μέρος Α Εισαγωγή στη ιοικητική Κινδύνων κεφάλαιο 1 Ο Κίνδυνος και η ιοικητική του Κινδύνου 1.1 Κίνδυνος... 23 1.1.1 ιάφορες Έννοιες του Κινδύνου... 23 1.1.2 Ο Κίνδυνος Κοστίζει... 25 1.2 1.1.3 Άμεσες και Έμμεσες Αναμενόμενες Ζημιές... 26 Τύποι Κινδύνων που αντιμετωπίζουν οι Επιχειρήσεις και τα Πρόσωπα... 28 1.2.1 Κίνδυνοι Επιχειρήσεων... 28 1.2.2 Προσωπικοί Κίνδυνοι... 30 1.2.3 Σύγκριση της ιοικητικής του Καθαρού Κινδύνου με 1.3 άλλους Τύπους Κινδύνων... 33 ιοικητική των Κινδύνων... 36 1.3.4 Η ιαδικασία της ιοικητικής των Κινδύνων... 36 1.4 1.3.5 Μέθοδοι της ιοικητικής των Κινδύνων... 37 Οργάνωση της ιοικητικής των Κινδύνων στις Επιχειρήσεις... 44
κεφάλαιο 2 Το Αντικείμενο της ιοικητικής των Κινδύνων 2.1 Το Βασικό Αντικείμενο της ιοικητικής των Κινδύνων... 47 2.2 Κατανοώντας το Κόστος των Κινδύνων... 50 2.2.1 Τα Συστατικά του Κόστους των Κινδύνων... 50 2.2.2 Κόστος Αλληλεπιδράσεων... 54 2.3 2.2.3 Κόστος Άλλων Τύπων Κινδύνων... 56 Μεγιστοποίηση της Αξίας της Επιχείρησης και Κόστος Κινδύνου... 58 2.3.1 Παράγοντες που ιαμορφώνουν την Αξία... 58 2.3.2 Μεγιστοποίηση της Αξίας μέσω της Ελαχιστοποίησης του Κόστους των Κινδύνων... 59 2.3.3 Μέτρηση του Κόστους των Κινδύνων... 61 2.3.4 ευτερεύοντες Στόχοι... 62 2.3.5 Στόχοι για μη Κερδοσκοπικούς Οργανισμούς... 62 2.4 Ατομική ιαχείριση Κινδύνου και Κόστος Κινδύνων... 65 2.5 ιοικητική Κινδύνων και Κοινωνική Ευημερία... 66 μέρος Β Οργάνωση της Ασφαλιστικής ιαδικασίας κεφάλαιο 3 Τιμολόγηση Ασφαλίστρων 3.1 Κόστος Ασφάλισης και ίκαια Ασφάλιστρα... 73 3.2 Αναμενόμενο Κόστος Ζημίας... 74 3.2.1 Ομοιογενείς αγοραστές... 74 3.2.2 Ετερογενείς αγοραστές... 76 3.2.3 Ανταγωνισμός, Ταξινόμηση Κινδύνου και Κοινωνική Ευημερία... 78 3.3 3.2.4 Πρακτικές Ταξινόμησης Κινδύνων... 84 Έσοδα από Επενδύσεις και Χρονοδιάγραμμα Πληρωμών Ζημιών... 87 12
3.3.1 Όλες οι Απαιτήσεις Πληρώνονται στο Τέλος του Έτους... 88 3.3.2 Όλες οι Απαιτήσεις Πληρώνονται στο Τέλος του εύτερου Έτους... 89 3.4 Λειτουργικά έξοδα... 90 3.5 Επιβάρυνση για Ποσοστό Κέρδους... 92 3.6 Αιφνίδιες Μεταβολές Κεφαλαίου και Ασφαλιστικοί Κύκλοι... 95 3.6.1 Τα ίκαια Ασφάλιστρα Αφορούν στο Μέλλον... 95 3.6.2 Μεγάλες Ζημίες και Αιφνίδιες Μεταβολές Κεφαλαίου... 97 3.7 3.6.3 Ο Ασφαλιστικός Κύκλος... 99 Νομοθετικές Ρυθμίσεις Τιμών... 102 3.7.1 Νομοθετικές Ρυθμίσεις στις Αναπροσαρμογές Ασφαλίστρων... 