ΗΜΕΡΙ Α «Αντιπληµµυρική προστασία Αττικής»

ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑ ΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΡΓΩΝ ΗΜΕΡΙ Α «Αντιπληµµυρική προστασία Αττικής» Το παντορροϊκό σύστηµα της Αθήνας Εισηγητής : Α. άρας Αθήνα 2 Νοεµβρίου 2004

1 ΑΝ ΡΕΑΣ ΑΡΑΣ ΑΝ/ΤΗΣ /ΝΤΗΣ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΥ ΑΠ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΠΑΝΤΟΡΟΪΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΑΘΗΝΩΝ Σύντοµη αναφορά στην ανάπτυξη και λειτουργία του συστήµατος 1. Γενική Αναφορά-Ιστορικό του παντοροϊκού συστήµατος αποχέτευσης της Αθήνας Το παντοροϊκό σύστηµα της Αθήνας είναι ένα σύνολο αγωγών και εγκαταστάσεων για την κοινή απορροή των οµβρίων και ακαθάρτων υδάτων κυρίως των κεντρικών περιοχών της πόλης. Η όλη περιοχή του παντοροϊκού δικτύου της Αθήνας έχει έκταση περίπου 850 εκτάρια και εκτείνεται χονδρικά από την Αγ.Βαρβάρα (Πατήσια) µέχρι την περιοχήπλάκας-ζαπείου και από τις υπώρειες του Γκύζη µέχρι τον σταθµό Αττικής και περιοχή Κολωνού. Ιστορικά οι χαρακτηριστικοί σταθµοί ανάπτυξης του παντοροϊκού συστήµατος της Αθήνας είναι: 1840: κατασκευάζονται οι πρώτοι υπόνοµοι οδών Κολοκοτρώνη,Αιόλου,Ερµού που απολήγουν σε ρέµα του Κεραµεικού. 1860-1870: κατασκευάζεται ο πρώτος παντοροϊκός ορθογωνικός αγωγός-συλλεκτήρας µε κάλυψη ρέµατος της οδού Σταδίου προς Οµόνοια και από εκεί µέσω Πειραιώς-Ζήνωνος στο ρέµα «Κυκλοβόρου», το οποίο καλύφθηκε το 1880 και εδηµιουργήθηκε ο συλλεκτήριος αγωγός Η1 στις οδούς περίπου Μάρνης-Καρόλου-Αχιλλέως, επονοµαζόµενος «Μεγάλη Υπόνοµος Κυκλοβόρου». Η υπόνοµος αυτή επεκτάθηκε το 1881 µέσω της Λ.Αθηνών και διοχέτευσε όλα τα παραπάνω στο ρέµα Προφ. ανιήλ. Μέχρι το 1890 διαµορφώθηκε ένα καχεκτικό δίκτυο χωρίς σχεδιασµό, από κατασκευαστές παντός είδους και από τον ήµο µε διοχέτευση στους χειµάρους Ιλισσού, Πρ. ανιήλ, Κηφισό και το 1926 είχε διαµορφωθεί δίκτυο 17 χλµ.,αλλά δεν έχει αποτυπωθεί και παραµένει σχεδόν άγνωστο. Η κυρίως και επονοµαζόµενη «αρχική µελέτη» χρονολογείται από το 1935. Συστηµατικές προσπάθειες σε µελέτες και έργα κατά το εφικτό για την βελτίωση της απόδοσης του συστήµατος έχουν γίνει κυρίως µετά το 1965 (όπως µελέτες συµπληρώσεων και επεκτάσεων Υ ΡΕΞ, µελέτες βελτίωσης των υπερχειλιστών 1989, µελέτη εκτροπής ζώνης Θ 2000 κ.λ.π.). Τα τµήµατα των επεκτάσεων που κατασκευάζονται πλέον είναι κατ οικονοµία λόγω της επίγνωσης των ανεπαρκειών και προβληµάτων του συστήµατος. 2. Περιγραφή της λειτουργίας της επάρκειας και των προβληµάτων του παντοροϊκού συστήµατος Η λεκάνη απορροής του κεντρικού Παντορροϊκού συστήµατος της Αθήνας, χωρίζεται στις εξής υπολεκάνες ή Ζώνες: Β, Γ,, Ε, ΣΤ, Ζ1, Ζ2, Η1, Η2 και Θ. Η έκταση της λεκάνης απορροής οµβρίων της περιοχής αυτής είναι 1310 εκτ. ενώ των ακαθάρτων υδάτων ανέρχεται σε 1250 εκτ. περίπου. Κορµός απορροής του όλου συστήµατος είναι ο αγωγός Κ.Α.Α.