Δυνατότητες και προοπτικές χρήσης του Φυσικού Αερίου ως εναλλακτικού καυσίμου στα οχήματα των δήμωνμελών

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΒΑΠ ΚΑΘΑΡΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΣΤΙΣ ΠΟΛΕΙΣ Δυνατότητες και προοπτικές χρήσης του Φυσικού Αερίου ως εναλλακτικού καυσίμου στα οχήματα των δήμωνμελών του ΣΒΑΠ Σάββας Σεϊμανίδης Δρ. Χημικός Μηχανικός, Τεχνικός Σύμβουλος ΣΒΑΠ Αθήνα, 1 Απριλίου 2016

Σκοπιμότητα για τη διερεύνηση των δυνατοτήτων και προοπτικών χρήσης του φυσικού αερίου ως εναλλακτικού καυσίμου στα οχήματα των Δήμων-μελών του ΣΒΑΠ Η αεριοκίνηση οχημάτων συνεπάγεται σημαντικά περιβαλλοντικά αλλά και οικονομικά οφέλη και γι αυτό αναπτύσσεται με σταθερά επιταχυνόμενους ρυθμούς στις χώρες-μέλη της ΕΕ αλλά και σε πολλά άλλα μέρη του κόσμου. Αυτό προκύπτει από τη φύση του φυσικού αερίου που είναι μακράν το καθαρότερο και το κατά κανόνα φθηνότερο από τα συμβατικά ορυκτά καύσιμα που χρησιμοποιούνται στην αυτοκίνηση. Η υποκατάσταση του ντήζελ και της βενζίνης από φυσικό αέριο ως καυσίμου για την κίνηση οχημάτων μειώνει δραστικά τόσο τις ποσότητες των εκπεμπόμενων αερίων ρύπων όσο και το κόστος τροφοδοσίας των οχημάτων σε καύσιμα. Η υποκατάσταση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική για τα μεγάλα αστικά κέντρα, το περιβάλλον των οποίων επιβαρύνεται ιδιαίτερα από την έκλυση αέριων ρύπων οχημάτων που διανύουν πολλά χιλιόμετρα μέσα στον ατικό ιστό, όπως τα δημόσια και δημοτικά οχήματα. 2

Κατανομή οχημάτων και σταθμών ανεφοδιασμού CNG στην Ευρώπη Χώρα Σύνολο NGVs Total NGV population (other than ships, trains and aircraft) LD+MD+HD* Vehicles LD Vehicles MD+HD Buses MD+HD Trucks CNG stations VRA ** Other Year Total Year EU countries Austria 8.323 8.321 8.100 167 54 2 2014 180 0 2014 Belgium 1.033 1.033 1.015 3 15 0 2014 16 17 2014 Bulgaria 61.320 61.320 61.000 280 40 0 2014 110 0 2014 Croatia 329 300 219 78 3 29 2014 3 0 2014 Crypus 0 0 0 0 0 0 2014 0 0 2014 Czech Republic 7.488 7.243 6.650 512 81 245 2014 88 123 2014 Denmark 104 104 61 26 17 0 2014 7 0 2014 Estonia 340 340 300 30 10 0 2014 5 1 2014 Finland 1.689 1.665 1.600 45 20 24 2014 25 10 2014 France 13.550 13.550 10.050 2.400 1.100 0 2014 310 200 2014 Germany 98.172 97.619 95.708 1.735 176 553 2014 920 0 2014 Greece 1.000 1.000 280 618 102 0 2014 7 0 2014 Hungary 5.118 5.118 5.000 86 32 0 2014 19 1.500 2014 Ireland 3 3 3 0 0 0 2013 0 3 2013 Italy 885.300 885.300 880.000 2.300 3.000 0 2014 1.040 100 2014 Latvia 29 29 29 0 0 0 2014 2 1 2014 Lithuania 380 380 80 300 0 0 2014 5 5 2014 Luxembourg 270 270 230 39 1 0 2014 7 0 2014 Malta 0 0 0 0 0 0 2014 0 0 2014 Netherlands 7.573 7.570 6.498 686 386 3 2014 141 558 2014 Poland 3.600 3.500 3.050 400 50 100 2014 86 40 2014 Portugal 586 486 46 354 86 100 2011 5 0 2011 Romania 0 0 0 0 0 0 2014 0 0 2014 Slovakia 1.426 1.426 1.100 261 65 0 2014 14 20 2014 Slovenia 58 58 29 24 5 0 2014 7 5 2014 Spain 3.990 3.836 905 1.609 1.322 154 2013 69 0 2013 Sweden 46.715 46.713 43.795 755 2.163 2 2014 205 21 2014 United Kingdom 718 678 20 37 621 40 2011 9 10 2011 Subtotal EU countries 1.149.114 1.147.862 1.125.768 12.745 9.349 1.252 3.280 2.614 EFTA countries Iceland 1.371 1.371 1.350 5 16 0 2014 6 1 2014 Lichtenstein 143 143 64 61 18 0 2011 3 0 2011 Norway 667 666 124 538 4 1 2014 17 0 2014 Switzerland 11.640 11.580 11.278 173 129 60 2014 139 0 2014 Total 13.821 13.760 12.816 777 167 61 165 1 Other European countries Armenia 244.000 244.000 192.000 17.300 34.700 0 2011 345 0 2011 Belarus 4.600 4.600 4.600 0 0 0 2011 42 0 2011 Bosnia & Herzegovina 35 35 34 1 0 0 2014 2 2 2014 Georgia 3.000 3.000 3.000 0 0 0 2008 50 0 2011 Macedonia 54 54 7 47 0 0 2011 1 0 2011 Moldova 2.200 2.200 2.200 0 0 0 2011 24 0 2011 Russia 90.050 90.000 65.000 10.000 15.000 50 2013 252 4 2012 Serbia 878 878 792 58 28 0 2014 10 3 2014 Turkey 3.850 3.850 1.850 2.000 0 0 2011 6 0 2011 Ukraine 388.000 387.981 19.400 232.788 135.793 19 2012 324 8 2012 Total 736.667 736.598 288.883 262.194 185.521 69 1.056 17 All European NGV countries 1.899.602 1.898.220 1.427.467 275.716 195.037 1.382 4.501 2.632 3

