Ημερομηνία 28/12/2015 Μέσο Συντάκτης Link http://biblioanafores.blogspot.gr/ Δήμητρα Κωλέτη http://biblioanafores.blogspot.gr/2015/12/blog-post_28.html 1Συζητώντας με τον συγγραφέα Στέφανο Λίβο! Το μυστικό του Λεβάντε είναι ένα ατμοσφαιρικό και λυρικό βιβλίο στο οποίο οι ήρωες και η ενδιαφέρουσα υπόθεση τους παρασύρουν τον αναγνώστη στην Ιστορία της Ζακύνθου, στα συναισθήματα και στην Λογοτεχνία. Για εμένα το εν λόγω βιβλίο είναι ένα από τα καλύτερα βιβλία του είδους που έπεσαν στα χέρια μου την φετινή χρονιά! Όπως καταλαβαίνετε η χαρά που νιώθω για την παραχώρηση της παρούσας συνέντευξης είναι τεράστια. Ευχαριστώ θερμά λοιπόν τον συγγραφέαστέφανο Λίβο για τον χρόνο που διέθεσε ώστε να απαντήσει στο ερωτηματολόγιο τωνβιβλιοαναφορών! Απολαύστε την! 1. «Tο μυστικό του Λεβάντε» κυκλοφόρησε τον Απρίλιο από τις εκδόσεις Διόπτρα! Αφού σας ευχηθώ να συνεχίσει ανεμπόδιστα το αναγνωστικό του ταξίδι, θα σας ζητήσω να μας πείτε δυο λόγια γι αυτό. Δυο λόγια τα οποία δεν έχουν ειπωθεί ακόμη και θα θέλατε, πολύ, να ακουστούν.
Σας ευχαριστώ πολύ. 'Το "Μυστικό" είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα που διαδραματίζεται στην Ζάκυνθο της Κατοχής και πραγματεύεται τον αγώνα των καθημερινών ανθρώπων να ανταπεξέλθουν στις δοκιμασίες της εποχής. Νομίζω πως ό,τι ήταν να ειπωθεί έχει ήδη ειπωθεί, αλλά αυτό που θα ήθελα να επαναλάβω, κυρίως για όσους δεν το έχουν διαβάσει, είναι πως πρόκειται περισσότερο για μια τοιχογραφία της τότε κοινωνίας παρά για μια ιστορία αγάπης. 2. Ποιο ήταν το πρώτο ερέθισμα που έπλασε στο μυαλό σας την υπόθεση Του Λεβάντε; Ήταν κάποιες κατοχικές ιστορίες που άκουσα από έναν άνθρωπο που τις βίωσε σαν παιδί τότε. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, δεν είχα σκεφτεί ποτέ -ούτε μας είχαν διδάξει κάτι στο σχολείο- ότι και η Ζάκυνθος είχε πέσει θύμα του φασισμού και του ναζισμού. Στην πορεία και στην έρευνα για το βιβλίο κατάλαβα ότι είναι τόσες πολλές οι απίθανες ιστορίες της Κατοχής που προσφέρουν εύκολα υλικό ακόμα και για τριλογία. 3. Ποιος, από το σύνολο των ηρώων σας, είναι ο αγαπημένος σας ήρωας; Και ποιος σας ταλαιπώρησε, είτε ψυχολογικά, αφού απείχε πολύ από τον δικό σας ψυχισμό, είτε τεχνικά, να τον αποτυπώσετε στο χαρτί; Το αγαπημένο μου πρόσωπο είναι αναμφισβήτητα η θεία Ελπίδα, η μόνη που έχει επιζήσει από τους πρωταγωνιστές εκείνης της εποχής. Η ζωή της είναι ένα παζλ απωλειών, θανάτων και ξεπεσμού, δοκιμασίες που την έκαναν σοφή, όχι όμως τόσο όσο να μην εκπλαγεί με τα μυστικά που ανακαλύπτει για αγαπημένα της πρόσωπα έξι δεκαετίες μετά. Το πρόσωπο που με δυσκόλεψε περισσότερο ήταν η εβραία Βιολέτα, το γρανάζι που βάζει σε κίνηση όλη την ιστορία του βιβλίου. Ήταν αρκετά δύσκολο να φανταστώ, ακόμα και μετά από μακροχρόνια έρευνα, τον ψυχισμό ενός νεαρού κοριτσιού τη δεκαετία του '40, σε μια εποχή όπου κινδύνευε να διωχθεί εξαιτίας της θρησκείας της. 4. Η υπόθεση του Λεβάντε τοποθετείται χρονικά στον Β Παγκόσμιο πόλεμο. Τι είναι αυτό που σας μαγνήτισε, εκτός βέβαια από τα ιστορικά γεγονότα, και τοποθετήσατε τους ήρωές σας σε εποχές που η Ιστορία έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο; Η εποχή μας, άραγε, είναι μια εποχή που μπορεί να σας εμπνεύσει;
