8ο Κεφάλαιο: Διάλεξη: Ρύθμιση Γεωργικών Μηχανημάτων Στόχοι

8ο Κεφάλαιο: Διάλεξη: Ρύθμιση Γεωργικών Μηχανημάτων Στόχοι Γνώση των τρόπων ρύθμισης ενός γεωργικού μηχανήματος. Πραγματοποίηση ασφαλών και οικονομικών ρυθμίσεων που στοχεύουν στη σωστή αντιμετώπιση. του γεωργικού μηχανήματος και στην ορθή εκτέλεση κάποιας συγκεκριμένης αγροτικής εργασίας. Γνώση της σωστής ρύθμισης λιπασματοδιανομέα (broadcast type fertilizer applicator). Γνώση της σωστής ρύθμισης σπαρτικής σιτηρών (grain drill). Γνώση της σωστής ρύθμισης σπαρτικής σκαλιστικών καλλιεργειών (row crop planter). 1

Εισαγωγή Υπάρχει μια κατηγορία γεωργικών μηχανημάτων, όπως οι σπαρτικές, τα ψεκαστικά και οι λιπασματοδιανομείς, που έχουν αποστολή τη διανομή υλικών όπως σπόρων, φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων, είτε απευθείας στα φυτά, είτε στη σποροκλίνη και το έδαφος (κατ επέκταση). Τα υλικά αυτά είναι πολύτιμα, διότι καταρχάς είναι ακριβά και κατά δεύτερον υπάρχει περίπτωση η υπερδοσολογία των υλικών αυτών να αποβεί μοιραία για την προστασία του περιβάλλοντος (εφόσον πρόκειται για φυτοπροστατευτικά σκευάσματα). Ο τρόπος που μεταβιβάζεται μια ποσότητα λιπάσματος, φυτοπροστατευτικού σκευάσματος ή σπόρου στα φυτά ή το έδαφος καθορίζεται κατασκευαστικά κυρίως με βάση τον όγκο τους. Δημιουργείται, όμως, πρόβλημα, διότι τα υλικά αυτά έχουν εξαιρετικά μεγάλη ποικιλία σε μέγεθος και ειδικό βάρος και όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, θα ήταν αδύνατον να υπάρχει ξεχωριστό μηχάνημα για κάθε ποικιλία σπόρου ή για κάθε είδος φυτοπροστατευτικού προϊόντος ή λιπάσματος. Ο κατασκευαστής, λοιπόν, για να ξεπεράσει αυτό το πρόβλημα εφοδιάζει τον αγοραστή του μηχανήματος με Πίνακες και Διαγράμματα στα οποία εμπεριέχονται οι διαφορετικές δοσολογίες στις οποίες μπορεί να ανταποκριθεί το μηχάνημα που έχει κατασκευάσει. Αυτά πρέπει να μπορεί να τα διαβάσει ο εφαρμοστής του μηχανήματος και ακολουθώντας τις οδηγίες, να επιλέξει τον κατάλληλο συνδυασμό οδοντοτών τροχών (γραναζιών) ή την κατάλληλη θέση ενός μοχλού κ.λπ. για την εκτέλεση μιας αγροτικής εργασίας. Στο σημείο αυτό η συμβολή του Γεωργικού Μηχανικού είναι ουσιαστική, διότι είναι δύσκολο τα παραπάνω να τα εκτελέσει κάποιος που δεν έχει εκπαιδευτεί σχετικά. 8.1. Τρόπος Λειτουργίας Ψεκαστικών, Σπαρτικών, Λιπασματοδιανομέων και Ανάγκες Βαθμονόμησης Αυτών Τόσο τα ψεκαστικά όσο και οι σπαρτικές και οι λιπασματοδιανομείς σχεδιάζονται για να διανέμουν το υλικό σε συγκεκριμένη ποσότητα ή να εφαρμόζουν ταυτόχρονα κάποια αναλογία 2 υλικών. Αλλοίμονο αν οι μηχανές αυτές δεν εφαρμόζουν την επιθυμητή ποσότητα ή αναλογία. Η μεν εφαρμογή ανεπαρκούς ποσότητας υλικού οδηγεί σε μη επιθυμητά αποτελέσματα και χαμηλή παραγωγή λόγω ανεπαρκούς φυτρώματος κ.λπ.. Η δε υπερβολική δόση στην εφαρμοζόμενη ποσότητα οδηγεί σε κατασπατάληση πόρων, ενδεχόμενη ζημιά της παραγωγής, ενώ δεν αποκλείεται και ενδεχόμενη μόλυνση του περιβάλλοντος. Δηλαδή η εφαρμογή λανθασμένης δοσολογίας είτε δημιουργεί κενά στην επιφάνεια του εδάφους (χωρίς φυτά) ή, αντίθετα, μπορεί να δημιουργήσει περιοχές με υπερφύτευση, στις οποίες η ανάπτυξη των φυτών δεν είναι η επιθυμητή. Και οι 2 περιπτώσεις είναι ανεπιθύμητες και απευκταίες. Για το λόγο αυτό ο κατασκευαστής ενός τέτοιου γεωργικού μηχανήματος φροντίζει να εφοδιάσει τον ιδιοκτήτη του με διαγράμματα ή πίνακες, να επιλέξει τη σωστή σχέση για να πετύχει τη σωστή εφαρμογή. 2

