ΛΟΓΟΣ ΠΡΟΕ ΡΟΥ ΕΝΩΣΗΣ «Απόφοιτοι ΕΣ και πολιτικοδιοικητικό σύστηµα, η θετική προοπτική µιας σχέσης έντασης» Η ένταξη και υπηρεσιακή πορεία των αποφοίτων ΕΣ µέσα στον κρατικό µηχανισµό, δεν ήταν µια εύκολη υπόθεση. Αντίθετα, όπως είναι παγκοίνως γνωστό συνοδεύτηκε από τριβές και συγκρούσεις, κάποιες φορές αρκετά επώδυνες, που γενικότερα συνιστούν και σκιαγραφούν το πρόβληµα που καθιερώθηκε να λέµε, της αξιοποίησης των αποφοίτων στην ιοίκηση. Θα προσεγγίσουµε το σύνθετο αυτό πρόβληµα, µέσα από την παρουσίαση της στάσης των βασικών µετόχων του, των φορέων δηλαδή εκείνων που εµπλέκονται άµεσα σε αυτό. Η περίοδος των 17 χρόνων, από το 1988-2005 µπορεί να διαιρεθεί σε δύο φάσεις µε ιδιαίτερα χαρακτηριστικά µεταξύ τους. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των φάσεων αυτών συνθέτουν τον τίτλο της οµιλίας. Α περίοδος 1988-2000 (η φάση της έντασης) Οι 15 πρώτοι απόφοιτοι διορίστηκαν στη ιοίκηση, σε 5 υπηρεσίες, το Φθινόπωρο 1988. 12 χρόνια αργότερα, το 2000 είχαν φτάσει τους 531 σε 100 διαφορετικές υπηρεσίες (υπουργεία και αποκεντρωµένους 1
φορείς τους, περιφέρειες, ΟΤΑ α και β βαθµού, νπδδ, πρεσβείες και διάφορες εκπροσωπήσεις στο Εξωτερικό). Την περίοδο αυτή, το ιδιαίτερο καθεστώς των αποφοίτων ρυθµιζόταν σε νοµοθετήµατα εκτός του ισχύοντος Υ.Κ. Το αρχικό προέβλεπε τοποθέτηση παρά ιευθυντή, ορισµένα καθήκοντα, ταχύτατη κρίση για θέση προϊσταµένου. Το επόµενο, από το 1997 και έπειτα, προέβλεπε κανονική τοποθέτηση σε τµήµα και υποχρεωτική ποσόστωση (20% των τµηµαταρχών και 10% των ιευθυντών) στις κρίσεις. ιοικητικοί/σύλλογοι υπαλλήλων/διευθυντές Αφήνοντας τις ατοµικές συµπεριφορές που ήταν ποικίλες, σε συλλογικό επίπεδο υπήρξε γενικά, αρνητική αντιµετώπιση. Πολλοί σύλλογοι έστειλαν προτάσεις καταφερόµενοι κατά του θεσµού, είτε προς το Υπουργείο Προεδρίας είτε προς την Α Ε Υ. Οµοίως και οι διάφοροι προϊστάµενοι ( ιευθυντές και Τµηµατάρχες) στην πλειοψηφία τους ήταν αρνητικοί, περιορίζοντας σε ελάχιστα και ασήµαντα θέµατα τη συνεργασία τους µε αποφοίτους-υπαλλήλους τους. Αντίστοιχα καταστρατηγήθηκε αλλού περισσότερο αλλού λιγότερο και η νοµοθεσία για τα διαφορετικά καθήκοντα, την τοποθέτηση και τη γρήγορη εξέλιξη. 2
