μητέρες εργαζόμενες δικαιούνται, για χρονικό διάστημα τριάντα μηνών από τη λήξη της άδειας τοκετού, είτε να προσέρχονται αργότερα, είτε να αποχωρούν νωρίτερα κατά μία ώρα κάθε ημέρα. Εναλλακτικά, με συμφωνία του εργοδότη, το ημερήσιο ωράριο των μητέρων μπορεί να ορίζεται μειωμένο κατά δύο ώρες ημερησίως για τους πρώτους 12 μήνες και σε μία ώρα για έξι (6) επιπλέον μήνες. 2. Την άδεια απουσίας για λόγους φροντίδας του παιδιού, δικαιούται και ο πατέρας, εφόσον δεν κάνει χρήση αυτής η εργαζόμενη μητέρα, προσκομίζοντας στον εργοδότη του σχετική βεβαίωση του εργοδότη της μητέρας του παιδιού. 3. Το δικαίωμα καθυστερημένης προσέλευσης ή πρόωρης αποχώρησης της μητέρας και εναλλακτικά του πατέρα για τη φροντίδα του παιδιού, έχουν και οι θετοί γονείς παιδιού ηλικίας ως έξι (6) ετών, υπό τους ίδιους ως άνω όρους των φυσικών γονέων και χρονική αφετηρία την υιοθεσία. 4. Την άδεια φροντίδας παιδιού δικαιούνται και οι άγαμοι γονείς. 5. Η άδεια φροντίδας του παιδιού, θεωρείται και αμείβεται ως χρόνος εργασίας και δεν πρέπει να προκαλεί δυσμενέστερες συνθήκες στην απασχόληση και στις εργασιακές σχέσεις. ΑΡΘΡΟ 7 Μονογονεϊκές οικογένειες Στους εργαζόμενους (-ες), που έχουν χηρέψει και στον άγαμο (η) γονέα, που έχουν την επιμέλεια του παιδιού, χορηγείται άδεια με αποδοχές έξι (6) εργασίμων ημερών το χρόνο, πέραν αυτής που δικαιούται από άλλες διατάξεις. Γονέας με τρία (3) παιδιά ή περισσότερα, δικαιούται άδεια οκτώ (8) εργασίμων ημερών. Η άδεια αυτή χορηγείται λόγω αυξημένων αναγκών φροντίδας των παιδιών ηλικίας μέχρι δώδεκα (12) ετών συμπληρωμένων, χορηγείται εφάπαξ ή τμηματικά μετά από.συνεννόηση με τον εργοδότη, σύμφωνα με τις ανάγκες του γονέα και δεν πρέπει να συμπίπτει χρονικά με την αρχή ή το τέλος της ετήσιας κανονικής άδειας. ΑΡΘΡΟ 8 Άδεια για μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων του ή αιμοκάθαρσης Εργαζόμενοι με εξαρτημένη σχέση εργασίας, που έχουν υπηρεσία μέχρι τεσσάρων (4) ετών στον ίδιο εργοδότη, οι οποίοι πάσχουν από νόσημα, που απαιτεί μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων του ή αιμοκάθαρση και το οποίο έχει γνωστοποιηθεί στον εργοδότη, δικαιούνται έως είκοσι δύο (22) εργάσιμες ημέρες το χρόνο επιπλέον άδεια, με αποδοχές. ΑΡΘΡΟ 9 Άδεια λόγω θανάτου συγγενούς Στους εργαζόμενους με εξαρτημένη σχέση εργασίας χορηγείται άδεια δύο (2) ημερών με αποδοχές σε περίπτωση θανάτου συζύγου, τέκνων, γονέων και αδελφών. Χρόνος άδειας και συνέπειες Καθορισμός ημερών αδείας για πολυετή υπηρεσία Με την από 23/05/2000 ΕΓΣΣΕ προβλέπεται η χορήγηση 25 ή 30 εργάσιμων ημερών ανάλογα αν η παρεχόμενη εργασία είναι εξαήμερη ή πενθήμερη, σε όσους μισθωτούς έχουν κατά το 2000 υπηρεσία 10 ετών στον ίδιο εργοδότη ή προϋπηρεσία 12 ετών σε οποιονδήποτε εργοδότη. Συνέπειες από τη μη χορήγηση αδείας Στην περίπτωση μη χορηγήσεως της αδείας μέχρι την 31-12 του έτους, ο εργοδότης υποχρεούται να καταβάλει στον μισθωτό τις αποδοχές αδείας, απλές μεν όταν δεν υπάρχει πταίσμα του ιδίου, διπλές δε, δηλαδή με προσαύξηση κατά 100%, όταν υπάρχει πταίσμα του εργοδότη (ΑΠ 1568/99). Κάθε συμφωνία μεταξύ εργοδότη και μισθωτού περί «εγκαταλείψεώς του εις την άδεια δικαιώματός του ή παραιτήσεως αυτού απ το δικαίωμα της αδείας», θεωρείται ανύπαρκτος, έστω και αν προβλέπει την καταβολή εις αυτόν προσαυξημένης αποζημιώσεως (άρθρο 5 παρ. 1 ΑΝ. 539/45).Τέλος, όσοι εργοδότες δεν τηρούν τους σχετικούς με τη χορήγηση των αδειών όρους των ΣΣΕ ή ΔΑ, διώκονται και τιμωρούνται κατά το άρθρο 21 του Ν. 1876/90. 56 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

