2009/72/ 2009/73/ . 713/ / /2009

Σχετικά έγγραφα
Το 3 o. Πακέτο Απελευθέρωσης των Αγορών Ηλεκτρικής Ενέργειας

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Ρυθμιστικά θέματα για το Ελληνικό Σύστημα Μεταφοράς και τις Διασυνδέσεις

Απελευθέρωση της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ -ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΕ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕ Ο

Αρµοδιότητες και Εξουσίες Ρυθµιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου

12 ο ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ «ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΑΝΑΠΤΥΞΗ 2007» Αθήνα Οκτωβρίου 2007

1. Ιστορικό ίδρυσης ΑΔΜΗΕ. 2. Ρόλος του ΑΔΜΗΕ στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. 3. Βασικές εταιρικές αρχές λειτουργίας ΑΔΜΗΕ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Draft for discussion purposes only

Τρίτη δέσμη νομοθετικών προτάσεων της Επιτροπής για τον τομέα της ενέργειας

ίνουµε φως σε κάθε στιγµή της ζωής σας

ΑΠΟΦΑΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 184/2013. Έγκριση του Προγράµµατος Συµµόρφωσης της εταιρείας ΕΣΦΑ Α.Ε., σύµφωνα µε τις διατάξεις του ν.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣ

Α Π Ο Φ Α Σ Η Ρ Α Ε Υ Π Α Ρ Ι Θ Μ B /

ΑΠΟΦΑΣΗ Ρ.Α.Ε. ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 672/2012 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΔΜΗΕ Α.Ε. ΩΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Σχέδιο γνωμοδότησης Jens Geier (PE v01-00)

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ για τον Κώδικα ιαχείρισης του ικτύου

Ο ΠΕΡΙ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2003 Ν.122(Ι)/2003 (25/07/2003) ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ Ν.239(Ι)/2004 (05/11/04)

[... (ΚΑΤΟΧΟΣ ΑΔΕΙΑΣ)]

Κωστή Σακελλάρη, Ειδ. Επιστήµων ΡΑΕ Μίλτο Ασλάνογλου, Αντιπρόεδρο ΡΑΕ

-ΕΠΕΙΓΟΝ- Μετά από διερεύνηση του θέµατος αυτού, η ΡΑΕ επισηµαίνει τα εξής:

Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας. Πρόταση κανονισμού (COM(2016)0863 C8-0494/ /0378(COD))

ΑΠΟΦΑΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 11/2006. Η Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας. Λαµβάνοντας υπόψη: σκέφθηκε ως εξής:

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη: τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας. Λαμβάνοντας υπόψη:

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΘΗΝΑ, 24/4/2001 ΓΕΝΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. Ταχ. /νση: Μιχαλακοπούλου 80

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΑΠΟΦΑΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 83/2014 Α ΕΙΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΙΚΤΥΟΥ ΙΑΝΟΜΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (Α ΕΙΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Ε ΗΕ) Η Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας

της ρύθµισης των ενεργειακών αγορών και αφορούν στην εφαρµογή του ισχύοντος θεσµικού πλαισίου, ανήκει στη Ρ.Α.Ε., µε εξαίρεση τις αρµοδιότητες οι οποί

4 Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας

ΑΠΟΦΑΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘ. 678/2014

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΥΣ

Ημερίδα: Η Ελληνική Ενεργειακή Αγορά. Η Λειτουργία της Αγοράς Η/Ε

Οι στρατηγικές επιλογές της ΔΕΗ για τα δίκτυά της

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Τμήμα 5. Κώδικες δεοντολογίας και πιστοποίηση. Άρθρο 40. Κώδικες δεοντολογίας

ΑΠΟΦΑΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 204/2013

Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας. Κατά την τακτική συνεδρίασή της στην έδρα της, στις 3 Νοεμβρίου 2016, και. Λαμβάνοντας υπόψη:

ΑΠΟΦΑΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 778/2018


Πρόταση ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΑΠΟΦΑΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 2569/2008

Ποια είναι η ΕΔΑ ΘΕΣΣ

Ημερίδα Διεύθυνσης Νομικών Υπηρεσιών Αθήνα 6 Απριλίου 2012

Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. προς την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ. Κέντρο Διεθνούς & Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου (ΚΔΕΟΔ) Μονάδα Κρατικών Ενισχύσεων (ΜοΚΕ)

EΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ AΘHNA, 3 /5/2001 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Α.Π. 5/Β/Φ1/οικ ΓΕΝΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Α Π Ο Φ Α Σ Η Ρ Α Ε Υ Π Α Ρ Ι Θ Μ Α /

ΟΙ ΠΕΡΙ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ 2004 ΕΩΣ 2018 (Ν.183(Ι)/2004 & Ν.103(Ι)/2006 & 199(Ι)/2007 & 219(Ι)/2012 &148(Ι)/2018)

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ. σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 6 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΟΣ

Α Π Ο Φ Α Σ Η Ρ Α Ε Υ Π Α Ρ Ι Θ Μ /

Χαιρετισμός Προέδρου Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου στην εκδήλωση με θέμα «Ενεργειακή απόδοση για έξοδο από την κρίση»

ΟΙ ΠΕΡΙ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ 2004 ΕΩΣ 2018 (Ν.183(Ι)/2004 & Ν.103(Ι)/2006 & 199(Ι)/2007 & 219(Ι)/2012&148(Ι)/2018)

ΑΠΟΦΑΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 115/2013

ΑΠΟΦΑΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 1306/2018

ΑΔΕΙΑ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΣΕ ΤΕΛΙΚΟΥΣ ΠΕΛΑΤΕΣ

Μεταρρυθμίσεις στην ελληνική αγορά ηλεκτρισμού & φυσικού αερίου Εφαρμογή του 3ου Ενεργειακού πακέτου της Ε.Ε. 9 Μαρτίου 2011

ΚΑΤ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) /... ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. της

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης L 250/5

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΑΠΟΦΑΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 339/2014

ΚΑΤ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) /... ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. της

Ο ΠΕΡΙ ΡΥΘΜΙΣΕΩΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ Διάταγμα δυνάμει του Νόμου 112(Ι)/2004

Απελευθέρωση Ταχυδρομικής Αγοράς : «Βαδίζοντας προς το 2009»

την επίτευξη των στόχων της Οδηγίας 2009/28/ΕΚ. ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ, ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΟΥ

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3918, 5/11/2004 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΝΟΜΟ ΤΟΥ 2003

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (Μη νομοθετικές πράξεις) ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ

ΑΠΟΦΑΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 82/2014

Τεχνική και ενεργειακή νομοθεσία

Πρόταση οδηγίας (COM(2017)0660 C8-0394/ /0294(COD)) Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Ο νόµος αυτός ρυθµίζει θέµατα της ενεργειακής αγοράς, και ειδικότερα σε ό,τι αφορά τον Ηλεκτρισµό και το Φυσικό Αέριο. Αποτελείται από τέσσερα µέρη:

ΑΠΟΦΑΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 169/2016

ΔΕΣΜΗ ΜΕΤΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΝΩΣΗ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΧΑΡΤΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΝΩΣΗ. που συνοδεύει την

ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Κώδικας εοντολογίας της ιοίκησης. & των Οικονοµικών Υπηρεσιών. της Εθνικής Asset Management Α.Ε..Α.Κ.

Δημόσια διαβούλευση. Ερωτήσεις και απαντήσεις

ΟΔΗΓΙΕΣ. Έχοντας υπόψη: τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 47 παράγραφος 2, και τα άρθρα 55 και 95,

την ενοποίηση της Ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας αποτελούν

Το νέο τοπίο στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και ο ρόλος του Διαχειριστή Δικτύου Διανομής (ΔΕΔΔΗΕ)

ΑΠΟΦΑΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 840/2012

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΗΣ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ,

Ε.Ε Παρ. I(I), Αρ. 4546, (I)/2015 NOΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ 2003 ΕΩΣ 2012


Τηλεπικοινωνιακά Ψηφιακά Δίκτυα Ενότητα 10: Απελευθέρωση Τηλεπικοινωνιακής Αγοράς και Τηλεπικοινωνιακές Πολιτικές

Κώδικας Δεοντολογίας της Διοίκησης. & των Οικονομικών Υπηρεσιών. της Τράπεζας & του Ομίλου

Πρόταση ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

EIOPA-17/651 4 Οκτωβρίου 2017

ΑΠΟΦΑΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 1297/2018

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΟΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ, ιεχοντας υπόψη:

Υποβολή Ετήσιων Οικονομικών Καταστάσεων και Στοιχείων δραστηριότητας προμήθειας και εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας

ρυθμιστική εποπτεία σε όλα τα κράτη μέλη, επειδή το ισχύον νομικό πλαίσιο είναι ανεπαρκές.