Εικόνα 8.1 Λεπτομέρεια από τη σπαρτική σκαλιστικών καλλιεργειών, στην οποία αλλάζοντας τους αλυσοτροχούς 1 και 2, αλλάζει η απόσταση μεταξύ των φυτών στην ίδια σειρά. 3

Πίνακας 8.1 Απόσπασμα από τον πίνακα που συνοδεύει μια σπαρτική μηχανή, με τις πληροφορίες για τη δοσολογία του προφυτρωτικού εντομοκτόνου σε κοκκώδη μορφή, το οποίο εφαρμόζεται ταυτόχρονα με τη σπορά. Υπάρχουν 3 σχέσεις μετάδοσης, 2 αποστάσεις μεταξύ των σπαρτικών μονάδων (50 και 80 cm, για τεύτλα και καλαμπόκι αντίστοιχα) και στη θέση των ανταλλάξιμων οδοντωτών τροχών μπορούν να τοποθετηθούν οδοντοτροχοί με 10, 12, 15, 18 και 22 δόντια (δηλ. στη θέση του 2 ου και 3 ου οδοντοτροχού). Ανάλογα με τον αριθμό δοντιών του οδοντωτού τροχού στην τελική θέση, υπάρχει δυνατότητα εφαρμογής εντομοκτόνου δοσολογίας 7.5, 10 και 15 g m 2. Αν λοιπόν έπρεπε να εφαρμοστεί προφυτρωτικό εντομοκτόνο με δοσολογία 15 kg ha -1, με βάση τα στοιχεία του Πίνακα 8.1 θα έπρεπε να επιλεγεί ο 3ος συνδυασμός οδοντωτών τροχών και ο οδοντωτός τροχός στην τελική θέση να έχει 18 δόντια. Στην περίπτωση αυτή η απόσταση μεταξύ των σπαρτικών μονάδων θα ήταν 80 cm. Με βάση τα στοιχεία που παρέχονται στο χειριστή του μηχανήματος από τα διαγράμματα ή τους πίνακες, αυτός προχωρά στο επόμενο βήμα που είναι να θέσει τον αντίστοιχο χειρομοχλό (π.χ. τον χειρομοχλό 1 της Εικόνας 8.2) στην κατάλληλη θέση για να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. 4

