ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΡΗΓΟΡΑΚΗΣ, ΜSc Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος Ελαιόλαδο: Το πολύτιμο όπλο έναντι πολλών ασθενειών Το ελαιόλαδο, "υγρό χρυσάφι" κατά τον Όμηρο αποτελεί θαυματουργή πηγή θρεπτικών συστατικών για τον άνθρωπο. Από την αρχαιότητα είναι γνωστό ότι το ελαιόλαδο στη διατροφή μας είναι καθοριστικής σημασίας για την υγεία κάθε οργανισμού. Ο πατέρας της Ιατρικής Ιπποκράτης, καθώς και οι μεγαλύτεροι γιατροί της εποχής εκείνης, ο Γαληνός, ο Διοσκουρίδης και ο Διοκλής πίστευαν ακράδαντα στην ευεργετική επίδρασή του στην υγεία και το συνιστούσαν σε καθημερινή βάση ως θεραπεία σε αρκετές περιπτώσεις. Σήμερα, 3.000 χρόνια μετά, η σύγχρονη Ιατρική συνεχίζει να συστήνει την ευρεία χρήση του ελαιόλαδου στη διατροφή ενηλίκων και παιδιών, υγειών και ασθενών, χάρη στα πολύτιμα συστατικά του που παρέχουν υγεία, ευεξία και μακροβιότητα. Πολλές επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι το ελαιόλαδο είναι βασικό συστατικό της σύγχρονης διατροφής.
Μετά από πολλές επιστημονικές μελέτες, έχει πλέον αποδειχθεί ότι το ελαιόλαδο αποτελεί πολύτιμο συστατικό και ισχυρότατο όπλο έναντι χρόνιων νοσημάτων και συμβάλλει: Στη μείωση της «κακής» χοληστερίνης (LDL) στο αίμα Στη διατήρηση της περιεκτικότητας του αίματος σε «καλή» χοληστερίνη (HDL) Στην καλή λειτουργία του εντέρου Στην πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων και στην προστασία του οργανισμού από τη στεφανιαία νόσο λόγω των ισχυρών αντιοξειδωτικών που περιέχει Στη θεραπεία του έλκους στομάχου και δωδεκαδάκτυλου, αφού διευκολύνει την πέψη Στη μείωση των γαστρικών υγρών Στην καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου από τον οργανισμό Στο σωστό μεταβολισμό των διαβητικών και κατά συνέπεια στην ισορροπία των τιμών του σακχάρου Στην πρόληψη του καρκίνου Ενώ τέλος... αναζωογονεί το δέρμα! Ο Πολύτιμος σύμμαχος της υγείας Η ωφέλιμη δράση του ελαιολάδου οφείλεται στην υψηλή περιεκτικότητά του σε ουσίες με αντιοξειδωτική δράση με αποτέλεσμα να λειτουργούν συνδυαστικά και να
περιορίζουν αποτελεσματικά την καταστροφική δράση των ελευθέρων ριζών, ενισχύοντας την άμυνα του οργανισμού και θωρακίζοντας την καρδιά και τα αγγεία! Έτσι, το «υγρό» χρυσάφι, όπως συνήθιζε να αναφέρει και ο Όμηρος ξεχειλίζει από πληθώρα θρεπτικών συστατικών: Τοκοφερόλες (βιταμίνη Ε), Φαινόλες Σκουαλένιο Αρωματικές ενώσεις Φυτοστερόλες. Ολευρωπαΐνη Ελαιόλαδο, έμφραγμα μυοκαρδίου & εγκεφαλικά επεισόδια Το ελαιόλαδο μπορεί να μειώνει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου, εμφράγματος του μυοκαρδίου και εγκεφαλικών επεισοδίων. Οι ευεργετικές δράσεις του ελαιόλαδου, ιδιαίτερα του έξτρα παρθένου ελαιόλαδου, οφείλονται στην υψηλή περιεκτικότητα του σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και φυτοχημικές αντιοξειδωτικές ουσίες που μειώνουν την κακή χοληστερόλη LDL στο αίμα. Έρευνες έχουν δείξει ότι ο κίνδυνος ενός ατόμου να υποστεί καρδιακή προσβολή μειώνεται κατά 50% μετά την παρέλευση 2-4 ετών αφότου αρχίσει μια διατροφή πλούσια σε ελαιόλαδο, όσπρια και λαχανικά, αλλά με περιορισμένες ποσότητες κόκκινου κρέατος και γαλακτοκομικών πλήρη σε λιπαρά.
