Α Π Ο Λ Ο Γ Ι Σ Μ Ο Σ Δ Ρ Α Σ Η Σ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΑΠΟΛΙΘΩΜΕΝΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΛΕΣΒΟΥ Α Π Ο Λ Ο Γ Ι Σ Μ Ο Σ Δ Ρ Α Σ Η Σ 2 0 0 9 ΣΙΓΡΙ ΛΕΣΒΟΥ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2010

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Απολογισμός Δράσης 2009.. 5 Βραβείο EDEN Ευρωπαϊκοί προορισμοί Αριστείας 2009. 6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι Λειτουργία - Ενημέρωση Εξυπηρέτηση επισκεπτών.. 7 ΔΡΑΣΗ 1: Λειτουργία Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου - Επισκεψιμότητα 7 ΔΡΑΣΗ 2: Προσωπικό.. 10 ΔΡΑΣΗ 3: Λειτουργία Κέντρου Πληροφόρησης Μυτιλήνης 11 ΔΡΑΣΗ 4: Λειτουργία Πάρκων Απολιθωμένου Δάσους.. 11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ Έρευνα, ανασκαφές, συντηρήσεις, ανάδειξη & προστασία απολιθωμάτων. 12 ΔΡΑΣΗ 1: Ανασκαφικές εργασίες στο Απολιθωμένο Δάσος. 12 ΔΡΑΣΗ 2: Εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης απολιθωμάτων 13 ΔΡΑΣΗ 3: Πρόγραμμα προστασίας απολιθωμάτων... 14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ Εκθέσεις Εκδηλώσεις Εκδόσεις & Δράσεις προβολής... 18 Α. Εκθέσεις Εκδηλώσεις. 18 ΔΡΑΣΗ 1: Καλοκαιρινές πολιτιστικές εκδηλώσεις 2009 «Γιορτές της Γης». 18 Έκθεση χαρτογραφικού υλικού «Σεισμοί και σεισμικός κίνδυνος στο Βόρειο Αιγαίο». 18 «Νύχτες Μουσείων» Νυχτερινές ενημερώσεις & περιηγήσεις 19 Παρουσιάσεις & Επιστημονική ενημέρωση - Δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης επισκεπτών για το Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου... 19 Εκδήλωση για την παρουσίαση της νέας διαδραστικής εφαρμογής και του βιβλίου «Ένα υποτροπικό δάσος 20 εκατομμυρίων ετών» 20 Βραδιά αστροπαρατήρησης στο Απολιθωμένο Δάσος.. 21 Περιοδική έκθεση «Νήσων Περίπλους Στεριές θαλασσινών» 22 Μουσική εκδήλωση με το Παραδοσιακό Μουσικό Συγκρότημα του Αναγνωστηρίου Αγιάσου.. 22 Έκθεση ζωγραφικής του Μάκη Αξιώτη.. 23 ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ (Ε.Η.Π.Κ.) 2009.. 24 ΔΡΑΣΗ 2: 10 η Γιορτή Αγροτουρισμού 2009. 25 2

ΔΡΑΣΗ 3: Διοργάνωση Περιοδικών Εκθέσεων... 28 Έκθεση «Γνωρίζω τους σεισμούς Αντιμετωπίζω το σεισμικό κίνδυνο»... 28 Έκθεση «Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου»... 28 ΔΡΑΣΗ 4: Διοργάνωση εκδηλώσεων. 29 Εκδήλωση για την κοπή της βασιλόπιτας Απολογισμός δράσης 2008.... 29 Εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Μνημείων - Εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας της Γης... 29 Εορτασμός της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων.... 29 ΔΡΑΣΗ 5: Συμμετοχή σε εκδηλώσεις.... 31 Εκδήλωση «Η αρμονία της φύσης» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών 31 Εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου του Καθηγητή Σπύρου Παυλίδη «ΠΑΝ-ΓΑΙΑ (Παγγαία), μια διαφορετική βιογεωλογική διαδρομή στον πλανήτη Γη» 32 Συνέδριο «Αειφόρος τουρισμός σε προστατευόμενες περιοχές και στρατηγικές τοπικής ανάπτυξης: Νέες προοπτικές ανάπτυξης». 32 Εκστρατεία «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ και ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ 2008. Το δέντρο της ζωής, σε τέσσερις εποχές» του Υπουργείου Πολιτισμού. 33 Εκδήλωση «Παραμύθια της Γης Μουσικά Παραμύθια για Δύο Πιάνα» στο Μουσείο Μπενάκη. 34 Εκδήλωση «Νύχτα Ερευνητών 2009» - Οργάνωση Πανεπιστήμιο Αιγαίου 34 ΔΡΑΣΗ 6: Εβδομάδα Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων. 36 ΔΡΑΣΗ 7: Συνέδρια & Σεμινάρια 39 3ο Διεθνές Μεταπτυχιακό Σχολείο «Διατήρηση της Φύσης Γεωλογικά Μνημεία: Σχέδια Διαχείρισης Γεωπάρκων και Προγράμματα Δράσης Αειφόρου Τουρισμού». 39 Υπογραφή μνημονίου συνεργασίας μεταξύ του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου και του Τεχνολογικού Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου 41 Σεμινάριο επιμόρφωσης εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Λέσβου «Φυσικό περιβάλλον της Λέσβου». 41 Β. Εκδόσεις - Δράσεις προβολής 43 ΔΡΑΣΗ 1: Εκδόσεις.. 43 ΔΡΑΣΗ 2: Προβολή του Μουσείου και του Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου.. 44 ΔΡΑΣΗ 3: Παρουσίαση στο Διαδίκτυο.. 46 ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV Εκπαιδευτικές δράσεις 47 ΔΡΑΣΗ 1: Εκπαιδευτικά Πολιτιστικά Δίκτυα σχολείων Δυτικής Λέσβου.. 47 ΔΡΑΣΗ 2: Εκπαιδευτικά Προγράμματα... 48 3

ΔΡΑΣΗ 3: Θεματικά Εκπαιδευτικά Προγράμματα 48 ΔΡΑΣΗ 4: Ενημερωτικές προβολές σε σχολεία... 50 ΔΡΑΣΗ 5: Θερινό εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Μικροί Παλαιοντολόγοι».. 50 ΔΡΑΣΗ 6: Πρακτική άσκηση φοιτητών... 51 ΔΡΑΣΗ 7: Εθελοντικές εργασίες στο Απολιθωμένο Δάσος... 52 ΔΡΑΣΗ 8: Ενημέρωση εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Λέσβου για το Απολιθωμένο Δάσος και συμμετοχή τους στην πρωτότυπη εκπαιδευτική δραστηριότητα για τους ΣΕΙΣΜΟΥΣ... 53 ΚΕΦΑΛΑΙΟ V Ευρωπαϊκά Προγράμματα... 55 ΔΡΑΣΗ 1: Έργα ΕΣΠΑ Κατάθεση νέων προτάσεων 55 ΔΡΑΣΗ 2: Πρόγραμμα ΓΓΕΤ/ΠΕΠ Β Αιγαίου «Αξιοποίηση σύγχρονων μεθόδων των γεωεπιστημών στη διαχείριση του σεισμικού κινδύνου με έμφαση στο δομημένο περιβάλλον των Νησιών του Βορείου Αιγαίου Πελάγους».. 56 ΔΡΑΣΗ 3: ΙΝΤΕRRΕG IIΙΒ- Medocc. Έργο NURMEDIT «Ενθάρρυνση για την Ανάπτυξη Πολυκεντρικών Συστημάτων Μικρομεσαίων Διακρατικών Αστικών Κόμβων». 56 ΔΡΑΣΗ 4: Πρόγραμμα LEADER+ «Γεωπάρκα: Ένας ιδανικός προορισμός για την ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων σε αγροτικές περιοχές της Ευρώπης»... 57 ΔΡΑΣΗ 5: Πρόγραμμα ΚΑΤΑΚΕΚΑUMENE Συνεργασία με το Γεωπάρκο Kula της Τουρκίας... 57 ΚΕΦΑΛΑΙΟ VΙ Συνεργασίες... 58 ΔΡΑΣΗ 1: Πανεπιστήμιο Αιγαίου 58 ΔΡΑΣΗ 2: Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ευεργέτουλα..... 59 ΔΡΑΣΗ 3: Μουσεία και Ερευνητικά Ιδρύματα.. 60 ΔΡΑΣΗ 4: Σωματείο «Οι Φίλοι του Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου». 60 Β. Διεθνείς Συνεργασίες. 61 ΔΡΑΣΗ 1: Δίκτυο Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων 61 ΔΡΑΣΗ 2: Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων της UNESCO... 61 4

ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΑΠΟΛΙΘΩΜΕΝΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΛΕΣΒΟΥ Α Π Ο Λ Ο Γ Ι Σ Μ Ο Σ Δ Ρ Α Σ Η Σ 2009 Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου ιδρύθηκε το 1994 και αποτελεί κοινωφελές νομικό πρόσωπο με σκοπό την μελέτη, έρευνα, ανάδειξη, έκθεση, συντήρηση και φύλαξη του Απολιθωμένου Δάσους της Λέσβου. Το Μουσείο λειτουργεί ως Ν.Π.Ι.Δ. εποπτευόμενο από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, σύμφωνα με τις διατάξεις του ιδρυτικού του Νόμου (Ν.2260/94, ΦΕΚ 204 /Α/5-12-1994) και του Κανονισμού Λειτουργίας του (Π.Δ. 183/95, ΦΕΚ 96/Α/30-5-1995). Τη χρονιά που πέρασε έγιναν σημαντικές προσπάθειες με βασικό στόχο το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου να αποτελέσει φορέα ανάδειξης, συντήρησης, προστασίας και προβολής του Απολιθωμένου Δάσους και ένα σημαντικό ερευνητικό και εκπαιδευτικό φορέα, πόλο έλξης και μοχλό ανάπτυξης για τη Λέσβο. Το Μουσείο, που έχει την έδρα του στο ακριτικό Σίγρι της Λέσβου, καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για την ανάδειξη του μνημείου και την εξυπηρέτηση των 90.000 περίπου επισκεπτών της περιοχής του Απολιθωμένου Δάσους και των 32.532 επισκεπτών στις εγκαταστάσεις του. Κατά το 2009 το Μουσείο σημείωσε ιστορικό μέγιστο επισκέψεων. Μέσα από σειρά δράσεων που συμβάλουν στην προστασία και την ανάδειξη του Απολιθωμένου Δάσους και της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής αλλά και προβολής της τοπικής παράδοσης και των τοπικών προϊόντων, το Μουσείο έχει μετατραπεί σε ουσιαστικό μοχλό τοπικής ανάπτυξης, προβάλλοντας το πρότυπο της ποιότητας. Πρόσφατα οι προσπάθειες του Μουσείου για την ανάδειξη του Απολιθωμένου Δάσους βραβεύθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την ανακήρυξη της Λέσβου - Απολιθωμένου Δάσους ως κορυφαίου προορισμού για το 2009, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Διαγωνισμού European Destinations of Excellence (EDEN) Ευρωπαϊκοί Προορισμοί Αριστείας. Ειδικότερα, το Μουσείο κατά τη διάρκεια του 2009 ανέπτυξε δραστηριότητα στους ακόλουθους τομείς: I) Λειτουργία - Ενημέρωση Εξυπηρέτηση επισκεπτών IΙ) Έρευνα, ανασκαφές, συντηρήσεις, ανάδειξη και προστασία απολιθωμάτων. III) Εκθέσεις Εκδηλώσεις Εκδόσεις και δράσεις προβολής IV) Εκπαιδευτικές δράσεις V) Ευρωπαϊκά Προγράμματα VI) Συνεργασίες 5

ΒΡΑΒΕΙΟ EDEN ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΙ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ 2009 Κορυφαίος τουριστικός προορισμός της Ελλάδας για το 2009 η Λέσβος και το Απολιθωμένο Δάσος Η Λέσβος και το Απολιθωμένο Δάσος ανακηρύχθηκαν ως Κορυφαίος αειφόρος τουριστικός προορισμός της Ελλάδας για το 2009, στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού προγράμματος European Destinations of Excellence (EDEN) Ευρωπαϊκοί Προορισμοί Αριστείας. Το θέμα του διαγωνισμού για το έτος 2009 ήταν «Ο Τουρισμός και οι Προστατευόμενες Περιοχές» («Τοurism and the protected areas»). Τα Κράτη-Μέλη του EDEN κλήθηκαν να επιλέξουν για το 2009 έναν προορισμό, που εντός των ορίων του υπάρχει επίσημα χαρακτηρισμένη «προστατευόμενη περιοχή» και στις περιοχές που συνορεύουν μ αυτή αναπτύσσεται βιώσιμος τουρισμός, ο οποίος χρησιμοποιεί την εν λόγω περιοχή ως συγκριτικό πλεονέκτημα τουριστικής ανάπτυξης. Συνολικά στο Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης υποβλήθηκαν προτάσεις για 18 περιοχές της Ελλάδας, οι οποίες και αξιολογήθηκαν από την αρμόδια επιτροπή. Για την επιλογή του προορισμού της Λέσβου ως κορυφαίου τουριστικού προορισμού συνέβαλαν οι δράσεις ανάδειξης και προβολής της προστατευόμενης περιοχής του Απολιθωμένου Δάσους, τόσο στον χερσαίο όσο και στον υποθαλάσσιο χώρο και η υποδειγματική ανάδειξη και προστασία των απολιθωμάτων, η λειτουργία του Μουσείου και η ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών, οι τουριστικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες που υλοποιούνται στην περιοχή, οι δράσεις ενημέρωσης, ανάδειξης και προβολής, κλπ. Οι τουριστικοί προορισμοί οι οποίοι έχουν αναδειχθεί μέσω του προγράμματος θα προβληθούν τόσο σε εθνικό επίπεδο στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης όσο και σε ευρωπαϊκό μέσω των δράσεων προβολής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 6

Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Λειτουργία Ενημέρωση Εξυπηρέτηση επισκεπτών Ι ΔΡΑΣΗ 1: Λειτουργία Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου - Επισκεψιμότητα Το Μουσείο λειτούργησε αποτελεσματικά με στόχο την παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας στους επισκέπτες, ολοκληρωμένη ενημέρωση και εξυπηρέτηση. Η ικανοποίησή τους αποτυπώνεται τόσο στις προσωπικές ευχαριστίες όσο και στο βιβλίο εντυπώσεων. Η ενημέρωση των επισκεπτών στο χώρο του Μουσείου και οι παρερχόμενες υπηρεσίες περιλαμβάνουν : Ενημερωτική προβολή με χρήση οπτικοακουστικών μέσων σε όλους τους επισκέπτες. Ενημέρωση επισκεπτών στις μόνιμες εκθέσεις (Ελληνικά, Αγγλικά). Ενημέρωση επισκεπτών στις περιοδικές εκθέσεις. Λειτουργία αναψυκτηρίου και πωλητηρίου. Ενημέρωση επισκεπτών στον εκθεσιακό χώρο του Μουσείου «Η εξέλιξη τη ζωής Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου» Κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου εφαρμόστηκε το διευρυμένο ωράριο από 9.00 πμ έως 7.00 μμ. όλες τις ημέρες της εβδομάδας, συμβάλλοντας έτσι στην αύξηση της επισκεψιμότητας στο Μουσείο. Επίσης, για όλες τις Κυριακές του Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου οι επισκέπτες του Μουσείου είχαν την ευκαιρία για δωρεάν ενημέρωση και περιήγηση στους εκθεσιακούς χώρους του Μουσείου. 7

Επισκεψιμότητα Απολιθωμένου Δάσους Κατά τη διάρκεια του 2009 γνώρισαν το Απολιθωμένο Δάσος 88.172 άτομα, τα οποία επισκέφτηκαν τους παρακάτω χώρους του Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου: Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου Σύνολο: 32.532 άτομα Πάρκο Απολιθωμένου Δάσους Σύνολο: 32.210 άτομα Πάρκο Σιγρίου Σύνολο: 22.516 άτομα Πάρκο Πλάκας Σιγρίου και Νησιώπη Σύνολο: 626 άτομα Κέντρο Πληροφόρησης Μυτιλήνης Σύνολο: 288 άτομα Η κατανομή των επισκεπτών στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου ανά μήνα για το έτος 2009 φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα: 14.000 12.000 11.928 Αριθμός επισκεπτών 10.000 8.000 7.352 6.000 4.000 3.129 3.785 2.044 2.000 1.344 294 255 610 878 619 294 0 Ιανουάριος Φεβρουάριος Μάρτιος Απρίλιος Μάιος Ιούνιος Ιούλιος Αύγουστος Σεπτέμβριος Οκτώβριος Νοέμβριος Δεκέμβριος Κατανομή επισκεπτών Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου έτους 2009 ανά μήνα (Σύνολο: 32.532 άτομα) 8

Το Μουσείο για το έτος 2009 κατέγραψε τη μέγιστη επισκεψιμότητα από τη λειτουργία του. Η κατανομή των επισκεπτών στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου για τα έτη 1999 έως 2009 φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα: 40.000 Αριθμός επισκεπτών 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 12.426 21.062 25.244 32.050 28.360 27.909 28.921 27.451 30.171 30.918 32.532 5.000 0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Κατανομή επισκεπτών Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου για τα έτη 1999 έως 2009 Περιήγηση επισκεπτών του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου στην εκθεσιακή ενότητα που είναι αφιερωμένη στην απολίθωση 9

ΔΡΑΣΗ 2: Προσωπικό Οι δραστηριότητες του Μουσείου υλοποιούνται από το προσωπικό με σύμβαση αορίστου χρόνου και από προσωπικό με σύμβαση ορισμένου χρόνου που προσλαμβάνεται για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών κατά την καλοκαιρινή περίοδο και στα πλαίσια προγραμμάτων που υλοποιεί το Μουσείο. Εντός του 2009 πραγματοποιήθηκε πλήρωση 3 θέσεων προσωπικού με σύμβαση αορίστου χρόνου. Κατά τη διάρκεια του 2009 απασχολήθηκε στο Μουσείο το παρακάτω προσωπικό : Προσωπικό αορίστου χρόνου (ΣΥΝΟΛΟ: 9): ΠΕ Γεωλόγος Παλαιοντολόγος (2) ΠΕ Γεωλόγος (1) ΠΕ Διοικητικού - Οικονομικού (1) ΤΕ Συντηρητών Απολιθωμάτων (1) ΔΕ Δακτυλογράφων Στενογράφων (1) ΥΕ Φυλάκων (2) ΥΕ Εργατών (1) Προσωπικό ορισμένου χρόνου (ΣΥΝΟΛΟ: 15): ΠΕ Γεωλόγου (1) ΠΕ Συντηρητής απολιθωμάτων (1) ΤΕ Πληροφορικής (1) ΔΕ Συντηρητές απολιθωμάτων (2) ΔΕ Φυλάκων (3) ΔΕ Προσωπικό Υπολογιστών (1) ΥΕ Συντηρητής κτιρίου (1) ΥΕ Εργάτης (4) ΥΕ Προσωπικό καθαριότητας (1) ΣΥΝΟΛΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ: 24 Βαλιάκος Ηλίας Βασιλειάδου Αικατερίνη Μπεντάνα Κωνσταντίνα Μολιού Μαρία Μαμμής Κωνσταντίνος Βαρνά Δέσποινα Αμπουλός Παναγιώτης Πλουσάκη Βασιλική Σαλαμπαρχός Νικόλαος Μαντζούκα Δήμητρα Κυριαζή Ευαγγελία Μπάτσιος Δημήτριος Νεράντζου Άννα Σκενδέρογλου Δημήτρης Γεωργίου Αντώνης Γκόγκος Μιχάλης Χατζημιχαήλ Βασίλειος Μπάτσιου Παρασκευή Αξιώτης Μιχάλης Γανταδέλου Μαρία Νεράντζου Ξένη Παρασκευά Παναγιώτα Πασλή Ελευθερία Γκόγκου Άρτεμις 10