(κεντρικός αγωγός αποχέτευσης των ακαθάρτων) στον οποίο εντάχθηκαν εννέα υπερχειλιστές (απο τους οποίους δεν έχει κατασκευαστεί ο υπερχειλιστής Η). Στα φρεάτια των υπερχειλιστών γίνεται ο διαχωρισµός απορροής των ακαθάρτων, που συνεχίζουν στον Κ.Α.Α., και των οµβρίων που παραλαµβάνονται µέσω υπερχείλισης και διοχετεύονται στους αντίστοιχους αγωγούς υπερχείλισης Β, Γ,, Ε, ΣΤ, Ζ1 και Ζ2. Σε περίοδο βροχής και όταν η απορροή των οµβρίων που µεταφέρεται από τους παντορροϊκούς συλλεκτήρες µαζί µε τα λύµατα της κάθε ζώνης, δεν ξεπερνά ένα όριο, το σύνολο της µικτής αυτής παροχής παροχετεύεται από τον Κ.Α.Α. που λειτουργεί και αυτός σαν παντορροϊκός συλλεκτήρας (οι διατοµες του είναι πολύ µεγαλύτερες από τις απαιτούµενες για την παροχέτευση µόνον των λυµάτων). Αποδέκτες των αγωγών υπερχειλίσεων των οµβρίων είναι ο ποταµός Κηφισός,όπου εκβάλλουν οι αγωγοί υπερχείλισης των βόρειων ζωνών (από τους Υπερχειλιστές Β εώς ΣΤ), και το ρέµα του Προφ. ανιήλ, για τις χαµηλές ζώνες (από Υπερχειλιστές Ζ1 εώς Ζ2). Στο ρέµα αυτό προεβλέπετο και η εκβολή του αγωγού υπερχείλισης Θ. Το ρέµα Πρ. ανιήλ εκβάλλει στον Κηφισό, µέσω µάλιστα πρόσφατου έργου εκβολής κατάντη του κόµβου µε την Π.Ράλλη. εν έχουν κατασκευασθεί οι αγωγοί υπερχείλισης Θ και Η καθώς και ο υπερχειλιστής Η. Οι υπερχειλιστές που έχουν κατασκευασθεί επί του Κ.Α.Α. είναι πλευρικού τύπου. Η στέψη τους έχει τέτοιο ύψος που επιτρέπει την παροχέτευση δια του Κ.Α.Α. παροχών ίσων συνήθως προς το 72% του

2 Qπ (πλήρωση περίπου 67%) µε ακραίες τιµές Q:Qπ=0,94 (πλήρωση 80% στον Υπερχειλιστή Γ). Όταν η µικτή παροχή του Κ.Α.Α. ξεπερνάει τα όρια αυτά, αρχίζουν να λειτουργούν οι υπερχειλιστές. Με την παραδοχή ότι οι υφιστάµενοι υπερχειλιστές αρχίζουν να λειτουργούν όταν η αραίωση των ακαθάρτων µε όµβρια φθάνει τα 900 λτ/άτ. ηµ. ο Κ.Α.Α. είναι επαρκής για την αποχέτευση των ακαθάρτων µε αρκετό περιθώριο ασφαλείας για αύξηση της µικτής απορροής µε πλήρωση της διατοµής του κατά 70%. Επί του ρέµατος Προφήτη ανιήλ έχουν κατασκευασθεί και λειτουργούν δύο Έργα Εκτροπής της παροχής ξηράς περιόδου (κόφτρες Ε1 και Ε2) και επί του Π. Κηφισού τρία παρόµοια έργα (Ε3, Ε4 και Ε5), µε σκοπό την αποφυγή ρύπανσης του θαλάσσιου αποδέκτη. Αποψή µας είναι οτι τούτο αποτελεί ηµίµετρο σε σχέση µε τις πραγµατικές απορρέουσες σήµερα ουσίες αποβλήτων των βιοµηχανιών και απαιτείται εφαρµογή αποτελεσµατικής αστυνόµευσης και κυρώσεων. Σύµφωνα µε την εγκεκριµµένη οριστική µελέτη «Βελτίωση των Υφιστάµενων Υπερχειλιστών του κεντρικού Παντορροικου Συστήµατος της Αθήνας» (1987) προκύπτουν τα παρακάτω συµπεράσµατα για την επάρκεια του υφιστάµενου συστήµατος και προτείνονται τα απαιτούµενα βελτιωτικά έργα (νέα, συµπληρωµατικά ή τροποποιητικά,συλλεκτήρες-υπερχειλιστές-αγωγοί υπερχείλισης), ανά ζώνη: 2.1 Ζώνη Β: Έκταση λεκάνης οµβρίων (ταυτίζεται µε του παντορροϊκού) : 18 εκτ. Το υπόλοιπο της λεκάνης Β (36 εκτ.) έχει χωριστικό δίκτυο τα λύµατα της οποίας παροχετεύονται στον Κ.Α.