HERON Η επόμενη ημέρα της εφαρμογής των νέων Κανονισμών της Ενοποιημένης Αγοράς (Target Model)

Παραμένουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση (αρμόδιος για πληροφορίες:[διαγράφεται σκοπίμως], τηλ. επικοινωνίας: [διαγράφεται σκοπίμως]).

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3852, 30/4/2004 ΜΕΡΟΣ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑΣ ΜΕ ΑΡΙΘΜΟ ΔΔ-...

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Τροπολογία. Anneleen Van Bossuyt εξ ονόματος της Ομάδας ECR

ΑΠΟΦΑΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 574/2013

Transcript:

Νοµοθετική Προσαρµογή της Ελλάδας στην 3η Ενεργειακή Νοµοθετική έσµη: Προοπτικές και Παρεµβάσεις στην Ελληνική Αγορά Ηλεκτρισµού Γιάννης Κελεµένης ικηγόρος 15ο Εθνικό Συνέδρίο «Ενέργεια & Ανάπτυξη 2010» 22-23 Νοεµβρίου 2010 Κελεµένης & Συνεργάτες ικηγορική Εταιρεία, Τσακάλωφ 5, 10673 Αθήνα, Τ. 210 3612800 Φ. 210 3612820 W: www.kelemenis.com 1

3η Ενεργειακή Νοµοθετική έσµη Αίτια της 3 ης έσµης Νοµοθετικά κείµενα Οδηγία 2009/72/ΕΚ σχετικά µε τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και για την κατάργηση της Οδηγίας 2003/54/ΕΚ. Οδηγία 2009/73/ΕΚ σχετικά µε τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου και για την κατάργηση της Οδηγίας 2003/55/ΕΚ. Κανονισµός (ΕΚ) αριθµ. 713/2009 για την ίδρυση Οργανισµού για τη Συνεργασία Ρυθµιστικών Αρχών Ενέργειας (ΟΣΡΑΕ). Κανονισµός (ΕΚ) αριθµ. 714/2009 σχετικά µε τους όρους πρόσβασης στο δίκτυο για τις διασυνοριακές ανταλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας και την κατάργηση του Κανονισµού (ΕΚ) αριθµ. 1228/2003. Κανονισµός (ΕΚ) αριθµ. 715/2009 σχετικά µε τους όρους πρόσβασης στα δίκτυα µεταφοράς φυσικού αερίου και την κατάργηση και την κατάργηση του Κανονισµού (ΕΚ) αριθµ. 1775/2005. Χρόνοι / προθεσµίες 3 Μαρτίου 2011: Μεταφορά στο εθνικό δίκαιο 3 Μαρτίου 2012: Υλοποίηση του ιδιοκτησιακού διαχωρισµού / Πιστοποίηση Κελεµένης & Συνεργάτες ικηγορική Εταιρεία, Τσακάλωφ 5, 10673 Αθήνα, Τ. 210 3612800 Φ. 210 3612820 W: www.kelemenis.com 2

Βασικές Ρυθµίσεις της 3 ης έσµης για την αγορά ηλεκτρισµού Αποτελεσµατικότερος διαχωρισµός δραστηριοτήτων των διαχειριστών συστηµάτων µεταφοράς ιαχωρισµός των ιαχειριστών Συστηµάτων ιανοµής Ισχυροποίηση των εθνικών ρυθµιστικών αρχών Προώθηση του ανταγωνισµού σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο Καλύτερη λειτουργία της λιανικής αγοράς Υποχρεώσεις παροχής υπηρεσιών κοινής ωφέλειας Ενίσχυση της προστασίας του καταναλωτή Ενίσχυση της διαφάνειας Εφαρµογή ευφυών συστηµάτων µέτρησης ιασφάλιση διαχωρισµού λογαριασµών Ίδρυση του Οργανισµού Συνεργασίας των Ρυθµιστικών Αρχών Ενέργειας (ΟΣΡΑΕ) Περιφερειακή συνεργασία για τη διασφάλιση ασφάλειας του εφοδιασµού Ρυθµίσεις για τρίτες χώρες Κελεµένης & Συνεργάτες ικηγορική Εταιρεία, Τσακάλωφ 5, 10673 Αθήνα, Τ. 210 3612800 Φ. 210 3612820 W: www.kelemenis.com 3