Ο Μεσοπόλεμος, η Αντίσταση, η Κατοχή και, για μας, ο Εμφύλιος ήταν τρεις δεκαετίες που δίδαξαν την ανθρωπότητα όλα τα μαθήματα που οφείλει να γνωρίζει για να επιβιώσει. Η σημερινή εποχή αποδεικνύει ή ότι δεν μάθαμε τίποτα ή ότι δεν καταφέραμε να εφαρμόσουμε αυτή την γνώση στη δική μας πραγματικότητα. Η οικονομική κρίση, που γίνεται βωμός για αποδιοπομπαίους τράγους -όπως είναι σήμερα οι ξένοι και οι πρόσφυγες-, η στροφή στα άκρα και η συντηρητικοποίηση των πληθυσμών είναι προβλήματα που βλέπουμε σήμερα να κανονικοποιούνται, παρά τις πολλές προειδοποιήσεις. Ζούμε σίγουρα σε μια εποχή που μπορεί να εμπνεύσει, αλλά προσωπικά θεωρώ ότι ο άνθρωπος ανέκαθεν μάθαινε με παραβολές και παραδείγματα, γι' αυτό έγραψα για εκείνη την εποχή και γι' αυτό και στο επόμενο βιβλίο θα γράψω για μια μελλοντική κοινωνία. 5. Ψάχνοντας στο internet βρήκα πως έχετε γράψει άλλα δυο μυθιστορήματα προσωπικά νόμιζα πως Το μυστικό του Λεβάντε ήταν το πρώτο σας βιβλίο. Θα θέλατε λοιπόν να μας μιλήσετε λίγο γι αυτά; Να μας τα παρουσιάσετε με τον δικό σας μοναδικό τρόπο; Φυσικά. Έχουμε λοιπόν το πρώτο βιβλίο, τη συλλογή διηγημάτων "Κλεφτές Ματιές", που κυκλοφόρησε μόνο ηλεκτρονικά και το πρώτο μου μυθιστόρημα, το "Όσα Χωράει Μια Στιγμή", το οποίο είχε μια περιπετειώδη πορεία. Κυκλοφόρησε αρχικά σαν δωρεάν ebook και μετά υιοθετήθηκε από τις Εκδόσεις Λιβάνη, που το έβγαλαν χαρτόδετο μέχρι τη λήξη της συνεργασίας μας. Θα ήθελα όμως να κάνω μια αναφορά και στις συλλογές διηγημάτων που έχω συμμετάσχει, ειδικά στο "Δήγμα Γραφής", που τιμήθηκε και με το βραβείο "e-award 2012". Όλα τα βιβλία, εκτός από "Το Μυστικό του Λεβάντε" είναι διαθέσιμα δωρεάν από τη σελίδα μου. 6. Ποιος διαβάζει για πρώτη φορά το βιβλίο σας ή κάποιες από τις πρώτες σελίδες του από το οικείο περιβάλλον σας; Δέχεστε την όποια κριτική του και επηρεασμένος από αυτή σπεύδετε να διορθώσετε τις όποιες παρατηρήσεις του -αν φυσικά υπάρχουν!- ή είστε αμετακίνητος σε ότι έχετε γράψει; Είναι πάντα κάποιο πολύ κοντινό και οικείο μου πρόσωπο. Ειδικά με το "Μυστικό" δέχτηκα πολλές από τις παρατηρήσεις και αφαίρεσα αρκετές σκηνές που δεν είχαν την υποδοχή που ήθελα. Κανένας συγγραφέας δε θα έπρεπε να είναι αμετακίνητος, ειδικά όταν το βιβλίο περνάει στα χέρια κάποιου επαγγελματία επιμελητή. Μπορεί το πρώτο
