Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Πέμπτη 13 Μαρτίου 2014. Ελληνική Οικονομία ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ

Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Πέμπτη 13 Μαρτίου 2014 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Ελληνική Οικονομία Εξέλιξη του ΑΕΠ το 2013: Τελικά, σύμφωνα με τα νέα δραστικά αναθεωρημένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η πτώση του ΑΕΠ το 2013 ήταν -3,85%, έναντι της αναθεωρημένης πτώσης του κατά - 7,0% το 2012 (η προηγούμενη εκτίμηση ήταν για πτώση κατά -6,4%). Έτσι, με τη νέα αναθεώρηση της ΕΛΣΤΑΤ η συνολική πτώση του πραγματικού ΑΕΠ το 2013 έναντι του 2008 έφτασε το -23,5%, έναντι του -23,0% που ξέραμε έως σήμερα. Από την άλλη πλευρά, η πτώση του ονομαστικού ΑΕΠ στην ίδια περίοδο ανέρχεται στο -21,9% (δηλαδή στα 51,15 δις.) Οι ανωτέρω αναθεωρήσεις δεν επέτρεψαν να αναδειχθεί η εντυπωσιακή επιβράδυνση της πτώσης του ΑΕΠ στο -2,3% στο 4 ο 3μηνο 2013 (έναντι -2,6% που ήταν η προηγούμενη εκτίμηση της ΕΛΣΤΑΤ), από πτώση κατά -3,2% στο 3 ο 3μηνο.2013, -4,0% στο 2 ο 3μηνο.2013, -6,0% στο 1 ο 3μηνο.2013 και, επίσης, από -4,9% στο 4 ο 3μηνο.2012. Το σπουδαιότερο, ωστόσο, είναι ότι η μεγάλη επιβράδυνση της πτώσης του ΑΕΠ στο 4 ο 3μηνο του 2013 οφείλεται στην πέρα πάσης προσδοκίας σταθεροποίηση της ιδιωτικής κατανάλωσης σε αυτό το 3μηνο. Η πτώση που κατάγραψε η ΕΛΣΤΑΤ ήταν ελάχιστη, στο -0,2% σε ετήσια βάση, έναντι πτώσης κατά -7,8% στο 3 ο 3μηνο 2013, δηλαδή στο αποκορύφωμα της πολύ καλής εφετινής τουριστικής περιόδου. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στο 3 ο 3μηνο 2013 είχαμε μεν αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών κατά 5,2%, αλλά και αύξηση των εισαγωγών αγαθών κατά 2,9% (σε σταθερές τιμές του 2005) και αύξηση των πληρωμών για εισαγωγές υπηρεσιών κατά 1,6%. Αυτές οι εξελίξεις, προφανώς, δεν συνδυάζονται με την εκτίμηση της ΕΛΣΤΑΤ για τεράστια πτώση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά -7,8% σε αυτό το 3μηνο στο οποίο και τα εισοδήματα ήταν υψηλά και οι εισαγωγές ήταν αυξημένες εξαιτίας αυτών των υψηλών εισοδημάτων. Αντίθετα, στο 4 ο 3μηνο του 2013 η σταθεροποίηση της ιδιωτικής κατανάλωσης συνδυάζεται με την μικρή αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών κατά 0,5% σε ετήσια βάση και με μεγάλη πτώση των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών κατά -5,6%. Από την άλλη πλευρά, εκτός πάσης προσδοκίας ήταν επίσης και η εκτίμηση της ΕΛΣΤΑΤ για νέα μεγάλη πτώση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίων κατά -15,3% στο 4 ο 3μηνο.2013, έναντι της πτώσης τους κατά -12,9% στο 3 ο 3μηνο.2013, και κατά -11,5% στο 2 ο και στο 1 ο 3μηνο.2013. Η εξέλιξη αυτή ήταν τόσο μη αναμενόμενη που οδήγησε στην πτώση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου το 2013 ως σύνολο κατά -12,8%, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις χειμερινές προβλέψεις της (Φεβρουάριος 2014) εκτιμούσε αυτήν την πτώση στο -8,7%. Για να επιτευχθεί αυτή η πρόβλεψη για περιορισμένη πτώση των επενδύσεων για το 2013 ως σύνολο, θα έπρεπε οι επενδύσεις στο 4 ο 3μηνο.2013 να ήταν αυξημένες κατά 1,0%. Αντί αυτού, η ΕΛΣΤΑΤ τις εκτιμά μειωμένες κατά -15,3%. Ειδικότερα, στον τομέα των επενδύσεων σημειώνεται η εκτιμώμενη από την ΕΛΣΤΑΤ τεράστια πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες κατά -40,4% στο 4 ο 3μηνο.2013 και κατά -37,8% το 2013 ως σύνολο. Αυτό σημαίνει ότι οι επενδύσεις στο σημαντικό αυτό τομέα για την ελληνική οικονομία είχαν άμεση αρνητική συμβολή στην μεταβολή του ΑΕΠ κατά -1,33 π.μ. στο 4 ο 3μηνο.2013 και επίσης κατά -1,34 π.μ. το 2013 ως σύνολο. Επιπλέον αυτού υπάρχει και σημαντική έμμεση αρνητική συμβολή στη μεταβολή του ΑΕΠ από το νέο καταποντισμό των επενδύσεων σε ακίνητα, αφού από αυτή την εξέλιξη επηρεάζονται αρνητικά πολύ σημαντικοί κλάδοι παραγωγής στη χώρα (μη μεταλλικά ορυκτά, βασικά μέταλλα, παραγωγή μεταλλικών προϊόντων, έπιπλα, ηλεκτρικά ήδη, κ.ά.). Επίσης, αρνητική επίπτωση κατά 1,0 ποσοστιαία μονάδα στη μεταβολή του ΑΕΠ στο 4 ο 3μηνο.2013 είχε η μεταβολή των αποθεμάτων, δηλαδή η μικρότερη αύξηση των αποθεμάτων στο 4 ο 3μηνο του 2013 ( 2,07 δις), έναντι της αύξησής τους στο 4 ο 3μηνο.2012 ( 2,48 δις). Τέλος, οι καθαρές εξαγωγές είχαν θετική επίπτωση στη μεταβολή του ΑΕΠ στο 4 ο 3μηνο.2013 κατά 1,78 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ η καθαρή θετική επίπτωσή τους το 2013 ως σύνολο περιορίστηκε τελικά (μετά τις αναθεωρήσεις της ΕΛΣΤΑΤ) στις 1,99 ποσοστιαίες μονάδες. Συνολικά, οι νέες αναθεωρήσεις των στοιχείων για την εξέλιξη του ΑΕΠ το 2013 και τα προηγούμενα έτη από την ΕΛΣΤΑΤ δημιουργούν νέα αβεβαιότητα για τα κρίσιμα στοιχεία για την εξέλιξη του ΑΕΠ στη χώρα. Στην πιο κρίσιμη περίοδο όπου η ελληνική οικονομία βρίσκεται στα πρόθυρα της ανάκαμψης, μετά από τη μεγαλύτερη κρίση της ιστορίας της, η ΕΛΣΤΑΤ απευθύνει προειδοποίηση προς τους χρήστες των στοιχείων ότι, μετά την ολοκλήρωση των νέων εργασιών της περαιτέρω αναθεώρησης αυτών των στοιχείων, μπορεί να υπάρξουν «αρκετά σημαντικές αναθεωρήσεις τόσο των ετήσιων, όσο και των 3μηνιαίων στοιχείων που θα προσαρμοστούν σε αυτά». Σημειώνεται ότι οι αναθεωρήσεις των στοιχείων του ελληνικού ΑΕΠ έχουν αρχίσει από το 2010 με την εφαρμογή αλλεπάλληλων επιστημονικών μεθόδων «και με κατάλληλους ελέγχους ποιότητας» και θα συνεχιστούν έως και τον Σεπτέμβριο του 2014. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και με τα νέα αναθεωρημένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι προβλέψεις μας για την εξέλιξη του ΑΕΠ το 2013 επιβεβαιώθηκαν

πλήρως, παρά το ότι η ανάπτυξη στο περασμένο έτος επιβαρύνθηκε υπέρμετρα αρνητικά σε κρίσιμους τομείς (αγορά ακινήτων, επενδύσεις που εξαρτώνται από το κράτος) από την κυβερνητική πολιτική. Το σπουδαιότερο, ωστόσο, είναι ότι η πορεία της ταχείας επιβράδυνσης της πτώσης του ΑΕΠ κατά τη διάρκεια του 2013 και ιδιαίτερα η εντυπωσιακή επιβράδυνση της ύφεσης στο 4 ο 3μηνο 2013 η οποία προσδιορίστηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό από την σταθεροποίηση της ιδιωτικής κατανάλωσης σε αυτό το 3μηνο, ενισχύουν και ουσιαστικά επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις μας για ανάκαμψη της οικονομίας το 2014 με αύξηση του ΑΕΠ κατά ποσοστό άνω του 1,1% κατά το τρέχον έτος. Σημειώνεται σχετικά ότι ο δραστικός περιορισμός της πτώσης της ιδιωτικής κατανάλωσης στο 4 ο 3μηνο του 2013 προσδιορίζεται από την εξέλιξη των βασικών μεταβλητών της οικονομικής συγκυρίας, όπως: α) Ο δραστικός περιορισμός της πτώσης του δείκτη όγκου των πωλήσεων των καταστημάτων λιανικού εμπορίου στο -2,4% στο 4 ο 3μηνο 2013, από -9,9% στο 3 ο 3μηνο 2013. β) Η αύξηση του δείκτη Κύκλου Εργασιών στον τομέα Υπηρεσιών Παροχής Καταλύματος και Εστίασης κατά 35,9% στο 4 ο 3μηνο.2013, έναντι αύξησής του κατά 1,2% στο 3 ο 3μηνο 2013 και κατά 5,2% στο 2 3μηνο 2013. γ) Η αύξηση των πωλήσεων αυτοκινήτων κατά 15,2% στο 4 ο 3μηνο.2013, έναντι αύξησής τους κατά 6,4% στο 3 ο 3μηνο 2013 και κατά 7,0% στο 2 ο 3μηνο.2013. Επιπλέον, αύξηση κατά 15,9% στις πωλήσεις αυτοκινήτων σημειώθηκε και στο 1 ο 2μηνο.2013. δ) Η εντυπωσιακή αύξηση της μισθωτής απασχόλησης (ΕΡΓΑΝΗ: προσλήψεις μείον απολύσεις μείον οικειοθελείς αποχωρήσεις) στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας κατά 40,17 χιλ. άτομα στο 4 ο 3μηνο 2013 (3 ο 3μηνο 2013: +75,17 χιλ. άτομα), έναντι πτώσης της καθαρής απασχόλησης κατά -105,66 χιλ. άτομα στο 4 ο 3μηνο.2012 (3 ο 3μηνο.2012: +14,34 χιλ. άτομα). 