Βιοποικιλότητα Το Νομικό πλαίσιο Δρ. Αγγελική Καλλία-Αντωνίου Αντωνίου, Δικηγόρος Εθνικό Κέντρο Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης
Προστασία της βιοποικιλότητας Σε Διεθνές Επίπεδο Σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο Σε Εθνικό Επίπεδο
ΣΕ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΠΙΠΕΔΟ
1. Σύμβαση Ramsar 1971:προστασία υγροτόπων διεθνούς σημασία κυρώθηκε: Ν.Δ. 191/20/1974 και Ν. 1751/1988 και 1950/1991 περιλαμβάνει 10 υγροτόπους Ειδικά μέτρα για 4 από τους 10: λίμνες Κορώνεια και Βόλβη λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου λίμνη Κερκίνη Δέλτα του Έβρου
2. Σύμβαση της Βόννης,, 1979 για τα μεταναστευτικά είδη άγριων ζώων, συμπεριλαμβανομένων των κητωδών, κυρώθηκε με τον Ν. 2719/1999. 3. Σύμβαση της Βέρνης,, 1979 για τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης κυρώθηκε με τον Ν.1135/1983.
4. Σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα,, 1992, κυρώθηκε με το Ν.. 2204/94 - διατήρηση βιοποικιλότητας, - αειφορική χρήση των συστατικών της στοιχείων - δίκαιος και ισότιμος επιμερισμός του οφέλους από την αξιοποίηση των γενετικών πόρων.
5. Πρωτόκολλο της Καρθαγένης για τη Βιοασφάλεια: βάσει της Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα Κυρώθηκε με τον.3233/2004 Διασφαλίζει ότι η μεταφορά, οχειρισμός και η χρήση των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών δεν θα έχει επιπτώσεις στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και στην υγεία του ανθρώπου
6. Σύμβαση της Βαρκελώνης για το Θαλάσσιο Περιβάλλον και την Παράκτια Περιοχή της Μεσογείου και Πρωτόκολλά της. ΗαναθεωρημένηΣύμβασητης Βαρκελώνης και το αναθεωρημένο Πρωτόκολλο για την προστασία από τις επίγειες πηγές ρύπανσης κυρώθηκαν από την Ελλάδα στις 10.03.2003.
Το Πρωτόκολλο για τις Ειδικά ΠροστατευόμενεςΠεριοχέςκυρώθηκεαπό την χώρα στις 26.01.1987 Το νέο Πρωτόκολλο για τις Ειδικά ΠροστατευόμενεςΠεριοχέςκαιτην Βιοποικιλότητα δεν έχει ακόμη κυρωθεί από τη χώρα μας.
7. Συμφωνία ACCOBAMS για την προστασία των κητωδών της Μαύρης Θάλασσας και της Μεσογείου. Η Ελλάδα έγινε μέλος της Συμφωνίας την 01.06.2001. 8. Με τον Ν. 3568/2007 κυρώθηκε η Σύμβαση για την ρύθμιση της φαλαινοθηρίας.
ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ
-Ειδική νομοθεσία -Γενικότερη νομοθεσία: Η υιοθέτηση στρατηγικών για Ατμοσφαιρική ρύπανση, θαλάσσιο περιβάλλον, ΑναθεώρησητηςΚοινήςΑλιευτικής (2002), και Αγροτικής Πολιτικής (2003), συνεισφέρουν στην διατήρηση της βιοποικιλότητας.
1. Οδηγία 79/409 Διατήρηση Άγριων Πτηνών Ενσωματώθηκε στην ελληνική έννομη τάξη: ΚΥΑ 414885/85 [ΦΕΚ 757Β], ΚΥΑ 366599/96 [ΦΕΚ 1188/Β, ΚΥΑ 294283/97 [ΦΕΚ 68/Β98]: Μέτρα για -τη διατήρηση όλων των ειδών πτηνών που διαβιούν στο φυσικό περιβάλλον. -την προστασία των ενδιαιτημάτων του.