χειρόγραφο να είναι του συγγραφέα, αλλά το βιβλίο που καταλήγει στα βιβλιοπωλεία είναι απόλυτα ομαδική δουλειά. 7. Τα θετικά σχόλια των αναγνωστών σίγουρα θα σας χαροποιούν και θα αντλείτε από αυτά δύναμη για την συνέχεια! Με τα αρνητικά -αν φυσικά υπάρχουν!- τι γίνεται; Πως τα αντιμετωπίζεται; Και, εξαιτίας αυτών, έχετε σκεφτεί να κάνετε εκπτώσεις στο γραπτό σας με σκοπό να αγγίξετε και αυτούς τους αναγνώστες ή όταν γράφετε, γράφετε απαλλαγμένος από τέτοιες πρακτικές, θα έλεγα, σκέψεις; Τα αρνητικά σχόλια είναι αυτά που αξίζουν περισσότερο, γιατί είναι αυτά που θα σε βελτιώσουν μακροπρόθεσμα. Υπάρχουν τριών ειδών αρνητικά σχόλια: αυτά που περιμένεις γιατί έπρεπε να κάνεις επιλογές που δε θα άρεσαν σε όλους, τα κακοπροαίρετα που δεν έχουν καμία βάση, και αυτά που είναι ωφέλιμα. Εκπτώσεις δεν κάνω, γιατί η ιστορία που θέλω να πω είναι όπως την έχω φανταστεί, αλλά κάνω συμβιβασμούς, αρκεί να μην αλλοιώνουν την ιστορία και να μην προσβάλλουν την νοημοσύνη των αναγνωστών. 8. Πότε ήρθε η συγγραφή στην ζωή του Στέφανου Λίβου; Ποια ανάγκη τού ικανοποιεί; Ήρθε πολύ νωρίς, κυρίως λόγω της ανάγκης να εκφραστώ. Πιστεύω πως όσοι γράφουμε έχουμε για κάποιους λόγους την ανάγκη να χτίσουμε κόσμους, που χρησιμοποιούμε για να μπαινοβγαίνουμε στην πραγματικότητα. Όσο ωριμάζεις όμως τόσο αυτοί οι κόσμοι αποκτούν πιο σύνθετη δομή και πληρέστερο περιεχόμενο. 9. Πείτε μας τα συναισθήματα ή τις σκέψεις που σας συντρόφευαν την στιγμή που γράφατε την λέξη Τέλος στην ιστορία Του μυστικού του Λεβάντε. Συγκίνηση σε υπερθετικό βαθμό. Είναι κάτι που δύσκολα περιγράφεται, αλλά αν έπρεπε να κάνω μια απόπειρα, θα έλεγα ότι είναι σαν να ολοκληρώνεις σεξουαλικά, τρώγοντας παράλληλα παγωτό σε μια εξωτική παραλία. Και όλο αυτό στη νιοστή. 10. Μέσα στο γραπτό σας βάζετε αυτοβιογραφικά στοιχεία; Είναι μια παγίδα στην οποία όλοι πέφτουμε στην αρχή, αλλά στο "Μυστικό του Λεβάντε" περιορίστηκε μόνο στη γεωγραφία της ιστορίας, η οποία εκτυλίσσεται στο
νησί όπου μεγάλωσα. Οι χαρακτήρες και τα μυθοπλαστικά γεγονότα δεν έχουν καμία σχέση με την οικογενειακή μου ιστορία. Το ζητούμενο είναι να φτάσεις να δημιουργείς χαρακτήρες με δικά τους χαρακτηριστικά και δική τους ιστορία. 11. Στον καιρό της Κρίσης η Λογοτεχνία και η ανάγνωσή της τι μπορεί να δώσει στον μέσο πολίτη; Μια φυγή. Φυγή όμως που σε παίρνει από το χέρι και σε παραδίδει ξανά στην πραγματικότητα πιο πλούσιο, με περισσότερα εφόδια για να αντιμετωπίσεις την καθημερινότητα. Σε αντίθεση με την τηλεόραση, που δεν είναι ψυχαγωγία, αλλά χαμηλού επιπέδου διασκέδαση (με εξαίρεση κάποιες ξένες παραγωγές), και την μουσική, που προσφέρει σταγόνες ευεξίας, οι ταινίες και τα βιβλία προσφέρουν πολυδιάστατους ολοκληρωμένους κόσμους όπου μπορείς να αποδράσεις για ώρες ή και μέρες. 12. Ποιο βιβλίο σάς επηρέασε και έμεινε χαραγμένο στη μνήμη σας αφού πιστεύετε πως και αυτό διαμόρφωσε την σκέψη σας; Το "1984". Η δυστοπία που οραματίστηκε ο Όργουελ τη δεκαετία του '40 πλησιάζει τόσο πολύ τη δική μας πραγματικότητα που θα λέγαμε ότι σχεδόν προφήτεψε τις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής. Βλέπουμε τον Μεγάλο Αδερφό στα ντοκουμέντα της NSA που διέρρευσε ο Σνόουντεν, στις παρακολουθήσεις της δικής μας Vodafone και στο σκανάρισμα της ηλεκτρονικής μας αλληλογραφίας. Βλέπουμε το newspeak