102 3.7.2 Ρυθμίσεις Παραγόντων Τιμολόγησης... 104 3.7.3 Εξασφάλιση Κάλυψης Όταν οι Ρυθμίσεις Πιέζουν τα Ασφάλιστρα... 109 κεφάλαιο 4 Ασφαλισιμότητα Κινδύνων και ομή Ασφαλιστηρίων Συμβολαίων 4.1 Παράγοντες που Περιορίζουν την Ασφαλισιμότητα του Κινδύνου... 113 4.1.1 Επιβαρύνσεις Ασφαλίστρου... 114 4.1.2 Ηθικός Κίνδυνος... 120 4.2 4.1.3 Αντεπιλογή... 126 Όροι Ασφαλιστηρίων Συμβολαίων που Περιορίζουν την Κάλυψη... 128 4.2.1 Απαλλαγές... 129 4.2.2 Συνασφάλιση... 132 4.2.3 Όρια Ασφαλιστικών Καλύψεων... 133 4.2.4 Συντονισμός Παροχών σε Πολλαπλά Ασφαλιστήρια... 134 4.2.5 Εξαιρέσεις... 134 4.2.6 Ασφαλιστήρια Συμβόλαια Αποζημίωσης και Ασφαλιστήρια Συμφωνημένης Αξίας... 135 4.3 4.2.7 Συνασφάλιση στην Ασφάλιση Περιουσίας... 136 Νομικό Πλαίσιο... 139 13
4.3.1 Τρόποι Μείωσης του Κόστους των Συμβολαίων... 139 4.3.2 Επιλύοντας ιαφορές για την Ασφαλιστική Κάλυψη... 143 κεφάλαιο 5 Εποπτεία Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων 5.1 Αντικείμενο των Ρυθμίσεων: Η Οπτική του ημοσίου Συμφέροντος... 149 5.1.1 Η ιόρθωση των Ατελειών της Αγοράς... 149 5.1.2 Ένα Παράδειγμα: Αντιμετωπίζοντας τη απανηρή και Ελλιπή Πληροφόρηση... 151 5.1.3 Λόγοι που Ορισμένες μη Ρυθμισμένες Αγορές δεν Προσφέρουν Επαρκή Πληροφόρηση... 152 5.1.4 Ο υνητικός Ρόλος των Ρυθμίσεων... 153 5.1.5 ημοσιοποίηση Πληροφοριών και Ελάχιστες 5.2 Προδιαγραφές... 154 Ρυθμίσεις και Πολιτικές Πιέσεις... 156 5.2.1 Οι ρυθμιστές ως αντιπρόσωποι των πολιτών... 156 5.3 5.2.2 Η Οικονομική Θεωρία των Ρυθμίσεων... 157 Το Αντικείμενο της Εποπτείας των Ασφαλιστικών Αγορών... 158 5.4 5.3.1 Ρυθμιζόμενες ραστηριότητες... 159 Αφερεγγυότητα Ασφαλιστικής Εταιρείας... 162 5.4.1 Συχνότητα και Σοβαρότητα των Περιπτώσεων Αφερεγγυότητας Ασφαλιστικών Εταιρειών... 163 5.4.2 Αιτίες Αφερεγγυότητας... 165 5.5 Αξιολόγηση Φερεγγυότητας... 168 5.6 Σύνοψη των Ρυθμίσεων για την Εποπτεία της Φερεγγυότητας... 170 5.6.1 Εποπτεία: Από το Solvency I στο Solvency II... 171 5.6.2 Εγγυητικά Κεφάλαια... 175 14
μέρος Γ Ασφαλίσεις Περιουσίας κεφάλαιο 6 Ασφαλίσεις Κατοικιών 6.1 Ασφάλιση Κατοικίας... 183 6.1.1 Τύποι Ασφαλιστηρίων Συμβολαίων... 183 6.1.2 Περιγραφή των Σημαντικότερων Καλύψεων... 184 6.1.3 ιακανονισμός Ζημιών Περιουσίας... 191 6.1.4 Τιμολόγηση Ασφαλιστηρίων Συμβολαίων Κατοικίας... 195 6.2 Ασφαλιστήρια Προσωπικής Ευθύνης τύπου Umbrella... 196 6.3 Ασφαλιστική Κάλυψη Καταστροφικών Κινδύνων... 