Μηχανικών Παραγωγής και ιοίκησης. Ασκήσεις στο Μάθηµα: «ιοικητική Λογιστική»

Τµήµα Μηχανικών Παραγωγής και ιοίκησης Ασκήσεις στο Μάθηµα: «ιοικητική Λογιστική» (Έκδοση Α) Λέκτορας Π. 407/80, Ειδίκευση: Λογιστική Ελεγκτική Μάρτιος, 2012

2 Η συγγραφή των ασκήσεων βασίστηκε στα ακόλουθα βιβλία: 1. GARRISON, R. and NOREEN E. (2006) Διοικητική Λογιστική, έκδοση 10 η, εκδόσεις Κλειδάριθμος. 2. Βενιέρης, Γ. και Κοέν, Σ. (2007) Διοικητική Λογιστική, εκδόσεις Ιωαννίδου. 3. Δημητράς, Α. και Μπάλλας, Α. (2009) Διοικητική Λογιστική, εκδόσεις Δαρδάνος. 4. Καραγιώργος, Θ. και Πετρίδης, Α. (2010) Μηχανογραφημένη Κοστολόγηση, εκδόσεις Αφοί Καραγιώργου. 5. Δασίλας, Α. (2010) Ασκήσεις Διοικητικής Λογιστικής, Πανεπιστημιακές Σημειώσεις, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Copyright ρ. ρογαλάς Γεώργιος Σέρρες, Μάρτιος 2012 Με επιφύλαξη παντός δικαιώµατος. All rights reserved 2

Περιεχόµενα 3 Περιεχόµενα...3 Εισαγωγικές Έννοιες Λογαριασµών Κατάρτιση Οικονοµικών Καταστάσεων.6 Άσκηση I...6 Άσκηση II...6 Άσκηση III...6 Άσκηση IV...7 Άσκηση V...7 Άσκηση VI...8 Άσκηση VII...8 Άσκηση VIII...9 Άσκηση IX...9 Άσκηση X... 10 Άσκηση XI... 10 Κεφάλαιο 1. Κατάρτιση Φύλλου Μερισµού...11 Άσκηση 1... 11 Άσκηση 2... 12 Άσκηση 3... 12 Κεφάλαιο 2. Μέθοδοι Αποτίµησης Αποθεµάτων...13 Άσκηση 4... 13 Άσκηση 5... 13 Άσκηση 6... 14 Άσκηση 7... 14 Κεφάλαιο 3. Υπολογισµός ιάφορων Ειδών Κόστους (Σταθερό, Μεταβλητό, Άµεσο, Μετατροπής, Περιόδου)...15 Άσκηση 8... 15 Άσκηση 9... 15 Κεφάλαιο 4. Υπολογισµός Κόστους Παραγωγής Κόστους Παραχθέντων Κόστους Πωληθέντων Μικτού Αποτελέσµατος - Καθαρού Αποτελέσµατος...16 Άσκηση 10... 16 Άσκηση 11... 16 Άσκηση 12... 17 3

4 Άσκηση 13... 17 Άσκηση 14... 18 Κεφάλαιο 5. Άµεση και Πλήρης Μέθοδος Κοστολόγησης...19 Άσκηση 15... 19 Άσκηση 16... 19 Άσκηση 17... 19 Άσκηση 18... 20 Κεφάλαιο 6. Μέθοδοι Επανεπιµερισµού...21 Άσκηση 19... 21 Άσκηση 20... 22 Άσκηση 21... 23 Κεφάλαιο 7. Προϋπολογισµοί...24 Άσκηση 22... 24 Άσκηση 23... 24 Άσκηση 24... 25 Άσκηση 25... 25 Άσκηση 26... 25 Άσκηση 27... 26 Άσκηση 28... 26 Κεφάλαιο 8. Υπολογισµός Καθαρού Αποτελέσµατος (Εξωλογιστικώς)...27 Άσκηση 29... 27 Άσκηση 30... 28 Κεφάλαιο 9. Κοστολόγηση Συνεχούς Παραγωγής...29 Άσκηση 31... 29 Άσκηση 32... 29 Άσκηση 33... 30 Άσκηση 34... 30 Κεφάλαιο 10. Πρότυπο Κόστος Υπολογισµός Αποκλίσεων...31 Άσκηση 35... 31 Άσκηση 36... 31 Άσκηση 37... 31 Άσκηση 38... 32 4

5 Κεφάλαιο 11. Υπολογισµός Νεκρού Σηµείου...33 Άσκηση 39... 33 Άσκηση 40... 33 Άσκηση 41... 33 Άσκηση 42... 34 Κεφάλαιο 12. Κοστολόγηση ABC...35 Άσκηση 43... 35 Επαναληπτικές Ασκήσεις...37 Άσκηση 44... 37 Άσκηση 45... 37 Άσκηση 46... 37 Άσκηση 47... 38 Άσκηση 48... 39 Άσκηση 49... 39 Άσκηση 50... 40 Άσκηση 51... 40 Άσκηση 52... 41 Άσκηση 53... 41 Άσκηση 54... 42 Παράρτηµα...43 5

6 Εισαγωγικές Έννοιες Λογαριασµών Κατάρτιση Οικονοµικών Καταστάσεων Άσκηση I ίνονται τα παρακάτω στοιχεία της χρηµατοοικονοµικής κατάστασης της επιχείρησης «Κουκουµάκας Α.Ε.», όπως αυτά είχαν στις 31/12/2011: Ταµείο 14.000,00 Καταθέσεις όψεως 17.000,00 άνεια τραπεζών 11.000,00 Κτίρια 93.000,00 Υποχρεώσεις από φόρους τέλη 4.000,00 Έσοδα εισπρακτέα 5.000,00 Γραµµάτια πληρωτέα 6.000,00 Μετοχικό κεφάλαιο 70.000,00 Βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις? Ζητείται να γίνει ο υπολογισµός του Ενεργητικού, του Παθητικού και της Καθαρής Θέσης. Άσκηση II ίνονται τα παρακάτω στοιχεία της χρηµατοοικονοµικής κατάστασης της επιχείρησης «Ατλαντίς Α.Ε.», όπως αυτά είχαν στις 31/12/2011: Γήπεδα 80.000,00 Μετοχικό Κεφάλαιο? Μακροπρόθεσµες υποχρεώσεις 14.000,00 Προϊόντα έτοιµα και ηµιτελή 18.000,00 Πελάτες 20.000,00 Εµπορεύµατα (τελικό απόθεµα) 10.000,00 Ασφαλιστικοί οργανισµοί 8.000,00 Προµηθευτές 2.000,00 Ζητείται να γίνει ο υπολογισµός του Ενεργητικού, του Παθητικού και της Καθαρής Θέσης. Άσκηση III ίνονται τα παρακάτω στοιχεία της επιχείρησης «Βασιλειάδης ΑΕ», όπως είχαν την 31/12/2011 και ζητείται ο υπολογισµός του λογαριασµού που λείπει: Χρηµατικά ιαθέσιµα 20.000,00 Εδαφικές Εκτάσεις 50.000,00 Μακροπρόθεσµες Απαιτήσεις 10.000,00 Μεταφορικά µέσα 90.000,00 Πρώτες και βοηθητικές ύλες (τελικό απόθεµα) 30.000,00 Προϊόντα (τελικό απόθεµα) 20.000,00 Μετοχικό Κεφάλαιο 80.000,00 Αποθεµατικά? 6

7 Άσκηση IV ίνονται τα παρακάτω στοιχεία της χρηµατοοικονοµικής κατάστασης της επιχείρησης «Παχούµης ΑΕ.», όπως αυτά είχαν στις 31/12/2011: Κτίρια 26.000,00 Μηχανήµατα 12.000,00 Εµπορεύµατα (τελικό απόθεµα) 30.000,00 Προµηθευτές 25.000,00 Γραµµάτια εισπρακτέα 38.000,00 Καταθέσεις όψεως 60.000,00 Πελάτες 28.000,00 άνειο από τράπεζα 55.000,00 Ταµείο 34.000,00 Γραµµάτια πληρωτέα 12.000,00 Ασφάλιστρα πληρωτέα 4.000,00 Έξοδα επόµενων χρήσεων 3.000,00 Έσοδα επόµενων χρήσεων 2.000,00 Μετοχικό κεφάλαιο? Υποχρεώσεις από φόρους τέλη 30.000,00 Ζητείται να καταρτιστεί ο Ισολογισµός. Άσκηση V ίνονται τα παρακάτω στοιχεία της χρηµατοοικονοµικής κατάστασης της επιχείρησης «Επιτρόπου ΑΕ», όπως αυτά είχαν στις 31/12/2011: Κτίρια 28.000,00 Προϊόντα (τελικό απόθεµα) 12.000,00 Εµπορεύµατα (τελικό απόθεµα) 50.000,00 Χρεώστες 15.000,00 Επιταγές εισπρακτέες 42.000,00 Μεταφορικά Μέσα 55.000,00 Συµµετοχές σε συνδεδεµένες επιχειρήσεις 18.000,00 Τακτικό Αποθεµατικό 45.000,00 Ταµείο 33.000,00 Πρώτες και βοηθητικές ύλες (τελικό απόθεµα) 22.000,00 Προκαταβολές σε προσωπικό 5.000,00 Ενοίκια επόµενων χρήσεων 4.000,00 Έξοδα ίδρυσης και εγκατάστασης 16.000,00 Μετοχικό κεφάλαιο? Προµηθευτές 3.000,00 Οικόπεδα 30.000,00 Φ.Π.Α. 12.000,00 Ζητείται να καταρτιστεί ο Ισολογισµός. 7

8 Άσκηση VI ίνονται τα παρακάτω στοιχεία της χρηµατοοικονοµικής κατάστασης της επιχείρησης «Μπάκας Α.Ε.», όπως αυτά είχαν στις 31/12/2011: Ενοίκια πληρωτέα 22.000,00 Εµπορεύµατα (τελικό απόθεµα) 91.000,00 Καταθέσεις όψεως 22.000,00 Προµηθευτές 19.000,00 Υποχρεώσεις από φόρους-τέλη 3.000,00 Τακτικό Αποθεµατικό 20.000,00 Γραµµάτια εισπρακτέα 19.000,00 Χρεώστες? Πιστωτές 4.000,00 Προκαταβολές σε προµηθευτές 15.000,00 Επισφαλείς πελάτες 13.000,00 Ταµείο 66.000,00 Μετοχικό κεφάλαιο 168.000,00 Ζητείται να συνταχθεί ο ισολογισµός (χωρίς οµαδοποίηση των λογαριασµών) και να υπολογιστεί ο λογαριασµός που λείπει «Χρεώστες διάφοροι». Άσκηση VII ίνονται τα παρακάτω στοιχεία της επιχείρησης «Πλακίδης Α.Ε.», και ζητείται η σύνταξη του ισολογισµού. Οι λογαριασµοί εσόδων και εξόδων (αποτελεσµατικοί λογαριασµοί) δεν ενσωµατώνονται στο λογαριασµό «Αποτέλεσµα εις νέο». Κτίρια 86.000,00 Αυτοκίνητα 70.000,00 Τακτικό Αποθεµατικό 10.000,00 Εµπορεύµατα (τελικό απόθεµα) 19.000,00 Προϊόντα (τελικό απόθεµα) 20.000,00 Προµηθευτές 15.000,00 Προκαταβολές από πελάτες 20.000,00 Αµοιβές και έξοδα προσωπικού 60.000,00 Επιταγές εισπρακτέες 25.000,00 Καταθέσεις όψεως 80.000,00 Πελάτες 65.000,00 άνειο από τράπεζα 10.000,00 Ενοίκια 23.000,00 Ταµείο 92.000,00 Γραµµάτια πληρωτέα 20.000,00 Ασφάλιστρα πληρωτέα 15.000,00 Έξοδα επόµενων χρήσεων 13.000,00 Έσοδα επόµενων χρήσεων 10.000,00 Μετοχικό κεφάλαιο? Έκτακτο Αποθεµατικό 6.000,00 Ασφαλιστικοί Οργανισµοί 4.000,00 Πωλήσεις 100.000,00 Χρεόγραφα 25.000,00 Υποχρεώσεις από φόρους τέλη 6.000,00 8