190,00 170,00 153,83 150,00 144,30 130,00 110,00 90,00 70,00 50,00 Διάγραμμα 1. Νέες προσλήψεις μισθωτών στον ιδιωτικό τομέα τον Ιαν. Φεβ. κάθε έτους (ΕΡΓΑΝΗ) 123,83 116,77 Νέες Προσλήψεις 95,33 84,05 108,29 186,88 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Έτσι στο σύνολο του 2013 σημειώθηκε αύξηση της καθαρής μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα κατά 133,5 χιλ. άτομα, έναντι πτώσης αυτής της απασχόλησης κατά -72,0 χιλ. άτομα το 2012 και κατά -125,94 χιλ. άτομα το 2011. Επιπλέον, σημαντική αύξηση της μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα σε ετήσια βάση σημειώθηκε και στο 1 ο 2μηνο του 2014 για πρώτη φορά από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 (Βλέπε τα Διαγράμματα πιο κάτω και την ανάλυση στις επόμενες σελίδες του παρόντος Δελτίου). ε) Η ικανοποιητική πορεία των εσόδων από τον ΦΠΑ στο 4 ο 3μηνο 2013, παρά την μείωση των συντελεστών στην εστίαση, κ.ά.. 30,00 20,00 10,00 0,00 10,00 20,00 30,00 40,00 50,00 Διάγραμμα 2. Καθαρή Αύξηση της απασχόλησης Ιαν. Φεβ. (Προσλήψεις Απολύσεις Οικειοθελείς αποχωρήσεις) 12,83 5,43 31,13 17,58 39,65 39,56 17,79 26,31 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Εκτέλεση του Π2014: Πολύ ικανοποιητική ήταν η εκτέλεση του προϋπολογισμού της κεντρικής κυβέρνησης στο 2μηνο Ιαν.-Φεβρ.2014, όπου επιτεύχθηκε πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 2,07 δις, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 1,96 δις το 2014 ως σύνολο. Το πλεόνασμα αυτό επιτεύχθηκε με αύξηση των εσόδων του Τακτικού Προϋπολογισμό (πριν τις επιστροφές φόρων) κατά 7,6% και με μείωση των πρωτογενών δαπανών του Τ.Π. κατά -17,1%. Ειδικότερα, το σημαντικό πλεόνασμα επιτεύχθηκε παρά τη σημαντική αύξηση των επιστροφών φόρων κατά 401 εκατ., των καταπτώσεων εγγυήσεων κατά 263 εκατ. και των δαπανών του ΠΔΕ κατά 350 εκατ. έναντι των αντίστοιχων ποσών στους τομείς αυτούς στο 1 ο 2μηνο 2013. Από την άλλη πλευρά στο 1 ο 2μηνο 2014 οι εισπράξεις του ΠΔΕ ήταν αυξημένες κατά 710 εκατ. έναντι του 1 ου 2μήνου 2013. Περιορίστηκε σημαντικά στο -1,1% ο αρνητικός πληθωρισμός με βάση το ΔΤΚ τον Φεβρ.2014, μετά τη μείωσή του στο -1,5% τον Ιαν.2014, από -1,7% τον Δεκ.2013 και -2,9% τον Νοέμ.2013. Η μείωσή του τον Φεβρ.2014 είναι σχετικά υπερβολική και οφείλεται στις σημαντικά μειωμένες εκπτώσεις τον Ιαν.-Φεβρ.2014 και αναμένεται η επάνοδός του σε αρνητικά επίπεδα άνω του -1,5% τον Μάρτ.2014, αφού η ποσοστιαία αύξηση των τιμών τον μήνα αυτό - λόγω της επαναφοράς τους στα προ των εκπτώσεων επίπεδα - αναμένεται να είναι σημαντικά περιορισμένη. Έτσι, ο μέσος πληθωρισμός το 2014 εξακολουθεί να αναμένεται στο -1,1%, με θετικό πληθωρισμό της τάξης του 0,2% τον Νοέμ.2014 και αρνητικό πληθωρισμό της τάξης του -0,5% τον Δεκ.2014. Θετικός μέσος πληθωρισμός με βάση το ΔΤΚ, της τάξης του 0,4%, αναμένεται το 2015. 2

Παγκόσμια Οικονομία Το επενδυτικό ενδιαφέρον το τελευταίο επταήμερο παρέμεινε επικεντρωμένο στις εξελίξεις στην Ουκρανία και κυρίως στο μέλλον της Κριμαίας, καθώς δεν διαφαίνεται κάποια άμεση διπλωματική λύση στον ορίζοντα. Οι αρχές της Κριμαίας έκαναν ένα βήμα προς την ένωση με τη Ρωσία, υιοθετώντας μια διακήρυξη ανεξαρτησίας, την οποία η Ρωσία χαρακτήρισε νόμιμη και προγραμματίζοντας ένα τοπικό δημοψήφισμα (16.3.2014) προκειμένου να τύχει καλύτερης αποδοχής από την διεθνή κοινότητα. Οι εξελίξεις σε γεωπολιτικό επίπεδο είναι ιδιαίτερα σημαντικές, καθώς η αντιμετώπιση της Ουκρανίας σαν μια αντιπαράθεση μεταξύ Ανατολής-Δύσης ενδεχομένως να οδηγήσει σε απομάκρυνση της προοπτικής προσέγγισης μεταξύ Ρωσίας και Δύσης οδηγώντας σε έναν κύκλο αμοιβαίων πιέσεων. Οι αγορές κινήθηκαν με ψυχραιμία, προσπαθώντας να προσδιορίσουν τις μελλοντικές επιπτώσεις των πολιτικών εξελίξεων σε οικονομικό επίπεδο, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται η πιθανότητα επανεμφάνισης υψηλής μεταβλητότητας των τιμών των μετοχών και των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Οι Κεντρικές Τράπεζες και οι μελλοντικές τους κινήσεις αποτέλεσαν εστία προβληματισμού και το περασμένο επταήμερο. Το επενδυτικό ενδιαφέρον επικεντρώθηκε στη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης (ΕΚΤ) της 6 ης Μαρτίου κατά την οποία αποφασίστηκε ότι το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων να παραμείνουν αμετάβλητα στο 0,25%, 0,75% και 0,00% αντιστοίχως. Η ΕΚΤ διατήρησε αμετάβλητα τα επιτόκια της, παρά τις ανησυχίες ότι ο πληθωρισμός θα μπορούσε να παραμείνει κάτω του 1% ενώ δεν προχώρησε στην επιβολή αρνητικών επιτοκίων στις καταθέσεις των τραπεζών. Ωστόσο στην καθιερωμένη συνέντευξη τύπου που ακολουθεί κάθε συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, ο πρόεδρος της ΕΚΤ, δήλωσε ότι η ΕΚΤ είναι αποφασισμένη να διατηρήσει την επεκτατική νομισματική της πολιτική και τα επιτόκια στα σημερινά ή και σε χαμηλότερα επίπεδα, για όσο διάστημα απαιτηθεί, ενώ είναι έτοιμη για την λήψη νέων μέτρων όποτε κριθεί απαραίτητο. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ τόνισε ότι δε συντρέχει κίνδυνος αποπληθωρισμού, παρά το γεγονός ότι οι νέες προβλέψεις της ΕΚΤ μέχρι το 2016, διαμορφώνονται περί το 1,5% ήτοι χαμηλότερα του στόχου που έχει θέσει για 2,0%. Επιπλέον, η ΕΚΤ μείωσε τις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό του 2014 στο 1,0% (από 1,1%), ενώ διατήρησε αμετάβλητη την πρόβλεψή της για το 2015 στο 1,3%. Όσον αφορά την οικονομική ανάπτυξη η ΕΚΤ εκτίμησε ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 1,2% το 2014, 1,5% το 2015 και 1,8% το 2016. Στην Ευρωζώνη, η ΕΚΤ δημοσιοποίησε τη μεθοδολογία που θα ακολουθήσει για τον έλεγχο της ποιότητας των στοιχείων του ενεργητικού των τραπεζών (AQR). Ο έλεγχος θα ολοκληρωθεί τον Οκτ.2014 και τα αποτελέσματα θα δημοσιοποιηθούν μαζί με τα αποτελέσματα της άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress tests) που θα διενεργήσει η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (EBA). Ο έλεγχος της ποιότητας των στοιχείων του ενεργητικού επιδιώκεται να συμβάλει στη διαφάνεια των ισολογισμών των τραπεζών και την εξυγίανση τους, όπου απαιτείται λίγο πριν η ΕΚΤ αναλάβει τα εποπτικά της καθήκοντα τον Νοέμ.2014. Στις ΗΠΑ, αισιοδοξία για την πορεία της οικονομίας προσέφεραν τα στοιχεία για την αγορά εργασίας το Φεβ.2014. Οι θέσεις εργασίας αυξήθηκαν κατά 175.000 τον Φεβ.2014, από 129.000 τον Ιαν.2014 (προηγούμενη μέτρηση 113.000) και 84.000 το Δεκ.2013 (προηγούμενη μέτρηση 75.000), ενώ η αύξηση ανερχόταν κατά μέσον όρο σε 189.000 θέσεις εργασίας τους προηγούμενους 12 μήνες. Η αύξηση του αριθμού των θέσεων εργασίας ήταν μεγαλύτερη από ότι ανέμεναν οι αναλυτές (163.000), γεγονός που ερμηνεύεται ως ένδειξη ότι συνεχίζεται η βελτίωση της κατάστασης της οικονομίας των ΗΠΑ Σημειώνεται, ότι οι μεγαλύτερες αυξήσεις θέσεων εργασίας καταγράφηκαν στους κλάδους των υπηρεσιών και της εστίασης. Ωστόσο, οριακή αύξηση κατέγραψε η ανεργία με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί στο 6,7% το Φεβ.2014 από 6,6% τον Ιαν.2014 ενώ οι αναλυτές ανέμεναν ότι το ποσοστό ανεργίας θα παρέμενε αμετάβλητο στο 6,6%. Ο αριθμός των μακροχρόνια ανέργων (άτομα χωρίς απασχόληση για 27 εβδομάδες ή περισσότερο) αυξήθηκε κατά 203.000 τον Φεβ.2014 με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός να αγγίξει τα 3,8 εκατ. άτομα. Ήταν, ωστόσο, μειωμένος σε ετήσια βάση κατά 901.000 άτομα. Οι άσχημες καιρικές συνθήκες που επικράτησαν στο μεγαλύτερο τμήμα των ΗΠΑ στη διάρκεια του 1ου 3μηνου 2014 αλλοίωσαν την αναπτυξιακή εικόνα της οικονομίας. Ωστόσο, η πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed), εξέφρασε την άποψη ότι η οικονομία και το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι μεν ισχυρά, αλλά η εφαρμοζόμενη επεκτατική νομισματική πολιτική θα συνεχιστεί μέχρι να υπάρξουν ισχυρά σημάδια βελτίωσης της αγοράς εργασίας. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Fed στο Σαν Φρανσίσκο, η ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας θα είναι ικανή για την συρρίκνωση της ανεργίας στο 6,25% μέχρι τα τέλη του 2014. Το ενδιαφέρον των επενδυτών θα επικεντρωθεί την ερχόμενη εβδομάδα στη διήμερη σύσκεψη του Συμβουλίου Νομισματικής Πολιτικής (FOMC) της Fed και ιδιαίτερα στο κατά πόσο θα συνεχισθεί ο ρυθμός περιορισμού του προγράμματος αγοράς ομολόγων. Σύμφωνα με δηλώσεις του μέλους του Δ.Σ. της Fed, Charles Evans, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα θα διατηρήσει αμετάβλητο το ρυθμό μείωσης του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων κατά $10 δισ. στις επόμενες συνεδριάσεις, 3

