Συνέδριο ΟΠΕ - ΣΒΒΕ Ποιότητα, Προδιαγραφές, Πιστοποίηση, Έλεγχος Αγοράς στον κλάδο των οµικών Υλικών Ξεν. Hyatt Regency, Θεσσαλονίκη, 2 εκεµβρίου 2008 ΕΘΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΠΟ ΟΣΗ ΣΤΑ ΚΤΙΡΙΑ Α. Ανδρουτσόπουλος ιεύθυνση Ενεργειακής Αποδοτικότητας Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας
Εισαγωγή Ο οικιακός και τριτογενής τοµέας, αποτελούν τον µεγαλύτερο καταναλωτή τελικής ενέργειας χρήσης µε ποσοστό 40 % στην ΕΕ. Η κατανάλωση αυτή ενέργειας ακολουθεί αυξητική τάση, τάση που πρόκειται να αυξήσει την ενεργειακή του κατανάλωση καθώς και τις εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα. Η εξοικονόµηση ενέργειας στα κτίρια αποτελεί επιτακτικό στόχο τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και κάθε κράτους-µέλους της και δίνεται σαφής προτεραιότητα για την επίτευξή της. Μέτρο συµβολής στη µείωση των ενεργειακών καταναλώσεων των κτιρίων αποτελεί η καταγραφή, ο έλεγχος και η βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης.
Οδηγία 2002/91/ΕΚ (EPBD) [ΕΕ L 001 της 04/01/2003] ΗΚοινοτική Οδηγία 2002/91/ΕΚ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων θέτει απαιτήσεις ενεργειακής κατανάλωσης για την θέρµανση, ψύξη, φωτισµό και ηλεκτρική χρήση στα κτίρια καθώς και απαιτήσεις ενεργειακής πιστοποίησής τους. Εντάσσεται στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών της Κοινότητας σχετικά µε την ασφάλεια του εφοδιασµού (ενεργειακή εξάρτηση από το εξωτερικό έως 70% το 2030 αν δεν ληφθούν µέτρα Πράσινη Βίβλος για την ασφάλεια του εφοδιασµού) και την κλιµατική αλλαγή (η παραγωγή και χρήση ενέργειας δηµιουργούν το 94% των εκποµπών CO 2 - υποχρεώσεις βάσει του Πρωτοκόλλου του Κιότο). Η Οδηγία 2002/91/ΕΚ ενσωµατώθηκε στο εθνικό δίκαιο µε το Νόµο 3661 «Μέτρα για τη µείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α 89 19 Μαϊου 2008).
Βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων Μείωση ζήτησης σε ενέργεια Μείωση τελικής καταναλισκόµενης ενέργειας + προστασία του περιβάλλοντος Στόχοι Βελτίωση της ενεργειακής συµπεριφοράς των κτιρίων µέσα στην ΕΕ, µε οικονοµικά αποδοτικά µέτρα. Σύγκλιση των κτιριακών προτύπων προς αυτά των κρατών-µελών που ήδη έχουν υψηλά επίπεδα απαιτήσεων.
Νόµος 3661 Σκοπός Θέσπιση απαιτήσεων ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης για τα περισσότερα είδη κτιρίων. Εφαρµογή εναλλακτικών ενεργειακών συστηµάτων σε νέα κτίρια συνολικής ωφέλιµης επιφάνειας 1000 m²). Θέσπιση απαιτήσεων ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης σε υφιστάµενα κτίρια µεγαλύτερα των 1000 m² σε περίπτωση µεγάλης ανακαίνισης ( 25%). Μεθοδολογία υπολογισµού της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων. Επιθεώρηση τουλάχιστον κάθε 5 έτη λεβήτων ωφέλιµης ονοµαστικής ισχύος από 20 έως 100 kw (που θερµαίνονται µε µη ανανεώσιµα καύσιµα). Λέβητες ωφέλιµης ονοµαστικής ισχύος µεγαλύτερης των 100 kw: Επιθεώρηση τουλάχιστον κάθε 2 χρόνια (για λέβητες αερίου 4 χρόνια). Λέβητες µεγαλύτεροι από 20 kw παλαιότεροι των 15 ετών: επιθεώρηση ολόκληρης της εγκατάστασης και σε σχέση µε τις ανάγκες του κτιρίου. Συστάσεις για αντικατάσταση λεβήτων ή εναλλακτικές λύσεις για τροποποιήσεις του συστήµατος. Επιθεώρηση τουλάχιστον κάθε 5 έτη εγκαταστάσεων κλιµατισµού µε ωφέλιµη ονοµαστική ισχύ µεγαλύτερη των 12 kw.