Εικόνα 8.2. Μηχανισμός ρύθμισης της απόστασης μεταξύ των φυτών της ίδιας σειράς μιας πνευματικής σπαρτικής μηχανής, ο οποίος ενεργοποιείται περιστρέφοντας το χειρομοχλό 1, οπότε αλλάζει η σχέση μετάδοσης των αλυσοτροχών. 5

Εικόνα 8.3. Αναρτώμενος λιπασματοδιανομέας στον οποίο η ποσότητα του λιπάσματος που εφαρμόζεται αλλάζει με επέμβαση στο χειρομοχλό 1. Υπάρχει, όμως, περίπτωση τα στοιχεία με τα οποία συνοδεύεται ένα ψεκαστικό ή μια σπαρτική είτε να χαθούν είτε να καταστραφούν ή μπορεί κάποιος χειριστής να θέλει να χρησιμοποιήσει κάποιο νέο υλικό εφαρμογής, το οποίο ο κατασκευαστής του μηχανήματος δεν έχει προβλέψει. Σε τέτοια περίπτωση απαιτείται νέα βαθμονόμηση του μηχανήματος. Επίσης, υπάρχει περίπτωση λανθασμένης εφαρμογής σπόρου ή φυτοπροστατευτικού σκευάσματος ή λιπάσματος για διάφορους λόγους. Μπορεί, για παράδειγμα, η μηχανή να απορρυθμίστηκε λόγω ευρείας χρήσης ή να έχουν γίνει τροποποιήσεις σε αυτήν μετά από κάποια επισκευή. Ή μπορεί να χρησιμοποιήθηκαν ανταλλακτικά με κάποια απόκλιση από αυτά που πρότεινε αρχικά ο κατασκευαστής του μηχανήματος (υπάρχει περίπτωση κάποια ανταλλακτικά να μη διατίθενται στο εμπόριο πλέον). Υπάρχει, ακόμη, περίπτωση να έχει χρησιμοποιηθεί υλικό με διαφορετικό βάρος, μέγεθος ή περιεκτικότητα σε υγρασία σε σχέση με αυτά που έχει χρησιμοποιήσει ο κατασκευαστής και με βάση τα οποία δημιούργησε τα διαγράμματα ή τους πίνακες των πληροφοριών με τα οποία συνοδεύεται το μηχάνημα. Τέλος, υπάρχει περίπτωση η καθαρότητα του σπόρου να μην είναι η ενδεδειγμένη (π.χ. λόγω παρουσίας ξένων υλών) ή να υπάρχουν αλλαγές στη φυσική του κατάσταση (να έχει εξογκώματα ή να παρουσιάζει δυσκολία στη ροή) κι αυτό μπορεί να συμβεί ακόμη και στους κόκκους ενός ανόργανου λιπάσματος, με τελικό αποτέλεσμα τη λαθεμένη εφαρμογή είτε στη δόση, είτε στον τρόπο διανομής. 6