συμπεριλαμβανομένης και αυτής της ερχόμενης εβδομάδας. Στην περίπτωση που επιβεβαιωθεί η εκτίμηση του αξιωματούχου το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων θα περιορισθεί την ερχόμενη εβδομάδα στα $55 δισ./μήνα. Στην Ιταλία, οριακή άνοδο κατά 0,1% σε τριμηνιαία βάση σημείωσε το ΑΕΠ το 4ο 3μηνο 2013 αλλά σε ετήσια βάση το ΑΕΠ μειώθηκε κατά -0,9%. Συνολικά για το 2013, το ΑΕΠ της Ιταλίας συρρικνώθηκε κατά - 1,8% από -2,4% το 2012. Ωστόσο, η άνοδος του ΑΕΠ κρίνεται περιορισμένου μεγέθους με αποτέλεσμα να προβληματίζει κατά πόσο μπορεί να συμβάλει σε ουσιαστική μείωση της ανεργίας. Με παρέμβαση της η Ένωση Βιομηχάνων Ιταλίας (Confindustria) ζητά μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων προκειμένου να προβούν σε νέες προσλήψεις, ενώ ο νέος πρωθυπουργός αναμένεται να προβεί σε ανακοινώσεις σχετικά με το σχέδιό του για την αγορά εργασίας. Στην Ιαπωνία, η ΤτΙαπωνίας στη σύσκεψη του Συμβουλίου Νομισματικής Επιτροπής αποφάσισε στις 11.3.2014 να συνεχίσει την ενίσχυση της νομισματικής βάσης κατά 60-70 τρισ. ετησίως κυρίως μέσω αγοράς κρατικών ομολόγων και για όσο διάστημα απαιτείται προκειμένου να πραγματοποιηθεί ο στόχος του πληθωρισμού για 2% το 2015. Ο διοικητής της ΤτΙαπωνίας εξέφρασε την άποψη ότι ο πληθωρισμός θα αυξηθεί και θα διατηρηθεί στο 1,25% για ορισμένο χρονικό διάστημα, εξαιρουμένης της επίδρασης που θα προκαλέσει η άνοδος του φόρου κατανάλωσης από 5% σε 8% τον Απρ. 2014. Η αγορά εκτιμά ότι η ΤτΙαπωνίας θα οδηγηθεί σε αλλαγή της νομισματικής της πολιτικής στο 3ο 3μηνο 2014, αφού θα έχει αξιολογήσει τις επιπτώσεις από την αύξηση του φόρου κατανάλωσης. Το ΑΕΠ, για το 4ο 3μηνο 2013, σύμφωνα με τα τελικά στοιχεία αναθεωρήθηκε σε χαμηλότερα επίπεδα, καθώς αυξήθηκε σε τριμηνιαία βάση κατά 0,2%, έναντι αρχικής εκτίμησης για αύξηση 0,3%. Σε ετησιοποιημένη βάση η αύξηση ήταν της τάξης του 0,7%, έναντι 1,0% της αρχικής εκτίμησης. Ωστόσο, αναμένεται ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας το 1ο 3μηνο 2014 λόγω ανόδου της ιδιωτικής κατανάλωσης και των εξαγωγών. Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, σύμφωνα με τα μη εποχικά προσαρμοσμένα στοιχεία, συνέχισε για τέταρτο κατά σειρά μήνα να παρουσιάζει έλλειμμα. Συγκεκριμένα, το έλλειμμα τον Ιαν. 2014 άγγιξε τα - 1,59 τρισ. έναντι ελλείμματος -0,35 τρισ. τον Ιαν. 2013, καθώς οι εισαγωγές σε ετήσια βάση αυξήθηκαν κατά 30,3% ενώ οι εισαγωγές μόλις κατά 16,7%. Η άνοδος των εισαγωγών αποδίδεται στην υψηλή εσωτερική ζήτηση, τις μεγάλες εισαγωγές ενέργειας και το αδύναμο γιεν. Στην Κίνα, ο πληθωρισμός κατέγραψε χαμηλό 13 μηνών στο 2,0% το Φεβ. 2014 από 2,5% τον Ιαν. 2014, λόγω μείωσης των τιμών των τροφίμων. Το εμπορικό ισοζύγιο εμφάνισε έλλειμμα $-23,0 δισ. το Φεβ. 2014, έναντι πλεονάσματος $31,9 δισ. τον Ιαν. 2014. Το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο θεωρείται, ωστόσο, προσωρινό, καθώς ο Φεβρουάριος συμπίπτει με το κλείσιμο πολλών εργοστασιακών μονάδων λόγω εορτασμού του νέου έτους. Εξελίξεις στην πραγματική οικονομία: Στις ΗΠΑ, η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας (εξαιρουμένου του αγροτικού τομέα) υποχώρησε στο 1,8% σε ετήσια βάση στο 4 ο 3μηνο 2013 από 3,5% στο 3 ο 3μηνο 2013. Οριακή άνοδο κατέγραψε το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί σε $-39,10 δισ. τον Ιαν.2014 από $- 38,98 δις το Δεκ.2013. Σημειώνεται ότι οι εξαγωγές τον Ιαν.2014 αυξήθηκαν κατά 3,0% σε ετήσια βάση και οι εισαγωγές κατά 1,2%. Τέλος, στην αγορά εργασίας, οι εβδομαδιαίες αιτήσεις για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας μειώθηκαν κατά 26.000 την εβδομάδα έως 1.3.2014 με αποτέλεσμα να διαμορφωθούν στο χαμηλότερο επίπεδο (323.000) από τα τέλη Νοεμ.2013. Σημειώνεται ότι η μείωση των εγγραφών στα ταμεία ανεργίας, ήταν απροσδόκητη εξέλιξη για την αγορά, η οποία προσδοκούσε αύξηση των εγγραφών στις 335.000 αλλά ταυτόχρονα και μια σημαντική ένδειξη, δεδομένων των άσχημων καιρικών συνθηκών που επικράτησαν σε αρκετές πολιτείες των ΗΠΑ. Η εξομάλυνση των καιρικών συνθηκών, αναμένεται να βοηθήσει στην τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας τους επόμενους μήνες, και κατά συνέπεια στην περαιτέρω αύξηση της απασχόλησης. Στη ΖτΕ, η δεύτερη μέτρηση για το ΑΕΠ στο 4 ο 3μηνο 2013 ήρθε να επιβεβαιώσει την άποψη περί ενίσχυσης της οικονομικής δραστηριότητας η οποία στηρίχθηκε στις εξαγωγές και στις επενδύσεις. Ειδικότερα, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά +0,3% σε 3μηνιαία βάση το 4 ο 3μηνο 2013, από +0,1% το 3 ο 3μηνο 2013 ενώ σε ετήσια βάση, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά +0,5%, έναντι πτώσης -0,3% το 3 ο 3μηνο 2013. Στις επιμέρους οικονομίες, αύξηση του ΑΕΠ καταγράφηκε στη Γερμανία, στη Γαλλία, στην Ολλανδία και την Αυστρία. Η ιδιωτική κατανάλωση στο 4 ο 3μηνο 2013 αυξήθηκε σε 3μηνιαία βάση κατά 0,1%, ενώ σε ετήσια βάση κατά +0,3%. Αιτία της χαμηλής κατανάλωσης αποτελεί η σημαντική μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και τα αυστηρά κριτήρια στις διαδικασίες χρηματοδότησης. Οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου σημείωσαν αύξηση κατά 1,1% σε 3μηνιαία βάση το 4 ο 3μηνο 2013, ενώ συμμετείχαν κατά 0,2 πμ στην άνοδο του ΑΕΠ. Η αύξηση βασίζεται κυρίως στις επενδύσεις που καταγράφηκαν στον κλάδο των κατασκευών και της μεταποίησης. Οι εξαγωγές, αυξήθηκαν 1,2% σε 3μηνιαία βάση και 2,6% σε ετήσια βάση, ενώ οι εισαγωγές κατά 0,4% σε 3μηνιαία βάση και 1,9% σε ετήσια βάση. Ωστόσο το 2014, η συμβολή του εξωτερικού τομέα αναμένεται να περιορισθεί, καθώς η ανάπτυξη θα στηριχθεί περισσότερο στην εσωτερική ζήτηση. Στις αγορές κεφαλαίου, συνεχίσθηκε το αγοραστικό ενδιαφέρον για δεύτερη συνεχή εβδομάδα. Οι επενδυτές ρευστοποίησαν κέρδη της προηγούμενης εβδομάδας στο 10-ετές ομόλογο του γερμανικού δημοσίου λόγω της πολιτικής κατάστασης στην 4

Ουκρανία και στράφηκαν στις εκδόσεις της περιφέρειας της Ευρωζώνης που έχουν δυνητικά, μεγαλύτερα περιθώρια ανόδου. Υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον αναμένεται να συγκεντρώσει η πρώτη 10-ετή ομολογιακή έκδοση συνδεόμενη με τον πληθωρισμό της Ευρωζώνης, που σχεδιάζει το Ιταλικό δημόσιο. Yields (%) Spreads (μβ) 11/3/2014 4/3/2014 +/ μβ 11/3/2014 4/3/2014 +/ μβ Ελλάδα 6,80 6,93 13 518 533 16 Ισπανία 3,30 3,44 14 167 184 17 Ιταλία 3,37 3,42 6 174 183 8 Πορτογαλία 4,43 4,83 41 280 324 43 Γαλλία 2,20 2,17 2 58 58 0 Ολλανδία 1,85 1,83 2 22 23 1 Γερμανία 1,62 1,60 2 0 0 0 5Y CDS (μβ) 11/3/2014 4/3/2014 +/ μβ Ελλάδα 494 550 57 Ισπανία 118 130 11 Ιταλία 141 151 11 Πορτογαλία 222 228 7 Γαλλία 52 53 1 Ολλανδία 35 37 2 Γερμανία 25 25 1 Πηγή: Bloomberg Η διαφορά απόδοσης του 10-ετούς πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του 10-ετούς γερμανικού, υποχώρησε σε εβδομαδιαία βάση στις 280 μ.β. από 324 μ.β. και του 10-ετούς ιταλικού ομολόγου έναντι του 10-ετούς γερμανικού στις 174 μ.β. από 183 μ.