Κυκλοφορούντα οχήματα και σταθμοί ανεφοδιασμού CNG στην Ελλάδα Στην Ελλάδα σήμερα κυκλοφορούν περί τα 1000 οχήματα CNG, κυρίως λεωφορεία και απορριμματοφόρα. Κυκλοφορούν επίσης φορτηγά και επιβατικά οχήματα. Τα οχήματα αυτά ανεφοδιάζονται από ένα διαρκώς αναπτυσσόμενο δίκτυο πρατηρίων στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας. 4

Σκοπιμότητα για τη διερεύνηση των δυνατοτήτων και προοπτικών χρήσης του φυσικού αερίου ως εναλλακτικού καυσίμου στα οχήματα των Δήμων-μελών του ΣΒΑΠ Σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις κυκλοφορούν δημοτικά οχήματα φυσικού αερίου. Στο λεκανοπέδιο Αττικής κυκλοφορούν σήμερα περί τα 120 δημοτικά απορριμματοφόρα και λεωφορεία φυσικού αερίου, τα οποία συμβάλλουν ουσιαστικά στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και μειώνουν το κόστος των καυσίμων. Όμως, στη συντριπτική τους πλειοψηφία τα δημοτικά οχήματα στην περιοχή του λεκανοπεδίου εξακολουθούν να καταναλώνουν ντήζελ και βενζίνη. Ως εκ τούτου υπάρχουν μεγάλα περιθώρια για την περαιτέρω ανάπτυξη της χρήσης του φυσικού αερίου στους συγκεκριμένους στόλους με τα αντίστοιχα σημαντικά οφέλη. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί είτε με την ανανέωσή τους μέσω της αγοράς νέων / ελαφρά μεταχειρισμένων οχημάτων φυσικού αερίου είτε με τη μετατροπή των συστημάτων τροφοδοσίας υφιστάμενων οχημάτων σε μικτή χρήση (φυσικό αέριο και βενζίνη ή φυσικό αέριο και ντήζελ). Με αυτά τα δεδομένα και στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του ο ΣΒΑΠ αποφάσισε να διερευνήσει διεξοδικά τη δυνατότητα της περαιτέρω ανάπτυξης της χρήσης του φυσικού αερίου ως καυσίμου στα οχήματα των δήμων - μελών του. 5

