Δοσιμέτρηση προσωπικού στην Πυρηνική Ιατρική

Δοσιμέτρηση προσωπικού στην Πυρηνική Ιατρική Ε.Καρίνου Τμήμα Δοσιμετρίας, ΕΕΑΕ www.eeae.gr THERANOSIS: Ο ρόλος της Πυρηνικής Ιατρικής στις εξατομικευμένες θεραπείες του καρκίνου, 18 Μαΐου 2013

Ακτινοπροστασία στην πυρηνική ιατρική ασθενής/ εξεταζόμενος πληθυσμός περιβάλλον προσωπικό

Προσωπικό προσωπικό

Τα πιο συνηθισμένα ισότοπα Για διάγνωση: Εκπομπός γάμα 99m Tc, 111 In, 123 I, 131 I, 201 Tl, 133 X, Εκπομπός + 18 F, 11 C, 13 N, 15 O, ( 64 Cu, 82 Rb, 86 Y, 124 I, ) Για θεραπεία: Εκπομπός - 90 Y, 131 I, 32 P, 89 Sr, 153 Sm, 169 Er, 177 Lu, 186 Re,

Χαρακτηριστικά των πιο συνηθισμένων ισοτόπων Ισότοπο Ενέργεια (kev) Tc-99m 140.5 4.6 F-18 (φωτόνια δίδυμης γέννεσης) 511 7.5 HVL σε ιστό (cm) Διάγνωση Ισότοπο Max E ß (MeV) Μέση E ß (MeV) Y-90 2.3 0.9 11 F-18 0.63 0.25 2.3 Μέγιστη εμβέλεια σε ιστό (mm) Θεραπεία

Πηγές έκθεσης σε εργαζόμενους στην πυρηνική ιατρική Κίνδυνος εσωτερικής μόλυνσης Για όλα τα ραδιοϊσότοπα, ειδικά για το ιώδιο (πτητικό) Και. D 0 / 20 2

Πηγές έκθεσης σε εργαζόμενους στην πυρηνική ιατρική Κίνδυνοι εξωτερικής έκθεσης Ακτινοβόληση του σώματος και των άκρων κατά το χειρισμό ραδιενεργών πηγών Γεννήτρια Φιαλίδιο έκλουσης Επισήμανση με Tc-99m Φιαλίδιο επισήμανσης Τα χέρια εκτίθενται ιδιαίτερα στην πυρηνική ιατρική Χορήγηση για διαγνωστικές εφαρμογές Έκθεση του σώματος και από τον ασθενή/εξεταζόμενο

Ατομική Δοσιμέτρηση Οφέλη: επιβεβαίωση της σωστής μεθοδολογίας και τακτικής στην εργασία μέσο για εξεύρεση νέων μεθοδολογιών εργασίας για μεμονωμένους εργαζόμενους, αλλά και ομάδες εργαζομένων μέσο πληροφόρησης σε περίπτωση ατυχήματος παροχή στοιχείων για ιατρικούς και νομικούς λόγους παροχή στοιχείων για επιδημιολογικές μελέτες.

Εσωτερική δοσιμέτρηση In vitro μετρήσεις β - (και a) (θεραπεία) Υγρός σπινθηριστής In vivo μετρήσεις γ (και β + ) (απεικόνιση) Μετρήσεις ολόσωμης ακτινοβόλησης(wbc)

Εξωτερική δοσιμέτρηση Εξωτερική ατομική δοσιμέτρηση σώματος με TLDs Το αντίστοιχο λειτουργικό μέγεθος, Hp(10) Εξωτερική ατομική δοσιμέτρηση άκρων με TLDs Το αντίστοιχο λειτουργικό μέγεθος, H p (0,07) Στην πράξη χρησιμοποιούνται δοσίμετρα καρπού και δακτύλων ΠΡΕΠΕΙ να φέρονται στο σημείο που θα λάβει τη μεγαλύτερη δόση!

