Αλεξάνδρεια, 9.12.2009 ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΣΑΕ κ. ΣΤΕΦΑΝΟΥ Π. ΤΑΜΒΑΚΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΕΙΟΥ ΤΟΥ ΣΑΕ ΜΕ ΤΙΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΜΟΡΦΩΤΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ, ΕΘΝΙΚΗΣ ΆΜΥΝΑΣ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕ- ΩΝ. Αγαπητή κυρία Πρόεδρε, Αγαπητέ κύριε Πρόεδρε, Συνεχίζοντας σήμερα την συζήτηση της Ετήσιας Έκθεσης ΣΑΕ 2008, στις Διαρκείς Επιτροπές της Βουλής, θα ήθελα να μου δώσετε την ευκαιρία να αναφερθώ αρχικά και να απαντήσω στα ερωτήματα και στον προβληματισμό, που αναπτύχθηκε χθες από τους εκλεκτούς βουλευτές, που πήραν τον λόγο. Ο Νόμος 3480/2006, που ψηφίστηκε σε εκτέλεση του άρθρου 108 του Συντάγματος με διακομματική μάλιστα συναίνεση, προβλέπει ότι το ΣΑΕ, υποβάλλει κάθε χρόνο έκθεση με τις εισηγητικές προτάσεις της Τακτικής Συνέλευσης, του Προεδρείου, των Περιφερειακών Συνελεύσεων, των Συντονιστικών Συμβουλίων των Περιφερειών. Αναφέρεται επίσης ότι το Προεδρείο του Σ.Α.Ε. καλείται και εμφανίζεται μέσα στο πρώτο τρίμηνο κάθε έτους στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Ελληνισμού της Διασποράς, μετά από πρόσκληση του Προέδρου της, και παρουσιάζει θέματα προτεραιότητας που αφορούν τον Απόδημο Ελληνισμό. Ο ρόλος του ΣΑΕ, όπως περιγράφεται στον νόμο αυτό, είναι από μόνος του δεσμευτικός και δεν μας δίνει την δυνατότητα ευρύτερης δράσης. Εμείς πιστεύομαι, επιδιώκουμε και διεκδικούμε έναν αναβαθμισμένο ρόλο του ΣΑΕ και της ομογένειας γενικότερα. Για τον λόγο αυτό προχωρήσαμε από μόνοι μας και χωρίς την συμμετοχή της πολιτείας, στη δημιουργία της ΜΚΟ ΔΕΣΜΟΣ, για να μπορέσουμε να εκτελέσουμε προγράμματα, σε διάφορες περιοχές του κόσμου, που υπάρχουν έλληνες, αξιοποιώντας πόρους και χρηματοδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλους διεθνείς οργανισμούς. Προχωρήσαμε στην υπογραφή συμφωνίας με το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, και ειδικότερα την στήριξη της ηλεκτρονικής τραπεζικής με ιδιαίτερη έμφαση στη χρήση της από τον εκτός Ελλάδος Ελληνισμό, προκειμένου να οδηγηθούμε σταδιακά σε μια μερική οικονομική αυτοδυναμία. Άλλωστε το Προεδρείο της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ελληνισμού της Διασποράς έχει ενημερωθεί επανειλημμένα για τις κινήσεις μας αυτές κατά τη διάρκεια των προηγούμενων Συνεδριάσεων του Προεδρείου του ΣΑΕ. Όμως η χθεσινή κοινή συνεδρίαση των Διαρκών Μόνιμες Επιτροπών Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων και της Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Ελληνισμού της Διασποράς, όπως και η σημερινή κοινή Συνεδρίαση με τις Διαρκείς Μόνιμες Επιτροπές Εξωτερικής Πολιτικής & Άμυνας και Μορφωτικών Υποθέσεων, έχουν συγκεκριμένο θεματικό 1