9 Άσκηση VIII ίνονται οι παρακάτω πληροφορίες της επιχείρησης «Βασιλειάδης Α.Ε.» µε δραστηριότητα την πώληση εµπορευµάτων (τα ποσά του πίνακα είναι σε ): Υποχρεώσεις από φόρους - τέλη 2.000 Προβλέψεις για επισφ. πελάτες 14.000 Εµπορ/τα (αρχικό απόθεµα) 12.000 Έπιπλα 100.000 Αγορές εµπορευµάτων 10.000 Προπληρωµένα ενοίκια 4.000 Προκαταβολές προµηθευτών 2.000 Τόκοι - έσοδα 3.000 Ταµείο 36.500 Εµπορ/τα (τελικό απόθεµα) 2.000 Κέρδη από πώληση επίπλων 8.000 Πωλήσεις 60.000 Έξοδα ίδρυσης και οργάνωσης 7.000 Αποσβεσµένα έπιπλα 20.000 Κέρδη από λαχείο 3.000 Αποσβέσεις επίπλων 10.000 Ασφάλιστρα 1.000 Μετοχικό Κεφάλαιο? Παροχές Τρίτων 2.000 Προκαταβολές παγίων 5.000 Για διδακτικούς σκοπούς, αν υπάρχουν κέρδη µεταφέρονται όλα στην επόµενη χρήση. Ζητούνται: 1. η Κατάσταση του Λογαριασµού Γενικής Εκµετάλλευσης 2. το Γενικό Καθολικό (ταφ) του λογαριασµού Αποτελεσµάτων Χρήσης. 3. ο Ισολογισµός. Άσκηση IX ίνονται οι παρακάτω πληροφορίες της επιχείρησης «Πέτρου Α.Ε.»: Φόροι τέλη 2.000 Οφειλόµενο κεφάλαιο 14.000 Εµπορ/τα (αρχικό απόθεµα) 12.000 Έπιπλα 100.000 Αγορές εµπορευµάτων 10.000 ιαφηµίσεις επόµενης χρησης 4.000 Προκαταβολές πελατών 2.000 Τόκοι χρεωστικοί 3.000 Ταµείο 37.000 Εµπορ/τα (τελικό απόθεµα) 2.000 Κέρδη από πώληση επίπλων 8.000 Πωλήσεις 60.000 Προκαταβολές προσωπικού 7.000 Αποσβεσµένα έπιπλα 20.000 Κέρδη από λαχείο 3.000 Αποσβέσεις επίπλων 10.000 Ασφάλιστρα πληρωτέα 1.000 Μετοχικό Κεφάλαιο? Αµοιβή λογιστή 2.000 Εργοδοτικές εισφορές 5.000 Για διδακτικούς σκοπούς, αν υπάρχουν κέρδη µεταφέρονται όλα στην επόµενη χρήση. Ζητούνται: 1. η Κατάσταση του Λογαριασµού Γενικής Εκµετάλλευσης 2. το Γενικό Καθολικό (ταφ) του λογαριασµού Αποτελεσµάτων Χρήσης. 3. ο Ισολογισµός. 9

10 Άσκηση X ίνονται οι παρακάτω πληροφορίες της επιχείρησης «Πέτρου Α.Ε.»: ιάφορα έξοδα 2.000 Επισφαλείς πελάτες 23.000 Εµπορ/τα (αρχικό απόθεµα) 40.000 Έπιπλα 100.000 Αγορές εµπορευµάτων 15.000 ιαφηµίσεις πληρωτέες 4.000 Ασφάλιστρα 2.000 Έσοδα από παρεπόµενες ασχολίες 3.000 Ταµείο 40.000 Εµπορ/τα (τελικό απόθεµα) 2.000 Ζηµιά από πώληση µηχανηµάτων 8.000 Πωλήσεις 60.000 Αµοιβές προσωπικού πληρωτέες 7.000 Αποσβεσµένα έπιπλα 30.000 Κέρδη από λαχείο 30.000 Αποσβέσεις επίπλων 10.000 Έκτακτο αποθεµατικό 1.000 Μετοχικό Κεφάλαιο? Γραµµάτια εισπρακτέα 2.000 Ασφαλιστικοί οργανισµοί 5.000 Για διδακτικούς σκοπούς, αν υπάρχουν κέρδη µεταφέρονται όλα στην επόµενη χρήση. Ζητούνται: 1. η Κατάσταση του Λογαριασµού Γενικής Εκµετάλλευσης 2. το Γενικό Καθολικό (ταφ) του λογαριασµού Αποτελεσµάτων Χρήσης. 3. ο Ισολογισµός. Άσκηση XI ίνονται οι παρακάτω πληροφορίες της επιχείρησης «Κεσίση Α.Ε.»: Μετοχές για κερδοσκοπία 3.000 Προβλέψεις για επισφ. Πελάτες 14.000 Εµπορ/τα (αρχικό απόθεµα) 12.000 Έπιπλα 20.000 Αγορές εµπορευµάτων 4.000 Προπληρωµένα ενοίκια 4.000 Προκαταβολές προµηθευτών 2.000 Τόκοι πιστωτικοί 3.000 Ταµείο 36.500 Αµοιβές και έξοδα τρίτων 2.000 ΦΠΑ (Πιστωτικό Υπόλοιπο) 3.000 Πωλήσεις 54.000 Έξοδα ίδρυσης και οργάνωσης 2.500 Αποσβεσµένα έπιπλα 8.000 Ζηµιά από πυρκαγιές 3.000 Αποσβέσεις επίπλων 2.000 Ασφάλιστρα 1.000 Μετοχικό Κεφάλαιο? Παροχές Τρίτων 2.000 Προκαταβολές παγίων 5.000 Εργοδοτικές Εισφορές 3.000 Κέρδη από πώληση επίπλων 8.000 Εµπορ/τα (τελικό απόθεµα) 2.000 Οικόπεδα 5.000 ιαφηµίσεις 1.000 Φόροι - τέλη 4.000 Τόκοι χρεωστικοί 1.000 Υποχρεώσεις από φόρους τέλη 2.000 Συµµετοχές σε ΑΕ 8.000 Τακτικό Αποθεµατικό 30.000 Κλοπές και υπεξαιρέσεις 2.000 Πιστωτές 5.000 Για διδακτικούς σκοπούς, αν υπάρχουν κέρδη µεταφέρονται όλα στην επόµενη χρήση. Ζητούνται: 1. η Κατάσταση του Λογαριασµού Γενικής Εκµετάλλευσης 2. το Γενικό Καθολικό (ταφ) του λογαριασµού Αποτελεσµάτων Χρήσης. 3. ο Ισολογισµός. 10

11 Κεφάλαιο 1. Κατάρτιση Φύλλου Μερισµού Άσκηση 1 Σας δίνονται τα παρακάτω δεδοµένα από το µηνιαίο Ισοζύγιο της Γενικής Λογιστικής της επιχείρησης «Βογιατζόγλου ΑΕ.»: Λογαριασµοί Υπόλοιπα 60. Αµοιβές και έξοδα προσωπικού 100.000 61. Αµοιβές και έξοδα τρίτων 20.000 62. Παροχές Τρίτων 60.000 63. Φόροι - τέλη 10.000 64. ιάφορα έξοδα 50.000 65. Τόκοι και Συναφή έξοδα 40.000 66. Αποσβέσεις 80.000 Η επιχείρηση έχει τις εξής πέντε (5) λειτουργίες: Παραγωγή, ιοίκηση, Έρευνα και Ανάπτυξη, ιάθεση και τέλος την Χρηµατοοικονοµική λειτουργία. Για τον µερισµό των δαπανών χρησιµοποιούνται τα παρακάτω κριτήρια: 1. Οι «Αµοιβές και έξοδα προσωπικού» βαρύνουν την Παραγωγή, ιοίκηση, Έρευνα και Ανάπτυξη, ιάθεση µε τα ποσοστά 30%, 30%, 15% και 25% αντίστοιχα. 2. Οι «Αµοιβές και έξοδα τρίτων» βαρύνουν την Παραγωγή και ιοίκηση µε την ίδια αναλογία. 3. Οι «Παροχές Τρίτων» µε βάση διάφορα δικαιολογητικά βαρύνουν την Παραγωγή, ιοίκηση, Έρευνα και Ανάπτυξη, ιάθεση µε την αναλογία 2, 1, 2, και 1 αντίστοιχα 4. Οι «Φόροι τέλη» την Παραγωγή, ιοίκηση και την ιάθεση µε ποσοστά 2/10, 5/10 και 3/10 αντίστοιχα. 5. Tα «ιάφορα έξοδα» βαρύνουν τις αντίστοιχες λειτουργίες και µε τα αντίστοιχα ποσοστά όπως οι «Φόροι τέλη». 6. Οι «Τόκοι και Συναφή έξοδα» βαρύνουν αποκλειστικά την Χρηµατοοικονοµική λειτουργία. 7. Οι «Αποσβέσεις» µε βάση το Μητρώο Παγίων βαρύνουν την παραγωγή µε ποσοστό 70% και το υπόλοιπο την ιοίκηση. Ζητείται: 1. Να καταρτιστεί το φύλλο µερισµού µε βάση τα ανωτέρω κριτήρια µερισµού. 2. Αν µετά τον πρώτο µερισµό, τα έξοδα διοίκησης µερίζονται στις λειτουργίες Παραγωγή, Έρευνα και ανάπτυξη και Χρηµατοοικονοµική µε βάση τα ποσοστά 20%, 60% και 20% αντίστοιχα να γίνει ο δεύτερος µερισµός. 11