β.. Η απόδοση του 10-ετούς ομολόγου των ΗΠΑ την 11.3.2014 διαμορφωνόταν στο 2,78 από 2,74% που ήταν την 4.3.2014, λόγω των θετικών νέων για την απασχόληση το Φεβρουάριο στις ΗΠΑ. Στη Γαλλία, το δημόσιο άντλησε (10.3.2014) το συνολικό ποσό των 7,377 δισ. μέσω δημοπρασίας 3-μηνων, 6-μηνων και 12- μήνων εντόκων γραμματίων (ΕΓ). Αναλυτικότερα, αντλήθηκε το ποσό των 3,791 δισ. από 3-μηνα ΕΓ με μέσο επιτόκιο δανεισμού 0,196% και συντελεστή κάλυψης 2,407. Μέσω 6-μηνών ΕΓ αντλήθηκαν 1,790 δισ. με μέσο επιτόκιο 0,203% και συντελεστή κάλυψης 3,225. Τέλος, μέσω 12-μηνών ΕΓ αντλήθηκαν 1,796 δισ. με μέσο επιτόκιο 0,211% και συντελεστή κάλυψης 2,947. Στη Γερμανία, την ίδια ημέρα το δημόσιο άντλησε το ποσό των 1,95 δισ. μέσω δημοπρασίας 6-μηνων ΕΓ. Αναλυτικότερα, αντλήθηκε το ποσό των 1,95 δισ. από 6-μηνα ΕΓ με μέσο επιτόκιο δανεισμού 0,1436% έναντι 0,085% της αντίστοιχης τελευταίας δημοπρασίας και συντελεστή κάλυψης 1,8. Αγορά πετρελαίου: Υποχώρηση κατέγραψαν οι τιμές πετρελαίου WTI και Brent το τελευταίο επταήμερο, ωστόσο συνεχίζουν να κυμαίνονται σε σχετικά υψηλά επίπεδα, καθώς δεν έχουν εκλείψει οι ανησυχίες για την πορεία της προσφοράς, λόγω της έκρυθμης κατάστασης στην Ουκρανία και ειδικότερα στη χερσόνησο της Κριμαίας. Οι τιμές στην παρούσα συγκυρία επηρεάζονται από τις εξελίξεις σε γεωπολιτικό επίπεδο παρά από τα θεμελιώδη στοιχεία. Η τιμή του πετρελαίου Brent διαμορφωνόταν στις 11.3.2014 στα $108,44/barrel από $109,08/barrel που ήταν στις 5.3.2014. Θετικά επιδρά στην αγορά πετρελαίου η ανακοίνωση της κυβέρνησης της Κίνας ότι ο στόχος μεταβολής του ΑΕΠ για το 2014 διατηρείται στο 7,5%. Αγορές συναλλάγματος: Ο σταθμισμένος δείκτης δολαρίου ο οποίος μετρά την επίδοση του δολαρίου έναντι 6 βασικών νομισμάτων εμφανίζει καθοδικές τάσεις με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται στο 79,80 (11.3.2014) από 80,02 (4.3.2014). Σύμφωνα με τα στοιχεία του χρηματιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις κατά του δολαρίου, για μη εμπορικές συναλλαγές, την εβδομάδα που έληξε την 4.3.2014 διαμορφώθηκαν στα $2,5 δισ. με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα $11,17 δισ. που αποτελούν το χαμηλότερο επίπεδο από την αρχή του έτους. Η νευρικότητα δεν έχει εκλείψει στις αγορές συναλλάγματος, καθώς οι επενδυτές βρίσκονται σε διαδικασία αναζήτησης ασφαλών επενδυτικών καταφυγίων λόγω των εξελίξεων στην Ουκρανία και λίγες ημέρες πριν τη συνεδρίαση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ στις 18-19 Μαρτίου. Ωστόσο, το ελβετικό φράγκο διαπραγματεύεται κοντά στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο ετών έναντι του δολαρίου ΗΠΑ, καθώς αυξάνεται η παρουσία των Ρωσικών δυνάμεων στη χερσόνησο της Κριμαίας και οι επενδυτές το χρησιμοποιούν ως ασφαλές νόμισμα. Το ευρώ διαπραγματευόταν στα 1,3848 USD/EUR στις 11.3.2014 από 1,37962 USD/EUR στις 4.3.2014. Μικτή η εικόνα για τη στερλίνα, καθώς καταγράφει απώλειες έναντι του ευρώ και σταθεροποιείται έναντι του δολαρίου ΗΠΑ. Η στερλίνα διαπραγματευόταν στις 11.3.2014 στα $1,6634 και στα 1,2004 έναντι $1,6697 και 1,2134 στις 4.3.2014. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Ελληνική Οικονομία Πληθωρισμός: Ο αρνητικός πληθωρισμός με βάση τον ΔΤΚ διαμορφώθηκε στο -1,1% το Φεβρ.2014 από -1,5% τον Ιαν.2014 και +0,1% το Φεβρ.2013. Ειδικότερα οι εκπτώσεις, είχαν αυξητική επίπτωση στον πληθωρισμό του Φεβρ.2014 κατά +0,52 ποσοστιαίες μονάδες (π.μ.). Επίσης, αυξητική επίπτωση στον πληθωρισμό είχαν και η τιμή του καπνού κατά +0,01 π.μ., τα αυτοκίνητα κατά +0,04 π.μ. και τα αεροπορικά εισιτήρια κατά +0,05 π.μ. 5

Αντίθετα, πτωτική επίπτωση στον πληθωρισμό είχαν οι διάφορες μικρο-μειώσεις κατά -0,04 π.μ. Βέβαια, και με αυτές τις εξελίξεις ο πληθωρισμός εξακολουθεί να είναι στο χαμηλότερο επίπεδο από όλες τις χώρες στην ΕΕ-27, όπου ο μέσος πληθωρισμός ήταν στο +0,9% τον Ιαν.2014, από 1,0% τον Δεκ.2013. Ο δομικός πληθωρισμός με βάση το ΔΤΚ (που δεν επηρεάζεται από τις αυξομειώσεις στις τιμές των καυσίμων και των φρέσκων φρούτων και λαχανικών) ήταν επίσης λιγότερο αρνητικός στο -1,4% τον Φεβρ.2014, από -1,8% τον Δεκ.2013 και -2,9% το Νοέμ.2013. Όπως φαίνεται στον Πίνακα, μεγάλη αύξηση σε ετήσια βάση τον Φεβρ.2014 σημειώθηκε στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας (7,9%), στα φάρμακα (+27,2%) και στον καπνό (+2,5%). Συμβολή στον Πληθωρισμό Κύριων Κατηγοριών Προϊόντων Αγαθά και Υπηρεσίες % μεταβολή τιμών Φεβρ.2013/ Φεβρ.2012 Επίπτωση στον πληθωρισμό Φεβρ.2013 % μεταβολή τιμών Φεβρ.2014/ Φεβρ.2013 Επίπτωση στον πληθωρισμό Φεβρ.2014 Δημητριακά και παρασκευάσματα -1,9-0,05-2,2-0,06 Γαλακτομικά και αυγά 0,6 0,02 1,9 0,07 Καπνός 0,9 0,03 2,5 0,09 Ένδυση και υπόδηση 1,7 0,10-2,9-0,14 Ενοίκια κατοικιών -4,6-0,15-9,4-0,28 Έπιπλα-Καλύμματα δαπέδου -4,1-0,05-2,3-0,01 Ηλεκτρισμός 12,3 0,28 7,9 0,33 Πετρέλαιο Θέρμανσης 31,3 1,10-3,8-0,37 Καύσιμα αυτοκινήτου 1,8 0,12-5,6-0,52 Αυτοκίνητα -4,4-0,17-4,0-0,08 Έξοδα ξενοδοχείων -5,4-0,03-3,0-0,02 Οικιακές υπηρεσίες -7,3-0,10-1,8-0,02 Ασφάλιστρα μεταφορών -2,2-0,04-11,3-0,21 Οπτικοακουστικός εξοπλισμός-υπολογιστές -5,6-0,05-7,4-0,05 Φάρμακα -14,6-0,14 27,2 0,35 Δίδακτρα -4,0-0,11-3,9-0,11 Υπηρεσίες αναψυχής -4,2-0,05-1,7-0,02 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ. Αντίθετα, σημαντικές μειώσεις τιμών καταγράφηκαν στα ενοίκια κατοικιών (-9,4%), στον οπτικοακουστικό εξοπλισμό-υπολογιστές (-7,4%), στις οικιακές υπηρεσίες (-1,8%), στα αυτοκίνητα (-4,0%), στα δίδακτρα (-3,9%), ασφάλιστρα μεταφορών (--11,3%), υπηρεσίες αναψυχής (-1,7%) και στα έξοδα ξενοδοχείων (-3,0%). Είναι εμφανές ότι οι μεγάλες μειώσεις τιμών σημειώνονται κυρίως στα μη εμπορεύσιμα προϊόντα (αγαθά και υπηρεσίες) στα οποία είχαν σημιωθεί μεγάλες αυξήσεις τιμών στη δεκαετία του 2000. Ο μέσος πληθωρισμός με βάση το ΔΤΚ για το 2013 διαμορφώθηκε στο -0,9%, έναντι 1,5% το 2012, ενώ σε αρνητικά επίπεδα αναμένεται να κινηθεί ο πληθωρισμός και κατά το μεγαλύτερο μέρος του 2014, με τον μέσο πληθωρισμό να εκτιμάται στο -1,1% στο τρέχον έτος, -0,5% τον Δεκ.2014). Αντίθετα, θετικός πληθωρισμός αναμένεται από τον Μάρτιο του 2015. Οι εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό του 2014 στηρίζονται κυρίως στην υπόθεση ότι οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου σε ευρώ θα διαμορφωθούν με όχι μεγάλες αποκλίσεις από τις τιμές του Δεκ.2013. Βέβαια, αύξηση των τιμών του πετρελαίου σημειώνεται στις τελευταίες εβδομάδες. Αγορά Εργασίας: Απασχόληση-Ανεργία με βάση την έρευνα εργατικού δυναμικού (ΕΕΔ) της ΕΛΣΤΑΤ: Σύμφωνα με τα μη εποχικά προσαρμοσμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο αριθμός των απασχολουμένων (15-74 ετών) αυξήθηκε κατά 28,8 χιλ. άτομα το Δεκ.2013, έναντι μείωσής του κατά 71,1 χιλ. το Νοέμ.2013. Ως εκ τούτου, ο αριθμός των απασχολουμένων αυξήθηκε στις 3.562,4 χιλ. το Δεκ.2013 από 3.533,6 χιλ. το Νοέμ.2013 και από 3.618,4 χιλ. το Δεκ.2012. Τελικά, ο αριθμός των απασχολουμένων μειώθηκε σε ετήσια βάση κατά -1,5% τον Δεκ.2013, από -2,7% το Νοέμ.2013 και έναντι της πολύ μεγάλης πτώσης του κατά -6,9% το Δεκ.2012. Για το 2013 ως σύνολο, η πτώση της απασχόλησης περιορίστηκε στο -3,9%, από πτώση κατά -8,1% το 2012. Η αύξηση της απασχόλησης σε μηνιαία βάση το Δεκ.2013 συνέβαλε στην υποχώρηση της ανεργίας στις 1.339,3 χιλ. από 1.399,7 χιλ. το Νοέμ.2013 και 1.315,1 χιλ. το Δεκ.2012 με αποτέλεσμα το ποσοστό ανεργίας να διαμορφωθεί στο 27,3% του εργατικού δυναμικού το Δεκ.2013 από 28,4% το Νοέμ.2013 και 26,9% τον Οκτ.2013. Επίσης, για το 2013 ως σύνολο το μεσο επίπεδο του αριθμού των ανέργων διαμορφώθηκε στα 1.346,3 χιλ. άτομα, από 1.193,4 χιλ. άτομα το 2012, σημειώνοντας αύξηση κατά 152,8 χιλ. άτομα, μετά την αύξησή της κατά 334,2 χιλ. άτομα το 2012. Η ανωτέρω μείωση της ανεργίας τον Δεκ.2013, έναντι του Νοεμ.2013 είναι συνδυασμός της αύξησης της απασχόλησης κατά 28,8 χιλ. άτομα και της