Για όλους τους ανωτέρω λόγους οι οικονομικές επιπτώσεις και η δυνατή ατμοσφαιρική ρύπανση από λανθασμένη εφαρμογή λιπασμάτων, σπόρων ή φυτοπροστατευτικών σκευασμάτων επιβάλλουν τη δαπάνη χρόνου και την καταβολή ιδιαίτερης προσπάθειας προκειμένου η βαθμονόμηση ενός μηχανήματος εφαρμογής τέτοιων υλικών να είναι ορθή. 8.2. Αρχές Βαθμονόμησης Κατά τη σπορά ή την εφαρμογή λιπάσματος ή φαρμάκου στο έδαφος δεν επιδιώκεται απόλυτη μαθηματική ακρίβεια, γιατί αυτή πραγματοποιείται σχεδόν μόνο σε θεωρητικό επίπεδο. Αντίθετα, οι αγροτικές εργασίες ανήκουν σε πρακτικό επίπεδο. Σε αρκετές μάλιστα περιπτώσεις αφορούν υλικά της φύσης (σπόροι, λίπασμα από ανακύκλωση κ.λπ.) στα οποία υπάρχει μια σχετικά μεγάλη ανομοιομορφία (απόκλιση από το μέσο όρο). Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για να βαθμονομήσουν τα γεωργικά μηχανήματα που σχετίζονται με την περιποίηση των καλλιεργειών βασίζονται σε τρεις αρχές: όλες οι μηχανές διανομής μετρούν τη ροή του υλικού με βάση ένα προκαθορισμένο ποσό, που επιλέγεται από τον χειριστή, η βαθμονόμηση πραγματοποιείται με την κατάλληλη επιλογή εκείνων των εξαρτημάτων της μηχανής διανομής που μετρούν είτε τον όγκο, είτε τη μάζα ή τέλος μετρούν τον αριθμό των κόκκων ή των σπόρων ανά μονάδα επιφάνειας. Για παράδειγμα, στη σπαρτική σιτηρών και μικρών σπόρων ρυθμίζεται η ποσότητα σπόρων που πέφτει σε μια επιφάνεια ενός τετραγωνικού μέτρου, στην περίπτωση της εφαρμογής ψεκαστικού υγρού ρυθμίζεται ο όγκος αυτού σε λίτρα ανά επιφάνεια ενός τετραγωνικού μέτρου, ενώ στην εφαρμογή υγρού λιπάσματος από ανακύκλωση εφαρμόζονται κάποια κυβικά μέτρα (όγκος) σε μια επιφάνεια χιλίων τετραγωνικών μέτρων (δηλαδή σε 1 στρέμμα). υπάρχουν δύο μέθοδοι βαθμονόμησης σε στάση ή σε κίνηση. Στη στάσιμη μέθοδο ο τροχός που οδηγεί τη μετρητική μονάδα της μηχανής εφαρμογής πρέπει να είναι υπερυψωμένος έτσι, ώστε να μην έρχεται σε επαφή με την επιφάνεια του εδάφους, οπότε κατά τη διάρκεια της βαθμονόμησης περιστρέφεται χειρωνακτικά ο τροχός σε συγκεκριμένο αριθμό στροφών. Συλλέγεται η ποσότητα που εξέρχεται από το μηχάνημα και επαληθεύεται με ζύγιση αν πράγματι απελευθερώνεται η επιθυμητή ποσότητα ή όχι. Στη μέθοδο βαθμονόμησης σε κίνηση, η ροή του υλικού οδηγείται αρχικά σε ένα ενδιάμεσο δοχείο, διότι η μηχανή κινείται στο χωράφι και ελέγχεται με τον τρόπο αυτό η ποσότητα εφαρμογής με ζύγιση. Το πλεονέκτημα της στάσιμης μεθόδου είναι ότι η μηχανή μπορεί να βαθμονομηθεί εκτός του παραγωγικού χρόνου εκτέλεσης της εργασίας. Η κινητή μέθοδος είναι καλύτερη για τις μηχανές που έχουν ένα μεγάλο αριθμό θέσεων επιλογής, καθώς επίσης και στις περιπτώσεις που δε χρησιμοποιείται τροχός για την κίνηση του μετρητικού μηχανισμού. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι όσο μεγαλύτερη είναι η περιοχή που διαγράφεται κατά τη διάρκεια της ρύθμισης μιας μηχανής, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες η ρύθμιση αυτή να έχει μεγαλύτερη ακρίβεια. Δηλαδή αν επιδιωχθεί να βρεθεί μια ρύθμιση σε ένα πολύ μικρό δείγμα (φαρμάκου, σπόρου ή φυτοφαρμάκου), τότε οι πιθανότητες λάθους αυξάνονται. 8.3. Βαθμονόμηση Λιπασματοδιανομέα Τα λιπάσματα αποτελούν βασικό θέμα της σύγχρονης γεωργίας. Εφαρμόζονται σε υγρή, αέρια ή κοκκώδη μορφή. Στο σύγγραμμα αυτό θα εξεταστεί η βαθμονόμηση του λιπασματοδιανομέα ο οποίος εφαρμόζει λίπασμα σε κοκκώδη μορφή, επειδή αυτός είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος λιπασματοδιανομέα στην Ελληνική ύπαιθρο. Η λίπανση με εφαρμογή υγρών λιπασμάτων ακολουθεί τις ίδιες αρχές με τα ψεκαστικά φυτοπροστατευτικών σκευασμάτων, ενώ οι λιπασματοδιανομείς που διαχειρίζονται λιπάσματα σε αέρια μορφή απαιτούν εξειδικευμένο εξοπλισμό, είναι πολύ επικίνδυνοι στη χρήση και δε θα εξετασθούν στο παρόν σύγγραμμα. Οι περισσότεροι λιπασματοδιανομείς κοκκωδών λιπασμάτων είναι είτε ελεύθερης, είτε εξαναγκασμένης ροής. Όπως σε οποιοδήποτε άλλο γεωργικό μηχάνημα, έτσι και στην περίπτωση του 7