Σύστηµα Μεταφοράς 1 η επιλογή: Ιδιοκτησιακός διαχωρισµός Ο ιδιοκτήτης του δικτύου ορίζεται ιαχειριστής και είναι πλήρως ανεξάρτητος από συµφέροντα προµήθειας και παραγωγής. Στην περίπτωση της Ελλάδας αυτό πρακτικά θα σήµαινε ότι η ΕΗ θα αποξενωνόταν από το δίκτυο µεταφοράς. Θα µπορούσε, ωστόσο, η αποξένωση αυτή να γίνει είτε µε άµεση πώληση είτε µε απόσχιση κλάδου και σύσταση εταιρείας στην οποία ο έλεγχος θα περιέλθει, υπό προϋποθέσεις, στο ηµόσιο. 2 η επιλογή: Ανεξάρτητος ιαχειριστής Συστήµατος (ISO) Η επιλογή αυτή επιτρέπει στις καθετοποιηµένες εταιρείες, όπως η ΕΗ, να διατηρούν την ιδιοκτησία του δικτύου µεταφοράς. Ωστόσο, το δίκτυο διευθύνεται από ανεξάρτητο διαχειριστή συστήµατος που είναι διακριτός από την καθετοποιηµένη εταιρεία και επιτελεί τις λειτουργίες ενός φορέα εκµετάλλευσης δικτύου. Σε γενικές γραµµές παραπέµπει στη σηµερινή δοµή. Η ιδιοκτησία των παγίων της µεταφοράς (όχι της διανοµής) θα µεταβιβασθούν σε θυγατρική της εταιρείας. Αφού υποστεί τις αναγκαίες προσαρµογές (π.χ. αποχώρηση της ΕΗ από το µετοχικό κεφάλαιό του, ενίσχυση ανεξαρτησίας του), ο ΕΣΜΗΕ εξακολουθεί να υφίσταται. 3 η επιλογή: Ανεξάρτητος ιαχειριστής Μεταφοράς (ΙΤΟ) Σύµφωνα µε το πρότυπο αυτό, που αποτέλεσε εναλλακτική της τελευταίας στιγµής, η κυριότητα του συστήµατος µεταφοράς και η διαχείρισή του µεταφέρονται σε θυγατρική (ΙΤΟ) της καθετοποιηµένης εταιρείας. Εισάγονται αυστηρές εγγυήσεις ανεξαρτησίας του ΙΤΟ, οι οποίες υποστηρίζονται από συγκεκριµένα όργανα και µηχανισµούς (π.χ. Εποπτικό Όργανο, Πρόγραµµα Συµµόρφωσης) και ευρεία δυνατότητα ρυθµιστικής παρέµβασης Σηµ. 1: Όλες οι επιλογές απαιτούν τη δηµιουργία της θυγατρικής µεταφοράς της ΕΗ και τη µεταβίβαση παγίων, µεταφορά προσωπικού κλπ Η ΕΗ έχει ήδη ανακοινώσει τη µεταφορά των δραστηριοτήτων και των περιουσιακών στοιχείων της Γ Μεταφοράς στη θυγατρική «ΕΗ Τηλεπικοινωνίες». Ανάλογη ανακοίνωση έχει γίνει η µεταφορά των δραστηριοτήτων και των περιουσιακών στοιχείων της διανοµής σε µία 100% θυγατρική Σηµ. 2: Τόσο για το 2ο όσο και το 3 ο πρότυπο πρέπει να καθοριστούν αυστηροί κανόνες αναφορικά µε (α) τη λήψη αποφάσεων, (β) την οικονοµική αυτοτέλεια, (γ) το προσωπικό τους, (δ) τα χρησιµοποιούµενα µέσα Κελεµένης & Συνεργάτες ικηγορική Εταιρεία, Τσακάλωφ 5, 10673 Αθήνα, Τ. 210 3612800 Φ. 210 3612820 W: www.kelemenis.com 4