12 Άσκηση 2 Η επιχείρηση «Στεργιόπουλος ΑΕ» πλήρωσε για την ΕΗ 5.000 ευρώ. Η επιχείρηση έχει τρία τµήµατα παραγωγής τα οποία διαθέτουν : Α. 10 λαµπτήρες 75w και 4 λαµπτήρες 150w. Β. 8 λαµπτήρες 100w και 5 λαµπτήρες 150w. Γ. 6 λαµπτήρες 100w και 10 λαµπτήρες 150w. Στη συγκεκριµένη κοστολογική περίοδο αναλώνονται στο τµήµα Α. 8 ώρες, στο τµήµα Β. 12 ώρες και στο τµήµα Γ. 16 ώρες. Να γίνει ο µερισµός του εξόδου στα τρία τµήµατα της παραγωγής. Άσκηση 3 Στη βιοµηχανική επιχείρηση «Παχούµης ΑΕ» τηρούνται λογαριασµοί κατ είδος αυτοτελείς για κάθε δαπάνη. Οι εν λόγω λογαριασµοί έχουν χρεωθεί κατά τη χρήση του 200Χ µε τα ακόλουθα ποσά: Ηλεκτρικό ρεύµα κινήσεως 40.000 Πυρασφάλιστρα εγκαταστάσεων 20.000 Επισκευές και συντηρήσεις κτιρίων 10.000 Ενοίκια εργοστασίου 24.000 Πόσιµο νερό 30.000 Αποσβέσεις µηχανηµάτων 10.000 Για τον µερισµό των εν λόγω κατ είδος χρησιµοποιούνται τα εξής κριτήρια Εγκατεστηµένη ισχύς ηλεκτροκινητήρων: Ζ 1 ΗΡ 400, Ζ 2 ΗΡ 500, Ζ 3 ΗΡ 60, Ζ 4 ΗΡ 40 Αξία εγκαταστάσεων: Ζ 1 200.000, Ζ 2 160.000, Ζ 3 20.000, Ζ 4 20.000. Επιφάνεια κτιρίων: Ζ 1 700m 2, Ζ 2 600 m 2, Ζ 3 300 m 2, Ζ 4 400 m 2. Αριθµός εργαζοµένων: Ζ 1 60, Ζ 2 100, Ζ 3 30, Ζ 4 10. Οι αποσβέσεις των µηχανηµάτων στο τέλος της χρήσης είναι: Ζ 1 2.000, Ζ 2 3.000, Ζ 3 4.000, Ζ 4 1.000 (άµεση µέθοδος). Ζητείται να καταρτιστεί το φύλλο µερισµού. 12

13 Κεφάλαιο 2. Μέθοδοι Αποτίµησης Αποθεµάτων Άσκηση 4 ίνονται τα παρακάτω στοιχεία που αφορούν τις κινήσεις του εµπορεύµατος της επιχείρησης «Παπαδόπουλος Ε.Π.Ε.» για τη χρήση 01/01 31/12/2008. Συναλλαγές ΑΓΟΡΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ Μονάδες Κόστος Μονάδας Αξία (σε µον.) 01/01/08 Αρχ. Απόθεµα 600 100 60.000 ----- 07/03/08 Πώληση ----- ----- -----. 100 14/05/08 Αγορά 350 120 42.000 ----- 17/07/08 Πώληση ----- ----- ----- 300 21/10/08 Αγορά 150 145 21.750 ----- Ζητείται: να προσδιοριστεί: 1. το Κόστος Πωληθέντων και 2. το Τελικό Απόθεµα χρησιµοποιώντας τη µέθοδο του µέσου σταθµικού κόστους. σύµφωνα µε το σύστηµα της περιοδικής απογραφής. Υπόθεση: Η ΚΡΑ και η Τιµή αντικατάστασης ή Τιµή αγοράς είναι µεγαλύτερες από την Τιµή Κτήσης Άσκηση 5 ίνονται τα παρακάτω στοιχεία που αφορούν τις κινήσεις του εµπορεύµατος της επιχείρησης «Βασιλείου Ε.Π.Ε.» για τη χρήση 01/01 31/12/2008. Συναλλαγές ΑΓΟΡΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ Μονάδες Κόστος Μονάδας Αξία (σε µον.) 01/01/08 Αρχ. Απόθεµα 600 100 60.000 ----- 07/03/08 Πώληση ----- ----- -----. 100 14/05/08 Αγορά 350 120 42.000 ----- 17/07/08 Πώληση ----- ----- ----- 300 21/10/08 Αγορά 150 145 21.750 ----- Ζητείται να προσδιοριστεί: 1. το Κόστος Πωληθέντων και 2. το Τελικό Απόθεµα χρησιµοποιώντας τη µέθοδο της σειράς εξάντλησης (F.I.F.O). σύµφωνα µε το σύστηµα της περιοδικής απογραφής. Υπόθεση: Η ΚΡΑ και η Τιµή αντικατάστασης ή Τιµή αγοράς είναι µεγαλύτερες από την Τιµή Κτήσης 13

14 Άσκηση 6 ίνονται τα παρακάτω στοιχεία που αφορούν τις κινήσεις του εµπορεύµατος της επιχείρησης «Βασιλείου Ε.Π.Ε.» για τη χρήση 01/01 31/12/2008. Συναλλαγές ΑΓΟΡΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ Μονάδες Κόστος Μονάδας Αξία (σε µον.) 01/01/08 Αρχ. Απόθεµα 600 100 60.000 ----- 07/03/08 Πώληση ----- ----- -----. 100 14/05/08 Αγορά 350 120 42.000 ----- 17/07/08 Πώληση ----- ----- ----- 300 21/10/08 Αγορά 150 145 21.750 ----- Ζητείται να προσδιοριστεί: 1. το Κόστος Πωληθέντων και 2. το Τελικό Απόθεµα χρησιµοποιώντας τη µέθοδο της αντίστροφης σειράς εξάντλησης (L.I.F.O). σύµφωνα µε το σύστηµα της περιοδικής απογραφής. Υπόθεση: Η ΚΡΑ και η Τιµή αντικατάστασης ή Τιµή αγοράς είναι µεγαλύτερες από την Τιµή Κτήσης Άσκηση 7 Τα παρακάτω δεδοµένα αφορούν την κίνηση του εµπορεύµατος της επιχείρησης «ΟΜΜ Α.Ε.» για τη χρήση 01/01 31/12/2008: ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ Μονάδες Κόστος Μονάδας Αξία (σε µον.) 01/01/2008 Αρχικό Απόθεµα 200 400 80.000 ----- 04/04/2008 Αγορά 300 450 135.000 ----- 10/06/2008 Πώληση ----- ----- ----- 300 11/09/2008 Πώληση ----- ----- ----- 100 16/11/2008 Αγορά 500 500 250.000 ----- 12/12/2008 Πώληση ----- ----- ----- 400 1. Με το σύστηµα της περιοδικής απογραφής χρησιµοποιώντας τη µέθοδο της σειράς εξάντλησης (F.I.F.O) ζητείται το Κόστος Πωληθέντων ως αξία. 2. Με το σύστηµα της περιοδικής απογραφής χρησιµοποιώντας τη µέθοδο της αντίστροφης σειράς εξάντλησης (L.I.F.O) ζητείται: I. Το Τελικό Απόθεµα ως αξία αν η τρέχουσα τιµή αντικατάστασης είναι 300 ευρώ. II. Το Τελικό Απόθεµα ως αξία η τρέχουσα τιµή αντικατάστασης είναι 500 ευρώ. III. Το Τελικό Απόθεµα ως ποσότητα για την περίπτωση Ι. IV. Το Κόστος Πωληθέντων ως αξία για την περίπτωση Ι. V. Το Κόστος Πωληθέντων ως αξία για την περίπτωση ΙΙ. VI. Το Μικτό Αποτέλεσµα για την περίπτωση Ι, όταν η τιµή πώλησης για τις 10/06 είναι 300, για τις 11/09 είναι 400 και για τις 12/12 είναι 500. 14

15 Κεφάλαιο 3. Υπολογισµός ιάφορων Ειδών Κόστους (Σταθερό, Μεταβλητό, Άµεσο, Μετατροπής, Περιόδου) Άσκηση 8 Οι παρακάτω δαπάνες πραγµατοποιήθηκαν από την επιχείρηση «Μανωλάκης ΑΕ» το 2008. Άµεση Εργασία 10.000.000 Άµεσα Υλικά 7.500.000 Αµοιβές Μηχ/κού Παραγωγής 2.500.000 Αµοιβές Εποπτών Παραγωγής 2.000.000 Αµοιβές ιοικητικών Στελεχών 3.000.000 Αναλώσιµα Υλικά (αναλώσεις) 500.000 Αποσβέσεις Μηχανηµάτων 400.000 Έµµεση Εργασία 800.000 Αµοιβές Πωλητών 2.000.000 Προµήθειες Πωλητών 1.000.000 Από το σύνολο των παραπάνω δαπανών ζητούνται: 1. Κόστος παραγωγής 2. Κόστος περιόδου. 3. Κόστος σταθερό παραγωγής και 4. Κόστος µεταβλητό παραγωγής. Άσκηση 9 ίνεται η παρακάτω κατάσταση εισοδήµατος της επιχείρησης «Πουλιάκας ΑΕ»: Πωλήσεις 14.000 µονάδες 16.800.000 Άµεσα Υλικά 2.500.000 Άµεση Εργασία 1.500.000 Μεταβλητά ΓΒΕ 500.000 Σταθερά ΓΒΕ 2.000.000 Κόστος Πωληθέντων 6.500.000 Μικτό Κέρδος 10.300.000 Μεταβλητά Γενικά Έξοδα ιοίκησης 2.100.000 Σταθερά Γενικά Έξοδα Προώθησης 4.000.000 Καθαρό Εισόδηµα 4.200.000 Με βάση τα παραπάνω ζητείται: 1. το συνολικό σταθερό κόστος 2. το µεταβλητό κόστος παραγωγής 3. το σταθερό κόστος παραγωγής 4. το σταθερό κόστος περιόδου 5. το κόστος µετατροπής 6. το κόστος περιόδου 15

16 Κεφάλαιο 4. Υπολογισµός Κόστους Παραγωγής Κόστους Παραχθέντων Κόστους Πωληθέντων Μικτού Αποτελέσµατος - Καθαρού Αποτελέσµατος Άσκηση 10 Σας δίνονται τα παρακάτω δεδοµένα: Άµεση Εργασία 10.000 Γ.Β.Ε. 90.000 Απόθεµα Α υλών (αρχή χρήσης Χ) 150.000 Αρχικό απόθεµα προϊόντων 10.000 Αγορές Α υλών (κατά τη διάρκεια της χρήσης Χ ) 250.000 Έξοδα ιοίκησης 20.000 Απόθεµα Α υλών (τέλος χρήσης Χ) 80.000 Έξοδα Πωλήσεων 30.000 Επιστροφές Αγορών Α υλών 40.000 Πωλήσεις (Ποσότητες) 30.000 Ηµικατεργασµένα προϊόντα (αρχή χρήσης Χ) 60.000 Τιµή Πώλησης 20 Ηµικατεργασµένα προϊόντα (τέλος χρήσης Χ) 40.000 Τελικό απόθεµα προϊόντων 5.000 Για την συνέχεια της κοστολόγησης, ο κοστολόγος ζητάει τον υπολογισµό: 1. του Κόστους Παραγωγής 2. του Κόστους Παραχθέντων 3. του Κόστους Πωληθέντων 4. του Μικτού Αποτελέσµατος 5. του Καθαρού Αποτελέσµατος Άσκηση 11 ίνονται τα παρακάτω στοιχεία: Υπόλοιπο αποθεµάτων Αρχικό Τελικό Πρώτες Ύλες 21.200 30.000 Παραγωγή σε εξέλιξη 10.000 15.000 Έτοιµα προϊόντα 5.000 12.000 Αγορές Πρώτων Υλών 165.000 Έξοδα Συντήρησης 8.000 Μηχανηµάτων Πωλήσεις 420.000 Αποσβέσεις Μηχανηµάτων 3.000 Έξοδα Αγορών Α Υλών 2.400 Αποσβέσεις Κτιρίων και 4.000 Εγκαταστάσεων Άµεση Εργασία 78.000 Έµµεση Εργασία 14.000 Τόκοι Χρεωστικοί 1.400 Μεταφορικά Έξοδα 12.000 Πωλήσεων Επιστροφές Πωλήσεων 2.000 1. Να βρεθεί το Κόστος Παραγωγής, το Κόστος Παραχθέντων, το Κόστος Πωληθέντων και το Καθαρό Κέρδος 2. Πόσο είναι το σύνολο των ΓΒΕ: 3. Πόσο είναι το Άµεσο Κόστος; 4. Πόσο είναι το Κόστος Μετατροπής; 5. Πόσο είναι το Κόστος Περιόδου 16