Α. Ο παντορροϊκος συλλεκτήρας Ω 70/120 (στο ενδιάµεσο τµήµα) είναι ανεπαρκής µε διοχετευτικότητα Qπ = 1.40 < 4.20 µ 3 /δλ (για Τ= 10 χρονια). Προτείνεται η κατασκευή στο αριστερό άκρο της οδού Πατησίων συµπληρωµατικού αγωγού Ω 90/135 µε πυκνά φρεάτια υδροσυλλογής κατά µήκος. Ο αγωγός υπερχείλισης Ω 120/180 είναι επαρκής µε Qπ = 5.50 > 4.20 µ 3 /δλ.για τον υπερχειλιστή Β, µήκους L=9.00µ προτείνεται η ελάττωση του ύψους από 70 σε 40 εκ. Έτσι η υπερχειλίζουσα παροχή φθάνη τα 5.00 > 4.2 µ 3 /δλ. και η πλήρωση του Κ.Α.Α. δεν ξεπερνά το 80% στο µέγιστο της υπερχείλισης. 2.2 Ζώνη Γ Έκταση λεκάνης (παντορροϊκό) : 104 εκτ. Έκταση λεκάνης οµβρίων & χωριστικό υποσυλλεκτήρα Γ : 21 εκτ. Συνολική έκταση λεκάνης : 125 εκτ. Ο παντορροϊκος συλλεκτήρας Ω 140/210 (στο κατάντη τµήµα) είναι ανεπαρκής µε διοχετευτικότητα Qπ = 10.60 < 21.40 µ 3 /δλ (για Τ= 10 χρονια και διατήρηση του υποσυλλεκτήρα Γ ως έχει). Προτείνεται η κατασκευή παράλληλου νέου αγωγού Ω 140/210 µέχρι την οδό Βυζαντίου και Ω 80/120 από την οδό Βυζαντίου εώς την οδό ροσοπούλου. Ο αγωγός υπερχείλισης Ω 140/210 είναι ανεπαρκής µε Qπ = 13.00 < 24.40 µ 3 /δλ.( 21.40 µ 3 /δλ. για Τ= 10 χρονια και διοχετευτικότητα υποσυλλεκτήρα Γ, 3.00 µ 3 /δλ.). Προτείνεται η κατασκευή συµπληρωµατικού παράλληλου αγωγού Ω 150/225 και Ω 140/210 (διπλασιασµός υφιστάµενης διατοµής). Για τον υπερχειλιστή Γ προτείνεται η ελάττωση του ύψους από 110 σε 60 εκ. και η αύξηση του µήκους από 9.70µ σε 35.00µ. Έτσι η υπερχειλίζουσα παροχή φθάνη τα 26 µ 3 /δλ. µε πλήρωση του Κ.Α.Α. κατά 100%, και η έναρξη της υπερχείλισης επιτυγχάνεται για πλήρωση του Κ.Α.Α. κατά 44.40%. 2.3 Ζώνη Έκταση λεκάνης οµβρίων (παντορροϊκό) : 100 εκτ. Ο παντορροϊκος συλλεκτήρας 240/200 (στο κατάντη τµήµα) µε διοχετευτικότητα Qπ = 19.70 > 18.00 µ 3 /δλ (για Τ= 5 χρόνια), προτείνεται να παραµείνει ως έχει. Ο αγωγός υπερχείλισης 230/192 µε Qπ = 20.00 > 19.70 µ 3 /δλ. αλλά Qπ < 21.70 µ 3 /δλ. (για Τ= 10 χρονια), προτείνεται να παραµείνει ως έχει. Για τον υπερχειλιστή προτείνεται η ελάττωση του ύψους από 100 σε 70 εκ. και η αύξηση του µήκους από 18.40µ σε 35.00µ. Έτσι η υπερχειλίζουσα παροχή φθάνη τα 21 µ 3 /δλ. µε πλήρωση του Κ.Α.Α. κατά 90%, και η έναρξη της υπερχείλισης επιτυγχάνεται για πλήρωση του Κ.Α.Α. κατά 46.70%.

3 2.4 Ζώνη Ε Έκταση λεκάνης (παντορροϊκό & χωριστικό) : 114 εκτ. Ο παντορροϊκος συλλεκτήρας Ω 160/240 (στο κατάντη τµήµα) και Ω 150/225 (αµέσως πιο πάνω) είναι ανεπαρκής µε διοχετευτικότητα Qπ = 16.00 και 14.00 < 17.80 µ 3 /δλ (για Τ= 5 χρονια) ή <21.50 µ 3 /δλ (για Τ= 10 χρονια). Προτείνεται η τροποποίηση της ωοειδούς διατοµής 160/210, 150/225, 130/195 µέχρι την οδό ροσοπούλου σε µικτή διατοµή και η κατασκευή αγωγού οµβρίων Ω 140/210 από την οδό ροσοπούλου εώς την οδό Φαιδριάδων (έχει κατασκευασθεί µόνον αγωγός ακαθάρτων Ω 60/90). Ο αγωγός υπερχείλισης ΣΚ 230/261 είναι επαρκής µε Qπ = 20.00 21.50 µ 3 /δλ. (για Τ= 10 χρονια). Οµοίως επαρκής είναι και ο κοινός αγωγός υπερχείλισης & Ε µε Qπ = 47.00 > (20 +20) µ 3 /δλ. ή (21.70 +21.50) µ 3 /δλ. (για Τ= 10 χρονια). Για τον υπερχειλιστή Ε προτείνεται η ελάττωση του ύψους από 100 σε 80 εκ. και η αύξηση του µήκους από 17.00µ σε 40.00µ. Έτσι η υπερχειλίζουσα παροχή φθάνει τα 20.80 µ 3 /δλ. µε πλήρωση του Κ.