Γεωθερμική ενέργεια και Τοπική Αυτοδιοίκηση Το παράδειγμα του γεωθερμικού πεδίου Αρίστηνου-Αλεξανδρούπολης

Σχεδιάζοντας τη Μετάβαση προς Ενεργειακά Αποδοτικές Πόλεις Εξοικονόμηση Ενέργειας σε επίπεδο Δήμων και Δημοτών 11 12 Ιουνίου 2015, Αθήνα Γεωθερμική ενέργεια και Τοπική Αυτοδιοίκηση Το παράδειγμα του γεωθερμικού πεδίου Αρίστηνου-Αλεξανδρούπολης Δρ Πασχάλης Δαλαμπάκης, Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός «ΔΗΜΗΤΡΑ» Ιωάννης Φαλέκας, Αντιδήμαρχος Τραϊανούπολης / Ενέργειας και Φυσικών Πόρων Δήμου Αλεξανδρούπολης 1/19

Ο.Τ.Α. ΚΑΙ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Από την ψήφιση του πρώτου νόμου (ν. 1475) για τη διαχείριση και αξιοποίηση των γεωθερμικών πεδίων της χώρας το 1984, μεγάλος αριθμός Ο.Τ.Α. επιχείρησαν να εμπλακούν διαχρονικά. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται: Δήμος Τυχερού (Έβρος), Δήμος Νιγρίτας (Σέρρες), Δήμος Σιδηροκάστρου (Σέρρες) Δημοσυνεταιριστική ΕΒΡΟΣ Α.Ε. ( Εβρος), Κοινότητα Λουτρού ( Εβρος), Δήμος Σαππών (Ροδόπη) Κοινότητα Νέας Κεσσάνης (Ξάνθης), Δήμος Τοπείρου (Ξάνθη), Δήμος Παγγαίου (Καβάλα) Δήμος Ηράκλειας (Σέρρες), Δήμος Θέρμης ( Θεσσαλονίκη) 1985-2014 1. Δήμος Νέστου (Καβάλα) Σε εξέλιξη η κατασκευή έργων υποδομής άντλησης-μεταφοράς και διανομής γ/θ ρευστών (max. ισχύς 10 MW). Προϋπολογισμός: 10.500.000 2014-2016 2. Δήμος Αλεξανδρούπολης ( Εβρος) Οριστικοποίηση μελετών και αδειοδοτήσεων. Έργα υποδομής άντλησης-μεταφοράς και διανομής γ/θ ρευστών (max. ισχύς 10 MW). Προϋπολογισμός: 4.500.000 2/19

ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΑΡΙΣΤΗΝΟΥ (ΒΕΒΑΙΩΜΕΝΟ ΚΑΙ ΠΙΘΑΝΟ) Οριοθέτηση Γ/Θ πεδίου 20 km 2 3/19

ΚΥΡΙΑ ΕΡΓΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ (1989-2014) : ΓΕΩΤΡΗΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ 5 ερευνητικές γεωτρήσεις μικρής διαμέτρου σε βάθος έως 460 m. 13 γεωτρήσεις παραγωγικών διαστάσεων σε βάθη 80-360 m. ύπαρξη 2 ανεξάρτητων ταμιευτήρων: (α) επιφανειακός, περιορισμένης έκτασης, σε βάθη 100-170 μ., (T=52 C). (β) κύριος σε βάθη 250-400 m (T=32 C - 92,5 C). ΑΑ-3Π ΑΑ-1Π ΕΒ-3 Κατασκευή από Ο.Τ.Α. Κατασκευή από ιδιώτες Κατασκευή από ΙΓΜΕ ΕΒ-3 (252 m, 92,2 C, 40 m 3 /h) (1994) ΑΑ-3Π (360 m, 89,3 C, 90 m 3 /h) (2013) AA-1Π (170 m, 52 C, 18 m 3 /h) (2004) 4/19

ΚΥΡΙΑ ΕΡΓΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ (1989-2014): ΔΟΚΙΜΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΒ-3 To 1994 έγινε η πρώτη δοκιμαστική άντληση στη γεώτρηση ΕΒ-3: Παροχή 40 m 3 /h, Τ=92,2 C Το 2004 αντλήθηκε η ΑΑ-1Π : Παροχή 18 m 3 /h, T=52 C ΑΑ-3Π Το 2013 αντλήθηκε η πλέον σημαντική γεώτρηση ΑΑ-3Π: παροχή 90 m 3 /h με Τ=89,3 C. ΑΑ-3Π Ο σχεδιασμός της πρώτης φάσης αξιοποίησης του πεδίου βασίστηκε σε αρχικές εκτιμήσεις για το πιθανό δυναμικό της ΑΑ-3Π στα 150 m3/h. 5/19

ΑΡΧΙΚΗ ΦΑΣΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ (2013-2016) ΑΑ-6Π Ο αρχικός σχεδιασμός εκμετάλλευσης του γεωθερμικού πόρου έγινε με βάση αξιοποιήσιμη παροχή 150 m 3 /h και αρχική θερμοκρασία 90 C. Οι κύριοι άξονες εφαρμογής είναι: η τηλεθέρμανση του συνόλου των κτιριακών εγκαταστάσεων τις οποίες στηρίζει ενεργειακά ο Δήμος Αλεξανδρούπολης (10%) και η αγροτική τηλεθέρμανση θερμοκηπίων κηπευτικών και παραγωγής μικροφυκών (40 στρμ.) (90%). Μία νέα παραγωγική γεώτρηση σε βάθος 550 μ. θα κατασκευαστεί σύντομα με στόχο την αύξηση των διαθέσιμων ενεργειακών φορτίων. Η μεταφορά, διακίνηση και επανέγχυση τόσο του γεωθερμικού ρευστού όσο και του νερού στα δίκτυα ανακυκλοφορίας θα γίνει μέσα από ένα εκτεταμένο δίκτυο προμονωμένων πλαστικών αγωγών συνολικού μήκους 18.530 m. 6/19

