ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΩΝ ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ Μετάφραση: Α. Ο Αννίβας στον Φαλερνό αγρό ξέφυγε από την ενέδρα του Φάβιου Μαξίμου. Αφού συμπλήρωσε 14 χρόνια στην Ιταλία, οι Καρχηδόνιοι ανακάλεσαν αυτόν στην Αφρική. Εκεί ο Αννίβας μάταια θέλησε να τελειώσει τον πόλεμο εναντίον των Ρωμαίων. Τελικά έδωσε μάχη εναντίον του Π. Σκιπίωνα κοντά στη Ζάμα, αλλά οι Ρωμαίοι κέρδισαν τη νίκη. Β. Μετά τη ναυμαχία του Άκτιου ο Κάσσιος από την Πάρμα, ο οποίος είχε υπηρετήσει στο στρατό του Μάρκου Αντώνιου, κατέφυγε στην Αθήνα. Εκεί μόλις είχε παραδώσει την ταραγμένη (του) ψυχή στον ύπνο, όταν ξαφνικά εμφανίστηκε σε αυτόν φρικτή μορφή. Νόμισε ότι ερχόταν προς αυτόν άνθρωπος με πελώριο μέγεθος και με βρόμικο πρόσωπο, όμοιος με εικόνα νεκρού. Αυτόν μόλις ο Κάσσιος είδε, φόβος τον έπιασε και το όνομά του θέλησε να πληροφορηθεί. ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να γράψετε τους τύπους όπου σας ζητούνται: agro: γενική ενικού και αιτιατική πληθυντικού insidiis: γενική πληθυντικού bellum: αφαιρετική ενικού victoriam: δοτική ενικού exercitu: δοτική ενικού animum: αιτιατική και αφαιρετική πληθυντικού somno: κλητική ενικού species: αιτιατική ενικού και πληθυντικού hominem: αφαιρετική ενικού και δοτική πληθυντικού facie: γενική ενικού nomen: ονομαστική πληθυντικού Σελίδα 5 από 9
agri,agros / insidiarum/ bello/ victoriae / exercitui-u / animos, animis / somne / speciem, species / homine, hominibus/ faciei /nomina. Β. Να γράψετε τις αντωνυμίες στον τύπο που ζητείται: se: δοτική ενικού και γενική πληθυντικού του α προσώπου eum: ονομαστική πληθυντικού quem: γενική ενικού και αιτιατική πληθυντικού mihi, nostri,nostrum / ei,ii,i / cuius, quos. Γ. Να κλίνετε τις συνεκφορές στον αντίθετο αριθμό: animum sollicitum, ingentis magnitudinis. animi solliciti animorum sollicitorum animis sollicitis animos sollicitos animi solliciti animis sollicitis ingentium magnitudinum ingentibus magnitudinibus ingentibus magnitudinibus ΘΕΜΑ 2 Ο Να γράψετε τα ρήματα όπου ζητείται: expedivit: γ ενικό πρόσωπο μέλλοντα Σελίδα 6 από 9
revocaverunt: όλα τα πρόσωπα του υπερσυντελίκου στον πληθυντικό αριθμό cupivit: όλα τα πρόσωπα του ενεστώτα στον ενικό αριθμό dimicavit: β πληθυντικό παρατατικού fuerat: α ενικό και πληθυντικό παρακειμένου confugit: β ενικό πρόσωπο συντελεσμένου μέλλοντα dederat: γ ενικό και πληθυντικό πρόσωπο ενεστώτα apparuit: α πληθυντικό πρόσωπο παρατατικού aspexit: όλα τα πρόσωπα του υπερσυντελίκου στον ενικό αριθμό concepit: γ πληθυντικό μέλλοντα audire: γ πληθυντικό ενεστώτα και α ενικό μέλλοντα Expediet / revocaveramus, revocaveratis, recocaverant / cupio, cupis, cupit / dimicabatis / fui, fuimus / confugeris / dat, dant / apparebamus / aspexeram, aspexeras, aspexerat / concipient / audiunt, audiam. ΘΕΜΑ 3 Ο Α. Να αναγνωρίσετε τον συντακτικό ρόλο των τύπων: se(a): είναι στο ex insidiis(a): είναι στο componere(a): είναι στο Athenas(B): είναι στο in exercitu(b): είναι στο somno(b): είναι στο magnitudinis(b): είναι στο Σελίδα 7 από 9
se(a): είναι αντικείμενο στο expedivit (εκφράζει άμεση αυτοπάθεια) ex insidiis(a): είναι εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει απομάκρυνση από τόπο στο se expedivit componere(a): είναι τελικό απαρέμφατο, αντικείμενο στο cupivit Athenas(B): είναι απρόθετη αιτιατική που δηλώνει κίνηση προς τόπο στο confugit in exercitu(b): είναι εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει εντοπισμό σε κατάσταση στο fuerat somno(b): είναι έμμεσο αντικείμενο στο dederat magnitudinis(b): είναι γενική της ιδιότητας στο hominem B. nοmenque eius: να δηλώσετε την κτήση με ισοδύναμη έκφραση και να επισημάνετε τη διαφορά στη σύνταξη. nomen(que) suum Το eius λειτουργεί συντακτικά ως γενική κτητική στο nomen, ενώ το suum ως επιθετικός προσδιορισμός στο nomen (άμεση αυτοπάθεια). Γ. i) Post bellum Actiacum: να δηλώσετε την ίδια επιρρηματική σχέση με ισοδύναμη έκφραση. Actiaco post bello ii) Existimavit ad se venire... effigiei mortui: να χαρακτηρίσετε συντακτικά τον υπογραμμισμένο όρο, να επισημάνετε το φαινόμενο που παρατηρείται και να το αιτιολογήσετε. Σελίδα 8 από 9
Το "ad se" είναι εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει κίνηση σε πρόσωπο στο απαρέμφατο venire. Παρατηρείται το φαινόμενο της έμμεσης/πλάγιας αυτοπάθειας γιατί το "se" ανήκει στη σύνταξη του venire αλλά αναφέρεται (νοηματικά) στο υποκείμενο του ρήματος existimavit, δηλαδή στο "Cassius". Δ. Quem simul aspexit Cassius: να αναγνωρίσετε τη δευτερεύουσα πρόταση ως προς το είδος και τη συντακτική λειτουργία. Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου (προτερόχρονο) στα ρήματα εξάρτησης concepit και cupivit. ΘΕΜΑ 4 Ο (εισαγωγή) Τί γνωρίζετε για τις Mεταμορφώσεις του Οβίδιου; Εισαγωγή σχολικού βιβλίου, σελίδα 20 «Ο Οβίδιος επιπλέον... ευχάριστο περιεχόμενό τους» Σελίδα 9 από 9