ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΥΠΑΤΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΟΙΝΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Βρυξέλλες, 14.7.2016 JOIN(2016) 34 final 2016/0217 (NLE) Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τη σύναψη εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης της συμφωνίας για τη σύσταση του Διεθνούς Ιδρύματος ΕΕ-ΛΑΚ EL EL
1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Ιστορικό ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και οι χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής (ΛΑΚ) διατηρούν ιδιαίτερες σχέσεις από τότε που θεσπίστηκε η στρατηγική εταιρική σχέση κατά την πρώτη διπεριφερειακή διάσκεψη κορυφής των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεών τους στο Ρίο ντε Τζανέιρο το 1999. Ο κυριότερος συνομιλητής της ΕΕ στις χώρες ΛΑΚ την περίοδο 1999-2012 ήταν οι χώρες που συνιστούν την «Ομάδα του Ρίο». Από το 2012, η Κοινότητα των Κρατών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής (CELAC) ορίστηκε από τα κράτη μέλη της για να αντικαταστήσει την Ομάδα του Ρίο ως συνομιλητής της ΕΕ στη διαδικασία διπεριφερειακής διάσκεψης κορυφής και στρατηγικής εταιρικής σχέσης. Από το 1999, οι δύο περιοχές συνεργάστηκαν για την προώθηση κοινών συμφερόντων και αξιών, όπως επιβεβαιώθηκε στις συνόδους κορυφής της Μαδρίτης (2002), της Γκουανταλαχάρας (2004), της Βιέννης (2006), της Λίμας (2008), της Μαδρίτης (2010), του Σαντιάγκο της Χιλής (2013) και των Βρυξελλών (2015). Οι διαδοχικές σύνοδοι έχουν συμβάλει στη σταθερή εντατικοποίηση του πολιτικού διαλόγου και στην επίτευξη προόδου για την από κοινού αντιμετώπιση ευρέος φάσματος ζητημάτων, όπως η κλιματική αλλαγή, η μετανάστευση, η καταπολέμηση των παράνομων ναρκωτικών, η προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ισότητας των φύλων, η εκπαίδευση και πολιτιστικά θέματα, καθώς και στους τομείς της επιστήμης και της τεχνολογίας. Στόχοι του διεθνούς ιδρύματος ΕΕ-ΛΑΚ και συνάφεια με τις σχετικές πολιτικές Κατά την πέμπτη σύνοδο κορυφής ΕΕ-ΛΑΚ (Λίμα, 2008), οι ηγέτες και των δύο περιοχών αποφάσισαν να εξετάσουν τη σύσταση ενός διπεριφερειακού ιδρύματος για την προώθηση της συζήτησης σχετικά με τις κοινές στρατηγικές και δράσεις με στόχο την ενίσχυση της εταιρικής σχέσης και την αύξηση της προβολής της. Κατά την έκτη σύνοδο κορυφής (Μαδρίτη, 2010), οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων αποφάσισαν ότι θα πρέπει να συσταθεί ένα Ίδρυμα ΕΕ-ΛΑΚ, με τους ακόλουθους στόχους: να συνεισφέρει στην ενίσχυση της εταιρικής σχέσης ΕΕ-CELAC μέσω της συμμετοχής και της συμβολής της κοινωνίας των πολιτών και των λοιπών κοινωνικών φορέων να ενθαρρύνει την περαιτέρω αλληλογνωριμία και αλληλοκατανόηση μεταξύ των περιοχών και να ενισχύσει την αμοιβαία προβολή μεταξύ των δύο περιοχών, καθώς και της ίδιας της εταιρικής σχέσης. Η εν λόγω απόφαση πρέπει να εξεταστεί υπό το πρίσμα των υφιστάμενων ιδρυμάτων της ΕΕ για την προαγωγή των σχέσεων με την Ασία (το Ίδρυμα Ασίας-Ευρώπης (ASEF) και την