Σύστηµα Μεταφοράς 1η επιλογή: Ιδιοκτησιακός διαχωρισµός ηµόσιο ΕΗ Σ & ΚΣ ή Τρίτος Επενδυτής 2η επιλογή: Ανεξάρτητος ιαχειριστής Συστήµατος (ISO) Σ ΕΗ ΚΣ 3η επιλογή: Ανεξάρτητος ιαχειριστής Μεταφοράς (ΙΤΟ) ΕΗ Σ & ΚΣ Κελεµένης & Συνεργάτες ικηγορική Εταιρεία, Τσακάλωφ 5, 10673 Αθήνα, Τ. 210 3612800 Φ. 210 3612820 W: www.kelemenis.com 5

Πιθανά πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα του Ιδιοκτησιακού ιαχωρισµού για την ελληνική αγορά Πλεονεκτήµατα Αποτελεσµατική αποφυγή περιπτώσεων σύγκρουσης συµφερόντων Βέλτιστη οικονοµικά λύση η εταιρεία µεταφοράς έχει το µέγιστο δυνατό κίνητρο µεγιστοποίησης των οικονοµικών αποτελεσµάτων της Μικρή ρυθµιστική παρέµβαση Ευκολότερη διαδικασία πιστοποίησης Μειονεκτήµατα υσκολίες αποτίµησης των στοιχείων του συστήµατος Χρονοβόρα διαδικασία ενδεχοµένως απαγορευτική υπό τα χρονικούς περιορισµούς της 3 ης έσµης Ανώριµες οι συνθήκες για την εφαρµογή ενός τέτοιου µοντέλου (ιδίως ως προς την άµεση πώληση) Κελεµένης & Συνεργάτες ικηγορική Εταιρεία, Τσακάλωφ 5, 10673 Αθήνα, Τ. 210 3612800 Φ. 210 3612820 W: www.kelemenis.com 6

Πιθανά πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα της επιλογής ISO για την ελληνική αγορά Πλεονεκτήµατα Το πρότυπο είναι κοντά στα σηµερινά δεδοµένα του συστήµατος µεταφοράς και αποτελεί ήπια µορφή διαχωρισµού Η διαχείριση του συστήµατος και της αγοράς είναι διακριτές από την ιδιοκτησία του συστήµατος Η ΕΗ διατηρεί, µέσω της θυγατρικής της, την κυριότητα των υποδοµών και εισπράττει (ρυθµιζόµενα και ενδεχοµένως όχι ιδιαίτερα ελκυστικά) µισθώµατα εν αποκλείεται η δυνατότητα εφαρµογής του Ι σε µεταγενέστερο χρόνο Μειονεκτήµατα Η ρυθµιστική παρέµβαση του προτύπου ISO είναι σαφώς µεγαλύτερη από αυτή του Ι (αλλά µικρότερη του µοντέλου ΙΤΟ) ) Ποικίλες συµβατικές σχέσεις για την λειτουργία, ανάπτυξη και συντήρηση του Συστήµατος µεταξύ του κυρίου του Συστήµατος και του ιαχειριστή (ISO) Η µέχρι σήµερα εµπειρία από τη λειτουργία του ΕΣΜΗΕ έχει δείξει αδυναµίες και κενά. Ενδεικτικό είναι ότι εδώ και χρόνια παραµένουν ανεκτέλεστες προβλέψεις του ν. 2773/1999 και κανονιστικών κειµένων που αφορούν το ΕΣΜΗΕ και τη σχέση του µε τη ΕΗ (π.χ. συµβάσεις συντήρησης και ανάπτυξης του συστήµατος, κανονισµός προσωπικού κ.α.) Ο ΕΣΜΗΕ παραµείνει εταιρεία µικρής κεφαλαιοποίησης και χρηµατοδοτικής ικανότητας σε προφανή δυσαναλογία µε το οικονοµικό αντικείµενο που του έχει ανατεθεί τόσο ως προς τη διαχείριση του συστήµατος όσο και ως προς τη διαχείριση της αγοράς, αλλά και την ικανότητά του να αντεπεξέλθει οικονοµικά σε πρόστιµα που τυχόν επιβάλλει η ΡΑΕ Αν και η ΕΗ διατηρεί την κυριότητα των στοιχείων, τόσο το άµεσο οικονοµικό όφελος όσο και το πρόγραµµα συντήρησης και ανάπτυξης που θα της ζητηθεί να τηρεί συνεπάγονται µέτριες αποδόσεις Απαιτητική διαδικασία πιστοποίησης ηµιουργεί µεγαλύτερη αίσθηση ανεξαρτησίας από την επιλογή ΙΤΟ Κελεµένης & Συνεργάτες ικηγορική Εταιρεία, Τσακάλωφ 5, 10673 Αθήνα, Τ. 210 3612800 Φ. 210 3612820 W: www.kelemenis.com 7

