H διοικητική πράξη - 1 ο μέρος Αν. Καθηγήτρια Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Νομική Σχολή Α.Π.Θ.
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
Επανάληψη και εισαγωγικά σχόλια αναφορικά με τις διοικητικές πράξεις 4
Η έννοια της διοικητικής πράξης ΟΡΙΣΜΟΙ Δήλωση βούλησης διοικητικού οργάνου με την οποία καθορίζεται κυριαρχικά τι πρέπει να ισχύσει ως δίκαιο στις κατ ιδίαν περιπτώσεις. Δήλωση βούλησης διοικητικής αρχής που παράγει έννομα αποτελέσματα διοικητικής φύσης έναντι των διοικουμένων, δυνάμενα να τύχουν εφαρμογής διά της διοικητικής οδού. Δήλωση βούλησης διοικητικού οργάνου που περιέχει άσκηση δημόσιας εξουσίας, επάγεται έννομες συνέπειες στον εξωτερικό νομικό κόσμο, συνιστάμενες στην εξατομίκευση των κανόνων δικαίου και επιδιώκει την ικανοποίηση του δημοσίου συμφέροντος.
Τα στοιχεία της (ατομικής) διοικητικής πράξης (κατά τον 3 ο ορισμό) 1. Η διοικητική πράξη προέρχεται από διοικητικό όργανο (έννοια διοικητικού οργάνου και διοικητικής αρχής): οργανικό κριτήριο. 2. Ενάσκηση δημόσιας εξουσίας: Το όργανο που εκδίδει την πράξη έχει την αρμοδιότητα (εκ του νόμου προβλεπόμενη εξουσία) να επιβάλλει υποχρεώσεις στον διοικούμενο. Υπερέχουσα θέση του διοικητικού οργάνου. 3. Εξατομίκευση κανόνα δικαίου και έννομες συνέπειες στον εξωτερικό νομικό κόσμο: θέσπιση ρύθμισης που μεταβάλλει τη νομική κατάσταση των διοικουμένων (εκτελεστότητα της διοικητικής πράξης). 4. Εξυπηρέτηση σκοπού δημοσίου συμφέροντος: λειτουργικό κριτήριο της διοικητικής πράξης. Περιπτωσιολογία. Διάκριση διοικητικής πράξης-μέτρων εσωτερικής τάξης. Η τελευταία κατηγορία είναι καλό να ερμηνεύεται συσταλτικά. Δήλωση βούλησης ή ατομική ρύθμιση; Παράγει η ατομική διοικητική πράξη ατομικό κανόνα δικαίου; 6
Συνέπειες της νομικής φύσης της διοικητικής πράξης: Το τεκμήριο νομιμότητας Ο «εξοπλισμός» μιας διοικητικής πράξης με το τεκμήριο της νομιμότητας έχει ως συνέπεια την παραγωγή όλων των έννομων αποτελεσμάτων που ορίζονται από την εν λόγω πράξη μέχρι την παύση της, ανεξαρτήτως νομιμότητάς της. Η διοικητική πράξη (ακόμη και η άκυρη) δεσμεύει τόσο τον διοικούμενο όσο και τη διοίκηση. Διοικητικό όργανο δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη νομιμότητα πράξης άλλου διοικητικού οργάνου. Μετά την πάροδο της προθεσμίας προσβολής μιας ατομικής διοικητικής πράξης, δεν μπορεί να ελεγχθεί παρεμπιπτόντως το κύρος της τελευταίας στο πλαίσιο, ουσιαστικής ή ακυρωτικής, δίκης που έχει προκύψει από την προσβολή έτερης διοικητικής πράξης. Εξαίρεση: οι ανυπόστατες διοικητικές πράξεις. 7
Συνέπειες της νομικής φύσης της διοικητικής πράξης: Εκτελεστότητα της διοικητικής πράξης Η διοικητική πράξη επιφέρει άμεση μεταβολή στον εξωτερικό νομικό κόσμο. Με άλλα λόγια, η εφαρμογή της (δηλαδή η παραγωγή εννόμων συνεπειών) είναι υποχρεωτική τόσο για τη διοίκηση όσο και για τον διοικούμενο ήδη από τη στιγμή της έκδοσής της, χωρίς να προϋποτίθεται η διαμεσολάβηση δικαστικής απόφασης ή άλλη διαδικασίας. Ο χαρακτηρισμός μιας πράξης ως εκτελεστής συνεπάγεται τη δυνατότητα παραδεκτής προσβολής της ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων. 8
Διάκριση διοικητικών πράξεων σε ατομικές και κανονιστικές Κριτήρια διάκρισης και συνέπειες διάκρισης Ενδεικτικές διαφορές ατομικών και κανονιστικών πράξεων: 1. Τρόπος δημοσίευσης, 2. Αιτιολογία, 3. Τεκμήριο νομιμότητας (οι κανονιστικές πράξεις υπόκεινται σε παρεμπίπτοντα έλεγχο) κ.ο.κ. Κριτήριο διάκρισης: Γενική/αφηρημένη επιταγή (κανονιστική πράξη) και ειδική/συγκεκριμένη επιταγή (ατομική πράξη). 9
(συνέχεια) Πότε είναι μία επιταγή γενική; Όταν απευθύνεται σε ακαθόριστο αριθμό προσώπων. Η γενικότητα δεν αίρεται από τον χρονικό και τοπικό περιορισμό της ρύθμισης. Πότε είναι μία επιταγή αφηρημένη; Όταν αφορά όλες τις κατά γένος οριζόμενες περιπτώσεις. 10
Σημείωμα Αναφοράς Copyright, Πρεβεδούρου Ευγενία. «(Γενικό Μέρος). Η διοικητική πράξη - 1 ο μέρος». Έκδοση: 1.0. Θεσσαλονίκη 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://eclass.auth.gr/courses/ocrs329/.
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά - Παρόμοια Διανομή [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. [1] http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Τέλος Ενότητας Επεξεργασία: Β. Τσιγαρίδας Θεσσαλονίκη, 17.03.2014
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Σημειώματα
Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση 1.0.
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.