Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων 6.12.2016 2016/0205(NLE) ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων προς την Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για τη σύναψη της συνολικής οικονομικής και εμπορικής συμφωνίας (ΣΟΕΣ) μεταξύ του Καναδά, αφενός, και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφετέρου (10975/2016 C8-0438/2016 2016/0205(NLE)) Συντάκτης γνωμοδότησης: Bart Staes PA\1111965.docx PE595.582v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
PA_Leg_Consent PE595.582v01-00 2/5 PA\1111965.docx
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ Η ΣΟΕΣ αποτελεί μια οικονομική συμφωνία. Αν και θα απέφερε οικονομικά οφέλη σε ορισμένους τομείς, άλλοι παράγοντες (όπως π.χ. οι ΜΜΕ) ενδέχεται να ζημιωθούν από αυτήν λόγω του απρόσκοπτου ανταγωνισμού από μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων επιχειρηματικών οντοτήτων που έχουν έδρα στον Καναδά. Όσον αφορά την απασχόληση, ορισμένες μελέτες προβλέπουν μικρή αύξηση των θέσεων εργασίας λόγω της ΣΟΕΣ, ενώ άλλες υποδεικνύουν μείωση των θέσεων εργασίας για την ΕΕ, καθώς και προβληματικές συνέπειες στην αναδιανομή υπέρ των ιδιοκτητών κεφαλαίων. Ως εκ τούτου, αν στηριχθεί μόνο σε οικονομικούς λόγους και λόγους απασχόλησης, η απόφαση δεν είναι καθόλου προφανής. Ορισμένα θέματα που σχετίζονται με την υγεία και το περιβάλλον ενδέχεται να αντιστρέψουν την ισορροπία. Η ΕΕ και ο Καναδάς έχουν πολύ διαφορετικές απόψεις όσον αφορά την υγεία και το περιβάλλον, την ασφάλεια των τροφίμων και την καλή μεταχείριση των ζώων. Ο Καναδάς έχει κινήσει νομική διαδικασία με την οποία αμφισβητεί νόμους της ΕΕ και των κρατών μελών στο πλαίσιο του ΠΟΕ (διαφορές σχετικά με τους ΓΤΟ και τις απαγορεύσεις των ορμονών στο βόειο κρέας, των προϊόντων φώκιας και ακόμη και του αμίαντου). Ο Καναδάς έχει μακρά παράδοση σθεναρής αντίθεσης προς την REACH καθώς και τη νομοθεσία της ΕΕ για τα φυτοφάρμακα, και πέτυχε την απόρριψη νομοθεσίας των ΗΠΑ σχετικά με την επισήμανση της χώρας προέλευσης (COOL) στον ΠΟΕ. Λόγω των εμπορικών πιέσεων, η Επιτροπή εξακολουθεί να εγκρίνει τους ΓΤΟ παρά τις ευρείες αντιρρήσεις που εκφράζονται στην ΕΕ. Ο πρωταρχικός στόχος της ΣΟΕΣ είναι η εξάλειψη των φραγμών στο εμπόριο. Δεδομένου ότι οι δασμοί είναι σχετικά χαμηλοί μεταξύ ΕΕ και Καναδά, η ΣΟΕΣ αφορά κυρίως τους μη δασμολογικούς φραγμούς, δηλαδή τους αποκλίνοντες νόμους και τα πρότυπα στον τομέα της υγείας, της προστασίας του περιβάλλοντος και της ασφάλειας των τροφίμων. Η Επιτροπή έχει ήδη θυσιάσει διάφορα τέτοια πρότυπα προκειμένου να εξυπηρετήσει τα εμπορικά συμφέροντα, μεταξύ άλλων, και του Καναδά. Υπονόμευσε την οδηγία της ΕΕ για την ποιότητα των καυσίμων προκειμένου να δοθεί στον Καναδά η δυνατότητα να εξάγει καύσιμα από πετρελαιοφόρο αμμόλιθο, και τώρα προτείνει ακόμη και να τροποποιήσει παράνομα διατάξεις σχετικά με τους ενδοκρινικούς διαταράκτες στη νομοθεσία που σχετίζεται με τα φυτοφάρμακα. Η Επιτροπή ενήργησε προς το συμφέρον των καναδικών εταιρειών όταν απέσχε από την απαγόρευση του κυανίου στις διαδικασίες εξόρυξης, παρά την έκκληση του ΕΚ να προβεί σε απαγόρευση, και όταν πρόσφατα εξουσιοδότησε τη χρήση καρκινογόνων ουσιών σε βαφές (χρωμικός μόλυβδος) μολονότι οι εταιρείες της ΕΕ χρησιμοποιούν ασφαλέστερες εναλλακτικές λύσεις. Μια επίσημη συμφωνία της οποίας βασικός στόχος είναι η εξάλειψη των φραγμών στο εμπόριο πιθανότατα θα επιδεινώσει αυτήν την κατάσταση, ανεξάρτητα αν στα χαρτιά εκφράζονται διαβεβαιώσεις σχετικά με το δικαίωμα ρύθμισης. Η κατάσταση επιδεινώνεται περαιτέρω από τη χορήγηση δικαιωμάτων στους επενδυτές που τους δίνουν τη δυνατότητα να μηνύουν κράτη, ενώ οι δεσμεύσεις σχετικά με τα περιβαλλοντικά πρότυπα παραμένουν μη εκτελεστές. Η γνωμοδότηση της επιτροπής ENVI σχετικά με την TTIP, της 16ης Απριλίου 2015, παρέχει ένα εξαίρετο σημείο αναφοράς για την αξιολόγηση της ΣΟΕΣ. Δεν υπάρχει λόγος να υιοθετηθεί διαφορετική στάση προς Καναδά απ ό,τι προς τις ΗΠΑ σε μια εμπορική PA\1111965.docx 3/5 PE595.582v01-00