Πιθανά πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα της επιλογής ITO για την ελληνική αγορά Πλεονεκτήµατα Η ΕΗ διατηρεί, µέσω της θυγατρικής της, την κυριότητα των υποδοµών εν αποκλείεται η δυνατότητα εφαρµογής του Ι σε µεταγενέστερο χρόνο Μειονεκτήµατα Ο ΕΣΜΗΕ, όπως υφίσταται σήµερα, παύει να υφίσταται και απορροφάται από το νέο φορέα ΙΤΟ / θυγατρική της ΕΗ. Ενδεχόµενη η ανάγκη για ξεχωριστό διαχειριστή της αγοράς Απαιτητικές, πολύπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες εξασφάλισης της ανεξαρτησίας του ΙΤΟ (π.χ. Κώδικας εοντολογίας, Εποπτικό Όργανο, Πρόγραµµα Συµµόρφωσης, Υπεύθυνος Συµµόρφωσης) Η ρυθµιστική παρέµβαση είναι ευρύτατη και απαιτητική Ιδιαίτερα απαιτητική διαδικασία πιστοποίησης Μειωµένη αίσθηση ανεξαρτησίας του ιαχειριστή Κελεµένης & Συνεργάτες ικηγορική Εταιρεία, Τσακάλωφ 5, 10673 Αθήνα, Τ. 210 3612800 Φ. 210 3612820 W: www.kelemenis.com 8

ιαχωρισµός των ιαχειριστών Συστηµάτων ιανοµής Σύµφωνα µε την οδηγία: «όταν ο διαχειριστής συστήµατος διανοµής αποτελεί µέρος κάθετα ολοκληρωµένης επιχείρησης, πρέπει να είναι ανεξάρτητος, τουλάχιστον από άποψη νοµικής µορφής, οργάνωσης και λήψης αποφάσεων, από άλλες δραστηριότητες που δεν συνδέονται µε τη διανοµή». Οι κανόνες αυτοί δεν συνεπάγονται υποχρέωση διαχωρισµού του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των περιουσιακών στοιχείων του συστήµατος διανοµής από την κάθετα ολοκληρωµένη επιχείρηση. Όταν ο διαχειριστής συστήµατος διανοµής αποτελεί µέρος κάθετα ολοκληρωµένης επιχείρησης (εν προκειµένω της ΕΗ), πρέπει να είναι ανεξάρτητος, σε επίπεδο οργάνωσης και λήψης αποφάσεων, από τις άλλες δραστηριότητες που δεν συνδέονται µε τη διανοµή. Για το σκοπό αυτό, εφαρµόζονται τα ακόλουθα κριτήρια: τα πρόσωπα που είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση του συστήµατος διανοµής δεν µπορούν να συµµετέχουν σε διαρθρωτικές δοµές της ολοκληρωµένης επιχείρησης ηλεκτρικής ενεργείας που φέρουν την ευθύνη, άµεσα ή έµµεσα, για την καθηµερινή εκτέλεση των δραστηριοτήτων παραγωγής, µεταφοράς ή προµήθειας ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να λαµβάνονται κατάλληλα µέτρα προκειµένου να διασφαλισθεί ότι τα επαγγελµατικά συµφέροντα των προσώπων που είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση του συστήµατος διανοµής λαµβάνονται υπόψη κατά τρόπον ώστε να διασφαλίζεται ότι είναι σε θέση να ενεργούν µε ανεξαρτησία ο διαχειριστής του συστήµατος διανοµής πρέπει να διαθέτει ουσιαστικές εξουσίες λήψης αποφάσεων, ανεξάρτητα από την ολοκληρωµένη επιχείρηση ηλεκτρικής ενεργείας, όσον αφορά τους πόρους που είναι αναγκαίοι για τη λειτουργία, συντήρηση ή ανάπτυξη του δικτύου. Για την εκπλήρωση των καθηκόντων αυτών, ο διαχειριστής του συστήµατος διανοµής διαθέτει τους αναγκαίους ανθρώπινους, τεχνικούς, υλικούς και οικονοµικούς πόρους. ο διαχειριστής του συστήµατος διανοµής πρέπει να καταρτίζει πρόγραµµα συµµόρφωσης, το οποίο αναφέρει τα µέτρα που λαµβάνονται προκειµένου να αποκλείεται οποιαδήποτε µεροληπτική συµπεριφορά και να διασφαλίζεται η δέουσα παρακολούθηση της τήρησης του προγράµµατος. Σε περίπτωση που ο διαχειριστής συστήµατος διανοµής αποτελεί µέρος κάθετα ολοκληρωµένης επιχείρησης, τα κράτη µέλη διασφαλίζουν ότι θα παρακολουθούνται από ρυθµιστικές αρχές ή άλλους αρµόδιους φορείς οι δραστηριότητες του διαχειριστή του συστήµατος διανοµής, ώστε αυτός να µην είναι σε θέση να εκµεταλλευθεί την κάθετη ολοκλήρωσή του για να προκαλέσει στρέβλωση του ανταγωνισµού. Κελεµένης & Συνεργάτες ικηγορική Εταιρεία, Τσακάλωφ 5, 10673 Αθήνα, Τ. 210 3612800 Φ. 210 3612820 W: www.kelemenis.com 9