Νόµος 3661 Βάσει του άρθρου 3 του Νόµου αναφέρεται ότι εντός έξι (6) µηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόµου, εγκρίνεται Κανονισµός ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων (Κ.ΕΝ.Α.Κ.). Με τον Κανονισµό θα καθορίζεται: η µέθοδος υπολογισµού ενεργειακής απόδοσης οι ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης των νέων κτιρίων, καθώς και των υφισταµένων κτιρίων συνολικής επιφάνειας άνω των χιλίων m², τα οποία υποβάλλονται σε ριζική ανακαίνιση ο τύπος και το περιεχόµενο της µελέτης ενεργειακής απόδοσης η διαδικασία και η συχνότητα διενέργειας ενεργειακών επιθεωρήσεων των κτιρίων, των λεβήτων, των εγκαταστάσεων θέρµανσης και των συστηµάτων κλιµατισµού τα αρµόδια για την εκπόνηση πρόσωπα ο τύπος και το περιεχόµενο του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης το ύψος της δαπάνης έκδοσής του και ο τρόπος υπολογισµού της
Νόµος 3661 Στη µέθοδο υπολογισµού της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων περιλαµβάνονται: Θερµικά χαρακτηριστικά των δοµικών στοιχείων του κτιρίου (κέλυφος, εσωτερικά χωρίσµατα, κ.λπ.). Εγκατάσταση θέρµανσης και τροφοδοσία θερµού νερού, συµπεριλαµβανοµένων των χαρακτηριστικών των µονώσεών τους. Εγκατάσταση κλιµατισµού. Μηχανικό και φυσικό αερισµό. Εγκαταστάσεις φωτισµού. Θέση και προσανατολισµό των κτιρίων, λαµβάνοντας υπόψη τις εξωτερικές κλιµατικές συνθήκες. Παθητικά ηλιακά συστήµατα και ηλιακή προστασία. Εσωτερικές κλιµατικές συνθήκες.
Νόµος 3661 Έκδοση πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης (άρθρο 6) Μόλις ολοκληρωθεί η κατασκευή νέου κτιρίου ή η ριζική ανακαίνιση υφιστάµενου κτιρίου ο ιδιοκτήτης υποχρεούται να ζητήσει την έκδοση πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης. Το πιστοποιητικό θα περιλαµβάνει, µεταξύ άλλων, τιµές αναφοράς, όπως ισχύουσες νοµικές απαιτήσεις και κριτήρια συγκριτικής αξιολόγησης, ώστε να επιτρέπει τη σύγκριση και αξιολόγηση της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου. Συνοδεύεται από συστάσεις για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Απαραίτητο κατά την πώληση ή την εκµίσθωση κτιρίων (πρέπει να διατίθεται από τον ιδιοκτήτη στον αγοραστή ή τον µισθωτή). Ισχύς: έως 10 χρόνια. Περιλαµβάνει συστάσεις για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης σε σχέση µε το κόστος. Θα τοποθετείται σε ευδιάκριτη θέση σε µεγάλα δηµόσια κτίρια.
Νόµος 3661 Επιθεωρητές κτιρίων - Επιθεωρητές λεβήτων και εγκαταστάσεων κλιµατισµού (άρθρο 9) Η πιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και η επιθεώρηση των λεβήτων και εγκαταστάσεων κλιµατισµού διεξάγονται από ειδικευµένους και για τον σκοπό αυτό πιστοποιηµένους ενεργειακούς επιθεωρητές. Με διάταγµα θα καθορίζονται τα προσόντα των επιθεωρητών κτιρίων και των επιθεωρητών λεβήτων και εγκαταστάσεων κλιµατισµού κτιρίων, οι κανόνες και οι αρχές που διέπουν την εκτέλεση του έργου τους, η διαδικασία πιστοποίησής τους και χορήγησης αντίστοιχης άδειας, τα ζητήµατα που αφορούν στην εγγραφή τους σε αντίστοιχα µητρώα, η αµοιβή τους και ο τρόπος καθορισµού της, οι εις βάρος τους διοικητικές κυρώσεις.