Κορυφαία εξαίρεση, η Γενική Γραµµατεία Ερευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Ανάπτυξης, όπου και η συνεργασία ήταν θετική και η εξέλιξη απρόσκοπτη. Η ιοίκηση σε κεντρικό επίπεδο (όπως την εξέφραζε το Υπουργείο Προεδρίας τότε και η Γ.Γ. ηµόσιας ιοίκησης σήµερα): Η απάντησή της στο βουλευτή Κουβέλη που κατέθεσε σχετική ερώτηση (µετά από συµφωνία µε την ΕΝΩΣΗ) το 1998 παρουσιάζει ανάγλυφα της στάση της: 1. Καµία εγκύκλιος δεν είχε εκδοθεί για ένα τόσο σοβαρό θέµα... 2. Καµία παρακολούθηση, κανένα ενδιαφέρον, κανένα δεδοµένο... 3. Οταν ενδιαφέρθηκε για πρώτη φορά (το 1998) για τους υπηρετούντες αποφοίτους, µέτρησε µε τον δικό της µηχανισµό αλλά κάνοντας πολλά λάθη... Τελικά, ζήτησε από την ΕΝΩΣΗ τα στατιστικά δεδοµένα των αποφοίτων... Α Ε Υ Η Α Ε Υ δεχόταν αρνητικές εισηγήσεις από τους συλλόγους- µέλη της. Από µαρτυρίες συµµετεχόντων είναι γνωστό ότι όπου µπορούσε έρριχνε το βάρος της κατά των αποφοίτων, πχ κατά τον προσδιορισµό του ύψους του επιδόµατος το 1997. Εξακολουθούσε πάντως να εκπροσωπείται στο Σ του ΕΚ και το Μάιο 1996, στο συνέδριο των εγκαινίων του Ταύρου, δια στόµατος Θ. Χρονόπουλου, 3
η Α Ε Υ είπε ότι θέλει τη Σχολή! Προφανώς υπήρχε και εντός της Α Ε Υ σύγκρουση. Πάντως, κατ επανάληψη η Συνοµοσπονδία χρησιµοποιήθηκε ως ο ορατός εχθρός των αποφοίτων και τέτοια εντύπωση είχε καλλιεργηθεί παντού. ΕΚ /ΕΣ. Ελαµψε δια της απουσίας του επί δεκαετία...καµία καταγραφή, καµία παρακολούθηση, καµία υποστήριξη. Η πρώτη φορά που καταγράφηκαν και ανακοινώθηκαν στοιχεία για τους αποφοίτους, ήταν το 1995 µε την τελική εργασία σπουδαστή της Η σειράς! Τα στοιχεία αυτά παρουσίασε το ΕΚ κατά το συνέδριο των εγκαινίων του νέου κτιρίου τον επόµενο χρόνο. Πρώτη φορά πάλι, το 1998 (κατόπιν πίεσης της ΕΝΩΣΗΣ) έστειλε ένα έγγραφο υποστήριξης, προκειµένου να πειστούν οι υπεύθυνοι του Υπουργείου Εσωτερικών να τοποθετούν τους αποφοίτους του Τµήµατος ΤΑΠΑ σε ιευθύνσεις µε αντικέιµενο ΤΑΠΑ και όχι σε άσχετες, όπως έκαναν µέχρι τότε παρότι είχε εκδοθεί και σχετική ικαστική Απόφαση... ικαστικοί: Η µη εφαρµογή των ειδικών διατάξεων του υπηρεσιακού καθεστώτος προξένησαν πολλές προσφυγές στα ιοικητικά ικαστήρια, εµπλέκοντας έτσι και τη ικαστική εξουσία στο πρόβληµα. Λύση όµως δεν δόθηκε από αυτήν, γιατί η µέχρι τότε θετική για τους προσφεύγοντες δικαστική νοµολογία των διοικητικών δικαστηρίων, µετατράπηκε αίφνης σε αρνητική, όταν κάποιοι 4
απόφοιτοι χρησιµοποίησαν τις πρώτες αποφάσεις και κατέφυγαν και στα ποινικά δικαστήρια. ικαστικός ρεαλισµός, λέγεται αυτό στους νοµικούς κύκλους... Πανεπιστηµιακοί/δηµοσιογράφοι Ελάχιστες αναφορές γίνονται αυτό το διάστηµα σε επιστηµονικά βιβλία ή άρθρα. Πολλά πανεπιστηµιακά συγγράµατα καταγράφουν ως τρόπο εισαγωγής στο ηµόσιο τον διαγωνισµό του ΑΣΕΠ, χωρίς καµία αναφορά στη Σχολή. Τιµητική