Α.Α. κατά 93.30%, και η έναρξη της υπερχείλισης επιτυγχάνεται για πλήρωση του Κ.Α.Α. κατά 53.3 0%. 2.5 Ζώνη ΣΤ Έκταση λεκάνης (παντορροϊκό & χωριστικό) : 80 εκτ. Ο παντορροϊκος συλλεκτήρας Ω140/210 (στο κατάντη τµήµα) µε διοχετευτικότητα Qπ = 15.00 15.40 µ 3 /δλ. (για Τ= 5 χρονια) προτείνεται να παραµείνει ως έχει. Ο αγωγός υπερχείλισης ορθογων. 2x150x135 (σίφων) µε Qπ = 14.00-15.00 µ 3 /δλ. προτείνεται να παραµείνει ως έχει. Για τον υπερχειλιστή ΣΤ προτείνεται η ελάττωση του ύψους από 120 σε 100 εκ. και η αύξηση του µήκους από 15.00µ σε 30.00µ. Έτσι η υπερχειλίζουσα παροχή φθάνει τα 16.00 µ 3 /δλ. µε πλήρωση του Κ.Α.Α. κατά 89%, και η έναρξη της υπερχείλισης επιτυγχάνεται για πλήρωση του Κ.Α.Α. κατά 55.50%. 2.6 Ζώνη Ζ1 Έκταση λεκάνης (παντορροϊκό & χωριστικό): 104 εκτ. Ο παντορροϊκος συλλεκτήρας ιατοµές : Κυκλική D=250, Σίφωνας 2D = 2x100, Σκ 240/200, Ω160/240, Ω150/225, Ω140/210. Είναι ανεπαρκής µε διοχετευτικότητα Qπ = 12.00 (για την διατοµή σίφωνα)< 19.10 µ 3 /δλ (για Τ= 5 χρονια) ή < 22.90 µ 3 /δλ (για Τ= 10 χρονια). Επειδή η ανεπάρκεια εντοπίζεται µόνον στην διασταύρωση του συλλεκτήρα µε τις γραµµές ΗΣΑΠ (στην οδό Αδµητού) όπου ο ανεπαρκής σίφων 2D = 2x100, προτείνεται ο διπλασιασµός της διατοµής του σίφωνα µε την προσθήκη δύο νέων σωλήνων D=100. Έτσι ο συλλεκτήρας καθίσταται επαρκής για Τ= 5 χρονια χωρίς άλλη επέµβαση. Ο αγωγός υπερχείλισης ΣΚ 230/261 είναι επαρκής µε Qπ = 24.00 > 19.10 µ 3 /δλ. (για Τ= 5 χρονια) Για τον υπερχειλιστή Ζ1 προτείνεται η ελάττωση του ύψους από 130 σε 120 εκ. και η αύξηση του µήκους από 22.00µ σε 40.00µ. Έτσι η υπερχειλίζουσα παροχή φθάνει τα 21.00 µ 3 /δλ. µε πλήρωση του Κ.Α.Α. κατά 92.30%, και η έναρξη της υπερχείλισης επιτυγχάνεται για πλήρωση του Κ.Α.Α. κατά 61.50%. 2.7 Ζώνη Ζ2 Έκταση λεκάνης (παντορροϊκό & χωριστικό): 139 εκτ. Ο παντορροϊκος συλλεκτήρας δίδυµης ορθογωνικής διατοµής 2x1.00x2.50 είναι ανεπαρκής µε διοχετευτικότητα Qπ = 15.00 15.40 µ 3 /δλ (για Τ= 2 χρονια). Η ανεπάρκεια του συλλεκτήρα αυτού εκτείνεται σ όλο του το µήκος (µέχρι το ύψος της οδού Γ Σεπτεµβρίου) και προτείνεται να παραµείνει ως έχει γιατί το κατάντη τµήµα του βρίσκεται κάτω από και τα κτήρια του Σταθµού Λαρίσης (ΟΣΕ) και φαίνεται να είναι αδύνατη η κατασκευή νέου αγωγού στο τµήµα αυτό µήκους περίπου 120 µ. Σε περίπτωση που η ανωτέρω ανεπάρκεια του συλλεκτήρα αυτού είναι επικίνδυνη θα πρέπει να αντιµετωπισθεί µε εκτροπή και συµβολή του ανάντη τµήµατος του συλλεκτήρα Ζ2 στον συλλεκτήρα Ζ1. Οι δύο αυτοί συλλεκτήρες διασταυρώνονται (χωρίς να τέµνονται) στη γωνία Κοδριγκτώνος Ευελπίδων µε Σπετσών (ο Ζ2 περνά από πάνω). Άν στο σηµείο αυτό ενωθούν οι δύο συλλεκτήρες τότε η απορροή της λεκάνης του ανάντη τµήµατος συνολικής έκτασης 66 εκτ. θα διοχετευθεί στον συλλεκτήρα Ζ1. Η λύση αυτή θα επιβαρύνει ιδιαίτερα τον συλλεκτήρα Ζ1.

