Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Καβάλας. Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών. Τμήμα Μηχανολογίας. Τομέας Ενέργεια - Περιβάλλον.

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Καβάλας Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών Τμήμα Μηχανολογίας Τομέας Ενέργεια - Περιβάλλον Πτυχιακή Εργασία ΜΕΛΕΤΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΕ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΜΑΡΙΑ ΜΑΛΑΚΟΖΗ: Α.Μ. 4584 ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ: Α.Μ. 4304 Επιβλέπων : Βασίλης Λιόγκας, Μηχανολόγος Μηχανικός ΜSc Καβάλα, Νοέμβριος 2011

Πίνακας περιεχομένων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο : ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ ΕΡΓΟ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ... 4 1.1. Εισαγωγή... 4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο : ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ... 6 2.1. Εισαγωγή... 6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο : ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ ΠΙΕΣΗΣ... 8 3.1. Υφιστάμενες καταναλώσεις νοσοκομείου... 8 3.2. Προδιαγραφές δικτύων σωληνώσεων & παρελκόμενων... 8 3.3. Αντιδιαβρωτική προστασία υπόγειων δικτύων... 10 3.4. Ηλεκτρική μόνωση... 10 3.5. Προδιαγραφές υλικών- συνδέσεων.... 11 3.6. Συστήματα απαγωγής καυσαερίων... 20 3.7. Προδιαγραφές χωρών εγκατάστασης συστημάτων καύσης φυσικού αεριού... 22 3.7.1. Κτιριοδομικές απαιτήσεις για τον χώρο εγκατάστασης των καυστήρων εγκατάστασης φυσικού αερίου... 22 3.7.2. Απαιτήσεις αερισμού του χώρου εγκατάστασης καυστήρων φυσικού αερίου... 22 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Ο : ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ... 24 4.1. Η καύση του φυσικού αερίου... 24 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Ο : ΤΕΧΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ - ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ... 27 5.2. Λεβητοστάσιο παλαιού κτιρίου «Β»... 29 5.3. Λεβητοστάσιο νέας πτέρυγας κτιρίου «Γ»... 31 5.4. Λεβητοστάσιο παιδιατρικής κτιρίου «Δ»... 33 5.5. Λεβητοστάσιο τεχνικών υπηρεσιών «Ζ»... 35 Σελίδα 2 από 92

5.6. Λεβητοστάσιο κτιρίου ΦΩΚΑ... 37 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ο : ΔΙΚΤΥΟ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ... 41 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 44 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ... 45 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I... 46 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ - ΠΙΝΑΚΕΣ ΠΤΩΣΗΣ ΠΙΕΣΗΣ... 46 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IΙ... 63 ΦΕΚ 953/Β 15/06/03... 63 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IΙΙ... 84 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ... 84 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV... 92 ΣΧΕΔΙΟ (ΣΥΝΔΕΣΗ ΚΥΡΙΟΥ ΑΓΩΓΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΥΠΟΣΤΑΘΜΟ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ)... 92 Σελίδα 3 από 92

Κεφάλαιο 1 ο : Γενικά για το φυσικό αέριο Έργο που χρησιμοποιείται ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο : ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ ΕΡΓΟ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ 1.1. Εισαγωγή Το φυσικό αέριο είναι περιζήτητο καύσιμο λόγω της υψηλής θερμογόνου δύναμης της μειωμένης περιβαλλοντικής επιβάρυνσης και της αποδοτικής του καύσης. Θεωρείται η καθαρότερη πηγή ενέργειας μετά τις ΑΠΕ, λόγω της ποιότητας της καύσης και της χαμηλής περιεκτικότητας των καυσαερίων του σε ρυπογόνες ουσίες. Πλεονεκτήματα σε τριτογενείς τομείς. Συνεχής παροχή και έλλειψη ενασχόλησης με παραγγελίες και παραλαβή καυσίμων. Δυνατότητα εκμετάλλευσης σημερινών αποθηκευτικών χώρων (δεξαμενών). Αισθητική αρτιότητα, αυξημένη καθαριότητα χώρων και συσκευών. Μειωμένη συντήρηση και ορθολογική χρήση ενέργειας. Μείωση λειτουργικών δαπανών, οικονομία. Επιμήκυνση της διάρκειας του εξοπλισμού, υψηλότερη απόδοση. Καθαρότερο καύσιμο φιλικό προς το περιβάλλον με λιγότερους ρύπους από το πετρέλαιο. Αυξάνει την ενεργειακή απόδοση και μειώνει το λειτουργικό κόστος για την διαχείριση καυσίμου. Σήμερα όλα τα νοσοκομεία στις πόλεις της Ελλάδας που έχουν φυσικό αέριο το χρησιμοποιούν είτε για θέρμανση είτε για αποστείρωση ακόμη και για ζεστά νερά χρήσης. Στις 24 Ιανουαρίου 2004 υπογράφηκαν οι συμβάσεις παροχής φυσικού αερίου στα νοσοκομεία του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης. Με τη μετατροπή των εγκαταστάσεων θέρμανσης και στα δέκα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης, που έχουν συνολικά δυναμικότητα 4.200 κλινών, προϋπολογίστηκε πως σε ετήσια βάση θα εξοικονομηθούν περίπου 700.000 ευρώ, Σελίδα 4 από 92

Κεφάλαιο 1 ο : Γενικά για το φυσικό αέριο Έργο που χρησιμοποιείται ενώ θα αποφευχθεί η διασπορά στην ατμόσφαιρα περίπου 30 τόνων οξειδίων του θείου και 5 τόνων οξειδίων του αζώτου. Οι εργασίες σύνδεσης και μετατροπής αποτελούσαν ένα επενδυτικό πρόγραμμα της τάξης περίπου των 3,3 εκατ. ευρώ και καλύπτονταν στο μεγαλύτερο μέρος από την ίδια την Εταιρεία Παροχής Αερίου Θεσσαλονίκης, περίπου τα 2,5 εκατ. ευρώ, ενώ τα νοσοκομεία, από την πλευρά τους, καλούνταν να καταβάλουν, σε μηνιαίες δόσεις, τη δαπάνη του τέλους σύνδεσης που αναλογεί σε καθένα από αυτά. Στην παρακάτω μελέτη θα αναφερθούμε στο Ιπποκράτειο νοσοκομείο και συγκεκριμένα στις μετατροπές που πρέπει να γίνουν σε αυτό, για να είναι σύμφωνες οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις με τους κανονισμούς του φυσικού αερίου. Το Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο» έχει δύναμη οργανικών κλινών 876 και δύναμη αναπτυγμένων ενεργών εξοπλισμένων κλινών 972. Σύμφωνα με αυτά τα δεδομένα και την ζήτηση του νοσοκομείου ήταν εγκατεστημένοι ατμολέβητες πετρελαίου, στους οποίους αντικαταστάθηκαν οι καυστήρες πετρελαίου με καυστήρες αερίου ή μεικτής καύσης. Με το φυσικό αέριο θα δουλεύουν οι ατμολέβητες από τους οποίους ο ατμός πηγαίνει στον συλλέκτη και από εκεί γίνεται η διανομή του σε διάφορα σημεία σε όλο το κτίριο του νοσοκομείου. Ο ατμός μετά τον συλλέκτη προωθείται στα παρακάτω μηχανήματα για κατανάλωση: Στα πλυντήρια και τα σιδερωτήρια του νοσοκομείου. Στους βραστήρες των μαγειρείων. Στην αποστείρωση. Και τέλος για ζεστά νερά χρήσης σε όλο το νοσοκομείο. Μετά την χρήση γίνεται συμπύκνωση του ατμού και ξανά χρησιμοποιείται. Σελίδα 5 από 92

Κεφάλαιο 2 ο : Θεσμικό πλαίσιο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο : ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 2.1. Εισαγωγή Η παρούσα τεχνική μελέτη έχει συνταχθεί σύμφωνα με τον τεχνικό κανονισμό Εσωτερικές εγκαταστάσεις φυσικού αερίου με πίεση λειτουργίας έως και 1 bar (Φ.Ε.Κ.963 15/07/2003 τεύχος Β ) και κατόπιν υποδείξεων της ΕΠΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Α.Ε. Αφορά την εγκατάσταση φυσικού αερίου και τις λοιπές σχετικές εργασίες ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΕΡΙΦΕΡΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ», εφεξής καλούμενο νοσοκομείο. Το νοσοκομείο θα τροφοδοτηθεί με αέριο από τρία συγκροτήματα μέτρησης παροχής /ρύθμισης πίεσης τα οποία θα είναι εγκατεστημένα σε ακάλυπτο χώρο. Τα συγκροτήματα αποτελούν ιδιοκτησία της ΕΠΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Α.Ε. και υπόκειται στην δική της ευθύνη σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Ως καύσιμο το «φυσικό αέριο» ανήκει στην ομάδα H της 2ης οικογένειας αερίων με κύριο συστατικό το μεθάνιο. Ο δείκτης WOBBE (ανώτερος) του φυσικού αερίου σε συνθήκες αναφοράς (t=15 o C, P=1013.25mbar) έχει τιμή 45,7MJ/m3 (ελάχιστο) έως 54,7MJ/m3 (μέγιστο). Η μέγιστη πίεση λειτουργίας που θα παρέχεται από την ΕΠΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Α.Ε. σε κάθε ένα από τα τρία συγκροτήματα μέτρησης παροχή/ ρύθμισης πίεσης θα είναι 300mbar. Συγκρότημα μέτρησης παροχής/ ρύθμισης πίεσης Κεντρικό λεβητοστάσιο «Α» Λεβητοστάσιο κτιρίου «Δ» Λεβητοστάσιο κτιρίου ΦΩΚΑ Συγκρότημα μέτρησης παροχής/ ρύθμισης πίεσης Λεβητοστάσιο κτιρίου «Β» Λεβητοστάσιο κτιρίου «Ζ» Συγκρότημα μέτρησης παροχής/ ρύθμισης πίεσης Σελίδα 6 από 92

Κεφάλαιο 2 ο : Θεσμικό πλαίσιο Λεβητοστάσιο κτιρίου «Γ» Κάθε αναφορά εθνικού προτύπου (EΛΟΤ ή DIN) σε οποιοδήποτε τμήμα της μελέτης αυτής είναι ενδεικτική. Αντί τον αναφερόμενων προτύπων δύναται να χρησιμοποιηθούν ισοδύναμα ευρωπαϊκά πρότυπα (όταν τεθούν σε ισχύ) ή ισοδύναμα εθνικά πρότυπα των κρατών μελών της ευρωπαϊκής ένωσης και της ευρωπαϊκής οικονομικής ένωσης. Σελίδα 7 από 92