εξαιρεση εδώ τα βιβλία των καθηγητών Φλογαίτη και Μακρυδηµήτρη. Στον τύπο, η ΕΣ παρουσιάζεται σπανιότατα µέχρι το 1995 αρκετά περισσότερο µετά. Οταν τα άρθρα έχουν προέλθει από συνεργασία δηµοσιογράφων-εκπροσώπων της ΕΝΩΣΗΣ είναι εµπεριστατωµένα. Οταν γράφονται αυτοβούλως, είναι συνήθως υπερβολικά και αποτελούν αναµάσηµα πολιτικής ρητορείας. Η σηµαντικότερη αναφορά γίνεται στην Εκθεση του καθηγητή Σπράου, το 1998, όπου προβλέπεται η ένταξη των αποφοίτων στο σώµα των ανώτατων διοικητικών στελεχών που προτεινόταν να συσταθεί. Πολιτικοί: Η στάση τους αρχικά χαρακτηρίζεται από το τραγούδι του Χατζηδάκη «πάλι µεγάλα λόγια και υπερβολές, πάλι µεγάλα λόγια µου ξαναλές..». Οι περισσότεροι σπουδαστές άκουσαν τον εκάστοτε Υπουργό/υφυπουργό ή Γενικό Γραµµατέα να τους υποδέχεται λέγοντάς τους µε στόµφο, για το κορυφαίο έργο που αναµένεται να 5
αναλάβουν ως διευθυντικά στελέχη, ταχείας εξέλιξης κλπ, για να διαπιστώσουν την πλήρη αδιαφορία στη συνέχεια... Φαίνεται πως η αδιαφορία αυτή των πολιτικών διευκολύνθηκε κατά το διάστηµα από το 1994-1999, που ισχύει το Β Κ.Π.Σ. από την εξασφάλιση από κοινοτικούς πόρους της χρηµατοδότησης της Σχολής, µέσω του προγράµµατος ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ, σε µέγιστο βαθµό (όλα πλην µισθών). Κάποιοι µάλιστα, ισχυρίζονται πως η χρηµατοδότηση ήταν ολοκληρωτική (και τους µισθούς των σπουδαστών), οπότε δεν δηµιουργούνταν σοβαρές προθέσεις αξιοποίησης των αποφοίτων, αφού αυτοί δεν κόστιζαν τίποτα στον κρατικό προϋπολογισµό. Χαρακτηριστική στιγµή του ελάχιστου ενδιαφέροντος εκ µέρους των πολιτικών, αποτελεί η οµιλία του τότε Υπουργού Εσωτερικών, τον Μάιο 1996, κατά τα εγκαίνια του κτιρίου στον Ταύρο. Ειχε ανακοινώσει τότε ο Υπουργός: 1. Πως θα ιδρυόταν στη Σχολή νέο τµήµα, τοπικής αυτοδιοίκησης, ενώ το τµήµα λειτουργούσε επί 7 χρόνια τροφοδοτώντας µε αποφοίτους το Υπουργείο του...υπουργού! 2. Πως θα άλλαζε το θεσµικό πλαίσιο υπέρ των αποφοίτων, ώστε να εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη ανάδειξή τους. Συγκεκριµένα, θα καθιερώνονταν ποσοστώσεις στις κρίσεις προϊσταµένων, 30% καταρχήν για θέσεις τµηµαταρχών που θα αυξάνονταν σταδιακά στο 60% και 10% των θέσεων διευθυντών που θα γινόταν 30%. Ο 6
