ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ. Περιβαλλοντική ρβ Ευθύνη και

Transcript

1 Περιβαλλοντική ρβ Ευθύνη και Ασφαλιστική Αγορά Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας 30 Ιουνίου 2010 / Αθήνα Μαρία Φαράντου Νομικός Σύμβουλος Ε.Α.Ε.Ε. Ε Ε

2 Οδηγία 2004/35/ΕΚ & Π.Δ. 148/2009 ΕΝΩΣΗ «Σκοπός»: η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος Βασική Αρχή «ο Ρυπαίνων πληρώνει» ο φορέας εκμετάλλευσης καλείται πλέον να μεριμνήσει για τη λήψη αποτελεσματικών μέτρων πρόληψης της περιβαλλοντικής ζημίας Και, εφόσον προκληθεί ζημία να πληρώσει το κόστος των μέτρων αποκατάστασης της ζημίας που προκαλεί στο περιβάλλον με τη δραστηριότητά του

3 Χρηματοοικονομική Ασφάλεια Οδηγία 2004/35/ΕΚ (άρθρο 14 της Οδηγίας) Με στόχο τη διασφάλιση των πόρων που απαιτούνται για την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημίας, ο Κοινοτικός Νομοθέτης: προτρέπει τα Κράτη Μέλη να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη μέσων και αγορών χρηματοοικονομικής ασφάλειας, αποφεύγει, σε πρώτη φάση, τη θέσπιση καθεστώτος υποχρεωτικής χρηματοοικονομικής ασφάλειας, Και τέλος προβλέπει για το έτος 2010 επανεξέταση του ζητήματος τη ανάπτυξης μέσων χρηματοοικονομικής μ ασφάλειας.

4 Χρηματοοικονομική Ασφάλεια Π.Δ. 148/2009 (άρθρο 14 του Π.Δ.) ) Από 1ης Μαΐου 2010 ξεκινά η υποχρεωτική υπαγωγή των επικίνδυνων δραστηριοτήτων (παράρτημα ΙΙΙ Π.Δ.) ) σε σύστημα χρηματοοικονομικής ασφάλειας. Προϋπόθεση «έναρξης» της υπαγωγής : ηέκδοσηυπουργικών Αποφάσεων, οι οποίες θα πρέπει να λάβουν υπόψη: την Έκθεση της Ε.Ε. (η οποία θα υποβληθεί το 2010) σχετικά μετηνενγένειανάπτυξημέσωνχρηματοοικονομικήςασφάλειαςσε ευρωπαϊκό επίπεδο,, καθώς και τις δυνατότητες της εγχώριας οικονομικής & ασφαλιστικής αγοράς για δάθ διάθεση και προσφορά προϊόντων χρηματοοικονομικής ασφάλειας.

5 Ευρώπη Περιβαλλοντική Ευθύνη & Ασφαλιστική Αγορά Η «νέα» μορφή περιβαλλοντικής ευθύνης που διαμορφώνεται με την Οδηγία σηματοδοτεί ριζικές αλλαγές και μια «νέα» εποχή στη μέχρι σήμερα πολιτική της Ευρωπαϊκής Ασφαλιστικής Αγοράς για την κάλυψη της περιβαλλοντικής ζημίας και ευθύνης. Τα προσφερόμενα σήμερα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ασφαλιστικά προϊόντα καλύπτουν σε σημαντικό βαθμό την απορρέουσα από την Οδηγία περιβαλλοντική ευθύνη, όχι όμως στο σύνολο της. Η πορεία ανάπτυξης της Ελληνικής Ασφαλιστικής Αγοράς αποτελεί συνάρτηση πολλών παραγόντων. Σε κάθε περίπτωση όμως είναι άμεσα συνδεδεμένη με την πορεία ανάπτυξης των πιο προηγμένων στο ζήτημα αυτό Ευρωπαϊκών Ασφαλιστικών Αγορών.