ΔΡΑΣΗ 3: Λειτουργία Κέντρου Πληροφόρησης Μυτιλήνης Κατά το 2009 το Κέντρο Πληροφόρησης Μυτιλήνης λειτούργησε με κύριο στόχο την προβολή του Απολιθωμένου Δάσους και την οργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Μουσείου. Προς αυτή την κατεύθυνση υλοποιήθηκαν οι παρακάτω δράσεις: Εκπαιδευτικά προγράμματα Ενημέρωση κοινού Φιλοξενία περιοδικών εκθέσεων (Έκθεση απολιθωμάτων του Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου). ΔΡΑΣΗ 4: Λειτουργία Πάρκων Απολιθωμένου Δάσους Το Μουσείο είχε την ευθύνη λειτουργίας των Πάρκων του Απολιθωμένου Δάσους, της ενημέρωσης και εξυπηρέτησης των επισκεπτών τους. Για την ενημέρωση των επισκεπτών των Πάρκων Πλάκας και Σιγρίου επιμελήθηκε την έκδοση του δίγλωσσου (Ελληνικά - Αγγλικά) ομώνυμου οδηγού. Α. Πάρκο Απολιθωμένου Δάσους Το Μουσείο ανέλαβε σε συνεργασία με την Διεύθυνση Δασών Λέσβου την υλοποίηση εργασιών οι οποίες συμβάλλουν στην καλή λειτουργία και επισκεψιμότητα του Πάρκου καθώς και τη λειτουργία του κυλικείου. Συνολικά το Πάρκο του Απολιθωμένου Δάσους το 2009 το επισκέφτηκαν 32.210 άτομα. Σημειώνεται ότι το 50% των εσόδων του Πάρκου διατίθεται στο Μουσείο. Β. Πάρκο Σιγρίου Το Πάρκο Σιγρίου λειτούργησε και το 2009 με ευθύνη του Μουσείου. Το Πάρκο, συνολικής έκτασης 30 στρεμμάτων, λειτούργησε ως προέκταση των εκθέσεων του Μουσείου. Σε όλους τους επισκέπτες δόθηκε η δυνατότητα ενημέρωσης από το προσωπικό του Μουσείου κατά την περιήγηση στις απολιθωματοφόρες θέσεις. Συνολικά το Πάρκο Σιγρίου το επισκέφτηκαν 22.516 άτομα. Γ. Πάρκο Πλάκας Το Πάρκο Πλάκας λειτούργησε και το 2009 με ευθύνη του Μουσείου για περιορισμένο χρονικό διάστημα λόγω έλλειψης προσωπικού. Συνολικά το Πάρκο Πλάκας το 2009, το επισκέφτηκαν 618 άτομα. Σημαντικό πρόβλημα για την επισκεψιμότητα του χώρου παραμένει η αδυναμία πρόσβασης λεωφορείων στο χώρο του Πάρκου. Δ. Νησιώπη Την δυνατότητα να επισκεφτούν το θαλάσσιο τμήμα του Απολιθωμένου Δάσους και την νησίδα Νησιώπη είχαν οι επισκέπτες της Λέσβου το 2009. Οργανωμένες επισκέψεις με τουριστικό σκάφος οι οποίες πραγματοποιούνταν από το Λιμάνι Σιγρίου προς τη νησίδα Νησιώπη έδωσαν τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να θαυμάσουν τα μοναδικής ομορφιάς θαλάσσια τμήματα του Απολιθωμένου Δάσους, αλλά και να περιηγηθούν στην νησίδα. 11

Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο ΙΙ Έρευνα, ανασκαφές, συντηρήσεις, ανάδειξη & προστασία απολιθωμάτων Βασικός σκοπός της λειτουργίας του Μουσείου σύμφωνα με τον ιδρυτικό του νόμο αποτελεί η ανασκαφή, συντήρηση, προστασία και ανάδειξη του Απολιθωμένου Δάσους της Λέσβου. Κατά τo 2009 οι εργασίες του Μουσείου επικεντρώθηκαν στην συντήρηση των απολιθωμάτων στα Πάρκα του Απολιθωμένου Δάσους αλλά και στα κινητά ευρήματα που φυλάσσονται στο χώρο του Μουσείου. Για την εξυπηρέτηση του βασικού άξονα των εργασιών συντήρησης, προστασίας και ερευνητικών ανασκαφικών εργασιών στην περιοχή του Απολιθωμένου Δάσους κατά το 2009 πραγματοποιήθηκαν οι ακόλουθες δράσεις: ΔΡΑΣΗ 1: Ανασκαφικές εργασίες στο Απολιθωμένο Δάσος Το πρόγραμμα ανασκαφικών εργασιών του Μουσείου για το έτος 2009 περιλάμβανε την πραγματοποίηση σωστικών ανασκαφών στις ακόλουθες περιοχές του Απολιθωμένου Δάσους: Περιοχή Πάρκου Πλάκας (δυτικό τμήμα): Ανασκάφηκε στην παράκτια περιοχή κατακείμενος απολιθωμένος κορμός μήκους 2 μέτρων. Πριν την ανάδειξη του απολιθωμένου κορμού Ανάδειξη του απολιθωμένου κορμού Ανασκαφή απολιθωμένου κορμού στο δυτικό τμήμα του Πάρκου Πλάκας Περιοχή Σκανιάς (Στιγάδια), Σιγρίου: Εντοπίστηκε και μεταφέρθηκε στο Μουσείο τμήμα απολιθωμένου κορμού αποτελούμενο από 3 μέρη, μήκους 86cm και περιμέτρου 61cm. Περιοχή Βεϊλής Σιγρίου: 12

Εντοπίστηκαν και μεταφέρθηκαν στο Μουσείο αποτυπώματα φύλλων που ανήκουν στην οικογένεια των δαφνίδων. Ευρύτερη περιοχή Απολιθωμένου Δάσους: Εντοπίστηκε και μεταφέρθηκε στο Μουσείο τμήμα απολιθωμένου κορμού ύψους 23cm και περιμέτρου 59cm. ΔΡΑΣΗ 2: Εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης απολιθωμάτων Για την εφαρμογή μιας αποτελεσματικής πολιτικής προστασίας του Απολιθωμένου Δάσους της Λέσβου πραγματοποιήθηκαν έργα συντήρησης και αισθητικής αποκατάστασης των απολιθωμάτων στα πάρκα του Απολιθωμένου Δάσους καθώς και στον υπαίθριο χώρο και το αίθριο του Μουσείου. Αναλυτικότερα, υλοποιήθηκαν οι ακόλουθες εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης απολιθωμάτων: Πρόγραμμα συντήρησης απολιθωμάτων Πάρκου Πλάκας Σιγρίου: Εργασίες συντήρησης πραγματοποιήθηκαν στο δυτικό τμήμα του Πάρκου Πλάκας, όπου συντηρήθηκαν 3 ιστάμενοι και 1 κατακείμενος απολιθωμένος κορμός. Εργασίες συντήρησης και αισθητικής αποκατάστασης στον απολιθωμένο κορμό Νο 2α στο δυτικό τμήμα του Πάρκου Πλάκας Πρόγραμμα συντήρησης απολιθωμάτων Πάρκου Απολιθωμένου Δάσους: Συντηρήθηκαν 7 απολιθωμένοι κορμοί καθώς και ένα σύμπλεγμα απολιθωμένου ριζικού συστήματος. Οι εργασίες συντήρησης στους απολιθωμένους κορμούς Νο3, Νο4, στο σύμπλεγμα ριζών κάτω από κορμούς Νο 3 και Νο 4 καθώς επίσης και στους κορμούς Νο6α, Νο11, Νο13, Νο16, Νο37 πραγματοποιήθηκαν λόγω των σημαντικών μηχανικών βλαβών που εμφάνισαν, εξαιτίας των περιβαλλοντικών συνθηκών (υγρασία, παγετός) και καταπονήσεών τους. 13

