Ελληνιστική Περίοδος Πολιτισμός Τάξη: Α4 Ονόματα μαθητών : Παρλιάρου Βάσω Σφήκας Ηλίας
ελληνιστικός ονομάστηκε o πολιτισμός που προήλθε από τη σύνθεση ελληνικών και ανατολικών στοιχείων κατά τους τρεις τελευταίους προχριστιανικούς αιώνες.
Πνευματικά Κέντρα Οι πόλεις που ιδρύθηκαν από τον Αλέξανδρο και τους διαδόχους του στην Ανατολή εξελίχθηκαν γρήγορα σε αστικά κέντρα. Κάποιa αναπτύχθηκαν σε μεγάλα οικονομικά και πολιτιστικά. Ιδρύθηκαν με οργανωμένο πολεοδομικό σύστημα, περιβάλλονταν με τείχη, διέθεταν ανάκτορα, αγορές, γυμνάσια, παλαίστρες, στάδια, θέατρα, βιβλιοθήκες και ιερούς χώρους εξωραϊσμένους με αρχιτεκτονικά μνημεία, όπως ναούς, στοές και μεγάλους βωμούς. Οι σπουδαιότερες μεγαλουπόλεις που εξελίχθηκαν σε πνευματικά κέντρα, ήταν η Αλεξάνδρεια, η Αντιόχεια και η Πέργαμος.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ (331πΧ) ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ (300πΧ) ΠΕΡΓΑΜΟΣ
ΓΛΩΣΣΑ Ως ελληνιστική ή αλεξανδρινή κοινή ορίζεται η απλοποιημένη αττική κυρίως διάλεκτος, η οποίααπό τους χρόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου και μέχρι περίπου τον 6ο αιώναμ. Χ. γίνεται η επίσημη γραπτή και προφορική γλώσσα στις περιοχές της ανατολικής Μεσογείου. Η χρησιμοποίησή της από γλωσσικά ανομοιογενείς πληθυσμούς είχε ως αποτέλεσμα πολλά δομικά στοιχεία της να υποστούν απλοποιήσεις και γενικεύσεις, προκειμένου να διευκολυνθούν οι επικοινωνιακές ανάγκες των νέων φορέων της.
Οι βασικότερες πηγές από όπου αντλούμε πληροφορίες για την ελληνιστική κοινή είναι οι επιγραφές, οι πάπυροι και τα κείμενα της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης. Η περίοδος της ελληνιστικής κοινής είναι ιδιαίτερα σημαντική για την εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας, καθώς σε όλα τα γλωσσικά επίπεδα διαμορφώθηκαν οι δομές εκείνες που θα επηρεάσουν καθοριστικά τη μεταγενέστερη νέα ελληνική.
ΘΡΗΣΚΕΙΑ Η εξάπλωση του Ελληνισμού και η ανάμειξή του με τους λαούς της Ανατολής είχε συνέπειες και στη θρησκεία. Οι συνθήκες ευνοούσαν την ανάμειξη των θρησκευτικών πεποιθήσεωνκαιπαράλληλατηνεμφάνισηνέωνλατρειών. Λόγοι περισσότερο κοινωνικοί και πολιτικοί, παρά καθαρά πνευματικοί, δηλαδή θρησκευτικοί, συνέβαλαν στη διαμόρφωση νέων θρησκευτικών πεποιθήσεων. Οι βασιλείς, θέλοντας να εδραιώσουν την κυριαρχία τους και να γίνουν αποδεκτοί από τους υπηκόους τους, υιοθέτησαν τοπικές δοξασίες και λατρείες. Ο απλός πολίτης οδηγήθηκε στην αναζήτηση έντονων συγκινήσεων μέσω της θρησκείας και στην καλλιέργεια της ελπίδας για μια καλύτερη «ζωή» μετά το θάνατο.
επικράτησαν κυρίως λατρείες με μυστηριακό χαρακτήρα(όπως τα Ελευσίνια μυστήρια, οι Διονυσιακές τελετές και τα μυστήρια της Ίσιδας, του Μίθρα και της Κυβέλης). δημιουργήθηκαν και καινούργιες, όπως συνέβη με τη λατρεία του Σάραπη. Ήταν θεός αντίστοιχος με τον Πλούτωνα αλλά με ιδιότητες και άλλων θεοτήτων του Ολυμπιακού πανθέου. Η τεχνητή αυτή συνένωση ποικίλων θρησκευτικών δοξασιών ονομάζεται θρησκευτικός συγκρητισμός.
ΓΡΑΜΜΑΤΑ Κατά τους ελληνιστικούς χρόνους εμφανίζεται για πρώτη φορά η μαζική παραγωγή βιβλίων. Παράγοντες που προώθησαν την διάδοση και την ευρεία χρήση της γραφικής ύλης ήταν ο πάπυρος και η περγαμηνή, αλλά και η δημιουργία πνευματικών κέντρων( βιβλιοθήκες της Αλεξάνδρειας και της Περγάμου). Οι πρώτοι φιλόλογοι ονομάστηκαν γραμματικοί.
ΠΟΙΗΣΗ: Η ποίηση δεν παρουσίασε σπουδαία έργα από άποψη πρωτοτυπίας και έμπνευσης. Την εποχή αυτή καλλιεργήθηκε το επίγραμμα και από τα θεατρικά είδη μόνο η κωμωδία. Κυριότερος εκπρόσωπος της ήταν ο Μένανδρος. ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ:Η ιστοριογραφία, έχει να παρουσιάσει έναν ιστορικό ισάξιο με εκείνους των κλασικών χρονών ( Πολύβιος ο Μεγαλοπολίτης)
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ: Η Αθήνa αποτελεί πνευματικό κέντρο στο οποίο έρχονται σπουδαστές για να διδαχτούν φιλοσοφία. Εκτός από την Ακαδημία του Πλάτωνα και το Λύκειο του Αριστοτέλη λειτουργούν δύο νέες φιλοσοφικές σχολές. Η φιλοσοφική σκέψη ασχολήθηκε με προβλήματα σχετικά με τη ζωή του άνθρωπου. Το περιεχόμενό της μεταβλήθηκε σε ηθικό και πρακτικό.
ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ Οι γεωγραφικές γνώσεις διευρύνθηκαν με την ανακάλυψη νέων περιοχών, άγνωστων μέχρι τότε στους Έλληνες. Παράλληλα εξελίσσονται και οι αστρονομικές γνώσεις, οι οποίες είναι αλληλένδετες με την πρόοδο των μαθηματικών. Παρατηρείται ενασχόληση με τις φυσικές επιστήμες, τη βιολογία και γνώσεις σχετικές με την ιατρική.
ΤΕΧΝΕΣ Στόχος των καλλιτεχνών ήταν να προκαλέσουν θαυμασμό και από την άλλη να προβάλουν τα ανθρώπινα συναισθήματα. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ:Η αρχιτεκτονική απέκτησε κοσμικό χαρακτήρα. Την εποχή αυτή το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην κατασκευή μεγάλων και πολυτελών κατοικιών.
ΠΛΑΣΤΙΚΗ: Η πλαστική με τα έργα της εξωτερίκευσε τον ψυχικό κόσμο του ανθρώπου εκείνης της εποχής.οι καλλιτέχνες προσπάθησαν να απεικονίσουν εκφράσεις στα πρόσωπα των αγαλμάτων.
ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ(ψηφιδωτά) Παρατηρείται ποικιλία κοσμημάτων και διάδοση της φυσητής υαλουργίας.