μείωσης του εργατικού δυναμικού κατά 31,6 χιλ. άτομα εντός του Δεκ.2013. Ήτοι, το εργατικό δυναμικό διαμορφώθηκε στα 4.901,7 χιλ. άτομα το Δεκ.2013 από 4.933,3 χιλ. άτομα το Νοέμ.2013 και 4.933,5 χιλ. το Δεκ.2012 καταγράφοντας οριακή μείωση κατά -0,6% σε ετήσια βάση. Ωστόσο, το εργατικό δυναμικό ήταν και πάλι ελαφρά αυξημένο το 2013 ως σύνολο κατά 0,14%, έναντι της αύξησής του κατά 0,05% το 2012 και της σημαντικής μείωσής του κατά -1,06% το 2011. Σε κάθε περίπτωση η κρίση και η μεγάλη αύξηση της ανεργίας (και ιδιαίτερα της μακροχρόνιας ανεργίας) δεν έχουν οδηγήσει σε μείωση του εργατικού δυναμικού της χώρας, όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες που αντιμετώπισαν το πρόβλημα της μεγάλης αύξησης της ανεργίας για μακρόχρονες περιόδους. Επισημαίνεται ότι με βάση τα εποχικά διορθωμένα στοιχεία για την απασχόληση και την ανεργία που δημοσιεύει η ΕΛΣΤΑΤ, η απασχόληση υποχώρησε στα 3.555,0 χιλ. άτομα το Δεκ.2013 από 3.560,5 χιλ. άτομα το Νοέμ.2013 και 3.654,3 χιλ. άτομα το Δεκ.2012. Υποχώρησε δηλαδή κατά 5,4 χιλ. άτομα έναντι του Νοέμ.2013 και κατά 99,2 χιλ. άτομα έναντι του Δεκ.2012. Από την άλλη πλευρά, η ανεργία μειώθηκε στις 1.349,5 χιλ. το Δεκ.2013 από 1.360,4 χιλ. το Νοέμ.2013 και το ποσοστό ανεργίας υποχώρησε ελαφρώς στο 27,5% του εργατικού δυναμικού το Δεκ.2013 από 27,6% το Νοέμ.2013 (με βάση βέβαια τα στοιχεία του Δεκ.2013). Σημειώνεται ότι το ποσοστό ανεργίας για τον Νοέμ.2013 είχε ανακοινωθεί αρχικά στο 28,0%. Η μείωση του ποσοστού ανεργίας συνοδεύεται από μεταβολές στη σύνθεση των ανέργων, ως προς το φύλο, την ηλικιακή διάρθρωση και το εκπαιδευτικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, μειώθηκε το ποσοστό ανεργίας των νέων στο κλιμάκιο ηλικιών 15-24 έτη στο 55,5% από το πολύ υψηλό 61,4% το Νοέμ.2013. 6

Στο κλιμάκιο ηλικιών 25-34 η ανεργία επίσης μειώθηκε στο 37,4% από 38,4% το Νοέμ.2013, ενώ στο κλιμάκιο ηλικιών 35-44 η ανεργία μειώθηκε ελαφρά στο 24,2% από 24,6% το Νοέμ.2013. Τέλος, στο κλιμάκιο ηλικιών 45-54 η ανεργία μειώθηκε στο 20,6% από 21,0% το Νοέμ.2013. Το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας εντοπίζεται στην Ήπειρο-Δυτική Μακεδονία (Δεκ.2013: 30,4%, Δεκ.2012: 27,8%), στη Μακεδονία και Θράκη (Δεκ.2013: 28,8%, Δεκ.2012: 27,3%), στην Αττική (Δεκ.2013: 27,9%, Δεκ.2012: 27,8%), και ακολουθούν η Πελοπόννησος-Δυτική Ελλάδα και Ιόνια Νησιά (Δεκ.2013: 26,8%, Δεκ.2012: 22,8%), η Θεσσαλία-Στερεά Ελλάδα (Δεκ.2013: 26,1%, Δεκ.2012: 25,9%), η Κρήτη (Δεκ.2013: 24,9%, Δεκ.2012: 23,8%) και τα νησιά του Αιγαίου (Δεκ.2013: 22,7%, Δεκ.2012: 20,4%). Εγγεγραμμένοι Άνεργοι στον ΟΑΕΔ: Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΑΕΔ οι εγγεγραμμένοι άνεργοι που ζητούσαν εργασία ανέρχονταν στις 854,7 χιλ. τον Ιαν.2014, έναντι 859,4 χιλ. τον Δεκ.2013, 885,3 χιλ. τον Απρ.2013 και 829,8 χιλ. τον Ιαν.2013. Παρουσιάζεται δηλαδή μια σχετική σταθεροποίηση της εγγεγραμμένης ανεργίας το 2013 και ελαφρά μείωση της ανεργίας τον Ιαν.2014 σε μηνιαία βάση. Είναι αξιοσημείωτο ότι το 49,5% των εγγεγραμμένων ανέργων που ζητούν εργασία ήταν άνεργοι πάνω από ένα (1) έτος τον Ιαν.2014, έναντι του 42,4% των ανέργων τον Ιαν 2013, Επίσης, 431,6 χιλ. άνεργοι έχασαν τη δουλειά τους στο προηγούμενο 12μηνο τον Ιαν.2014, έναντι 478,16 χιλ. τον Ιαν.2013. Τέλος, το σύνολο των επιδοτούμενων ανέργων ανερχόταν στις 174,18 χιλ. τον Ιαν.2014, έναντι 224,61 χιλ. τον Ιαν.2013. Ροές απασχόλησης ΕΡΓΑΝΗ: Νέα αξιοσημείωτη αύξηση των προσλήψεων εργαζομένων και της καθαρής απασχόλησης σε μισθωτή εργασία σημειώθηκε τον Φεβρ.2014, για πρώτη φορά από πολλά χρόνια, ακολουθώντας την αντίστοιχη εξαιρετικά ευνοϊκή εξέλιξη και τον Ιαν.2014, αλλά και στο 2 ο 6μηνο του 2013 ως σύνολο. Πιο αναλυτικά: Οι προσλήψεις εργαζομένων σημείωσαν νέα εντυπωσιακή αύξηση στις 91,43 χιλ. τον Φεβρ.2014 (186,88 χιλ. στο 2μηνο Ιαν.-Φεβρ.2014), έναντι 54,78 χιλ. τον Φεβρ.2013 (108,29 χιλ. στο 2μηνο Ιαν.- Φεβρ.2013) σημειώνοντας αύξηση κατά 72,6% σε ετήσια βάση στο 2μηνο Ιαν.-Φεβρ.2014, πάνω στην αύξησή τους κατά 28,8% σε ετήσια βάση και στο 1 ο 2μηνο.2013 (Διάγραμμα 1). Η σημαντική αύξηση των προσλήψεων μισθωτών εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα στο 1 ο 2μηνο 2014 αποτελεί σαφώς ένδειξη ουσιαστικής αλλαγής των τάσεων στην αγορά εργασίας και αποτελεί προπομπό της εμφάνισης θετικών εξελίξεων στην απασχόληση και στα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ. Ειδικότερα, η αύξηση των προσλήψεων και της καθαρής απασχόλησης ήταν τόσο εντυπωσιακή στο 1 ο 2μηνο.2014 (που σημειωτέον δεν είναι περίοδος που μπορεί να χαρακτηριστεί τουριστική) που θα πρέπει τώρα να αντικατοπτριστεί σαφώς τόσο στα στοιχεία της ΕΕΔ της ΕΛΣΤΑΤ, όσο και στα στοιχεία του ΑΕΠ στο 1 ο 3μηνο.2014, Βέβαια, θα πρέπει να τονιστεί ότι οι ελαστικές μορφές απασχόλησης διεισδύουν τώρα όλο και περισσότερο στην ελληνική αγορά εργασίας. Έτσι, με βάση τα στοιχεία του ΕΡΓΑΝΗ τον Φεβρ.2014 μόνο το 47,7% του συνόλου των αναγγελιών προσλήψεων αφορούσαν πλήρη απασχόληση. Το 37,7% αφορούσαν μερική απασχόληση. Η εξέλιξη αυτή είναι φυσιολογική στην κατάσταση ύφεσης που βρίσκεται ακόμη η Ελληνική οικονομία, όπου οι προοπτικές ανάπτυξής της ενδυναμώνονται και γίνονται αποδεκτές από τις επιχειρήσεις σταδιακά. Πάντως, θα πρέπει να σημειωθεί ότι το σύνολο των προσλήψεων (πλήρους, μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης) τον Φεβρ.2012 ήταν 40,2 χιλ. ενώ τον Φεβρ.2013 43,61 χιλ. είναι μόνο οι προσλήψεις πλήρους απασχόλησης. Πίνακας 1. Αναγγελίες προσλήψεων ανά κατηγορία απασχόλησης (Φεβρ.2014) Πλήρης Απασχόληση 43.613 47,7% Μερική Απασχόληση 34.458 37,7% Εκ περιτροπής απασχόληση 13.362 14,6% Σύνολο 91.433 100,0% Πηγή: ΕΡΓΑΝΗ Σε αντίθεση με τη μεγάλη αύξηση των νέων προσλήψεων εργαζομένων στο 2μηνο Ιαν.- Φεβρ.2014, οι καταγγελίες συμβάσεων εργασίας (απολύσεις) διαμορφώθηκαν στο 1 ο 2μηνο 2014 στις 85,76 χιλ., δηλαδή στα ίδια περίπου επίπεδα, όπως και στο 1 ο 2μηνο 2013 (85,53 χιλ.) και χαμηλότερα από το 1 ο 2μηνο του 2012 (86,57 χιλ.) και των προηγούμενων ετών. Γενικά, η δραστική ελαστικοποίηση της αγοράς εργασίας τα τελευταία έτη δεν είχε ως συνέπεια την αύξηση των απολύσεων παρά την τεράστια επίπτωσή της στην αύξηση των προσλήψεων, όπως προαναφέρθηκε. Αυτό προκύπτει και από το 2013, όταν το σύνολο των απολύσεων στο έτος ανήλθε στις 679,5 χιλ., έναντι 701,6 χιλ. το 2011, 735,5 χιλ. το 2010 και 728,3 χιλ. το 2009. Όσον αφορά τις οικειοθελείς αποχωρήσεις από την εργασία στο 1 ο 2μηνο.2014 φαίνεται να σημειώνεται μια σχετικά σημαντική αύξησή τους σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, αφού ανήλθαν στις 74,81 χιλ. στο 1 ο 2μηνο.2014, από 40,55 χιλ. στο 1 ο 2μηνο 2013, 37,08 χιλ. στο 1 ο 2μηνο.2012 και 68,3 χιλ. στο 1 ο 2μηνο του 2008. Φαίνεται ότι η αύξηση των οικιοθελών αποχωρήσεων στο 1 ο 2μηνο.του 2014 σχετίζεται με κάποιο τρόπο με τη μεγάλη αύξηση των προσλήψεων στο ίδιο 2μηνο, παρά το ότι η αύξηση των προσλήψεων ήταν κατά πολύ μεγαλύτερη. Η καθαρή αύξηση της απασχόλησης (προσλήψεις μείον απολύσεις μείον οικειοθελείς αποχωρήσεις) που προκύπτει από τον συσχετισμό όλων των ανωτέρω ήταν ακόμη πιο εντυπωσιακή στο 1 ο 2μηνο 2014, όπως φαίνεται στο Διάγραμμα 2 πιο κάτω. Από το Διάγραμμα φαίνεται ότι για πρώτη φορά σημειώθηκε 7