6 Ευρώπη Περιβαλλοντική Ευθύνη & Ασφαλιστική Αγορά Διαθέσιμες Ασφαλιστικές Λύσεις: Aσφαλιστήρια Συμβόλαια Γενικής Αστικής Ευθύνης, τα οποία αποσκοπούν κυρίως στην αποκατάσταση της ζημίας τρίτων και με ειδικές επεκτάσεις παρέχουν & κάλυψη της «νέας» περιβαλλοντικής ευθύνης. «Ειδικά Ασφαλιστικά Προϊόντα» για την κάλυψη της περιβαλλοντικής ζημίας και ευθύνης, τα οποία παρέχονται, ακόμη και σήμερα, από συγκεκριμένο αριθμό ασφαλιστών και με συγκεκριμένους όρους και αυστηρές προϋποθέσεις. Περιβαλλοντικά Pools (Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία) Σε κάθε περίπτωση, η έκταση της κάλυψης (όροι, προϋποθέσεις, εξαιρέσεις, όρια και υπο όρια κάλυψης) αποτελεί άμεση συνάρτηση της εξατομικευμένης εκτίμησης του κινδύνου που ενέχει η κάθε επιχείρηση.

7 Ευρώπη Περιβαλλοντική Ευθύνη & Ασφαλιστική Αγορά Οι περιορισμοί που εντοπίζονται σήμερα συχνότερα (περιορισμένη κάλυψη ή καθόλου κάλυψη) στα ευρωπαϊκά ασφαλιστικά προϊόντα, αφορούν: την αποκατάσταση της ζημίας / υποβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος, η οποία δεν συνιστά κατ ουσίαν μόλυνση του περιβάλλοντος - [συνήθως καλύπτεται μόνο η περιβαλλοντική ρύπανση] την περιβαλλοντική ζημία που απορρέει σταδιακά και βαθμιαία από επαναλαμβανόμενες ενέργειες, π.χ. συνεχείς εκπομπές ουσιών, στο πλαίσιο της κανονικής λειτουργίας μίας επιχείρησης - [κατά κανόνα καλύπτονται μόνο τυχαία και αιφνίδια περιστατικά μόλυνσης], την αντισταθμιστική αποκατάσταση, ιδίως όσον αφορά στα προστατευόμενα είδη και τους φυσικούς οικοτόπους, την περιβαλλοντική ζημία που απορρέει από εκπομπή ή δραστηριότητα για την οποία έχει δοθεί άδεια (permit) την περιβαλλοντική ζημία που απορρέει από εκπομπή ή δραστηριότητα για την οποία δεν θα μπορούσε να πιθανολογηθεί ότι θα προκαλούσε περιβαλλοντική ζημία, σύμφωνα με τις επιστημονικές και τις τεχνικές γνώσεις της εποχής που έλαβε χώρα η εκπομπή ή η δραστηριότητα αυτή (state of the art)

8 Ευρώπη Περιβαλλοντική Ευθύνη & Ασφαλιστική Αγορά Η ασφάλιση περιβαλλοντικής ευθύνης, όπως και κάθε άλλη ασφάλιση, δεν καλύπτει περιστατικά και ζημίες που δεν συνάδουν με την έννοια της ασφάλισης, όπως π.χ.: ζημίες που υπήρχαν πριν την έναρξη της ασφαλιστικής κάλυψης ζημίες που είναι αποτέλεσμα: - εγκληματικών ενεργειών, - σκόπιμων (με δόλο) πράξεων ή παραλείψεων, όπως π.χ. είναι η εκ προθέσεως μη συμμόρφωση του επιχειρηματία με την περιβαλλοντική νομοθεσία, - ερευνών και αναπτυξιακών κινδύνων, - μαζικών κινδύνων, όπως π.χ. ητρομοκρατία, πόλεμος.