4 Οι αγωγοί υπερχείλισης Ω 160/240 - της οδού Μαρωνείας-Μύλων Ω140/210 της οδού Αδριανουπόλεως, µε την παραδοχή ότι ο συλλεκτήρας Ζ2 θα µείνει ώς έχει Qπ = 15.00 µ 3 /δλ, είναι επαρκής µε Qπ = 10.00+6.00 > 15.00 µ 3 /δλ. (για Τ= 2 χρονια). Για τον υπερχειλιστή Ζ2 προτείνεται η αύξηση του µήκους από 24.00µ σε 40.00µ. Έτσι η υπερχειλίζουσα παροχή φθάνη τα 15.50 µ 3 /δλ. µε πλήρωση του Κ.Α.Α. κατά 93.00%, και η έναρξη της υπερχείλισης επιτυγχάνεται για πλήρωση του Κ.Α.Α. κατά 65.00%. Βάσει των σηµερινών συνθηκών επισηµαίνουµε ότι: Το καταληκτικό σηµείο της φυσικής λεκάνης απορροής Ζ2 του κεντρικού Παντορροϊκού συστήµατος της Αθήνας συµπίπτει µε την περιοχή του σταθµού Λαρίσης (METRO) και του σταθµού του ΟΣΕ. Η ασφαλής σύλληψη των οµβρίων ανάντη του σταθµού Λαρίσης και η ασφαλής διοχέτευσή τους κατάντη των γραµµών του σιδηροδροµικού σταθµού του ΟΣΕ µέσω υπόγειου δικτύου αποχέτευσης έχει ιδιαίτερη σηµασία για την ασφαλή λειτουργεία και προστασία των σταθµών αυτών. Επίσης οι βασικοί συλλεκτήρες του δικτύου οµβρίων της ΕΥ ΑΠ εντός πόλης διαστασιολογούνται για πληµµυρική παροχή περιόδου επαναφοράς Τ=20 έτη, ενώ η ικανότητα παροχέτευσης του παλαιού υφιστάµενου δίδυµου παντορροϊκού αγωγού 2x1.00x2.50 είναι µόνον Qπ = 15.00 µ 3 /δλ που αντιστοιχεί σε πληµµυρική παροχή περιόδου επαναφοράς Τ=2 έτη. Η ανεπάρκεια για την πληµµυρική παροχή περιόδου επαναφοράς Τ=20 έτη, ισχύει επίσης για το έργο του υπερχειλιστή Ζ2 και των αγωγών απαγωγής της υπερχειλίζουσας παροχής (αγωγού Ζ2, κοινού αγωγού Ζ1&Ζ2 - ΣΚ 260/295, τµήµα της Λ. Αλεξανδρείας µεταξύ των οδών Ισµήνης και Λένορµαν). Ο αγωγός αυτός διακόπτεται στη διασταύρωση των οδών Λένορµαν και Αλεξανδρείας. 2.8 Ζώνη Η1+Ι Η +ΙΙ Η Έκταση λεκάνης (παντορροϊκό & χωριστικό): 321 εκτ. Ο παντορροϊκος συλλεκτήρας Η1 (Κυκλοβόρος), Τραπεζ. 2.95x3.15x3.05 είναι επαρκής µόνον στο κατάντη τµήµα του που ελέχθηκε (από Λ. Κωνσταντινουπόλεως µέχρι Βασ. Ηρακλείου) µε διοχετευτικότητα Qπ = 60.00 > 56.60 µ 3 /δλ (για Τ= 10 χρονια και τη δική του λεκάνη απορροής). Κατάντη της Λ. Κωνσταντινουπόλεως προτείνεται η εκτροπή αυτού µε χάραξη κατά µήκος της λεωφόρου και ανατολικά αυτής µέχρι τη διασταύρωση µε την οδό Νέστορος όπου και το προσωρινό τέρµα της εκτροπής. Το υπόλοιπο τµήµα περίπου 130 µ µέχρι την προεπέκταση της οδού Χαµοστέρνας (οδός Μυρακτής) έχει µελετηθεί µαζί µε την εκτροπή του ποταµού Ιλισού (δια της οδού Χαµοστέρνας) και το έργο συµβολής του Κυκλοβόρου στον ποταµό Ιλισσό. Σύµφωνα µε τις υφιστάµενες µελέτες κατά µήκος της εκτροπής προβλέπονται οι συµβολές των παντορροϊκών συλλεκτήρων Η2 και Θ. Η διατοµή του αγωγού εκτροπής προβλέπεται ορθογωνική από Β225/STIII µε διαστάσεις 7.50x3.00/ 6.00x2.50/ 5.00x3.00. Το έργο εκτροπής της παροχής λυµάτων προβλέπονται κατάντη της συµβολής του παντορροϊκού συλλεκτήρα Θ, στο ύψος του Φρ.Κ.Α.Α. 28, και τα λύµατα θα οδηγούνται µε αγωγό Ω110/165 µήκους περίπου 220 µ στον Κ.Α.