Αντικείμενα της έρευνας του ΣΒΑΠ 1. Καταγραφή της διεθνούς και της Ελληνικής εμπειρίας στην κίνηση οχημάτων με φυσικό αέριο 2. Καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης στην περιοχή των δήμων-μελών του ΣΒΑΠ 3. Καταγραφή του τεχνικού σχεδιασμού που αφορά στην αεριοκίνηση οχημάτων και των τεχνολογιών μετατροπής συμβατικών οχημάτων σε αεριοκινούμενα 4. Διερεύνηση περιβαλλοντικών πλεονεκτημάτων των οχημάτων Φ.Α 5. Ασφάλεια των οχημάτων Φ.Α 6. Καταγραφή νομολογίας αεριοκίνησης 7. Οικονομικές παράμετροι και συγκριτικά στοιχεία με τα συμβατικά καύσιμα 8. Η Ελληνική και ξένη αγορά οχημάτων CNG 9. Τρόποι χρηματοδότησης των μετατροπών 10. Εναλλακτικές τεχνολογίες για καθαρές μεταφορές 6

Καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης στην περιοχή των Δήμων του ΣΒΑΠ Για το σκοπό αυτό συντάχτηκε σχετικό ερωτηµατολόγιο που απεστάλη στους δήµους. Από τον κάθε δήµο ζητήθηκαν στοιχεία για τους τύπους των οχηµάτων τους, τον αριθµό των οχηµάτων ανά τύπο οχήµατος, το εργοστάσιο και το έτος κατασκευής για κάθε όχηµα, τον κυβισµό ή/και το βάρος του και το χρησιµοποιούµενο καύσιµο. Επίσης ζητήθηκαν στοιχεία που αφορούν στη µέση κατανάλωση καυσίµου και στα διανυόµενα χιλιόµετρα ανά τύπο οχήµατος, καθώς και τη συχνότητα χρήσης των οχηµάτων. Ακόµη ζητήθηκαν στοιχεία που για τη συχνότητα, τη διάρκεια και το κόστος της συντήρησης των οχηµάτων, καθώς και στοιχεία που αφορούν στην προµήθεια και τον τρόπο ανεφοδιασµού µε καύσιµα. Τέλος ζητήθηκε να αναφερθούν ειδικά δροµολόγια εκτός των ορίων του ήµου. Μετά τη συµπλήρωση των ερωτηµατολογίων από τις δηµοτικές υπηρεσίες έγιναν επαφές και συναντήσεις µε τους αρµόδιους υπαλλήλους για την παροχή διευκρινίσεων και συµπληρωµατικών στοιχείων που αφορούσαν κατά κύριο λόγο στον έλεγχο των περιβαλλοντικών επιδόσεων των οχηµάτων (ΚΤΕΟ). Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τους ήµους εντάχθηκαν σε µια µεγάλη ηλεκτρονική βάση δεδοµένων, έτυχαν κατάλληλης επεξεργασίας και οδηγούν στα παρακάτω συµπεράσµατα 7

Κατανομή αριθμού οχημάτων των δήμων του ΣΒΑΠ ανά είδος οχήματος Συνολικός αριθμός οχημάτων : 773 8

Ηλικιακή κατανομή αριθμού οχημάτων των δήμων του ΣΒΑΠ Μέσος όρος ηλικίας οχημάτων : 12 χρόνια ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΟΦΟΡΑ 12 ΦΟΡΤΗΓΑ 12 ΕΠΙΒΑΤΙΚΑ 11 ΗΜΙΦΟΡΤΗΓΑ 13 ΔΙΚΥΚΛΑ 11 ΛΕΩΦΟΡΕΙΑ 13 ΣΑΡΩΘΡΑ 10 ΦΟΡΤΩΤΕΣ-ΕΚΣΚΑΦΕΙΣ 14 ΚΑΛΑΘΟΦΟΡΑ 14 ΥΔΡΟΦΟΡΕΣ 15 ΠΛΥΝΤΗΡΙΑ ΚΑΔΩΝ 14 ΡΥΜΟΥΛΚΑ 5 ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ 12 *Ν/Α : Μη διαθέσιμα αναλυτικά στοιχεία 9