στην αλλαγή ρητορικής της σημερινής κυβέρνησης, βλέπουμε την δικτατορία της ορθοδοξίας, όχι απαραίτητα της θρησκευτικής (γράφει ο Όργουελ: Ορθοδοξία σημαίνει να μην σκέφτεσαι, να μην χρειάζεται να σκεφτείς) στον τρόπο που τα ΜΜΕ παράγουν και αναπαράγουν την πραγματικότητα. Για παράδειγμα, στα ελληνικά Μέσα οι άνθρωποι που θαλασσοπνίγονται είναι "παράνομοι μετανάστες", ενώ στα διεθνή είναι "πρόσφυγες". Άλλο ένα σημαντικό θέμα στο βιβλίου, ο περιορισμός της γλώσσας. Περιορίζοντας το λεξιλόγιο περιορίζεις τον άνθρωπο. Όταν δεν θα μπορεί να εκφραστεί, θα σταματήσει και να νιώθει. 13. Ο αγαπημένος σας σύγχρονος συγγραφέας; Και κλασσικός; Είναι δύσκολο να διαλέξω συγγραφείς. Τα βιβλία που με σημάδεψαν είναι όλα από διαφορετικούς συγγραφείς. Είναι σαν λουλούδια διάφορων ειδών, και εγώ και όσοι
γράφουμε είμαστε σαν μέλισσες. Πετάμε από βιβλίο σε βιβλίο και μαζεύουμε τη γύρη για να φτιάξουμε το δικό μας μέλι. 14. Προτείνετε μας ένα βιβλίο! Μια και το αναφέραμε ήδη, το "1984". Χωρίς δεύτερη σκέψη. 15. Θα κάνω την ερώτηση που κάνω στους φίλους που ξέρω πως διαβάζουν: Ποιο βιβλίο διαβάζετε αυτή την περίοδο; Διαβάζω τα "Παιδιά του Μεσονυχτίου" του Σάλμαν Ρούσντι, για το οποίο έχει κερδίσει το ένα από τα έξι βραβεία The Best of the Booker. Το πρόβλημα είναι ότι είναι εξαιρετικός γνώστης της Αγγλικής και καταλήγω να έχω πολλές άγνωστες λέξεις. Αλλά είναι σίγουρα μια απίστευτη γραφή και πολύ διαφορετική από αυτές που έχω συναντήσει. 16. Πείτε μας ένα θέμα που θα θέλατε οπωσδήποτε να ασχοληθείτε σε κάποιο από τα επόμενα βιβλία σας; Κάτι που υπάρχει σίγουρα στα σχέδιά μου είναι ένα αστυνομικό μυθιστόρημα με θέμα την αρχαία ελληνική φιλοσοφία. 17. Τι να περιμένουμε από την πένα σας στο άμεσο μέλλον; Μια δυστοπική νουβέλα που θα ξεκινήσω να γράφω στις αρχές του 2016. Δυστυχώς, είναι ένα είδος που δεν προτιμάται στην Ελλάδα, οπότε δεν ξέρω αν και πότε θα φτάσει στα βιβλιοπωλεία. 18. Κλείνοντας, και αφού σας ευχαριστήσω θερμά για τον χρόνο που διαθέσατε να απαντήσετε στις ερωτήσεις μου θα ήθελα να δώσετε ένα μήνυμα στους αναγνώστες σας. Θέλω να τους πω να κυνηγούν με πάθος το καλό story-telling, και ας μην είναι απαραίτητα σε βιβλία. Υπάρχουν εξαιρετικές ταινίες, παραστάσεις, ξένες τηλεοπτικές σειρές, ολόκληροι κόσμοι που μπορείς να ταξιδέψεις με ένα πολύ μικρό κόστος. Αξίζει
νομίζω να θυσιάσεις 1-2 ποτά για να αγοράσεις ένα βιβλίο ή για να δεις μια παράσταση. ***** Βιογραφία συγγραφέως: Ο ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΛΙΒΟΣ γεννήθηκε το 1984 στην Αθήνα, μεγάλωσε στην Ζάκυνθο και ζει στο Λονδίνο. Έχει σπουδάσει Ψυχολογία και ΜΜΕ στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, αλλά δουλεύει σαν Learning Coordinator στο εθνικό σύστημα υγείας της Αγγλίας. Τις ώρες που δεν εργάζεται, προσπαθεί να βρει χρόνο για γράψιμο μεταξύ κατσαρόλας, σκούπας και social media. Μεγαλύτερό του άγχος είναι ότι οι μέρες φεύγουν πολύ γρήγορα. Δήμητρα Κωλέτη