θετική αύξηση της μισθωτής απασχόλησης στο 1 ο 2μηνο του έτους από το 2007, αλλά από τα στοιχεία του ΕΡΓΑΝΗ προκύπτει ότι αρνητική αύξηση της καθαρής απασχόλησης στο 1 ο 2μηνο του έτους σημειώνεται ήδη από το 2003. Τέλος, σημειώνεται επίσης ότι και στην περίπτωση των λίγων επιχειρήσεων που υπέβαλαν στοιχεία για τις προσλήψεις, απολύσεις και οικειοθελείς αποχωρήσεις εντύπως (όχι ηλεκτρονικά) το ισοζύγιο της καθαρής αύξησης της απασχόλησης τον Φεβρ.2014 ήταν θετικό κατά 234 νέες θέσεις εργασίας. Αυτή η εντυπωσιακή αύξηση της μισθωτής απασχόλησης το 2013 και πολύ περισσότερο στο 1 ο 2μηνο.2014 αποτελεί την πιο σαφή ένδειξη ότι η ελληνική οικονομία ανακάμπτει, αλλά δείχνει επίσης με τον πιο πειστικό τρόπο τις εξαιρετικά ευεργετικές επιπτώσεις της εκλογίκευσης της λειτουργίας και της δραστικής μείωσης του (πολύ υψηλού έως το 2010) κόστους των προσλήψεων και των απολύσεων στην ελληνική αγορά εργασίας. Είναι τώρα εμφανές ότι με την ανάκαμψη της οικονομίας η αύξηση της απασχόλησης θα είναι πολύ ταχύτερη από ότι εκτιμούσαμε έως τώρα και, επομένως, υπάρχουν ικανοποιητικές προοπτικές για ταχεία μείωση της ανεργίας στα επόμενα έτη. Εμπορία Αγροτικών Προϊόντων το 2013: Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, οι εξαγωγές γεωργικών προϊόντων αυξήθηκαν, για τέταρτο κατά σειρά έτος κατά +2,0% το 2013 και διαμορφώθηκαν στα 5.342,4 εκατ., έναντι αυξήσεων κατά +9,6% το 2012 ( 5.236,7 εκατ.),+2,6% το 2011 ( 4.779,1 εκατ.) και κατά +8,3% το 2010 ( 4.659,2 εκατ.) Σημειώνεται η συνεχής άνοδος της αναλογίας των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων στις συνολικές εξαγωγές της χώρας. Συγκεκριμένα το 2013 ανήλθαν στο 31,8%, έναντι 30,5% και 28,0% το 2012 και 2011 αντίστοιχα. Οι ευμενείς αυτές εξελίξεις στις εξαγωγές των γεωργικών αγαθών τα τελευταία έτη φανερώνουν ότι ο αγροτικός τομέας παρά τα σοβαρά διαρθρωτικά του προβλήματα συνεισφέρει στην εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας, ενώ έχει την παραγωγική δυνατότητα, λόγω των ευνοϊκών εδαφο-κλιματικών συνθηκών να σημειώσει περαιτέρω αύξηση των εξαγωγών και υποκατάσταση των εισαγωγών, δια της περαιτέρω ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας και της επιχειρηματικότητας στα προσεχή έτη στο πλαίσιο του νέου αναπτυξιακού προτύπου ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Όπως προκύπτει από τον πιο κάτω Πίνακα των γεωργικών εξαγωγών του συνόλου των αγροτικών προϊόντων της χώρας, σημαντική αύξηση παρουσίασαν το 2013 κυρίως οι εξαγωγές στους κλάδους: (α) έλαια και λίπη (+44,4%). Σημειωτέον ότι ο εν λόγω κλάδος παρουσιάζει από το 2011 σημαντική ανάπτυξη, (β) φρούτα και λαχανικά (+4,6%) Επισημαίνεται ότι οι εξαγωγές φρούτων και λαχανικών αποτελούσαν το 34,7% του συνόλου των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων το 2013, από 33,8% το 2012, (γ) γαλακτοκομικών προϊόντων (+13,8%) και κρεάτων και παρασκευασμάτων τους (+6,6%), (δ) προϊόντων και παρασκευασμάτων (+8,0%), (ε) δέρματα και γούνες (+8,9%), (στ) ζωοτροφών (+24,5%), (ζ) οικοδομήσιμης ξυλίας (+15,4%), (η) ακατέργαστες ζωικές και δυτικές ύλες (+4,8%), καθώς και καφέ, κακάο, τσάι, μπαχαρικά κλπ (+20,1%0. Σε σημαντικό επίπεδο διατηρούνται οι εξαγωγές ψαριών & παρασκευασμάτων και προϊόντων διατροφής και παρασκευασμάτων τους. ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ % μεταβολή 2012 2013 σε εκατ. 2013/2012 ΣΥΝΟΛΟ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 5.236,7 5.342,4 2,0% Φρούτα & Λαχανικά 1.772,6 1.853,5 4,6% Έλαια & λίπη 398,8 575,8 44,4% Ψάρια & Παρασκευάσματα ψαριών 610,6 558,4 8,6% Γαλακτοκομικά προϊόντα & αυγά πουλιών 364,6 414,9 13,8% Καπνός & Προϊόντα καπνού 427,6 391,4 8,5% Φυσικές υφαντικές ίνες 445,4 380,5 14,6% Δημητριακά & Παρασκευάσματα δημητριακών 330,1 269,3 18,4% Προϊόντα διατροφής & Παρασκευάσματα 190,8 206,0 8,0% Ποτά 203,0 191,9 5,4% Ζάχαρες & Παρασκευάσματα, Μέλι 117,8 95,5 19,0% Δορές, Δέρματα & Γουνοδέρματα ακατέργαστα 79,4 86,4 8,9% Ελαιούχοι σπόροι & Καρποί 77,7 79,0 1,6% Καφές, κακάο, τσάι, μπαχαρικά κλπ. 53,6 64,4 20,1% Κρέατα & Παρασκευάσματα κρέατος 58,5 62,3 6,6% Ζωοτροφές 47,0 58,5 24,5% Ακατέργαστες ζωικές & φυτικές ύλες 30,2 31,7 4,8% Ζωντανά ζώα (εκτός ψαριών) 19,4 12,4 36,2% Ξυλεία & Φελλός 8,4 9,7 15,4% Καουτσούκ φυσικό 1,0 0,6 34,8% Άμυλα σιταριού και καλαμποκιού 0,2 0,2 20,6% Πηγή: Υπουργείο Γεωργικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Από τον Πίνακα των γεωργικών εισαγωγών, επισημαίνεται μικρή άνοδος των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων κατά +0,7% το 2013, έναντι μειώσεων κατά -5,2%, το 2012, γεγονός που οφείλεται κυρίως στην αποδυνάμωση της ύφεσης το 2013. ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ % μεταβολή 2012 2013 σε εκατ. 2013/2012 ΣΥΝΟΛΟ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 6.389,7 6.431,5 0,7% Κρέατα & Παρασκευάσματα κρέατος 1.154,1 1.120,7 2,9% Γαλακτοκομικά προϊόντα & αυγά πουλιών 788,0 846,9 7,5% Φρούτα & Λαχανικά 636,0 642,6 1,0% Δημητριακά & Παρασκευάσματα δημητριακών 563,3 593,7 5,4% Καφές, κακάο, τσάι, μπαχαρικά κλπ. 414,8 404,4 2,5% Ζωοτροφές 345,7 400,1 15,7% Ψάρια & Παρασκευάσματα ψαριών 373,0 350,7 6,0% Προϊόντα διατροφής & Παρασκευάσματα 341,4 345,3 1,1% Ζάχαρες & Παρασκευάσματα, Μέλι 292,6 277,1 5,3% Έλαια & λίπη 289,2 264,3 8,6% Ποτά 269,1 257,4 4,3% Ελαιούχοι σπόροι & Καρποί 219,0 237,5 8,5% Καπνός & Προϊόντα καπνού 233,9 233,6 0,1% Δορές, Δέρματα & Γουνοδέρματα ακατέργαστα 145,2 147,1 1,3% Ακατέργαστες ζωικές & φυτικές ύλες 109,5 115,7 5,7% Ξυλεία & Φελλός 130,6 112,4 13,9% Ζωντανά ζώα (εκτός ψαριών) 56,9 56,4 0,8% Φυσικές υφαντικές ίνες 10,8 10,4 3,7% Άμυλα σιταριού και καλαμποκιού 8,3 8,1 2,0% Καουτσούκ φυσικό 8,4 7,1 15,2% Πηγή: Υπουργείο Γεωργικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Από τον Πίνακα των εισαγωγών, επισημαίνεται το σημαντικό ύψος των εισαγωγών κρεάτων και παρασκευασμάτων ( 1.120,7 εκατ.), σημειώνοντας μικρή σχετικά μείωση κάμψη κατά -0,3% το 2013, μετά την οριακή τους αύξηση τους κατά +0,5% το 2011. Οι εισαγωγές κρεάτων αποτελούν το 17,5% του συνόλου των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων το 2013, αναλογία που παραμένει σε υψηλό και 8

σχεδόν αμετάβλητο επίπεδο στην περίοδο της οικονομικής κρίσης (2012: 18,0%, 2011: 17,1%, 2010: 17,2%, 2009: 17,6%). Αρνητική εντύπωση προκαλεί, πάντως, (α) Η σημαντική άνοδος των εισαγωγών ζωοτροφών, που ανήλθαν σε 400,1 εκατ. το 2013 (+15,7%), ενώ οι εξαγωγές μας στο είδος αυτό περιορίζονται σε 58,5 εκατ. (β) Οι σημαντικές εισαγωγές, για τρίτο κατά σειρά έτος, των ελαιούχων σπόρων και καρπών, ανερχόμενες στο παρελθόν έτος σε 237,5 εκατ.(+8,5%), (γ) το ύψος των εισαγωγών ζάχαρης και μέλι, που το 2013 διαμορφώθηκαν σε 277,1 εκατ., έναντι εξαγωγών μόλις 95,5 εκατ. Αντίθετα, μειώθηκαν αισθητά οι εισαγωγές ελαιών (-8,6%) ύστερα από 3ετή συνεχή άνοδο. Αξιοσημείωτο είναι επίσης και: (α) το ύψος των εισαγωγών γαλακτοκομικών προϊόντων και αυγών ύψους 846,9 εκατ. εκατ., που σημείωσαν σημαντική αύξηση κατά +7,5% το 2013, (β) φρούτων και λαχανικών ( 642,6 εκατ., με αύξηση κατά +1,0%), (γ) ψαριών και παρασκευασμάτων ( 350,7 εκατ., με μείωση κατά -6,0%), (δ) δημητριακών και παρασκευασμάτων ( 593,7 εκατ., με αύξηση κατά +5,4%), ακατέργαστων δερμάτων ( 147,1 εκατ. με νέα άνοδο κατά +1,3%), καφέ-κακάο-τσάι ( 404,4 εκατ., με μικρή μείωση κατά -2,5%). Είναι εμφανές ότι ένα σημαντικό μέρος των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων, ήδη υποκαθίσταται από ανταγωνιστική εγχώρια παραγωγή, τάση που οφείλει και εκτιμάται ότι θα λάβει μεγαλύτερες διαστάσεις το 2014. Λόγω της αύξησης των εξαγωγών και της μείωσης των εισαγωγών της πρωτογενούς παραγωγής, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου αγροτικών προϊόντων περιορίσθηκε εκ νέου το 2013 σε 1,90 δισ., έναντι 1,15 δισ. το 2012 και 2,41 δισ. το 2009 (βλ. Διάγραμμα). Τέλος, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η προστιθέμενη αξία του πρωτογενούς τομέα βελτιώθηκε το 2013 αποδίδοντας το 3,6% της συνολικής προστιθέμενης αξίας της οικονομίας, έναντι 3,3% το 2012, καθώς σημειώνεται μικρή στροφή του εργατικού δυναμικού σε δραστηριότητες του πρωτογενούς τομέα. εκατ. 8.000 6.000 4.000 2.000 0-2.000-4.000 ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 2009-2013 21,5% +3,2% 41,1% 2009 2010 2011 2012 2013 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΛΛΕΙΜΜΑ Εμπορευματικές Συναλλαγές (ΕΛΣΤΑΤ): Οι εξαγωγές αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή σημείωσαν νέα πτώση κατά -4,3% σε ετήσια βάση τον Ιαν.2014 από -3,4% το Δεκ.2013, και +5,3% τον Ιαν.2013. 