λιπασματοδιανομέα μπορεί οι κατασκευαστικές λεπτομέρειες μεταξύ των διαφόρων μηχανημάτων να ποικίλλουν. Ωστόσο, υπάρχουν κάποια βασικά και θεμελιώδη εξαρτήματα που πρέπει να υπάρχουν οπωσδήποτε σε κάθε λιπασματοδιανομέα. Αυτά είναι τα εξής: ο τρόπος ισχυοδότησης από το γεωργικό ελκυστήρα, η δεξαμενή αποθήκευσης του υλικού (λιπάσματος), ο μετρητικός μηχανισμός, ο μηχανισμός διανομής του λιπάσματος. Η χωρητικότητα της δεξαμενής ποικίλλει ανάλογα με το μέγεθος του λιπασματοδιανομέα, ενώ η ποσότητα εφαρμογής ρυθμίζεται από το μετρητικό μηχανισμό που βρίσκεται στη βάση του δοχείου αποθήκευσης και μπορεί να μετακινείται αλλάζοντας την ποσότητα του λιπάσματος που εφαρμόζεται. Είναι φυσικό και επόμενο αν η μηχανική μετάδοση της κίνησης του μετρητικού μηχανισμού γίνεται μέσω του τροχού εδάφους, με κάθε αλλαγή ταχύτητας του μηχανήματος να αλλάζει άμεσα και η εφαρμοζόμενη ποσότητα λιπάσματος. Αυτό ξεπερνιέται με την ισχυοδότηση του μηχανήματος από το δυναμοδότη (PTO) και με κίνηση σε περίπου ίδιο αριθμό στροφών, ώστε ο λιπασματοδιανομέας να εφαρμόζει όσο το δυνατόν πιο σταθερή δόση, η οποία θα επηρεάζεται όσο το δυνατό λιγότερο από την ταχύτητα κίνησής του. Η ποσότητα εφαρμογής εξαρτάται από τη σχέση μετάδοσης της κίνησης στον μετρητικό μηχανισμό και από το άνοιγμα της θυρίδας του μετρητικού μηχανισμού (χύμα μέτρηση ή bulk metering), οπότε μετριέται ο όγκος του υλικού εφαρμογής. Το υλικό στη συνέχεια ωθείται σε έναν ή περισσότερους περιστρεφόμενους δίσκους ή στροφεία (impellers) (1, Εικόνα 8.4), τα οποία το φυγοκεντρίζουν και το ωθούν προς τα έξω. Εικόνα 8.4. Μηχανισμός εκροής του λιπάσματος από λιπασματοδιανομέα κοκκώδους λιπάσματος. 8