Κεφάλαιο 3 ο : Προδιαγραφές Δεδομένα Υπολογισμοί για την πτώση πίεσης ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο : ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ ΠΙΕΣΗΣ 3.1. Υφιστάμενες καταναλώσεις νοσοκομείου Οι υφιστάμενες καταναλώσεις του νοσοκομείου παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα: ΠΙΝΑΚΑΣ 1 - ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΕΙΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ α/α ΛΕΒΗΤΟΣΤΑΣΙΟ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΕΙΣ 1 ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΚΤΙΡΙΟΥ «Α» - ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΑΤΜΟΛΕΒΗΤΑΣ ΑΤΜΟΛΕΒΗΤΑΣ ΑΤΜΟΛΕΒΗΤΑΣ ΜΕΓΙΣΤΗ ΘΕΡΜΙΚΗ ΙΣΧΥΣ 2.600.000kcal/h 2.600.000kcal/h 520.000kcal/h 2 ΠΑΛΑΙΟΥ ΝΟΣΚΟΜΕΙΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ «Β» ΛΕΒΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ ΛΕΒΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ ΛΕΒΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ 500.000kcal/h 500.000kcal/h 50.000kcal/h 3 ΝΕΑΣ ΠΤΕΡΥΓΑΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ «Γ» ΛΕΒΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ ΛΕΒΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ ΛΕΒΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ 1.600.000kcal/h 1.600.000kcal/h 250.000kcal/h 4 5 ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗΣ ΚΤΙΡΙΟΥ «Δ» ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΤΙΡΙΟΥ «Ζ» ΛΕΒΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ ΛΕΒΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ ΛΕΒΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ ΛΕΒΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ 500.000kcal/h 500.000kcal/h 150.000kcal/h 60.000kcal/h 6 ΚΤΙΡΙΟΥ «ΦΩΚΑ» ΛΕΒΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ 200.000kcal/h 3.2. Προδιαγραφές δικτύων σωληνώσεων & παρελκόμενων Οι σωληνώσεις υπόγειες υπέργειες, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται τα στοιχεία μορφής και σύνδεσης και τα όργανα εξοπλισμού καθώς και οι διατάξεις ελέγχου, ρύθμισης και ασφαλείας, πρέπει να πληρούν τις προδιαγραφές που ακολουθούν. Σελίδα 8 από 92

Κεφάλαιο 3 ο : Προδιαγραφές Δεδομένα Υπολογισμοί για την πτώση πίεσης Υπόγεια δίκτυα σωληνώσεων Οι σωλήνες και τα εξαρτήματα των υπόγειων δικτύων πρέπει να είναι κατάλληλα για την χρήση που προορίζονται σύμφωνα με τις απαιτήσεις. Σε υπόγεια δίκτυα κατηγοριών 0,1-1 και 4 μπορούν να χρησιμοποιηθούν σωλήνες ΡΕ. Σε διασταυρώσεις και παράλληλες οδεύσεις καλωδίων και αγωγών θα εξασφαλίζεται ελάχιστη απόσταση 0,2 μέτρα. Σε περίπτωση μικρότερης ελάχιστης απόστασης θα αποκλείεται η επαφή με την χρήση κατάλληλων μέτρων, π.χ. με ενδιάμεση τοποθέτηση μονωτικών περιβλημάτων ή άλλων πλακών. Για την αποφυγή ανεπίτρεπτων τάσεων στον υπόγειο αγωγό αερίου η σωλήνα θα εδράζεται σε όλο το μήκος της, με κατάλληλη διαμόρφωση του πυθμένα του ορύγματος. Τα ελάχιστα πλάτη της τάφρου θα είναι όπως εμφανίζονται στο παρακάτω σχήμα. Εικόνα 1 - Ελάχιστα πλάτη της τάφρου Σελίδα 9 από 92

Κεφάλαιο 3 ο : Προδιαγραφές Δεδομένα Υπολογισμοί για την πτώση πίεσης Κατά την επίχωση της τάφρου, οι σωλήνες θα περιβάλλονται με στρώση τουλάχιστον 10cm από υλικά επίχωσης κατάλληλης κοκκομετρίας για την μηχανική αντοχή της επιφάνειας των σωλήνων ή της μόνωσης (π.χ. άμμος λατομείου). Τα υλικά θα συμπιεστούν κατάλληλα ώστε να γεμίσει η περιοχή γύρω από τον σωλήνα. Στο υπόλοιπο τμήμα η τάφρος θα επιχωθεί με υλικά εκσκαφής. Το υπόγειο δίκτυο αερίου θα επισημάνεται σε όλο το μήκος του με πλαστικό πλέγμα κίτρινου χρώματος, το οποίο θα τοποθετηθεί περίπου 0,3m πάνω από τους σωλήνες. Οι εργασίες συγκόλλησης, τοποθέτησης μέσα στο υπόγειο όρυγμα, δοκιμής σε πίεση και σήμανση της πλαστικής σωλήνας, θα είναι σύμφωνες με τις διατάξεις του ισχύοντος κανονισμού. 3.3. Αντιδιαβρωτική προστασία υπόγειων δικτύων Τα δίκτυα σωληνώσεων (εκτός σωλήνων ΡΕ) που καλύπτονται από το έδαφος πρέπει να προστατεύονται έναντι διάβρωσης με: Επιφανειακή προστασία σωλήνων και εξαρτημάτων συμπεριλαμβανόμενων και όλων των συνέσεων. Σύστημα καθοδικής προστασίας. Επιφανειακή προστασία υπόγειων δικτύων Στα υπόγεια δίκτυα σωληνώσεων από χάλυβα, συμπεριλαμβανομένων και εξαρτημάτων των δικτύων ΡΕ, πρέπει να γίνει επιφανειακή προστασία με: Περίβλημα PE DIN 30670 ή Εποξειδικές ρητίνες κατά DIN 30671 ή Προστατευτικούς επιδέσμους κατά DIN 30672 3.4. Ηλεκτρική μόνωση Κατά την είσοδο και την έξοδο του δικτύου από το έδαφος πρέπει να εξασφαλίζεται η ηλεκτρική μόνωση με την χρησιμοποίηση μονωτικών συνδέσμων ή μονωτικών φλαντζών. Σελίδα 10 από 92

Κεφάλαιο 3 ο : Προδιαγραφές Δεδομένα Υπολογισμοί για την πτώση πίεσης 3.5. Προδιαγραφές υλικών- συνδέσεων. Για υπόγεια δίκτυα μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα εξής υλικά: Χαλυβδοσωλήνες: Χαλυβδοσωλήνες σύμφωνα με τον ΠΙΝΑΚΑ 2 και με ελάχιστα πάχη τοιχώματος κατά τον ΠΙΝΑΚΑ 3. Για δίκτυα σωληνώσεων των κατηγοριών 0,1 έως 4 πρέπει οι χαλυβδοσωλήνες, να συνοδεύονται από έκθεση δοκιμής σύμφωνα με την παράγραφο 2.2 του πρότυπου ΕΛΟΤ ΕΝ 10204. Για τα δίκτυα σωληνώσεων της κατηγορίας 16 πρέπει οι χαλυβδοσωλήνες να συνοδεύονται από πιστοποιητικό επιθεώρησης σύμφωνα με την παράγραφο 3.1.Β του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 10204 ΠΙΝΑΚΑΣ 2 - ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΣΩΛΗΝΩΣΕΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ Κατηγορία Προδιαγραφή Ειδικές απαιτήσεις 0,1-16 0,1-16 0,1-16 Σωλήνες χωρίς ραφή κατά ISO 9329-1ή κατά το πρότυπο που θα προκύψει από το σχέδιο ISO/DIS 3183-2 Σωλήνες με ραφή κατά ISO 9330-1 Σωλήνες με ραφή κατά το πρότυπο που θα προκύψει από το σχέδιο ISO/DIS 9330-2 Σωλήνες με ραφή ή άνευ ραφής κατά το πρότυπο που θα προκύψει από το σχέδιο ISO/DIS 3183-2 Για την ποιότητα χάλυβα TW360 και TW410 Από την ποιότητα χάλυβα L290NB και άνω Σελίδα 11 από 92

Κεφάλαιο 3 ο : Προδιαγραφές Δεδομένα Υπολογισμοί για την πτώση πίεσης Οι χαλυβδοσωλήνες και τα λοιπά στοιχεία μορφής (εξαρτήματα) θα συνδέονται με συγκολλήσεις σύμφωνα με το πρότυπο του ΕΛΟΤ ΕΝ 288-1 και ειδικά για ηλεκτροσυγκολλήσεις σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 288-2. Οι εργασίες συγκολλήσεων θα εκτελεστούν από προσωπικό εκπαιδευμένο και αξιολογημένο κατά ΕΛΟΤ ΕΝ 287-1. Οι ραφές θα προετοιμαστούν σύμφωνα με το ΕΛΟΤ ΕΝ29692. Τα υλικά πλήρωσης των συγκολλήσεων θα ικανοποιούν τα πρότυπα ΕΛΟΤ ΕΝ 440 και ΕΛΟΤ ΕΝ 20544. Σωλήνες πολυαιθυλενίου (ΡΕ): Στα υπόγεια δίκτυα σωληνώσεων έως και την κατηγορία 4, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σωλήνες και εξαρτήματα από ΡΕ σύμφωνα με το πρότυπο που θα προκύψει από το pren 1555. Σωλήνες ΡΕ δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις όπου υπάρχει πιθανότητα ύπαρξης τασιενεργών υλικών (απορρυπαντικών) ή βαρέων υδρογονανθράκων στο έδαφος. Οι σωλήνες ΡΕ και τα εξαρτήματα τους θα συνδεθούν με συγκόλληση. Ως μέθοδοι συγκόλλησης μπορούν να εφαρμοστούν: Συγκολλήσεις θερμαινόμενης πλάκας Συγκολλήσεις ηλεκτροσύντηξης (οι οποίες και συνιστώνται) Στα σημεία που θα συνδεθεί η πλαστική σωλήνα με την χαλυβδοσωλήνα, θα χρησιμοποιηθούν ειδικοί αντάπτορες, σύνδεσμοι μετάλλου- πλαστικού. Υπέργεια δίκτυα σωληνώσεων Για τα δίκτυα σωληνώσεων εντός και εκτός κτιρίου, εκτός εδάφους επιτρέπεται η χρήση σωλήνων, στοιχείων μορφής και σύνδεσης κατά τα παρακάτω πρότυπα: Χαλυβδοσωλήνες: ΕΛΟΤ 269, μεσαίου τύπου (pren 10255) Σελίδα 12 από 92

Κεφάλαιο 3 ο : Προδιαγραφές Δεδομένα Υπολογισμοί για την πτώση πίεσης ΕΛΟΤ 268, βαρέως τύπου (pren 10255) ΕΝ 10216-1 χωρίς ραφή ΕΝ 1021-2 χωρίς ραφή Αν οι ανωτέρω χαλυβδοσωλήνες συνδέονται με σπειρώματα, τότε πρέπει να έχουν πάχος ίσο με το πάχος των χαλυβδοσωλήνων κατά ΕΛΟΤ 269. Αν οι ανωτέρω χαλυβδοσωλήνες συνδέονται με συγκόλληση, τότε πρέπει να έχουν ελάχιστο πάχος (s) σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα: Πίνακας 3 - ΕΛΑΧΙΣΤΑ ΠΑΧΗ ΧΑΛΥΒΔΟΣΩΛΗΝΩΝ DN S(mm) 25-40 2,3 50-65 2,9 80 3,2 100 3,6 125 4,0 150 4,5 200 5,9 Εξαρτήματα σύνδεσης (στοιχεία μορφής): Χαλύβδινα εξαρτήματα για συγκολλητές συνδέσεις κατά ΕΛΟΤ ΕΝ 10253-1 Εξαρτήματα για κοχλιωτές συνδέσεις από μαλακτοποιημένο χυτοσίδηρο κατά ΕΛΟΤ ΕΝ 10242. Χαλύβδινα εξαρτήματα για κοχλιωτές συνδέσεις με σπείρωμα κατά ΕΛΟΤ ΕΝ 10241. Φλάντζες: Σελίδα 13 από 92

