Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής & Τεχνολογικής Εκπαίδευσης 2013-14 Α εξάμηνο Η εξέλιξη της ελληνικής παιδαγωγικής σκέψης και πράξης Υπεύθυνος καθηγητής: Μαυρικάκης Εμμανουήλ Συμμετέχοντες Διακάκη Σοφία Παπάζογλου Νικόλαος Πλεξουσάκη Ελένη Σταυρακάκη Ευαγγελία
ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ Συγκρότηση Πενταμελής Επιτροπής το 1824 Εισαγωγή της Αλληλοδιδακτικής μεθόδου Ίδρυση αλληλοδιδακτικών σχολείων Ιδρύεται το «Πρότυπο Διδασκαλείο» στο Άργος
ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ Πρώτες προσπάθειες για την οργάνωση της Εκπαίδευσης Ενστερνίζεται τις παιδαγωγικές απόψεις του Pestalozzi Η επανόρθωση της Ελλάδας στηρίζεται σε δύο βάσεις: την εργασία και την στοιχειώδη εκπαίδευση Μέριμνα για την μόρφωση των κοριτσιών, την αγροτική και στρατιωτική εκπαίδευση και την κατάρτιση των κληρικών
ΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΟΥ ΟΘΩΝΑ Εκπαιδευτικό σύστημα επηρεασμένο από το Γερμανικό και το Γαλλικό σύστημα Επικρατεί ο κλασικισμός με στροφή προς την αρχαία ελληνική και λατινική παιδεία Αγνοείται η παρούσα ελληνική πραγματικότητα.
ΑΛΛΗΛΟΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Επινοήθηκε από δύο Άγγλους παιδαγωγούς (Andrew Bell και Joseph Lancaster) με σκοπό να καλύψει εκπαιδευτικές ανάγκες σε στρατιωτικό άσυλο στο Μαντράς των Ινδιών για ορφανά παιδιά από ευρωπαίους γονείς.
ΑΛΛΗΛΟΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Εισήχθη στο ελληνικό σχολείο από τον παιδαγωγό Ιωάννη Κοκκώνη με βάση το εγχειρίδιο του Γάλλου παιδαγωγού Λουί-Σαρλ Σαραζέν «Οδηγός της αλληλοδιδακτικής μεθόδου»
ΑΛΛΗΛΟΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Για κάθε σχολείο υπήρχε μόνο ένας δάσκαλος με διάφορους βοηθούς, τους πρωτόσχολους (έπρεπε να διακρίνονται για την ικανότητα να διευθύνουν τους συμμαθητές τους, την επίδοση στα μαθήματα και τη διαγωγή τους) Γενικός πρωτόσχολος Πρωτόσχολοι θρανίων Υπαγορευτές Πρωτόσχολοι ημικυκλίου
ΑΛΛΗΛΟΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Γενικός πρωτόσχολος: υπεύθυνος για την τήρηση της τάξης και της καθαριότητας, αντικαθιστούσε τον δάσκαλο, κατέγραφε τα πάντα και του έδινε πλήρη αναφορά όταν επέστρεφε. Πρωτόσχολοι θρανίων Υπαγορευτές Πρωτόσχολοι Δίδασκαν ένα κομμάτι ύλης
ΑΛΛΗΛΟΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Το σχολείο είχε αυταρχική δομή Έπρεπε να τηρείται αυστηρή πειθαρχία (τα έπιπλα, το σχήμα τους, οι διαστάσεις τους, η θέση τους, η διάταξή τους, το αμμοδοχείο, οι επιγραφές του τοίχου κτλ.) Ο δάσκαλος μοίραζε τις ποινές και τις τιμωρίες. Επικρατούσε ο εκφοβισμός (χρησιμοποιούνταν ακόμη και κρανία νεκρών) Στείρα αποστήθιση Απουσία παιδαγωγικής κατάρτισης των εκπαιδευτικών
ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Ευαισθητοποίηση της ελληνικής κοινωνίας Ίδρυση του «Συλλόγου προς διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων» 17 Απριλίου 1869. Χορήγηση υποτροφιών σε Έλληνες νέους για να σπουδάσουν Παιδαγωγική στη Γερμανία.
ΕΡΒΑΡΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Χαρίσιος Παπαμάρκος, Σπυρίδων Μωραϊτης, Παναγιώτης Οικονόμου. 1877 από την αλληλοδιδακτική στην συνδιδακτική.
ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΒΑΡΤΙΑΝΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ 1. ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΗ. Προετοιμασία των μαθητών για να δεχθούν τη νέα γνώση π.χ. Με ανάκληση σχετικών γνώσεων. 2. ΠΡΟΣΦΟΡΑ. Παρουσίαση και εξήγηση της νέας ενότητας. 3. ΣΥΓΚΡΙΣΗ. Σύνδεση με τα προηγούμενα.
ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΒΑΡΤΙΑΝΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ 4. ΣΥΛΛΗΨΗ. Ενσωμάτωση της νέας γνώσης στις ήδη υπάρχουσες γνώσεις του μαθητή 5. ΕΦΑΡΜΟΓΗ. Η νέα γνώση εφαρμόζεται μέσω της εξάσκησης στη ζωή του μαθητή.
ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ ΤΗΣ ΕΡΒΑΡΤΙΑΝΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ 1. Ι. Πανταζίδης 2. Χρ. Οικονόμου 3. Δημ. Ζαγγογιάννης 4. Νικ. Εξαρχόπουλος
ΠΑΛΑΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Βασικά χαρακτηριστικά του λεγόμενου «Παλαιού Σχολείου» Διδακτικός υλισμός Αρχαϊσμός Δασκαλοκεντρική Αντίληψη
ΝΕΑ ΑΓΩΓΗ ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Βασικά χαρακτηριστικά του λεγόμενου «Νέου Σχολείου» Αποστασιοποίηση από τα διδακτικά βιβλία μάθηση μέσω του πειράματος Δημοτική γλώσσα περιθωριοποίηση της καθαρεύουσας Παιδοκεντρική Αντίληψη αρχή της αυτενέργειας
ΝΕΑ ΑΓΩΓΗ ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Σκοπός της αγωγής σε αυτό το πλαίσιο είναι η ο υγιής άνθρωπος στο σώμα και την ψυχή, αυτός που διαπνέεται από ισχυρό κοινωνικό αίσθημα ευθύνης και πρακτική σκέψη. Το νέο σχολείο και η νέα αγωγή συνδέθηκαν με την προσπάθεια των παιδαγωγών του τέλους του 19 ου αι. να μελετήσουν και να αναλύσουν τα θέματα της εκπαίδευσης, της αγωγής με βάση τα πορίσματα των επιστημών: της βιολογίας, της ψυχολογίας, της κοινωνιολογίας και της φιλοσοφίας.
ΝΕΑ ΑΓΩΓΗ JOHN DEWEY John Dewey θεμελιωτής του Σχολείου Εργασίας και του κινήματος της Νέας Αγωγής στην Αμερική. Ο Dewey ήταν ένας Αμερικάνος φιλόσοφος, κοινωνιολόγος, ψυχολόγος και εκπαιδευτικός.
ΝΕΑ ΑΓΩΓΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΕΛΜΟΥΖΟΣ O Αλέξανδρος Δελμούζος γεννήθηκε στην Άμφισσα το 1880 σπούδασε Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1902 φεύγει για τη Γερμανία για να σπουδάσει Παιδαγωγική στο Πανεπιστήμιο της Ιένα.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΕΛΜΟΥΖΟΣ-ΠΑΡΘΕΝΑΓΩ ΓΕΙΟ Το 1908 ανέλαβε τη διεύθυνση τού δημοτικού σχολείου θηλέων του Βόλου (το «Παρθεναγωγείο»), όπου εφάρμοσε πρωτότυπες, ριζοσπαστικές παιδαγωγικές μεθόδους με έμφαση στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και την αυτοπεποίθηση των μαθητριών.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Δελμούζος, Αλ. (1958). Από το Σχολείο Εργασίας, στο: Αλ. Δελμούζος, Μελέτες και Πάρεργα, τομ. Α, σσ. 103-157. (Αθήνα, συγγρ.). Ελευθεράκης, Θ. (χ.χ). Παιδαγωγικές αντιλήψεις και κοινωνική δικαιοσύνη:από τη Σχολική Κοινότητα του Μαρασλείου Διδασκαλείου (1923-26) στις Μαθητικές Κοινότητες του σύγχρονου Ελληνικού Σχολείου. Ανακτημένο στις 2-1-2014 από το δικτυακό τόπο http://foundation.parliament.gr/voulhfoundation/voulhfoundationportal/i mages/site_content/voulhfoundation/file/ekpaideytika%20new/koinotites /%CE%95%CE%BB%CE%B5%CF%85%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%AC%C E%BA%CE%B7%CF%82.pdf. Θεοδώρου, Β.,Καρακατσάνη, Δ (2004). Η εφαρμογή των αρχών της Νέας Αγωγής στο κίνημα των υπαίθριων σχολείων στην Ευρώπη τις πρώτες δεκαετίες του 20 ΟΥ αι. Ανακτημένο στις 2-1-2014 από το δικτυακό τόπο http://www.elemedu.upatras.gr/eriande/synedria/synedrio3/praltika%201 1/karakatsani.htm. Σταυρίδη-Πατρικίου, Ρ. (2010). Αλέξανδρος Δελμούζος. Διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο: http://amfissacity.blogspot.gr/2010/03/blog-post_12.html Χαραλαμπίδης, Σ. (2008). Οι Διαχρονικές Παιδαγωγικές Αρχές του Αλέξανδρου Δελμούζου, 119 130. Διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο: http://www.intellectum.org/articles/issues/intellectum4/itl04p119130_a _Delmouzos.pdf