Για τα είδη του Παραρτήματος Ι απειλούμενα ή ευάλωτα σε μείωση των πληθυσμών τους και για τα μεταναστευτικά είδη τα κράτη-μέλη οφείλουν να ανακηρύξουν ως Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) τις πλέον κατάλληλες περιοχές για να εξασφαλιστεί η επιβίωση και αναπαραγωγή των ειδών.
2. Οδηγία 92/43 Διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και της αυτοφυούς χλωρίδας και άγριας πανίδας. Ενσωματώθηκε στην ελληνική έννομη τάξη ΚΥΑ 33318/3028/1998 [ΦΕΚ1289/Β]: Διατήρηση της βιολογικής ποικιλότητας στα φυσικά και ημι-φυσικά ενδιαιτήματαπερίπου 200 τύποι-την άγρια πανίδα και τη χλωρίδα - περίπου 700 είδη φυτών και ζώων πλην των πτηνών, που καλύπτονται από την Οδηγία 79/409. Δημιουργία δικτύου Ειδικών Ζωνών Διατήρησης- Δίκτυο Natura 2000- όπου εντάσσονται οι ΖΕΠ.
3. Οδηγία-Πλαίσιο 2000/60 γιατανερά: Βελτίωση της κατάστασης των επιφανειακών υδάτων, των υδατικών οικοσυστημάτων και των χερσαίων που εξαρτώνται από το νερό. Σταδιακή εφαρμογή εως το 2015
4. Οδηγία 2001/42 [ΦΕΚ[ 1225/Β/2006] /2006] Εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων Ενσωματώνει τη περιβαλλοντική διάσταση από την φάση σχεδιασμού των τομεακών πολιτικών και προγραμμάτων μεγάλης κλίμακας που συνολικά ή εν μέρει εφαρμόζονται σε περιοχές του Δικτύου Natura 2000 ή που ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.
5. 1998 Η Ε. Επιτροπή Υιοθετεί την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη βιοποικιλότητα (βάση της Σύμβασης για την Βιολογική Ποικιλότητα) Σχέδια δράσης για προστασία των φυσικών πόρων τη γεωργία την αλιεία.
6. Αλιευτική πολιτική Κανονισμός 1967/2006: βιώσιμη εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων στη Μεσόγειο Θάλασσα, εφαρμόζει προληπτική προσέγγιση για την προστασία και διατήρηση των έμβιων υδρόβιων πόρων και των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Υπουργική Απόφαση 167378/07 (ΦΕΚ 241/Δ) ορίζονται οι ελληνικές θαλάσσιες περιοχές με λιβάδια Ποσειδωνίας (Posidonia oceanica), στις οποίες απαγορεύεται η αλιεία με συρόμενα εργαλεία, σε εφαρμογή του άρθ. 4 του Κανονισμού.
Κανονισμός 708/2007 μέτρα σχετικά με τη χρήση ξενικών και τοπικά απόντων ειδών στην υδατοκαλλιέργεια.
7. Το 2001 το Ε. Συμβούλιο στο Γκέτεμποργκ έθεσε ως στόχο την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας στην Ε. Ένωση έως το έτος 2010.