8.4. Βαθμονόμηση Σπαρτικής Θα περιγραφεί η δοκιμή μιας σπαρτικής σιτηρών και μικρών σπόρων. Γενικά, η δοκιμή μιας σπαρτικής αυτού του τύπου έχει σκοπό: τον υπολογισμό του βαθμού ομοιομορφίας στην ποσότητα που ρίχνει κάθε μετρητικός μηχανισμός (μ. μ.) της σπαρτικής μηχανής, τη βαθμονόμηση της κλίμακας (ή άντυγας) που διαθέτει η σπαρτική (Εικόνα 8.4) για το σπόρο που χρησιμοποιείται στη συγκεκριμένη δοκιμή. Εικόνα 8.5. Σπαρτική σιτηρών και μικρών σπόρων 17 σειρών. Με το 1 επισημαίνεται η θέση της άντυγας αλλαγής της ποσότητας του σπόρου που εφαρμόζεται, ενώ στις θέσεις 2 τοποθετούνται ξύλινες βάσεις (τάκοι) για την υπερύψωση του μηχανήματος και την πραγματοποίηση στατικής δοκιμής. 8.4.1. Τρόπος Εκτέλεσης της Δοκιμής της Σπαρτικής σε Στάση Έχοντας εδράσει τη σπαρτική μηχανή σε δυο ξύλινες βάσεις (στις θέσεις 2, Εικόνα 8.4) το μηχάνημα υπερυψώνεται (δεν ακουμπά πλέον στο έδαφος). Επιλέγεται αρχικά μια συγκεκριμένη θέση της άντυγας (έστω στις 9 γραμμές). Περιστρέφοντας τον τροχό εδάφους χειρωνακτικά, ώστε να διαγράψει έστω 30 στροφές (γνωστής περιμέτρου), απελευθερώνεται μια ποσότητα σπόρου από τους μετρητικούς μηχανισμούς, η οποία συλλέγεται σε σακούλες και ζυγίζεται. Η δοκιμή επαναλαμβάνεται τρεις φορές και εξάγεται ο μέσος όρος. Η εργασία αυτή επαναλαμβάνεται για άλλες 2 θέσεις της άντυγας της σπαρτικής (έστω στις 19 και στις 29 γραμμές), για να μπορέσει να εξαχθεί το διάγραμμα ποσότητας του σπόρου προς τον αριθμό των γραμμών της άντυγας (Διάγραμμα 8.1). Τα αποτελέσματα των μετρήσεων καταγράφονται σε πίνακα (Πίνακας 8.2). 9

Πίνακας 8.2. Μετρούμενες ποσότητες κάθε μετρητικού μηχανισμού της σπαρτικής μικρών σπόρων σε συγκεκριμένες θέσεις της άντυγας (Παπαϊωάννου et Κουτσοφίτης, 2008). α/α μ.μ. Θέση της άντυγας στις 9 γραμμές Θέση της άντυγας στις 19 γραμμές Θέση της άντυγας στις 29 γραμμές 1 η 2 η 3 η Μ.Ο. 1 η 2 η 3 η Μ.Ο. 1 η 2 η 3 η Μ.Ο. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Μ.Ο. στις.. γραμ μές... Οι ποσότητες του Πίνακα 8.2 μπορούν να τοποθετηθούν σε ένα ιστόγραμμα για παραστατικότερη παρουσίαση και πιο άνετη εξαγωγή συμπεράσματος. Πιο σωστό, όμως, είναι να γίνει στατιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων. Δηλαδή, να βρεθεί ο αριθμητικός μέσος όρος του δείγματος, η τυπική του απόκλιση (s) και ο συντελεστής μεταβλητότητας (cov) για κάθε θέση του μοχλού. Η σύγκριση μεταξύ 2 ομοειδών σπαρτικών μπορεί να γίνει εύκολα, διότι πιο σωστή είναι αυτή της οποίας ο συντελεστής μεταβλητότητας είναι μικρότερος. Οι τελικοί μέσοι όροι (των μέσων όρων για κάθε επανάληψη της ίδιας θέσης της άντυγας) που βρίσκονται στην τελευταία σειρά του Πίνακα 8.2 χρησιμοποιούνται για τη διαμόρφωση του Διαγράμματος 8.1. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η μέση ποσότητα κάθε θέσης πολλαπλασιασμένη με τον συνολικό αριθμό των μ.μ. (17 στο συγκεκριμένο παράδειγμα) ανάγεται στη συνέχεια σε επιφάνεια 1 m 2 (η ανωτέρω ποσότητα εφαρμόστηκε σε επιφάνεια που προέκυψε από τον πολλαπλασιασμό του πλάτους σποράς επί την περίμετρο του τροχού εδάφους, πολλαπλασιασμένη με τον αριθμό περιστροφών με τις οποίες έγινε η δοκιμή (δηλαδή 30 στη συγκεκριμένη περίπτωση). 10