Α. (εκβολή στο Φρ. 27). Ο σχεδιασµός αυτός έχει πλέον τρποποιηθεί µετά την έγκριση της Προµελέτης εκτροπής Κυκλοβόρου και Ιλισού (Μερική) στον Κηφισό. Επίσης στην περιοχή της ζώνης Η1 είναι αναγκαία και η κατασκευή του υποσυλλεκτήρα Η1.1 που προβλεπόταν και από τις µελέτες Υ ΡΕΞ για την συγκέντρωση κυρίως των απορροών µεταξύ των λόφων Στρέφη και Λυκαβητού. Κατά την Υ ΡΕΞ, το τµήµα του αγωγού αυτού επί της οδού Χαλκοκονδύλη, µεταξύ των οδών Μάρνης (συµβολή στον Κυκλοβόρο) και Πατησίων ήταν υφιστάµενο και επαρκές, αλλά είχε προταθεί η ανακατασκευή του µε διατοµή Ω140/210 για να αποφευχθεί ο σίφώνας κάτω από τις γραµµές των ΗΣΑΠ στην οδό Γ Σεπτεµβρίου. Από την εγκεκριµµένη οριστική µελέτη «Βελτίωση των Υφιστάµενων Υπερχειλιστών του κεντρικού Παντορροικου Συστήµατος της Αθήνας» προτείνεται η κατασκευή συµπληρωµατικού αγωγού παραλλήλου µε αυτόν που κατασκευάσθηκε και που είναι πολύ µικρότερος απο αυτόν που πρότεινε η Υ ΡΕΞ (διατοµή συµπληρωµατικού αγωγού Ω110/165, Ω100/150, Ω80/120). 2.9 Ζώνη Η2 Έκταση λεκάνης οµβρίων (παντορροϊκό): 141 εκτ. Ο παντορροϊκος συλλεκτήρας της ζώνης αυτής και ο υποσυλλεκτήρας Η2.1 υφιστάµενοι και επαρκείς κατά την Υ ΡΕΞ έχουν εκβολή στον Κυκλοβόρο στην διασταύρωση των οδών Μάρνης και Βερανζέρου ο πρώτος και στην πλατεία Μεταξουργείου ο δεύτερος µε αποτέλεσµα να επιβαρύνουν τον αποδέκτη τους µε παροχή περίπου 28.00 µ 3 /δλ. (για Τ= 10

5 χρονια). Έτσι καθίσταται ανεπαρκής ο αγωγός του Κυκλοβόρου σε µήκος περι τα 1,100µ (µέχρι την Λ. Κωνσταντινοπόλεως). Η Υ ΡΕΞ είχε προτείνει την κατασκευή νέου αγωγού για τον συλλεκτήρα Η2 από την οδό Γ Σεπτεµβρίου και κατάντη (µε κατάργηση συγχρόνως του σίφωνα κάτω από τις γραµµές των ΗΣΑΠ) µε εκβολή στο φρεάτιο του προβλεπόµενου (τότε) επερχειλιστή Η. Στον συλλεκτήρα Η2 θα γινόταν η εκβολή του υποσυλλεκτήρα Η2.1 στη γωνία Μ. Αλεξάνδρου εληγεώργη. Ο αγωγός αυτός κρίθηκε απαραίτητος από την εγκεκριµµένη οριστική µελέτη «Βελτίωση των Υφιστάµενων Υπερχειλιστών του κεντρικού Παντορροικου Συστήµατος της Αθήνας», που πρότείνε επίσης την κατασκευή του µε την ίδια χάραξη (εκτός από το τελευτέο τµήµα του διά της οδού Πρ. ανιήλ ώστε να εκβάλλει κάθετως στην εκτροπή του Κυκλοβόρου) και διατοµή ΣΚ 240/272, Qπ = 30.30 > 28.00 µ 3 /δλ. 2.10 Ζώνη Θ Έκταση λεκάνης οµβρίων (παντορροϊκό): 112 εκτ. Ο παντορροϊκος συλλεκτήρας της ζώνης αυτής ( D240 ) προβλεπόταν από τις µελέτες Υ ΡΕΞ και κατασκευάσθηκαν περίπου τα 2/3 αυτού (µε δύο διακοπές της συνέχειας του) µε εκβολή στο φρεάτιο του κατασκευασµένου υπερχειλιστή Θ και πέρας στην οδό Πειραιώς. Ο αγωγός αυτός κρίθηκε απαραίτητος από την εγκεκριµµένη οριστική µελέτη «Βελτίωση των Υφιστάµενων Υπερχειλιστών του κεντρικού Παντορροικου Συστήµατος της Αθήνας», που πρότείνε επίσης την ολοκληρωσή του µε αποκαταστάσεις της συνέχειας του και την κατασκευή του υπόλοιπου τµήµατος µέχρι την οδό Αδριανού (διά της οδού Ασωµάτων) µε διατοµή Ω160/240 (Qπ = 20.00 µ 3 /δλ=q για Τ= 5 χρονια και διοχετευτικότητα του κατασκευασµένου κατάντη τµήµατος Qπ = 23.00 < 24.20 µ 3 /δλ (για Τ= 10 χρονια). Στο πέρας του προτεινόµενου αγωγού εκβάλλουν οι δύο αγωγοί της οδού Ερµού και ο αγωγός της οδού Αδριανού και στην αρχή αυτού (πέρας του κατασκευασµένου τµήµατος) ο αγωγός της οδού Πειραιώς. 