περιεχόμενο και δεν υπάρχει η δυνατότητα συνολικής τοποθέτησης για την προοπτική, τον ρόλο και το μέλλον του ΣΑΕ και του απανταχού ελληνισμού. Συνεπώς οι τοποθετήσεις μας ήταν πολύ συγκεκριμένες και αφορούσαν οικονομικά και κοινωνικά θέματα. Προέκυψε βέβαια η αναγκαιότητα για μια διευρυμένη συζήτηση μέσα στο πλαίσιο της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ελληνισμού της Διασποράς για τα στρατηγικής σημασίας θέματα. Αναμένουμε τον καθορισμό της ημερομηνίας της συνάντησης αυτής. Άλλωστε στην προχθεσινή 6η συνεδρίαση μας συζητήσαμε αναλυτικά προτάσεις για την αλλαγή ορισμένων διατάξεων του Ν.3480/2006 προκειμένου να γίνει πιο λειτουργικός. Μια από τις βασικές αρχές, που χρειάζονται αλλαγή, είναι η θεσμοθέτηση νομικής μορφής του ΣΑΕ, ώστε να μπορεί να ασκεί προγράμματα και σχέδια δράσης. Αποφασίστηκε μέχρι 30.1.2010 να έχουν αποσταλεί οι προτάσεις των μελών του Προεδρείου στους νομικούς συμβούλους μας, οι οποίοι θα καταθέσουν σχόλια επ αυτών και στη συνέχεια θα τα καταθέσουμε στο Υπουργείο Εξωτερικών και την Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Ελληνισμού της Διασποράς Στην Ετήσια Έκθεση του 2007 είχαμε εντοπίσει τα προβλήματα και τα θέσαμε υπόψη των αρμοδίων φορέων της ελληνικής πολιτείας κατά θεματική ενότητα, ώστε να επιλυθούν ή να δρομολογηθεί η επίλυση τους. Δυστυχώς δεν λάβαμε απαντήσεις επί των αιτημάτων και προτάσεων μας και για τον λόγο αυτό αποφασίσαμε να επαναλάβουμε στην Ετήσια έκθεση του 2008, τα προβλήματα του 2007 που δεν έχουν επιλυθεί, να προσθέσουμε αυτά το 2008, και καινοτομώντας να προτείνουμε λύσεις αυτών. Εύχομαι και ελπίζω να μην χρειαστεί την επόμενη χρονιά, να βρεθούμε εδώ για να συζητήσουμε πάλι επί των ίδιων προβλημάτων και αιτημάτων, που δεν έχουν απαντηθεί. Θα ήθελα μάλιστα να επισημάνω ότι τα τελευταία χρόνια δύο μόνο προβλήματα, που είχε θέσει το ΣΑΕ βρήκαν λύση, εκτός βέβαια από τις τρέχουσες λειτουργίες και δράσεις της ΓΓΑΕ, που πραγματοποιήθηκαν κανονικά (προγράμματα φιλοξενίας, επιχορηγήσεις κοινοτήτων και λοιπών ομογενειακών οργανώσεων κ.α.). Πρώτο ήταν η μείωση της στρατιωτικής θητείας από 6 μήνες σε 3 μήνες και δεύτερο η απόφαση της νέας Υπουργού Παιδείας, Δια βίου Εκπαίδευσης και Θρησκευμάτων κας. Άννας Διαμαντοπούλου, που λίγες μόνο μέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, δέχτηκε την εισήγησή μας και άλλαξε την απόφαση του προκατόχου της, με την οποία ουσιαστικά καταργείτο το πρόγραμμα της Παιδείας Ομογενών, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ και το επανέφερε. Θα ήθελα να επιμείνω ότι πρέπει τουλάχιστον από εδώ και πέρα η ελληνική διοίκηση να συμμορφωθεί προς τις διατάξεις του Νόμου 3480/2006 ότι δηλαδή ο αρμόδιος για θέματα Απόδημου Ελληνισμού Υπουργός υποχρεούται, εντός εξήντα ημερών από την υποβολή των προτάσεων και εισηγήσεων, να γνωστοποιήσει στο Προεδρείο του Σ.Α.Ε. τις απόψεις της Κυβερνήσεως και των κρατικών οργάνων επί των συγκεκριμένων θεμάτων. 2