Εργασίες συντήρησης και αισθητικής αποκατάστασης στους απολιθωμένους κορμούς Νο3 και 4 και στο σύμπλεγμα ριζών στο Πάρκο Απολιθωμένου Δάσους Πρόγραμμα συντήρησης απολιθωμάτων Πάρκου Σιγρίου: Συντηρήθηκαν 3 απολιθωμένα ριζικά συστήματα (Νο 1, Νο 6 και Νο7) από τα οποία τα Νο 6 και Νο7 αντιμετώπιζαν σημαντικά προβλήματα συντήρησης εξαιτίας μεγάλων μηχανικών βλαβών. Πρόγραμμα συντήρησης απολιθωμάτων των συλλογών του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους: Το πρόγραμμα περιλάμβανε καθαρισμό και συντήρηση απολιθωμάτων που ανήκουν στις συλλογές του Μουσείου, των απολιθωμάτων που βρίσκονται στον περιβάλλοντα χώρο και το αίθριο του Μουσείου, καθώς και των πετρωμάτων. Ειδικότερα, πραγματοποιήθηκε συντήρηση στα ακόλουθα ευρήματα: 2 τμήματα απολιθωμένων κορμών στην αίθουσα Απολιθωμένου Δάσους 1 ριζικό σύστημα, 2 κατακείμενοι και 1 ιστάμενος απολιθωμένος κορμός στον υπαίθριο χώρο του Μουσείου, 2 απολιθωμένοι κορμοί και τμήμα στηλοειδούς λάβας από το αίθριο του Μουσείου. ΔΡΑΣΗ 3: Πρόγραμμα προστασίας απολιθωμάτων Στα πλαίσια του προγράμματος προστασίας απολιθωμάτων, πραγματοποιήθηκαν εργασίες καθαρισμού των απολιθωματοφόρων θέσεων στα Πάρκα του Απολιθωμένου Δάσους και τη νησίδα Νησιώπη, εργασίες τοποθέτησης ειδικών καλυμμάτων κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου για την προστασία των πιο ευαίσθητων απολιθωμένων κορμών και ριζικών συστημάτων από τις περιβαλλοντικές συνθήκες (υγρασία, παγετός, κλπ) καθώς και απαραίτητα έργα προστασίας. Ειδικότερα, υλοποιήθηκαν τις παρακάτω εργασίες: 14

Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου Κάλυψη απολιθωμάτων με ειδικό προστατευτικό κάλυμμα στους υπαίθριους χώρους του Μουσείου. Συντήρηση στις μεταλλικές πινακίδες στις θέσεις ανάδειξης των απολιθωμάτων στον αύλειο χώρο του Μουσείου. Αποψίλωση όλου του περιβάλλοντος χώρου του Μουσείου. Εργασίες συντήρησης και καθαρισμού του εκπαιδευτικού χώρου Γεώραμα και διαμόρφωση χώρου. Συντήρηση στις πύλες Νο 1, Νο2, Νο3, και Νο4. Συντήρησης της ενημερωτικής πινακίδας αριστερά της εισόδου του Μουσείου. Δημιουργία τοιχίου οροφής (16 τμ) για την απομάκρυνση όμβριων υδάτων προς αποφυγή εισχώρησης τους στο χώρο της σεισμικής τράπεζας. Διάνοιξη μικρού αυλακιού για την απομάκρυνση όμβριων υδάτων από τους ξενώνες και εφαρμογή μονωτικού σε αυτό. Βάψιμο εσωτερικά των ξενώνων Νο2, Νο3, και Νο4. Συντήρηση στις εξωτερικές πόρτες των ξενώνων Νο2, Νο3, και Νο4. Πάρκο Απολιθωμένου Δάσους Καθαρισμός απολιθωματοφόρων θέσεων. Επανατοποθέτηση ξύλινων προστατευτικών κιγκλιδωμάτων στην αρχική τους θέση που βρίσκονται περιμετρικά των ανασκαφικών θέσεων της μικρής διαδρομής. Πριν τον καθαρισμό Μετά τον καθαρισμό Εργασίες καθαρισμού ανασκαφικής θέσης Νο 1 στο Πάρκο Απολιθωμένου Δάσους 15

Καθαρισμός μονοπατιών. Συντήρηση πλακόστρωτου μονοπατιού από το αναψυκτήριο έως τον απολιθωμένο κορμό Νο 2. Διαμόρφωση μονοπατιού από τον κορμό Νο19 έως τις τουαλέτες. Επιδιόρθωση τοιχίων: α) του πλακόστρωτου μονοπατιού από το αναψυκτήριο έως τον απολιθωμένο κορμό Νο2 β) του τοιχίου από το εκθετήριο Νο1 έως τη διασταύρωση του μεγάλου κύκλου. Δημιουργία θεμελίου παραπλεύρως του ήδη υπάρχοντος τοιχίου στον κορμό Νο1 για την εκ νέου κατασκευή του. Αναβαθμίδες: α) Κατασκευή αναβαθμίδας στο μονοπάτι αριστερά του απολιθωμένου κορμού Νο 5, β) κατασκευή τεσσάρων αναβαθμίδων λίγο πιο κάτω από τη θέση πανοραμικής θέας, στο μονοπάτι της μικρής διαδρομής, γ) κατασκευή δεκαπέντε αναβαθμίδων από τον κορμό Νο19 έως τις τουαλέτες, δ) επιδιόρθωση και προσθήκη αναβαθμίδων στο μονοπάτι από τον κορμό Νο25 μέχρι τις τουαλέτες. Κατασκευή αυλακιών και απομάκρυνση εδαφικού υλικού από αυτά, για την καλύτερη διέλευση των όμβριων υδάτων από τους απολιθωμένους κορμούς Νο5, Νο6, Νο16, Νο17, Νο2, Νο69, Νο64, Νο65, Νο61, Νο62, Νο67, Νο63, Νο60, Νο65, πάνω από τους απολιθωμένους κορμούς Νο3, Νο4 και Νο7 έως Νο10, κατασκευή αυλακιού για την εγκατάσταση σε αυτό σωλήνα ύδρευσης (λάστιχο) που βρίσκεται στο μονοπάτι που οδηγεί στην δεξαμενή και κάλυψη αυτού με εδαφικό υλικό. Τοποθέτηση και απομάκρυνση αντλίας ύδατος στο ποτάμι για την μεταφορά νερού στη δεξαμενή (ενεργοποίηση της ανά δεκαπενθήμερο). Αποψίλωση όλων των μονοπατιών που οδηγούν σε ανασκαφικές θέσεις και θέσεις θέας, καθώς και αποψίλωση μεγάλων θάμνων στα μονοπάτια για την καλύτερη διέλευση των επισκεπτών. Αποψίλωση και απομάκρυνση βράχων στα μονοπάτια της περιπατητικής διαδρομής από το Πάρκο Απολιθωμένου Δάσους έως την περιοχή Τσιχλιώτα (επαρχιακή οδός Σιγρίου Ερεσού). Απομάκρυνση των πετρόχτιστων μικρών τοιχίων και των μεταλλικών κιγκλιδωμάτων, τα οποία στηρίζονταν πάνω σε αυτά λόγω μηχανικής βλάβης που υπέστη το εκθετήριο (πάνω από τη θέση πανοραμικής θέας). Αντικατάσταση ξύλινης οροφής που βρίσκεται στο αναψυκτήριο, με νέα ξύλινη οροφή και εφαρμογή ειδικού υλικού για την προστασία της. Κάλυψη απολιθωμένων κορμών και ριζικών συστημάτων για την προστασία τους από τις καιρικές συνθήκες κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου με ειδικό προστατευτικό κάλυμμα. Επεμβάσεις συντήρησης στο κιόσκι που βρίσκεται στη διασταύρωση για το Πάρκο. 16

Πάρκο Σιγρίου Καθαρισμός απολιθωματοφόρων θέσεων. Αποψίλωση μονοπατιών που οδηγούν σε ανασκαφικές θέσεις και θέσεις θέας. Διαμόρφωση δύο μονοπατιών που οδηγούν προς τη θέση ενδιαφέροντος Νο10-11. Κατασκευή πετρόχτιστου τοιχίου για την συγκράτηση όμβριων υδάτων και εδαφικού υλικού στο μονοπάτι που οδηγεί προς τη θέση ενδιαφέροντος Νο10-11 καθώς και στο μονοπάτι που οδηγεί στα ριζικά συστήματα Νο 1, Νο2 και Νο3. Κατασκευή τριών αναβαθμίδων στα μονοπάτια. που οδηγούν προς τη θέση ενδιαφέροντος Νο10-11 καθώς και τριών αναβαθμίδων στο μονοπάτι που οδηγεί στα ριζικά συστήματα Νο 1, Νο2 και Νο3. Συντήρηση στις δύο πόρτες εισόδου του Πάρκου. Συντήρηση ενημερωτικών πινακίδων. Πάρκο Πλάκας Σιγρίου Καθαρισμός απολιθωματοφόρων θέσεων (δυτικό και ανατολικό τμήμα). Αποψίλωση μονοπατιών που οδηγούν σε ανασκαφικές θέσεις και θέσεις θέας. Συντήρηση ενημερωτικών πινακίδων. Πριν τον καθαρισμό Μετά τον καθαρισμό Εργασίες καθαρισμού ανασκαφικής θέσης (Νο ΠΑ3) στο ανατολικό τμήμα του Πάρκου Πλάκας Νησιώπη Καθαρισμός απολιθωματοφόρων θέσεων. Καθαρισμός νησίδας. 17

Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο ΙΙΙ Εκθέσεις Εκδηλώσεις Εκδόσεις & Δράσεις προβολής Α. Εκθέσεις Εκδηλώσεις ΔΡΑΣΗ 1: Καλοκαιρινές πολιτιστικές εκδηλώσεις 2009 «Γιορτές της Γης» Με επιτυχία ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα των καλοκαιρινών πολιτιστικών εκδηλώσεων του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου «Γιορτές της Γης 2009». Οι καλοκαιρινές πολιτιστικές εκδηλώσεις του Μουσείου υλοποιήθηκαν κατά το χρονικό διάστημα Ιούνιος έως Σεπτέμβριος 2009 στις εγκαταστάσεις του Μουσείου στο Σίγρι. Στόχος των εκδηλώσεων ήταν το Μουσείο να ανταποκριθεί θετικά στη λειτουργία ενός σύγχρονου Μουσείου στην ελληνική περιφέρεια μέσα από την υλοποίηση δράσεων σύγχρονου πολιτισμού, ενώ παράλληλα να προσφέρει τόσο στην τοπική κοινωνία όσο και στους επισκέπτες του νησιού τη δυνατότητα να γνωρίσουν τη Λέσβο και τον πολιτισμό της. Όλες οι εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν είχαν ιδιαίτερη απήχηση στην τοπική κοινωνία και τους επισκέπτες του νησιού ενώ προκάλεσαν τα θετικά σχόλια του τύπου και των ΜΜΕ, γεγονός που συνέβαλε στην προβολή του Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου αλλά και των δραστηριοτήτων του Μουσείου. Ειδικότερα, διοργανώθηκαν οι παρακάτω εκδηλώσεις: Έκθεση χαρτογραφικού υλικού «Σεισμοί και σεισμικός κίνδυνος στο Βόρειο Αιγαίο» ( Ιούνιος - Σεπτέμβριος 2009) Η Έκθεση χαρτογραφικού υλικού με θέμα «Σεισμοί και σεισμικός κίνδυνος στο Βόρειο Αιγαίο» για το σεισμικό κίνδυνο στο Βόρειο Αιγαίο και τα μέτρα αντιμετώπισης οργανώθηκε στα πλαίσια του ερευνητικού έργου «Αξιοποίηση σύγχρονων μεθόδων των γεωεπιστημών στη διαχείριση του σεισμικού κινδύνου, με έμφαση στο δομημένο περιβάλλον των νησιών του Βορείου Αιγαίου Πελάγους», της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας και της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου. Ανάδοχοι φορείς του έργου ήταν το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, η ΕΝΑ ΧΙΟΥ Α.Ε, η ΑΝΚΟ Α.Ε., το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Τομέας Γεωφυσικής και το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Μέσα από την έκθεση παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα για το χώρο του Βορείου Αιγαίου και ειδικότερα της Λέσβου, των ερευνητικών εργασιών για το σεισμικό κίνδυνο στο Βόρειο Αιγαίο αλλά και οι τρόποι μείωσης και διαχείρισης των δυσμενών επιπτώσεών των σεισμών στο δομημένο περιβάλλον. Η έκθεση περιλάμβανε πλούσιο χαρτογραφικό υλικό μέσα από το οποίο οι επισκέπτες της μπορούσαν να γνωρίσουν το φαινόμενο του σεισμού, τα ιστορικά και μυθολογικά στοιχεία που συνδέονται μ αυτό στην αρχαία Ελλάδα, αλλά και στις μυθολογίες των λαών. Παράλληλα, αναλυτικές απεικονίσεις και επεξηγηματικά σχήματα ενημέρωναν το κοινό για το τι είναι σεισμός, πως μεταφέρεται η σεισμική ενέργεια, πως μετράμε ένα σεισμό, τα όργανα σεισμικής καταγραφής, τα καταστροφικά φαινόμενα που ακολουθούν ένα σεισμό και κυρίως τι πρέπει να 18

κάνουμε για να προστατευτούμε από τους σεισμούς. Ειδικά τμήματα της έκθεσης είναι αφιερωμένα στη σεισμικότητα της Λέσβου, της Χίου και της Σάμου. «Νύχτες Μουσείων» Νυχτερινές ενημερώσεις & περιηγήσεις (Ιούλιος - Αύγουστος 2009, Κάθε Παρασκευή) Μια ακόμα χρονιά γιορτάστηκαν οι «Νύχτες Μουσείων» στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους στο Σίγρι. Ο εορτασμός αποτελεί πλέον θεσμό, ο οποίος διοργανώνεται υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και υλοποιείται κάθε χρόνο με συμμετοχή Μουσείων από όλη την Ευρώπη. Οι εκδηλώσεις στα πλαίσια του εορτασμού «Νύχτες Μουσείων» πραγματοποιήθηκαν στις εγκαταστάσεις του Μουσείου στο Σίγρι, κάθε Παρασκευή, τους μήνες Ιούλιο έως και Αύγουστο. Το πρόγραμμα περιλάμβανε νυχτερινές ενημερώσεις και περιηγήσεις στις μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις του και προβολή του οπτικοακουστικού υλικού "Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου - Η Πομπηία των φυτών". Παράλληλα, τις μέρες εορτασμού οι επισκέπτες του Μουσείου είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν παρουσιάσεις με την βοήθεια πολυμέσων και να συμμετάσχουν σε περιηγήσεις στις μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις του Μουσείου και το Πάρκο Απολιθωμένου Δάσους Σιγρίου. Παρουσιάσεις & Επιστημονική ενημέρωση - Δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης επισκεπτών για το Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου (Ιούλιος - Αύγουστος 2009) Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου συνεχίζοντας τις προσπάθειες του για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των επισκεπτών του Απολιθωμένου Δάσους οργάνωσε κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού σειρά παρουσιάσεων, διαλέξεων και επιστημονικής ενημέρωσης για το Απολιθωμένο Δάσος και τα γεωλογικά μνημεία της Λέσβου. Στόχος της προσπάθειας ήταν η ενημέρωση του κοινού για την αξία και τη μοναδικότητα του Απολιθωμένου Δάσους και οι τρόποι προστασίας των απολιθωμάτων από τον κίνδυνο καταστροφής. Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού οργανώθηκαν ειδικές διαλέξεις - παρουσιάσεις και προβολές οπτικοακουστικού υλικού με θέμα «Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου Η Πομπηία των Φυτών» οι οποίες πραγματοποιούνταν καθημερινά στην αίθουσα Οπτικοακουστικών μέσων. Οι παρουσιάσεις που πραγματοποιηθήκαν αναφέρονταν: 19

Στη δημιουργία του Απολιθωμένου Δάσους, τη διαδικασία της απολίθωσης και τον πλούτο των εντυπωσιακών νέων ευρημάτων που επιβεβαιώνουν τη μοναδικότητα του Απολιθωμένου Δάσους σε παγκόσμιο επίπεδο. Στο φυσικό φαινόμενο του σεισμού και τις δράσεις προστασίας και πρόληψης από τους σεισμούς. Τους ηφαιστειακού γεωτόπους της Λέσβου και τις εντυπωσιακές ηφαιστειακές δομές του νησιού. Επίσης, πραγματοποιήθηκε προβολή των ντοκιμαντέρ: «Βιοποικοιλότητα των νησιών του Βορείου Αιγαίου», μια παραγωγή του Πανεπιστημίου Αιγαίου. «Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου», σε σκηνοθεσία Γιώργου Δάμπαση. Επίσης, για πρώτη χρονιά οι επισκέπτες του Μουσείου είχαν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στη δραστηριότητα «Γνωρίζω τους σεισμούς Αντιμετωπίζω το σεισμικό κίνδυνο» και να βιώσουν την εμπειρία μιας σεισμικής δραστηριότητας στην σεισμική τράπεζα του Μουσείου. Εκδήλωση για την παρουσίαση της νέας διαδραστικής εφαρμογής και του βιβλίου «Ένα υποτροπικό δάσος 20 εκ. ετών» (29 Ιουλίου 2009) Η νέα multimedia εφαρμογή και το βιβλίο που τη συνοδεύει με τίτλο «Ένα υποτροπικό δάσος 20 εκατομμυρίων ετών» του Μουσείου παρουσιάστηκαν στις εγκαταστάσεις του στο Σίγρι την Τετάρτη 29 Ιουλίου 2009. Τόσο η διαδραστική εφαρμογή όσο και το βιβλίο είναι τρίγλωσσα, ελληνικά, αγγλικά και γερμανικά. Τα κείμενα βασίστηκαν στο σενάριο που προετοίμασε η επιστημονική ομάδα στα πλαίσια του έργου «Ηλεκτρονικός εξοπλισμός με multimedia» με ανάδοχο φορέα την ΑΝΚΟ ΑΕ. Τόσο η έντυπη όσο και η ηλεκτρονική έκδοση καλωσορίζουν τους αναγνώστες στο Απολιθωμένο Δάσος και μέσα από ένα διαφορετικό ταξίδι τους ξεναγούν και τους γνωρίζουν τα εντυπωσιακά φυτικά απολιθώματα του Απολιθωμένου Δάσους. Ποια όμως είναι η εξελικτική πορεία όλων αυτών των φυτών που έζησαν στο Βόρειο Αιγαίο πριν από 20 εκατομμύρια χρόνια; Πότε εμφανίστηκαν όλες αυτές οι φυτικές ομάδες στη Γη; Ποια είναι τα ζώα που κατοίκησαν στο υποτροπικό δάσος και ποιοι οι συγγενείς τους στον Ελλαδικό χώρο; Απαντήσεις σ αυτά τα ερωτήματα αλλά και η συναρπαστική ιστορία του Απολιθωμένου Δάσους και των ζώων του, ξεδιπλώνονται μέσα από τη μελέτη των απολιθωμάτων που συνεχώς έρχονται στο φως από τις ανασκαφικές εργασίες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας. Το βιβλίο περιλαμβάνει τις ενότητες Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου, Τα φυτικά απολιθώματα, Μνημείο της Φύσης, Η εξέλιξη της ζωής, Το υποτροπικό δάσος της Λέσβου, Ορεινό δάσος, Πεδινό δάσος, Παραλίμνιο δάσος, Τα ζώα του υποτροπικού 20

