Χαιρετισμός Γενικού Γραμματέα Έρευνας και Τεχνολογίας Δρ. Χρήστου Βασιλάκου Crazy Business Ideas ΙST College Tετάρτη, 19 Νοεμβρίου 2014 Κυρίες και Κύριοι, Θα ήθελα κατ αρχάς να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση στη σημερινή εκδήλωση που σηματοδοτεί το τέλος μιας μακράς διεργασίας αξιολόγησης επιχειρηματικών ιδεών χωρίς όρια, όπως και ο τίτλος του διαγωνισμού σάς είχε θέσει. Θα ήθελα, επίσης, να συγχαρώ τους διοργανωτές για την πολύ σημαντική πρωτοβουλία να διοργανώσουν αυτή την εκδήλωση και να ευχηθώ να επαναληφθεί και πάλι στο μέλλον και να τύχει πολλών και άξιων μιμητών. Στις μέρες μας, η "Επιχειρηματικότητα και η Καινοτομία" αποτελούν τα κλειδιά και αναγνωρίζονται ως ο μόνος δρόμος για να ξεπεράσουμε σαν χώρα το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας και να αντιμετωπίσουμε το τεράστιο πρόβλημα της ανεργίας και της «διαρροής εγκεφάλων», που αποτελεί ίσως τη χειρότερη πληγή οικονομικής μετανάστευσης για μία χώρα. Ειδικά για τη χώρα μας όπου έχουν ξοδευτεί δυσανάλογα μεγάλα 1
ποσά από τις οικογένειες και το κράτος για τη μόρφωση του ανθρώπινου δυναμικού, είναι λυπηρό να αποδίδουν αυτά πολλαπλά στις χώρες του εξωτερικού. Πρόσφατες μελέτες (ΙΟΒΕ 2013) δείχνουν ότι η Ελλάδα αργεί να μετασχηματιστεί σε οικονομία της γνώσης. Οι δαπάνες -τόσο οι δημόσιες όσο και οι ιδιωτικές- για την έρευνα και την τεχνολογία είναι ακόμη πολύ χαμηλές, αλλά και το ποσοστό των ερευνητών στο εργατικό δυναμικό της χώρας είναι επίσης χαμηλό (4.3% σε σχέση με 6.2% στην ΕΕ 27). Αυτό αποτελεί και τη μεγαλύτερη πρόκληση για όλους μας, που υπηρετούμε το χώρο αυτό, να δημιουργήσουμε δηλαδή τους όρους και τις προϋποθέσεις ώστε η έρευνα και η καινοτομία να γίνουν το εργαλείο μετασχηματισμού της παραγωγικής βάσης της χώρας στην επόμενη μέρα μετά την κρίση, να αποτελέσουν έναν από τους σημαντικότερους μοχλούς για την ανάπτυξη της χώρας και παραγωγή νέων θέσεων εργασίας. Στη ΓΓΕΤ έχουμε ξεκινήσει μια μεγάλη προσπάθεια στρατηγικού σχεδιασμού με ορίζοντα το 2020 προκειμένου να εστιάσουμε και να προσανατολίσουμε την πολιτική έρευνας και τεχνολογίας στους τομείς 2
εκείνους οι οποίοι μπορούν να επιφέρουν ανάπτυξη και να δημιουργήσουν καινοτομία και νέες θέσεις εργασίας. Σημείο-κλειδί της πολιτικής μας είναι η «έξυπνη εξειδίκευση», η προώθηση της καινοτομικής επιχειρηματικότητας και η ανάδειξη νέων ευκαιριών μέσω της έρευνας και της καινοτομίας. Παράλληλα, έχουμε θέσει έναν εξαιρετικά φιλόδοξο στόχο για τις δαπάνες Ε&Τ, έτσι ώστε να φτάσουν στο 1,2% του ΑΕΠ έως το 2020 από 0,6% του 2012. Απαραίτητη προϋπόθεση για την εκπλήρωση του στόχου αυτού είναι η αύξηση της ζήτησης και των επενδύσεων για έρευνα από τις επιχειρήσεις. Ταυτόχρονα, με τον στρατηγικό σχεδιασμό και την ανάδειξη προτεραιοτήτων έρευνας και τεχνολογίας που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των επιχειρήσεων, προχωράμε και στην αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου της έρευνας και καινοτομίας έτσι ώστε να δημιουργήσουμε καλύτερες προϋποθέσεις για να επενδύσει ο παραγωγικός τομέας στην έρευνα και το οικοσύστημα της έρευνας και καινοτομίας να γίνει πιο ανταγωνιστικό. Διαβουλευόμαστε με το παραγωγικό και ερευνητικό σύστημα της χώρας σε μια πρωτόγνωρη διαδικασία, στις οικονομικές δραστηριότητες αιχμής που θα αποτελέσουν την ατμομηχανή της ανάπτυξης της επόμενης ημέρας. 3