Κεφάλαιο 3 ο : Προδιαγραφές Δεδομένα Υπολογισμοί για την πτώση πίεσης Θα χρησιμοποιηθούν: Συγκολλητές φλάντζες με λαιμό κατά ΕΝ 1092-1 Ελεύθερες φλάντζες κατά DIN 2641 και DIN 2673 Κοχλίες : Οι κοχλίες και τα περικόχλια σύμφωνα με το πρότυπο ISO 898. Οι κοχλίες και τα περικόχλια πρέπει να φέρουν εμφανή σήμανση για την κατηγορία ποιότητας τους. Στεγανοποιητικά κοχλιώσεων: Θα πρέπει να ικανοποιούν Το πρότυπο ΕΝ 751-1 ή Το πρότυπο ΕΝ 751-2 (κλάση Arp) ή Το πρότυπο ΕΝ 751-3 (κλάση FRp ή GRp) Τα στεγανοποιητικά κατά ΕΝ 751-1 μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο σε διαμέτρους μικρότερες της ονομαστικής DN50. Παρεμβύσματα: Τα υλικά παρεμβυσμάτων για συνδέσεις φλαντζωτές και λυόμενες κοχλιωτές πρέπει να ικανοποιούν το ΕΛΟΤ ΕΝ 549. Εύκαμπτοι αγωγοί σύνδεσης: Οι εύκαμπτοι αγωγοί σύνδεσης που θα χρησιμοποιηθούν πρέπει να είναι: Εύκαμπτοι αγωγοί αερίων ασφαλείας κατά DIN 3383 Teil 1 Εύκαμπτοι αγωγοί αερίων για σταθερή σύνδεση κατά DIN 3383 Teil 2 Εύκαμπτοι αγωγοί αερίων από ανοξείδωτο χάλυβα κατά DIN 3384 (για πιέσεις μέχρι 100 mbar) Σελίδα 14 από 92

Κεφάλαιο 3 ο : Προδιαγραφές Δεδομένα Υπολογισμοί για την πτώση πίεσης Εύκαμπτοι αγωγοί αερίων από ανοξείδωτο χάλυβα κατά DIN 3384 (για πιέσεις μέχρι 1 bar) Συνδέσεις σωλήνων: Οι χαλυβδοσωλήνες (υπέργεια δίκτυα) θα συνδεθούν με σταθερές συνδέσεις. Φλαντζωτές συνδέσεις θα χρησιμοποιηθούν μόνο εκεί όπου το απαιτεί η εγκατάσταση οργάνων. Συγκολλητές συνδέσεις χαλύβδινων σωλήνων: Οι συγκολλητές συνδέσεις θα γίνουν κατά ΕΛΟΤ ΕΝ 288-1 και κατά ΕΛΟΤ ΕΝ 288-2 ειδικά για τις ηλεκτροσυγκολλήσεις. Οι συγκολλήσεις θα εκτελεστούν μόνο από πιστοποιημένους συγκολλητές αξιολογημένους κατά ΕΛΟΤ 287-1. Αντιδιαβρωτική προστασία: Το δίκτυο σωληνώσεων θα προστατευτεί επιφανειακά έναντι διαβρώσεως για τις συνθήκες που επικρατούν στους χώρους του νοσοκομείου. Η προετοιμασία η οποία περιλαμβάνει καθαρισμό και απομάκρυνση ρινισμάτων και σκουριάς θα γίνει με αμμοβολή ή με χρησιμοποίηση μηχανικής βούρτσας καθαρισμού, καθώς και απομάκρυνση επιστρώματος τυχών λιπαντικής ουσίας. Χρησιμοποίηση βαφής αντισκωρικής προστασίας ή χρησιμοποίηση επιψευδαργυρομένων κατά ΕΛΟΤ 284 χαλυβδοσωλήνων και εξαρτημάτων σύνδεσης. Η βαφή θα γίνει σε 2 στρώσεις (περίπου 60μm), κατάλληλο για το περιβάλλον εγκατάστασης αντισκωριακό υλικό. Χρησιμοποίηση επικαλυπτικής ανθεκτικής βαφής χρώματος κίτρινου RAL 1012 κατά DIN 2403. Σελίδα 15 από 92

Κεφάλαιο 3 ο : Προδιαγραφές Δεδομένα Υπολογισμοί για την πτώση πίεσης Αποφρακτικές διατάξεις: Θα χρησιμοποιηθούν αποφρακτικές διατάξεις κατάλληλες για την εφαρμογή σε εγκαταστάσεις φυσικού αερίου, οι οποίες θα φέρουν σήμανση CE. Είσοδος αγωγών σε κτίριο: Η είσοδος των αγωγών σε κτίρια θα γίνεται μέσα από προστατευτικό σωλήνα. Το διάκενο μεταξύ αγωγού αερίου και προστατευτικού σωλήνα θα στεγανοποιείται. Ο προστατευτικός σωλήνας θα προεξέχει και στις δυο πλευρές του τοίχου τόσο ώστε να είναι ευκρινώς ορατός. Ο προστατευτικός σωλήνας θα είναι ανθεκτικός σε διάβρωση (π.χ. PVC). Πριν την είσοδο κάθε αγωγού σε κτίριο θα τοποθετείται χειροκίνητη ή και αυτόματη αποφρακτική δικλείδα. Σε κάθε περίπτωση εγκατάστασης αυτόματης αποφρακτικής δικλείδας θα κατασκευάζεται κατάλληλη διάταξη by-pass με χειροκίνητη αποφρακτική δικλείδα. Στήριξη σωληνώσεων: Η στήριξη των σωληνώσεων του δικτύου φυσικού αερίου θα γίνει μέσω κατάλληλων στηριγμάτων και αφού παρεμβληθεί ενδιάμεσα προστατευτικός πλαστικός σωλήνας.(π.χ. PVC). Τα στηρίγματα θα έχουν την απαραίτητη μηχανική αντοχή, ενώ οι αποστάσεις των στηρίξεων των οριζόντιων αγωγών σε συνάρτηση με την ονομαστική διάμετρο, φαίνονται στον παρακάτω πίνακα: Σελίδα 16 από 92

Κεφάλαιο 3 ο : Προδιαγραφές Δεδομένα Υπολογισμοί για την πτώση πίεσης ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΜΕΤΡΟΣ DN ΠΙΝΑΚΑΣ 4 - ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΧΑΛΥΒΔΟΣΩΛΗΝΕΣ ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΣΤΕΡΕΩΣΗΣ (m) ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΜΕΤΡΟΣ DN ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΣΤΕΡΕΩΣΗΣ (m) 15 2,75 40 4,25 20 3,00 50 4,75 25 3,50 65 5,50 32 3,75 80-150 6,00 Προδιαγραφές δοκιμών αντοχής- στεγανότητας δικτύων αερίου από 0,1 έως 1 bar. Οι αγωγοί θα υποβληθούν σε συνδυασμένη δοκιμή αντοχής και δοκιμή στεγανότητας. Οι παραπάνω δοκιμές θα διεξαχθούν πριν καλυφθούν ο αγωγός και οι συνδέσεις του. Η δοκιμή θα γίνει στους αγωγούς μαζί με τα εξαρτήματα, χωρίς όμως τους ρυθμιστές της πίεσης αερίου, το μετρητή αερίου καθώς και τις συσκευές αερίου με τις αντίστοιχες διατάξεις ρύθμισης και ασφάλειας. Η βαθμίδα ονομαστικής πίεσης των εξαρτημάτων, τα οποία ελέγχονται μαζί με τους αγωγούς, πρέπει να αντιστοιχεί τουλάχιστον στην πίεση δοκιμής. Η δοκιμή θα γίνει με αέρα ή αδρανές αέριο (άζωτο, διοξείδιο του άνθρακα), όχι όμως με οξυγόνο, με ελάχιστη πίεση δοκιμής τα 3 bar. Η χρονική διάρκεια της συνδυασμένης δοκιμής (φόρτισης και στεγανότητας) δεν πρέπει να είναι μικρότερη των 24 ωρών, συμπεριλαμβανομένου και του χρόνου θερμοκρασιακής εξισορρόπησης του μέσου δοκιμής. Για τον έλεγχο της παραπάνω συνδυασμένης δοκιμής θα χρησιμοποιηθεί καταγραφικό μέτρησης της πίεσης κλάσης 1 καθώς και ένα μανόμετρο της κλάσης 0,6. Για τα αποτελέσματα της συνδυασμένης δοκιμής φόρτισης και στεγανότητας θα εκδοθεί αντίστοιχο πιστοποιητικό. Σελίδα 17 από 92

Κεφάλαιο 3 ο : Προδιαγραφές Δεδομένα Υπολογισμοί για την πτώση πίεσης Υπολογισμός διατομών δικτύου Ο προσδιορισμός των διαμέτρων των σωλήνων και κατά αναντιστοιχία των ονομαστικών διαμέτρων τους σε μια εγκατάσταση σωληνώσεων βασίζεται στην επίτευξη μιας πτώσης πίεσης μικρότερης από μια κάποιο δεδομένο όριο για καθορισμένη παροχή αερίου στην εγκατάσταση. Γενική διαδικασία υπολογισμού: Με βάση τις μέγιστες παροχές φυσικού αερίου για κάθε κατανάλωση γίνεται υπολογισμός της προσωρινής διαμέτρου του δικτύου. Με γνώμονα την προσωρινή διάμετρο σωλήνας και την μέγιστη επιτρεπτή ταχύτητα του φυσικού αερίου για τον κάθε κλάδο, επιλέγονται τυποποιημένες διάμετροι των κλάδων του δικτύου και υπολογίζονται οι πτώσεις πίεσης. Η τελική επιλογή της διατομής του δικτύου γίνεται μετά από έλεγχο της πτώσης πίεσης των κλάδων, για την ελάχιστη πίεση λειτουργίας, ώστε να ικανοποιείται το κριτήριο μέγιστης επιτρεπόμενης πτώσης πίεσης. Υπολογισμός πτώσης πίεσης: Η πτώση πίεσης σε σωλήνες Δpσωλ υπολογίστηκε με βάση την σχέση: (p12-p22)/ 2* p1= λ*(l/di)* (p12 *v12)/2 σε mbar Οι τοπικές απώλειες πίεσης Δpτοπ υπολογίστηκαν με βάση την σχέση: Δpτοπ= ζ*(ρ*v2/2) σε mbar Το κέρδος ή η απώλεια πίεσης λόγω άνωσης ΔpH υπολογίστηκε με βάση την σχέση: ΔpH= -0.04*ΔΗ σε mbar Σελίδα 18 από 92

