ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Χάρτες.... 6-7 Πρόλογος: Οι εκατό ημέρες... 9 1. Η άνοδος του Ισλαμικού Κράτους.... 23 2. Η μάχη της Μοσούλης.... 35 3. Η άρνηση.... 47 4. Η επέλαση των τζιχαντιστών....67 5. Η σουνιτική εξέγερση στο Ιράκ... 87 6. Οι τζιχαντιστές υφαρπάζουν τη συριακή εξέγερση.. 107 7. Η Σαουδική Αραβία αναθεωρεί τη στάση της.... 125 8. Εάν έχει αίμα γίνεται πρώτο θέμα.... 141 9. Σοκ και πόλεμος.... 167 Επίλογος... 185 Ευχαριστίες.... 191 [5]
1 Η ΆΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΙΣΛΑΜΙΚΟΎ ΚΡΆΤΟΥΣ Σήμερα τα κινήματα τύπου Αλ Κάιντα εξουσιάζουν μια αχανή έκταση στο βόρειο και δυτικό Ιράκ και την ανατολική και βόρεια Συρία. Η περιοχή υπό τον έλεγχό τους είναι εκατοντάδες φορές μεγαλύτερη από αυτή που έλεγχε ο Οσάμα μπιν Λάντεν. Από τότε που πέθανε ο Μπιν Λάντεν, όλες οι θυγατρικές και οι κλώνοι της Αλ Κάιντα είχαν τις μεγαλύτερες επιτυχίες, συμπεριλαμβανομένης της κατάληψης της Ράκα στο ανατολικό τμήμα της Συρίας, που τον Μάρτιο του 2013 έγινε η μοναδική πρωτεύουσα επαρχίας που έπεσε στα χέρια των εξεγερμένων. Τον Ιανουάριο του 2014, το Ισλαμικό Κράτος κατέλαβε τη Φαλούτζα, 64 μόλις χιλιόμετρα δυτικά της Βαγδάτης. Η Φαλούτζα ήταν διάσημη από την πολιορκία και τις επιθέσεις που είχε δεχθεί από τους Αμερικανούς πεζοναύτες δέκα χρόνια πριν. Μέσα σε λίγους μήνες κατέλαβαν επίσης τη Μοσούλη και το [23]
H EΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΤΖΙXΑΝΤΙΣΤΩΝ Τικρίτ. Οι γραμμές του μετώπου μπορεί να αλλάζουν, αλλά γενικά η επέκταση της δύναμής τους μοιάζει μόνιμη. Με την ταχύτατη και με πολλαπλούς στόχους επίθεσή τους σε όλο το κεντρικό και βόρειο Ιράκ τον Ιούνιο του 2014, οι μαχητές του Ισλαμικού Κράτους υπερκέρασαν την Αλ Κάιντα και καθιερώθηκαν η πιο ισχυρή και αποτελεσματική τζιχαντιστική ομάδα στον κόσμο. Οι εξελίξεις σόκαραν πολλούς στη Δύση, ιδιαίτερα πολιτικούς και εμπειρογνώμονες, των οποίων οι απόψεις για το τι συνέβαινε είχαν ξεπεραστεί από τα γεγονότα. Σε αυτό βέβαια συνέβαλε το γεγονός ότι ήταν πολύ επικίνδυνο για δημοσιογράφους και εξωτερικούς παρατηρητές να επισκέπτονται τις περιοχές όπου επιχειρούσε το Ισλαμικό Κράτος. Ο κίνδυνος να απαχθούν ή να δολοφονηθούν ήταν υψηλός. «Αυτοί που προστάτευαν τα ξένα ΜΜΕ, σήμερα αδυνατούν να προστατεύσουν τους ίδιους τους εαυτούς τους» μου είπε ένας τρομοκρατημένος ανταποκριτής, εξηγώντας μου γιατί δεν γυρνά στις κατειλημμένες από τους εξεγερμένους περιοχές της Συρίας. Αυτή η έλλειψη ειδήσεων βόλευε τους Αμερικανούς και τις δυτικές κυβερνήσεις γιατί έτσι υποβάθμιζαν το εύρος της καταστροφικής αποτυχίας του «πολέμου ενάντια στην τρομοκρατία» στα χρόνια μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Από τη μεριά των κυβερνήσεων, η προσπάθεια συγκάλυψης αυτής της αποτυχίας περιελάμβανε εξαπατήσεις και παρανοήσεις. Στις 28 Μαΐου 2014, ο πρόεδρος Ομπάμα, σε μια ομιλία στο Γουέστ Πόιντ για τον ρόλο της [24]