ασφάλιση εργασία ΠΙΝΑΚΕΣ ΑΔΕΙΩΝ (κατά το Ν. 3302/2004) Υπάλληλοι και εργ/τες με συνολική υπηρεσία ή προϋπηρεσία μέχρι 10 έτη μη συμπληρωμένα στον ίδιο εργοδότη ή μέχρι 12 έτη μη συμπληρωμένα σε οποιονδήποτε εργοδότη Ημερολογικα έτη απασχόλησης Μισθωτοί απασχολούμενοι Μισθωτοί απασχολούμενοι Αποδοχές αδείας και Επιδόματος στον ίδιο εργοδότη με πενθήμερο με εξαήμερο με 6ήμερο και 5νθήμερο 1ο έτος από 2 ημέρες για κάθε μήνα 2 ημέρες για κάθε μήνα 2 ημερομίσθια ή 2/25 του προσλήψεως μέχρι 31-12 απασχόλησης μέχρι απασχόλησης μέχρι μηνιαίου μισθού για κάθε εξαντλήσεως συνολικού εξαντλήσεως του συνολικού μήνα απασχολήσεως από αριθμού ημερών αδείας αριθμού (24/12 x μήνες την πρόσληψη μέχρι 31-12 (20/12 x μήνες απασχόλησης) απασχόλησης). τo γινόμενο που θα προκύπτει κάθε φορά θα στρογγυλοποιείται. 2ο έτος από 01-01 μέχρι συμπληρώσεως 12μήνου από την πρόσληψη τμήματα αδείας ανάλογα με το 21 ημέρες για όλο το έτος. 25 ημέρες για όλο το έτος από 01-01 μέχρι συμπληρώσεως χρόνο υπηρεσίας από 01-01 έως 2 ημέρες για κάθε μήνα 2 ημέρες για κάθε μήνα 12 μήνου 2 ημερομίσθια 31-12. Αν δεν χορηγηθούν τμήματα απασχόλησης (20/12 x μήνες απασχόλησης (24/12 x μήνες (24/12) ή 2/25 αδείας,υποχρεωτική χορήγηση απασχόλησης). Στρογγυλοποίηση απασχόλησης). του μηνιαίου μισθού για κάθε αδείας ως σύνολο μέχρι 31-12. του γινομένου που θα προκύπτει. μήνα απασχολήσεως. 2ο έτος από συμπληρώσεως του 12μήνου έως 31-12 τμήματα αδείας ανάλογα με το 21 ημέρες (21/12 x μήνες 25 ημέρες (25/12 x μήνες από συμπληρ. 12μηνου μέχρι χρόνο υπηρεσίας από 01-01 έως απασχόλησης). Στρογγυλοποίηση απάσχόλησης). Στρογγυλοποίηση 31-12: 25/12 ημερομίσθια. 31-12. Αν δεν χορηγηθούν τμήματα του γινόμενου που θα προκύπτει του γινόμενου που θα προκύπτει Συνολικά για όλο το έτος αδείας, υποχρεωτική χορήγηση ανάλογα με τον αριθμό των μηνών ανάλογα με τον αριθμό των 25 ημερομίσθια ή 1 μηνιαίος αδείας ως σύνολο μέχρι 31-12. για τους οποίους ζητείται η άδεια. μηνών για τους οποίους μισθός. ζητείται η άδεια. 3ο έτος και τα επόμενα Μισθωτοί απασχολούμενοι Μισθωτοί απασχολούμενοι Αποδοχές αδείας και με 5 νθήμερο με 6ήμερο επιδόματος με 5 νθήμερο και 6ήμερο. Ολόκληρη η άδεια σε 24 μην. συμπλ. (2 έτη): 21 24 μην. συμπλ. (2 έτη) 25 1 μηνιαίος μισθός ή οποιοδήποτε χρονικό σημείο του 36 μην. συμπλ. (3 έτη): 36 μήν. συμπλ. (3 έτη) 26 25 ημερομίθια, έτους ακόμα και την 01-01 22 ημέρες 1 μηνιαίος μισθός ή 26 ημερομίσθια. *σύν τόσα εικοστά πέμπτα, όσες εργάσιμες μέρες λαμβάνονται απο τον επόμενο μήνα, προς συμπλήρωση των 26 ημερών. ΠΙΝΑΚΕΣ ΑΔΕΙΩΝ (κατά το Ν.3302/2004) Υπάλληλοι και εργ/τες με συνολική υπηρεσία ή προϋπηρεσία 10 έτη στον ίδιο εργοδότη και με συνολική προϋπηρεσία 12 έτη σε οποιονδήποτε εργοδότη