197 6.3.1 Κάλυψη Σεισμού... 198 6.3.2 Ασφάλιση Πλημμύρας... 198 6.4 6.3.3 Προγράμματα Υπολειπόμενων Ασφαλιστικών Αγορών.. 200 Ασφάλιση Φυσικών Καταστροφών... 201 6.4.1 Περιγραφή του προβλήματος των φυσικών καταστροφών... 201 6.4.2 Μέθοδοι ιαχείρισης Φυσικών Καταστροφών... 206 κεφάλαιο 7 Ασφαλίσεις Περιουσιακών Στοιχείων Επιχειρήσεων 7.1 Σύνοψη Ασφαλιστηρίων Συμβολαίων και Αγορών... 215 7.1.1 Βασικά Είδη Ασφάλισης Περιουσιακών Στοιχείων Επιχειρήσεων... 216 7.1.2 Σχεδιασμός και ιαπραγμάτευση Προγραμμάτων Ασφάλισης Επιχειρήσεων... 219 7.2 Απαλλαγές και Ιδία Κράτηση... 221 7.3 Όρια Ασφαλιστηρίων και Βασικά Ασφαλιστήρια/Ασφαλιστήρια Υπερβάλλοντος Ποσού/Ασφαλιστήρια Τύπου Umbrella... 225 7.4 Ασφάλιση Περιουσίας... 231 7.4.1 Καλυπτόμενες Ζημίες... 231 15
7.4.2 Καλυπτόμενοι Κίνδυνοι... 235 7.5 Ασφάλιση Γενικής Ευθύνης Επιχειρήσεων... 236 7.5.1 Καλυπτόμενες Ζημιές από το Ασφαλιστήριο Γενικής Ευθύνης Επιχειρήσεων... 236 7.5.2 Εξαιρέσεις του Ασφαλιστηρίου Γενικής Ευθύνης Επιχειρήσεων... 238 7.5.3 Κάλυψη Συμβάντος... 239 7.5.4 Κάλυψη Υποβολής Απαίτησης... 246 7.6 Τιμολόγηση και Underwriting για Κάλυψη Επιχειρήσεων...251 κεφάλαιο 8 Ασφαλίσεις ιακοπής Εργασιών Επιχειρήσεων 8.1 Εισαγωγή... 255 8.2 Οικονομικά Στοιχεία Απώλειας Εισοδήματος της Επιχείρησης... 257 8.2.1 Μείωση του Καθαρού Εισοδήματος Εξαιτίας Απώλειας Εσόδων... 258 8.2.2 Μείωση του Καθαρού Εισοδήματος Εξαιτίας ιαφοροποιήσεων στα Έσοδα και στα Έξοδα... 259 8.2.3 Κίνδυνοι Απώλειας Εισοδήματος για μη Κερδοσκοπικές Επιχειρήσεις... 261 8.2.4 Συνεχιζόμενα και μη Συνεχιζόμενα Έξοδα... 261 8.2.5 Πρόσθετες απάνες... 262 8.3 Προκαταρκτική Ανάλυση Κινδύνων ιακοπής Εργασιών... 264 8.3.1 Γεγονότα που θα Μπορούσαν να Προκαλέσουν Απώλεια Εισοδήματος... 265 8.3.2 Ζημιές στα Περιουσιακά Στοιχεία Ιδιόκτητων Εγκαταστάσεων της Επιχείρησης... 266 8.3.3 Ζημιές σε Περιουσιακά Στοιχεία Εκτός των Ιδιόκτητων Εγκαταστάσεων της Επιχείρησης... 267 8.3.4 Χρονικοί Παράγοντες της Απώλειας Εισοδήματος... 271 8.3.5 Σταθερά και Μεταβλητά Είδη Κόστους... 277 8.3.6 Μέτρηση του Πιθανού Ύψους Ζημιάς... 280 8.4 Το Φύλλο Εισοδήματος της Επιχείρησης... 281 8.4.1 Αποτελέσματα Χρήσης και Φύλλο Εισοδήματος... 283 8.5 Επιλογή Ποσοστού Συνασφάλισης και Ορίου Ασφαλιστικής Κάλυψης... 285 16