17 Άσκηση 12 ίνονται τα παρακάτω στοιχεία για την εταιρία «Κεσίση Α.Ε.» για την οικονοµική χρήση 01/01/2011-31/12/2011. Απόθεµα α υλών 31/12/10 45.000 Ασφάλιστρα Εργοστασίου 12.500 Απόθεµα α υλών 31/12/11 41.000 ιάφορα έξοδα εργοστάσιου 6.500 Απόθεµα ηµικατεργασµένων 31/12/10 36.000 Αποσβέσεις µηχανηµάτων 8.500 Απόθεµα ηµικατεργασµένων 31/12/11 31.000 Αποσβέσεις εξοπλισµού 3.500 Απόθεµα ετοίµων 31/12/10 23.000 Συντήρηση µηχανηµάτων 4.000 Απόθεµα ετοίµων 31/12/11 31.000 Έξοδα πωλήσεων 15.000 Αγορές α υλών 115.000 Έξοδα διοίκησης 29.000 Κόστος άµεσης εργασίας 29.000 Έξοδα διανοµών 8.000 Κόστος έµµεσης εργασίας (παραγωγής) 23.000 Έσοδα από πωλήσεις 543.000 Ζητείται: 1. Να βρεθεί το κόστος πωληθέντων της εταιρείας για το 2011 2. Να βρεθεί το καθαρό αποτέλεσµα της εταιρείας «Κεσίση Α.Ε.» 3. Πόσο είναι το Άµεσο Κόστος 4. Πόσο είναι το Κόστος Μετατροπής 5. Πόσο είναι το Κόστος Περιόδου Άσκηση 13 Σας δίνονται τα υπόλοιπα του ισοζυγίου µε ηµεροµηνία 31.12.2011 της βιοµηχανικής επιχείρησης «Στεργιόπουλος ΑΕ». ΙΣΟΖΥΓΙΟ 31.12.2011 ΥΠΟΛΟΙΠΑ Πρώτες Ύλες προς ιάθεση ( ιαθέσιµες Α Υλες) 15,000 Τελικό απόθεµα πρώτων υλών 5,000 Πελάτες 15,000 Έµµεση εργασία 10,000 Άµεση Εργασία 15,000 Μισθός υπεύθυνου Παραγωγής 5,000 Ηλεκτρικό Ρεύµα Παραγωγής 10,000 Αποσβέσεις Κτιρίου Εργοστασίου 7,000 Έξοδα Συντήρησης Μηχανηµάτων 3,000 Αποσβέσεις Φορτηγών που χρησιµοποιούνται στην ιανοµή 25,000 Χρηµατοοικονοµικά Έξοδα 15,000 Ηµικατεργασµένα 31/12/10 20,000 Ηµικατεργασµενα 31/12/11 10,000 Έτοιµα προϊόντα 31/12/10 50,000 Έτοιµα προϊόντα 31/12/11 30,000 Καθαρό Αποτέλεσµα 120,000 Ζητείται: 1. Να βρεθούν τα Γενικά Βιοµηχανικά Έξοδα. 2. Να βρεθούν οι Πωλήσεις. 3. Να βρεθεί το Κόστος Περιόδου. 17

18 Άσκηση 14 Σας δίνονται τα υπόλοιπα του ισοζυγίου µε ηµεροµηνία 31.12.2011 Ζητείται: ΙΣΟΖΥΓΙΟ 31.12.2011 ΥΠΟΛΟΙΠΑ Αρχικό απόθεµα πρώτων υλών 10,000 Τελικό απόθεµα πρώτων υλών 15,000 Αγορές πρώτων υλών 75,000 Αµοιβές εργατικού προσωπικού 45,000 Αµοιβές βοηθητικού προσωπικού 8,000 Αµοιβές λογιστηρίου 7,000 Μισθός Γενικού ιευθυντή Επιχείρησης 6,000 Έξοδα Προώθησης Πωλήσεων 2,000 Ηλεκτρικό Ρεύµα Παραγωγής 17,000 Αποσβέσεις Κτιρίου Εργοστασίου 2,000 Ενοίκιο Κτιρίου ιοίκησης 5,000 Αποσβέσεις Φορτηγών ιανοµής 700 Αποσβέσεις Εξοπλισµού Γραφείων 1,100 Ασφάλιστρα Μηχανηµάτων 4,000 Έξοδα Συντήρησης 3,000 Χρηµατοοικονοµικά Έξοδα 4,500 Αρχικό απόθεµα ηµικατεργασµένων 12,000 Τελικό απόθεµα ηµικατεργασµένων 2,000 Αρχικό απόθεµα έτοιµων προϊόντων 19,000 Τελικό απόθεµα έτοιµων προϊόντων 3,000 1. Να συνταχθεί Έκθεση Κόστους Παραγωγής για το έτος 2011. 2. Να υπολογιστεί το ανά µονάδα κόστος παραγωγής για παραγωγή 20.000 µονάδων προϊόντος. 3. Να βρεθεί η τιµή πώλησης, λαµβάνοντας υπόψη ότι υπολογίζεται προσαυξάνοντας το ανά µονάδα κόστος παραγωγής µε περιθώριο κέρδους 25%, πλέον ΦΠΑ 23%. 4. Να συνταχθεί Κατάσταση Αποτελεσµάτων Χρήσεως για το έτος 2006, µε δεδοµένο την πώληση 22.000 µονάδων προϊόντος. Τα έξοδα προµηθειών πωλητών είναι 5% επί των πωλήσεων. 18

19 Κεφάλαιο 5. Άµεση και Πλήρης Μέθοδος Κοστολόγησης Άσκηση 15 ίνονται τα εξής στοιχεία της επιχείρησης Πορτουλίδης ΑΕ: Κόστος α υλών 3.500,00 Σταθερά Γ.Β.Ε. 800,00 Κόστος άµεσης εργασίας 2.700,00 Σταθερά έξοδα πωλήσεων 500,00 Μεταβλητά Γ.Β.Ε. 1.000,00 Σταθερά έξοδα διοίκησης 200,00 Μεταβλητά έξοδα πωλήσεων 250,00 Πωλήσεις 1.000 µον. x 10,00 Μεταβλητά έξοδα διοίκησης 50,00 Παραγωγή 1.000 µονάδες Ζητείται: 1. το αποτέλεσµα µε την άµεση µέθοδο κοστολόγησης και 2. το αποτέλεσµα µε την πλήρη µέθοδο κοστολόγησης. Άσκηση 16 ίνονται τα εξής στοιχεία τη επιχείρησης Γιάτσιος ΑΕ: Αρχικό απόθεµα µον.200x100 /µον. µε πλήρη κοστολόγηση και επί 90 /µον. µε άµεση κοστολόγηση. Η τρέχουσα παραγωγή ανήλθε σε 10.000 µον. προϊόντος των οποίων το κόστος αναλύεται ως εξής: Α ύλες και εργασία 700.000,00 Σταθερά Γ.Β.Ε 100.000,00 Μεταβλητά Γ.Β.Ε 200.000,00 Πωλήθηκαν 9.000 µον. x 120,00 /µον. Τα µεταβλητά έξοδα πωλήσεων ανήλθαν σε 5.000,00 και τα σταθερά σε 25.000,00. Ζητείται το αποτέλεσµα µε την άµεση και την πλήρη κοστολόγηση. Άσκηση 17 Αρχικό απόθεµα προϊόντος µον. 3.000 κόστους 9 /µον. µε πλήρη κοστολόγηση και 10 /µον. µε άµεση κοστολόγηση. Η τρέχουσα παραγωγή ανήλθε σε 7.000 µον. Προϊόντος. Επιπλέον: Μηχάνηµα A 40.000,00 Αγορές Α υλών 10.000,00 Αποσβεσµένα µηχάνηµα Α 8.000,00 Τελικό Απόθεµα Α υλών 5.000,00 Αποσβέσεις µηχανήµατος B 12.000,00 Έξοδα αγορών Α υλών 2.000,00 Αποσβεσµένo µηχάνηµα Β 24.000,00 Αναλωθείσες Α ύλες 40.000,00 ΕΗ εργοστασίου 4.000,00 Άµεση εργασία 10.000,00 Μισθός Γενικού ιευθυντή Επιχείρ. 1.000,00 Μεταβλητά έξοδα διοίκησης 3.000,00. Πελάτες 5.000,00 Σταθερά έξοδα πωλήσεων 1.000,00. Έµµεση εργασία 3.000,00 Κόστος Πωληθέντων σε µονάδες 8.000 µον Έµµεσα υλικά 1.000,00 Τιµή Πώλησης 20,00 /µον. Με τις υποθέσεις ότι: εν υπάρχουν ηµικατεργασµένα αρχής και τέλους. Το µηχάνηµα Α αφορά την Έρευνα και Ανάπτυξη και αποσβένεται µε συντελεστή απόσβεσης 10% και σταθερή µέθοδο απόσβεσης (απόσβεση µηχ/τος Α = 4.000 ). Το µηχάνηµα Β αφορά την Παραγωγή και αποσβένεται µε συντελεστή απόσβεσης 10% και φθίνουσα µέθοδο απόσβεσης. Από το σύνολο των ΓΒΕ το 40% είναι σταθερά ΓΒΕ, ενώ το υπόλοιπο είναι µεταβλητά ΓΒΕ 1. Να βρεθούν τα ΓΒΕ 2. Να βρεθεί το κόστος παραχθέντων µε την πλήρη κοστολόγηση 3. Να βρεθεί το κόστος πωληθέντων µε την πλήρη κοστολόγηση 4. Να βρεθεί το κόστος περιόδου µε την πλήρη κοστολόγηση 5. Να βρεθεί το Περιθώριο Συµβολής µε την άµεση κοστολόγηση 19