Νέο πλαίσιο ρυθµιστικών αρµοδιοτήτων: Ελάχιστες Υποχρεωτικές Αρµοδιότητες της ΡΑΕ Το ζητούµενο: Ενίσχυση της ανεξαρτησίας και των αρµοδιοτήτων της αρχής τόσο ως προς τον προληπτικό όσο και ως προς τον κατασταλτικό έλεγχο λειτουργίας της αγοράς και του ανταγωνισµού και υπέρβαση του προβλήµατος έλλειψης θεσµικής ανεξαρτησίας Η ΡΑΕ θα πρέπει ενδεικτικά: να εξασφαλίζει τη συµµόρφωση του διαχειριστών συστηµάτων µεταφοράς και διανοµής προς τις υποχρεώσεις που υπέχουν σύµφωνα µε την 3 η έσµη, να επιτελεί τον ενεργή ρόλο που προβλέπεται στην οδηγία 2009/72 ως προς την πιστοποίηση του ιαχειριστή και την εποπτεία ισχύος των κριτηρίων, να αναλάβει καθοριστικότερο ρόλο στις διαδικασίες αδειοδότησης, να συνεργάζεται για διασυνοριακά θέµατα µε τη ρυθµιστική αρχή ή τις ρυθµιστικές αρχές των οικείων κρατών µελών και µε τον Οργανισµό, να συµµορφώνεται προς τις σχετικές, νοµικά δεσµευτικές αποφάσεις του Οργανισµού και της Επιτροπής και να τις υλοποιεί, να υποβάλλει ετησίως στις αρµόδιες αρχές των κρατών µελών, τον Οργανισµό και την Επιτροπή έκθεση σχετικά µε τη δραστηριότητά της και την εκπλήρωση των καθηκόντων της, να παρακολουθεί τα επενδυτικά προγράµµατα των διαχειριστών συστηµάτων µεταφοράς και να παρέχει, µε την ετήσια έκθεσή της, αξιολόγηση των επενδυτικών προγραµµάτων των διαχειριστών όσον αφορά τη συνέπειά τους µε το πρόγραµµα ανάπτυξης, να παρακολουθεί τη συµµόρφωση προς τους κανόνες ασφάλειας και αξιοπιστίας του συστήµατος και του δικτύου και να αξιολογεί τις προηγούµενες επιδόσεις, καθώς και να ορίζει ή να εγκρίνει τα πρότυπα και τις απαιτήσεις για την ποιότητα υπηρεσίας και εφοδιασµού, και να συµβάλει σε αυτό σε συνεργασία µε άλλες αρµόδιες αρχές να έχει πιο ενεργή και αποφασιστική σχέση για την εποπτεία της αγοράς και του ανταγωνισµού (σε συνεργασία µε την Επιτροπή Ανταγωνισµού) Κελεµένης & Συνεργάτες ικηγορική Εταιρεία, Τσακάλωφ 5, 10673 Αθήνα, Τ. 210 3612800 Φ. 210 3612820 W: www.kelemenis.com 10