5,5% Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή διαμορφώθηκαν σε 1,27 δις τον Ιαν.2014 από 1,33 δις τον Ιαν.2013. Ειδικότερα, η πτώση των εξαγωγών αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή τον Ιαν.2014 οφείλεται στην πτώση των εξαγωγών αυτών προς τις τρίτες χώρες κατά -8,8% σε ετήσια βάση από -2,6% τον Ιαν.2013. Μικρότερη μείωση κατά -1,7% σε ετήσια βάση σημείωσαν οι εξαγωγές προς τις χώρες της ΕΕ-28, μετά την αύξησή τους κατά 7,2% τον Ιαν.2013. Εξαγωγές με πετρελαιοειδή Ιαν.2013 Ιαν.2014 2.224,5 2.128,8 % μεταβολή 16,0% -4,3% Εξαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή Ιαν.2013 Ιαν.2014 1.327,3 1.270,6 % μεταβολή 5,3% -4,3% Εισαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή Ιαν.2013 Ιαν.2014 2.429,7 2.349,7 % μεταβολή 2,7% -3,3% Από την άλλη πλευρά, οι εισαγωγές αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή μειώθηκαν κατά -3,3% τον Ιαν.2014, έναντι αύξησής τους κατά 2,7% τον Ιαν.2013. Οι εξαγωγές αγαθών με πετρελαιοειδή, μειώθηκαν κατά -4,3% σε ετήσια βάση τον Ιαν.2014 από -13,9% το Δεκ.2013 και 16,0% τον Ιαν.2013. Οι εξαγωγές αγαθών με πετρελαιοειδή ανήλθαν στα 2,13 δισ. τον Ιαν.2014 από 2,22 δισ. τον Ιαν.2013. Οι εισαγωγές αγαθών με πετρελαιοειδή σημείωσαν μείωση κατά -9,4% σε ετήσια βάση τον Ιαν.2014 από πτώση κατά -9,8% το Δεκ.2013 και έναντι αύξησής τους κατά 7,3% τον Ιαν.2013. Παγκόσμια Οικονομία ΗΠΑ: Στον τομέα της αγοράς εργασίας, παρά τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες που επικράτησαν τον προηγούμενο μήνα, η αύξηση της απασχόλησης ήταν ικανοποιητική και ανήλθε στις 175 χιλ. θέσεις εργασίας το Φεβρ.2014 από 129 χιλ. τον Ιαν.2014 (προηγούμενη εκτίμηση: 113 χιλ.) και 84 χιλ. το Δεκ.2013 (προηγούμενη εκτίμηση: 75 χιλ.). Η μεγαλύτερη αύξηση της απασχόλησης σε μηνιαία βάση τον Φεβρ.2014 παρατηρήθηκε στον τομέα των υπηρεσιών του ιδιωτικού τομέα (+140 χιλ.), στον κλάδο της παραγωγής αγαθών (+22 χιλ.), στις κατασκευές (+15 χιλ.), στα επαγγέλματα γραφείου (+79 χιλ.), στον τομέα της φιλοξενίας (+25 χιλ.), στη μεταποίηση (+6 χιλ.), στον τομέα του χονδρικού εμπορίου (+14,8 χιλ.) και τον χρηματοοικονομικό τομέα (+9 χιλ.). Αντίθετα, μείωση των θέσεων απασχόλησης σημειώθηκε στο λιανικό εμπόριο (-4,1 χιλ.), στις μεταφορές (-3,6 χιλ.) και τον τομέα της Πληροφόρησης (-16 χιλ.). Η απασχόληση στον δημόσιο τομέα αυξήθηκε κατά 13 χιλ. Το ποσοστό 9

ανεργίας διαμορφώθηκε στο 6,7% το Φεβρ.2014 από 6,6% τον Ιαν.2014 και 6,7% το Δεκ.2013. Στον τομέα της απασχόλησης η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας (εξαιρουμένου του αγροτικού τομέα) διαμορφώθηκε σε 1,8% σε ετήσια βάση στο 4 ο 3μηνο 2013, από 3,5% στο 3 ο 3μηνο 2013, ενώ το ανά μονάδα κόστος εργασίας μειώθηκε κατά -0,1% στο 4 ο 3μηνο 2013 από -2,1% στο 3 ο 3μηνο 2013. Όσον αφορά τον εξωτερικό τομέα, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου διαμορφώθηκε σε $ 39,10 δις από $ 38,98 δις το Δεκ.2013 και $ 42,14 δις τον Ιαν.2013. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 3,0% σε ετήσια βάση τον Ιαν.2014, ενώ αντίστοιχα οι εισαγωγές κατά 1,2%. Οι εργοστασιακές παραγγελίες μειώθηκαν κατά -0,7% σε μηνιαία βάση τον Ιαν.2014 από -2,0% το Δεκ.2013 και +1,5% το Νοέμ.2013. Τέλος, στην αγορά εργασίας, οι εβδομαδιαίες αιτήσεις για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας μειώθηκαν κατά 26.000 την εβδομάδα έως 1.3.2014 με αποτέλεσμα να διαμορφωθούν στις 323.000. Ιαπωνία: Η ΤτΙαπωνίας αποφάσισε στις 11 Μαρ. 2014 να συνεχίσει την ενίσχυση της νομισματικής βάσης κατά 60-70 τρισ. το χρόνο κυρίως μέσω αγοράς κρατικών ομολόγων για όσο χρειαστεί ώστε να επιτευχθεί ο στόχος του 2% για τον πληθωρισμό το 2015. Ο διοικητής της ΤτΙαπωνίας τόνισε ότι η Τράπεζα θα προσαρμόσει τη νομισματική πολιτική εξετάζοντας το ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης και το ύψος των τιμών. Επίσης, παρατήρησε ότι οι προσδοκίες είναι ότι ο πληθωρισμός θα αυξηθεί και αναμένεται να διαμορφωθεί σε 1,25% για κάποιο χρονικό διάστημα, εξαιρουμένης της άμεσης επίδρασης της αύξησης του φόρου κατανάλωσης από 5% σε 8% τον Απρ. 2014. Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι η ΤτΙαπωνίας θα προβεί σε αλλαγή της νομισματικής της πολιτικής στο 3ο 3μηνο 2014 και ίσως τον Οκτ. 2014 μετά την ανακοίνωση της εξαμηνιαίας έκθεσής της, αφού εξετάσει τις επιπτώσεις από την αύξηση του φόρου κατανάλωσης τον Απρ. 2014 που θα φανούν στο 2ο 3μηνο 2014 και τις εξελίξεις στο 3ο 3μηνο 2014. Το ΑΕΠ, σύμφωνα με τα τελικά στοιχεία, αυξήθηκε κατά 0,2% σε τριμηνιαία βάση το 4 ο 3μηνο 2013, έναντι αύξησης κατά 0,3% σε τριμηνιαία βάση σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία, καθώς και έναντι του 3 ου 3μήνου 2013. Σε ετησιοποιημένη βάση η ανάπτυξη ήταν της τάξης του 0,7%, έναντι ανάπτυξης κατά 1,0% σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία. Σε σχέση με τα προσωρινά στοιχεία η Κίνα: Ο πληθωρισμός υποχώρησε τον Φεβ. 2014 σε 2,0% (χαμηλό 13 μηνών) από 2,5% τον Ιαν. 2014 όπως είχαν προβλέψει οι αναλυτές. Η κύρια αιτία ήταν η επιβράδυνση της αύξησης των τιμών των τροφίμων σε 2,7% από 3,7% τον προηγούμενο μήνα, και ιδιαίτερα η μείωση της τιμής του χοιρινού κατά 9%, που επανήλθαν στα κανονικά τους επίπεδα μετά την πρωτοχρονιά. Ο δομικός πληθωρισμός μειώθηκε σε 1,7% τον Φεβ. 2014 από συμβολή στην ανάπτυξη ήταν μικρότερη όσον αφορά την ιδιωτική κατανάλωση στο 0,2 από 0,3 και έναντι 0,1 το 3 ο 3μηνο 2013 καθώς αυξήθηκε κατά 0,4% σε τριμηνιαία βάση, έναντι 0,5% σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία. Επίσης μικρότερη ήταν η συμβολή των επιχειρηματικών επενδύσεων στο 0,1 από 0,2 και έναντι 0,0 το 3 ο 3μηνο 2013 καθώς οι επιχειρηματικές επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 0,8% σε τριμηνιαία βάση, έναντι 1,3% σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία. Η συμβολή στην ανάπτυξη ήταν ίδια σε σχέση με τα προσωρινά στοιχεία όσον αφορά αθροιστικά τις δημόσιες επενδύσεις και τη δημόσια κατανάλωση στο 0,2, έναντι 0,4 το 3 ο 3μηνο 2013 και τις εξαγωγές που ήταν αρνητική στο -0,5 όπως και το 3 ο 3μηνο 2013. Η ανάπτυξη εκτιμάται ότι θα ενισχυθεί το 1 ο 3μηνο 2014 λόγω της ανόδου τόσο της ιδιωτικής κατανάλωσης πριν την αύξηση του φόρου κατανάλωσης τον Απρ. 2014 όσο και των εξαγωγών λόγω της ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας. Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, σύμφωνα με τα μη εποχικά προσαρμοσμένα στοιχεία, παρουσίασε έλλειμμα τον Ιαν. 2014 (για 4 ο συνεχή μήνα) ύψους 1,59 τρισ. το οποίο ήταν υπερτετραπλάσιο έναντι ελλείμματος 0,35 τρισ. τον Ιαν. 2013. Το έλλειμμα αυτό ήταν το υψηλότερο από το 1985 και υψηλότερο από τις προβλέψεις των αναλυτών. Η αύξηση προήλθε από την πολύ μεγάλη άνοδο των εισαγωγών κατά 30,3% σε ετήσια βάση έναντι της αύξησης των εξαγωγών κατά 16,7%. Οι εισαγωγές επηρεάστηκαν αυξητικά από την ενισχυμένη εσωτερική ζήτηση πριν την αύξηση του φόρου κατανάλωσης τον Απρ. 2014 και τις υψηλές εισαγωγές ενέργειας, καθώς και από το αδύναμο γιεν που αυξάνει τις τιμές τους, ενώ οι εξαγωγές επηρεάστηκαν αρνητικά από τη μειωμένη ζήτηση από το εξωτερικό. Υποχώρηση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αναμένεται μετά τον Απρ. 2014 καθώς τότε εκτιμάται ότι θα μειωθούν οι εισαγωγές λόγω της υποχώρησης της εσωτερικής ζήτησης μετά την αύξηση του φόρου κατανάλωσης και, παράλληλα, ότι θα αυξηθούν οι εξαγωγές λόγω της ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας. Ο δείκτης δραστηριότητας της έρευνας των παρατηρητών της οικονομίας (Economy Watchers Survey-EWS) υποχώρησε περαιτέρω τον Φεβ. 2014 σε 53,0 από 54,7 τον Ιαν. 2014. Έντονη ήταν η πτώση του υποδείκτη που αφορά την κατάσταση τους επόμενους μήνες στο 40,0 από 49,0 τον προηγούμενο μήνα και ήταν η εντονότερη μετά το σεισμό του Μαρ. 2011. Αυτή η πτώση δείχνει ότι αναμένεται να περιοριστεί η ζήτηση μετά την αύξηση του φόρου κατανάλωσης τον Απρ. 2014. 2,0% τον Ιαν. 2014. Τους επόμενους μήνες ο πληθωρισμός αναμένεται να αυξηθεί αν οι τιμές των τροφίμων αυξηθούν. Το εμπορικό ισοζύγιο παρουσίασε έλλειμμα $23,0 δισ. τον Φεβ. 2014 (το δεύτερο υψηλότερο), έναντι πλεονάσματος $31,9 δισ. τον Ιαν. 2014 (από τα υψηλότερα πλεονάσματα). Τα τελευταία έτη παρατηρείται έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο σε 10