Ευρωμεσογειακή περιοχή (το Ίδρυμα Anna Lindh για τον Διάλογο των Πολιτισμών). Το Ίδρυμα ΕΕ-ΛΑΚ σχεδιάστηκε ως ένα μέσο που θα συμβάλει στην ενίσχυση των διπεριφερειακών σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και της ΛΑΚ, σύμφωνα με τις προτεραιότητες και τις στρατηγικές που καθορίζονται στις σχετικές δηλώσεις των διασκέψεων κορυφής και τις διαδοχικές ανακοινώσεις της Επιτροπής, όπως οι ανακοινώσεις Μια ενισχυμένη εταιρική σχέση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Λατινικής Αμερικής (2005) 1 και Η Ευρωπαϊκή 1 COM(2005) 636 τελικό. EL 2 EL
Ένωσης και η Λατινική Αμερική: Εταιρική σχέση μεταξύ παγκόσμιων παραγόντων (2009) 2. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (Απρίλιος 2006) και η Κοινοβουλευτική Συνέλευση ΕΕ-Λατινικής Αμερικής (Δεκέμβριος 2007) εξέδωσαν ψηφίσματα υπέρ της δημιουργίας του Ιδρύματος. Το Ίδρυμα ΕΕ-ΛΑΚ συστάθηκε επίσημα στο Αμβούργο το 2011 ως νομικό πρόσωπο του γερμανικού αστικού δικαίου, ενόσω εκκρεμεί η πιθανή σύναψη μιας διεθνούς πράξης με στόχο τη μετατροπή του σε διεθνή οργανισμό. Είναι επιφορτισμένο με τα εξής καθήκοντα: να προωθεί και να συντονίζει προσανατολισμένες στα αποτελέσματα δραστηριότητες για τη στήριξη των διπεριφερειακών σχέσεων, με εστίαση στην υλοποίηση των προτεραιοτήτων που έχουν καθοριστεί στις συνόδους κορυφής ΕΕ- CELAC να ενθαρρύνει την συζήτηση σχετικά με τις κοινές στρατηγικές για την υλοποίηση των προτεραιοτήτων αυτών προωθώντας την έρευνα και μελέτες και να προωθεί καρποφόρες ανταλλαγές και νέες ευκαιρίες δικτύωσης μεταξύ της κοινωνίας των πολιτών και των λοιπών ενδιαφερομένων που συμμετέχουν στις διπεριφερειακές σχέσεις ή ενδιαφέρονται ενδεχομένως γι αυτές. Το Ίδρυμα μπορεί να αναλάβει πρωτοβουλίες σε συνεργασία με δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς, κυβερνήσεις των χωρών ΛΑΚ και της ΕΕ, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και άλλα θεσμικά όργανα και οργανισμούς της ΕΕ, καθώς και με διεθνείς και περιφερειακούς οργανισμούς. Κατά τα πρώτα τέσσερα έτη, το Ίδρυμα ανέλαβε ένα φάσμα δραστηριοτήτων στο πλαίσιο αυτό. Η απόφαση 2012/493/ΕΕ του Συμβουλίου εξουσιοδότησε την Επιτροπή να αρχίσει διαπραγματεύσεις για τη σύναψη διεθνούς συμφωνίας σχετικά με τη δημιουργία Ιδρύματος ΕΕ-ΛΑΚ ως διεθνούς οργανισμού, με μέλη την ΕΕ, τα κράτη μέλη της και τις χώρες ΛΑΚ. Οι διαπραγματεύσεις άρχισαν τον Δεκέμβριο του 2012 και διεξήχθησαν, από την πλευρά της ΕΕ, από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) εξ ονόματος της Επιτροπής. Ζητήθηκε η γνώμη των κρατών μελών καθ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο των συνεδριάσεων της ομάδας εργασίας του Συμβουλίου για τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική (COLAC). Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενημερωνόταν τακτικά καθ όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Κατά την έβδομη διάσκεψη κορυφής ΕΕ-ΛΑΚ/ πρώτη διάσκεψη κορυφής ΕΕ-CELAC (Σαντιάγο της Χιλής, 2013), οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων ζήτησαν την έγκαιρη ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων, οι οποίες ολοκληρώθηκαν δεόντως τον Ιανουάριο του 2015. Κατά τη δεύτερη διάσκεψη κορυφής ΕΕ-CELAC (Βρυξέλλες, Ιούνιος 2015), οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τη μονογράφηση της συμφωνίας για την ίδρυση του Διεθνούς Ιδρύματος ΕΕ-ΛΑΚ και δήλωσαν ότι αναμένουν «την ταχεία υπογραφή και έγκαιρη έναρξη ισχύος της». Η Ύπατη Εκπρόσωπος και η Επιτροπή θεωρούν ότι οι στόχοι που έθεσε το Συμβούλιο στις οδηγίες του σχετικά με τη διαπραγμάτευση της συμφωνίας έχουν επιτευχθεί και ότι το σχέδιο συμφωνίας μπορεί να υποβληθεί προς υπογραφή και σύναψη. Η CELAC και η ΕΕ επιδιώκουν από κοινού να υπογραφεί η συμφωνία κατά τη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών των δύο περιοχών στις 25-26 Οκτωβρίου στη Δομινικανή Δημοκρατία. Αυτή θα είναι η κατάληξη μιας δεκαετούς διαδικασίας κατά την οποία οι ηγέτες των 61 εν λόγω χωρών εργάστηκαν για τη δημιουργία και την εδραίωση του Ιδρύματος ΕΕ-ΛΑΚ ως διεθνούς οργανισμού που μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση της διαδικασίας εταιρικής σχέσης και στη βελτίωση της αμοιβαίας κατανόησης και προβολής. 2 COM(2009) 495 τελικό. EL 3 EL
Στόχος της παρούσας πρότασης Η παρούσα κοινή πρόταση αφορά τη νομική πράξη που εγκρίνει τη σύναψη της συμφωνίας εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η σύσταση του Ιδρύματος ως διεθνούς οργανισμού θα βελτιώσει την ικανότητά του να λαμβάνει χρηματοδότηση από τις χώρες μέλη του, πολλές από τις οποίες δεν είναι σε θέση να συμβάλουν οικονομικά σε αυτό, ενώ εξακολουθεί να διέπεται από το γερμανικό αστικό δίκαιο. Αποκτώντας το καθεστώς διεθνούς οργανισμού, το Ίδρυμα θα είναι επίσης σε θέση να μειώσει ορισμένες δαπάνες, να κάνει χρήση προνομίων και ασυλιών δυνάμει του διεθνούς δικαίου και να αξιοποιήσει καλύτερα τους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους του. Αυτό, με τη σειρά του, θα το βοηθήσει να διατηρήσει και να αναπτύξει περαιτέρω τις δραστηριότητές του προς στήριξη της εταιρικής σχέσης. 2. ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ Η κοινή πρόταση αποτελεί τη νομική πράξη για τη σύναψη της συμφωνίας. Η επιλογή της νομικής βάσης για τη σύναψη της συμφωνίας πρέπει να βασίζεται σε αντικειμενικούς παράγοντες που επιδέχονται δικαστικό έλεγχο, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται ο σκοπός και το περιεχόμενο του μέτρου. Ο στόχος της συμφωνίας είναι η σύσταση του Ιδρύματος ΕΕ-ΛΑΚ ως διεθνούς οργανισμού με νομική προσωπικότητα βάσει του δημόσιου διεθνούς δικαίου. Το Ίδρυμα θα συμβάλει στην ενίσχυση της εταιρικής σχέσης ΕΕ-CELAC, στην ενθάρρυνση της αμοιβαίας κατανόησης και στη βελτίωση της αμοιβαίας προβολής μεταξύ των δύο περιοχών. Το Ίδρυμα μπορεί να θεωρείται μέσο της κοινής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ διότι οι δραστηριότητές του συμβάλλουν στη σύγκλιση των δράσεων των κρατών μελών έναντι της περιοχής της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής, διασφαλίζοντας ότι η ΕΕ είναι σε θέση να προασπίσει τα συμφέροντα