συμφωνία. Η ΣΟΕΣ περνά τις ακόλουθες κόκκινες γραμμές της γνωμοδότησης της ENVI (παράγραφοι 2, 5, 7, 9, 14 και 17): η αρχή της προφύλαξης δεν αναφέρεται αντ αυτού, η προφύλαξη εξαρτάται από την αναφορά σε διεθνείς συμφωνίες, καμία από τις οποίες δεν περιλαμβάνει την εν λόγω αρχή, η ρυθμιστική συνεργασία, ενώ είναι προαιρετική, δεν περιορίζεται σε σαφώς καθορισμένους τομείς όπου οι ΗΠΑ και η ΕΕ έχουν παρόμοια επίπεδα προστασίας ή όπου θα μπορούσε κανείς να αναμένει εναρμόνιση προς τα πάνω, αλλά περιλαμβάνει όλους τους τομείς, περιέχει διατάξεις σχετικά με τα ακόλουθα: o δημόσιες υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης διατάξεις που περιορίζουν de facto την ελευθερία των κυβερνήσεων να λαμβάνουν αποφάσεις πολιτικής, o ΓΤΟ διατάξεις που επιπλέον έχουν σχεδιαστεί με στόχο να υπονομεύσουν τους νόμους της ΕΕ για τους ΓΤΟ, την εφαρμογή τους και τη μελλοντική τους εξέλιξη, περιλαμβάνει συνεργασία για τα χημικά προϊόντα εμπλέκοντας με τον τρόπο αυτό έναν από τους ισχυρότερους αντιπάλους της REACH στην εφαρμογή της, περιλαμβάνει δημόσιες και κοινωνικές υπηρεσίες που περιλαμβάνονται σε αρνητικό κατάλογο, δεν περιέχει δεσμευτικές διατάξεις σχετικά με την καλή μεταχείριση των ζώων αντ αυτού προάγει την αύξηση των συναλλαγών χωρίς καμία κατάλληλη εγγύηση για την προστασία των ζώων, περιλαμβάνει το Σύστημα Επενδυτικών Δικαστηρίων (ICS), έναν μηχανισμό επίλυσης διαφορών που παρέχει στους ξένους επενδυτές μια παράλληλη δικαιοδοσία με την οποία μπορούν να αμφισβητούν τα κράτη και, με τον τρόπο αυτό, υπονομεύει σημαντικά τα κυριαρχικά δικαιώματα της ΕΕ και των κρατών μελών της. Η εφαρμογή της ΣΟΕΣ απειλεί να υπονομεύσει, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα πρότυπα που η επιτροπή ENVI θεώρησε θεμελιώδη (βλέπε παράγραφο 8): - μη έγκριση ενεργών ουσιών και μέγιστων ενωσιακών επιπέδων καταλοίπων για τα φυτοφάρμακα, - ρυθμιστικά μέτρα σχετικά με τους ενδοκρινικούς διαταράκτες, - τη συνολική προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά την ασφάλεια των τροφίμων, - την επίτευξη των στόχων της ΕΕ σχετικά με το κλίμα και την ενέργεια. Σε αντίθεση προς τις απαιτήσεις της επιτροπής ENVI (βλέπε παράγραφο 10), η ΣΟΕΣ: - μόνο εν μέρει προστατεύει τις γεωγραφικές ενδείξεις, - δεν διαθέτει διατάξεις για τη μείωση των αντιβιοτικών στην κτηνοτροφία, - δεν συμβάλλει στο ελάχιστο στην εφαρμογή των συμφωνιών του 1958 και του 1998 της ΟΕΕ/ΟΗΕ για τα αυτοκίνητα, - δεν προωθεί τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, - χρησιμοποιεί αρνητικούς καταλόγους όσον αφορά το δικαίωμα ρύθμισης στον τομέα της ενέργειας. PE595.582v01-00 4/5 PA\1111965.docx
Τέλος, δεν έχουν ακόμη καθοριστεί τα δικαιώματα του ΕΚ όσον αφορά την πλήρη ενημέρωσή του σε όλα τα στάδια μιας διεθνούς συμφωνίας, και είναι ασαφές κατά πόσον το ΕΚ έχει δικαιώματα ελέγχου και ποια είναι τα δικαιώματα αυτά όσον αφορά τις αποφάσεις της μεικτής επιτροπής ΣΟΕΣ ή την έκδοση δεσμευτικών ερμηνειών, ή τροποποιήσεων των πρωτοκόλλων ή παραρτημάτων (π.χ. όσον αφορά τις διατάξεις περί ισοδυναμίας στο πλαίσιο των υγειονομικών και φυτοϋγειονομικών μέτρων). ****** Η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων καλεί την Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συστήσει στο Κοινοβούλιο να αρνηθεί να παράσχει την έγκρισή του για το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για τη σύναψη της Συνολικής Οικονομικής και Εμπορικής Συμφωνίας (ΣΟΕΣ) μεταξύ του Καναδά, αφενός, και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφετέρου. PA\1111965.docx 5/5 PE595.582v01-00