Ημερολογιακά έτη (διανυόμενα) Μισθωτοί που απασχολούνται Μισθωτοί που απασχολούνται Αποδοχές αδείας με Αποδοχές Επιδόματος στον ίδιο εργοδότη με 5νθήμερο με 6ήμερο απασχόληση 6ήμερου αδείας με απασχόληση και 5νθημέρου 6ημέρου και 5νθημέρου κατά το 1ο έτος: 25/12 για κάθε μήνα 30/12 για καθε μήνα 2,5 ημερομίσθια ή Ποσόν ίσο με αποδοχές (από την πρόσληψη έως 31-12: απασχόλησης. (25/12 x μήνες απασχόλησης (30/12 x 2,5/25 του μηνιαίου αδείας με το όριο του 1/2 Υπολογισμός συνόλου αδείας απασχόλησης). Στρογγυλοποίηση μήνες απασχόλησης). μισθού για κάθε μήνα μισθού ή των 13 με στρογγυλοποίηση) του γινομένου αναλόγως προς απασχόλησης από την ημερομισθίων συνολικώς. τον αριθμό των μηνών για τους πρόσληψη μέχρι 31-12. οποίους ζητείται η άδεια. κατά το 2ο έτος: 25/12 για κάθε μήνα απασχολήσης 30/12 για καθε μήνα 2,5 ημερομίσθια ή 2,5/25 1/2 του μισθού ή 13 Ημέρες αδείας χορηγούμενες (25/12 x μήνες απασχόλησης). απασχόλησης (30/12 x του μηνιαίου μισθού ημερομίσθια συνολικώς. κατά τμήματα. Αν δεν Στρογγυλοποίηση του μήνες απασχόλησης). για κάθε μήνα Χορηγείται κατά τμήματα χορηγηθεί σε τμήματα γινομένου αναλόγως προς τον απασχόλησης από την ακολουθώντας τις χορηγείται ολόκληρη αριθμό των μηνών για τους πρόσληψη μέχρι 31-12 αποδοχές αδείας. μέχρι 31-12. οποίους ζητείται η άδεια. κατά το 3ο έτος και εφ' εξής: 25ημέρες αδείας 30ημέρες αδείας 30/25 του μισθού 1/2 του μισθού ή Ολόκληρη η άδεια σε ή 30 ημερομίσθια. 13 ημερομίσθια οποιοδήποτε χρονικό σημείο καταβαλλόμενα μαζί με του έτους, ακόμη και την 01/01. τις αποδοχές αδείας. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 57

ασφάλιση εργασία Εργασιακά θέματα Αμοιβή Υπερωριακής Εργασίας-Πενθήμερο Ορισμένη διάρκεια των υπερωριών Η διάρκεια των υπερωριών σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 284 του Ν.Δ. 515/70 δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη των τριών (3) ωρών κάθε μέρα. Με αποφάσεις του Υπουργού Εργασίας που εκδίδονται τον Ιούνιο και Δεκέμβριο κάθε έτους, καθορίζονται τα ανώτατα όρια υπερωριακής απασχόλησης για όλη την επικράτεια ή για ορισμένες περιφέρειες. Σύμφωνα με αυτήν «περί μισθωτών καταστημάτων», δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη η υπέρβαση των 120 ωρών ετησίως για κάθε μισθωτό. Για το υπαλληλικό προσωπικό των ανωνύμων εταιριών και γραφείων, δεν επιτρέπεται υπέρβαση πέραν των 2 ωρών την ημέρα και για 60 ημέρες το χρόνο. Αναγγελία των υπερωριών Η αναγγελία των υπερωριών γίνεται σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν.Δ. 515/70 ως εξής: με επίδοση στο αρμόδιο Τμήμα Κοινωνικής Επιθεώρησης Εργασίας, του εγγράφου αναγγελίας υπερωριακής εργασίας, το αργότερο εντός της επόμενης εργάσιμης ημέρας από την έναρξη υπερωριακής απασχόλησης. Στο έγγραφο αυτό, αναγράφεται η αιτία της υπερωριακής απασχόλησης, το ονοματεπώνυμο, η ειδικότητα κα ο αριθμός των απασχολουμένων, η ημερομηνία πραγματοποίησης καθώς και η ώρα έναρξης και λήξης της υπέρβασης του ωραρίου. Τήρηση βιβλίου υπερωριών Σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν.Δ. 515/70, ο εργοδότης υποχρεούται να τηρεί ειδικό βιβλίο υπερωριών, στο οποίο αναγράφονται όλα τα στοιχεία όπως προαναφέρθηκαν στις αναγγελίες υπερωριών. Αμοιβή Υπερωριακής Εργασίας Οι μισθωτοί που απασχολούνται υπερωριακά δικαιούνται για κάθε ώρα ιδιόρρυθμης υπερωριακής απασχόλησης και νόμιμης υπερωριακής απασχόλησης, μέχρι τη συμπλήρωση των 120 ωρών ετησίως, αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 50%.Για την πέραν των 120 ωρών 58 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