Κεφάλαιο 3 ο : Προδιαγραφές Δεδομένα Υπολογισμοί για την πτώση πίεσης Θεωρήσεις- παραδοχές : Η μέγιστη επιτρεπόμενη πτώση πίεσης, για το δίκτυο με πίεση λειτουργίας μεγαλύτερη από 20mbar, δεν πρέπει να υπερβαίνει το 5% της πίεσης λειτουργίας. Τραχύτητα χαλυβδοσωλήνων κ=0,5 mm, χειρότερη περίπτωση. Κανονική πίεση Ρ= 1,01325bar. Κανονική θερμοκρασία Τ= 273,15Κ. Κανονική πυκνότητα αερίου pn=0,79 Kg/m3. Κατώτερη θερμογόνος δύναμη φυσικού αερίου Ρώσικης προέλευσης 8600Kcal/Nm3. Συντελεστές τοπικών απωλειών λίγο μεγαλύτεροι από αυτούς του Κανονισμού. Σύμβολα και μονάδες : ΠΙΝΑΚΑΣ 5 - ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ ΜΕΓΕΘΩΝ-ΜΟΝΑΔΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΣΥΜΒΟΛΟ ΜΟΝΑΔΕΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ di m Εσωτερική διάμετρος σωλήνα ΔΗ m Γεωδαιτική διαφορά υψών L m Μήκος αγωγού V m/s Ταχύτητα αερίου P Kg/m3 Πυκνότητα αερίου P1ΑΠ Pa Απόλυτη πίεση εισόδου Ρ2ΑΠ Pa Απόλυτη πίεση εξόδου Δρσωλ Pa Απώλειες πίεσης στους σωλήνες Δρτοπ Pa Τοπικές απώλειες πίεσης ΔρΗ Pa Μεταβολή πίεσης λόγου υψομετρικής διαφοράς Σελίδα 19 από 92

Κεφάλαιο 3 ο : Προδιαγραφές Δεδομένα Υπολογισμοί για την πτώση πίεσης 3.6. Συστήματα απαγωγής καυσαερίων Απαιτήσεις της τεχνικής της καύσης: Το τμήμα αγωγού κοινών καπναγωγών το οποίο διαρρέεται από καυσαέρια δυο συσκευών καύσης πρέπει να έχει εσωτερική διατομή τουλάχιστον ίση με το 0,8 του αθροίσματος των εσωτερικών διατομών των ξεχωριστών καπναγωγών. Οι καπναγωγοί των συσκευών αερίου θα εφοδιαστούν με μια οπή μετρήσεων για την μέτρηση των απωλειών από τα καυσαέρια. Η οπή θα βρίσκεται μετά από το περιστόμιο καυσαερίων σε ευθύγραμμο τμήμα σε απόσταση περίπου διπλάσια από την διάμετρο του καπναγωγού. Ο έλεγχος των υφισταμένων καπναγωγών του νοσοκομείου έγινε βάση του διαγράμματος που ακολουθεί. Σελίδα 20 από 92

Κεφάλαιο 3 ο : Προδιαγραφές Δεδομένα Υπολογισμοί για την πτώση πίεσης Σελίδα 21 από 92

Κεφάλαιο 3 ο : Προδιαγραφές Δεδομένα Υπολογισμοί για την πτώση πίεσης Οι αγωγοί απαγωγής καυσαερίων θα μονωθούν από άκαυστο μονωτικό υλικό πάχους τουλάχιστον 2 cm. 3.7. Προδιαγραφές χωρών εγκατάστασης συστημάτων καύσης φυσικού αεριού 3.7.1. Κτιριοδομικές απαιτήσεις για τον χώρο εγκατάστασης των καυστήρων εγκατάστασης φυσικού αερίου Ο ελάχιστος όγκος των χώρων, υπολογιζόμενος με τις εσωτερικές διαστάσεις τους θα είναι 6m 3. Οι κτιριοδομικές λεπτομέρειες των χώρων εγκατάστασης των καυστήρων θα είναι σύμφωνες με τις γενικές διατάξεις του ΓΟΚ, ανάλογα και η ηλεκτρολογική εγκατάσταση των λεβητοστασίων θα πρέπει να πληροί τις σχετικές διατάξεις του Κανονισμού Εσωτερικών Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων. Επίσης θα ληφθούν τα μέτρα και τα μέσα πυροπροστασίας που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία πυροπροστασίας για την συγκεκριμένη χρήση του τμήματος του κτιρίου. Οι χώροι εγκατάστασης καυστήρων φυσικού αερίου θα πληρούν τους κανόνες ασφαλείας βάση των κειμένων Πυροσβεστικών Διατάξεων. 3.7.2. Απαιτήσεις αερισμού του χώρου εγκατάστασης καυστήρων φυσικού αερίου Ο αερισμός των χώρων εγκατάστασης των καυστήρων, θα πρέπει να επαρκεί για: Την καύση και Τον εξαερισμό (εναλλαγή αέρα στον χώρο, αποφυγή δημιουργίας υψηλών θερμοκρασιών σε αυτόν). Σελίδα 22 από 92

Κεφάλαιο 3 ο : Προδιαγραφές Δεδομένα Υπολογισμοί για την πτώση πίεσης Η επαρκής τροφοδοσία αέρα καύσης με φυσικό τρόπο θα επιτευχθεί: Μέσω ανοιγμάτων προς το ύπαιθρο Από κοινού μέσω εξωτερικών αρμών και στοιχείων διέλευσης εξωτερικού αέρα στον χώρο εγκατάστασης. Στους χώρους εγκατάστασης καυστήρων φυσικού αερίου θα κατασκευαστούν (αν τα υπάρχοντα δεν επαρκούν) κατάλληλα ανοίγματα προσαγωγής και απαγωγής αέρα. Τα ανοίγματα αυτά θα αερίζουν το λεβητοστάσιο κατά την διάρκεια λειτουργίας των συσκευών καύσης. Απαιτήσεις για τα ανοίγματα τροφοδοσίας αέρα καύσης: Ο υπολογισμός της διατομής του ανοίγματος για την τροφοδοσία του αέρα καύσης υπολογίσθηκε βάση της εξίσωσης που ακολουθεί: Α=150+2(ΣΡn-50) σε cm2 Όπου ΣΡn είναι η συνολική θερμική ισχύς σε KW. Ανοίγματα προσαγωγής αέρα: Στους χώρους εγκατάστασης των καυστήρων θα προάγεται αέρας μέσω ανοιγμάτων των οποίων η διατομή θα ικανοποιεί την παρακάτω εξίσωση: Α = F*a[2.5(ΣΡn+70)] Όπου : Α ελεύθερη διατομή ανοιγμάτων σε cm 2 F συντελεστής για την μορφή του ανοίγματος. Αυτός έχει τιμή: o 1,0 για ορθογώνια ανοίγματα με λόγο πλευρών<1,5 o 1,0 για στρογγυλά ανοίγματα o 1,1 για ορθογώνια ανοίγματα με λόγο πλευρών>1,5 και <5 o 1,25 για ορθογώνια ανοίγματα με λόγο πλευρών>5 a συντελεστής για την ύπαρξη πλέγματος στο άνοιγμα. Αυτός έχει τιμή: o 1,0 για άνοιγμα χωρίς πλέγμα o 1,2 για άνοιγμα με πλέγμα ΣΡn η συνολική θερμική ισχύς σε KW. Σελίδα 23 από 92

Κεφάλαιο 4 ο : Αέρια Ρύπανση ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Ο : ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ 4.1. Η καύση του φυσικού αερίου Εικόνα 2 - Η καύση του φυσικού αερίου Οι υδρογονάνθρακες χρησιμοποιούνται κυρίως σαν καύσιμα. Η καύση αυτών των ουσιών στον αέρα ονομάζεται οξείδωση η οποία περιλαμβάνει την αντίδραση του οξυγόνου που βρίσκεται στην ατμόσφαιρα με το καύσιμο. Τα βασικά προϊόντα είναι διοξείδιο του άνθρακα (CO 2 ) νερό και θερμότητα. Η αντίδραση αυτή είναι εξώθερμη, δηλαδή, παράγει στο περιβάλλον θερμική ενέργεια. Η καύση του μεθανίου που είναι γνωστό και ως φυσικό αέριο είναι τέλεια. Ο όρος τέλεια καύση σημαίνει ότι η αντίδραση λαμβάνει χώρα κάτω από συνθήκες περίσσειας αέρα όπου όλη η ποσότητα του άνθρακα μετατρέπεται σε διοξείδιο του άνθρακα. Το αέριο καίγεται με μια καθαρή μπλε φλόγα. Σελίδα 24 από 92

Κεφάλαιο 4 ο : Αέρια Ρύπανση ΠΙΝΑΚΑΣ 6 - ΕΚΠΟΜΠΗ ΚΑΥΣΑΕΡΙΩΝ ΑΠΟ ΤΡΙΑ ΚΑΥΣΙΜΑ. Ρύποι Φυσικό αέριο Πετρέλαιο Κάρβουνο Οξείδιο θείου SOx 0.3 95 147 Οξείδιο αζώτου ΝΟx 16 61 160 Σκόνες 1.4 8.2 32 Μονοξείδιο του άνθρακα CO Αιωρούμενα σωματίδια 9 17 16 3.7 8.2 5 Οι αέριοι ρυπαντές που παράγονται κατά την καύση των συνήθων υγρών και στερεών καυσίμων αλλά και του φυσικού αερίου μπορούν να ταξινομηθούν ως εξής: Οξείδια του άνθρακα δηλ το μονοξείδιο CO και το διοξείδιο του άνθρακα CO 2 παράγονται κατά την καύση ενώ CO 2 περιέχεται στο φυσικό αέριο σε πολύ μικρό ποσοστό. Από αυτά το CO 2 είναι υπεύθυνο ως ένα σημαντικό βαθμό για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Οξείδια του θείου So x από αυτά το διοξείδιο του θείου παράγεται κατά την καύση. Το ελληνικό φυσικό αέριο περιέχει στην χειρότερη περίπτωση :ολικό θείο σε περιεκτικότητα 65mg/m 3 για το Ρώσικο αέριο και 30mg/m 3 για το αλγερινό αέριο υδρόθειο H 2 S σε περιεκτικότητα 5.4mg/m 3 για το ρώσικο και 0.83 mg/m 3 για το αλγερινό αέριο θείο μερκαπτανών 16.1 και 2.3 αντίστοιχα. Οι κυριότερες επιπτώσεις από τα οξείδια του θείου είναι ότι προκαλούν αναπνευστικά προβλήματα στον άνθρωπο συντελούν στην μείωση της χλωροφύλλης στα φυτά και προκαλούν διάβρωση σε κτίρια και μεταλλικές κατασκευές. Το φυσικό αέριο περιέχει πολύ λίγο θείο σε σχέση με το πετρέλαιο. Το φυσικό αέριο περιέχει αμελητέες ποσότητες στερεών σωματιδίων. Υδρογονάνθρακες και άλλες οργανικές ενώσεις συνήθως υπάρχουν στα καυσαέρια του φυσικού αερίου σε περιπτώσεις ατελούς καύσης ή όταν το αέριο Σελίδα 25 από 92