Για τα ερωτήματα, που τέθηκαν χθες θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι: 1. Συμφωνούμε απόλυτα με την πρόταση για την δημιουργία ΚΕΠ για την Ανάπτυξη και τις Επιχειρήσεις και μάλιστα με χαρά να στεγασθούν αυτά είτε στα Γραφεία του ΣΑΕ στις περιφέρειας, είτε στις μεγάλες Ομοσπονδίες και οργανώσεις μας. 2. Η καταγραφή, αποτελεί προτεραιότητα για μας και αυτό το έχουμε τονίσει επανειλημμένα. Ειδικά στην αλληλογραφία που είχαμε με όλα τα πολιτικά κόμματα και τα υπουργεία, για το θέμα της Ψήφου, συμπεριλάβαμε και το θέμα αυτό. 3. Η Θεσσαλονίκη ήταν, είναι και θα είναι για μας η πρωτεύουσα μας και το κέντρο των δραστηριοτήτων μας. Όλες οι εκδηλώσεις μας εκεί πραγματοποιούνται και το μεγάλο μας σχέδιο, είναι η Κιβωτός του Ελληνισμού, που αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε στους χώρους των γραφείων μας. Βασίζεται στην διάσωση όχι μόνο του όλου έργου του Συμβουλίου Αποδήμου Ελληνισμού αλλά με τη διάσωση και διάδοση παράλληλα του έργου του Ελληνισμού γενικότερα. Είναι ένα ολοκληρωμένο ψηφιακό διαδραστικό μουσείο υψηλής τεχνολογίας και λειτουργικότητας. Η κιβωτός θα φιλοξενήσει, θα διασφαλίσει, θα διατηρήσει, θα εμπλουτίζει και θα διαδώσει όλο το έργο της απανταχού ομογένειας μέσα σε ένα ταξίδι στο χρόνο και θα είναι επισκέψιμο όλο το χρόνο για τους μαθητές της πόλης της Θεσσαλονίκης, τους ερευνητές του ελληνισμού και τον κάθε έναν, που έχει την ευαισθησία και την περιέργεια αναζήτησης αυτής της γνώσης και της ιστορίας. 4. Η πρότασή μας για Αθλητικούς αγώνες του απανταχού ελληνισμού, κατά τα πρότυπα της Ελληννιάδας, περιλαμβάνεται στην φετινή μας Ετήσια Έκθεση (σελίδα 45). Πριν λίγες μέρες μάλιστα ολοκληρώθηκαν με μεγάλη επιτυχία στη Μελβούρνη οι Πανελλήνιοι Αθλητικοί και Πολιτιστικοί Αγώνες Ωκεανίας, που διοργανώθηκαν από το ΣΑΕ με τη συμμετοχή 750 νέων ομογενών αθλητών. Έχουμε μάλιστα εκπονήσει ολοκληρωμένη προμελέτη (οικονομοτεχνική) για την οργάνωση παρόμοιων αγώνων στην Ελλάδα, την οποία και έχουμε υποβάλλει εδώ και 2 χρόνια στα αρμόδια υπουργεία Εξωτερικών και Αθλητισμού, αλλά δεν μπορέσαμε να υλοποιήσουμε το σχέδιο αυτό λόγω έλλειψης πόρων και όχι μόνο. 5. Το Ε.Τ.Ο. (Ειδικό Ταμείο Ομογενών) δεν μπόρεσε από την αρχή της λειτουργίας του, να βρει ανταπόκριση από τις οργανώσεις και τους φορείς της ομογένειας. Για τον λόγο αυτό προχωρήσαμε στην συμφωνία με το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, που σας ανέφερα προηγουμένως. 6. Τα προγράμματα φιλοξενίας, υλοποιούνται από την Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού από την οποία και σχεδιάζονται ανάλογα με τις πιστώσεις που υπάρχουν. Για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε στον σχεδιασμό στρατηγικών στόχων και οραμάτων και την υλοποίηση τους με συγκεκριμένα σχέδια δράσης, θα πρέπει να 3