Η ΆΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΙΣΛΑΜΙΚΟΎ ΚΡΆΤΟΥΣ Αμερικής στον κόσμο, ανέφερε ότι η κύρια απειλή δεν προέρχεται πλέον από την κεντρική Αλ Κάιντα αλλά από «αποκεντρωμένες θυγατρικές και εξτρεμιστές, των οποίων οι επιδιώξεις επικεντρώνονται στις χώρες όπου επιχειρούν». Πρόσθεσε ότι «καθώς ο συριακός εμφύλιος πόλεμος διαχέεται πέρα από σύνορα της χώρας, οι δυνατότητες των σκληραγωγημένων από τον πόλεμο εξτρεμιστικών ομάδων να μας καταδιώξουν αυξάνονται». Αυτό πράγματι ίσχυε, αλλά η λύση του Ομπάμα για την αντιμετώπιση του κινδύνου ήταν, όπως το έθεσε, «να κλιμακωθεί η υποστήριξη σε όποιους από τη συριακή αντιπολίτευση αποτελούν την καλύτερη εναλλακτική λύση στους τρομοκράτες». Τον Ιούνιο ζήτησε 500 εκατομμύρια δολάρια από το Κογκρέσο για να εκπαιδεύσει και να εξοπλίσει «κατάλληλα εγκεκριμένα» μέλη της συριακής αντιπολίτευσης. Σε αυτό το σημείο έγκειται η προσπάθεια εξαπάτησης, γιατί όπως παραδέχθηκε ο Μπάιντεν πέντε μήνες μετά, στη συριακή στρατιωτική αντιπολίτευση κυριαρχούν το Ισλαμικό Κράτος και η Τζαμπχάτ αλ Νούσρα (Μέτωπο Αλ Νούσρα) η επίσημη αντιπρόσωπος της Αλ Κάιντα μαζί με άλλες ακραίες τζιχαντιστικές ομάδες. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει διαχωριστική γραμμή μεταξύ αυτών των ομάδων και των συμμάχων της Αμερικής, της υποτιθέμενα μετριοπαθούς αντιπολίτευσης. Ένας αξιωματικός των μυστικών υπηρεσιών από μια γειτονική χώρα της Συρίας μου είπε ότι τα μέλη του Ισλαμικού Κράτους «λένε ότι πάντα χαίρονται όταν όπλα σύγχρονης τεχνολογίας στέλνονται σε διάφορους αντιπά [25]
H EΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΤΖΙXΑΝΤΙΣΤΩΝ λους του Άσαντ, γιατί είτε με απειλές βίας είτε επί πληρωμή αυτά, καταλήγουν στα χέρια τους». Αυτά δεν είναι απλώς μεγαλοστομίες. Είναι σύνηθες φαινόμενο, ο οπλισμός που προορίζεται για τους αντιπάλους του Άσαντ στη Συρία μέσω του Κατάρ και της Τουρκίας, των συμμάχων των Ηνωμένων Πολιτειών, να κατάσχεται στο Ιράκ. Πριν από την πτώση της Μοσούλης, είχα και εγώ μια τέτοια εμπειρία αναφορικά με τις συνέπειες αυτής της εισροής οπλισμού. Το καλοκαίρι του 2014 επιχείρησα να κλείσω εισιτήριο σε μια πτήση για τη Βαγδάτη, με την ίδια αξιόπιστη ευρωπαϊκή αεροπορική εταιρεία που είχα χρησιμοποιήσει και πριν από έναν χρόνο. Με ενημέρωσαν ότι οι πτήσεις προς την ιρακινή πρωτεύουσα είχαν διακοπεί γιατί οι αντάρτες είχαν αποκτήσει φορητούς αντιαεροπορικούς πυραύλους οι οποίοι αρχικά προορίζονταν για τις δυνάμεις που πολεμούσαν τον Άσαντ στη Συρία. Ήταν πολύ πιθανό να χρησιμοποιούσαν αυτούς τους πυραύλους εναντίον επιβατικών αεροσκαφών που