ασφάλιση εργασία υπερωριακή απασχόληση, εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 1 του Ν. 435/76 (ΦΕΚ 25/ Τ Α). Ο μισθωτός σε κάθε περίπτωση μη νόμιμης υπερωριακής απασχόλησής του, δικαιούται αποζημίωση ίση με το 150% του καταβαλλόμενου ωρομισθίου για κάθε ώρα μη νόμιμης απασχόλησης από την πρώτη ώρα. Αμοιβή Εργασίας Κυριακής Σύμφωνα με τις Διατάξεις του Β.Δ. 748/66 απαγορεύεται, εκτός εξαιρέσεων, κατά τις Κυριακές και αργίες κάθε βιομηχανική, βιοτεχνική και εμπορική εργασία καθώς και κάθε επαγγελματική δραστηριότητα. Εξασφαλίζεται έτσι στους εργαζόμενους σε κάθε εργοδότη, 24ωρη εβδομαδιαία ανάπαυση για περίοδο 7 ημερών, που είναι συνεχής ελεύθερος χρόνος. Οι διατάξεις περί υποχρεωτικής αναπαύσεως κατά ημέρες «Κυριακών και ημέρες αργίας», δεν εφαρμόζονται σε μισθωτούς που απασχολούνται από τις κάτωθι εργασίες, ανεξαρτήτως του είδους και της μορφής της επιχείρησης, εκμετάλλευσης, υπηρεσίας εν γένει 1) Φυλάξεως 2) Εργασίες που παρέχονται στην ύπαιθρο 3) Παροχής ενέργειας κινητηρίου δυνάμεως και θερμάνσεως, εργασίες πώλησης άρτου και εψήσεως φαγητών μέχρι τις 14:00 ώρα. Σύμφωνα με το άρθρο 10 του Β.Δ. 748/66 μισθωτοί που θα εργαστούν την Κυριακή πέραν των 5 ωρών, δικαιούνται δικαιωματική εβδομαδιαία ανάπαυση διάρκειας 24 ωρών, άλλη εργάσιμη ημέρα την επόμενη εβδομάδα. Η ημέρα της αναπληρωματικής ανάπαυσης καθορίζεται από τον εργοδότη και αναγράφεται στον πίνακα ωρών εργασίας. Στις περιπτώσεις στις οποίες επιτρέπεται η εργασία την Κυριακή, η κατανομή της εβδομαδιαίας ανάπαυσης, πρέπει να γίνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε ανά περίοδο 7 εβδομάδων η αναπληρωματική ανάπαυση να είναι ημέρα Κυριακή. Η άδεια για εργασία την Κυριακή, γίνεται από την αρμόδια Κοινωνική Επιθεώρηση, κατόπιν αίτησης του εργοδότη που συνοδεύεται από πίνακα, στον οποίο αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του εργαζόμενου, η ειδικότητα, το ωράριο εργασίας και η αναπληρωματική ημέρα ανάπαυσης εφόσον η εργασία υπερβαίνει τις 5 ώρες. Κατόπιν άδειας της αρμόδιας Επιθεώρησης επιτρέπεται η λειτουργία επιχειρήσεων, εκμεταλλεύσεων, υπηρεσιών, καθώς και η απασχόληση του προσωπικού αυτών κατά τις Κυριακές: 1) Στην παραλαβή και διανομή ξένου τύπου. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 59