20 Άσκηση 18 Αρχικό απόθεµα προϊόντος µον. 2.000 κόστους 9,00 /µον. µε πλήρη κοστολόγηση και 10,00 /µον. µε άµεση κοστολόγηση. Η τρέχουσα παραγωγή περιόδου ανήλθε σε 8.000 µον. Προϊόντος. Επιπλέον σας δίνονται τα δεδοµένα: Μεταφορικά Μέσα 40.000,00 Αποσβεσµένα µεταφορικά µέσα 16.000,00 ΕΗ εργοστασίου 4.000,00 Μισθός ιευθυντή Επιχείρησης 1.000,00 Πελάτες 5.000,00 Έµµεση εργασία 1.000,00 Έµµεσα υλικά 3.000,00 Αγορές Α υλών 8.000,00 Τελικό Απόθεµα Α υλών 4.000,00 Εξοδα αγορών Α υλών 2.000,00 ιαθέσιµες Α ύλες 38.000,00 Άµεση εργασία 10.000,00 Μεταβλητά έξοδα πωλήσεων 4.000,00. Σταθερά έξοδα πωλήσεων 5.000,00. Κόστος Πωληθέντων σε µονάδες 9.000 µον Τιµή Πώλησης 50,00 /µον. Με τις υποθέσεις ότι: εν υπάρχουν ηµικατεργασµένα αρχής και τέλους. Τα µεταφορικά µέσα αφορούν την Έρευνα και Ανάπτυξη και αποσβένονται µε συντελεστή απόσβεσης 10% και σταθερή µέθοδο απόσβεσης (απόσβεση Α = 4.000). Από το σύνολο των ΓΒΕ το 40% είναι σταθερά ΓΒΕ, ενώ το υπόλοιπο είναι µεταβλητά ΓΒΕ 1. Να βρεθεί το κόστος παραχθέντων µε την πλήρη κοστολόγηση 2. Να βρεθεί το κόστος πωληθέντων µε την πλήρη κοστολόγηση 3. Να βρεθεί το κόστος περιόδου µε την πλήρη κοστολόγηση 4. Να βρεθεί το Περιθώριο Συµβολής µε την άµεση κοστολόγηση 5. Να βρεθεί το Σταθερό Κόστος µε την άµεση κοστολόγηση 20

21 Κεφάλαιο 6. Μέθοδοι Επανεπιµερισµού Άσκηση 19 Η επιχείρηση «Γεωργιάδη ΑΕ» περιλαµβάνει δύο κύρια κέντρα κόστους (Τµήµα Κοπής και Τµήµα Συναρµολόγησης) και δύο βοηθητικά κέντρα κόστους (Τµήµα Αποθήκης και Συντήρησης) Οι σχετικές προϋπολογιστικές πληροφορίες για τον επιµερισµό του κόστους έχουν ως εξής: Προυπολογιστικά Γ.Β.Ε. Προυπολογιστικές ώρες άµεσης εργασίας Επιφάνεια Προυπολογισµένες συνολικές ώρες εργασίας Τµήµα Αποθήκης 20.000 100 1.500 Τµήµα Συντήρησης 15.000 50 1.000 Τµήµα Κοπής 35.000 2.000 180 2.500 Τµήµα Συναρµολόγησης 50.000 4.000 220 5.000 120.000 6.000 550 10.000 Βάση επανεπιµερισµού του τµήµατος αποθήκης στα κύρια τµήµατα είναι τα τετραγωνικά µέτρα. Βάση επανεπιµερισµού του τµήµατος συντήρησης στα κύρια τµήµατα είναι οι συνολικές ώρες εργασίας. Οι συντελεστές επιβάρυνσης των Γενικών Βιοµηχανικών Εξόδων (Γ.Β.Ε.) των κύριων τµηµάτων καθορίζονται µε βάση τις προυπολογιστικές ώρες άµεσης εργασίας. Να υπολογισθεί το αποτέλεσµα του επανεπιµερισµού µε βάση: 1. την άµεση µέθοδο 2. τη βαθµιδωτή µέθοδο (το τµήµα αποθήκης προσφέρει υπηρεσίες στο τµήµα συντήρησης αλλά δεν δέχεται υπηρεσίες από αυτό). 3. να βρεθούν οι συντελεστές επιβάρυνσης των ΓΒΕ των κυρίων τµηµάτων. 21

22 Άσκηση 20 Η παραγωγική διαδικασία της επιχείρησης Γεωργιάδης Α.Ε. αποτελείται από δύο βοηθητικά και τρία παραγωγικά τµήµατα. Το συνολικό κόστος των τµηµάτων αυτών στο τέλος της χρήσης 2010 ήταν αναλυτικά το εξής: Κόστος βοηθητικών τµηµάτων ΓΒΕ παραγωγικών τµηµάτων ΓΒΕ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΑΠΟΘΗΚΗ ΚΟΠΗ ΒΑΦΗ ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗ ΈΜΜΕΣΗ 1.000 1.500 5.000 8.000 3.000 ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΙΣΚΕΥΕΣ 2.000 2.000 7.000 6.000 5.000 ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ 3.500 500 6.000 5.000 7.000 ΙΑΦΟΡΑ ΕΞΟ Α 1.500 2.000 2.000 1.000 3.000 Επιπλέον: Τµήµα Αριθµός εργαζοµένων Συνολικές ώρες εργασίας Συντήρηση 500 Αποθήκη 600 Κοπή 400 30.000 Βαφή 200 10.000 Συναρµολόγηση 600 10.000 Βάση επανεπιµερισµού του τµήµατος συντήρησης στα κύρια τµήµατα είναι οι συνολικές ώρες εργασίας. Βάση επανεπιµερισµού του τµήµατος αποθήκης είναι ο αριθµός των εργαζοµένων. Οι συντελεστές επιβάρυνσης των Γενικών Βιοµηχανικών Εξόδων (Γ.Β.Ε.) των κύριων τµηµάτων καθορίζονται µε βάση τις ώρες άµεσης εργασίας, οι οποίες ήταν στο τµήµα κοπής 2.000, στο τµήµα βαφής 3.000 και στο τµήµα συναρµολόγησης 8.000. Να υπολογισθεί το αποτέλεσµα του επανεπιµερισµού µε βάση (το τµήµα συντήρησης επανεπιµερίζεται πρώτο): 1. την άµεση µέθοδο 2. τη βαθµιδωτή µέθοδο 3. να υπολογίσετε τους συντελεστές επιβάρυνσης ΓΒΕ των τριών παραγωγικών τµηµάτων της επιχείρησης. 22

23 Άσκηση 21 Η παραγωγική διαδικασία της επιχείρησης «ΡΑΓΚΙΟΓΛΟΥ Α.Ε.» αποτελείται από τρία βοηθητικά και δύο παραγωγικά τµήµατα. Το συνολικό κόστος των τµηµάτων αυτών στο τέλος της χρήσης 2010 ήταν αναλυτικά το εξής: Κόστος βοηθητικών τµηµάτων ΓΒΕ παραγωγικών τµηµάτων ΓΒΕ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΑΠΟΘΗΚΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΒΑΦΗ ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗ ΈΜΜΕΣΗ 2.000 1.500 5.000 8.000 3.000 ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΙΣΚΕΥΕΣ 3.000 2.000 6.000 6.000 5.000 ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ 2.500 1.500 7.000 5.000 7.000 ΙΑΦΟΡΑ ΕΞΟ Α 1.500 3.000 2.000 1.000 3.000 Επιπλέον: Τµήµα Αριθµός εργαζοµένων Συντήρηση 500 Αποθήκη 600 Ωρες ελεγκτών Συνολικές ώρες εργασίας Ελέγχου 400 30.000 Βαφή 200 200 10.000 Συναρµολόγηση 600 400 10.000 Βάση επανεπιµερισµού του τµήµατος αποθήκης στα κύρια τµήµατα είναι ο αριθµός των εργαζοµένων. Βάση επανεπιµερισµού του τµήµατος συντήρησης στα κύρια τµήµατα είναι οι συνολικές ώρες εργασίας. Βάση επανεπιµερισµού του τµήµατος ελέγχου στα κύρια τµήµατα είναι οι ώρες εργασίας των ελεγκτών. Οι συντελεστές επιβάρυνσης των Γενικών Βιοµηχανικών Εξόδων (Γ.Β.Ε.) των κύριων τµηµάτων καθορίζονται µε βάση τις ώρες άµεσης εργασίας, οι οποίες ήταν στο τµήµα βαφής 4.000 και στο τµήµα συναρµολόγησης 8.000. Να υπολογισθεί το αποτέλεσµα του επανεπιµερισµού µε βάση (το τµήµα συντήρησης επανεπιµερίζεται πρώτο): 1. την άµεση µέθοδο 2. τη βαθµιδωτή µέθοδο 3. να υπολογίσετε τους συντελεστές επιβάρυνσης ΓΒΕ των τριών παραγωγικών τµηµάτων της επιχείρησης. 23

24 Κεφάλαιο 7. Προϋπολογισµοί Άσκηση 22 Η επιχείρηση «Ευθυµιάδης ΑΕ» παράγει και πωλεί το προϊόν Π προς 2,5 ανά µονάδα. Ακολουθεί ο προϋπολογισµός πωλήσεων σε µονάδες του προϊόντος Π για το πρώτο τρίµηνο του 2012. Ιανουάριος 1.500 Φεβρουάριος 1.200 Μάρτιος 1.600 Σύνολο 4.300 Η επιχείρηση επιθυµεί να έχει ένα απόθεµα στο τέλος για κάθε µήνα, που να ανέρχεται στο 10% επί των εκτιµώµενων πωλήσεων του επόµενου µήνα. Για την είσπραξη των εσόδων από τις πωλήσεις η επιχείρηση ακολουθεί την ακόλουθη πολιτική: Το 50% των πωλήσεων είναι µετρητοίς. Το 30% των πωλήσεων εισπράττεται τον επόµενο µήνα. Το 20% των πωλήσεων εισπράττεται τον µεθεπόµενο µήνα. Με βάση τα παραπάνω ζητείται: α. ο προϋπολογισµός των πωλήσεων (σε αξία). β. ο ταµειακός προϋπολογισµός των εισπράξεων. γ. ο προϋπολογισµός της παραγωγής όταν το απόθεµα αρχής είναι 150 µονάδες Π και οι εκτιµώµενες πωλήσεις του Απριλίου είναι 1.100 µονάδες. Άσκηση 23 Βρισκόµαστε στο τέλος του 2011 και η εταιρία «Τανιµανίδης ΑΕ» επιθυµώντας να καταρτίσει τον προϋπολογισµό του επόµενου έτους, προβλέπει τα παρακάτω στοιχεία σε σχέση µε τα παραγόµενα από την εταιρία προϊόντα Π1 και Π2 και τις αντίστοιχες πρώτες ύλες: Προϊόν Π1 Προϊόν Π2 Απόθεµα (κιλά) 31/12/10 1.000 1.500 Απόθεµα (κιλά) 31/12/11 2.000 4.000 Προβλεπόµενες Πωλήσεις (κιλά) Προϊόν Π1 Προϊόν Π2 9.000 12.500 Ύλη Υ1 Ύλη Υ2 Απόθεµα (κιλά) 31/12/10 10.000 20.000 Απόθεµα (κιλά) 31/12/11 15.000 19.000 Τέλος οι ανά κιλό προϊόντος αναλώσεις πρώτων υλών είναι οι εξής: Ανάλωση ανά κιλό προϊόντος Προϊόν Π1 Προϊόν Π2 Πρώτη Ύλη Υ1 (κιλά) 1,5 2 Πρώτη Ύλη Υ2 (κιλά) 3 1,4 Εξ άλλου προϋπολογίζεται ότι η µεν πρώτη ύλη Υ1 θα αγορασθεί προς 4/κιλό, η δε πρώτη ύλη Υ2 προς 10/κιλό. Ζητείται: 1. το ποσό (αξία) που πρέπει να προϋπολογισθεί για την πραγµατοποίηση του προγράµµατος των απαιτούµενων αγορών πρώτων υλών. 2. το προϋπολογιζόµενο Κόστος Ανάλωσης των Α υλών. 24