Κατανάλωση καυσίμων και διανυόμενα χλμ οχημάτων ΣΒΑΠ (1) Κατανομή αριθμού οχημάτων ανά καταναλισκόμενο καύσιμο Τα δύο τρίτα των οχημάτων των Δήμων-Μελών του ΣΒΑΠ καίνε diesel. Τα υπόλοιπα καταναλώνουν κυρίως βενζίνη, όμως υπάρχουν και ορισμένα που χρησιμοποιούν CNG 10

Κατανάλωση καυσίμων και διανυόμενα χλμ οχημάτων ΣΒΑΠ (2) Τα πετρελαιοκινούμενα οχήματα του ΣΒΑΠ διανύουν κατά μέσο όρο 5,2 εκατ. χλμ ετησίως και καταναλώνουν περίπου 2,7 εκατ. λίτρα diesel. ΤΥΠΟΣ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΧΗΜΑΤΩΝ Μ.Ο. ΧΛΜ/ΟΧΗΜΑ /ΕΤΟΣ Μ.Ο. ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ DIESEL (ΛΙΤΡΑ/ ΟΧΗΜΑ/ΕΤΟΣ) ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΤΗΣΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ DIESEL (ΛΙΤΡΑ) ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΔΙΑΝΥΟΜΕΝΑ ΕΤΗΣΙΑ ΧΛΜ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΟΦΟΡΑ 187 13.102 6.960 1.301.520 2.450.074 ΦΟΡΤΗΓΑ 117 11.635 4.591 537.147 1.361.295 ΗΜΙΦΟΡΤΗΓΑ 22 5.379 1.286 282.92 118.338 ΛΕΩΦΟΡΕΙΑ 47 15.613 5.991 281.577 733.811 ΦΟΡΤΩΤΕΣ-ΕΚΣΚΑΦΕΙΣ 40 Ν/Α 4.887 195.480 Ν/Α ΠΛΥΝΤΗΡΙΑ ΚΑΔΩΝ 19 4.005 2.421 45.999 76.095 ΣΑΡΩΘΡΑ 48 6.781 5.767 276.816 325.488 ΥΔΡΟΦΟΡΕΣ 20 4.018 1.980 39.600 80.360 ΚΑΛΑΘΟΦΟΡΑ 21 4.403 1.999 41.979 92.463 ΡΥΜΟΥΛΚΑ 3 3.060 1.480 4.440 9.180 ΣΥΝΟΛΟ 524 67.996 37.362 2.752.850 5.247.104 *Ν/Α : Μη διαθέσιμα αναλυτικά στοιχεία 11

Κατανάλωση καυσίμων και διανυόμενα χλμ οχημάτων ΣΒΑΠ (3) Τα βενζινοκινούμενα οχήματα διανύουν κατά μέσο όρο 1,9 εκατ. χλμ ετησίως και καταναλώνουν περίπου 290 χιλιάδες λίτρα αμόλυβδης βενζίνης. ΤΥΠΟΣ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΧΗΜΑΤΩΝ Μ.Ο. ΧΛΜ/ΟΧΗΜΑ/ΕΤΟΣ Μ.Ο. ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΑΜΟΛΥΒΔΗΣ ΒΕΝΖΙΝΗΣ (ΛΙΤΡΑ/ΟΧΗΜΑ/ΕΤΟΣ) ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΤΗΣΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΜΟΛΥΒΔΗΣ (ΛΙΤΡΑ) ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΔΙΑΝΥΟΜΕΝΑ ΕΤΗΣΙΑ ΧΛΜ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΟΦΟΡΑ 1 6.936 986 6.936 986 ΦΟΡΤΗΓΑ 16 8.423 4.561 72.976 134.768 ΗΜΙΦΟΡΤΗΓΑ 60 11.297 1.532 91.920 677.820 ΕΠΙΒΑΤΙΚΑ 87 7.624 1.162 101.094 663.288 ΚΑΛΑΘΟΦΟΡΑ 1 2.316 626 626 2.316 ΔΙΚΥΚΛΑ 66 6.163 212 13.992 406.758 ΣΥΝΟΛΟ 231 42.759 9.079 287.544 1.885.936 12

