Soil Fertility & Plant Nutrition E. Katsalirou Spring 2015 Γονιμότητα Εδάφους & Θρέψη Φυτών Εισαγωγή
Στόχοι Πως βασικές εδαφικές ιδιότητες& λειτουργίες επηρεάζουν την διαθεσιμότητα των απαραίτητων θρεπτικών στοιχέιων για τα καλλιεργούμενα φυτά Πως οι βασικές ιδιότητες και διεργασίες επηρεάζουν την μεταφορά των θρεπτικών και άλλων στοιχείων στα φυτά και στο περιβάλλον Μέθοδοι διαχείρισης των θρεπτικών για την επίτευξη ικανοποιητικών αποδόσεων από τα καλλιεργούμενα φυτά με ταυτόχρονη προστασία της ποιότητας του περιβάλλοντος Επιμέρους ενότητες Γονιμότητα εδάφους Θρέψη φυτών Περιβαλλοντικές ανησυχίες Αλληλεοπιδράσεις μεταξύ: Εδάφους Φυτών Θρεπτικών Απαραίτητων στοιχείων Περιβάλλοντος
ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΕΔΑΦΟΥΣ Γιατί χρειάζεται λίπανση; Η εφαρμογή των στοιχείων που βρίσκονται σε περιορισμένη ποσότητα προκαλεί αύξηση των αποδόσεων Η επίτευξη υψηλών αποδόσεων απαιτεί διατήρηση της γονιμότητας σε υψηλά επίπεδα Τα θρεπτικά που απομακρύνονται με τη συγκομιδή των καλλιεργειών πρέπει να αναπληρώνονται Ορθολογική χρήση των λιπασμάτων μπορεί να αποφέρει θετικά οικονομικα αποτελέσματα Γονιμότητα εδάφους και περιβάλλον Τα θρεπτικά μπορούν να μεταφερθούν στα επιφανειακά και στα υπόγεια νερά Το τοπίο είναι συνεχές και συνδεδεμένο Τααγροκτήματαδενείναιαποκλεισμένα, επικοινωνούν με το γύρω περιβάλλον τους Κακή διαχείριση των θρεπτικών μπορεί να έχει περιβαλλοντικό κόστος Πλεονασματική λίπανση Κακή διαχείριση της κοπριάς
Περιβαλλοντικές ανησυχίες Ποιότητα νερού Άζωτο Φώσφορος Ζώνες ανόξιας «Νεκρή ζώνη" στον κόλπο του Μεξικού Αστικές πηγές περίσσειας θρεπτικών ΦΥΤΑ Απαιτήσεις για την ανάπτυξη των φυτών Νερό Φως Φωτοπερίοδος Θερμοκρασία Θρεπτικά στοιχεία
ΦΥΤΑ Παράγοντες που περιορίζουν τις αποδόσεις Κάθε απαραίτητος για την ανάπτυξη των φυτών παράγοντας μπορεί να γίνει περιοριστικός για την απόδοσή τους Νόμος ελαχίστου(liebig s Law of the Minimum) Διατυπώθηκε για τα θρεπτικά, αλλά ισχύει για κάθε παράγοντα Η ανάπτυξη των φυτών περιορίζεται από το θρεπτικό που βρίσκεται στην πιο περιορισμένη ποσότητα, ανεξάρτητα από το πόσο μεγάλη είναι η διαθεσιμότητα των υπολοίπων θρεπτικών στοιχείων Στόχος των παραγωγών Να προσδιορίζουν όλους τους πιθανούς περιοριστικούς παράγοντες και να διαχειριστούν εκείνους που μπορεί να είναι επικερδής ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Κύριοι στόχοι: Να προσδιοριστούν τα 16 απαραίτητα για όλα τα φυτα θρεπτικά στοοιχέια Η γνώση των 13 απαραίτητων ανόργανων στοιχείων που παρέχει το έδαφος Ηγνώσητωνχημικώντουςσυμβόλων, των μορφών που προσλαμβάνονται από τα φυτά και τα σχετικά ποσά που απαιτούνται από κάθε θρεπτικό στοιχείο
Απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία Ορισμός Συμμετέχουν στις μεταβολικές λειτουργίες των φυτών Ταφυτάδενμπορούνναολοκληρώσουντο βιολογικό τους κύκλο χωρίς αυτό το στοιχείο Δεν μπορεί να υποκατασταθεί από κάποιο άλλο στοιχείο Απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία Δέκα έξι(16) χημικά στοιχέια απαιτούνται από όλαταφυτά Άνθρακας, Υδρογόνο, Οξυγόνο Κύρια μακροθρεπτικά- 3 Δευτερεύοντα μακροθρεπτικά- 3 Μικροθρεπτικά- 7
Άνθρακας, Υδρογόνο, Οξυγόνο C,H,O Το μεγαλύτερο μέρος τους προσλαμβάνεται από τοναέρακαιτοινερό Αποτελούν ~96% της φυτικής βιομάζας(ξ.β.) Συχνά θεωρούνται ως μη«αληθινά" θρεπτικά στοιχέια Θα επικεντρωθούμε στα 13 ανόργανα θρεπτικά τα οποία τα φυτά προμηθεύονται από το έδαφος Κύρια μακροθρεπτικά Άζωτο-N Φώσφορος-P Κάλιο K Βασικάήκύριαθρεπτικά κύριαόσοναφοράτην ποσότητα, όχι σε σχέση με τη σημαντικότητα Απαιτούνται σε σχετικά μεγάλες ποσότητες ~50-150 lb/ac
Δευτερεύοντα μακροθρεπτικά Ασβέστιο-Ca Μαγνήσιο-Mg Θείο-S Δευτερεύοντα θρεπτικά ή μακροθρεπτικά δευτερεύοντα όσον αφορά την ποσότητα, όχι την σημαντικότητα Απαιτούνται σε σχετικά«μέτριες" ποσότητες ~10-50 lb/ac Μικροθρεπτικά Βόριο-B Χλώριο-Cl Χαλκός-Cu Σίδηρος-Fe Μαγγάνιο-Mn Μολυβδαίνιο-Mo Ψευδάργυρος Zn Μικροστοιχεία, Ιχνοστοιχεία Μικρά σε ποσότητα, όχι σε σημαντικότητα Απαιτούνται σε πολύ μικρές ποσότητες Γενικά <1 lb/ac
Κινητικότητα των θρεπτικών Άλλος τρόπος ταξινόμησης των θρεπτικών Σημαντική τόσο για την γονιμότητα του εδάφους όσο και για το περιβάλλον Περισσότερα στα επόμενα Απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία Τα διαφορετικά είδη φυτών έχουν διαφορετικές απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία Ίδια τα βασικά απαραίτητα θρεπτικα στοιχεία διαφορετικές οι ποσότητες στις οποίες απαιτούνται π.χ. τα ψυχανθή απαιτούν περισσότερο Mo από άλλες καλλιέργειες, τα σταυρανθή χρειάζονται περισσότερο S, τα μήλα και οι τομάτες παρουσιάζουν ιδιαίτερες απαιτήσεις σε Ca
Απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία Πέντε επιπλέον θρεπτικά στοιχεία είναι απαραίτητα για κάποια μόνο φυτά και ωφέλιμα για κάποια άλλα Νάτριο(Na), Κοβάλτιο(Co), Βανάδιο(V), Νικέλιο(Ni), Πυρίτιο(Si) Τα φυτά προσλάμβάνουν και ποικιλία άλλων στοιχείων Δεναπαιτούνταιαπόταίδιαταφυτά, αλλάμπορείνα είναι απαραίτητα στη διατροφή των ζώων ή του ανθρώπου(π.χ. Se, Cr)