Κεφάλαιο 4 ο : Αέρια Ρύπανση εκλύεται ανεξέλεγκτα στην ατμόσφαιρα από διάφορες αιτίες, βοηθώντας στη δημιουργία φαινομένου του θερμοκηπίου. Τα οξείδια του αζώτου είναι παράγωγα της καύσης του φυσικού αερίου, παίζουν σημαντικό ρόλο στη δημιουργία φωτοχημικής ρύπανσης και θεωρείται ότι συμμετέχουν στην δημιουργία του φαινομένου του θερμοκηπίου κατά αδρές εκτιμήσεις κατά το 10%. Τα τέσσερα γνωστότερα ΝΟ x : το μονοξείδιο του αζώτου ΝΟ το διοξείδιο του αζώτου ΝΟ2 το τριοξείδιο του αζώτου Ν 2 Ο 3 και το πεντοξείδιο του αζώτου Ν 2 Ο 5. Από αυτά το διοξείδιο είναι τοξικότερο διότι σε υψηλές συγκεντρώσεις βλάπτει τα αναπνευστικά όργανα ενώ παράλληλα συμβάλει άμεσα στο σχηματισμό φωτοχημικού νέφους. Τα ΝΟ και ΝΟ 2 ερεθίζουν και βλάπτουν τους πνεύμονες. Με την απορρόφηση της ηλιακής ακτινοβολίας το ΝΟ 2 οδηγεί σε κιτρινωπή θολερότητα της ατμόσφαιρας δηλ. στο λεγόμενο φωτοχημικό νέφος. Όπως φαίνεται και στον παραπάνω πίνακα η διαφορά στις ρυπογόνες ουσίες μεταξύ του φυσικού αερίου του πετρελαίου και του κάρβουνου είναι πολύ μεγάλη. Στα οξείδια του θείου και του αζώτου στο μονοξείδιο του άνθρακα ακόμα και στις σκόνες και στα αιωρούμενα σωματίδια οι τιμές των ρυπογόνων ουσιών είναι πολύ μικρότερες στο φυσικό αέριο από ότι στα άλλα δυο καύσιμα. Έχει σχεδόν μηδενικό περιεχόμενο θείου άρα έχει αμελητέες εκπομπές διοξειδίου του θείου σε σχέση με το πετρέλαιο οπότε συμβάλει περιορισμένα στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και δεν προκαλεί όξινη βροχή. Έχει χαμηλές εκπομπές μικροσωματιδίων λόγω του χαμηλού άνθρακα προς υδρογόνο. Δεν περιέχει τοξικές ενώσεις. Σελίδα 26 από 92

Κεφάλαιο 5 ο : Τεχνική μελέτη εγκατάστασης φυσικό αερίου ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Ο : ΤΕΧΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ - ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Ο υπολογισμός για την πτώση πίεσης του εσωτερικού δικτύου διανομής φυσικού αερίου έγινε βάση του: Κανονισμού εσωτερικών εγκαταστάσεων φυσικού αερίου με πίεση λειτουργίας έως και 1 bar και πίεση λειτουργίας έως και 300mbar. 5.1. Κεντρικό λεβητοστάσιο κτιρίου Α Υφιστάμενος Μελλοντικός εξοπλισμός: Στο λεβητοστάσιο λειτουργούν τρείς ατμολέβητες (του ελληνικού οίκου Ήφαιστος W54, έτος κατασκευής 1972) μέγιστης ατμοπαραγωγής 4ton/h, καθώς και ένας ατμολέβητας (του ελληνικού οίκου Πρόοδος) μέγιστης ατμοπαραγωγής 800kg/h. Ο ένας από τους ατμολέβητες 4ton/h ατμού θα αντικατασταθεί με καινούργιο ίδιας θερμικής ισχύος (4ton/h, τεσσάρων διαδρομών, 12bar) και θα τοποθετηθεί καυστήρας (CE) διπλού καυσίμου (πετρελαίου- φυσικού αερίου), στους υπόλοιπους ατμολέβητες θα τοποθετηθούν καυστήρες αερίου (CE) διβάθμιας προοδευτικής λειτουργίας, όλοι οι καυστήρες θα είναι εφοδιασμένοι με σύστημα ελέγχου στεγανότητας βαλβίδων. Διάταξη ρύθμισης της πίεσης και ασφαλείας: Η τροφοδοσία κάθε καυστήρα με αέριο θα γίνεται αν (απαιτείται) από κατάλληλη διάταξη ρύθμισης πίεσης (Gas Train) η οποία ταυτόχρονα θα ασφαλίζει έναντι υπέρβασης της τιμής της πίεσης τροφοδοσίας. Κάθε διάταξη ρύθμισης- ασφαλείας της πίεσης (Gas Train) θα αποτελείται από τα εξής: Φίλτρο αερίου Μανόμετρο υψηλής πίεσης (λειτουργίας) με κομβίο χειρισμού Αποφρακτική βαλβίδα ασφαλείας (S.A.V) Ρυθμιστή πίεσης Μανόμετρο χαμηλής πίεσης (τροφοδοσίας) με κομβίο χειρισμού Ανακουφιστική βαλβίδα ασφαλείας Αντικραδασμικό σύνδεσμο Σελίδα 27 από 92

Κεφάλαιο 5 ο : Τεχνική μελέτη εγκατάστασης φυσικό αερίου Κάθε ανακουφιστική βαλβίδα ασφαλείας θα συνδέεται με αγωγό απαγωγής αερίου ο οποίος θα οδηγείται εκτός του χώρου του λεβητοστασίου. Σύστημα απαγωγής καυσαερίων: Σύμφωνα με το συνημμένο διάγραμμα υπολογισμού της διαμέτρου βάση της μέγιστης (συνολικής) ισχύος, για πιεστικούς καυστήρες η κεντρική καμινάδα επαρκεί. ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΛΕΒΗΤΟΣΤΑΣΙΟ Ισχύς (KW) Ύψος (m) Αναγκαία διατομή (cm 2 ) Υφιστάμενη διατομή (cm 2 ) Ατμολέβητας Νο 1 3020 Ατμολέβητας Νο 2 3020 Κοινή 27 Φ750 4.500 3m*3m 90.000 Ατμολέβητας Νο3 600 Απαιτούμενος εξαερισμός του χώρου - Αέρας καύσης: Ο υφιστάμενος εξαερισμός του κτιρίου γίνεται από ανοίγματα τα οποία υπάρχουν περιμετρικά στο ύψος της οροφής του κτιρίου, συνολικού εμβαδού 50000cm 2, καθώς και από τέσσερις αξονικούς ανεμιστήρες. Ο απαιτούμενος εξαερισμός του χώρου συναρτήσει της μέγιστης θερμικής ισχύος είναι 25200cm 2. Το άνοιγμα για τον απαιτούμενο αέρα καύσης, βάση της μέγιστης θερμικής ισχύος πρέπει να είναι 13350cm 2. Αν και τα υφιστάμενα ανοίγματα επαρκούν για την τροφοδοσία του αέρα καύσης, συνιστάται η τοποθέτηση περσίδων στο κάτω μέρος της κεντρικής πόρτας του λεβητοστασίου διαστάσεων 1,5m * 0,45m, για την ορθότερη λειτουργία των καυστήρων. Ηλεκτρολογική εγκατάσταση - Σύστημα ανίχνευσης διαρροών: Θα τοποθετηθεί σύστημα το οποίο θα διακόπτη τη λειτουργία των καυστήρων και παράλληλα θα ενεργοποιεί (κλείνει) την ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα του λεβητοστασίου. Ο χειρισμός του οποίου θα γίνεται έξω από τον χώρο του λεβητοστασίου μέσο ενός κομβίου. Θα τοποθετηθεί κεντρικό σύστημα Σελίδα 28 από 92

Κεφάλαιο 5 ο : Τεχνική μελέτη εγκατάστασης φυσικό αερίου ανίχνευσης διαρροών αερίου το οποίο θα ενεργοποιεί την κεντρική ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα και θα αποτελείται από: Κεντρικό πίνακα αερίου δύο ζωνών Δυο ανιχνευτές φυσικού αερίου Κομβίο χειροκίνητης ενεργοποίησης alarm Φαροσειρήνα Ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα αερίου χειροκίνητης επαναφοράς 5.2. Λεβητοστάσιο παλαιού κτιρίου «Β» Υφιστάμενος Μελλοντικός εξοπλισμός: Στο λεβητοστάσιο λειτουργούν δύο λέβητες ( του Ελληνικού οίκου MAVIL GL 500) μέγιστης θερμικής ισχύος 500000kcal/h, καθώς και ένας μικρότερος λέβητας (MAVIL GL 50) μέγιστης θερμικής ισχύος 50000kcal/h. Για την θερμική φόρτιση των παραπάνω λεβήτων θα τοποθετηθούν καυστήρες αερίου (CE), από τους οποίους για τους μεγάλους λέβητες ο ένας θα είναι διπλού καυσίμου (πετρελαίου- φυσικού αερίου) διβάθμιας λειτουργίας και ο άλλος αερίου διβάθμιας λειτουργίας ενώ και οι δύο θα είναι εφοδιασμένοι με σύστημα ελέγχου στεγανότητας των βαλβίδων. Για την θερμική φόρτιση του λέβητα τον 50000kcal/h θα τοποθετηθεί καυστήρας μονοβάθμιας λειτουργίας. Διάταξη ρύθμισης πίεσης και ασφαλείας: Η τροφοδοσία κάθε καυστήρα με αέριο θα γίνεται (αν απαιτείται) από κατάλληλη διάταξη ρύθμισης της πίεσης η οποία ταυτόχρονα θα ασφαλίζει έναντι υπέρβασης της πίεσης (Gas Train). Κάθε διάταξη ρύθμισης- ασφαλείας της πίεσης (Gas Train) θα αποτελείται από τα εξής: Φίλτρο αερίου Μανόμετρο υψηλής πίεσης (λειτουργίας) με κομβίο χειρισμού Αποφρακτική βαλβίδα ασφαλείας (S.A.V.) Ρυθμιστής πίεσης Μανόμετρο χαμηλής πίεσης (τροφοδοσίας) με κομβίο χειρισμού Ανακουφιστική βαλβίδα ασφαλείας Αντικραδασμικό σύνδεσμο Σελίδα 29 από 92

Κεφάλαιο 5 ο : Τεχνική μελέτη εγκατάστασης φυσικό αερίου Κάθε ανακουφιστική βαλβίδα ασφαλείας θα συνδέεται με αγωγό απαγωγής αερίου ο οποίος θα οδηγείται εκτός χώρου του λεβητοστασίου. Σύστημα απαγωγής καυσαερίων: Σύμφωνα με το συνημμένο διάγραμμα υπολογισμού της διαμέτρου βάση της μέγιστης (συνολικής) ισχύος για πιεστικούς καυστήρες οι υφιστάμενες καμινάδες επαρκούν. ΛΕΒΗΤΟΣΤΑΣΙΟ ΠΑΛΑΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ Ισχύς (kw) Ύψος (m) Αναγκαία διατομή Υφιστάμενη διατομή Λέβητας νερού Νο 1 580 11 Φ 350 Φ 350 Λέβητας νερού Νο 2 580 Λέβητας νερού Νο 3 58 Κοινή 11 Φ 350 Φ500 Απαιτούμενος εξαερισμός του χώρου - Αέρας καύσης: Ο υφιστάμενος εξαερισμός του λεβητοστασίου γίνεται από περσίδες που υπάρχουν στην κεντρική πόρτα του λεβητοστασίου με συνολικό εμβαδόν 8.000cm2 καθώς και από ανοίγματα συνολικού εμβαδού 4.200cm 2. Ο απαιτούμενος εξαερισμός του χώρου συναρτήσει της μέγιστης θερμικής ισχύος είναι 4.840cm 2. Το άνοιγμα για τον απαιτούμενο αέρα καύσης, βάση της μέγιστης θερμικής ισχύος θα πρέπει να είναι 2.500cm 2. Τα υφιστάμενα ανοίγματα επαρκούν τόσο για τον εξαερισμό όσο και για την τροφοδοσία του αέρα καύσης, επειδή όμως η θέση τους στον χώρο καύσης είναι τέτοια ώστε ακριβώς από πάνω τους να δημιουργείται χώρος εγκλωβισμού αερίου (θόλος) θα τοποθετηθεί σύστημα ανίχνευσης αερίου. Ηλεκτρολογική εγκατάσταση- Σύστημα ανίχνευσης αερίου: Θα τοποθετηθεί σύστημα το οποίο θα διακόπτει την λειτουργία των καυστήρων και παράλληλα θα ενεργοποιεί (κλείνει) την κεντρική ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα του λεβητοστασίου. Ο χειρισμός του οποίου θα γίνεται έξω από τον χώρο του λεβητοστασίου μέσω ενός κομβίου. Θα αντικατασταθούν τα φωτιστικά του λεβητοστασίου με άλλα στεγανού τύπου, η υπόλοιπη ηλεκτρολογική εγκατάσταση είναι στεγανού τύπου. Σελίδα 30 από 92