Κατανάλωση καυσίμων και διανυόμενα χλμ οχημάτων ΣΒΑΠ (4) Τα υφιστάμενα οχήματα CNG διανύουν κατά μέσο όρο 0,4 εκατ. χλμ ετησίως και καταναλώνουν περίπου 190 χιλιάδες κιλά CNG. ΤΥΠΟΣ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΧΗΜΑΤΩΝ Μ.Ο. ΧΛΜ/ΟΧΗΜΑ/ΕΤΟΣ Μ.Ο. ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ (ΚΙΛΑ/ΟΧΗΜΑ/ΕΤΟΣ) ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΤΗΣΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ CNG (ΚΙΛΑ) ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΔΙΑΝΥΟΜΕΝΑ ΕΤΗΣΙΑ ΧΛΜ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΟΦΟΡΑ 16 23.481 11.813 189.008 375.696 ΛΕΩΦΟΡΕΙΑ 2 N/A 1.620 1.620 N/A ΣΥΝΟΛΟ 18 23.481 13.433 190.628 375.696 *Ν/Α : Μη διαθέσιμα αναλυτικά στοιχεία 13

Κατανάλωση καυσίμων και διανυόμενα χλμ οχημάτων ΣΒΑΠ (5) Το εκτιμώμενο συνολικό ετήσιο κόστος καυσίμων των δημοτικών οχημάτων ανέρχεται 3,8 εκατ. περίπου ΚΑΥΣΙΜΟ ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΤΗΣΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ (ΛΙΤΡΑ, ΚΙΛΑ) ΜΕΣΗ ΤΙΜΗ ΚΑΥΣΙΜΟΥ ΕΤΟΥΣ 2015* ( /LT, /KG) ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΕΤΗΣΙΟ ΚΟΣΤΟΣ ΣΒΑΠ ( ) DIESEL 524 2.752.850 1,160 3.193.306 ΑΜΟΛΥΒΔΗ 231 287.544 1,469 422.402 CNG 18 190.628 0,867 165.275 3.780.983 * Οι τιμές καυσίμων έχουν ληφθεί από το Παρατηρητήριο τιμών καυσίμων του ΥΠΕΝ (DIESEL αμόλυβδη για την Αττική) και από τη ΔΕΠΑ (CNG) 14

Βασικά συμπεράσματα (1) Τα μέλη του ΣΒΑΠ διαθέτουν ένα σημαντικό στόλο οχημάτων διαφόρων χρήσεων. Συγκεκριμένα στους δήμους του ΣΒΑΠ ανήκουν 773 απορριμματοφόρα, λεωφορεία, φορτηγά, ημιφορτηγά, επιβατικά, σάρωθρα, υδροφόρες, φορτωτές-εκσκαφείς, ρυμουλκά, καλαθοφόρα, πλυντήρια κάδων και δίκυκλα τα οποία εξυπηρετούν βασικές ανάγκες των δημοτών. Ποσοστό που ξεπερνά το ένα τέταρτο (27%) του συνόλου των οχημάτων του στόλου αποτελούν τα απορριμματοφόρα, ενώ τα δημοτικά φορτηγά, παρ όλον ότι ποσοστιαία δεν ξεπερνούν το ένα έκτο (16%) του συνόλου των οχημάτων του στόλου, δεν είναι στο σύνολό τους, ένας ευκαταφρόνητος αριθμός. Το ίδιο ισχύει και για τα επιβατικά (12%) και λιγότερο για τα λεωφορεία (8%) και τα υπόλοιπα είδη οχημάτων. 15

Βασικά συμπεράσματα (2) Τα οχήματα αυτά κινούνται κατά κανόνα εντός των ορίων των δήμων αν και ορισμένα από αυτά, και ιδιαίτερα τα απορριμματοφόρα, εκτελούν αναγκαστικά και δρομολόγια εκτός δημοτικών ορίων. Διανύουν συνολικά περισσότερα από 5,2 εκατ. χλμ μέσα στον αστικό ιστό του λεκανοπεδίου Αττικής. Η ηλικία των οχημάτων κυμαίνεται από 1 έως 40 χρόνια. Ο μέσος όρος ηλικίας του συνόλου των οχημάτων του στόλου, όπως προκύπτει από τα υπάρχοντα στοιχεία, είναι περίπου 12 χρόνια. Για τις επιμέρους κατηγορίες ποικίλλει από 5 έως 16 χρόνια. Στη μεγάλη τους πλειοψηφία (68%) είναι πετρελαιοκίνητα. Τα υπόλοιπα (29%) καταναλώνουν βενζίνη, με εξαίρεση ένα μικρό αριθμό απορριμματοφόρων (3%) που καίνε φυσικό αέριο. 16