9 Περιβαλλοντική Ευθύνη & Ασφαλιστική Αγορά Ελλάδα: Υφιστάμενα ασφαλιστικά προϊόντα Παραδοσιακά ασφαλιστήρια συμβόλαια γενικής αστικής ευθύνης, τα οποία, όμως, αποσκοπούν κυρίως στην αποκατάσταση της ζημίας τρίτων. Ειδικά για την απορρέουσα από το Π.Δ. &την Οδηγία περιβαλλοντική ευθύνη, η ελληνική αγορά προετοιμάζει, κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα, ασφαλιστικές λύσεις και ήδη από ορισμένες εταιρίες προσφέρονται τα πρώτα προϊόντα. Τα νέα προϊόντα, ακολουθώντας τα διεθνή πρότυπα: καλύπτουν σε σημαντικό βαθμό την απορρέουσα από το Π.Δ. &την Οδηγία περιβαλλοντική ευθύνη, βασίζονται, κατά κανόνα, στην εξατομικευμένη εκτίμηση του κινδύνου που ενέχει η κάθε επιχείρηση (underwriting) και προβλέπουν,, ανάλογα με την εκτίμηση η του κάθε κινδύνου,, συγκεκριμένο εύρος κάλυψης (όρους, προϋποθέσεις και εξαιρέσεις κάλυψης).

10 Ανάπτυξη Βιώσιμων Ασφαλιστικών Λύσεων Υπάρχει δυνατότητα σύγκλισης ; ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΛΥΨΕΙΣ

11 Ανάπτυξη Βιώσιμων Ασφαλιστικών Λύσεων ΒΑΣΙΚEΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ : Ορθολογική εκτίμηση του κινδύνου και κατ επέκταση αξιόπιστος υπολογισμός του κατάλληλου για την κάλυψη ασφαλίστρου. Αποτελεσματική διαχείριση των πολύπλοκων ζημιών που μπορεί να επέλθουν. Διασπορά κινδύνου ανάμεσα σε περισσότερους ρ εμπλεκόμενους φορείς Και Οικονομική βιωσιμότητα ασφάλισης για τον Ασφαλιστή. και αποτελεσματικότητα της

12 Ανάπτυξη Βιώσιμων Ασφαλιστικών Λύσεων Εκτίμηση Κινδύνου Επιχείρησης είδος & μέγεθος επιχείρησης θέση εγκατάστασης (φυσικά οικοσυστήματα & προστατευόμενα είδη περιοχής) ) εφαρμογή συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης (υποδομή εν γένει) ) ιστορικό ζημιών πιθανότητα & συχνότητα εμφάνισης κινδύνου σοβαρότητα ζημιών που μπορεί να επιφέρει κατάλληλο ασφάλιστρο

13 Ανάπτυξη Βιώσιμων Ασφαλιστικών Λύσεων Διαχείριση Ζημιών ανάπτυξη νέων τεχνικών μεθόδων αποτελεσματικής διαχείρισης των πολύπλοκων ζημιών (συνεργασία με άλλες αγορές και δημόσιες αρχές) διαμόρφωση πλαισίου συνεργασίας με την Αρμόδια Αρχή / συμμετοχή του ασφαλιστή στη διαδικασία επιλογής των κατάλληλων μέτρων αποκατάστασης και στον έλεγχο του οικονομικού κόστους της αποκατάστασης Και δυνατότητα οριοθέτησης αποκατάστασης των ζημιών του χρονικού διαστήματος