Κεφάλαιο 5 ο : Τεχνική μελέτη εγκατάστασης φυσικό αερίου Το κεντρικό σύστημα ανίχνευσης αερίου πρέπει να αποτελείται από: Κεντρικό πίνακα αερίου δύο ζωνών Δύο ανιχνευτές φυσικού αερίου (έναν για κάθε χώρο του λεβητοστασίου) Κομβίο χειροκίνητης ενεργοποίησης alarm Φαροσειρήνα Ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα αερίου χειροκίνητης επαναφοράς 5.3. Λεβητοστάσιο νέας πτέρυγας κτιρίου «Γ» Υφιστάμενος- Μελλοντικός εξοπλισμός: Στο λεβητοστάσιο λειτουργούν τρεις λέβητες (του Ελληνικού οίκου ΑΡΤΕΜΙΣ PRN) οι δυο είναι μέγιστης θερμικής ισχύος 1.600.000kcal/h, και ένας μέγιστης θερμικής ισχύος 250.000kcal/h. Για την θερμική φόρτιση των παρακάτω λεβήτων θα τοποθετηθούν καυστήρες αερίου (CE), διβάθμιας λειτουργίας εφοδιασμένοι με σύστημα ελέγχου στεγανότητας των βαλβίδων, ενώ για το μικρότερο μονοβάθμιας. Ο ένας καυστήρας για τον λέβητα των 1.600.000kcal/h θα είναι διπλού καυσίμου ( πετρελαίου - φυσικού αερίου). Διάταξη ρύθμισης της πίεσης ασφαλείας: Η τροφοδοσία κάθε καυστήρα με αέριο θα γίνεται (αν απαιτείται) από κατάλληλη διάταξη ρύθμισης της πίεσης η οποία ταυτόχρονα θα ασφαλίζει έναντι υπέρβασης της πίεσης (Gas Train). Κάθε διάταξη ρύθμισης- ασφάλειας της πίεσης (Gas Train) θα αποτελείται από τα εξής: Φίλτρο αερίου Μανόμετρο υψηλής πίεσης (λειτουργίας) με κομβίο χειρισμού Αποφρακτική βαλβίδα ασφαλείας (S.A.V.) Ρυθμιστής πίεσης Μανόμετρο χαμηλής πίεσης (τροφοδοσίας) με κομβίο χειρισμού Ανακουφιστική βαλβίδα ασφαλείας Αντικραδασμικό σύνδεσμο Κάθε ανακουφιστική βαλβίδα ασφαλείας θα συνδέεται με αγωγό απαγωγής αερίου ο οποίος θα οδηγείται εκτός του χώρου του λεβητοστασίου. Σελίδα 31 από 92

Κεφάλαιο 5 ο : Τεχνική μελέτη εγκατάστασης φυσικό αερίου Σύστημα απαγωγής καυσαερίων: Σύμφωνα με το συνημμένο διάγραμμα υπολογισμού της διαμέτρου βάση της μέγιστης (συνολικής) ισχύος, για πιεστικούς καυστήρες, η υφισταμένη καμινάδα επαρκεί. ΛΕΒΗΤΟΣΤΑΣΙΟ ΝΕΑΣ ΠΤΕΡΥΓΑΣ Ισχύς (kw) Ύψος (m) Αναγκαία διατομή (cm 2 ) Υφιστάμενη διατομή (cm 2 ) Λέβητας νερού Νο 1 1860 Λέβητας νερού Νο 2 1860 Λέβητας νερού Νο 3 290 Κοινή 25 Φ 550 2.375 1,5m*1,5m 22.500 Απαιτούμενος εξαερισμός του χώρου- Αέρας καύσης: Ο υφιστάμενος εξαερισμός του λεβητοστασίου γίνεται από κάτι ανοίγματα που υπάρχουν στο ύψος της οροφής του κτιρίου συνολικού εμβαδού 40.000 cm 2 καθώς και από τις περσίδες που υπάρχουν στο επάνω μέρος της κεντρικής πόρτας του λεβητοστασίου με συνολικό εμβαδόν 10.000cm 2. Ο απαιτούμενος εξαερισμός του χώρου συναρτήσει της μέγιστης θερμικής ισχύος είναι 15.300cm 2. Το άνοιγμα για τον απαιτούμενο αέρα καύσης, βάση της μέγιστης θερμικής ισχύος πρέπει να είναι 8.100cm 2. Τα υφιστάμενα ανοίγματα επαρκούν τόσο για τον εξαερισμό όσο και για την τροφοδοσία του αέρα καύσης. Στο χώρο του λεβητοστασίου υπάρχει πάνω από των λέβητα Νο 3 μια εσοχή η οποία δημιουργεί θόλο. Η παραπάνω εσοχή θα απομονωθεί στεγανά (με γυψοσανίδες) από τον υπόλοιπο χώρο του λεβητοστασίου. Ηλεκτρολογική εγκατάσταση - Σύστημα ανίχνευσης διαρροών: Θα τοποθετηθεί σύστημα το οποίο θα διακόπτει την λειτουργία των καυστήρων και παράλληλα θα ενεργοποιεί (κλείνει) την κεντρική ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα του λεβητοστασίου. Ο χειρισμός του οποίου θα γίνεται έξω από το χώρο του λεβητοστασίου μέσω ενός κομβίου. Θα τοποθετηθεί κεντρικό σύστημα ανίχνευσης διαρροών αερίου το οποίο θα ενεργοποιεί την κεντρική ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα και θα αποτελείται από: Κεντρικό πίνακα αερίου δύο ζωνών Σελίδα 32 από 92

Κεφάλαιο 5 ο : Τεχνική μελέτη εγκατάστασης φυσικό αερίου Τρεις ανιχνευτές φυσικού αερίου Κομβίο χειροκίνητης ενεργοποίησης alarm Φαροσειρήνα Ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα αερίου χειροκίνητης επαναφοράς 5.4. Λεβητοστάσιο παιδιατρικής κτιρίου «Δ» Υφιστάμενος Μελλοντικός εξοπλισμός: Στο λεβητοστάσιο λειτουργούν τρεις λέβητες εκ των οποίων: Ένας λέβητας νερού (Deltatherm) μέγιστης θερμικής ισχύος 500.000 kcal/h Ένας λέβητας νερού (ΠΡΟΟΔΟΣ) μέγιστης θερμικής ισχύος 500.000kcal/h Και ένας μικρότερος μέγιστης θερμικής ισχύος 150.000kcal/h Για την θερμική φόρτιση των παραπάνω λεβήτων θα τοποθετηθούν καυστήρες αερίου (CE), οι οποίοι για τους λέβητες των 500.000kcal/h θα είναι διβάθμιας λειτουργίας εφοδιασμένοι με σύστημα ελέγχου στεγανότητας των βαλβίδων ενώ για τον μικρότερο μονοβάθμιας λειτουργίας. Ο ένας καυστήρας για τον λέβητα των 500.000kcal/h θα είναι διπλού καυσίμου (πετρελαίου- φυσικού αερίου). Τροποποίηση λεβητοστασίου: Ο χώρος που είναι εγκατεστημένοι λέβητες θέρμανσης του κτιρίου της παιδιατρικής (κάτω από το αμφιθέατρο του καθηγητή ΠΑΝΟΥ ΜΕΤΑΞΑ) χρησιμοποιείται τόσο για λεβητοστάσιο όσο και για ψυχροστάσιο, ακόμα στον ίδιο χώρο βρίσκεται υποσταθμός υψηλής τάσης της ΔΕΗ. Ο χώρος των λεβήτων θα απομονωθεί από τον υπόλοιπο χώρο. Στον χώρο που είναι εγκατεστημένοι οι λέβητες και συγκεκριμένα πίσω από αυτούς υπάρχουν δύο τούνελ τα οποία θα φραχτούν (κλείσουν) στεγανά διότι συνδέουν τον χώρο τον λεβήτων με άλλο εσωτερικό χώρο που κινείται και εργάζεται προσωπικό. Σελίδα 33 από 92

Κεφάλαιο 5 ο : Τεχνική μελέτη εγκατάστασης φυσικό αερίου Διάταξη ρύθμισης της πίεσης ασφαλείας: Η τροφοδοσία κάθε καυστήρα με αέριο θα γίνεται (αν απαιτείται) από κατάλληλη διάταξη ρύθμισης της πίεσης η οποία ταυτόχρονα θα ασφαλίζει έναντι υπέρβασης της πίεσης (Gas Train). Κάθε διάταξη ρύθμισης- ασφαλείας της πίεσης (Gas Train) θα αποτελείται από τα εξής: Φίλτρο αερίου Μανόμετρο υψηλής πίεσης (λειτουργίας) με κομβίο χειρισμού Αποφρακτική βαλβίδα ασφαλείας (S.A.V.) Ρυθμιστής πίεσης Μανόμετρο χαμηλής πίεσης (τροφοδοσίας) με κομβίο χειρισμού Ανακουφιστική βαλβίδα ασφαλείας Αντικραδασμικό σύνδεσμο Κάθε ανακουφιστική βαλβίδα θα συνδέεται με αγωγό απαγωγής αερίου ο οποίος θα οδηγείται εκτός του χώρου του λεβητοστασίου. Σύστημα απαγωγής καυσαερίων: Σύμφωνα με το συνημμένο διάγραμμα υπολογισμού της διαμέτρου βάση της μέγιστης (συνολικής) ισχύος, για πιεστικούς καυστήρες, η υφιστάμενη καμινάδα επαρκεί. ΛΕΒΗΤΟΣΤΑΣΙΟ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗΣ Ισχύς (kw) Ύψος (m) Αναγκαία διατομή (cm 2 ) Υφιστάμενη διατομή (cm 2 ) Λέβητας νερού Νο 1 580 Λέβητας νερού Νο 2 580 Κοινή 25 Φ350 962 1m*1,5m 15.000 Λέβητας νερού Νο 3 175 Απαιτούμενος εξαερισμός του χώρου - Αέρας καύσης: Ο υφιστάμενος εξαερισμός του λεβητοστασίου γίνεται από τρία ανοίγματα με περσίδες που υπάρχουν στο ύψος της οροφής του κτιρίου συνολικού εμβαδού 53.800cm 2. Ο απαιτούμενος εξαερισμός του χώρου συναρτήσει της μέγιστης θερμικής ισχύος είναι 5.300cm 2. Το άνοιγμα για τον απαιτούμενο αέρα καύσης βάση της μέγιστης θερμικής ισχύος θα πρέπει να είναι 2.750cm 2. Σελίδα 34 από 92