Βασικά συμπεράσματα (3) Στοιχεία που προέκυψαν από την έρευνα της διεθνούς αγοράς μετατροπών οχημάτων ντήζελ σε χρήση CNG δείχνουν ότι με τις μετατροπές επιτυγχάνεται μείωση του κόστους καυσίμου από 15 % έως 25 %, μείωση εκπομπών μικροσωματιδίων μέχρι 40 %, μείωση εκπομπών CO 2 μέχρι 14 % και μείωση θορύβου 40 %. Αντίστοιχες μειώσεις στο κόστος καυσίμου και στις εκπομπές αέριων ρύπων επιτυγχάνονται και με τις μετατροπές βεζινοκίνητων οχημάτων σε χρήση CNG. Από την έρευνα των τιμών και της αγοράς των καυσίμων στην Ελλάδα προέκυψε ότι το CNG ήταν, είναι και προβλέπεται ότι θα παραμείνει φθηνότερο τόσο από το ντήζελ όσο και από τη βενζίνη.. Εκτιμάται ότι η, έστω και μερική, μετατροπή του στόλου αυτού σε χρήση φυσικού αερίου μπορεί να οδηγήσει ταυτόχρονα τόσο στη μείωση του κόστους καυσίμων και εξοικονόμηση δημοτικών πόρων όσο και στη μείωση της αέριας ρύπανσης στην περιοχή που καλύπτουν οι Δήμοι του ΣΒΑΠ. Η πλέον κατάλληλη στρατηγική φαίνεται ότι είναι η επιλογή ορισμένων τύπων οχημάτων και συγκεκριμένα των απορριμματοφόρων, των φορτηγών, των λεωφορείων και των επιβατικών, που αποτελούν και τη μεγάλη πλειοψηφία των δημοτικών οχημάτων και διανύουν τα περισσότερα χιλιόμετρα, και η εφαρμογή σε αυτά των δύο πλέον διαδεδομένων μεθόδων μετατροπής τους σε καύση φυσικού αερίου (dual fuel και bi-fuel). 17

Σχεδιαζόμενο πρόγραμμα μετατροπών οχημάτων ΣΒΑΠ (1) Κεντρικός άξονας ενός προγράμματος μετατροπών των οχημάτων των Δήμων του ΣΒΑΠ είναι η μερική υποκατάσταση των συμβατικών καυσίμων που χρησιμοποιούνται σε ορισμένες κατηγορίες δημοτικών οχημάτων (κυρίως ντήζελ και δευτερευόντως αμόλυβδη βενζίνη) με συμπιεσμένο Φυσικό Αέριο (CNG). Η λύση αυτή θεωρείται η βέλτιστη, καθώς αφενός μεν το κόστος μετατροπής είναι πολύ μικρό σε σύγκριση με το κόστος αντικατάστασής τους με καινούργια, αφετέρου δε η ηλικία του στόλου των οχημάτων (Μ.Ο. 12 έτη) επίσης δεν συνηγορεί στην αντικατάσταση τους με νέα οχήματα. Η προτεινόμενη δράση σε πρώτη φάση θα έχει πιλοτικό χαρακτήρα και θα αφορά σε περιορισμένο αριθμό μετατροπών. Λόγω της φύσης της έχει σοβαρή προοπτική να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ. Ο ανεφοδιασμός των εκ μετατροπής οχημάτων θα γίνεται από τα υφιστάμενα πρατήρια της ΔΕΠΑ, όπως ακριβώς συμβαίνει για τα δημοτικά οχήματα CNG που βρίσκονται ήδη σε κυκλοφορία. Βασικό τεχνικό αντικείμενο Στάδιο Α Επιλογή οχημάτων Στάδιο Β Επιλογή εταιρείας (/ών) προμήθειας εξοπλισμού ή/και μετασκευών Στάδιο Γ Υλοποίηση μετασκευών Στάδιο Δ Παρακολούθηση, καταγραφή και αξιολόγηση επιδόσεων μετασκευασθέντων οχημάτων 18