πετούσαν προς το διεθνές αεροδρόμιο της Βαγδάτης. Η δυτική υποστήριξη στις αντιπολιτευτικές στον Άσαντ δυνάμεις μπορεί να απέτυχε να τον ανατρέψει, αλλά αποδείχτηκε επιτυχής στην αποσταθεροποίηση του Ιράκ. Κάτι που οι Ιρακινοί πολιτικοί είχαν προβλέψει από καιρό. Η αποτυχία του «πολέμου ενάντια στην τρομοκρατία» και η αναβίωση της Αλ Κάιντα εξηγούνται περαιτέρω από ένα φαινόμενο που διαπιστώθηκε λίγες μόνο ώρες μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Οι πρώτες [26]
Η ΆΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΙΣΛΑΜΙΚΟΎ ΚΡΆΤΟΥΣ κινήσεις της Ουάσινγκτον κατέστησαν σαφές ότι ο πόλεμος ενάντια στην τρομοκρατία θα διεξαγόταν χωρίς καμία αντιπαράθεση με τη Σαουδική Αραβία και το Πακιστάν, δύο στενούς συμμάχους των Ηνωμένων Πολιτειών, παρά το γεγονός ότι χωρίς την εμπλοκή των δύο αυτών χωρών η 11η Σεπτεμβρίου πιθανότατα δεν θα λάμβανε χώρα. Δεν υπάρχει τίποτε συνωμοτικό ή κρυφό αναφορικά με την τελική ευθύνη για την επιχείρηση που οδήγησε στην καταστροφή των Δίδυμων Πύργων. Από τους 19 αεροπειρατές, οι 15 ήταν Σαουδάραβες. Ο Μπιν Λάντεν προερχόταν από τη σαουδαραβική ελίτ. Επίσημα αμερικανικά έγγραφα τόνιζαν επανειλημμένα ότι η χρηματοδότηση της Αλ Κάιντα και άλλων τζιχαντιστικών ομάδων προερχόταν από τη Σαουδική Αραβία και τις άλλες μοναρχίες του Κόλπου. Αναφορικά δε με το Πακιστάν, από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, ο στρατός του και η θητεία σε αυτόν έπαιξαν κεντρικό ρόλο στην προώθηση των Ταλιμπάν στην εξουσία στο Αφγανιστάν, όπου υπέθαλψαν τον Μπιν Λάντεν και την Αλ Κάιντα. Ύστερα από ένα σύντομο διάλειμμα κατά τη διάρκεια της περιόδου της 11ης Σεπτεμβρίου, το Πακιστάν ξανάρχισε να υποστηρίζει τους Αφγανούς Ταλιμπάν. Μιλώντας για τον κεντρικό ρόλο του Πακιστάν στην υποστήριξη των Ταλιμπάν, ο εκλιπών Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, ειδικός επιτετραμμένος των Ηνωμένων Πολιτειών σε Αφγανιστάν και Πακιστάν είπε: «Πιθανότατα, πολεμούμε τον λάθος εχθρό στη λάθος χώρα». Η κεντρική σημασία της Σαουδικής Αραβίας στην [27]
H EΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΤΖΙXΑΝΤΙΣΤΩΝ ανάδυση και την επιστροφή της Αλ Κάιντα συχνά παρερμηνεύεται και υποτιμάται. Η Σαουδική Αραβία έχει μεγάλη επιρροή. Το πετρέλαιο και ο τεράστιος πλούτος της την έχουν καταστήσει μεγάλη δύναμη τόσο στη Μέση Ανατολή όσο και πέρα από αυτή. Αλλά δεν είναι μόνον χάρη στους οικονομικούς της πόρους που έχει γίνει τόσο σημαντικός παίκτης. Ένας άλλος παράγοντας είναι η προπαγάνδιση του Ουαχαμπισμού, της φονταμενταλιστικής εκδοχής του Ισλάμ του 18ου αιώνα, που επιβάλλει τον νόμο της σαρία, υποβιβάζει τις γυναίκες σε πολίτες δεύτερης κατηγορίας και θεωρεί του Σιίτες και τους Σούφι μουσουλμάνους αιρετικούς και αποστάτες που πρέπει