νόµος ψηφίστηκε 15 µήνες αργότερα, προβλέποντας τα φτωχά 20% και 10% αντίστοιχα... 3. Πως θα επανερχόταν στην ΕΣ το τµήµα των ιπλωµατών. Ακόµα αναµένεται... Αλλος Υπουργός Εσωτερικών, ενώ δεν πήγε ποτέ στη Σχολή να παραστεί στην τελετή αποφοίτησης, πήγε και απένειµε τα πτυχία στους αποφοίτους του ΑLΒΑ, δηλαδή του µεταπτυχιακού των ιδιωτικών Πανεπιστηµίων... Να σηµειωθεί πως γενικά, απέφευγαν τη συνάντηση µε την ΕΝΩΣΗ, άρα και την σε βάθος συζήτηση και αντιµετώπιση του προβλήµατος. Κανένας Υπουργός δεν συναντήθηκε µε εκπροσώπους της ΕΝΩΣΗΣ, όλο το διάστηµα αυτό, ενώ οι πολλοί υφυπουργοί και γενικοί γραµµατείς που συναντήθηκαν, δεν είχαν αποφασιστική αρµοδιότητα. Αντιθέτως πάντως από τους Υπουργούς, η ΕΝΩΣΗ, συνάντησε σχετικά εύκολα τον Πρόεδρο της ηµοκρατίας...(σεπτέµβριος 2000). Αυτό που ήταν δύσκολο µε την ανώτατη πολιτική ηγεσία, ήταν πολύ εύκολο µε την ανώτατη συνδικαλιστική εκπροσώπηση. Καταλυτικό ήταν το γεγονός της επικοινωνίας ΕΝΩΣΗΣ-Α Ε Υ, που συνέβη πρώτη φορά τον Ιούλιο 2000! 7
Β περίοδος 2000-2005 (η θετική προοπτική) Η περίοδος αυτή αρχίζει συµβολικά από την δηµοσίευση της έκθεσης Παπούλια. Σπάνια σύλλογος βλέπει να δικαιώνονται έτσι οι προτάσεις και οι διαπιστώσεις του... Η έκθεση, όσον αφορά τους αποφοίτους αποτελεί την πανηγυρική αναγνώριση από έναν ανεξάρτητο-αµερόληπτο φορέα των θέσεων και διεκδικήσεών τους. Ατυχώς, η δηµοσίευση της έκθεσης δεν συνοδεύτηκε τότε από ένα Συνέδριο, ώστε να παρουσιαστούν και να συζητηθούν τα προβλήµατα. Με πενταετή αργοπορία, αυτό θα γίνει σήµερα.. Οι αλλαγές σε αυτήν τη φάση είναι εµφανείς. Πολλοί παράγοντες συνετέλεσαν σε αυτό: Είτε γιατί αυξήθηκε ο αριθµός των αποφοίτων (531 το 2000, 630 το 2001, 728 το 2002, 874 το 2003, 1007 το 2004/989 υπηρετούν) Είτε γιατί µε το πέρασµα του καιρού είχαν πλέον γνωριστεί µε τους άλλους συναδέλφους στις διάφορες υπηρεσίες Είτε γιατί οι ανάγκες της ηµόσιας ιοίκησης διευρύνθηκαν κατά πολύ, µετά την ένταξη στην ΟΝΕ και τις αποφάσεις για τη διοικητική σύγκλιση της συνόδου στο Φεϊρά της Πορτογαλίας. Είτε γιατί όλη η προηγούµενη αντιπαλότητα έκανε όλους πιο ώριµους. Σε αυτό το τελευταίο σηµείο πρέπει να σταθούµε. 8
Οι απόφοιτοι της Σχολής διαπίστωσαν και κατανόησαν πως δεν είναι οι µόνοι αδικηµένοι υπάλληλοι στην ελληνική κρατική διοίκηση. Συγκεκριµένα, εν είναι οι µόνοι που δεν εργάζονται πάνω στα καθήκοντα και τα αντικείµενα για τα οποία έχουν προετοιµαστεί αλλά αυτό συµβαίνει µε πάρα πολλούς υπαλλήλους, αφού δεν υφίσταται καθηκοντολόγιο. εν είναι οι µόνοι που ενώ γνωρίζουν η/υ ούτε έχουν τέτοιο ούτε η υπηρεσία τους έχει µηχανοργάνωση. εν είναι οι µόνοι ικανοί, στους οποίους δεν δίνονται κατάλληλες ευκαιρίες ανάδειξης αλλά αυτό συµβαίνει γενικά µε όλους όσους έχουν κάποια ικανότητα χωρίς να έχουν παράλληλα