ασφάλιση εργασία 2) Αλλαγή ξένων νομισμάτων προς εξυπηρέτηση των τουριστών. 3) Των λειτουργουσών εποχιακώς κατά έτος. 4) Στον καθαρισμό, συντήρηση και επισκευή εγκαταστάσεων, εφόσον καθίσταται αδύνατη η εργασία σε άλλες εργάσιμες ημέρες. 5) Σε περιπτώσεις επείγουσας εργασίας λόγω κινδύνου καταστροφής προϊόντων ή βλαβών εγκαταστάσεων. 6) Σε απογραφή εμπορευμάτων ή διακόσμηση προθηκών. Αμοιβή Νυχτερινής Εργασίας Νυκτερινή εργασία είναι η απασχόληση που περιλαμβάνεται στις νυχτερινές ώρες, οι οποίες έχουν καθοριστεί με νόμιμες διατάξεις, από 22:00 μ.μ. 06:00 π.μ. Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, απαγορεύεται η απασχόληση κατά τη νύχτα των ανήλικων και ορισμένων κατηγοριών γυναικών. 1) Σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 2 του Ν. 1837/89 απαγορεύεται η εργασία κατά τη νύχτα από 22:00 μέχρι 06:00 πρωινή της επομένης ημέρας των ανηλίκων σε οποιαδήποτε εργασία και επιβάλλεται ημερήσια ανάπαυση τουλάχιστον δώδεκα (12) ωρών, στις οποίες πρέπει να περιλαμβάνεται το νυχτερινό ωράριο. 2) Σύμφωνα με τον Ν. 3924/59 απαγορεύεται η απασχόληση κατά τη νύχτα των γυναικών στις βιομηχανικές επιχειρήσεις δημοσίου ή ιδιωτικού τομέα, λατομεία, ορυχεία, οικοδομές και εμπορικά καταστήματα. Αμοιβή νυχτερινής εργασίας Όπως προκύπτει από τις Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις 18310/46 και 25825/51, όλοι οι μισθωτοί που απασχολούνται κατά τις νυχτερινές ώρες, είτε καθ όλο το χρονικό διάστημα της νύχτας, είτε μόνο σε ορισμένες νυχτερινές ώρες, ανεξάρτητα αν πρόκειται για συνεχή ή έκτακτη απασχόληση, δικαιούνται της προσαύξησης των νομίμων αποδοχών τους κατά 25%, είτε η νυχτερινή εργασία επιβάλλεται από τη σύμβαση εργασίας είτε από τη φύση της εργασίας. Απαγορεύεται ο συμψηφισμός της προσαύξησης της νυχτερινής εργασίας μονομερώς από τον εργοδότη, με τις καταβαλλόμενες από αυτόν ανώτερες πέραν των νομίμων αποδοχές, εκτός εάν έχει υπάρξει ειδική συμφωνία μεταξύ εργοδότη και μισθωτού για συμψηφισμό. Η παραγραφή των απαιτήσεων προσαυξήσεων νυχτερινής εργασίας είναι πενταετής, γιατί οι αποδοχές αυτές θεωρούνται μισθός. 60 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

ασφάλιση εργασία Πρόγραμμα ΛΑΕΚ για άνεργους πλησίον της σύνταξης Νέο πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρήσεων για την απασχόληση ανέργων, που βρίσκονται στο στάδιο πλησίον της σύνταξης, κατήρτισε ο ΟΑΕΔ. Η Επιτροπή Διαχείρισης του ΛΑΕΚ ενέκρινε το Δεκέμβριο την κάλυψη της δαπάνης για την υλοποίηση του προϋπολογισμού 81,25 εκατ. ευρώ προγράμματος από τους πόρους του λογαριασμού. Το πρόγραμμα που ξεκίνησε με υποβολή αιτήσεων από 1η Ιανουαρίου, αφορά στην απασχόληση 2.500 ανέργων, που δεν έχουν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις για τη συνταξιοδότησή τους από φορέα κυρίας ασφάλισης, επειδή τους υπολείπονται μέχρι 1.500 ένσημα ή μέχρι 5 έτη για τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησής τους. Τελευταίος ασφαλιστικός τους φορέας πρέπει να είναι το ΙΚΑ. Ύψος και διάρκεια επιχορήγησης Η επιχορήγηση καταβάλλεται στις επιχειρήσεις για διάστημα από ένα μήνα μέχρι και 5 έτη και για κάθε ημέρα πλήρους απασχόλησης του επιδοτούμενου ανέργου, ανέρχεται στα: 22 ευρώ για τον πρώτο χρόνο, 24 ευρώ για το δεύτερο χρόνο, 26 ευρώ για τον τρίτο χρόνο, 28 ευρώ για τον τέταρτο χρόνο και 30 ευρώ για τον πέμπτο χρόνο. Τα παραπάνω ποσά μειώνονται στο 50%, εάν οι μισθωτοί απασχοληθούν με μειωμένο ωράριο εργασίας (τέσσερις τουλάχιστον ώρες ημερησίως). Λιγότερες από 18 ημέρες απασχόλησης το μήνα θα επιχορηγούνται για