και τις αξίες της στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης μεταξύ των δύο περιοχών. Ειδικές δραστηριότητες του Ιδρύματος συμβάλλουν στον πολιτικό διάλογο μεταξύ της ΕΕ και της CELAC σε τομείς όπως η παγκόσμια διακυβέρνηση και η προώθηση της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου. Προηγούμενες σχετικές δραστηριότητες του Ιδρύματος περιλαμβάνουν μελέτες και σεμινάρια σχετικά με την ίδια τη στρατηγική εταιρική σχέση τη συνεργασία της ΕΕ και της ΛΑΚ ως εταίρων στην παγκόσμια διακυβέρνηση (π.χ. μελέτες με θέμα The EU and CELAC: Reinvigorating a strategic partnership («Η ΕΕ και η CELAC: Νέα ώθηση στη στρατηγική εταιρική σχέση») και Summit Diplomacy: Challenges and opportunities of the new regionalisms («Διπλωματία των συνόδων κορυφής: Προκλήσεις και ευκαιρίες των νέων περιφερειακών συστημάτων») ένα συνέδριο με θέμα «Η ΕΕ και ΛΑΚ: Δυνάμεις σε έναν πολυπολικό κόσμο ή εταίροι στην παγκόσμια διακυβέρνηση;» και ένα σεμινάριο με θέμα «Κίνα, Λατινική Αμερική και Καραϊβική και Ευρωπαϊκή Ένωση: Μια τριγωνική σχέση;»). Παρόμοιες δραστηριότητες θα πραγματοποιούνται όταν το Ίδρυμα καταστεί διεθνής οργανισμός. Υπό την έννοια αυτή, η συμφωνία επιδιώκει στόχους σχετιζόμενους με την ΚΕΠΠΑ. Το Ίδρυμα θα ενισχύσει επίσης τη συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και της ΛΑΚ, προωθώντας τις διαπολιτισμικές ανταλλαγές, ιδίως μέσω της διευκόλυνσης και της προώθησης της συμμετοχής και της συμβολής της κοινωνίας των πολιτών και άλλων κοινωνικών φορέων. Λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι ορισμένες χώρες μέλη της ΛΑΚ έχουν ήδη σημειώσει πρόοδο, και δεν εξαρτώνται πλέον από τη χορήγηση αναπτυξιακής βοήθειας, ενώ άλλες παραμένουν επιλέξιμες, το Ίδρυμα: θα ενισχύσει τον διάλογο σχετικά με τις πολιτικές και τη συνεργασία μεταξύ ΕΕ- CELAC όσον αφορά ορισμένες ή όλες τις χώρες ΛΑΚ σε βασικούς τομείς κοινού EL 4 EL
ενδιαφέροντος, όπως η έρευνα, η βιώσιμη ανάπτυξη, η κλιματική αλλαγή, η ανταγωνιστικότητα, η απασχόληση και η ανάπτυξη, καθώς και η ισότητα των φύλων θα αναλάβει τη διεξαγωγή ή θα στηρίξει την ανάλυση και τη έρευνα σε θέματα ενδιαφέροντος για την εταιρική σχέση και θα αναπτύξει και θα υποστηρίξει διπεριφερειακά δίκτυα και θα προωθήσει την ανταλλαγή γνώσεων και βέλτιστων πρακτικών μεταξύ τους. Λαμβανομένων υπόψη του σκοπού και του περιεχομένου της, η συμφωνία εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 37 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και των άρθρων 209 και 212 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Οι διαδικαστικές νομικές βάσεις για την υπογραφή της συμφωνίας είναι το άρθρο 218 παράγραφοι 5 και 8 δεύτερο εδάφιο της ΣΛΕΕ. 3. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Η υπογραφή της συμφωνίας δεν έχει άμεσες δημοσιονομικές επιπτώσεις, επειδή δεν υποχρεώνει την ΕΕ ή άλλα συμβαλλόμενα μέρη να καταβάλλουν χρηματοδοτικές συνεισφορές στο ίδρυμα. Αυτές θα είναι προαιρετικές. Ως χώρα υποδοχής που παραχωρεί προνόμια και ασυλίες βάσει της συμφωνίας περί της έδρας, η Γερμανία θα παράσχει (με δικά της έξοδα) κατάλληλα επιπλωμένους χώρους που ενδείκνυνται για χρήση από το Ίδρυμα, καθώς και τη συντήρηση, τις υπηρεσίες και την ασφάλεια των χώρων αυτών. Η Επιτροπή έχει καταβάλει χρηματοδοτικές συνεισφορές στο Ίδρυμα από τότε που συστάθηκε βάσει του γερμανικού αστικού δικαίου το 2011, και πιο πρόσφατα (μέσω του μηχανισμού εταιρικής σχέσης) το ποσό των 3 εκατ. EUR για τα δύο έτη από τον Οκτώβριο του 2015. Ορισμένες χώρες της ΛΑΚ και της ΕΕ, μεταξύ των οποίων και η Γερμανία ως χώρα υποδοχής, κατέβαλαν χρηματοδοτικές συνεισφορές σε περισσότερες από μία περιπτώσεις. Άλλες δεν είναι σε θέση να συνεισφέρουν έως ότου το Ίδρυμα καταστεί διεθνής οργανισμός και, συνεπώς, η σύναψη και η έναρξη ισχύος της συμφωνίας θα συμβάλουν στη βελτίωση της οικονομικής βιωσιμότητάς του. EL 5 EL
Κοινή πρόταση 2016/0217 (NLE) ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τη σύναψη εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης της συμφωνίας για τη σύσταση του Διεθνούς Ιδρύματος ΕΕ-ΛΑΚ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, και ιδίως το άρθρο 37, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 209 παράγραφος 2 και το άρθρο 212 παράγραφος 1, σε συνδυασμό με το άρθρο 218 παράγραφος 6 και το άρθρο 218 παράγραφος 8 δεύτερο εδάφιο, Έχοντας υπόψη την κοινή πρόταση της Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Έχοντας υπόψη τη σύμφωνη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Σύμφωνα με την απόφαση [XXX] του Συμβουλίου της 3, η συμφωνία για τη σύσταση του Διεθνούς Ιδρύματος ΕΕ-ΛΑΚ υπεγράφη στις, με την επιφύλαξη της σύναψής της σε μεταγενέστερη ημερομηνία. (2) Στόχος της εν λόγω συμφωνίας είναι η σύσταση του ιδρύματος ΕΕ-ΛΑΚ ως διεθνούς οργανισμού με νομική προσωπικότητα βάσει του δημόσιου διεθνούς δικαίου. (3) Η συμφωνία πρέπει να εγκριθεί εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (4) Όταν ενεργεί στο πλαίσιο του Ιδρύματος ΕΕ-ΛΑΚ, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της συντονίζουν τις θέσεις τους σύμφωνα με τις Συνθήκες και την αρχή της καλόπιστης συνεργασίας, ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ: Άρθρο 1 Η συμφωνία για τη σύσταση του Διεθνούς Ιδρύματος ΕΕ-ΛΑΚ εγκρίνεται εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το κείμενο της συμφωνίας επισυνάπτεται στην παρούσα απόφαση. Άρθρο 2 Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου ορίζει το πρόσωπο που εξουσιοδοτείται να προβεί, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην κατάθεση της πράξης έγκρισης που προβλέπεται στο άρθρο 24 της συμφωνίας, προκειμένου να εκφραστεί η συναίνεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να δεσμευθεί από αυτήν. 3 ΕΕ L,, σ.. EL 6 EL
Άρθρο 3 Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει στις [ ] 4. Βρυξέλλες, Για το Συμβούλιο [Ο Πρόεδρος][Η Πρόεδρος] 4 Η Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου θα δημοσιεύσει την ημερομηνία έναρξης ισχύος της συμφωνίας στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. EL 7 EL