και τις σωστές γνωριµίες στην πολιτικοδιοικητική ιεραρχία. εν είναι οι µόνοι που έχουν γόνιµες ιδέες µεταβολών, ώστε κάποιες διαδικασίες να αλλάξουν προς το απλούστερο και κανείς δεν τις ακούει... εν είναι οι µόνοι που αξιολογούνται αυθαίρετα αφού δεν υφίσταται ένα αξιόπιστο σύστηµα αξιολόγησης. Ούτε στόχοι ούτε δείκτες ούτε µετρήσεις αποτελεσµατικότητας εν είναι οι µόνοι µε απαιτήσεις και προσόντα προαγωγής που δεν προάγωνται αλλά αυτό συµβαίνει κατά κόρον µε εκείνους που δεν είναι οι εκλεκτοί της κυρίαρχης κοµµατοκρατίας... Και εκείνοι όµως που κατέλαβαν κάποια θέση, τµηµατάρχη ή διευθυντή, διαπίστωσαν τα ελάχιστα περιθώρια δηµιουργικής 9
πρωτοβουλίας που τους αφήνει ο κυρίαρχος συγκεντρωτισµός. ιαπίστωσαν ακόµη πως δεν είναι αυτοί που διαµορφώνουν και εισηγούνται πολιτικές αλλά καλούνται µόνο να εφαρµόσουν «πολιτικές», που άλλοι σύµβουλοι-παρασύµβουλοι-φίλοι έχουν ήδη αποφασίσει... Τελευταίο αλλά πολύ σηµαντικό, το διαπιστωµένο γεγονός ότι και στις περιπτώσεις που απόφοιτοι αναλάµβαναν κάποια θέση ευθύνης, αυτό δεν εξασφάλιζε πάντα ένα άλλο ύφος, µια άλλη µεθοδολογία και ήθος διοίκησης... Αυτό βέβαια µπορεί να ερµηνευθεί πολλαπλά: Καταρχήν, επειδή είναι πολύ στενά τα περιθώρια διακριτικής ευχέρειας και πραγµατικής άσκησης δισύθυνσης προσωπικού ενός προϊσταµένου στη ιοίκηση. Γιατί ο συνολικός τρόπος λειτουργίας, χωρίς πρόγραµµα-οργάνωσησυντονισµό δεν επιτρέπει εύκολα σηµαντικές δηµιουργικές παρεµβάσεις. Αλλά και γιατί, οι λίγοι απόφοιτοι που έχουν µέχρι στιγµής επιλεγεί δεν ήταν πάντα οι καλύτεροι αλλά σε αρκετές περιπτώσεις ήταν µόνο οι αρεστοί... Στις αρχές του νέου αιώνα πάντως, αυξάνονται εντυπωσιακά οι κάθε είδους αναφορές και γενικότερα παρουσιάζεται µια κινητικότητα σηµαντική, άλλοτε µε αρνητικές άλλοτε µε 10
θετικές προοπτικές. Οµοίως µεταβάλλεται και η στάση των διαφόρων παραγόντων: Οι υπάλληλοι, οι σύλλογοί τους, η διοικητική ιεραρχία έχουν µεταβληθεί. Οι αντιδράσεις έχουν σταµατήσει, αντίθετα εκφάζονται αιτήµατα διευκόλυνσης της πρόσβασης των υπαλλήλων στην Εθνική Σχολή. Σε πολλούς συλλόγους εκλέγονται απόφοιτοι είτε µέσα από κοµµατικά ψηφοδέλτια είτε µέσα από ανεξάρτητα σχήµατα. Σήµερα, στα.