τρεις κατ ανώτατο όριο μήνες ανά έτος επιχορήγησης. Η επιχορήγηση ξεκινά από την ημερομηνία πρόσληψης των ανέργων, εκτός εάν η πρόσληψη προηγηθεί της υποβολής της αίτησης υπαγωγής στο πρόγραμμα, οπότε η επιχορήγηση ξεκινά από την ημερομηνία έκδοσης της εγκριτικής απόφασης. Η πρόσληψη μπορεί να προηγείται μέχρι δύο μήνες της υποβολής της αίτησης και των δικαιολογητικών από τις επιχειρήσεις που επιθυμούν να υπαχθούν στο πρόγραμμα. Εντασσόμενες επιχειρήσεις Δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχουν όλες οι ιδιωτικές επιχειρήσεις, υπό την προϋπόθεση να μην έχουν προβεί (οι ίδιες ή τα υποκαταστήματά τους που λειτουργούν στον ίδιο νομό) σε απόλυση προσωπικού, απασχολούμενου σε θέση αντίστοιχη με αυτήν που θα καλυφθεί μέσω του προγράμματος κατά το εξάμηνο που προηγείται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης υπαγωγής τους στο πρόγραμμα. (Οι επιχειρήσεις υποβάλλουν σχετική υπεύθυνη δήλωση). Στο πρόγραμμα δεν μπορούν να υπαχθούν οι επιχειρήσεις που διέπονται από τις διατάξεις του Νόμου 2190/94 όσον αφορά στην πρόσληψη του προσωπικού τους. Στο πρόγραμμα μπορούν να υπαχθούν οι αμιγείς ή μικτές επιχειρήσεις των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α και β βαθμού. Δικαιούχοι άνεργοι Οι άνεργοι που θα προσληφθούν πρέπει να είναι: Ή επιδοτούμενοι άνεργοι Ή εγγεγραμμένοι επί δύο τουλάχιστον μήνες στα μητρώα ανέργων του ΟΑΕΔ στην περιοχή του τόπου κατοικίας τους. Επίσης, Να έχουν ελληνική υπηκοότητα ή την υπηκοότητα κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή να είναι Έλληνες ομογενείς που απασχολούνται νόμιμα στην Ελλάδα. Να μην έχουν απασχοληθεί από την επιχείρηση που υποβάλλει αίτηση υπαγωγής στο πρόγραμμα την τελευταία πενταετία πριν την υποβολή της αίτησης. Οι άνεργοι που θα υπαχθούν στο πρόγραμμα, υποδεικνύονται από τις υπηρεσίες του ΟΑΕΔ, με βάση τη διαδικασία εξατομικευμένης παρέμβασης και το ατομικό σχέδιο δράσης στο οποίο έχουν συμφωνήσει. Με την παραλαβή της αναγγελίας πρόσληψης του ανέργου, η επιχείρηση προσκομίζει στις υπηρεσίες του ΟΑΕΔ, μεταξύ άλλων, βεβαίωση (καταμέτρηση) του ΙΚΑ (ή και οποιουδήποτε άλλου ασφαλιστικού οργανισμού), από την οποία θα προκύπτει ο συνολικός αριθμός των ημερομισθίων που έχουν πραγματοποιηθεί στον κλάδο κυρίας ασφάλισης του ανέργου. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 61

ασφάλιση εργασία Επιμένει η ανεργία Παρά τις βελτιώσεις όπως πιστοποιεί για την Ελλάδα η Eurostat, η ανεργία παραμένει σε υψηλά επίπεδα και έχει άνιση κατανομή στην Ελλάδα. Το συνολικό ποσοστό ανεργίας μπορεί -σύμφωνα με τα επίσημα καταγεγραμμένα στοιχεία τουλάχιστον- να μειώνεται, αλλά η περιφερειακή κατανομή της είναι απογοητευτική. Ενδεικτικό είναι ότι η Δυτική Μακεδονία παραμένει μία από τις περιφέρειες με την υψηλότερη ανεργία σε όλη την ΕΕ. Τα μεγαλύτερα δε ποσοστά ανεργίας στην Ελλάδα σημειώνονται για το 2006 στη Δυτική Μακεδονία (14,2%), στα Νησιά του Ιονίου (11,2%) και στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (11%). Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, στο 8,9% μειώθηκε ο δείκτης ανεργίας στην Ελλάδα το 2006 έναντι 9,8% το 2005 και κυμάνθηκε από 7% στην περιφέρεια της Κρήτης ως 14,2% στην περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας. Ακόμη μεγαλύτερη είναι η διακύμανση της ανεργίας μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ, η οποία κυμάνθηκε από 2,6% στη Βορειοανατολική Σκωτία και στο Μπολζάνο της Ιταλίας, έως 18,7% στο Βερολίνο. Το 2006 το ποσοστό ανεργίας στην ΕΕ των 27 κρατών μελών μειώθηκε στο 8,2%, έναντι 9% το 2005. Σύμφωνα με τη Eurostat, η περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας είναι μια από της περιφέρειες με τους υψηλότερους δείκτες ανεργίας στην ΕΕ, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις γυναίκες και τους νέους ηλικίας 15 ως 24 ετών. Συγκεκριμένα, στην περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας σημειώνεται το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στην ΕΕ μεταξύ των γυναικών (20,3%), μετά την περιοχή Βισοντνέ της Σλοβακίας (20,7%). Σε ό,τι αφορά τους νέους, η Δυτική Μακεδονία το 2005 είχε το τέταρτο υψηλότερο ποσοστό ανεργίας (44,1%) στην ΕΕ (δεν υπάρχουν στοιχεία για το 2006), ενώ το 2006 η Δυτική Ελλάδα έρχεται ένατη στην ΕΕ σε ποσοστά ανεργίας (33,6%). Στην Ελλάδα, τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας για το 2006 σημειώνονται στη Δυτική Μακεδονία (14,2%), στα Νησιά του Ιονίου (11,2%) και στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (11%). Ακολουθούν η Ήπειρος (9,8%), η Δυτική Ελλάδα (9,5%), το Βόρειο Αιγαίο (9,4%), η Κεντρική Μακεδονία (9,3%), η Στερεά Ελλάδα με (9,2%) και το Νότιο Αιγαίο (8,8%). Tα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας σημειώνονται στην Κρήτη (7%) στην Πελοπόννησο (7,7%), στη Θεσσαλία (8,2%) και στην Αττική (8,3%). 62 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007

ασφάλιση εργασία Νέοι και γυναίκες, τα μεγάλα «θύματα» Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τις Ελληνίδες, ο δείκτης ανεργίας ανήλθε το 2006 στο 15,3%. Τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας για τις γυναίκες σημειώνονται στη Δυτική Μακεδονία (20,3%), στα Ιόνια Νησιά (17,9%), στη Στερεά Ελλάδα (16,8%), στο Βόρειο Αιγαίο και στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (16,2%) και στη Δυτική Ελλάδα (16,1%). Τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας για τις γυναίκες σημειώνονται στην Κρήτη (11,2%) και στην Αττική (11,6%). Ακολουθούν η Πελοπόννησος (12,3%), η Θεσσαλία (14%), η Κεντρική Μακεδονία (14,6%), το Νότιο Αιγαίο (15,3%) και η Ήπειρος (15,8%) Επιπλέον, για τους νέους ηλικίας 15 ως 24 ετών, το ποσοστό ανεργίας το 2006 στην Ελλάδα ανήλθε στο 25,2%. Τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας σημειώνονται στην Δυτική Ελλάδα (33,6%), στο Βόρειο Αιγαίο (33,3%), στην Ήπειρο (32,1%), στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (31,4%) και στα Ιόνια Νησιά (31,3%) (δεν υπάρχουν στοιχεία για τη Δυτική Μακεδονία το 2006). Τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας σημειώνονται στην Κρήτη (18,6%) και στην Αττική (21,6%). Ακολουθούν η Πελοπόννησος (12,3%), η Θεσσαλία (14%), η Κεντρική Μακεδονία (14,6%), το Νότιο Αιγαίο (15,3%) και