συνεργαστούμε me Ειδική Ομάδα Εμπειρογνωμόνων, στην στελέχωση της οποίας, μπορεί να μας βοηθήσει η Βουλή των Ελλήνων, ώστε και οι πόροι χρηματοδότησης να βρεθούν και το έργο μας να πραγματοποιηθεί με επιτυχία και αποτελεσματικότητα. Αυτά ως προς την χθεσινή συζήτηση. Σήμερα έχουμε να συζητήσουμε θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Εξωτερικών και του Υπουργείου Παιδείας. Ως προς το Υπουργείο Εξωτερικών, αφενός έχουμε τα θέματα με την Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού, με την οποία έχουμε μια συνεχή και αποτελεσματική συνεργασία και δημόσια θα ήθελα να εκφράσω τις θερμές ευχαριστίες όλων μας προς το σύνολο των στελεχών της καθώς να επαναλάβω την αναγκαιότητα για την αναβάθμιση της, την οποία υποστηρίζουμε ανεπιφύλακτα. Αφετέρου υπάρχουν προτάσεις για περαιτέρω αναβάθμιση των σχέσεων και επικοινωνίας της Ομογένειας με τις Διπλωματικές (κυρίως προξενικές) Αρχές της Ελλάδος. Για μια αγαστή συνεργασία, αναγκαία για τη στήριξη του Ελληνισμού, θα ήταν ενδεχομένως χρήσιμη η έκδοση μιας εγκυκλίου εκ μέρους του Υπουργείου Εξωτερικών που να καθορίζει σε γενικές γραμμές, τις βάσεις σχέσεων μεταξύ διπλωματικών Αρχών και Σ.Α.Ε. Παρατηρείται, επίσης η ανάγκη επιτάχυνσης της εξέτασης των εγγράφων για την απόκτηση της ελληνικής υπηκοότητας, για διαβατήρια κ.α. Ειδικότερα επισημαίνουμε την δυσάρεστη κατάσταση, που επικρατεί στα ελληνικά προξενεία των χωρών της Μαύρης Θάλασσας όσο αφορά τις διαδικασίες χορήγησης θεωρήσεων, απόκτησης ελληνικής ιθαγένειας και Eιδικών Δελτίων Ταυτότητας Ομογενούς, στην επικράτεια της Περιφέρειας των χωρών της πρώην ΕΣΣΔ με δυσάρεστα αποτελέσματα για τον εκεί σημαντικό και ιστορικό ελληνισμό. Πρέπει να πάρετε άμεσα μέτρα και να υπάρχουν λύσεις. Δεν μπορεί να παραμείνει η κατάσταση στάσιμη. Ο εκπρόσωπος της Περιφέρειας αυτής, ο Κυριάκος Ιορδανίδης θα σας περιγράψει σε λίγο την δραματική αυτή κατάσταση. Όπως καταγράφηκε και στην Ετήσια Έκθεση ΣΑΕ 2007, προτείνουμε την συγκρότηση «Κινητού Προξενείου» που θα αποτελείται από προξενικούς υπαλλήλους οι οποίοι θα επισκέπτονται σε τακτά χρονικά διαστήματα τις απομακρυσμένες Ελληνικές Κοινότητες προκειμένου να διεκπεραιώνουν τις υποθέσεις της Ομογένειας. Υποστηρίζουμε και ζητάμε να λειτουργήσουν επιτέλους τα ΚΕΠ που ήδη έχουν αποφασιστεί στα διάφορα προξενεία. Για το Υπουργείο Παιδείας. Η Ελληνική Γλώσσα και η παιδεία των ομογενών αποτελεί πρωταρχικό και κυρίαρχο ζήτημα για όλους μας. Είναι η πρώτη μας προτεραιότητα και φροντίζουμε ώστε οι περισσότερες δράσεις μας να κινούνται γύρω από αυτό τον άξονα. Προσπαθούμε και αντλούμε πόρους από τον ιδιωτικό τομέα και από διάφορα κοινωφελή ιδρύματα για να στηρίξουμε αξιόλογες προσπάθειες, που γίνονται από την ομογένεια σε ολόκληρο τον 4