κεφάλαιο 9 Ασφαλίσεις Mεταφορών 9.1 Γενικά Χαρακτηριστικά Ασφαλιστήριων Συμβολαίων 9.2 Μεταφορών... 291 Κίνδυνοι Μεταφοράς... 294 9.2.1 Τα Εμπλεκόμενα Μέρη στη Μεταφορά... 294 9.2.2 Ιδιοκτησία των Προϊόντων... 296 9.2.3 Ευθύνη Μεταφορέα... 297 9.2.4 Ο Ρόλος της Ασφάλισης... 301 9.2.5 Κράτηση Κινδύνων Μεταφοράς... 302 9.3 9.2.6 Έλεγχος Κινδύνων Μεταφοράς... 302 Ασφάλιση Μεταφορών... 305 9.3.1 Ετήσια Ασφάλιση Μεταφοράς... 306 9.3.2 Ανοικτή Ασφάλιση Μεταφορών... 312 9.3.3 Ασφαλιστήριο Ενός Ταξιδιού... 323 9.3.4 Ασφάλιση Ταχυδρομικών Αποστολών... 323 9.3.5 Ασφάλιση Μεταφοράς Εμπορευμάτων με Φορτηγά... 325 κεφάλαιο 10 Θαλάσσιες Ασφαλίσεις 10.1 Εισαγωγή: Τι Είναι οι Θαλάσσιες Ασφαλίσεις... 329 10.2 Κίνδυνοι Ζημιών Πλοίου... 330 10.2.1 Κίνδυνοι του Πλοίου ως Περιουσιακού Στοιχείου... 331 10.2.2 Αστική Ευθύνη Έναντι του Πληρώματος... 332 10.2.3 Αστική Ευθύνη προς Επιβαίνοντες Τρίτους... 332 10.2.4 Αστική Ευθύνη προς μη Επιβαίνοντες... 333 10.2.5 Σύγκρουση που Προκαλεί Ζημιές σε Άλλα Πλοία και στα Φορτία τους... 333 10.2.6 Ζημιές στα Εμπορεύματα του Ίδιου του Πλοίου... 334 10.2.7 Αστική Ευθύνη για Ζημιές σε Περιουσιακά Στοιχεία Τρίτων... 335 10.2.8 Αστική Ευθύνη για Ρύπανση... 335 10.2.9 Γενική Αβαρία και Μερική Αβαρία... 336 10.3 Τύποι Θαλάσσιων Ασφαλίσεων... 340 17
10.3.1 Ασφαλίσεις Σκαφών... 340 10.3.2 Ασφαλίσεις Προστασίας και Αποζημιώσεων (P&I)... 352 10.3.3 Άλλες Καλύψεις Θαλάσσιων Ασφαλίσεων... 355 κεφάλαιο 11 Ασφαλιστήρια Περιουσίας με Εξειδικευμένα Αντικείμενα 11.1 Ασφαλιστήρια Υποδομών Μεταφορών και Επικοινωνιών... 361 11.2 Ασφαλιστήρια Συμβόλαια Κινητού Εξοπλισμού... 362 11.2.1 Εξοπλισμός Κατασκευαστών... 363 11.2.2 Ηλεκτρονικός Εξοπλισμός... 365 11.3 Ασφαλιστήρια Κατασκευαστών και Εγκαταστάσεων Εργολάβων... 370 11.3.1 Ασφαλιστήρια Συμβόλαια Κατασκευαστών... 370 11.3.2 Ασφαλιστήρια Συμβόλαια Εγκαταστάσεων Εργολάβων... 372 11.4 Ασφαλιστήρια Συμβόλαια Θεματοφύλακα/Παρόχου... 373 11.4.1 Ασφαλιστήρια Συμβόλαια Ευθύνης Θεματοφύλακα... 373 11.4.2 Ασφαλιστήρια Συμβόλαια Παρόχου... 375 11.5 Ασφαλιστήρια Συμβόλαια Εμπόρων... 376 11.5.1 Καλυπτόμενα Περιουσιακά Στοιχεία... 377 11.5.2 Καλυπτόμενοι Κίνδυνοι... 378 11.5.3 Άλλοι Όροι... 379 11.6 Ασφαλιστήρια Επιγραφών... 379 11.7 Ασφαλιστήρια Πιστωτικών Λογαριασμών... 380 11.8 Ασφάλιση Πολύτιμων Εντύπων και Αρχείων... 383 μέρος Ασφαλίσεις Αστικών Ευθυνών κεφάλαιο 12 Αστικές Ευθύνες και ιοικητική Κινδύνων 12.1 Νομικό Υπόβαθρο... 387 12.2 Σύνοψη των Κανόνων και ιαδικασιών της Ευθύνης από Αδικοπραξία... 389 18