δάσους, Από την Αφρική στην Ευρώπη, Μελλοντική έρευνα. Το βιβλίο περιλαμβάνει έγχρωμες φωτογραφίες από το αρχείο του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου καθώς και πρότυπα διαγράμματα που σχεδιάστηκαν ειδικά για την εφαρμογή και το βιβλίο από την επιστημονική ομάδα της Verdandi Planning & Development of Museums and Exhibitions. Βραδιά αστροπαρατήρησης στο Απολιθωμένο Δάσος (31 Ιουλίου 2009) Με ιδιαίτερα μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε η εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Απολιθωμένο Δάσος με αφορμή τον εορτασμό του Διεθνούς Έτους Αστρονομίας την Παρασκευή 31 Ιουλίου 2009. Η εκδήλωση οργανώθηκε σε συνεργασία του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, της Αστρονομικής Εταιρείας Βορείου Αιγαίου «Γαλιλαίος» και του Σωματείου «Οι Φίλοι του Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου». Στόχος της εκδήλωσης ήταν να φέρουν τον απλό κόσμο και κυρίως τους νέους πιο κοντά στην αστρονομία, συμβάλλοντας έτσι στη συνολική παγκόσμια προσπάθεια για βελτίωση της πληροφόρησης ότι ο σκοτεινός ουρανός είναι ένας μεγαλοπρεπής, αλλά συχνά αγνοημένος πολιτιστικός πόρος για όλη την ανθρωπότητα. Αφορμή για την διοργάνωση της εκδήλωσης ήταν η απόφαση της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης (ΙUA) και της UNESCO, οι οποίοι όρισαν το 2009 σαν Παγκόσμιο Έτος Αστρονομίας, με αφορμή τα 400 χρόνια της παρατήρησης του ουρανού με τηλεσκόπιο από το Γαλιλαίο. Το Διεθνές Έτος Αστρονομίας 2009 ήταν ένας παγκόσμιος εορτασμός της αστρονομίας και των συνεισφορών της στην κοινωνία και τον πολιτισμό, που υποκινεί το παγκόσμιο ενδιαφέρον όχι μόνο για την αστρονομία αλλά και για την επιστήμη γενικά. Στο εορτασμό συμμετείχαν και τα Ευρωπαϊκά Γεωπάρκα, καθώς τα Γεωπάρκα είναι τόποι ιδανικοί για παρατήρηση του νυχτερινού ουρανού, λόγω έλλειψης τεχνητού φωτισμού και μειωμένης φωτορύπανσης. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης πραγματοποιήθηκαν αρχικά στις εγκαταστάσεις του Μουσείου στο Σίγρι παρουσιάσεις από τα μέλη της Αστρονομικής Εταιρείας Βορείου Αιγαίου «Γαλιλαίος» κ. Αντώνη Γεωργίου και κ. Βαγγέλη Καπιωτά με θέμα «Από το τηλεσκόπιο του Γαλιλαίου στο διαστημικό τηλεσκόπιο HUBBLE» και «Η εξέλιξη του σύμπαντος» αντίστοιχα, καθώς και συζήτηση με συντονιστή τον κ. Σταύρο Βαμβακέλλη. Στην συνέχεια ακολούθησε παρατήρηση του έναστρου ουρανού από τους συμμετέχοντες στο Πάρκο Πλάκας, όπου μακριά από τα φώτα της κατοικημένης περιοχής πραγματοποιήθηκε περιήγηση στον νυχτερινό ουρανό. Περιοδική έκθεση «Νήσων Περίπλους Στεριές θαλασσινών» (2 Αυγούστου 8 Οκτωβρίου 2009) Με ξεχωριστό ενδιαφέρον υποδέχθηκαν οι επισκέπτες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου την έκθεση φωτογραφίας «Νήσων 21

Περίπλους Στεριές θαλασσινών» που παρουσιάστηκε στις εγκαταστάσεις του Μουσείου στο Σίγρι. Η έκθεση, η οποία οργανώθηκε από την Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης Λέσβου ΕΤΑΛ ΑΕ (ως εκπροσώπου του Δικτύου Νήσων Περίπλους) σε συνεργασία με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, διήρκεσε από 2 Αυγούστου έως 8 Οκτωβρίου 2009. Η έκθεση περιλάμβανε φωτογραφικό υλικό 11 νησιωτικών περιοχών από τα Ιόνια νησιά, την Κρήτη, τις Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα και το Βόρειο Αιγαίο, μέσα από το οποίο αποτυπώνεται με μια διαφορετική ματιά η ομορφιά και η ιδιαιτερότητα της νησιωτικής Ελλάδας αλλά και η μοναδική ταυτότητα και ο πολιτισμός της. Η έκθεση ταξίδεψε τους επισκέπτες σε τοπία μαγευτικά, σε στιγμές μοναδικές που ενσαρκώνουν το «ελληνικό όνειρο» που αποκαλύπτει τη ζωή, σε μαγικές παραλίες, σε βόλτες, σε ειδυλλιακά λευκά σοκάκια, σε βεγγέρες σε παραθαλάσσια ουζερί στη μέση του καλοκαιριού, σε χώρους σκορπισμένους στις ελληνικές θάλασσες. Παράλληλα με την έκθεση παρουσιάστηκε ένα ειδικό video με θέμα «10.000 εντυπώσεις στεριές θαλασσινών». Επίσης, κατά τη διάρκεια της έκθεσης οι επισκέπτες της είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν τη νησιωτική Ελλάδα μέσα από τις πέντε ειδικές εκδόσεις του Δικτύου Νήσων Περίπλους, όπου παρουσιάζονται φωτογραφίες από τα αξιοθέατα των νησιών, την αρχιτεκτονική, τη γαστρονομία, τις δυνατότητες εναλλακτικού τουρισμού. Οι επισκέπτες της έκθεσης δήλωσαν εντυπωσιασμένοι τόσο από την παρουσίαση της έκθεσης όσο και από τη γνωριμία τους με τη νησιωτική Ελλάδα. Στο βιβλίο επισκεπτών ορισμένοι από τους επισκέπτες έγραψαν «Διαλέξατε την πιο ωραία Ελλάδα», «Λάτρεψα μέσω της Λέσβου τη χώρα που ζω ακόμα πιο πολύ», «Υπέροχες φωτογραφίες. Υπέροχα τα ποιήματα που τις συνοδεύουν. Πανέμορφη Ελλάδα!!». Μουσική εκδήλωση με το Παραδοσιακό Μουσικό Συγκρότημα του Αναγνωστηρίου Αγιάσου (10 Αυγούστου 2009) Μια εξαιρετική μουσική βραδιά απόλαυσαν όσοι επέλεξαν να βρεθούν το βράδυ της Δευτέρας 10 Αυγούστου 2009 στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους στο Σίγρι. Το Παραδοσιακό Μουσικό Συγκρότημα του Αναγνωστηρίου Αγιάσου, παρουσίασε ένα πλούσιο μουσικό πρόγραμμα προσαρμοσμένο στην ιδιαιτερότητα του χώρου. Η βραδιά εξελίχθηκε μαγευτικά. Οι ακροατές που κατέκλεισαν το 22

αμφιθέατρο και όλους τους διαθέσιμους χώρους του Μουσείου απόλαυσαν τα παραδοσιακά Μικρασιάτικα τραγούδια και το υπέροχο χορευτικό σχήμα του Αναγνωστηρίου Αγιάσου. Οι θεατές αποχαιρέτισαν την εκδήλωση ενθουσιασμένοι και έχοντας αποκομίσει τις καλύτερες εντυπώσεις από τη συναυλία, η οποία οργανώθηκε με την υποστήριξη της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου. Έκθεση ζωγραφικής του Μάκη Αξιώτη (17 Αυγούστου - 15 Σεπτεμβρίου) Με ιδιαίτερη επιτυχία ολοκληρώθηκε η έκθεση ζωγραφικής του Μάκη Αξιώτη, η οποία φιλοξενήθηκε στις εγκαταστάσεις του Μουσείου στο Σίγρι. Η έκθεση πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια των εκδηλώσεων «Γιορτές της Γης 2009» και διήρκησε από 17 Αυγούστου έως 15 Σεπτεμβρίου 2009. Ο Μάκης Αξιώτης ξεναγεί του επισκέπτες του Μουσείου στην έκθεση ζωγραφικής του Οι επισκέπτες της έκθεσης είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν τη σειρά δημιουργιών κυβιστικής τεχνοτροπίας του καλλιτέχνη. Μέσα από τους πίνακες της έκθεσης παρουσιάστηκαν 14 γνωστά στους κατοίκους της Λέσβου caffe και τρία συμβολικά έργα με θέμα την πείνα και τον πόλεμο. Από την πρώτη ματιά οι επισκέπτες της έκθεσης του Μάκη Αξιώτη εντυπωσιάζονταν και αισθάνονταν να ταξιδεύουν σε χώρους οικείους αλλά και να προβληματίζονται. ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ (Ε.Η.Π.Κ.) 2009 (25-27 Σεπτεμβρίου 2009) Με μεγάλη επιτυχία γιορτάστηκαν στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου από την Παρασκευή 25 Σεπτεμβρίου έως την Κυριακή 27 Σεπτεμβρίου 2009 οι Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2009. Το θέμα των φετινών εκδηλώσεων στην Ελλάδα ήταν «Μάγοι, ξόρκια και φυλακτά: Η μαγεία στον αρχαίο και 23