Το 2002 στην παγκόσμια διάσκεψη κορυφής για την αειφόρο ανάπτυξη οι ευρωπαίοι και άλλοι 130 αρχηγοί κρατών δεσμεύονται να μειώσουν τον ρυθμό απώλειας της βιοποικιλότητας μέχρι το 2010
Οι στόχοι για την ανάσχεση της βιοποικιλότητας ενσωματώθηκαν στην στρατηγική της Ε. Ένωσης για την αειφόρο ανάπτυξη
Το 2002 το 6ο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον θέτει ως προτεραιότητα τη διατήρηση της βιοποικιλότητας [Απόφαση 1600/2002]
Το 2006 η Ε. Επιτροπή με Ανακοίνωσή της αξιολογεί το επίπεδο επίτευξης του στόχου που τέθηκε στο Γκέτεμποργκ [Ανακοίνωση COM (2006)21, 22.5.2006] Καταλήγει στις ακόλουθες εκτιμήσεις: -Ανεπαρκές το δίκτυο NATURA:μεγάλο μέρος της βιοποικιλότητας δεν καλύπτεται από αυτό. Απαιτείται άσκηση πολιτικής για τη φύση και εκτός του δικτύου
Το δίκτυο καλύπτει 18% του εδάφους της ΕΕ15 - ανάγκη μεγαλύτερης ένταξης των στόχων στην γεωργική, αλιευτική και λοιπές ευρωπαϊκές πολιτικές
ΣΕ ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ
-το άρθρο 24 Συντάγματος -ο Ν.. 1650/1986 για την προστασία του Περιβάλλοντος Τροποποιήθηκε με Ν.3010/2002
Κάθε έργο ή δραστηριότητα που πρόκειται να πραγματοποιηθεί, εν μέρει ή στο σύνολο, σε περιοχές του δικτύου Natura 2000, υπόκειται σε έλεγχο και έγκριση από την Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩΔΕ και όχι από τις περιφερειακές υπηρεσίες, μέσωτουθεσμούτης Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης.
Από το 2001 έχουν θεσμοθετηθεί ως προστατευόμενες περιοχές: 1) Εθνικό πάρκο των λιμνών Κορώνειας, Βόλβης και Μακεδονικών Τεμπών, ΚΥΑ 6919/2004, 2) Υγρότοπος της Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου Αιτωλικού, ΚΥΑ 22306/2006 3) Εθνικό πάρκο υγροτόπου λίμνης Κερκίνης, ΚΥΑ 42699/2006 4) Εθνικό υγροτοπικό πάρκο Δέλτα Έβρου, ΚΥΑ 4110/2007, 5) Εθνικό πάρκο υγροτόπων Αμβρακικού, ΚΥΑ 11989/2008,
6) Εθνικό πάρκο Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (Δέλτα Νέστου Βιστωνίδας- Ισμαρίδας), ΦΕΚ 497/Δ/17.10.2008 7) Υγρότοπος Ψαλιδίου δήμου Κω ως περιοχή προστασίας της φύσης, ΠΔ 4.7.2006 8) Υγροτοπικές εκτάσεις της δυτικής Μήλου, ως περιοχή προστασίας της φύσης, ΚΥΑ 49567/2006 9) Η λίμνη Παμβώτιδα Ιωαννίνων ως περιοχή οικοανάπτυξης, ΚΥΑ 22943/2003 10) Υγρότοπος Σχινιά-Μαραθώνα ΠΔ 395 3.7.2000.
2 Εθνικά Θαλάσσια Πάρκα: α) Αλοννήσου-Βορείων Σποράδων (ΠΔ 519/1992) για την προστασία της μεσογειακής φώκιας β) Ζακύνθου (ΠΔ 906/1999, τροποποιήθηκε με το ΦΕΚ 1272/Δ/27.11.2003) για την προστασία της θαλάσσιας χελώνας Caretta Caretta.
- Το 2002 υιοθετήθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο Εθνική Στρατηγική για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη Το 2007 το ΥΠΕΧΩΔΕ με την υποστήριξη του ΕΚΠΑΑ ξεκίνησε την αναθεώρηση της ΕΣΑΑ σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της νέας αναθεωρημένης Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Αειφόρο Ανάπτυξη (2006). Η νέα Στρατηγική βρίσκεται στη φάση ολοκλήρωσής της.
- Η Ελλάδα ενώπιον του ΔΕΚ -προειδοποιητική επιστολή δενέχειορίσειεπαρκείςπροστατευόμενες περιοχές για τα αποδημητικά πτηνά (Οκτώβριος 2008)
- Στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2007-2013 Για την προστασία της βιοποικιλότητας προβλέπεται συνολικός προϋπολογισμός 180 εκ και Κοινοτική συμμετοχή 107 εκ Ειδικοί στόχοι: - διατήρηση οικοτόπων - ανάδειξη προστασία τοπίων - ενημέρωση και ευαισθητοποίηση κοινωνίας για προστασία βιοποικιλότητας
Ευχαριστώ για την προσοχή σας ankallia@auth.gr