12.2.1 Βασικοί Κανόνες Ευθύνης από Αδικοπραξία... 390 12.2.2 Ζημιές από Αστικές Ευθύνες... 392 12.2.3 Ευθύνη από Κοινού και εις Όλον... 394 12.3 Ευθύνη από Αμέλεια... 396 12.3.1 Στοιχεία Αμέλειας... 396 12.3.2 Υπεράσπιση Κατηγορούμενου για Αμέλεια... 399 12.4 Οικονομικοί Στόχοι του Συστήματος Ευθύνης από Αδικοπραξία... 401 12.4.1 Βέλτιστος Έλεγχος Ζημιών... 402 12.4.2 Βέλτιστη Αποζημίωση των Θυμάτων... 405 12.5 Περιορισμένα Οικονομικά Μέσα και Περιορισμένη Ευθύνη... 408 12.5.1 Περιπτώσεις στις Οποίες οι Υπαίτιοι Μπορούν να ιαφύγουν της Ευθύνης... 409 12.5.2 Υποχρεωτική Ασφάλιση Ευθύνης... 410 12.6 Ευθύνη από Αδικοπραξία και Νομοθεσία Περί Ασφάλειας... 411 κεφάλαιο 13 Ασφαλίσεις Αυτοκινήτων 13.1 Σύνοψη Κινδύνων Αυτοκινήτων και Ασφάλιση... 417 13.1.1 Κάλυψη Αστικής Ευθύνης... 421 13.1.2 Κάλυψη Ιατροφαρμακευτικών απανών... 423 13.1.3 Κάλυψη για Ανασφάλιστους και Υπασφαλισμένους Οδηγούς... 424 13.1.4 Καταστροφή και Άλλες Ζημιές Αυτοκινήτου... 425 13.2 Τιμολόγηση και Underwriting της Ασφάλισης Αυτοκινήτου... 427 13.2.1 Παράγοντες Τιμολόγησης... 429 13.2.2 Underwriting... 434 13.2.3 Υπολειπόμενες αγορές... 437 13.3 Γιατί Είναι Υποχρεωτική η Ασφάλιση Αυτοκινήτου;... 440 13.3.1 Η Οικονομική Ανάλυση της Υποχρεωτικής Ασφάλισης... 441 13.3.2 Κριτικές και Περιορισμοί της Υποχρεωτικής Ασφάλισης... 443 13.3.3 Εναλλακτικές Λύσεις για την Υποχρεωτική Ασφάλιση... 445 13.4 No-Fault Ασφάλιση Αυτοκινήτων... 446 13.4.1 Σύγκριση Συστημάτων Ασφάλισης No-Fault και Αστικής Ευθύνης... 446 13.4.2 Υποχρεωτικά Συστήματα Ασφάλισης No-fault... 447 19
13.4.3 Επιχειρήματα Υπέρ και Κατά του Συστήματος Ασφάλισης Νo-Fault... 448 13.4.4 Με Ποιον Τρόπο το Σύστημα Ασφάλισης Νo-Fault Επηρεάζει τα Ασφάλιστρα;... 452 13.4.5 Συστήματα Ασφάλισης Νo-fault Κατ επιλογή... 454 13.4.6 Άλλες Προτάσεις για τον Περιορισμό της Αστικής Ευθύνης...455 κεφάλαιο 14 Εταιρική Ευθύνη προς Πελάτες, Τρίτους και Μετόχους 14.1 Ευθύνη Προϊόντος... 459 14.1.1 Νομικό Πλαίσιο... 459 14.1.2 Ασφαλιστική Κάλυψη... 464 14.1.3 Θέματα προς Συζήτηση... 465 14.2 Περιβαλλοντική ευθύνη... 471 14.2.1 Νομικό Πλαίσιο... 471 14.2.2 Ασφαλιστική Κάλυψη... 474 14.3 Ευθύνη ιοικητικών και ιευθυντικών Στελεχών... 477 14.3.1 Νομικό Πλαίσιο... 477 14.3.2 Αποζημίωση και Ασφαλιστική Κάλυψη... 479 14.3.3 Ζητήματα προς Συζήτηση... 481 20