14 Δραστηριοποίηση Κράτους Ανάπτυξη Βιώσιμων Ασφαλιστικών Λύσεων Υιοθέτηση ενός λογικού & ισορροπημένου νομικού πλαισίου ευθύνης του φορέα εκμετάλλευσης. Eνίσχυση του ισχύοντος κρατικού μηχανισμού πρόληψης της περιβαλλοντικής ζημίας. Ενημέρωση των φορέων εκμετάλλευσης σχετικά με το «νέο» πλαίσιο ευθύνης τους. Αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης του εθνικού πλούτου από τις αρμόδιες Δημόσιες Αρχές της χώρας μας. Δημιουργία Βάσης Δεδομένων Ζημιών. Θεσμοθέτηση κινήτρων για την ανάπτυξη «πράσινης επιχειρηματικότητας». Ενημέρωση χρηματοπιστωτικών οργανισμών για το είδος και αριθμό Ενημέρωση χρηματοπιστωτικών οργανισμών για το είδος και αριθμό των επιχειρήσεων που εμπίπτουν στη νέα νομοθεσία.

15 Ανάπτυξη Βιώσιμων Ασφαλιστικών Λύσεων Δραστηριοποίηση Επιχειρήσεων Επένδυση σε περιβαλλοντικές τεχνολογίες & περιβαλλοντική εκπαίδευση. Διασπορά του κινδύνου τους με τη χρήση ποικίλλων μέσων χρηματοοικονομικής ασφάλειας. Προθυμία να επωμιστούν μέρος μρς του κόστους αποκατάστασης τυχόν ζημιών, αναγνωρίζοντας κατ αυτό τον τρόπο το συμπληρωματικό / υποστηρικτικό ρόλο των μέσων χρηματοοικονομικής ασφάλειας. Δραστηριοποίηση Χρηματοπιστωτικών Φορέων εν γένει Η παροχή μέσων χρηματοοικονομικής ασφάλειας δεν είναι υπόθεση αποκλειστικά και μόνον της ασφαλιστικής αγοράς. Απαιτείται διασπορά κινδύνου.

16 Ανάπτυξη Βιώσιμων Ασφαλιστικών Λύσεων Εν τέλει, θα πρέπει να αναγνωρισθεί από όλους τους φορείς ότι: παροχή κάλυψης, χωρίς όρους & προϋποθέσεις, δεν είναι εφικτή ο ασφαλιστής θα πρέπει να έχει την ευχέρεια να προχωρεί σε εξατομικευμένη εκτίμηση του κινδύνου που ενέχει η κάθε επιχείρηση, θα πρέπει, επίσης, να συμμετέχει στη διαδικασία επιλογής των κατάλληλων μέτρων αποκατάστασης και στον έλεγχο του οικονομικού κόστους της αποκατάστασης ΚΑΙ ότι η ασφαλιστική κάλυψη δεν αποτελεί υποκατάστατο της ευθύνης του φορέα εκμετάλλευσης, αλλά λειτουργεί υποστηρικτικά / συμπληρωματικά των λοιπών επιχειρηματικών του επιλογών για τη βέλτιστη διαχείριση και διασπορά του κινδύνου της περιβαλλοντικής του ευθύνης.

17 Συμπεράσματα Η περαιτέρω ρ ανάπτυξη βιώσιμων ασφαλιστικών λύσεων προϋποθέτει δραστηριοποίηση και συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων (Κράτους, επιχειρήσεων, ασφαλιστικής & εν γένει χρηματοοικονομικής αγοράς). Η Ελληνική Ασφαλιστική Αγορά είναι πρόθυμη να συμβάλει και θα συμβάλλει υποστηρικτικά στη διαχείριση του χρηματοοικονομικού κινδύνου του υπεύθυνου φορέα εκμετάλλευσης, προχωρώντας σταδιακά και με προσεκτικά βήματα στην ανάπτυξη και προσφορά όλο και πιο ολοκληρωμένων ασφαλιστικών λύσεων.

18 Συμπεράσματα ΌΜΩΣ, Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΘΕΣΗ ΟΛΩΝ ΜΑΣ!!!

19 Περιβαλλοντική Ευθύνη & Ασφαλιστική Αγορά Ευχαριστώ θερμά για την προσοχή σας! Μαρία Φαράντου Νομικός Σύμβουλος ΕΝΩΣΗ