2.9 Ζώνη Η2 Έκταση λεκάνης οµβρίων (παντορροϊκό): 141 εκτ. Ο παντορροϊκος συλλεκτήρας της ζώνης αυτής και ο υποσυλλεκτήρας Η2.1 υφιστάµενοι και επαρκείς κατά την Υ ΡΕΞ έχουν εκβολή στον Κυκλοβόρο στην διασταύρωση των οδών Μάρνης και Βερανζέρου ο πρώτος και στην πλατεία Μεταξουργείου ο δεύτερος µε αποτέλεσµα να επιβαρύνουν τον αποδέκτη τους µε παροχή περίπου 28.00 µ 3 /δλ. (για Τ= 10 χρονια). Έτσι καθίσταται ανεπαρκής ο αγωγός του Κυκλοβόρου σε µήκος περι τα 1,100µ (µέχρι την Λ. Κωνσταντινοπόλεως). Η Υ ΡΕΞ είχε προτείνει την κατασκευή νέου αγωγού για τον συλλεκτήρα Η2 από την οδό Γ Σεπτεµβρίου και κατάντη (µε κατάργηση συγχρόνως του σίφωνα κάτω από τις γραµµές των ΗΣΑΠ) µε εκβολή στο φρεάτιο του προβλεπόµενου (τότε) επερχειλιστή Η. Στον συλλεκτήρα Η2 θα γινόταν η εκβολή του υποσυλλεκτήρα Η2.1 στη γωνία Μ. Αλεξάνδρου εληγεώργη. Ο αγωγός αυτός κρίθηκε απαραίτητος από την εγκεκριµµένη οριστική µελέτη «Βελτίωση των Υφιστάµενων Υπερχειλιστών του κεντρικού Παντορροικου Συστήµατος της Αθήνας», που πρότείνε επίσης την κατασκευή του µε την ίδια χάραξη (εκτός από το τελευτέο τµήµα του διά της οδού Πρ. ανιήλ ώστε να εκβάλλει κάθετως στην εκτροπή του Κυκλοβόρου) και διατοµή ΣΚ 240/272, Qπ = 30.30 > 28.00 µ 3 /δλ. 2.10 Ζώνη Θ Έκταση λεκάνης οµβρίων (παντορροϊκό): 112 εκτ. Ο παντορροϊκος συλλεκτήρας της ζώνης αυτής ( D240 ) προβλεπόταν από τις µελέτες Υ ΡΕΞ και κατασκευάσθηκαν περίπου τα 2/3 αυτού (µε δύο διακοπές της συνέχειας του) µε εκβολή στο φρεάτιο του κατασκευασµένου υπερχειλιστή Θ και πέρας στην οδό Πειραιώς. Ο αγωγός αυτός κρίθηκε απαραίτητος από την εγκεκριµµένη οριστική µελέτη «Βελτίωση των Υφιστάµενων Υπερχειλιστών του κεντρικού Παντορροικου Συστήµατος της Αθήνας», που πρότείνε επίσης την ολοκληρωσή του µε αποκαταστάσεις της συνέχειας του και την κατασκευή του υπόλοιπου τµήµατος µέχρι την οδό Αδριανού (διά της οδού Ασωµάτων) µε διατοµή Ω160/240 (Qπ = 20.00 µ 3 /δλ=q για Τ= 5 χρονια και διοχετευτικότητα του κατασκευασµένου κατάντη τµήµατος Qπ = 23.00 < 24.20 µ 3 /δλ (για Τ= 10 χρονια). Στο πέρας του προτεινόµενου αγωγού εκβάλλουν οι δύο αγωγοί της οδού Ερµού και ο αγωγός της οδού Αδριανού και στην αρχή αυτού (πέρας του κατασκευασµένου τµήµατος) ο αγωγός της οδού Πειραιώς.

6 3. Συµπεράσµατα-Προτάσεις Η λειτουργία και η απόδοση του παντοροϊκού συστήµατος απορροής του κέντρου της Αθήνας πρέπει να βελτιωθεί ώστε να ανταποκρίνεται στις σηµερινές ανάγκες µιας σύγχρονης ευρωπαϊκής πόλης, µε βασικές προτεραιότητες: Την αποκατάσταση βασικών αποδεκτών και συλλεκτήριων αγωγών µε συνακόλουθο αποτέλεσµα την αποφυγή των πληµµυρικών φαινοµένων και εξασφάλιση συνθηκών υγιεινής στις χαµηλές επιβαρυνόµενες περιοχές (Βοτανικός, Κεραµεικός, πλ. Βάθης, πλ.αττικής). Την εξασφάλιση επάρκειας απορροής για την δυνατότητα ανάπτυξης του συστήµατος απορροής και σε απώτερα σηµεία των υπολεκανών, όπου οι πολεοδοµικές αναπτύξεις αλλά και η αύξηση του συντελεστή απορροής δηµιουργούν πλέον νέες ανάγκες. Προϋπόθεση αποτελούν: Η επιβεβαίωση γνώσης και αποτύπωση της σηµερινής µορφής του συστήµατος, σε συνδυασµό µε τις νέες συνθήκες που δηµιουργήθηκαν από τα νέα πρόσφατα έργα (οδικά,σιδηροδροµικά, κάλυψη Κηφισού κ.λ.π.) Η επικαιροποίηση των υφιστάµενων µελετών του παντοροϊκού σε σχέση µε τις νέες ανάγκες και τις νέες συνθήκες και η έξέταση της δυνατότητας αυτόνοµης απορροής οµβρίων(χωριστικό σύστηµα) και αποσυµφόρησης του υφιστάµενου παντοροϊκού. Στα παραπάνω πλαίσια και λαµβάνοντας υπόψη τα δεδοµένα των πρόσφατων µελετών, ενδείκνυται να εξετασθούν σε ιεράρχηση τα παρακάτω έργα: Πρωτίστως η κατασκευή της εκτροπής του «Κυκλοβόρου», δηλ.