χριστιανικό κόσμο» και στα πλαίσια τους το Μουσείο πραγματοποίησε εκδηλώσεις με ειδικό θέμα «Η μαγεία των απολιθωμάτων: Από τη μυθολογική μέδουσα στην επιστημονική θεώρηση των απολιθωμάτων». Στη φετινή εκδήλωση συμμετείχαν το 1ο Γυμνάσιο Μυτιλήνης, το 2ο Γυμνάσιο Μυτιλήνης, το 3ο Γυμνάσιο Μυτιλήνης, το 4ο Γυμνάσιο Μυτιλήνης, το Πειραματικό Γυμνάσιο Μυτιλήνης και το Πειραματικό Λύκειο Μυτιλήνης, το ΚΑΠΗ Αγίας Τριάδος Θεσσαλονίκης, ο Σύλλογος Γυναικών Θερμής Λέσβου καθώς και μεμονωμένοι επισκέπτες του Μουσείου. Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου με την επιλογή του φετινού θέματος είχε ως στόχο να φέρει το κοινό σε επαφή με τα απολιθώματα και τους τρόπους απολίθωσης. Ιδιαίτερα, στόχος του ήταν να ευαισθητοποιήσει τους νέους για το Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου και την ανάγκη προστασίας των μοναδικών απολιθωμάτων που φιλοξενεί το νησί της Λέσβου. Οι επισκέπτες του Μουσείου καθ όλη τη διάρκεια των εκδηλώσεων είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν τους τρόπους απολίθωσης και τη μαγεία της απολίθωσης ενώ ιδιαίτερα η εκδήλωση στόχευε στη γνωριμία του κοινού και ιδιαίτερα των νέων με τον τρόπο δημιουργίας του Απολιθωμένου Δάσους. Στον εορτασμό των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς, συμμετείχαν όλες οι χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Πολιτισμού. Στη χώρα μας οι εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν για δέκατη τέταρτη συνεχόμενη χρονιά με την πραγματοποίηση εκδηλώσεων σε όλη τη χώρα. Εθνικός συντονιστής του προγράμματος ήταν το Τμήμα Δημοσίων Αρχαιολογικών Μουσείων και Συλλογών της Διεύθυνσης Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων. 24

ΔΡΑΣΗ 2: 10 η Γιορτή Αγροτουρισμού 2009 (Ιούνιος Σεπτέμβριος 2009) Με ιδιαίτερα μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε και φέτος η 10η Γιορτή Αγροτουρισμού «Οι καρποί της λεσβιακής γης» στις εγκαταστάσεις του Μουσείου στο Σίγρι της Λέσβου. Φέτος συμπληρώθηκαν 10 χρόνια από την έναρξη λειτουργίας της Γιορτής Αγροτουρισμού στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου. Ο εορτασμός της Γιορτής Αγροτουρισμού αποτελεί πλέον παράδοση και κάθε χρονιά γνωρίζει όλο και μεγαλύτερη επιτυχία αναδεικνύοντας τα προϊόντα της τοπικής παραγωγής και παράδοσης, αλλά και την καλλιτεχνική δημιουργία. Χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό επισκέπτονται τη Γιορτή και έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν, να δοκιμάσουν και να εμπιστευτούν εκλεκτά τοπικά προϊόντα, μέσα από έναν μακρύ κατάλογο επιλεγμένων ειδών που παρουσιάζονται. Γεύσεις, αρώματα και μικρά έργα τέχνης, αντιπροσωπευτικά δείγματα των προϊόντων που παράγονται και μπορεί ο επισκέπτης να προμηθευτεί: γλυκά του κουταλιού και μαρμελάδες, γλυκά ταψιού, τουρσιά, ζυμαρικά, εκλεκτό λαδοτύρι και άλλα τυροκομικά προϊόντα, ηδύποτα, κρασί και ούζο, αγνό λεσβιακό ελαιόλαδο και σαπούνι, μέλι, αφεψήματα, ξηρούς καρπούς, αλλά και υφαντά, κεντήματα, κεραμικά, ξυλόγλυπτα, κοσμήματα και άλλες κατασκευές. Γενική άποψη της 10ης Γιορτής Αγροτουρισμού Κύριος στόχος της Γιορτής Αγροτουρισμού, ήταν να έλθουν σε επαφή οι Λέσβιοι αλλά και οι καλοκαιρινοί επισκέπτες του νησιού με τα αγνά προϊόντα της λεσβιακής γης. Ιδιαίτερα στόχο της ήταν η προβολή των προϊόντων των Αγροτουριστικών Συνεταιρισμών, των προϊόντων βιολογικής γεωργίας, των τυποποιημένων αγροτικών προϊόντων καθώς και των παραδοσιακών προϊόντων του νησιού. Ταυτόχρονα, η Γιορτή Αγροτουρισμού μέσα από τις πολιτιστικές εκδηλώσεις που υλοποιήθηκαν παράλληλα, συνέβαλε στην ανάδειξη της τοπικής παράδοσης. 25

Άποψη της 10 ης Γιορτής Αγροτουρισμού στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου Οι επισκέπτες της 10ης Γιορτή Αγροτουρισμού είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν χρώματα, αρώματα και γεύσεις από την απλόχερη προσφορά της γης και τη χαρά να γνωρίσουν τα γνήσια προϊόντα του τόπου μας καθώς και τα βιολογικά και παραδοσιακά προϊόντα που παρασκευάζουν τα άξια χέρια των ντόπιων παραγωγών. ΠΙΝΑΚΑΣ 1: Κατανομή επισκεπτών ανά μήνα ΜΗΝΑΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΥ Γιορτή Αγροτουρισμού 2009 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ Ιούλιος 7.352 Αύγουστος 11.928 Σεπτέμβριος 3.785 Συνολικός αριθμός επισκεπτών 23.065 Κατά τη διάρκεια της γιορτής πλήθος κατοίκων και επισκεπτών του νησιού, Ελλήνων και ξένων, περιηγήθηκαν στα περίπτερα και ενημερώθηκαν για τα τοπικά προϊόντα του νησιού, τα οποία χαρακτηρίζονται από άριστη ποιότητα και είναι παρασκευασμένα με τις παραδοσιακές συνταγές της Λέσβου. Το κοινό, ενθουσιασμένο με την ποιότητα και την ποικιλία των προϊόντων, εξέφρασε θετικά σχόλια και παρατηρήσεις για την προσπάθεια αυτή του Μουσείου, για προβολή των τοπικών προϊόντων. 26

Η έκθεση των τοπικών προϊόντων Μέσα στους χώρους του Μουσείου στήθηκαν ειδικά περίπτερα για τους Λέσβιους παραγωγούς, τα οποία εντυπωσίασαν το κοινό τόσο με τα προϊόντα τους όσο και με την παρουσίαση των εκθεμάτων τους. Συγκεκριμένα στην έκθεση συμμετείχαν με περίπτερα: ΠΙΝΑΚΑΣ 2: Συμμετέχοντες στη 10η Γιορτή Αγροτουρισμού ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Κληροδότημα Α. Σημαντήρη Σαπωνοποιία Βατή Μαριάνθη Οικοτεχνία Παπαγιαννίδη Ελαιόλαδο Ανδριωτέλλης Ελαιόλαδο Ειρήνη Μελισσοκομικό Εργαστήρι Μελόσταγμα Οινοποιείο Μεθυμναίος Αποστακτήριο Κωνσταντιδέλλης Ποτοποιία Αρβανίτη Ισιδώρου ποτοποιία Βαρβαγιάννη Ποτοποιία Γιαννατσή Ποτοποιία ΕΠΟΜ ποτοποιία ΛΕΒΑ Ποτοποιία Πιτσιλαδή Χυτήρια Λέσβου Ελαιόλαδο «Αιολική Γη» ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΙ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ ΓΥΝΑΙΚΩΝ Αγιάσου Αγίας Παρασκευής Ανεμώτιας Μεσοτόπου Παρακοίλων Σκαλοχωρίου Φίλιας ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ - ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΑ Ζαχαριάδου Γεωργία Λιόλιος Στέλιος Τριανταφύλλου Λένα Μαντζώρος Θεόφιλος Με μια ματιά, ο επισκέπτης μέσα από την έκθεση μπόρεσε να γνωρίσει τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα της λεσβιακής παραγωγής και μεταποίησης, γεγονός που καθιστά τη Γιορτή Αγροτουρισμού σημαντικό κρίκο στην προσπάθεια για την προβολή και ανάπτυξη της τοπικής οικονομικής δραστηριότητας. Επίσης, συμβάλει αποφασιστικά στην προώθηση και ενίσχυση των αγροτουριστικών δραστηριοτήτων της Λέσβου. Για την προβολή της Γιορτής Αγροτουρισμού, των παραγωγών που συμμετείχαν στη Γιορτή και των προϊόντων της Λέσβου το Μουσείο προετοίμασα και κυκλοφόρησε ειδικό πολυσέλιδο έντυπο το οποίο διανέμεται δωρεάν σε όλους τους επισκέπτες. 27