κόσμο (βιβλία, εποπτικό υλικό, εκπαίδευση εκπαιδευτικών στις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ, Λατινικής Αμερικής, Αφρικής κ.α.). Τα προβλήματα και τα αιτήματα είναι πολλά. Σύντομα θα έρθουμε σε συνεργασία με τη νέα ηγεσία του Υπουργείου, για να αναζητήσουμε από κοινού λύση σε αυτά. Επιγραμματικά αναφέρω: το πρόβλημα των εκπαιδευτικών, Του τρόπου και των προσόντων για την επιλογή τους, της αναγκαιότητας πλέον επιλογής και πρόσληψης εκπαιδευτικού προσωπικού από ομογενείς, που γνωρίζουν τις συνθήκες, την γλώσσα και την νοοτροπία των μαθητών. Ο νόμος υπάρχει. Χρειάζεται να λειτουργήσει και να βελτιωθούν τυχόν αδυναμίες του την ανάγκη για έγκαιρη αποστολή βιβλίων και εποπτικού υλικού αλλά κυρίως την ύπαρξη βιβλίων, που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ομογενών μαθητών που δεν γνωρίζουν ελληνικά. Την ίδρυση, στελέχωση, ενίσχυση και αδιάλειπτη λειτουργία των τμημάτων μητρικής γλώσσας Την αντιμετώπιση των προβλημάτων που υπάρχουν στη λειτουργία των αμιγώς ελληνικών σχολείων και πώς μέσω των διακρατικών σχέσεων μπορεί να αντιμετωπισθεί (περίπτωση Γερμανίας) Αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα προέρχεται από τους ίδιους τους Συντονιστές Εκπαίδευσης. Στα περισσότερα μέρη δημιουργούν σοβαρά προβλήματα, αντί να επιλύουν. Υπάρχει διάσταση απόψεων μεταξύ Συντονιστών Εκπαίδευσης, εκπαιδευτικών, διπλωματικών αρχών, ομογενειακών οργανώσεων. Ένας κυκεώνας αντιπαραθέσεων που την ζημιά την υφίσταται ο μαθητής. Είμαι στη δυσάρεστη θέση να αναφέρω ενδεικτικά κάποιες σοβαρές περιπτώσεις όπως της Μόσχας, της Στοκχόλμης, της Νότιας Αφρικής της Γερμανίας και αλλού. Εξαίρεση καλής συνεργασίας μπορεί να αποτελεί ο Συντονιστής Εκπαίδευσης της Λατινικής Αμερικής, και κάποιοι άλλοι. Οι συνάδελφοι μου θα σας ενημερώσουν αναλυτικά. Εγώ θα ήθελα να κάνω μια γενική πρόταση προς την Υπουργό Παιδείας και την Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής. Να καταργηθεί ο θεσμός των Συντονιστών Εκπαίδευσης έτσι όπως λειτουργεί σήμερα και με τον τρόπο που επιλέγονται οι Συντονιστές. Είναι κραυγή αγωνίας μετά τα όσα συμβαίνουν. Είμαστε στη διάθεση και του Υπουργείου και της Βουλής να συζητήσουμε όλες τις προτάσεις και να βρούμε τις καλύτερες λύσεις για το καλό των παιδιών μας και της παιδείας τους. Τέλος υπάρχει ένα γενικότερο θέμα με την γραφειοκρατική διαδικασία και τις καθυστερήσεις στην αναγνώριση των τίτλων σπουδών εξωτερικού από τον ΔΟΑΤΑΠ, που θα πρέπει να αντιμετωπισθεί κεντρικά και της εύρυθμης λειτουργίας των εδρών 5
Νεοελληνικών Σπουδών ανά τον κόσμο, το οποίο είναι πολύ ευαίσθητο και σοβαρότατο θέμα και χρήζει ειδικού χειρισμού. Τα προβλήματα από περιφέρεια σε περιφέρεια είναι πολλά και διαφέρουν και γι αυτό θα αφήσω τους συντονιστές να τα αναλύσουν περισσότερο. Κυρίες και κύριοι βουλευτές, Κλείνοντας την τοποθέτησή μου αυτή, θέλω να σας ευχαριστήσω για την στήριξή και συμπαράστασή σας προς το ΣΑΕ και τον ελληνισμό. Σημαντικότατη και πολύτιμη είναι η συνεισφορά σας μέσω του κοινοβουλευτικού ελέγχου. Και βέβαια η παρουσία σας στις μεγάλες εκδηλώσεις του ελληνισμού ανά τον κόσμο αναζωογονεί την ομογένεια και κάνει όλους μας να αισθανόμαστε ότι η Ελλάδα είναι δίπλα μας. Σας ευχαριστώ. 6