Κυριότερες εργασίες του Οργανισµού Συνεργασίας των Ρυθµιστικών Αρχών Ενέργειας (ΟΣΡΑΕ) Ο Οργανισµός Συνεργασίας των Ρυθµιστικών Αρχών Ενέργειας (ΟΣΡΑΕ) συµπληρώνει, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τις κανονιστικές εργασίες που επιτελούνται σε εθνικό επίπεδο από τις ρυθµιστικές αρχές. Οι ρυθµίσεις της έσµης περιλαµβάνουν τις ακόλουθες αρµοδιότητες του ΟΣΡΑΕ: Γενικές Αρµοδιότητες: Θα παρακολουθεί τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου και την τήρηση της σχετικής κοινοτικής νοµοθεσίας από τα κράτη µέλη. Επιπροσθέτως, θα εκδίδει γνωµοδοτήσεις και συστάσεις µε αποδέκτες το Κοινοβούλιο, το Συµβούλιο, την Επιτροπή, τις ρυθµιστικές αρχές και τους διαχειριστές συστηµάτων ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου. Αποφασιστικές Αρµοδιότητες Θα λαµβάνει ατοµικές αποφάσεις σε ειδικά καθορισµένες περιπτώσεις. Θα εκδίδει κατευθυντήριες γραµµές για τη διαµόρφωση των κωδίκων από τους διαχειριστές Θα καθορίζει το ρυθµιστικό πλαίσιο που διέπει τις διασυνδέσεις µεταξύ κρατών µελών. Θα ασκεί αποφασιστική αρµοδιότητα για τις διασυνοριακές επενδύσεις και το διασυνοριακό εµπόριο. Θα προβαίνει στην επίλυση των διασυνοριακών διαφορών. Αρµοδιότητες ως προς τα Ευρωπαϊκά ίκτυα ιαχειριστών Συστηµάτων Μεταφοράς (ENTSO): Ο Οργανισµός θα παρακολουθεί την περιφερειακή συνεργασία µεταξύ των διαχειριστών συστηµάτων µεταφοράς στους τοµείς της ηλεκτρικής ενεργείας και του φυσικού αερίου, καθώς και τις εργασίες του Ευρωπαϊκού ικτύου ιαχειριστών Συστηµάτων Μεταφοράς (ENTSO). Η συµµετοχή του Οργανισµού επιδιώκει την εξασφάλιση αποτελεσµατικής και διαφανούς συνεργασίας µεταξύ των διαχειριστών συστηµάτων µεταφοράς προς όφελος της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενεργείας και αερίου. Ο ΟΣΡΑΕ θα γνωµοδοτεί για το ετήσιο πρόγραµµα εργασιών των ENTSO και τους κώδικες λειτουργίας αυτών. Μεταξύ των αρµοδιοτήτων του είναι να παρακολουθεί την εφαρµογή του προγράµµατος ανάπτυξης και να ελέγχει τυχόν παρεκκλίσεις κατά την εφαρµογή του προγράµµατος, προβαίνοντας σε συστάσεις προς τους ιαχειριστές και τις αρµόδιες ρυθµιστικές αρχές. Κελεµένης & Συνεργάτες ικηγορική Εταιρεία, Τσακάλωφ 5, 10673 Αθήνα, Τ. 210 3612800 Φ. 210 3612820 W: www.kelemenis.com 11

Λιανική Αγορά και Προστασία Καταναλωτή ικαίωµα επιλογής προµηθευτή Ευάλωτοι καταναλωτές Πρόσβαση πελάτη στα στοιχεία της κατανάλωσής του Πρότυπα ποιότητας της υπηρεσίας και διασφάλισή τους Σηµεία επαφής (contact points) Ανεξάρτητος διαµεσολαβητής (energy ombudsman) Καθολική υπηρεσία / καθορισµός ύστατου προµηθευτή Κελεµένης & Συνεργάτες ικηγορική Εταιρεία, Τσακάλωφ 5, 10673 Αθήνα, Τ. 210 3612800 Φ. 210 3612820 W: www.kelemenis.com 12

Συµπεράσµατα Καθορισµός επιλογών Σύστηµα µεταφοράς Σύστηµα διανοµής ΡΑΕ Λιανική αγορά Προστασία καταναλωτή Επίδραση των αλλαγών στο υφιστάµενο µοντέλο αγοράς Νοµοπαρασκευαστικές εργασίες και ενδεχόµενες συνέπειες για τα κανονιστικά κείµενα Χρονικοί περιορισµοί Κελεµένης & Συνεργάτες ικηγορική Εταιρεία, Τσακάλωφ 5, 10673 Αθήνα, Τ. 210 3612800 Φ. 210 3612820 W: www.kelemenis.com 13