Στόχος μας είναι να αναδείξουμε περισσότερο τις προτεραιότητες στους κλάδους αυτούς και να δημιουργήσουμε το κατάλληλο περιβάλλον και τα κατάλληλα εργαλεία προκειμένου να αποδώσουν καρπούς συνεργιών μεταξύ του ερευνητικού ιστού και των επιχειρήσεων και να αποτελέσουν μ αυτό τον τρόπο μοχλό για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και την προώθηση της αριστείας στην έρευνα. Ιδιαίτερα για τη σύνδεση της έρευνας με την επιχειρηματικότητα σχεδιάζουμε εργαλεία όπως : Την προώθηση της δικτύωσης των επιχειρήσεων μεταξύ τους και με ερευνητικούς φορείς (μεταξύ άλλων και μέσω συνεργατικών σχηματισμών (clusters) και κέντρων επάρκειας (competence centers) με συνεργασία επιχειρήσεων και φορέων που διεξάγουν έρευνα. Τη βελτίωση της εμπορικής εκμετάλλευσης των ερευνητικών αποτελεσμάτων μέσω της δημιουργίας spin off εταιρειών από ΑΕΙ και ερευνητικά κέντρα, ενώ παράλληλα προγραμματίζεται η ίδρυση spin-outs και επιστημονικών και τεχνολογικών πάρκων. 4
Σχεδιάζουμε δράσεις για την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού όπως, μεταξύ άλλων, είναι: Η ενίσχυση της Αριστείας μέσω μηχανισμών επιβράβευσης των καταξιωμένων, αλλά και των νέων ερευνητών (post doctoral & starting grants), δράσεις απασχόλησης ερευνητών στις επιχειρήσεις, στοχευμένες δράσεις εκπαίδευσης σε θέματα πνευματικών δικαιωμάτων. Πιστεύουμε ότι η επιχειρηματικότητα και η καινοτομία περιέχουν «στοιχεία κουλτούρας» και αυτή θα πρέπει να τονώσουμε με μέτρα και πρωτοβουλίες ώστε να απογειώσουμε τη δημιουργικότητα του «ελληνικού μυαλού». Να δημιουργήσουμε μια καθημερινότητα όπου θα κυριαρχεί η ανθρώπινη δημιουργία και οι πολίτες θα ζουν τη δική τους περιπέτεια, το δικό τους μύθο. Με την εφαρμογή αυτής της στρατηγικής, η Ελλάδα μπορεί να γίνει πιο ανταγωνιστική στον ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο. Όμως βασική προϋπόθεση είναι η ενίσχυση του Ερευνητικού Συστήματος και η σύνδεσή του με τον παραγωγικό ιστό της χώρας ώστε να αποκτήσει το 5
μέγεθος και τη δυναμική που θα του επιτρέψει να παίξει το ρόλο της ατμομηχανής στην ανάπτυξη. Η στρατηγική της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας επικεντρώνεται στο τρίπτυχο «ΕΡΕΥΝΩ, ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ, ΕΠΙΧΕΙΡΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» και πάνω σε αυτό εστιάζουμε και δημιουργούμε ένα φιλικό προς την καινοτομία περιβάλλον. Το όραμα μας είναι «Η Ελλάδα της Καινοτομίας του 2021» Μ αυτές τις σκέψεις, κλείνοντας, εύχομαι ο επόμενος διαγωνισμός από τις 117 «τρελές ιδέες» που συμμετείχαν αυτή την χρονιά και τους 6424 που ψήφισαν, να τις διπλασιάσει και συνεχώς να αναβαθμίζεται, διαμορφώνοντας έτσι μια διαδικασία συμμετοχική και αποτελεσματική. Αυτή θα είναι και η μεγάλη προσφορά στην οικονομία της χώρας, στην ανάπτυξή της αλλά κυρίως στην καλλιέργεια της «κουλτούρας της καινοτομίας». Αυτό θα λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά και θα κάνει το οικοσύστημα της χώρας ανταγωνιστικό στο παγκόσμιο περιβάλλον. Σας ευχαριστώ 6