ΔΡΑΣΗ 3: Διοργάνωση Περιοδικών Εκθέσεων Κατά το 2009 το Μουσείο διοργάνωσε 2 περιοδικές εκθέσεις, οι οποίες για όλο το έτος φιλοξενήθηκαν η μια στις εγκαταστάσεις του στο Σίγρι και η άλλη στο Κέντρο Πληροφόρησης στη Μυτιλήνη, και οι οποίες προσέλκυσαν το ενδιαφέρον του κοινού. Ειδικότερα, το Μουσείο διοργάνωσε τις παρακάτω περιοδικές εκθέσεις: Έκθεση «Γνωρίζω τους σεισμούς Αντιμετωπίζω το σεισμικό κίνδυνο» Η παρουσίαση της θεματικής έκθεσης «Γνωρίζω τους σεισμούς Αντιμετωπίζω το σεισμικό κίνδυνο» συνεχίστηκε για όλο το 2009 στις εγκαταστάσεις του Μουσείου στο Σίγρι. Στόχος του Μουσείου με την παρουσίαση της έκθεσης ήταν η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των κατοίκων της Λέσβου αλλά και των επισκεπτών του Μουσείου σε θέματα που αφορούν στους σεισμούς και το σεισμικό κίνδυνο. Η λειτουργία της έκθεσης συνεχίζεται και κατά το 2010. Έκθεση «Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου» Η περιοδική έκθεση «Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου» παρουσιάστηκε για όλο το έτος 2009 στις εγκαταστάσεις του Κέντρου Πληροφόρησης Μυτιλήνης. Στον ειδικό εκθεσιακό χώρο του Κέντρου Πληροφόρησης Μυτιλήνης παρουσιάστηκε πλούσιο φωτογραφικό υλικό με θέματα από τα Πάρκα του Απολιθωμένου Δάσους ενώ σε ειδικές προθήκες παρουσιάζονται απολιθώματα από την ευρύτερη περιοχή του Απολιθωμένου δάσους, όπως τεμάχη απολιθωμένου ξύλου με άριστη διατήρηση της δομής τους, ριζικά συστήματα και αποτυπώματα απολιθωμένων φύλλων. Η λειτουργία της έκθεσης συνεχίζεται και κατά το 2010. Υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων στην έκθεση «Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου» που 28

φιλοξενείται στο Κέντρο Πληροφόρησης Μυτιλήνης 29

ΔΡΑΣΗ 4: Διοργάνωση εκδηλώσεων Στόχος των εκδηλώσεων που οργανώθηκαν από το Μουσείο και φιλοξενήθηκαν στις εγκαταστάσεις του στο Σίγρι ήταν να μπορέσει να ανταποκριθεί θετικά στη λειτουργία ενός σύγχρονου Μουσείου στην ελληνική περιφέρεια. Ειδικότερα, κατά το 2009 πραγματοποιήθηκαν οι παρακάτω εκδηλώσεις: Εκδήλωση για την κοπή της βασιλόπιτας Απολογισμός δράσης 2008 (Σίγρι, 24 Ιανουαρίου 2009) Κατάμεστη από κόσμο ήταν για μια ακόμη χρονιά η αίθουσα οπτικοαουστικών μέσων του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, στην εκδήλωση για την Κοπή της Βασιλόπιτας και τον καθιερωμένο ετήσιο απολογισμό δράσεων για το έτος 2008 που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο, 24 Ιανουαρίου 2009. Παράλληλα, στα πλαίσια της εκδήλωσης, πραγματοποιήθηκε ο καθιερωμένος ετήσιος απολογισμός των δραστηριοτήτων του Μουσείου για το 2008 καθώς και των έργων που πραγματοποιήθηκαν. Εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Μνημείων (18 Απριλίου 2009) - Εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας της Γης (22 Απριλίου 2009) Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, στα πλαίσια του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Μνημείων (18 Απριλίου 2009) και της Παγκόσμιας Ημέρας της Γης (22 Απριλίου 2009) οργάνωσε για τους επισκέπτες του, όλη την εβδομάδα 21 26 Απριλίου 2009 παρουσιάσεις οπτικοακουστικού υλικού «Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου Ένα φυσικό μνημείο διηγείται την ιστορία της γης». Παράλληλα σε όλους του επισκέπτες έγινε διανομή του Γεωτουριστικού Οδηγού «Λέσβος: Πορεία Δυτικά» που παρουσιάζει τα γεωτουριστικά ενδιαφέροντα και τις δυνατότητες επίσκεψης στο Απολιθωμένο δάσος και στα γεωλογικά μνημεία που δημιούργησε η ηφαιστειακή δραστηριότητα στη Λέσβο. Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρα της Γης - Earth Day http://www.earthportal.org/forum/?p=737 καθιερώθηκε το 1970 με στόχο την ευαισθητοποίηση των πολιτών για τα περιβαλλοντικά προβλήματα του Πλανήτη μας και την ανάγκη προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Εορτασμός της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων (16-18 Μαΐου 2009) To Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου συμμετείχε και φέτος στις εκδηλώσεις για τον εορτασμό της «Διεθνούς Ημέρας Μουσείων» από 16 έως 18 Μαΐου 2009 οργανώνοντας ειδική εκδήλωση - συζήτηση με θέμα «Μουσεία & Τουρισμός» καθώς και περιήγηση - ενημέρωση του κοινού στις εκθέσεις του Μουσείου. Το θέμα των φετινών εκδηλώσεων που είχε επιλέξει ο ICOM, ο Διεθνής Οργανισμός των Μουσείων, για τον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων 2009 ήταν «Μουσεία και Πολιτιστικός Τουρισμός». Με την επιλογή του θέματος αυτού, ο ICOM ανέδειξε τη διαδραστική και αρμονική σχέση που πρέπει να αναπτύσσεται ανάμεσα στα μουσεία και τον τουρισμό, γεγονός που θα συμβάλει τόσο στη διάσωση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς όσο και στη διάδοση των αξιών που εκφράζουν. 30

Περιήγηση και ενημέρωση στις εκθέσεις του Μουσείου Το Σάββατο 16 και την Κυριακή 17 Μαΐου 2009 οι επισκέπτες του Μουσείου είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν παρουσιάσεις με την βοήθεια πολυμέσων και να συμμετάσχουν σε περιηγήσεις στις μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις του και στο Πάρκο Απολιθωμένου Δάσους Σιγρίου. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκαν προβολές οπτικοακουστικού υλικού με θέμα «Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου Η Πομπηία των φυτών». Εκδήλωση - συζήτηση με θέμα «Μουσεία & Τουρισμός» Μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση - συζήτηση με θέμα «Μουσεία & Τουρισμός» πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα, 18 Μαΐου 2009, στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, στα πλαίσια του εορτασμού της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων 2009. Παράλληλα, στα πλαίσια του εορτασμού το Μουσείο πραγματοποίησε επιστημονικές ενημερώσεις και περιηγήσεις στους εκθεσιακούς του χώρους και το Πάρκο Σιγρίου, με εξαιρετικά μεγάλη συμμετοχή επισκεπτών. Στόχος της εκδήλωσης συζήτησης ήταν η ανάπτυξη προτάσεων και η κατάθεση σκέψεων και προβληματισμών σχετικά με την προετοιμασία και τη βελτίωση των υποδομών και των παρεχόμενων υπηρεσιών στον τομέα του τουρισμού με απώτερο στόχο την αύξηση στην τουριστική κίνηση στην περιοχή της δυτικής Λέσβου, την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών και πώς μπορούν να συμβάλλουν προς αυτή την κατεύθυνση το Απολιθωμένο Δάσος και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας. Παραβρεθήκαν ο Δήμαρχος Ερεσού Αντίσσης κ. Σ. Καρδαράς, ο Πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου Σιγρίου κ. Α. Αθανασιάδης, εκπρόσωποι της Ένωσης Ξεναγών, τουριστικοί πράκτορες από την περιοχή της δυτικής Λέσβου καθώς και ιδιοκτήτες ξενοδοχείων, ενοικιαζόμενων δωματίων και χώρων εστίασης. Άποψη από την υλοποίηση της εκπαιδευτικής δραστηριότητας για τους σεισμούς των συμμετασχόντων της εκδήλωσης - συζήτησης με θέμα «Μουσεία & Τουρισμός» 31

ΔΡΑΣΗ 5: Συμμετοχή σε εκδηλώσεις Εκδήλωση «Η αρμονία της φύσης» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Αθήνα, 25 Ιανουαρίου 2009) Ιδιαίτερη επιτυχία σημείωσε η συναυλία που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 25 Ιανουαρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στα πλαίσια των Κυριακάτικων συναυλιών για νέους με θέμα «Η αρμονία της φύσης» με σολίστ την Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου, στο πιάνο. Η παρουσίαση του προγράμματος πραγματοποιήθηκε από την κα. Έφη Αβέρωφ- Μιχαηλίδου, η οποία σε όλη τη διάρκεια της συναυλίας ενθάρρυνε τους νέους για συμμετοχή. Η συναυλία περιλάμβανε έργα Shumman, Saint-Saens, Messiaen, Stravinsky, Prokofief, Bartok, Tchaikofki με θέμα τη φύση. Κεντρικό στοιχείο της συναυλίας ήταν το έργο «Λατρεία της γης» από την «Ιεροτελεστία της άνοιξης» του Stravinski. Πρόκειται για δύσκολο έργο για δύο πιάνα και την Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου συνόδευσε η Λητώ Θώμου στο β πιάνο. Πριν από την έναρξη η κα Αβέρωφ παρουσίασε το απολιθωμένο δάσος και τις προσπάθειες ανάδειξης και προστασίας του και κάλεσε τους ακροατές να το επισκεφθούν το προσεχές καλοκαίρι. Κατά την διάρκεια της εκτέλεσης του έργου «Λατρεία της γης» στην μεγάλη οθόνη της αίθουσας των Φίλων της Μουσικής παρουσιάστηκαν εικόνες από το Απολιθωμένο Δάσος, οι οποίες μάγεψαν το κοινό καθώς τους έδωσαν την ευκαιρία να περιηγηθούν νοερά και να γνωρίσουν τα μοναδικά απολιθώματα. Το βίντεο για το απολιθωμένο δάσος είχε επιμεληθεί ο Γ. Παπαδόπουλος και την σκηνοθεσία οι τεχνικοί του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Προβολή του Απολιθωμένου Δάσους κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών 32