25 Άσκηση 24 Να συνταχθεί ο ποσοτικός προϋπολογισµός παραγωγής της βιοµηχανικής εταιρίας Γιοβάνης ΑΕ µε τα παρακάτω δεδοµένα: Ο προϋπολογισµός γίνεται ανά µήνα και παράγεται ένα προϊόν Α. Οι προβλεπόµενες πωλήσεις ανά µήνα είναι: Ιανουάριος 4.500, Φεβρουάριος 4.000, Μάρτιος 4.500, Απρίλιος 3.000 και Μάιος 2.000 µονάδες αντίστοιχα. Το επιθυµητό απόθεµα τέλους κάθε µήνα είναι ίσο µε το 10% των προβλεπόµενων πωλήσεων του ίδιου µήνα. Άσκηση 25 Βρισκόµαστε στο τέλος του 2011 και η «Αδάµ ΑΕ» επιθυµώντας να καταρτίσει τον προϋπολογισµό για το έτος 2012, προβλέπει τα παρακάτω στοιχεία: Προϊόν Π1 Προϊόν Π2 Απόθεµα (κιλά) 31/12/11 2.900 8.000 Προβλεπόµενες Πωλήσεις (κιλά) Προϊόν Π1 Προϊόν Π2 9.000 10.000 Ύλη Υ1 Ύλη Υ2 Απόθεµα (κιλά) 31/12/11 5.000 3.000 Με τις υποθέσεις ότι: το τελικό απόθεµα για το Π1 είναι το 10% των πωλήσεων, ενώ το τελικό απόθεµα για το Π2 είναι το 20% των πωλήσεων, για την παραγωγή του Π1 απαιτούνται 2 Υ1 και 4 Υ2, ενώ για την παραγωγή του Π2 απαιτούνται 3 Υ1 και 1 Υ2. Το τελικό απόθεµα (σε µονάδες) για την Υ1 ισούται µε το 10% της ανάλωσής της (σε µονάδες), ενώ το τελικό απόθεµα για την Υ2 ισούται µε το 30% η µεν πρώτη ύλη Υ1 θα αγορασθεί προς 2/κιλό, η δε πρώτη ύλη Υ2 προς 4/κιλό. Ζητείται: 1. Η συνολική Παραγωγή (ποσότητα) για το Π1 και το Π2. 2. Η αξία που πρέπει να προϋπολογισθεί για την πραγµατοποίηση του προγράµµατος των απαιτούµενων αγορών πρώτων υλών για την Υ1. 3. Η αξία των αναλώσεων της Υ2. Άσκηση 26 Ο προϋπολογισµός πωλήσεων του 1 ου τριµήνου προβλέπει πωλήσεις προϊόντος 60.000 µονάδες. Στο τέλος του τριµήνου η επιχείρηση επιθυµεί ένα απόθεµα ίσο µε το 50% των πωλήσεων του τριµήνου. Το απόθεµα προϊόντος στην αρχή του τριµήνου προβλέπεται σε 20.000 µονάδες. Για την παραγωγή µιας µονάδας προϊόντος απαιτούνται 2 µονάδες ύλης Χ. Τα αποθέµατα της ύλης Χ στην αρχή του τριµήνου υπολογίζονται σε 40.000 µονάδες, ενώ το επιθυµητό απόθεµα στο τέλος της χρονιάς πρέπει να είναι το 50% των προβλεπόµενων αναλώσεων. Αν η Τιµή αγοράς της πρώτης ύλης είναι 3 να γίνει ο ποσοτικός προυπολογισµός αγορας της ύλης για το τρίµηνο και να βρεθεί το κόστος αγοράς της. 25

26 Άσκηση 27 Η επιχείρηση «Κουλόγιαννης ΑΕ» παράγει (ποσότητες) δύο προϊόντα ανά τρίµηνο, όπως φαίνεται στον πίνακα Προϊόντα 1 2 3 4 Σύνολο Α 520 620 720 820 2680 Β 520 640 820 920 2900 Υπάρχουν δύο παραγωγικά τµήµατα, το τµήµα κοπής και το τµήµα συναρµολόγησης. Τα προβλεπόµενα άµεσα εργατικά σε ώρες είναι ανά προϊόν. Προβλεπόµενα Άµεσα Κοπή Συναρµολόγηση Εργατικά (ώρες) Α 8 12 Β 13 40 Το ωροµίσθιο είναι 4 /ώρα και για τα δύο τµήµατα. Να διενεργηθεί ο προϋπολογισµός των άµεσων εργατικών ανά τρίµηνο και ανά τµήµα. Άσκηση 28 Σας δίνονται τα παρακάτω δεδοµένα για το πρώτο τρίµηνο της «Κασιόλα ΑΕ». εδοµένα Ιανουάριος Φεβρουάριος Μάρτιος Πωλήσεις εµπορευµάτων µετρητοίς 400.000 450.000 500.000 Πωλήσεις εµπορευµάτων µε πίστωση 1.200.000 1.300.000 1.100.000 Αγορές εµπορευµάτων µετρητοίς 300.000 330.000 350.000 Λογαριασµοί εξοφλητέοι µετρητοίς 100.000 140.000 200.000 Το ταµειακό υπόλοιπο στην αρχή του Ιανουαρίου είναι 200.000. Οι πωλήσεις µε πίστωση εισπράττονται κατά 80% µέσα στον επόµενο µήνα και κατά 20% στον µεθεπόµενο µήνα. Να καταρτιστεί ο ταµειακός προϋπολογισµός του τριµήνου εάν οι πωλήσεις µε πίστωση του προηγούµενου εκεµβρίου ήταν 1.500.000 και του Νοεµβρίου 1.200.000. 26

27 Κεφάλαιο 8. Υπολογισµός Καθαρού Αποτελέσµατος (Εξωλογιστικώς) Άσκηση 29 Η επιχείρηση «Παχούµης ΑΕ» στην αρχή της κοστολογικής περιόδου είχε αποθέµατα α ύλης Υ1 1000 τεµ. Αξίας 2,90 το καθένα, α ύλης Υ2 200 τεµ. Αξίας 1,00 το καθένα και αποθέµατα εµπορευµάτων Ε 100 τεµ. Αξίας 1,10 το καθένα. Κατά τη διάρκεια της κοστολογικής περιόδου αγόρασε 200 τεµ. Υ1 µε τιµή 3,50 ανά τεµάχιο και 100 τεµ. Ε µε τιµή 1,30 ανά τεµάχιο. Η αποτίµηση των αποθεµάτων γίνεται µε τη µέθοδο του µέσου σταθµικού κόστους. Παρήγαγε 100 τεµ. Προιόντος Π. Για την παραγωγή του κάθε τεµαχίου απαιτούνται 10 τεµ. Υ1 και 2 τεµ. Υ2. Πραγµατοποιήθηκαν δαπάνες µισθοδοσίας, όπου οι τακτικές αποδοχές ανήλθαν σε 1.250 και η εργοδοτική εισφορά σε 375. Κατά το µέσο όρο το 80% του χρόνου εργασίας αφιερώνεται στην παραγωγή των προϊόντων και το 20% στις διοικητικές υπηρεσίες. Την ίδια περίοδο οι πωλήσεις ανήλθαν σε: 80 τεµ. Π µε τιµή 50 το καθένα και 20 τεµ. Ε µε τιµή 1,25 το καθένα. Ζητείται ο εξωλογιστικός προσδιορισµός: του κόστους παραγωγής του κόστους πωραχθέντων του κόστους πωληθέντων του µικτού αποτελέσµατος εµπορευµάτων του µικτού αποτελέσµατος προϊόντων του συνολικού µικτού αποτελέσµατος του συνολικού καθαρού αποτελέσµατος. του κόστους µετατροπής Τέλος, να δώσετε µία συµβουλή στον οικονοµικό διευθυντή της εταιρείας. 27

28 Άσκηση 30 Η επιχείρηση «Φωτιάδης ΑΕ» στην αρχή της κοστολογικής περιόδου είχε αποθέµατα α ύλης Υ1 1200 τεµ. Αξίας 3,00 το καθένα, α ύλης Υ2 300 τεµ. Αξίας 1,00 το καθένα και αποθέµατα εµπορευµάτων Ε 100 τεµ. Αξίας 1,50 το καθένα. Κατά τη διάρκεια της κοστολογικής περιόδου αγόρασε 300 τεµ. Υ1 µε τιµή 4,00 ανά τεµάχιο και 100 τεµ. Ε µε τιµή 1,50 ανά τεµάχιο. Η αποτίµηση των αποθεµάτων γίνεται µε τη µέθοδο FIFO. Παρήγαγε 50 τεµ. Προιόντος Π. Για την παραγωγή του κάθε τεµαχίου απαιτούνται 10 τεµ. Υ1 και 4 τεµ. Υ2. Πραγµατοποιήθηκαν και δαπάνες µισθοδοσίας. Οι τακτικές αποδοχές ανήλθαν σε 1.300 και η εργοδοτική εισφορά σε 365. Οι εισφορές των εργαζοµένων στους ασφαλιστικούς οργανισµούς ανέρχεται σε 208 Κατά το µέσο όρο το 70% του χρόνου εργασίας αφιερώνεται στην παραγωγή των προϊόντων και το 30% στις διοικητικές υπηρεσίες. Επιπλέον πραγµατοποιήθηκαν δαπάνες για τον ΟΤΕ αξίας 1000 ευρώ και επιπλέον ΦΠΑ 23%. Κατά το µέσο όρο το 20% οι δαπάνες για τον ΟΤΕ αφορούν την παραγωγή των προϊόντων και το 80% τις διοικητικές υπηρεσίες. Τέλος πραγµατοποιηθήκαν δαπάνες για την ΕΗ αξίας 1000 ευρώ, επιπλέον ΦΠΑ 13% και για δηµοτικά τέλη 50 ευρώ. Κατά το µέσο όρο το 60% των δαπάνες για την ΕΗ αφορούν την παραγωγή των προϊόντων και το 40% τις διοικητικές υπηρεσίες. Την ίδια περίοδο οι πωλήσεις ανήλθαν σε 80 τεµ. Π µε τιµή 50 το καθένα και 20 τεµ. Ε µε τιµή 1,25 το καθένα. Ζητείται ο εξωλογιστικός προσδιορισµός: του κόστους πωληθέντων του συνολικού µικτού αποτελέσµατος του συνολικού καθαρού αποτελέσµατος. Τέλος, να δώσετε µία συµβουλή στον οικονοµικό διευθυντή της εταιρείας. 28

