9 Μαΐου 01 XHMEIA ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Απαντήσεις Θεμάτων Πανελληνίων Εξετάσεων Ημερησίων Γενικών Λυκείων ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α. β Α. δ Α4. β A5. α) 1) Κατά Arrhenius οι βάσεις ορίζονται ως οι ουσίες που όταν διαλυθούν στο νερό XHMEIA ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 9 Μαΐου 01 δίνουν, ενώ με βάση τη θεωρία των Bröhsted-Lowry βάσεις είναι οι ουσίες που μπορούν να δεχτούν ένα ή περισσότερα πρωτόνια. ) Η θεωρία των Bröhsted-Lowry ισχύει για οποιοδήποτε διαλύτη και αν διαλυθεί η βάση, ενώ του Arrhenius αναφέρεται στο νερό ως διαλύτη. ) Η θεωρία των Bröhsted-Lowry είναι πιο γενική από αυτή των Arrhenius και μπορεί να περιλαμβάνει στις βάσεις και ιόντα π.χ. β) 1) Ο ιοντισμός αναφέρεται σε ομοιοπολικές ενώσεις, ενώ η ηλεκτρολυτική διάσταση σε ιοντικές. ) Κατά τον ιοντισμό λαμβάνει χώρα αντίδραση των μορίων του διαλύτη (π.χ. νερού)προς σχηματισμό ιόντων, ενώ κατά τη διάσταση γίνεται απομάκρυνση των ιόντων του κρυσταλλικού πλέγματος. 1
ΘΕΜΑ B B 1. α) Λάθος Η w αυξάνεται με την αύξηση της θερμοκρασίας, καθώς οι αντιδράσεις ιοντισμού είναι ενδόθερμες και το ph γίνεται μικρότερο του 7 (ph<7) ωστόσο [OH] - = [H O + ] και το καθαρό νερό παραμένει ουδέτερο. β) Σωστό HS H O H S OH (βάση) HS H O S H Ο (οξύ) γ) Λάθος ασθενές: NH H O NH OH 4 K 10 K K K K 10 14 w NH bnh w 4 NH 5 4 Kb 10 NH 9 δ) Σωστό 1s s p s p 4s d 4p 6 6 10 1s s p s p d 4s 4p 6 6 10 15 η ομάδα 4s ε) Λάθος 4p Cl 1 1 CH C H CH HCL CH C H C H Ο C οξειδώνεται σχηματισμός δεσμού C-Cl O 1 C ανάγεται σχηματισμός δεσμού C-H XHMEIA ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 9 Μαΐου 01
B. α. Η η περίοδος περιλαμβάνει 8 στοιχεία, στοιχεία στον τομέα s και 6 στοιχεία στον τομέα p καθώς συνίσταται από τα στοιχεία που φέρουν e στη στοιβάδα Ln. 6 L:s p β. z 7 1s s p s p d 4s 1s s p s p d 4s 6 6 7 6 6 7 Τομέας d κατά την ηλεκτρονιακή δόμηση τοποθετούνται (τελευταία) e σε υποστοιβάδα d. Περίοδος 4η με e σθένους στην 4s υποστοιβάδα Ομάδα 9η ή III περιλαμβάνει 7 e στην υποστοιβάδα d και e στην υποστοιβάδα 4s. Θέμα Γ Γ1. α. A : HCOOH μεθανικό οξύ (διασπά NaCO - αποχρωματίζει KMnO 4 HSO 4) : HCHO (ανάγει Fehling και το προϊόν HCOOH αποχρωματίζει ά XHMEIA ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 9 Μαΐου 01 :CHCHOH ό KMnO4HSO 4) (αντιδρά με NaOH δίνει CHI, με KCrO 7 HSO 4 πλήρως δίνει το αντίστοιχο CHCOOH (Δ) ) Δ: CHCOOH ( CHCHOH CHCOOH ό οξύ O E : CHCHO (ανάγει ollens, με NaOH δίνει CHI ) ΰ )
Γ1. β. i) HCHO CuSO 5NaOH HCOONa Na SO Cu O H O 4 4 ii) CH CH OH 4I 6NaOH CHI HCOONa 5NaI 5H O iii) CH CHO AgNO NH CH COONH Ag NH NO 4 4 iv) CH CH OH K Cr O 8H SO CH COOH Cr SO K SO 11H O 7 4 4 4 Γ. OH O CH CH C HCH Ψ: CHCHC CH Χ: CH CH C CN Λ: CHCH C HCH Φ: OH Cl CH Μ: Mg Cl CH CH C H CH OH Σ: CH CH C CH CH CH CH CH O Mg Cl Θ: CHCH C CH CH CH CH CH XHMEIA ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 9 Μαΐου 01 4