Διάγραμμα 8.1 Παράδειγμα εφαρμογής 8, 15 και 24 g m -2 (κατακόρυφος άξονας) συγκεκριμένου σπόρου, συγκεκριμένης κατάστασης (δηλ. συγκεκριμένης υγρασίας) στις 9, 19 και 29 γραμμές (οριζόντιος άξονας) της άντυγας της σπαρτικής σιτηρών και μικρών σπόρων. Από το διάγραμμα αυτό (Διάγραμμα 8.1) με γραμμική παρεμβολή μπορεί πλέον να βρεθεί η ακριβής θέση της άντυγας για την εφαρμογή οποιασδήποτε ποσότητας του συγκεκριμένου σπόρου (ΠΡΟΣΟΧΗ: όταν αλλάζει η υγρασία του σπόρου αλλάζει και το βάρος του). 8.5. Βαθμονόμηση Ψεκαστικού Το ψεκαστικό της δοκιμής που θα περιγραφεί στο σημείο αυτό είναι ένα αναρτώμενο γεωργικό μηχάνημα, το οποίο παίρνει κίνηση από τον δυναμοδότη του γεωργικού ελκυστήρα. Διαθέτει πτυσσόμενο ιστό με δεκατέσσερα ακροφύσια, τα οποία μπορούν να λειτουργήσουν όλα μαζί ή μισά μισά. επίσης, διαθέτει αντλία για την κίνηση του ψεκαστικού υγρού, δεξαμενή χωρητικότητας 500 λίτρων, τέσσερις βαλβίδες ελέγχου του ψεκαστικού υγρού και ένα μανόμετρο. 11

Εικόνα 8.6. Ψεκαστικό της δοκιμής. 8.5.1. Τρόπος Εκτέλεσης της Δοκιμής του Ψεκαστικού σε Στάση Πραγματοποιούνται 2 βασικές δοκιμές: η 1 η αφορά την ομοιομορφία παροχής του ψεκαστικού υγρού κάθε ακροφυσίου και η 2 η αφορά την ομοιομορφία κατανομής του ψεκαστικού υγρού στην επιφάνεια του εδάφους. 1 η μέτρηση Τοποθετείται επαρκής ποσότητα νερού για τις δοκιμές στη δεξαμενή του ψεκαστικού (χωρίς φυτοπροστατευτική ουσία) και τίθεται σε λειτουργία ο γεωργικός ελκυστήρας στον οποίο είναι αναρτημένο το ψεκαστικό, σε στροφές λειτουργίας του κινητήρα τόσες, ώστε ο δυναμοδότης να περιστρέφεται με 540 στροφές ανά λεπτό (τυποποιημένος αριθμός στροφών). Γίνεται δοκιμή σε 2 πιέσεις (5 και 10 atm). Συλλέγεται η ποσότητα νερού που εκρέει από κάθε ακροφύσιο για 10 s, ζυγίζεται και καταγράφεται στον Πίνακα 8.3. Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται 3 φορές και για τα 14 ακροφύσια του ψεκαστικού για κάθε πίεση, ώστε να επιτευχθεί όσο το δυνατό μεγαλύτερη ακρίβεια κατά τη μέτρηση. Από την παραπάνω δοκιμή εξάγονται τα ιστογράμματα παροχής των ακροφυσίων και υπολογίζονται τα στατιστικά στοιχεία με τον ίδιο τρόπο που ακολουθήθηκε στη σπαρτική σιτηρών και μικρών σπόρων. 12