ΑΡΧΙΚΗ ΦΑΣΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ) ΤΗΛΕΘΕΡΜΑΝΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΑΝΘΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΗΝΟΥ Συνολική επιφάνεια 20 κτιρίων: 7665 m 2 Συνολική εγκατεστημένη ισχύς: 2044 kw Η θερμοκρασιακή διαφορά για τη θέρμανση των δημοτικών κτιρίων: ΔΤ= 15 Κ Η μέση ετήσια ποσότητα ρευστού για τα δημοτικά κτίρια: 51.000 m 3. Ετήσια κατανάλωση θερμικής ενέργειας: 876.000 kwh (123.000 kg πετρελαίου θέρμανσης). 7/19

ΑΡΧΙΚΗ ΦΑΣΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ) ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΗΛΕΘΕΡΜΑΝΣΗ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΑΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ Το διαθέσιμο θερμικό φορτίο για την αγροτική τηλεθέρμανση ανέρχεται στα 7,8 MW Ο υπολογισμός των θερμικών απωλειών ενός θερμοκηπίου γίνεται για θερμοκρασιακή διαφορά 19 C. Ισχύς θέρμανσης τυπικού θερμοκηπίου 5 στρ.: 960 ΚW Δυνατή η ενεργειακή υποστήριξη έως 40 στρ. θερμοκηπίων. Η θερμοκρασία προσαγωγής ορίζεται στους 65 C. Μετά τη χρήση το νερό θα επιστρέφει στη διάταξη απόρριψης σε θερμοκρασία ~30 C. 8/19

ΒΑΣΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ Ταυτόχρονη ζήτηση σε δύο θερμοκρασιακά επίπεδα: 85 C για τις ανάγκες των κτιρίων και 65 C για τις ανάγκες των θερμοκηπιακών μονάδων Εν σειρά εκμετάλλευση των γ/θ ρευστών ανάμεσα στα δύο αυτά επίπεδα Αρχικά το γ/θ ρευστό διέρχεται μέσω εναλλακτών ώστε στο δευτερεύον δίκτυο να παράγεται νερό της τάξης των 85 C. Στη συνέχεια διέρχεται μέσω εναλλάκτη σε σειρά, έτσι ώστε στο δευτερεύον δίκτυο των θερμοκηπίων να παράγεται νερό της τάξης των 65 C. Τελικώς η απόρριψη του γεωθερμικού ρευστού προς τη δεξαμενή επανέγχυσης στην ιδανική περίπτωση υπολογίζεται ότι θα γίνεται σε θερμοκρασία πλησίον των 32 C. 9/19

ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΩΝ ΤΩΝ ΔΙΑΚΙΝΟΥΜΕΝΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Χρήση Ετήσια Θερμική Ενέργεια [kwh] Ετήσια Ποσότητα Νερού [m 3 ] Πρωτεύον Κύκλωμα [Γεωθερμικό Ρευστό] Δευτερεύον Κύκλωμα (κλειστό δίκτυο προς καταναλωτές) Δημοτικά Κτίρια 876.000 51.000 Θερμοκηπιακές Εγκαταστάσεις (40 στρμ) 15.655.000 399.000 ΣΥΝΟΛΟ: 16.531.000,00 287.000 450.000 10/19

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Ο συνολικός προϋπολογισμός των έργων που αφορούν στη διαχείριση των γεωθερμικών ρευστών (Q=150 m 3 /h, T αρχ =88 C) για εγκατεστημένη ισχύ 9,6 MW ανέρχεται στα 4.000.000. Με βάση ένα ελάχιστο συντελεστή παραγωγής ενέργειας στο 60-70%% και συνυπολογίζοντας το ετήσιο κόστος λειτουργίας των έργων, το κόστος παραγωγής της γεωθερμικής KWh διαμορφώνεται στα 0,01. 11/19

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Πέραν των όποιων μικρών ή μεγάλων τεχνικών και οικονομικών προβλημάτων που μπορεί να υπάρξουν, οι δυνατότητες του γεωθερμικού πεδίου για ενεργειακή κάλυψη, όχι μόνον του αρχικού σχεδίου αξιοποίησης αλλά και άλλων πρόσθετων δυναμικών εφαρμογών σε ενδιάμεσες περιόδους, είναι πολύ μεγάλες. Οι βραχυπρόθεσμοι και μεσοπρόθεσμοι στόχοι του Δήμου Αλεξανδρούπολης είναι οι ακόλουθοι: 1. Προσέλκυση επενδυτικού ενδιαφέροντος στο πεδίο των θερμοκηπιακών καλλιεργειών. 2. Συμμετοχή της γεωθερμικής ενέργειας στις διεργασίες παραγωγής pellets σε Δημοτική μονάδα διαχείρισης και επεξεργασίας των φυτικών υπολειμμάτων του Δήμου. 3. Ξήρανση της λυματολάσπης της μονάδας βιολογικού καθαρισμού της ΔΕΥΑΑ. 4. Τηλεθέρμανση των οικισμών που βρίσκονται εντός ή εγγύς στο γεωθερμικό πεδίο. 12/19

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ (1) (ΑΣΤΙΚΗ ΤΗΛΕΘΕΡΜΑΝΣΗ) Έξι οικισμοί με συνολικό πληθυσμό 5.000 κατοίκων 13/19

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ (2) (ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ) 14/19

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ (3) (ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΗΛΕΘΕΡΜΑΝΣΗ) 15/19

Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας 16/19