σ. 10 περίπου πρωτοβάθµιων συλλόγων συµµετέχουν απόφοιτοι (ΥΠΕΣ Α, ΓΓ, Υγείας, Περιφέρειας Αττικής, ΓΓΚΑ, ΥΠΕΧΩ Ε, ΥΠΑ, ΣτΠ κλπ) όπως και σε 2 δευτεροβάθµιες οµοσπονδίες (ΥΠΕΣ Α, Περιφερειών). Αναµένεται σύντοµα και στην Α Ε Υ... Η συνοµοσπανδία πάντως, όπως φαίνεται και µε την παρουσία της εδώ των εκπροσώπων της δείχνει ποικιλοτρόπως τις θετικές προθέσεις της. Τον Φεβρουάριο 2004, λίγο πριν τις Εθνικές Εκλογές, στο επιστηµονικό συνέδριο που διοργάνωσε στην Αθήνα είχε κληθεί και χαιρέτισε η ΕΝΩΣΗ ενώ το 1/5 των συµµετεχόντων σε αυτό ήταν απόφοιτοι... Το ΕΚ, επιτέλους έχει στη δοµή του εντάξει την κατάλληλη οργανωτική µονάδα: Τµήµα σταδιοδροµίας αποφοίτων! Από το 2000 υπάρχει πρόβλεψη στο Επιχειρησιακό πρόγραµµα για την επανεκπαίδευση των αποφοίτων, που θα είναι το επόµενο µεγάλο έργο. 11
Οι πανεπιστηµιακοί /οι δηµοσιογράφοι Πολύ συχνότερες αν και όχι πάντα εµπεριστατωµένες αναφορές Η πολιτική ηγεσία Την πενταετία αυτή, οι πολιτικές ηγεσίες παίρνουν, επιτέλους, πιο σοβαρά το θεσµό. Αυτό εκδηλώνεται µε πολλούς τρόπους. Σε λεκτικό επίπεδο σηµειώνονται θετικές αναφορές, για τους αποφοίτους πλέον και την εργασία τους εντός της διοίκησης. Φτάνουµε έως την υπερβολή, προτείνεται η εκπαίδευση όλων των πτυχιούχων στην ΕΣ και η δηµιουργία παραρτηµάτων της Σχολής σε όλη τη χώρα κάτι που προφανώς θα αλλοίωνε πλήρως τον χαρακτήρα της Σχολής... Σε πρακτικό επίπεδο, υπό το Γ Κ.Π.Σ. ο εθνικός προϋπολογισµός συµµετέχει πλέον στις δαπάνες της Σχολής. Οι Κυβερνήσεις µέχρι το 2004 εξάντλησαν την αποφασιστικότητά τους µε την ψήφιση του ν. 3200/2003. εν υπήρξε ουσιαστική βελτίωση, επαναλήφθηκαν τα ίδια πλεονεκτήµατα χωρίς καµία διεύρυνση, αντίθετα έφυγε άλλο ένα τµήµα της Σχολής, που αναπτύχθηκε στην Εθνική Σχολή Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η σηµερινή Κυβέρνηση, µας εξέπληξε όπως και τους άλλους συναδέλφους µε το ν. 3260 που ψήφισε βιαστικά µέσα στο Καλοκαίρι και προς στιγµήν πήγε να δηµιουργήσει χειρότερη κατάσταση, αφού σχεδόν κανείς δεν κάλυπτε το όριο των απαιτούµενων 17 χρόνων για θέση ιευθυντή. Η Σχολή είχε το 2004, 16 χρόνια λειτουργίας. Το 12
όριο µειώθηκε στα 15 εκδόθηκε και µια διευκρινιστική εγκύκλιος αλλά τα ερωτήµατα για τα πραγµατικά σχέδιά της παρέµειναν. Παραµένουν ακόµα σήµερα, µετά και την αναγγελία του Υπουργού τον περασµένο Οκτώβριο στο ΕΚ, περί σύστασης διϋπουργικού σώµατος. Ολοκληρώντας, σηµασία έχουν τα εξής: 1. Η θέση των αποφοίτων και τα προβλήµατα εξέλιξής τους, έχουν νόηµα όχι µόνο αυτά καθεαυτά αλλά πολύ περισσότερο γιατί ακτινογραφούν την υφιστάµενη προβληµατική κατάσταση ολόκληρου του ελληνικού πολιτικοδιοικητικού συστήµατος. Το τελευταίο, φαίνεται να αντιµετωπίζει µε χαρακτηριστική τραχύτητα οποιαδήποτε προσπάθεια σοβαρής µεταρρύθµισής του. 2. Ιδιαίτερα, µέσα στην ηµόσια ιοίκηση, η αντιµετώπιση των αποφοίτων αντικατοπτρίζει πλήρως την συνεχιζόµενη επί χρόνια απουσία πολιτικής προσωπικού γενικά και πολιτικής στελεχών ειδικότερα. Απουσία σταθερών και σοβαρών κανόνων σταδιοδροµίας, ουσιαστικής εργασίας και εξέλιξης. 