να διώκονται παράλληλα με τους χριστιανούς και τους εβραίους. Η απουσία θρησκευτικής ανεκτικότητας, ο πολιτικός αυταρχισμός, καθώς και η εύκολη καταφυγή στη βία έχουν πολλές ομοιότητες με τον ευρωπαϊκό φασισμό της δεκαετίας του 1930. Μάλιστα, αυτά τα χαρακτηριστικά του Ουαχαμπισμού, αντί να μετριάζονται, εντείνονται. Ένας Σαουδάραβας που δημιούργησε μια φιλελεύθερη ιστοσελίδα, στην οποία οι κληρικοί ήταν αντικείμενο κριτικής, καταδικάστηκε πρόσφατα σε χίλιες μαστιγώσεις και επτά χρόνια φυλάκιση. Η ιδεολογία της Αλ Κάιντα και του Ισλαμικού Κράτους αντλεί πολλά στοιχεία από τον Ουαχαμπισμό. Όσοι από άλλα μέρη του μουσουλμανικού κόσμου ασκούν κριτική σε αυτή τη νέα τάση του Ισλάμ δεν επιβιώνουν για πολύ. Είτε αναγκάζονται σε φυγή ή δολοφονούνται. Στην Καμπούλ, το 2003, ένας Αφγανός δημοσιογράφος κατήγ [28]
Η ΆΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΙΣΛΑΜΙΚΟΎ ΚΡΆΤΟΥΣ γειλε τους τζιχαντιστές ηγέτες και τους περιέγραψε ως «απόλυτους φασίστες» που καταχρώνται το Ισλάμ «ως εργαλείο για να κατακτήσουν την εξουσία». Όπως ήταν αναμενόμενο, κατηγορήθηκε ότι προσέβαλε το Ισλάμ και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα. Τις τελευταίες δεκαετίες μια σημαντικότατη εξέλιξη στον ισλαμικό κόσμο είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Ουαχαμπισμός κυριαρχεί και στο σουνιτικό Ισλάμ. Η Σαουδική Αραβία χρηματοδοτεί την εκπαίδευση ιεροκηρύκων και την κατασκευή τζαμιών στη μία χώρα μετά την άλλη. Συνέπεια αυτού ήταν και η επέκταση των φατριαστικών συγκρούσεων μεταξύ Σουνιτών και Σιιτών. Οι τελευταίοι είναι στοχοποιημένοι και αντιμετωπίζονται με πρωτόγνωρη βιαιότητα, από την Τυνησία έως την Ινδονησία. Τέτοιες φατριαστικές διαμάχες δεν περιορίζονται απλώς σε επαρχιακά χωριά έξω από το Χαλέπι ή το Πουντζάμπ. Δηλητηριάζουν τις σχέσεις μεταξύ των δύο θρησκευτικών ομάδων σε κάθε περιοχή όπου κατοικούν μουσουλμάνοι. Στο Λονδίνο, ένας φίλος μου μουσουλμάνος μού είπε: «Εάν κοιτάξεις την ατζέντα κάθε Σουνίτη ή Σιίτη στη Βρετανία, θα βρεις ελάχιστα ονόματα που ανήκουν σε άλλο θρησκευτικό δόγμα πέρα από το δικό του». Ακόμα και πριν από τη Μοσούλη, ο πρόεδρος Ομπάμα άρχισε να συνειδητοποιεί ότι ομάδες όπως η Αλ Κάιντα ήταν πολύ πιο ισχυρές από πριν. Ωστόσο η συνταγή που επέλεξε για την αντιμετώπισή τους επαναλαμβάνει και επιτείνει προηγούμενα σφάλματα. «Χρειαζόμαστε εταί [29]
H EΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΤΖΙXΑΝΤΙΣΤΩΝ ρους για να πολεμήσουν τους τρομοκράτες μαζί με εμάς» είπε στο Γουέστ Πόιντ. Αλλά ποιοι μπορεί να είναι αυτοί οι εταίροι; Η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ δεν αναφέρθηκαν, αφού παραμένουν στενοί και ενεργοί σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών στη Συρία. Αντίθετα, ο Ομπάμα ξεχώρισε την «Ιορδανία και τον Λίβανο, την Τουρκία και το Ιράκ» ως εταίρους που θα λάβουν βοήθεια στην «αντιμετώπιση των τρομοκρατών που επιχειρούν στα σύνορα της Συρίας». Υπάρχει ένας βαθμός παραλογισμού σε αυτό, αφού οι ξένοι τζιχαντιστές στη Συρία και το Ιράκ, οι άνθρωποι για τους οποίους ο Ομπάμα παραδέχεται ότι αποτελούν τη μεγαλύτερη απειλή, μπορούν να πάνε εκεί ακριβώς επειδή έχουν τη δυνατότητα να διασχίσουν τα μήκους 820 χιλιομέτρων σύνορα Συρίας-Τουρκίας, χωρίς να παρεμποδίζονται από τις τουρκικές αρχές. Η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία και η Ιορδανία μπορεί σήμερα να έχουν τρομάξει από τον Φρανκεστάιν στη δημιουργία του οποίου βοήθησαν, αλλά δεν μπορούν πλέον να κάνουν τίποτε για να περιορίσουν το τέρας. Ένας ανομολόγητος στόχος, για τον οποίο οι ΗΠΑ επέμεναν να συμμετάσχουν η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν στις αεροπορικές επιδρομές στη Συρία τον Σεπτέμβριο, ήταν ακριβώς η άσκηση πίεσης για τη διάρρηξη των δεσμών τους με τους τζιχαντιστές στη Συρία. Υπάρχει ένα εξωλογικό στοιχείο στη συνεργασία των ΗΠΑ και των δυτικών συμμάχων τους με τις θεοκρα [30]
Η ΆΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΙΣΛΑΜΙΚΟΎ ΚΡΆΤΟΥΣ τικές απολυταρχικές μοναρχίες της Σαουδικής Αραβίας και του Κόλπου, για να προωθήσουν τη δημοκρατία και να εδραιώσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Συρία, το Ιράκ και τη Λιβύη. Η ισχύς των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή το 2011 σε σχέση με το 2003 ήταν εξασθενημένη. Αυτό γιατί οι στρατιωτικές της επιχειρήσεις δεν είχαν ως αποτέλεσμα την επίτευξη των στόχων τους στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Με τις εξεγέρσεις του 2011 όμως έγινε μαζική συνεισφορά χρημάτων από τους βασιλιάδες και τους εμίρηδες του Κόλπου προς τους τζιχαντιστές και τη σουνιτική φατριαστική και στρατιωτικοποιημένη πτέρυγα των επαναστατικών κινημάτων. Οι κοσμικοί και χωρίς φατριαστικές διαθέσεις αντίπαλοι των από καιρό εδραιωμένων αστυνομικών κρατών σύντομα περιθωριοποιήθηκαν, φιμώθηκαν ή θανατώθηκαν. Τα διεθνή μέσα ενημέρωσης άργησαν να αντιληφθούν την αλλαγή της φύσης αυτών των εξεγέρσεων, παρόλο που οι Ισλαμιστές ήταν ξεκάθαροι αναφορικά με τις φατριαστικές πολιτικές τους. Στη Λιβύη μια από τις πρώτες πρωτοβουλίες των τροπαιοφόρων επαναστατών ήταν το αίτημα για τη νομιμοποίηση της πολυγαμίας, η οποία είχε απαγορευτεί από το παλιό καθεστώς. Το Ισλαμικό Κράτος είναι παιδί του πολέμου. Τα μέλη του επιζητούν την αναδιαμόρφωση του κόσμου με τη βία. Το τοξικό αλλά ισχυρότατο μείγμα του κινήματος, ακραίες θρησκευτικές δοξασίες και εξαιρετικές στρατιωτικές δεξιότητες, είναι το αποτέλεσμα του πολέμου στο Ιράκ μετά την εισβολή των ΗΠΑ το 2003 και του πολέμου στη [31]
H EΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΤΖΙXΑΝΤΙΣΤΩΝ Συρία το 2011. Την ίδια στιγμή που η βία στο Ιράκ υποχωρούσε, ο πόλεμος αναζωπυρωνόταν από τους Σουνίτες Άραβες στη Συρία. Κατά γενική ομολογία τόσο των κυβερνήσεων όσο και των μέσων ενημέρωσης στη Δύση η αναζωπύρωση του εμφύλιου πολέμου στο Ιράκ οφείλεται στις φατριαστικές πολιτικές του πρωθυπουργού Νούρι Αλ Μάλικι στη Βαγδάτη. Στην πραγματικότητα ο πόλεμος στη Συρία αποσταθεροποίησε το Ιράκ, λόγω του ότι οι τζιχαντιστικές ομάδες όπως το Ισλαμικό Κράτος, που τότε ονομαζόταν Αλ Κάιντα του Ιράκ, βρήκαν καινούργιο πεδίο μαχών όπου μπορούσαν να πολεμούν και να ευδοκιμούν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι Ευρωπαίοι και οι περιφερειακοί τους σύμμαχοι, όπως η Τουρκία, η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, δηλαδή, δημιούργησαν τις συνθήκες για την άνοδο του Ισλαμικού Κράτους. Υποκίνησαν τη σουνιτική εξέγερση στη Συρία, η οποία επεκτάθηκε στο Ιράκ. Συντήρησαν τον πόλεμο στη Συρία, μολονότι, ήδη από το 2012, ήταν προφανές ότι ο Άσαντ δεν επρόκειτο να πέσει, καθώς πάντοτε έλεγχε τις 13 τουλάχιστον από τις 14 συριακές επαρχιακές πρωτεύουσες και υποστηριζόταν από τη Ρωσία, το Ιράν και τη Χεζμπολά. Παρ όλα αυτά, το μόνο που του προσφέρθηκε στις ειρηνευτικές συνομιλίες Γενεύη ΙΙ τον Ιανουάριο του 2014 ήταν να εγκαταλείψει την εξουσία μολονότι έλεγχε όλες σχεδόν τις πόλεις στη Συρία. Δεν επρόκειτο να αποχωρήσει και έτσι δημιουργήθηκαν οι ιδεώδεις συνθήκες για την ανάπτυξη του Ισλαμικού Κράτους. Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί [32]
Η ΆΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΙΣΛΑΜΙΚΟΎ ΚΡΆΤΟΥΣ τους προσπαθούν τώρα να στρέψουν τις σουνιτικές κοινότητες στη Συρία και το Ιράκ ενάντια στους μαχητές του Ισλαμικού Κράτους, αλλά αυτό είναι δύσκολο να πραγματοποιηθεί όσον καιρό αυτές οι χώρες συνταράσσονται από τον πόλεμο. Η αναβίωση ομάδων όπως η Αλ Κάιντα δεν συνιστά απειλή που περιορίζεται μόνο στη Συρία, το Ιράκ και τους κοντινούς γείτονές τους. Αυτό που συμβαίνει σε αυτές τις χώρες, σε συνδυασμό με την αυξάνουσα κυριαρχία των μισαλλόδοξων, που καλλιεργούν αποκλεισμούς ουαχαμπιτικών δοξασιών μέσα στην παγκόσμια σουνιτική κοινότητα, σημαίνει ότι το σύνολο των μουσουλμάνων, 1,6 δισεκατομμύριο άνθρωποι, δηλαδή το ένα τέταρτο σχεδόν του παγκόσμιου πληθυσμού, θα επηρεάζεται όλο και περισσότερο. Επιπλέον, οι μη μουσουλμανικοί πληθυσμοί, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της Δύσης, είναι απίθανο να μην επηρεαστούν από τη σύγκρουση. Η σημερινή εξέγερση του τζιχαντισμού, η οποία έχει ανατρέψει το πολιτικό σκηνικό στο Ιράκ και τη Συρία, έχει ήδη βαθιές επιπτώσεις στην παγκόσμια πολιτική σκηνή, με ολέθριες συνέπειες για όλους μας. [33]