Κεφάλαιο 5 ο : Τεχνική μελέτη εγκατάστασης φυσικό αερίου Από τα υφιστάμενα ανοίγματα (επαρκούν τόσο για τον εξαερισμό όσο και για την τροφοδοσία του αέρα καύσης) θα απομακρυνθούν οι περσίδες για να διευκολυνθεί ο αερισμός του χώρου. Ηλεκτρολογική εγκατάσταση - Σύστημα ανίχνευσης διαρροών: Ο γενικός ηλεκτρικός πίνακας των λεβήτων θα τοποθετηθεί έξω από των χώρο του λεβητοστασίου ή θα στεγανοποιηθεί ο υπάρχων, αντίστοιχα και τα control της αντιστάθμισης. Θα τοποθετηθεί σύστημα το οποίο θα διακόπτει την λειτουργία των καυστήρων και παράλληλα θα ενεργοποιεί (κλείνει) την κεντρική ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα του λεβητοστασίου. Ο χειρισμός του οποίου θα γίνεται έξω από τον χώρο του λεβητοστασίου μέσω ενός κομβίου. Θα τοποθετηθεί ακόμα κεντρικό σύστημα ανίχνευσης διαρροών αερίου το οποίο θα ενεργοποιεί την ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα η οποία θα τοποθετηθεί πριν την είσοδο του αγωγού στο λεβητοστάσιο μετά από την χειροκίνητη αποφρακτική βαλβίδα και θα αποτελείται από: Κεντρικό πίνακα αερίου δυο ζωνών Δυο ανιχνευτές φυσικού αερίου Κομβίο χειροκίνητης ενεργοποίησης alarm Φαροσειρήνα Ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα αερίου χειροκίνητης επαναφοράς 5.5. Λεβητοστάσιο τεχνικών υπηρεσιών «Ζ» Υφιστάμενος- Μελλοντικός εξοπλισμός: Στο λεβητοστάσιο λειτουργεί ένας λέβητας (Calotherm) μέγιστης θερμικής ισχύος 60.000kcal/h. Για την θερμική φόρτιση του παραπάνω λέβητα θα τοποθετηθεί καυστήρας αερίου (CE), μονοβάθμιας λειτουργίας. Τροποποίηση λεβητοστασίου: Στο χώρο που είναι εγκατεστημένος ο λέβητας δεξαμενή πετρελαίου η οποία θα απομακρυνθεί. Θα δημιουργηθεί κοινή επίπεδη οροφή και για τους δυο χώρους του λεβητοστασίου για να μην υπάρχει κίνδυνος εγκλωβισμού αερίου. Σελίδα 35 από 92

Κεφάλαιο 5 ο : Τεχνική μελέτη εγκατάστασης φυσικό αερίου Διάταξη ρύθμισης της πίεσης ασφαλείας: Η τροφοδοσία κάθε καυστήρα με αέριο θα γίνεται (αν απαιτείται) από κατάλληλη διάταξη ρύθμισης της πίεσης, η οποία ταυτόχρονα θα ασφαλίζει έναντι υπέρβασης της πίεσης (Gas Train). Κάθε διάταξη ρύθμισης- ασφαλείας της πίεσης (Gas Train) θα αποτελείται από τα εξής: Φίλτρο αερίου Μανόμετρο υψηλής πίεσης (λειτουργίας) με κομβίο χειρισμού Αποφρακτική βαλβίδα ασφαλείας (S.A.V.) Ρυθμιστής πίεσης Μανόμετρο χαμηλής πίεσης (τροφοδοσίας) με κομβίο χειρισμού Ανακουφιστική βαλβίδα ασφαλείας Αντικραδασμικό σύνδεσμο Κάθε ανακουφιστική βαλβίδα ασφαλείας θα συνδέεται με αγωγό απαγωγής αερίου ο οποίος θα οδηγείται εκτός του χώρου του λεβητοστασίου. Σύστημα απαγωγής καυσαερίων: ΛΕΒΗΤΟΣΤΑΣΙΟ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Ισχύς (kw) Ύψος (m) Αναγκαία διατομή (cm 2 ) Υφιστάμενη διατομή (cm 2 ) Λέβητας νερού 70 5 Φ160 201 Φ200 314 Απαιτούμενος εξαερισμός Αέρας καύσης: Ο υφιστάμενος εξαερισμός του λεβητοστασίου γίνεται από δύο ανοίγματα συνολικού εμβαδού 6.200cm 2, καθώς και από τις περσίδες που υπάρχουν στο επάνω μέρος της πόρτας του λεβητοστασίου με συνολικό εμβαδόν 4.000cm 2. Ο απαιτούμενος εξαερισμός του χώρου συναρτήσει της μέγιστης θερμικής ισχύος είναι 600cm 2. Το άνοιγμα για τον απαιτούμενο αέρα καύσης, βάση της μέγιστης θερμικής ισχύος θα πρέπει να είναι 200cm 2. Τα υφιστάμενα ανοίγματα επαρκούν τόσο για τον εξαερισμό όσο και για την τροφοδοσία του αέρα καύσης. Σελίδα 36 από 92

Κεφάλαιο 5 ο : Τεχνική μελέτη εγκατάστασης φυσικό αερίου Ηλεκτρολογική εγκατάσταση- Σύστημα ανίχνευσης διαρροών: Στο χώρο θα τοποθετηθούν δυο φωτιστικά στεγανού τύπου. Θα τοποθετηθεί σύστημα το οποίο θα διακόπτει την γενική παροχή ρεύματος στο λεβητοστάσιο. Ο χειρισμός του οποίου πρέπει να γίνεται έξω από τον χώρο του λεβητοστασίου μέσω ενός κομβίου. Θα τοποθετηθεί ακόμα κεντρικό σύστημα ανίχνευσης διαρροών αερίου το οποίο θα ενεργοποιεί την ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα η οποία θα τοποθετηθεί πριν την είσοδο του αγωγού στο λεβητοστάσιο μετά από την χειροκίνητη κεντρική αποφρακτική βαλβίδα και θα αποτελείται από: Έναν αυτόνομο ανιχνευτή φυσικού αερίου Φαροσειρήνα Ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα αερίου χειροκίνητης επαναφοράς 5.6. Λεβητοστάσιο κτιρίου ΦΩΚΑ Υφιστάμενος- Μελλοντικός εξοπλισμός: Στο λεβητοστάσιο λειτουργεί ένας λέβητας ( καλοθερμική τύπος ΕΤ 200) μέγιστης θερμικής ισχύος 200.000 kcal/h. Για την θερμική φόρτιση του παραπάνω λέβητα θα τοποθετηθεί καυστήρας αερίου (CE), μονοβάθμιας λειτουργίας. Τροποποίηση λεβητοστασίου: Στο χώρο που είναι εγκατεστημένος ο λέβητας υπάρχει δεξαμενή πετρελαίου η οποία θα απομακρυνθεί. Διάταξη ρύθμισης της πίεσης και της ασφάλειας: Η τροφοδοσία κάθε καυστήρα με αέριο θα γίνεται (αν απαιτείται) από κατάλληλη διάταξη ρύθμισης της πίεσης η οποία ταυτόχρονα θα ασφαλίζει έναντι υπέρβασης της πίεσης (Gas Train). Κάθε διάταξη ρύθμισης- ασφαλείας της πίεσης (Gas Train) θα αποτελείται από τα εξής: Φίλτρο αερίου Μανόμετρο υψηλής πίεσης (λειτουργίας) με κομβίο χειρισμού Αποφρακτική βαλβίδα ασφαλείας (S.A.V.) Ρυθμιστής πίεσης Μανόμετρο χαμηλής πίεσης (τροφοδοσίας) με κομβίο χειρισμού Σελίδα 37 από 92

Κεφάλαιο 5 ο : Τεχνική μελέτη εγκατάστασης φυσικό αερίου Ανακουφιστική βαλβίδα ασφαλείας Αντικραδασμικό σύνδεσμο Κάθε ανακουφιστική βαλβίδα ασφαλείας θα συνδέεται με αγωγό απαγωγής αερίου ο οποίος θα οδηγείται εκτός του χώρου του λεβητοστασίου. Σύστημα απαγωγής καυσαερίων: Σύμφωνα με το συνημμένο διάγραμμα υπολογισμού της διαμέτρου βάση της μέγιστης ισχύος, για πιεστικούς καυστήρες, η υφιστάμενη καμινάδα επαρκεί. ΛΕΒΗΤΟΣΤΑΣΙΟ ΚΤΙΡΙΟΥ ΦΩΚΑ Ισχύς (kw) Ύψος (m) Λέβητας νερού 235 11 Αναγκαία διατομή (cm 2 ) Φ220 380 Υφιστάμενη διατομή (cm 2 ) Φ250 491 Η ένωση του οριζόντιου τμήματος της καμινάδας με αυτό του κάθετου δεν είναι στεγανή με αποτέλεσμα να υπάρχει διαρροή καυσαερίων στο χώρο του λεβητοστασίου. Απαιτούμενος εξαερισμός του χώρου - Αέρας καύσης: Ο υφιστάμενος εξαερισμός του λεβητοστασίου γίνεται από δυο ανοίγματα συνολικού εμβαδού 19.800cm 2. Ο απαιτούμενος εξαερισμός του χώρου συναρτήσει της μέγιστης θερμικής ισχύος είναι 1.150cm 2. Το άνοιγμα για τον απαιτούμενο αέρα καύσης, βάση της μέγιστης θερμικής ισχύος θα πρέπει να είναι 550cm 2. Τα υφιστάμενα ανοίγματα επαρκούν τόσο για τον εξαερισμό όσο και για την τροφοδοσία του αέρα καύσης. Ηλεκτρολογική εγκατάσταση - Σύστημα ανίχνευσης διαρροών: Θα αντικατασταθούν τα φωτιστικά του χώρου με άλλα στεγανού τύπου. Θα τοποθετηθεί σύστημα το οποίο θα διακόπτει την λειτουργία των καυστήρων και παράλληλα θα ενεργοποιεί (κλείνει) την κεντρική ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα του λεβητοστασίου. Ο χειρισμός του οποίου θα γίνεται έξω από τον χώρο του λεβητοστασίου μέσω ενός κομβίου. Θα τοποθετηθεί κεντρικό σύστημα ανίχνευσης διαρροών αερίου το οποίο θα ενεργοποιεί την κεντρική ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα και θα αποτελείται από: Σελίδα 38 από 92