Πίνακας 8.3. Μετρούμενες ποσότητες νερού κάθε ακροφυσίου, που εκρέει σε χρόνο 30 s (Παπαϊωάννου et Κουτσοφίτης, 2008). α/α Πίεση λειτουργίας 5 atm Πίεση λειτουργίας 10 atm μ.μ. 1 η μέτρηση 2 η μέτρηση 3 η μέτρηση Μ.Ο. 1 η μέτρηση 2 η μέτρηση 3 η μέτρηση Μ.Ο. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Μ.Ο. στις.. atm.. 2 η μέτρηση Χρησιμοποιείται ένα πρότυπο δοκιμαστήριο, το οποίο διαθέτει 3 ακροφύσια μεταβλητού ύψους και η επιφάνεια που βρίσκεται κάτω από αυτά έχει χωριστεί σε 28 αυλάκια πλάτους 5 cm έκαστο, με κλίση 5%, ώστε το νερό που εκρέει από τα ακροφύσια κατά τη δοκιμή να κυλάει στους παρακείμενους ογκομετρικούς κυλίνδρους. Το ύψος των ακροφυσίων από τα αυλάκια ρυθμίζεται από κοχλίες ρυθμίσεως που διαθέτει το δοκιμαστήριο. Για τη μέτρηση της ομοιομορφίας επιλέγονται 2 πιέσεις (5 και 10 atm) και 3 διαφορετικά ύψη (30, 35 και 40 cm) των ακροφυσίων από τα αυλάκια. Μετράται η ποσότητα του νερού που συγκεντρώνεται σε κάθε ογκομετρικό σωλήνα για 30 s. Οι μετρήσεις καταγράφονται σε πίνακα (Πίνακας 8.4), γίνονται τα αντίστοιχα ιστογράμματα και εξάγονται τα στατιστικά στοιχεία με τον ίδιο τρόπο που έχει περιγραφεί και παραπάνω, στην περίπτωση της σπαρτικής μηχανής. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται και για τις 2 πιέσεις και για κάθε ύψος και εξάγονται συμπεράσματα σχετικά με το αν υπάρχει επικάλυψη των κώνων εκροής μεταξύ 2 διαδοχικών ακροφυσίων και σε ποιο ύψος των ακροφυσίων το φαινόμενο αυτό εξασθενεί. 13

Πίνακας 8.4. Μετρούμενες ποσότητες του νερού που συγκεντρώνεται σε κάθε ογκομετρικό κύλινδρο, λόγω εκροής νερού από κάθε ακροφύσιο, σε χρόνο 30 s (Παπαϊωάννου et Κουτσοφίτης, 2008). α/α Πίεση λειτουργίας 5 atm Πίεση λειτουργίας 10 atm μ.μ. 1 η μέτρηση 2 η μέτρηση 3 η μέτρηση Μ.Ο. 1 η μέτρηση 2 η μέτρηση 3 η μέτρηση Μ.Ο. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 Μ.Ο. στις.. atm.. 14

Βιβλιογραφία Παπαϊωάννου, Μ. Χ., Κουτσοφίτης Ι. Ζ., Σημειώσεις Δοκιμών Γεωργικών Μηχανημάτων, Εκδ. Τμ. Εκδόσεων & Βιβλιοθήκης Τ. Ε. Ι. Λάρισας, Λάρισα, 2008. 15