Σχεδιαζόμενο πρόγραμμα μετατροπών οχημάτων ΣΒΑΠ (2) Στάδιο Α : Επιλογή οχημάτων Από τα στοιχεία που συνελέγησαν και από την επεξεργασία που έχει ακολουθήσει προέκυψε ότι το μεγαλύτερο μέρος κατανάλωσης καυσίμου για τους Δήμους αφορά τα Απορριμματοφόρα, τα Φορτηγά, τα Λεωφορεία και τα Επιβατικά αυτοκίνητα. Αυτά πρόκειται να είναι και η βάση του πιλοτικού προγράμματος. Για κάθε Δήμο σχεδιάζεται να μετασκευασθούν σε πρώτη φάση 4 οχήματα, δηλαδή ένα Απορριμματοφόρο, ένα Φορτηγό, ένα Λεωφορείο και ένα Επιβατικό αυτοκίνητο. Βασικά κριτήρια επιλογής των προς μετασκευή οχημάτων αποτελούν η ηλικία, ο αριθμός των διανυόμενων χιλιομέτρων ανά έτος και βέβαια η συμβατότητα/δυνατότητα μετατροπής του οχήματος. Τα Φορτηγά, Λεωφορεία και Απορριμματοφόρα που πρόκειται να μετασκευασθούν αφορούν αποκλειστικά και μόνο οχήματα με κινητήρες ντήζελ, ενώ από τα Επιβατικά θα επιλεγούν οχήματα με κινητήρα βενζίνης. Αναφορικά με την ηλικία των οχημάτων εκτιμάται πως απορριμματοφόρα, φορτηγά/ημιφορτηγά και Λεωφορεία με ηλικία περίπου 10 έτη είναι αυτά τα οποία θα πρέπει να επιλεγούν, καθώς έχουν υπόλοιπο χρόνο ζωής για άλλα περίπου 10 χρόνια τουλάχιστον, ενώ από την κατηγορία των επιβατικών οχημάτων θεωρείται δόκιμο να επιλεγούν οχήματα ηλικίας 5 έως 10 ετών, που αποτελούν και την πολυπληθέστερη ηλικιακή ομάδα της κατηγορίας αυτής. 19

Σχεδιαζόμενο πρόγραμμα μετατροπών οχημάτων ΣΒΑΠ (3) Στάδιο Β : Επιλογή εταιρείας (/ών) προμήθειας εξοπλισμού και εργασιών μετασκευών και συντήρησης Στο πλαίσιο αυτού του Σταδίου πρόκειται να διενεργηθεί διαγωνισμός για την προμήθεια του εξοπλισμού και για τη μετασκευή και τη συντήρηση των οχημάτων. Ο διαγωνισμός θα ακολουθήσει τις διαδικασίες δημόσιων προμηθειών και θα πρέπει να είναι ανοιχτός μόνο για εξειδικευμένες εταιρείες. Στο Στάδιο Β συμπεριλαμβάνονται: - Συγγραφή προδιαγραφών διαγωνισμού - Έγκριση Τευχών Διαγωνισμού - Διενέργεια διαγωνισμού - Επιλογή και ανάθεση αντικειμένου διαγωνισμού 20

Σχεδιαζόμενο πρόγραμμα μετατροπών οχημάτων ΣΒΑΠ (4) Στάδιο Γ : Υλοποίηση μετασκευών Το στάδιο αυτό αποτελείται από τα παρακάτω υποστάδια: Οριστική επιλογή των 4 οχημάτων ανά Δήμο: Θα οριστικοποιηθεί η επιλογή συγκεκριμένων οχημάτων με βάση τα κριτήρια επιλογής του Σταδίου Α ως προς την καταλληλότητα και συμβατότητά τους. Επιπλέον θα πρέπει να ελεγχθεί ότι βρίσκονται σε καλή μηχανολογική κατάσταση και ότι διαθέτουν πλήρες ιστορικό συντήρησης, τεχνικού ελέγχου και ανεφοδιασμών, ώστε να καταστεί δυνατή η σύγκριση των οικονομικών και περιβαλλοντικών επιδόσεών τους μετά τις μετασκευές. Προγραμματισμός μετασκευών: Λόγω του γεγονότος ότι τα οχήματα των Δήμων εξυπηρετούν συγκεκριμένες λειτουργικές και επιχειρησιακές ανάγκες, σε συνεργασία με τις αντίστοιχες υπηρεσίες των Δήμων πρόκειται να γίνει προγραμματισμός της ολιγοήμερης απόσυρσης των οχημάτων, ώστε να μη διαταραχθεί η λειτουργία των σχετικών υπηρεσιών (πχ αποκομιδή απορριμμάτων). Υλοποίηση μετασκευών: Κατά το στάδιο αυτό θα πραγματοποιηθούν οι μετασκευές των οχημάτων και θα διεκπεραιωθούν οι απαιτούμενες διαδικασίες για την κυκλοφορία τους (πχ. ΚΤΕΟ, ασφάλιση, κλπ). Εκτιμάται ότι για τη μετασκευή των οχημάτων απαιτούνται περίπου μια (1) εβδομάδα για τα βαρέα και μεσαία οχήματα (απορριμματοφόρα, φορτηγά, λεωφορεία - χρήση dual fuel) και 2-3 ημέρες για τα ελαφρά οχήματα (επιβατικά χρήση bi-fuel). 21