Ελαιόλαδο & καρκίνος Η υψηλή περιεκτικότητα του ελαιολάδου σε σκουαλένιο και φυτοστερόλες (π.χ. σιτοστερόλη) είναι ένα ακόμη πολύτιμο χαρακτηριστικό, που μεγεθύνει τα ωφέλιμα αποτελέσματα του στην ανθρώπινη υγεία, δεδομένου ότι του προσδίδει αντικαρκινογόνο δράση. Συγκεκριμένα, το ελαιόλαδο φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού, χάρη στο υψηλό περιεχόμενό του σε ολεϊκό οξύ, το οποίο αναστέλλει την δράση του ογκογονιδίου ΗΕR-2/neu, όπου ανιχνέυεται στο 30% των ασθενών με καρκίνο του μαστού. Η προστατευτική δράση του ελαιολάδου φαίνεται να επεκτείνεται και έναντι του καρκίνου του προστάτη και του παχέος εντέρου. Ελαιόλαδο & φλεγμονή Ολοένα και περισσότερα τα τελευταία χρόνια απομονωνεται από το φρέσκο παρθένο ελαιόλαδο η ολεοκανθάλη, ένα συστατικό το οποίο αποδείχθηκε ότι εμφανίζει παρόμοια αναλγητική δράση και φαρμακολογική συμπεριφορά με εκείνη της ασπιρίνης. Η αντιφλεγμονώδης δράση του ελαιολάδου οφείλεται κυρίως στην ικανότητά του να αναστέλλει την δράση των ενζύμων, τα οποία προκαλούν φλεγμονή και πόνο λόγω της παραγωγής προσταγλανδινών. Eλαιόλαδο και σακχαρώδης διαβήτης τύπου II
Eκτός από την υπεργλυκαιμία, ο διαβήτης τύπου II χαρακτηρίζεται συχνά από κεντρική παχυσαρκία, η οποία προηγείται της εμφάνισης του σακχαρώδους διαβήτη. Oι πρόσφατες διαιτητικές συστάσεις για διαβητικούς, αν και είναι κάπως ελαστικές και προσαρμοσμένες στον κάθε ασθενή ατομικά, τονίζουν την ανάγκη μείωσης των διαιτητικών πολυακόρεστων και κορεσμένων λιπών και συνιστούν την αύξηση των σύνθετων υδατανθράκων με φυτικές ίνες και των μονοακόρεστων λιπών. Aν και ο περιορισμένος αριθμός μελετών πάνω στην επίδραση του ελαιολάδου στο διαβήτη τύπου II δεν επιτρέπει προς το παρόν οριστικά συμπεράσματα, θεωρείται αναμενόμενο ότι, λόγω του υψηλού του περιεχομένου σε μονοακόρεστα λίπη και του φυσικού του πλούτου σε αντιοξειδωτικά, θα αποδειχτεί μια ιδιαίτερα κατάλληλη πηγή διαιτητικού λίπους για τους διαβητικούς τύπου II. Ελαιόλαδο & υγεία του δέρματος: Το ελαιόλαδο είναι πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, τα οποία προστατεύουν εναντίον των ρυτίδων. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ουσίες αυτές εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου οι οποίες βλάπτουν το δέρμα. Επιπλέον, το σκουαλένιο που περιέχει το ελαιόλαδο προστατεύει το ανθρώπινο δέρμα από την οξείδωση των λιπιδίων λόγω των διαφόρων πηγών ιονίζουσας ακτινοβολίας, όπως η υπεριώδης ακτινοβολία. Τέλος, η βιτυαμίνη Ε του ελαιολάδου συμβάλλει στην πρόληψη της γήρανσης του δέρματος και διαθέτει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, άκρως απαραίτητη για τον οργανισμό. Η έλλειψη της βιταμίνης Ε προκαλεί αφυδάτωση της επιδερμίδας, ξηρότητα, και δημιουργία ραγάδων.
Ελαιόλαδο και για Αδυνάτισμα; Μέχρι τώρα πιστεύαμε ότι το ελαιόλαδο συμβάλει στην παχυσαρκία Νεότερες επισημάνσεις του British Dietetic Association ανατρέπουν τα μέχρι τώρα δεδομένα και ενισχύουν ολοένα και περισσότερο τη δράση του ελαιόλαδου στη μείωση του λίπους, το οποίο συσσωρεύεται γύρω από την κοιλιά. Συντήρηση του ελαιολάδου Αναγνωρίζοντας την αξία του ελαιολάδου είναι χρέος μας να το συντηρούμε σε καλές συνθήκες έτσι ώστε να συντηρεί όλα τα θρεπτικά του συστατικά. Το ελαιόλαδο, ιδιαίτερα το Παρθένο ελαιόλαδο, είναι πλούσιο σε βιταμίνες Ε και Α και παρουσιάζει μεγάλη αντοχή στην οξείδωση. Το τυποποιημένο ελαιόλαδο διατηρείται 12 έως 18 μήνες κάτω από κάποιες προϋποθέσεις: να μην έρχεται σε επαφή με το φως και τον αέρα να μην εκτίθεται σε υψηλές θερμοκρασίες και να διατηρείται σε θερμοκρασία περιβάλλοντος (10-15 C) να φυλάσσεται σε καλά κλεισμένα αδιαφανή μπουκάλια ή ανοξείδωτα δοχεία Τέλος δεν θα πρέπει να παραληφθεί το γεγονός ότι ενώ το ελαιόλαδο προάγει την υγεία και την ευεξία, η κατανάλωσή του θα πρέπει να γίνεται με μέτρο λόγω του αυξημένου θερμιδικού περιεχομένου του (1 κουταλιά της σούπας περιέχει 135 θερμίδες). Καθημερινά, συστήνεται στα πλαίσια της ισορροπημένης διατροφής η κατανάλωση 2-3 κουταλιών της σούπας ελαιόλαδο (μία στη μερίδα του φαγητού μας και μία σε κάθε σαλάτα).