Κεφάλαιο 5 ο : Τεχνική μελέτη εγκατάστασης φυσικό αερίου Κεντρικό πίνακα αερίου δυο ζωνών Έναν ανιχνευτή φυσικού αερίου Κομβίο χειροκίνητης ενεργοποίησης alarm Φαροσειρήνα Ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα αερίου χειροκίνητης επαναφοράς Διατάξεις ρύθμισης της πίεσης & ασφαλείας (Gas Train): Οι εγκαταστάσεις ρύθμισης της πίεσης αερίου θα περιλαμβάνουν εκτός από τις σωληνώσεις, ρυθμιστές της πίεσης αερίου, διατάξεις ασφαλείας, αποφρακτικές διατάξεις και φίλτρα. Οι εγκαταστάσεις ρύθμισης της πίεσης ξεκινούν μετά από μια χειροκίνητη αποφρακτική βαλβίδα και καταλήγουν πριν τον αντικραδασμικό σύνδεσμο του καυστήρα. Όλα τα τμήματα και οι συσκευές της εγκατάστασης θα είναι κατάλληλα για τις συνθήκες λειτουργίας τους και θα λαμβάνονται υπόψη τάσεις ως αποτέλεσμα πρόσθετων εξωτερικών δυνάμεων, π.χ. λόγω θερμοκρασιακών επιδράσεων, εντάσεων κατά την συναρμολόγηση. Συσκευές ρύθμισης της πίεσης αερίου: Οι ρυθμιστές πίεσης πρέπει να ικανοποιούν το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 334. Οι εγκαταστάσεις ρύθμισης της πίεσης αερίου πρέπει να διαθέτουν διατάξεις ασφαλείας, οι οποίες παρεμποδίζουν μια ανεπίτρεπτη άνοδο της πίεσης εξόδου μετά τον ρυθμιστή πίεσης. Ως κύρια διάταξη ασφαλείας έναντι υπερπίεσης θα χρησιμοποιηθεί μια βαλβίδα αυτόματης διακοπής εγκατεστημένη στην πλευρά εισόδου του ρυθμιστή πίεσης για την εξασφάλιση έναντι υπερπίεσης. Στην περίπτωση ενεργοποίησης της η επανεκκίνησή της θα γίνεται χειροκίνητα. Η βαλβίδα αυτόματης διακοπής δύναται να είναι κατασκευαστικά ενοποιημένη με το κυρίως σώμα του ρυθμιστή πίεσης. Ακόμα θα χρησιμοποιηθεί αυτόματη βαλβίδα ανακούφισης (κατά DIN 3381) εγκατεστημένη στην πλευρά εξόδου του ρυθμιστή πίεσης. Η ανακούφιση της αυτόματης βαλβίδας θα οδηγείται στο ύπαιθρο μέσο αγωγού απαγωγής. Ο αγωγός απαγωγής θα είναι από υλικό ανθεκτικό στην διάβρωση ή θα λαμβάνεται μέριμνα για την προστασία του. Το στόμιο εκροής του αγωγού απαγωγής θα κρατάτε μακριά από πηγές έναυσης, θα βρίσκεται τουλάχιστον 2,5m Σελίδα 39 από 92

Κεφάλαιο 5 ο : Τεχνική μελέτη εγκατάστασης φυσικό αερίου από το έδαφος και θα διατάσσεται έτσι ώστε το εκρέον αέριο να μην μπορεί να εισέλθει σε κλειστούς χώρους. Τα στόμια θα προστατεύονται έναντι εισόδου βροχής και αποφράξεως. Φίλτρα: Οι εγκαταστάσεις ρύθμισης της πίεσης αερίου θα προστατεύονται μέσω φίλτρου. Το φίλτρο αερίου θα ικανοποιεί το DIN 3386 και θα αποτελεί ξεχωριστό. Συγκρότημα λεβήτων - πιεστικών καυστήρων: Οι πιεστικοί καυστήρες φυσικού αερίου θα είναι σύμφωνοι με το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 676 και το αυτόματο σύστημα ελέγχου τους σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 298 και θα εγκατασταθούν σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή τους. Οι αυτόματες βαλβίδες ασφαλείας του καυστήρα θα είναι κατηγορίας Α σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΤΟ ΕΝ 161. Οι διατάξεις επιτήρησης φλόγας θα είναι θερμοηλεκτρικού τύπου σύμφωνα με πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 125 ή τύπου ανίχνευσης υπεριώδους ακτινοβολίας ή ιονισμού. Οι καυστήρες συνδέονται με το δίκτυο αερίου έτσι ώστε να αποφεύγονται οι μηχανικές καταπονήσεις. Οι εύκαμπτες συνδέσεις αερίου θα γίνουν με εύκαμπτους σωλήνες σύνδεσης με το μικρότερο δυνατό μήκος, προστατευόμενες από μηχανικές και θερμικές καταπονήσεις. Οι εύκαμπτοι σωλήνες σύνδεσης θα είναι σύμφωνα με το DIN 3384. Οι αυτόματες βαλβίδες ασφαλείας των παρελκόμενων του καυστήρα θα συνδέονται έτσι ώστε να ελέγχονται από το σύστημα ελέγχου στεγανότητας των βαλβίδων, που θα τοποθετείται για καυστήρες πάνω από 200kw σύμφωνα με τον κανονισμό. Σελίδα 40 από 92

Κεφάλαιο 6 ο : Δίκτυο φυσικού αερίου στην Ελλάδα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ο : ΔΙΚΤΥΟ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Προμηθευτές της ΔΕΠΑ σε φυσικό αέριο είναι η ρωσική εταιρία Gazprom- Export (θυγατρική της Gazprom) και η αλγερινή Sonatrach, με συμβόλαια διαρκείας μέχρι το 2016 και 2020 αντίστοιχα που υπεγράφησαν το 1988. Η σύμβαση με την Gazprom-Export εξασφαλίζει την προμήθεια 2,8 δις κ.μ. φυσικού αερίου, ετησίως. Η εισαγωγή του ρωσικού φυσικού αερίου στην Ελλάδα άρχισε το Σεπτέμβριο του 1996. Το αλγερινό αέριο μεταφέρεται υγροποιημένο με ειδικό δεξαμενόπλοιο στις εγκαταστάσεις της νήσου Ρεβυθούσας, στον κόλπο των Μεγάρων. Η σύμβαση με τη Sonatrach προβλέπει προμήθεια ποσότητας από 0,51 έως 0,68 δισ. κυβικά μέτρα αερίου ετησίως. Η εισαγωγή του αλγερινού φυσικού αερίου άρχισε τον Φεβρουάριο του 2000. Στο πλαίσιο της αυξημένης ζήτησης φυσικού αερίου και της στρατηγικής που στοχεύει να καταστήσει τη χώρα ενεργειακό δίαυλο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, η ΔΕΠΑ υπέγραψε το 2003 σύμβαση προμήθειας αερίου με την τουρκική εταιρία Botaş. Η σύμβαση αυτή προβλέπει αγορά 0,75 δις κυβικών μέτρων φυσικού αερίου το χρόνο, για 15 χρόνια. Σελίδα 41 από 92

Κεφάλαιο 6 ο : Δίκτυο φυσικού αερίου στην Ελλάδα Η σύνθεση του Φυσικού Αερίου που χρησιμοποιείται στην Ελλάδα είναι 85 % Μεθάνιο και το υπόλοιπο 15 % Αιθάνιο, Βουτάνιο, Προπάνιο, Άζωτο και άλλα αέρια. Η ανωτέρα θερμογόνος δύναμή του ανέρχεται σε περίπου 9.500 kcal/m 3. Η αγορά του Φυσικού Αερίου στην Ελλάδα παρουσιάζει έντονη τάση ανάπτυξης: σήμερα αποτελεί πλέον πραγματικότητα, καλύπτοντας το 6% του εθνικού ενεργειακού ισοζυγίου με σημαντικές προοπτικές αύξησης. Η συνολική κατανάλωση ανήλθε σε 1,9 δισ. κυβικά μέτρα το έτος 2000, ενώ το έτος 2002 έφθασε τα 2 δισ. κυβικά μέτρα. Το 74% περίπου του Φυσικού Αερίου που καταναλώνεται στην Ελλάδα προέρχεται από την Ρωσία. Το υπόλοιπο μεταφέρεται με πλοία από την Αλγερία σε υγροποιημένη μορφή (LNG) και εξαερώνεται εκ νέου σε ειδικές εγκαταστάσεις στη Ρεβυθούσα. Το σύστημα μεταφοράς απαρτίζεται από μια σειρά κύριων αγωγών υψηλής πίεσης (70 bar), που εκτείνονται από τα ελληνο-βουλγαρικά σύνορα μέχρι την Αττική, συνολικού μήκους 512 km και από διακλαδώσεις συνολικού μήκους 440 χλμ., με επίσης υψηλή πίεση, που μεταφέρουν το Φυσικό Αέριο στην Ανατολική Μακεδονία, τη Θράκη, τη Θεσσαλονίκη, το Βόλο και την Αττική. Προ των πυλών της πόλης η πίεση μεταφοράς μειώνεται και αρχίζει το αστικό δίκτυο διανομής διαμέσου του οποίου το Φυσικό Αέριο μεταφέρεται στα νοικοκυριά, στους χώρους δραστηριοτήτων του τριτογενούς τομέα και στις βιομηχανίες. Η ολοκλήρωση των αστικών δικτύων διανομής και η διάθεση του Φυσικού Αερίου για οικιακές, εμπορικές και βιομηχανικές χρήσεις, στις πρώτες τρεις εξυπηρετούμενες περιοχές, ανατέθηκε αποκλειστικά στις αντίστοιχες Εταιρίες Παροχής Αερίου (ΕΠΑ), την ΕΠΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ για το Νομό Θεσσαλονίκης, την ΕΠΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ για την περιφέρεια Θεσσαλίας και την ΕΠΑ ΑΤΤΙΚΗΣ για το Νομό Αττικής, οι οποίες ανέλαβαν προσφάτως το υφιστάμενο δίκτυο της Δημόσιας Επιχείρησης Παροχής Αερίου (ΔΕΠΑ). Η ΔΕΠΑ έχει την ευθύνη της περαιτέρω ανάπτυξης του μεγάλου δικτύου μεταφοράς, προκειμένου να δώσει τη δυνατότητα και σε άλλες περιοχές να αξιοποιήσουν τα οφέλη αυτής της σύγχρονης πηγής ενέργειας. Σελίδα 42 από 92

Κεφάλαιο 6 ο : Δίκτυο φυσικού αερίου στην Ελλάδα Σελίδα 43 από 92

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ www.depa.gr www.epathessaloniki.gr Θέρμανση- Κλιματισμός β τόμος Β.Η. Σελλούντος Ήπιες μορφές ενέργειας ΚΑΥΣΙΜΟ ΑΕΡΙΟ - ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ -ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ -Γιώργος Παπαφωτίου Μηχανολόγος Μηχανικός http://portal.tee.gr/portal/page/portal/teetkm/drasthriothtes/semi NARIA/PALAIOTERA_SEMINARIA/Z_EKTAKTOS_KYKLOS_DEC EMBER_07/PAPAFWTIOU.pdf Για την εκπόνηση της μελέτης και όλα τα στοιχεία που χρειάστηκαν πολύτιμη ήταν και η βοήθεια του κυρίου Γαλάνη Κωνσταντίνου ο οποίος είναι μηχανολόγος μηχανικός του Ιπποκράτειου νοσοκομείου Θεσσαλονίκης και οι τεχνικοί του νοσοκομείου που εργάζονται στα λεβητοστάσια οι οποίοι είναι αδειούχοι θέρμανσης. Σελίδα 44 από 92

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ Σελίδα 45 από 92

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ - ΠΙΝΑΚΕΣ ΠΤΩΣΗΣ ΠΙΕΣΗΣ Σελίδα 46 από 92

Σελίδα 47 από 92 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IΙ ΦΕΚ 953/Β 15/06/03 Σελίδα 63 από 92

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IΙΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Σελίδα 84 από 92