29 Κεφάλαιο 9. Κοστολόγηση Συνεχούς Παραγωγής Άσκηση 31 Σε µια κοστολογική περίοδο συνεχούς παραγωγής υπήρχαν τα παρακάτω δεδοµένα: Ηµικατεργασµένες µονάδες προηγούµενης περιόδου 500 τεµάχια µε βαθµό κατεργασίας 80% ως προς τις πρώτες ύλες, 70% ως προς την άµεσα εργατικά και 60% ως προς τα ΓΒΕ. Το κόστος παραγωγής των αρχικών ηµικατεργασµένων ήταν: πρώτες ύλες 4.000 ευρώ, άµεση εργασία 2.000 ευρώ και ΓΒΕ 1.000 ευρώ. Στην νέα περίοδο µπήκαν για κατεργασία 3.000 µονάδες και ολοκληρώθηκαν προς εξαγωγή 2.800. Ο βαθµός κατεργασίας των τελικών ηµικατεργασµένων ήταν: 100% ως προς τις πρώτες ύλες, 80% άµεση εργασία και 60% ως προς τα ΓΒΕ. Τρέχων κόστος τρέχουσας περιόδου: άµεσα υλικά 25.050, άµεση εργασία 12.448 και ΓΒΕ 5.118. Να συνταχθεί η Έκθεση Κόστους Παραγωγής αν η µέθοδος αποτίµησης είναι o Mέσος Σταθµικός Όρος Άσκηση 32 Σε µια κοστολογική περίοδο συνεχούς παραγωγής υπήρχαν τα παρακάτω δεδοµένα: Ηµικατεργασµένες µονάδες προηγούµενης περιόδου 600 τεµάχια µε βαθµό κατεργασίας 100% ως προς τις πρώτες ύλες, 80% ως προς την άµεσα εργατικά και 60 % ως προς τα ΓΒΕ. Το κόστος παραγωγής των αρχικών ηµικατεργασµένων ήταν: πρώτες ύλες 2.100 ευρώ, άµεση εργασία 1.056 ευρώ και ΓΒΕ 955 ευρώ. Στην νέα περίοδο µπήκαν για κατεργασία 2.500 µονάδες και ολοκληρώθηκαν προς εξαγωγή 2.800. Ο βαθµός κατεργασίας των τελικών ηµικατεργασµένων ήταν: 100% ως προς τις πρώτες ύλες, 80% άµεση εργασία και 60% ως προς τα ΓΒΕ. Τρέχων κόστος τρέχουσας περιόδου: άµεσα υλικά 8.440, άµεση εργασία 5.784 και ΓΒΕ 3.962. Να συνταχθεί η Έκθεση Κόστους Παραγωγής 1. αν η µέθοδος αποτίµησης είναι o Mέσος Σταθµικός Όρος 2. αν η µέθοδος αποτίµησης είναι η FIFO 29

30 Άσκηση 33 Παραγωγή συνεχούς ροής προϊόντων µε τα παρακάτω δεδοµένα: Αρχικό Απόθεµα ηµικατεργασµένων (µονάδες) 1.000 µονάδες Πρώτες ύλες 20.000 Κόστος αρχικού Άµεση εργασία 30.000 αποθέµατος ΓΒΕ (80% επί του κόστους της άµεσης εργασίας)? Τελικό Απόθεµα ηµικατεργασµένων (µονάδες) 3.000 µονάδες Πρώτες ύλες 160.000 Τρέχον κόστος µηνός Άµεση εργασία 130.000 ΓΒΕ (80% επί του κόστους της άµεσης εργασίας)? Ολοκληρωµένες µονάδες 10.000 µονάδες Επιπλέον: Το αρχικό απόθεµα της Παραγωγής σε εξέλιξη ήταν επεξεργασµένο κατά 30% ως προς τις πρώτες ύλες και 50% ως προς το κόστος της άµεσης εργασίας και τα ΓΒΕ. Το τελικό απόθεµα της Παραγωγής σε εξέλιξη ήταν επεξεργασµένο κατά 75% ως προς τις πρώτες ύλες και 45% ως προς το κόστος της άµεσης εργασίας και τα ΓΒΕ. Να συνταχθεί η Έκθεση Κόστους Παραγωγής 1. αν η µέθοδος αποτίµησης είναι o Mέσος Σταθµικός Όρος 2. αν η µέθοδος αποτίµησης είναι η FIFO Άσκηση 34 Σε µια κοστολογική περίοδο συνεχούς παραγωγής υπήρχαν τα παρακάτω δεδοµένα: Ηµικατεργασµένες µονάδες προηγούµενης περιόδου 800 τεµάχια µε βαθµό κατεργασίας 80% ως προς τα άµεσα υλικά, 70% ως προς την άµεση εργασία και 50 % ως προς τα ΓΒΕ. Το κόστος παραγωγής των αρχικών ηµικατεργασµένων ήταν: άµεσα υλικά 5.000 ευρώ, άµεση εργασία 4.500 ευρώ και ΓΒΕ 1.500 ευρώ. Εισήχθησαν για επεξεργασία 3.500 µονάδες και ολοκληρώθηκαν 1.900. Κόστος τρέχουσας περιόδου: άµεσα υλικά 30.012, άµεση εργασία 27.924 και 11.970. Ο βαθµός επεξεργασίας των τελικών ηµικατεργασµένων ήταν: 100% άµεσα υλικά, 90% άµεση εργασία και 70% ως προς τα ΓΒΕ. Να συνταχθεί η Έκθεση Κόστους Παραγωγής 1. αν η µέθοδος αποτίµησης είναι o Mέσος Σταθµικός Όρος 2. αν η µέθοδος αποτίµησης είναι η FIFO 30

31 Κεφάλαιο 10. Πρότυπο Κόστος Υπολογισµός Αποκλίσεων Άσκηση 35 Η «Μάνιου ΑΕ» τηρεί λογιστική κόστους και έχει υπολογίσει ότι για την παραγωγή 1 κιλού προϊόντος της απαιτούνται πρότυπα και 5 κιλά α ύλης, της οποίας η τιµή καθορίστηκε σε 9,00 / κιλό α ύλης. Σε δεδοµένη κοστολογική περίοδο: τα αρχικά αποθέµατα α υλών ήταν 2.500 κιλά συνολικού ιστορικού κόστους 27.000,00 τα τελικά αποθέµατα α υλών ήταν 10.000 κιλά συνολικού ιστορικού κόστους 120.000,00 οι αγορές α υλών για την ίδια περίοδο ήταν 35.500 κιλά συνολικού ιστορικού κόστους 273.000,00 Κατά την υπόψη περίοδο, η παραγωγή ετοίµων προϊόντων ανήλθε σε 6.000 κιλά. Ζητείται: 1. η απόκλιση ποσοτήτων α υλών 2. η απόκλιση τιµών α υλών 3. συνολική απόκλιση α υλών. Άσκηση 36 Η παραπάνω επιχείρηση έχει επίσης υπολογίσει ότι για την παραγωγή 1 κιλού προϊόντος της απαιτούνται πρότυπα: 10 (πρώτα λεπτά της ώρας) µε πρότυπη αµοιβή 5,00 / πρότυπη ώρα παραγωγής. Κατά την υπόψη κοστολογική περίοδο, αναλώθηκαν 920 ώρες εργασίας, της οποίας η αµοιβή πριν από κάθε είδους επιβαρύνσεις και κρατήσεις ανήλθε σε 4.800,00. ΙΚΑ εργοδότη 1.200, ΙΚΑ εργαζοµένων 700, Φ.Μ.Υ. (Φόρος Μισθωτών Υπηρεσιών) 125. Κατά την ίδια περίοδο, η παραγωγή ετοίµων προϊόντων ανήλθε σε 5.800 κιλά. Ζητείται: 1. η απόκλιση απόδοσης άµεσης εργασίας 2. η απόκλιση ωροµισθίου 3. η συνολική απόκλιση άµεσης εργασίας Άσκηση 37 Η βιοµηχανική επιχείρηση Αδάµ εφαρµόζει λογιστική πρότυπου κόστους και έχει υπολογίσει ότι για την παραγωγή µίας µονάδας προϊόντος της απαιτούνται πρότυπα: 6 κιλά α ύλης µε πρότυπη τιµή 10,00 / κιλό α ύλης 20 (πρώτα λεπτά της ώρας) µε πρότυπη αµοιβή 7,00 / πρότυπη ώρα Σε δεδοµένη κοστολογική περίοδο: τα αρχικά αποθέµατα α υλών ήταν 3.000 κιλά συνολικού ιστορικού κόστους 10.000,00 οι αγορές α υλών για την ίδια περίοδο ήταν 27.000 κιλά συνολικού ιστορικού κόστους 300.000,00 τα τελικά αποθέµατα α υλών ήταν 4.000 κιλά συνολικού ιστορικού κόστους 40.000,00 Η παραγωγή ετοίµων προϊόντων ανήλθε σε 5.000 κιλά, αναλώθηκαν 1.500 ώρες εργασίας ενώ η αµοιβή πριν από κάθε είδους επιβαρύνσεις και κρατήσεις ανήλθε σε 8.000,00 (IKA εργοδότη 2.000,00, ΙΚΑ εργαζοµένων 1.000,00, Φ.Μ.Υ. 400,00 ). Ζητείται να βρεθούν 1. η απόκλιση ποσοτήτων α υλών 2. η απόκλιση τιµών α υλών 3. συνολική απόκλιση α υλών. 4. η απόκλιση απόδοσης άµεσης εργασίας 5. η απόκλιση ωροµισθίου 6. η συνολική απόκλιση άµεσης εργασίας 7. αν η συνολική απόκλιση ΓΒΕ ανέρχεται σε 3.000, να υπολογιστεί η γενική απόκλιση. 31

32 Άσκηση 38 Σε µία επιχείρηση για την παραγωγή ενός προϊόντος έχουµε: Πρότυπα Μεγέθη Πραγµατικά Μεγέθη Α ύλη 3 µέτρα / µονάδα προϊόντος Αγοράστηκαν και.3000 µέτρα Α ύλης προς αναλώθηκαν 13 ευρώ το µέτρο Τιµή µέτρου Α ύλης 12 ευρώ Παραγωγή 1.050 µονάδες προϊόντος Άµεση εργασία 2 ηµεροµίσθια ανά µονάδα προϊόντος Πραγµατοποιήθηκαν 2.200 ηµεροµίσθια προς 46 ευρώ/ηµεροµίσθιο Πρότυπο 45 ευρώ Σταθερά ΓΒΕ 18.500 ηµεροµίσθιο Σταθερά ΓΒΕ 22.000 Μεταβλητά ΓΒΕ 9.500 Μεταβλητά ΓΒΕ 12 ευρώ/ µονάδα προϊόντος Προϋπολογισµένη µηνιαία παραγωγή 1.100 µονάδες Ζητείται να βρεθούν 1. η απόκλιση ποσοτήτων α υλών, η απόκλιση τιµών α υλών και η συνολική απόκλιση α υλών. 2. η απόκλιση απόδοσης άµεσης εργασίας, η απόκλιση ωροµισθίου και η συνολική απόκλιση άµεσης εργασίας 3. η απόκλιση αποτελεσµατικότητας ΓΒΕ, η απόκλιση προϋπολογισµού ΓΒΕ, η απόκλιση βαθµού απασχόλησης ΓΒΕ και η συνολική απόκλιση ΓΒΕ 4. η γενική απόκλιση 32