η Ήπειρος (15,8%). Τέλος, οι περιοχές της ΕΕ που παρουσιάζουν τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας, είναι η Βορειοανατολική Σκωτία και το Μπολζάνο της Ιταλίας (2,6%), το Ζέελαντ της Ολλανδίας (2,7%), η Πράγα (2,8%) και το Τιρόλο της Αυστρίας (2,9%). Στον αντίποδα, οι πέντε υψηλότεροι δείκτες ανεργίας στην ΕΕ σημειώνονται στο Μέκλενμπουργκ της Γερμανίας (19,2%), στο Βισοντνέ της Σλοβακίας (23,1%), στο Βερολίνο (18,7%), στη Λειψία (17,9%) και στις Βρυξέλλες (17,6%). Ενοποιήσεις των κλάδων υγείας Ενοποιήσεις και των κλάδων υγείας φαίνεται πως προβλέπουν τα κυβερνητικά σχέδια για το Ασφαλιστικό. Στόχος είναι να δημιουργηθούν πέντε ισχυροί κλάδοι υγείας και συγκεκριμένα: 1) Στο ΙΚΑ θα ενταχθούν οι κλάδοι υγείας των μισθωτών. 2) Στον ΟΠΑΔ (Οργανισμός Περίθαλψης Ασφαλισμένων Δημοσίου) οι δημόσιοι υπάλληλοι. 3) Στον ΟΓΑ (ως έχει) οι αγρότες. 4) Στον ΟΑΕΕ (Οργανισμός Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών) οι αυτοαπασχολούμενοι. 5) Και στο νεοσύστατο Ταμείο Επιστημόνων οι δικηγόροι, μηχανικοί, γιατροί, φαρμακοποιοί. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 / Ενημέρωση 63

ασφάλιση εργασία Στα 2 δις έφτασαν οι ρυθμίσεις στα Ταμεία Στα 2 δισ. ευρώ, σε σύνολο 4 δισ. ευρώ έφτασε η ρύθμιση των καθυστερούμενων εισφορών που είχαν βεβαιώσει οι διοικήσεις του ΙΚΑ (3δισ. ευρώ) και του ΟΑΕΕ (1 δισ. ευρώ) με βάση την ευνοϊκή ρύθμιση που έληξε στις 31.12.2007. Σύμφωνα με τα πρώτα απολογιστικά στοιχεία που συγκέντρωσαν οι διοικήσεις των δύο ταμείων μετά τη λήξη και της τελευταίας προθεσμίας του νόμου για τη ρύθμιση των χρεών, περίπου 120.000 οφειλέτες αξιοποίησαν την ευκαιρία και υπέβαλαν αιτήσεις για τη σταδιακή εξόφληση των χρεών τους από βεβαιωμένες ασφαλιστικές εισφορές, πρόστιμα και προσαυξήσεις. Στο ΙΚΑ εκτιμάται ότι ο αριθμός των αιτήσεων θα ξεπεράσει τις 100.000 (96.476 ήταν οι αιτήσεις που μπήκαν στο σύστημα έως τις 30 Νοεμβρίου) σε σύνολο οφειλετών 223.833. Τα χρέη που θα ρυθμιστούν ανέρχονται σε 1,3 δισ. ευρώ, έναντι βεβαιωμένων οφειλών 3,1 δισ. ευρώ. Από αυτά, το ΙΚΑ εισέπραξε ήδη (από τις προκαταβολές που καταβλήθηκαν μαζί με την υποβολή των αιτήσεων) 321,2 εκατ. ευρώ, ποσό που αναμένεται να αυξηθεί στη συνέχεια με την πληρωμή των δόσεων αλλά και νέων προκαταβολών (εκκρεμεί, η υπαγωγή στη ρύθμιση 34.000 αιτήσεων από τις 100.000). Στον Οργανισμό Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών αιτήσεις για ρύθμιση των χρεών τους υπέβαλαν 18.552 με βεβαιωμένο κεφαλαιοποιημένο χρέος ύψους 150,5 εκατ. ευρώ. Στην ίδια ρύθμιση είχαν, ωστόσο, ενταχθεί και άλλοι 35.000 για άλλα 450 εκατ. ευρώ και έτσι το ποσό των ανείσπρακτων οφειλών είναι σήμερα περί τα 500 εκατ. ευρώ. «Σε όσους δεν ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση για τη ρύθμιση των χρεών θα αποσταλούν σημειώματα για να ενταχθούν στην πάγια ρύθμιση σε 36 δόσεις», προαναγγέλλει ο διοικητής του ΟΑΕΕ Κ. Κόντος, υπογραμμίζοντας ότι «μετά την παρέλευση ενός 6μήνου και για όσους αδιαφορήσουν θα κινηθεί πλέον η διαδικασία για την αναγκαστική είσπραξη των χρεών». 64 Ενημέρωση / Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007