κάποιο μήνα μέσα στο 1 ο 3μηνο του έτους μετά τον εορτασμό της πρωτοχρονιάς λόγω της υποχώρησης των εξαγωγών καθώς πολλά εργοστάσια κλείνουν κατά τη διάρκεια αυτού του εορτασμού. Τον Φεβ. 2014 οι εξαγωγές υποχώρησαν κατά -18,1% σε ετήσια βάση (εντονότερα από τις προβλέψεις των αναλυτών), έναντι αύξησης κατά 10,6% σε ετήσια βάση τον προηγούμενο μήνα. Αντίθετα, οι εισαγωγές Τα τραπεζικά δάνεια αυξήθηκαν κατά 13,7% σε ετήσια βάση τον Φεβ. 2014 με οριακά χαμηλότερο ρυθμό έναντι 13,8% σε ετήσια βάση τον Ιαν. 2014. Τα νέα δάνεια που χορηγήθηκαν τον Φεβ. 2014 ήταν σχεδόν τα μισά έναντι αυτών που χορηγήθηκαν τον Ιαν. 2014 οπότε είχαν αυξηθεί πολύ ως συνήθως τον πρώτο μήνα του χρόνου που οι τράπεζες επιδιώκουν να κερδίσουν μερίδιο αγοράς. Νοτιανατολική Ευρώπη Ρουμανία: O οίκος αξιολόγησης Fitch επιβεβαίωσε την αξιολόγηση για το μακροπρόθεσμο χρέος σε ξένο νόμισμα της Ρουμανίας σε BBB με σταθερές τις προοπτικές. Το ανώτατο όριο αξιολόγησης της χώρας, διατηρείται στο BBB+. Σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης μια μεγαλύτερη της αναμενόμενης αύξηση του ΑΕΠ και μια μεγαλύτερη από ότι αναμενόταν μείωση του εξωτερικού χρέους της χώρας θα μπορούσε να οδηγήσει σε αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης. Αντιθέτως, μια δημοσιονομική διολίσθηση ή επιβράδυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων λόγω πολιτικής αστάθειας μπορεί να αποτελέσουν λόγους πιστοληπτικής υποβάθμισης. Ο οίκος υποθέτει ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει τις προσπάθειες για την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου στόχου που συνίσταται σε διαρθρωτικό δημοσιονομικό έλλειμμα 1% του ΑΕΠ. Αλβανία: O δείκτης τιμών καταναλωτή αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 1,9% το Φεβ.2014 από 1,7% τον προηγούμενο μήνα. Σε μηνιαία βάση, οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν κατά 1,4% το Φεβ.2014 από άνοδο 0,8% τον Ιαν.2014. Η γενική τάση καθορίστηκε από τις τιμές των τροφίμων, οι οποίες σε ετήσια βάση αυξήθηκαν κατά 2,9% το Φεβρ.2014 έναντι αύξησης 2,7% τον Ιαν.2014. Αντίθετα, οι τιμές όλων των άλλων ειδών διατροφής, καθώς και των μη αλκοολούχων ποτών μειώθηκαν το Φεβρουάριο. Στον αντίποδα των αυξήσεων, οι χαμηλές τιμές στα είδη ένδυσης και υπόδησης, καθώς και στις επικοινωνίες συνέβαλαν στην συγκράτηση των ανοδικών πιέσεων. Τέλος, σημειώνεται, ότι ο μέσος πληθωρισμός το 2013 ήταν 1,9% το 2013, οριακά χαμηλότερος από το 2,0% του 2012. 11

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές) Ετήσια στοιχεία 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές αγοράς) 3,5-0,2-3,1-4,9-7,1-7,0-3,9 Ιδιωτική Κατανάλωση 3,6 4,3-1,6-6,2-7,7-9,3-6,0 Δημόσια Κατανάλωση 7,1-2,6 4,9-8,7-5,2-6,9-4,1 Ακαθάριστες Επενδύσεις 22,8-14,3-13,7-15,0-19,6-19,2-12,8 - Κατοικίες 25,6-33,6-20,7-21,6-18,0-32,9-37,8 - Εξοπλισμός 27,2-4,7-18,0-8,4-18,0-17,1-7,2 Ανεργία (%) 8,3 7,7 9,5 12,5 17,7 24,3 27,0 Συνολική Απασχόληση 1,4 1,2-0,6-2,6-5,6-8,3-3,5 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (μέσα επίπεδα) 2,9 4,2 1,2 4,7 3,3 1,5-0,9 Κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος 3,1 4,9 5,2 0,1-2,4-6,4-6,5 Πιστωτική Επέκταση (προς ιδιωτικό τομέα) 21,5 15,9 4,1 0,0-3,1-4,0-3,9 Έλλειμμα Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -6,5-9,8-15,7-10,7-9,5-6,1-2,0 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών με κεφαλαιακές μεταβιβάσεις (% ΑΕΠ) -12,4-13,3-10,1-9,2-8,6-1,2 1,3 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ και ΔΟΜ Alpha Bank. Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας 2011 2012 2012 2013 έτος Q1 Q2 Q3 Q4 έτος διαθέσιμη περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Όγκος Λιανικών Πωλήσεων (εκτός καυσίμων) -8,7-12,1-11,4-9,9-13,8-11,8-8,4 (2013) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων -29,8-36,0-49,9-45,7-30,9-41,7 1,0 (2013) Οικοδομική Δραστηριότητα -37,7 1,9-26,2-43,7-44,1-30,6-23,8 (11μην.) Μεταποίηση -8,5-9,6-3,9-3,8 1,9-3,9-2,0 (2013) Δείκ της Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 43,6 40,0 41,3 42,0 41,4 41,2 46,0 (2013) Δείκ της Οικονομικού Κλίματος 80,6 78,5 79,0 79,7 82,7 80,0 90,4 (2013) Δείκ της Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Μεταποίηση 76,9 72,9 77,6 76,7 81,6 77,2 87,8 (2013) Δείκ της Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -74-81 -75-69 -75-75 -69,4 (2013) Πιστωτική Επέκταση Ιδιωτικός Τομέας -3,1-4,0-4,8-4,5-4,0-4,0-3,9 (Δεκ.) Επιχειρήσεις -2,0-3,3-4,1-4,9-4,4-4,4-4,9 (Δεκ.) - Βιομηχανία 0,1-2,3-3,4-4,2-2,1-2,1-2,8 (Δεκ.) - Κατασκευές -7,4-6,8-6,8-6,6-1,9-1,9 0,6 (Δεκ.) - Τουρισμός -2,3-0,5-0,2-0,2 1,1 1,1-2,6 (Δεκ.) Νοικοκυριά -3,9-4,4-4,4-4,2-3,8-3,8-3,5 (Δεκ.) - Καταναλωτική Πίστη -6,4-6,8-5,3-5,3-5,1-5,1-3,9 (Δεκ.) - Στεγαστικά Δάνεια -2,9-3,4-3,6-3,7-3,4-3,4-3,3 (Δεκ.) Τιμές Δείκτης Τιμών Καταναλωτή 3,3 2,0 1,5 1,3 1,1 1,5-1,5 (Ιαν.14.) Δομικός Πληθωρισμός 1,5 0,9 0,7 0,3-0,5 0,3-1,4 (Ιαν.14) Δείκ της Τιμών Διαμερισμάτων -5,5-10,2-10,8-12,6-13,2-11,7-10,3 (2013) Επιτόκια Ταμιευτηρίου 0,40 0,41 0,42 0,42 0,42 0,42 0,31 (Δεκ.) Δάνεια προς επιχειρήσεις 7,46 7,81 7,67 7,52 7,45 7,61 7,24 (Δεκ.) Καταναλωτικ ών Δανείων (σύνολο με επιβαρύνσεις) 12,37 11,41 11,26 11,22 10,76 11,16 10,77 (Δεκ.) Στεγαστικών Δανείων (σύνολο με επιβαρύνσεις) 4,71 4,13 3,78 3,31 3,16 3,60 3,03 (Δεκ.) Απόδοση 10-ετούς Ομολόγου 15,75 24,74 25,40 23,69 16,16 16,16 7,92 (Ιαν.14) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές -7,1-6,7-6,4-6,7-5,7-7,0-3,9 Τελική Κατανάλωση -7,2-8,0-8,1-10,7-8,5-8,9-5,6 Επενδύσεις -19,6-22,8-21,5-21,5-10,3-19,2-12,8 Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 0,3 4,2-2,3-3,1-4,0-1,7 1,8 Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -7,3-14,9-12,9-18,7-8,1-13,8-5,3 Ισοζύγιο Πληρωμών σε δισ. Εξαγωγές Αγαθών 20,2 4,9 10,4 16,1 22,0 22,0 22,5 (2013) Εισαγωγές Αγαθών 47,5 10,8 21,5 31,7 41,6 41,6 39,8 (2013) Εμπορικό Ισοζύγιο -27,2-5,9-11,1-15,7-19,6-19,6-17,2(2013) Ισοζύγιο Αδήλων Πόρων 8,8 2,2 5,0 13,8 16,3 16,3 19,5 (2013) Aναλογία Αδήλων Πόρων προς Εμπορικό Έλλειμμα 32,4 37,5 45,5 88,0 83,4 83,4 113,3 (2013) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών (κεφαλ. μεταβιβ.) -18,4-3,7-6,0-1,9-3,3-3,3 2,3 (2013) Άμεσες Επενδύσεις (καθ. μεταβολή ροής) -0,40-0,5 0,6 1,9 0,3 2,3 2,4 (2013) Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου (καθ. μεταβολή ροής) -19,6-36,5-34,4-3,9-24,2-99,1-6,6 (2013) Χρηματιστήριο Γενικός Δείκτης Τιμών ΧΑ 680,4 729,0 611,0 739,0 908,0 908,0 1.162,7 (Δεκ.) (% μεταβολή ΓΔ) -51,9 7,1-10,2 8,6 33,4 33,4 28,1 (Δεκ.) Χρηματιστηριακή Αξία (% ΑΕΠ) 11,8 13,4 11,5 13,6 17,7 17,7 39,6 (Δεκ.) Πηγή: Τράπ εζα της Ελλάδος και ΕΛΣΤΑΤ.