Νόµος 3661 Νέα Κτίρια (άρθρο 4) Από την έναρξη ισχύος του Κανονισµού, κάθε οικοδοµική άδεια ανέγερσης νέου κτιρίου χορηγείται µόνο µετά την υποβολή, στην αρµόδια Πολεοδοµική Υπηρεσία, µελέτης για την ενεργειακή απόδοση του κτιρίου. Η µελέτη αυτή πρέπει να περιλαµβάνει τουλάχιστον τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης, σύµφωνα µε τις διατάξεις του Κανονισµού. Για τα νέα κτίρια συνολικής επιφάνειας άνω των 1000 m², πριν την έναρξη της ανέγερσης, πρέπει να εκπονείται και να υποβάλλεται στην αρµόδια Πολεοδοµική Υπηρεσία, µελέτη, η οποία περιλαµβάνει την τεχνική, περιβαλλοντική και οικονοµική σκοπιµότητα εγκατάστασης τουλάχιστον ενός εκ των κάτωθι εναλλακτικών συστηµάτων: παροχής ενέργειας που βασίζονται σε ανανεώσιµες πηγές ενέργειας συµπαραγωγής ηλεκτρισµού και θερµότητας συστηµάτων θέρµανσης ή ψύξης σε κλίµακα περιοχής ή οικοδοµικού τετραγώνου αντλιών θερµότητας
Νόµος 3661 Υφιστάµενα Κτίρια (άρθρο 5) Στα κτίρια συνολικής επιφάνειας άνω των χιλίων m² που υφίστανται ριζική ανακαίνιση, η ενεργειακή απόδοσή τους αναβαθµίζεται, στον βαθµό που αυτό είναι τεχνικά, λειτουργικά και οικονοµικά εφικτό, ώστε να πληρούν τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης, όπως αυτές καθορίζονται στον Κανονισµό. Οι απαιτήσεις αυτές θεσπίζονται είτε για το ανακαινιζόµενο κτίριο ως σύνολο είτε µόνο για τις ανακαινιζόµενες εγκαταστάσεις ή τα δοµικά στοιχεία αυτού, εφόσον αποτελούν µέρος ανακαίνισης που πρέπει να ολοκληρωθεί εντός περιορισµένου χρονικού διαστήµατος, µε στόχο τη βελτίωση της συνολικής ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου. «Ριζική ανακαίνιση κτιρίου»: η ανακαίνιση κτιρίου της οποίας το συνολικό κόστος που αναφέρεται στα δοµικά στοιχεία ή και στις ενεργειακές Η/Μ εγκαταστάσεις του, όπως οι εγκαταστάσεις θέρµανσης, παροχής θερµού νερού, κλιµατισµού, εξαερισµού και φωτισµού, υπερβαίνει το 25% της συνολικής αξίας του κτιρίου, µη περιλαµβανοµένης της αξίας του οικοπέδου, ή όταν η ανακαίνιση αφορά σε ποσοστό άνω του 25% του εξωτερικού περιβλήµατος του κτιρίου.
Νόµος 3661 Εξαιρέσεις (άρθρο 11) Κτίρια και µνηµεία που προστατεύονται από τον νόµο ως µέρος συγκεκριµένου περιβάλλοντος ή λόγω της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής ή ιστορικής αξίας τους... Κτίρια που χρησιµοποιούνται ως χώροι λατρείας ή θρησκευτικών δραστηριοτήτων. Μη µόνιµα κτίρια που, µε βάση τον σχεδιασµό τους, η διάρκεια της χρήσης τους δεν υπερβαίνει τα 2 έτη, βιοµηχανικές εγκαταστάσεις, εργαστήρια, κτίρια αγροτικών χρήσεων - πλην κατοικιών - µε χαµηλές ενεργειακές απαιτήσεις. Υφιστάµενα κτίρια κατοικιών τα οποία προορίζονται για χρήση που δεν υπερβαίνει τους 4 µήνες κάθε έτος. Αυτοτελή κτίρια, µε επιφάνεια κάτω των 50 m².
Εργαστηριακός εξοπλισµός ΚΑΠΕ Εργαστήριο Ενεργειακών Μετρήσεων ιάταξη Προστατευµένου Θερµού Κιβωτίου Προσδιορισµός του συνολικού συντελεστή θερµικής διαπερατότητας, U θερµικής αντίστασης, R δοµικών στοιχείων και συστηµάτων ιάταξη Προστατευµένης Θερµής Πλάκας Προσδιορισµός του συντελεστή θερµικής αγωγιµότητας, λ θερµικής αντίστασης, R δοµικών υλικών και προϊόντων Θερµογραφήσεις κτιριακού κελύφους Ποιοτική ανίχνευση θερµικών ανοµοιοµορφιών και επιφανειακής θερµοκρασίας µε τη χρήση θερµογραφικής µεθόδου
Εργαστηριακός εξοπλισµός ΚΑΠΕ (2) Εργαστήριο Ενεργειακών Μετρήσεων Απόδοση λεβήτων Εκτίµηση απωλειών θερµότητας στα καυσαέρια λεβήτων ατµού, θερµού νερού και ρευστών µεταφοράς θερµότητας υψηλής θερµοκρασίας Επιπλέον µετρήσεις / υπηρεσίες ιενέργεια ενεργειακών επιθεωρήσεων σε κτίρια και βιοµηχανίες Μελέτες ενεργειακού σχεδιασµού κτιρίων και οικιστικών συνόλων Μετρήσεις ανακλαστικότητας δοκιµίων υλικών - Συσκευή φασµατοφωτόµετρου Προσδιορισµός της θερµικής άνεσης τόσο υπό εργαστηριακές συνθήκες όσο και από επιτόπιες µετρήσεις σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους Ποιοτική και ποσοτική µελέτη των συνθηκών φωτισµού στο εσωτερικό και εξωτερικό κτιρίων ιάταξη τεχνητού ουρανού
Συµπεράσµατα Η θέσπιση κανόνων για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων αποσκοπεί στη: Μείωση της τελικής καταναλισκόµενης από αυτά ενέργειας της ζήτησής τους σε ενέργεια Ανάπτυξη προϊόντων µε βελτιωµένη ενεργειακή απόδοση Μείωση της εξάρτησης από εισαγόµενα ορυκτά καύσιµα Προστασία του περιβάλλοντος (φαινόµενο του θερµοκηπίου) Περαιτέρω ανάπτυξη και διείσδυση εγχώριων ανανεώσιµων πηγών ενέργειας
Ευχαριστώ θερµά για την προσοχή σας