33 Κεφάλαιο 11. Υπολογισµός Νεκρού Σηµείου Άσκηση 39 Αν σταθερά έξοδα = 4.800, τιµή πώλησης ανά µονάδα 1,6 και µεταβλητά έξοδα ανά µονάδα 1, να υπολογιστεί: 1. το νεκρό σηµείο σε µονάδες δραστηριότητας. 2. το νεκρό σηµείο σε χρηµατικές µονάδες Άσκηση 40 Οι σταθερές δαπάνες ανέρχονται σε 60.000. Το ανά µονάδα µεταβλητό κόστος είναι 3,7 και η τιµή πώλησης ανά µονάδα είναι 6,2. Ζητείται: 1. το νεκρό σηµείο σε µονάδες προϊόντος. 2. αν για την αύξηση της παραγωγικής δυναµικότητας της επιχείρησης απαιτείται αύξηση των σταθερών εξόδων κατά 15.000, να υπολογιστεί το νεκρό σηµείο. (το ανά µονάδα µεταβλητό κόστος θα µειωθεί κατά 0,5 ). 3. για την αυξηµένη παραγωγική δυναµικότητα να υπολογιστεί ο αριθµός των παραγόµενων µονάδων ώστε η επιχείρηση να έχει κέρδος 45.000 Άσκηση 41 Η επιχείρηση Κουκουµάκας ΑΕ θα αναλάβει παραγγελία 50.000 τεµάχια. Μεταβλητό κόστος ανά τεµάχιο 15 και σταθερά έξοδα 500.000. Να υπολογισθεί: 1. σε ποια τιµή πώλησης καλύπτονται τα σταθερά και τα µεταβλητά έξοδα. 2. σε ποια τιµή η επιχείρηση έχει κέρδος 100.000. 3. σε ποιο ύψος παραγωγής η επιχείρηση έχει κέρδος 200.000 µε την τιµή πώλησης του προηγούµενου ερωτήµατος. 4. να εξεταστεί αν συµφέρει η ανάληψη επιπλέον παραγγελίας 72.000 τεµαχίων µε τιµή πώλησης 25 ανά τεµάχιο, αν αυξηθούν οι σταθερές δαπάνες κατά 300.000 και οι µεταβλητές παραµείνουν ως έχουν. 33

34 Άσκηση 42 Έστω ότι η επιχείρηση πουλάει δύο προϊόντα, το Α και το Β µε τα παρακάτω δεδοµένα. Τιµή πώλησης Α = 10 ανά µοναδα Μεταβλητό κόστος ανά µονάδα Α = 7,5 Τιµή πώλησης Β = 8 ανά µοναδα Μεταβλητό κόστος ανά µονάδα Β = 4 Η αναλογία πωλήσεων είναι 1 προϊόν Α προς 1,5 προϊόν Β. Να βρεθεί το νεκρό σηµείο σε µονάδες. 34

35 Κεφάλαιο 12. Κοστολόγηση ABC Άσκηση 43 * Η εταιρία µε επωνυµία ΑΒΓ Α.Ε παράγει ένα µοναδικό προϊόν, έστω Χ. Η εταιρία χρησιµοποιεί ένα απλό Σύστηµα Κοστολόγησης βασισµένο στη δραστηριότητα, από το οποίο λαµβάνει πληροφορίες για εσωτερική λήψη αποφάσεων. Η εταιρία έχει δύο Τµήµατα Υποστήριξης (που δηµιουργούν έµµεσα γενικά έξοδα), των οποίων τα κόστη παριστάνονται παρακάτω: Γενικά Βιοµηχανικά Έξοδα Γενικά Έξοδα ιοίκησης και Πωλήσεων 500.000 Ευρώ 300.000 Ευρώ Συνολικά Έµµεσα Γενικά Έξοδα 800.000 Ευρώ Το σύστηµα κοστολόγησης της ΑΒΓ Α.Ε έχει τα εξής κέντρα κόστους και τα εξής µέτρα επιµερισµού των δαπανών: Κέντρα Κόστους Μέτρα επιµερισµού των δαπανών Σχετιζόµενα µε τον όγκο παραγωγής Αριθµός µονάδων Σχετιζόµενα µε τις παραγγελίες Αριθµός παραγγελιών Σχετιζόµενα µε την υποστήριξη των πελατών Αριθµός πελατών Άλλα εν επιµερίζονται Τα κόστη τα οποία αναφέρονται στην κατηγορία «Άλλα» δεν επιµερίζονται πουθενά. Αποτελούνται από τα κόστη της µη χρησιµοποιούµενης δυναµικότητας του εργοστασίου και από δαπάνες που δηµιουργούνται από δραστηριότητες σε επίπεδο υποστήριξης οργανισµού. Ως γνωστών, τα κόστη αυτά δεν επιµερίζονται σύµφωνα µε την µέθοδο ABC. Η ΑΒΓ Α.Ε κατανέµει τα κόστη των Γ.Β.Ε και των Γενικών Εξόδων ιοίκησης και Πωλήσεων στα κέντρα κόστους δραστηριοτήτων, βασιζόµενη στις απόψεις των υπαλλήλων: Επιµερισµός της ανάλωσης των πόρων στις δραστηριότητες Σχετιζόµενα µε Σχετιζόµενα µε Σχετιζόµενα µε την τον όγκο τις παραγγελίες υποστήριξη των πελατών παραγωγής Άλλα Σύνολο Γενικά Βιοµηχανικά Έξοδα 50% 35% 5% 10% 100% Γενικά Έξοδα ιοίκησης και 10% 45% 25% 20% 100% Πωλήσεων Σύνολο δραστηριοτήτων 1000 µονάδες 250 παραγγελίες 100 πελάτες 1. Να υπολογιστεί το πρώτο στάδιο επιµερισµού των έµµεσων γενικών εξόδων στα κέντρα κόστους. 2. Να υπολογιστούν οι συντελεστές επιµερισµού κάθε κέντρου κόστους δραστηριότητας. * Η εν λόγω άσκηση είναι από: ασίλας, Α. (2010) Ασκήσεις ιοικητικής Λογιστικής, Πανεπιστηµιακές Σηµειώσεις, ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης. Ο κύριος Απόστολος ασίλας είναι Λέκτορας στο ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης, στο τµήµα ιοίκησης Επιχειρήσεων. 35

36 3. Η εταιρία ΧΥΩ είναι πελάτης της ΑΒΓ. Την περσινή χρονιά παρήγγειλε το προϊόν Χ της ΑΒΓ τέσσερις φορές. Το σύνολο των τεσσάρων αυτών παραγγελιών έφτασε τις 80 µονάδες. Κατασκευάστε ένα πίνακα που θα δείχνει τα Γενικά Έµµεσα Κόστη αυτών των 80 µονάδων και τεσσάρων παραγγελιών. 4. Η τιµή πώλησης της κάθε µονάδες του προϊόντος Χ είναι 595 Ευρώ. Το κόστος των άµεσων υλικών είναι 180 Ευρώ για κάθε µονάδα προϊόντος και το κόστος της άµεσης εργασίας 50 Ευρώ για κάθε µονάδα προϊόντος. Ποιο είναι το περιθώριο κέρδους του προϊόντος για τις 80 µονάδες που παραγγέλθηκαν από την εταιρία ΧΥΩ; Πόσο επικερδής ως πελάτης είναι η εταιρία ΧΥΩ; 5. Τα στελέχη της ΑΒΓ έκαναν την εξής διάκριση όσον αφορά στην ευκολία προσαρµογής των διαφόρων δαπανών ανάλογα µε την αλλαγή της παραγόµενης ποσότητας: Κόστη Άµεσα υλικά Άµεσα εργατικά Γ.Β.Ε Γενικά Έξοδα ιοίκησης και Πωλήσεων Χρώµα που χαρακτηρίζει την ευκολία προσαρµογής Πράσινο Κίτρινο Κίτρινο Κόκκινο Ετοιµάστε µια ανάλυση της ευκολίας προσαρµογής των παραγγελιών της ΧΥΩ. 36

Επαναληπτικές Ασκήσεις 37 Άσκηση 44 Πραγµατοποιήθηκαν δαπάνες µισθοδοσίας, όπου οι τακτικές αποδοχές ανήλθαν σε 1.200, το ΙΚΑ εργοδότη σε 300, το ΙΚΑ των εργαζοµένων ανέρχεται σε 200 και ο ΦΜΥ σε 40 ευρώ Κατά το µέσο όρο το 80% του χρόνου εργασίας αφιερώνεται στην παραγωγή και το 20% στις διοικητικές υπηρεσίες. Επιπλέον πραγµατοποιήθηκαν δαπάνες για την ΕΗ αξίας 1.000 ευρώ, επιπλέον ΦΠΑ 13% (130) και για ήµο και ΕΡΤ 200. Κατά το µέσο όρο το 30% οι δαπάνες για την ΕΗ αφορούν την διάθεση των εµπορευµάτων και το 70% τις διοικητικές υπηρεσίες. Παράλληλα, πληρώνεται η αµοιβή λογιστή αξίας 1.000 ευρώ συµπεριλαµβάνεται ΦΠΑ 23%. Παρακρατείται το 20% ως Φ.Ε.Ε. Η αµοιβή του λογιστή αφορά αποκλειστικά την διοίκηση. Επιπλέον πληρώνονται τόκοι σε βάρος δανείου αξίας 2.000 ευρώ. Να καταρτιστεί το φύλλο µερισµού. Άσκηση 45 Τα δεδοµένα αφορούν την κίνηση του εµπορεύµατος της επιχείρησης «Κουκουµάκας Α.Ε.»: ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ Λογαριασµοί Μονάδες Κόστος ή Τιµή Μονάδας Αξία 31/12/2009 200 300 60.000 04/04/2010 Αγορά 300 400 120.000 10/06/2010 Πώληση 200 600 120.000 16/11/2010 Αγορά 300 400 120.000 12/12/2010 Πώληση 200 500 100.000 Με το σύστηµα της περιοδικής απογραφής χρησιµοποιώντας τη µέθοδο της σειράς εξάντλησης (F.I.F.O) ζητείται: I. Το Τελικό Απόθεµα ως αξία αν η τρέχουσα τιµή αντικατάστασης είναι 410 ευρώ και η καθαρή ρευστοποιήσιµη αξία είναι 370 ευρώ. II. Το Τελικό Απόθεµα ως αξία αν η τρέχουσα τιµή αντικατάστασης είναι 360 ευρώ και η καθαρή ρευστοποιήσιµη αξία είναι 200 ευρώ. III. Το Κόστος Πωληθέντων ως αξία για την περίπτωση 2 IV. Το καθαρό αποτέλεσµα για την περίπτωση Ι αν έξοδα διοίκησης 20.000, έξοδα παραγωγής είναι 30.000 και τόκοι πληρωτέοι 40.000 V. Το κόστος πωληθέντων σε ποσότητες για την περίπτωση 2 Άσκηση 46 Σας δίνονται τα υπόλοιπα της βιοµηχανικής επιχείρησης «Μπάκας ΑΕ». Πωλήσεις 280,000 Προµηθευτές 15,000 Επιστροφές Πωλήσεων 60,000 Άµεση Εργασία 25,000 Μισθός υπεύθυνου Παραγωγής 5,000 Μηχανήµατα 30,000 Αποσβεσµένα Μηχανήµατα 12,000 Έξοδα Αγορών πρώτων υλών- 6,000 Επιστροφές αγορών πρώτων υλών 1,000 37