3. Σήµερα, οι απαιτήσεις είναι τροµερές: «Η αποτελεσµατικότητα του δηµόσιου τοµέα επηρεάζει άµεσα την οικονοµία. Οι δραστηριότητες της δηµόσιας διοίκησης συνδέονται και επηρεάζουν τη λειτουργία και αποδοτικότητα του ιδιωτικού τοµέα. Για τούτο η χαµηλή ποιότητα της ελληνικής δηµόσιας 13
διοίκησης είναι ανασταλτική για την ανάπτυξη» επισηµαίνει ο καθηγητής Σπράος το 1998... Για να µεταρρυθµιστεί όµως η ηµόσια ιοίκηση απαιτείται σταθερή πολιτική βούληση, ένα συνεκτικό µεταρρυθµιστικό σχέδιο και προπάντων οι κατάλληλοι άνθρωποι που θα πάρουν πάνω τους την βασική προσπάθεια. Αυτός είναι ο ρόλος για τους αποφοίτους, ως σώµα όµως όχι ατοµικά. Αυτόν τον ρόλο τους προδιέγραψαν όλες οι εκθέσεις εµπειρογνωµόνων για την ελληνική ιοίκηση, από τον Μαραγκόπουλο το µακρινό 1950 έως τον Σπράο το 1998! 4. Αυτή η αξιοποίηση των αποφοίτων µπορεί να γίνει µε πολλούς τρόπους. Ο χειρότερος είναι µέσω ποσοστώσεων που πολλές φορές δεν εφαρµόζονται Η αυστηρή περιγραφή συγκεκριµένων καθηκόντων είναι το ελάχιστο, η ένταξή τους σε µορφές διϋπουργικού χαρακτήρα ένας άλλος. Η καθιέρωση συστήµατος πραγµατικής αξιοκρατίας είναι ένας άλλος που θα ικανοποιούσε όλους 5. Σήµερα, οι δυνατότητες είναι ακόµα, µεγαλύτερες λόγω των δυνατοτήτων δικτύου που διαθέτουν οι συµµετέχοντες στο σώµα. Ενός δικτύου κατάλληλα εκπαιδευµένων στελεχών που µπορεί να επικοινωνεί άµεσα, να εντοπίζει, να διαχειρίζεται και να γνωστοποιεί την πληροφορία γρήγορα και έγκυρα και τέλος, µέσα από την ενεργοποίηση των συναδέλφων, την κινητοποίηση των απαραίτητων µέσων και πόρων, να προωθεί αποτελεσµατικά µεταρρυθµιστικές πολιτικές, προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. 14
6. Είναι προφανές, πως η άνοδος του επιπέδου αποτελεσµατικότητας του συνόλου της ιοίκησης, η αύξηση της ανταπόκρισής της στα κοινωνικά αιτήµατα και γενικότερα η βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών της, θα έχει ευεργετικές συνέπειες στο κύρος της µέσα στην κοινωνία, συνεπώς και στο σύνολο των εργαζοµένων σε αυτήν, προφανώς ακόµα και στην συνδικαλιστική τους εκπροσώπηση. 7. Και ολοκληρώνω µε κάτι αποκλειστικά για τους αποφοίτους. Αν η ανάδειξή µας δεν συνοδεύεται ταυτόχρονα από την επικράτηση ενός άλλου ήθους τότε χάνει µεγάλο µέρος από τη σηµασία και την αξία της. 15