Σχεδιαζόμενο πρόγραμμα μετατροπών οχημάτων ΣΒΑΠ (5) Στάδιο Δ : Παρακολούθηση, καταγραφή και αξιολόγηση των επιδόσεων των μετασκευασθέντων οχημάτων Λόγω του πιλοτικού χαρακτήρα του έργου είναι απαραίτητο να γίνει για τουλάχιστον ένα έτος παρακολούθηση και καταγραφή των επιδόσεων των οχημάτων τόσο σε περιβαλλοντικό επίπεδο (συνεργασία/επίβλεψη από ΥΠΕΝ / ΠΕΡΠΑ) όσο και σε οικονομικό επίπεδο (ΔΕΠΑ/Δήμοι) και αξιολόγηση των επιδόσεων αυτών πριν και μετά τις μετατροπές. Η παρακολούθηση των επιδόσεων θα πρέπει να γίνεται σε τακτική (π.χ. μηνιαία) βάση και να καταχωρείται σε βάση δεδομένων. 22

Σχεδιαζόμενο πρόγραμμα μετατροπών οχημάτων ΣΒΑΠ (6) Προϋπολογισμός και χρηματοδότηση έργου Ως βάση για τη διαμόρφωση του προϋπολογισμού του έργου έχουν ληφθεί τιμές μετατροπής οχημάτων από την αγορά, όπως αυτές παρουσιάζονται πιο κάτω: Απορριμματοφόρα 12.000 /όχημα Φορτηγά / ημιφορτηγά 7.500 /όχημα Λεωφορεία 7.500 /όχημα Επιβατικά 1.500 /όχημα Με αναφορά στις παραπάνω τιμές το κόστος μετατροπής για κάθε ομάδα τεσσάρων οχημάτων είναι 28.500. Επιπλέον, για την υλοποίηση του έργου προβλέπονται λοιπές δαπάνες (επίβλεψη, καταγραφή επιδόσεων μετασκευασθέντων οχημάτων, κλπ) της τάξης των 80.000 ευρώ. Υποθέτοντας ότι πρόκειται να μετασκευασθούν αρχικά οχήματα 11 Δήμων (συνολικά 44 οχήματα), ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου για τη μετατροπή 44 οχημάτων 11 Δήμων ανέρχεται στο ποσό των 390.000 ευρώ περίπου. Η χρηματοδότηση του προγράμματος θα γίνει μέσω του ΕΣΠΑ ή / και άλλου εργαλείου δημόσιας οικονομικής ενίσχυσης, κατά τα πρότυπα της χρηματοδότησης των κυκλοφορούντων δημοτικών οχημάτων. 23

Σχεδιαζόμενο πρόγραμμα μετατροπών οχημάτων ΣΒΑΠ (7) ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΓΟΥ ΕΤΟΣ 1 ΕΤΟΣ 2 ΕΤΟΣ 3 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ΣΤΑΔΙΟ Α Επιλογή Οχημάτων ΣΤΑΔΙΟ Β Επιλογή Προμηθευτή Συγγραφή προδιαγραφών Έγκριση Τευχών Διαγωνισμού Διενέργεια διαγωνισμού Επιλογή και ανάθεση ΣΤΑΔΙΟ Γ Υλοποίηση μετασκευών Οριστική επιλογή οχημάτων Προγραμματισμός μετασκευών Υλοποίηση μετασκευών ΣΤΑΔΙΟ Δ Kαταγραφή και αξιoλόγηση επιδόσεων 24

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!