Γ. Έστω: x mol COOK και y mol CHCOOH 1 ο y μέρος εξουδετέρωση mol CH COOH το COOK δεν αντιδρά με ΚΟΗ. nkoh 0,M0,1L 0,0mol CHCOOH KOH CHCOOK HO y 0,0 mol Άρα y 0,04 mol CHCOOH στο αρχικό x ο μέρος οξείδωση mol COOK το CHCOOH δεν οξειδώνεται από KMnO 4 HSO4 nkmno 4 0,M0,L 0,04mol COOK KMnO 8H SO 10CO MnSO 6K SO 8H O 5 4 4 4 4 5mol απαιτούν mol XHMEIA ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 9 Μαΐου 01 x mol απαιτούν 0,04mol x 50,04 x 0,mol Άρα 0, mol COOK στο αρχικό διάλυμα. ΘΕΜΑ 1. nchcooh 0,M 0,05L 0,01mol n 0,M 0,05L 0,01mol NOH 5
CH COOH NOH CH COONH O 0, 01mol 0,01mol -0,01mol -0,01mol 0,01mol - - 0,01mol 0, 01mol c CHCOON 0,1M 0,1L CH COONCH COO N 0,1Μ 0,1Μ 0,1Μ CH COO CH COO 0,1Μ x x x 0,1 x x x 14 x x w 10 Kb όμως Kb 10 5 0,1x 0,1 K 10 x 0,1 9 5 5 10 x 10 δηλαδή 10 ά ph 9 άρα. n 0,M 0,05L 0,01mol CHCOOH n 0,M0,4L0,0mol NOH 9 CH COOH NOH CH COONH O 0, 01mol 0,0mol -0,01mol -0,01mol 0,01mol - 0,01mol 0,01mol 0, 01mol c CHCOON 0,01M έ η επίδραση του στον καθορισμό του ph 1L παρουσία ισχυρής βάσης 0, 01mol c N 0,01M 1L XHMEIA ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 9 Μαΐου 01 6
N 10 10 10 άρα poh = και ph = 1. n 0,5L0, 0,1 mol CHCOOH n 0,5L0,M 0,1 mol n HCL NOH 0,15 mol NOH HCl NCl H O 0,15 mol 0,1 mol 0,1 mol 0,1 mol 0,1 mol 0,05mol - 0,1 mol o NαCl δεν αντιδρά CH COOH NOH CH COONH O 0,1mol 0,05mol -0,05mol -0,05mol 0,05mol 0,05mol - 0,05mol XHMEIA ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 9 Μαΐου 01 0, 05mol c 0, 05M CHCOOH 1L 0, 05mol cchcoon 0,05M 1L CHCOONCHCOO N 0, 05 0,05Μ 0,05Μ CHCOOHOCHCOO HO 0,05M 0,05M - y y y 0,05 - y 0,05 y y 0,05 yy 0,05 y 5 5 Kα y y10 M άρα 10 άρα ph 5 0,05 y 0,05 7
4. α. N.. 0mL Ι.Σ. c c CHCOOH CHCOOH NOH NOH 0, M 0, M 0mL CHCOOH CHCOOH 0mL n 0, M 0, 0L 0, 004mol CHCOOH n 0, M 0, 01L 0, 00mol CH COOH NCH COON O 0,004mol 0,00mol -0,00mol -0,00mol 0,00mol 0,00mol 0,00mol c c CHCOOH CHCOO 0,00 0,00 CH COOH O CH COO O 0,00 0,00 λ λ λ 0,00 0,00 0,00 0,00 5 άρα HO 10 M 0, 00 0,00 ά ph 5 και η καμπύλη () αντιστοιχεί στο CH COOH λ XHMEIA ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 9 Μαΐου 01 8
β. Για το ΗΒ στο Ι.Σ. 0mL και 0mL N.. CHCOOH c 0mL 0,M 0mL c 0,M HB Ό 10mL ph 4 HB πρναοη n 0,0L0,M 0,004mol HB n 0,01L 0,M 0,00mol 0,004mol 0,00mol -0,00mol -0,00mol 0,00mol 0,00mol - 0,00mol c c HB NαB 0,00 0,00 ph 4 HO 10 N N 4 0,00 0,00 0,00 XHMEIA ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 9 Μαΐου 01 0,00 0,00 -κ κ κ 0,00 0,00 0,00 0,00 10 0,00 0,00 4 10 4 κ 9
γ. Για το ισοδύναμο σημείο n 0,0,0L 0,004 mol H n 0,M0,0L0,004 mol NOH H N N H O 0, 004 mol 0,004 mol 0,004 mol 0,004 mol 0,004 mol 0,004 mol 0,004 mol cn B 0,1 M 0,04 L NB N B 0,1 M 0,1 M 0,1 M H O H OH 0,1 M Φ Φ 0,1 Φ Φ Φ 14 Kw 10 b 10 4 KHB 10 b 0,1 0,1 10 0,1 10 5,5 άρα 10 10 άρα poh=5,5 και ph 8,5 XHMEIA ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 9 Μαΐου 01 10