του κεντρικού αγωγού υπερχείλησης σήµερα για τις ζώνες Η1, Η2 και Θ, θεωρείται σαν το βασικότερο έργο για την υδραυλική αποκατάσταση του συστήµατος. Αποκαθιστά την εκκρεµότητα της έλλειψης απαγωγής της υπερχείλησης από τον υπερχειλιστή Θ καθώς και της ατελούς διεξόδου του Η προς το ρ. Πρ. ανιήλ µέσω της Λ.Αθηνών. Το έργο αυτό έχει το πλεονέκτηµα του εφικτού συγκριτικά µε τον αγ. Υπερχείλησης Θ (έχει εξεταστεί από µελέτη της Ε.Υ..Α.Π.,αλλά διαπιστώθηκε τεχνικά δυσχερές και επιβαρυµένο µε ειδικές συνθήκες εκσκαφών, αντιστηρίξεων, επιβάρυνσης της πόλης και αρχαιολογικών δυσχερειών στην περιοχή Ιεράς Οδού-Σπ.Πάτση). Παρόµοιες συνθήκες θα είχε και ο αγωγός υπερχείλησης του Η µέσω της Λ.Αθηνών. Η εκτροπή του Κυκλοβόρου αντιθέτως, κατά µήκος της Λ.Κωνσταντ/λεως προς κοινή εκβολή µε το ρ. Πρ. ανιήλ στον Κηφισό έχει τα πλεονεκτήµατα της αποφυγής όλων των πρόσθετων επιβαρύνσεων της πόλης λόγω συνδυασµού κατασκευής µε το προβλεπόµενο σιδηροδροµικό έργο του Ο.Σ.Ε. και της ύπαρξης ήδη κατασκευασµένης κοινής εκβολής στον Κηφισό αµέσως κατάντη της Π.Ράλλη. Το έργο εκτροπής του Κυκλοβόρου έχει τεθεί επίµονα από την Ε.Υ..Α.Π., έχει προµελετηθεί από το Υ.ΠΕ.ΧΩ..Ε. και αισιοδοξούµε να προχωρήσει προς κατασκευή σύντοµα µαζί µε το σιδηροδροµικό έργο, ως µοναδική ευκαιρία απόκτησης του αγωγού αποµάκρυνσης της υπερβάλλουσας παροχής οµβρίων του παντοροϊκού συτήµατος. Είναι προφανές ότι έτσι θα δοθεί η δυνατότητα αποκατάστασης βασικών εκκρεµοτήτων του παντοροϊκού συστήµατος, όπως είναι: Η αποκατάσταση της λειτουργίας της ζώνης Θ (Σύνταγµα-Ασωµάτων-Κεραµεικός), µέσω διοχέτευσης της παροχής από τον υπερχ.θ και αποσυµφόρησης του Η1. Η συνέχιση και αποτύφλωση κεντρικών αγωγών της ζώνης Η1 στις περιοχές οδού Πειραιώς- Πλ.Κουµουνδούρου. Ιδιαίτερη αντιµετώπιση απαιτείται για τα συστήµατα λειτουργίας υπερχείλισης (υπερχειλιστέςαγωγοί) µε προτεραιότητα στις θέσεις Ζ1 και Ζ2 (Σταθµός Λαρίσης-Πλ.Αττικής), όπου διαπιστώνονται σηµαντικά πληµµυρικά φαινόµενα, όπως και από τις µελέτες προτείνονται. Η επίγνωση σήµερα των δυσχερών συνθηκών για µεγάλης κλίµακας έργα στην πόλη, πέραν της ανάγκης µεγάλων οικονοµικών πόρων, επιβάλλει την συνολική εκτίµηση µε βάση πραγµατικά στοιχεία παροχών (παροχόµετρα), όπου έχουν κριθεί ανεπάρκειες µε µικρή περίοδο επαναφοράς Τ, και την προώθηση των περισσότερο αναγκαίων και αποτελεσµατικών έργων, λαµβάνοντας υπόψη και το στοιχείο πλέον της παλαιότητας αλλά και της πιθανότητας αναχαίτισης των παροχών οµβρίων, εάν είναι εφικτός ο διαχωρισµός και εκτροπή τους. Στην περίπτωση αυτή, για την επίγνωση των συνθηκών και των παροχών απορροής συµβάλλει και η µέθοδος του HYDROPLAN, της οποίας την ανάπτυξη θα ακούσετε στην συνέχεια. Η µεθοδολογία αυτή γενικότερα αισιοδοξούµε να µας χρησιµεύσει σαν εργαλείο για την επιλογή έργων αποκατάστασης των δικτύων µας µε ιεράρχιση προτεραιοτήτων σε τεχνικοοικονοµική βάση, όπως έχουµε ήδη διαπιστώσει οτι εφαρµόζεται σε ευρωπαϊκές πόλεις. Είναι µάλιστα ιδιαίτερη ανάγκη εφαρµογής για επιλογή προτεραιοτήτων έργων στο παντοροϊκό σύστηµα, το οποίο συγκροτείται από πεπαλαιωµένους αγωγούς διαφόρων εποχών, γιαυτό και η πιλοτική µας εφαρµογή του HYDROPLAN επελέγη να γίνει σε περιοχή των ζωνών Ζ1 και Ζ2.