ΕίδηTLD για δοσιμετρία άκρων Σε περιπτώσεις που γνωρίζουμε ότι στο χώρο εργασίας δεν υπάρχουν χαμηλής ενέργειας σωμάτια βήτα συνιστάται η χρήση των TLD (LiF:Mg, Ti) γιατί είναι πιο εύκολα στη μέτρησή τους (1) Εάν η συνεισφορά των ποζιτρονίων στην καταγραφή του Hp(0.07) για τους εργαζόμενους στα PET δεν μπορεί να αγνοηθεί τότε «λεπτοί» ανιχνευτές TL, όπως για παράδειγμα MCP-Ns, είναι πιο κατάλληλο να χρησιμοποιηθούν για τις δοσιμετρικές εφαρμογές. Εάν πιο λεπτοί ανιχνευτές δεν χρησιμοποιηθούν τότε μπορεί να γίνει υποεκτίμηση της δόσης μέχρι και 30% για το 18 F. Αυτή η υποεκτίμηση προστίθεται στην υποεκτίμηση που μπορεί να γίνει από τη λάθος τοποθέτηση του δοσιμέτρου για τον προσδιορισμό της μέγιστης τιμής του Hp(0.07) (2). (1) Ginjaume et al. Comparison of two extremety dosemeters based on LiF:Mg,Cu,P thin detectors for mixed beta-gamma fields. Radiat. Prot. Dosim. 120, No. 1-4, 316 320 (2006). (2) Ginjaume et al. Comparison of TLD-100 and MCP-Ns for use as an extremity dosemeter for PET nuclear medicine staff. Radiat. Prot. Dosim. 43, 607 610 (2008).

Είδη δοσιμέτρων που χορηγεί το ΤΔ της ΕΕΑΕ Δοσίμετρα σώματος (δύο παστίλιες πίσω από Αl φίλτρο και ανοικτό παράθυρο για την εκτίμηση του Hp(10) και Hp(0.07), Δοσίμετρα καρπού (μία παστίλια καθόλου φίλτρα για την εκτίμηση του Hp(0,07)) και Δοσίμετρα δακτύλων (για βήτα: δύο διαφορετικές παστίλιες, Al φίλτρο και για γάμα: μία παστίλια και φίλτρο πλαστικό για την εκτίμηση του Hp(0,07)) 12

Relative response Ασκήσεις διασύγκρισης (2007) Response and limit of uncertainties for reference fields Δοσίμετρα άκρων lower limit of uncertainty upper limit of uncertainty 2,0 1,0 0,0

λόγος μετρούμενης δόσης/δόση αναφοράς Ασκήσεις διασύγκρισης για δοσίμετρα άκρων - 2009 2,50 Σειρά κατάταξης του εργαστηρίου: 1η 2,00 1,50 1,00 upper limit lower limit Wrist ring_γ ring_β_γ 0,50 0,00 1 10 100 1000 δόση αναφοράς (msv) β ακτινοβόληση 14

Δόσεις άκρων (δοσίμετρα καρπού) Δοσίμετρα καρπού, Πυρηνική Ιατρική Μέση Ετήσια Δόση (msv) δοσιμετρούμενοι δοσιμετρούμενοι με Hp(0.07)>=1.0 msv 67,10 19,01 8,80 12,67 10,98 9,94 9,31 1,26 1,30 1,00 1,94 1,49 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Πηγή: Εθνικό Αρχείο Δόσεων, ΕΕΑΕ

Δόσεις άκρων (δοσίμετρα δακτύλου) Δοσίμετρα δακτύλων, Πυρηνική Ιατρική Μέση Ετήσια Δόση (msv) δοσιμετρούμενοι δοσιμετρούμενοι με Hp(0.07)>=1.0 msv 28,64 27,25 18,20 12,90 14,35 11,22 7,56 8,52 6,14 5,38 8,70 3,20 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Πηγή: Εθνικό Αρχείο Δόσεων, ΕΕΑΕ

Δοσιμετρία άκρων στην πυρηνική ιατρική κάτω από 150 msv/έτος μεταξύ 150-500 msv/έτος πάνω από 500 msv/έτος Για τις διαγνωστικές εξετάσεις: 51% των εργαζόμενων που συμμετείχαν στο πρόγραμμα ORAMED είχαν δόσεις πάνω από 150 msv (3/10 του ετήσιου ορίου) 20% των εργαζομένων ξεπέρασαν το όριο των 500 msv. Η δοσιμέτρηση των άκρων είναι αναγκαία στην πυρηνική ιατρική.

Χρήση κατάλληλου δοσιμέτρου για τα άκρα καταγραφή μέγιστης δόσης!!!

Χρήση κατάλληλου δοσιμέτρου για τα άκρα Η καλύτερη θέση δοσιμέτρησης είναι η άκρη του δείκτη, ΑΛΛΑ δεν είναι εύκολα εφικτή η δοσιμέτρηση εκεί με δοσίμετρα τύπου δακτυλίδι Η βάση του δείκτη του μη πρωτεύοντος χεριού με τον ανιχνευτή τοποθετημένο προς το εσωτερικό του χεριού προτείνεται σαν την πιο κατάλληλη θέση για τη δοσιμέτρηση των άκρων στην πυρηνική ιατρική Προσωπικές συνήθειες!!!

Yπολογισμός μέγιστης δόσης 2.5 3.1 2 15 30 22 5.5 10 9.4 6.0 7 14 22 18 20 17 Διαγνωστικές εξετάσεις Θεραπευτικές εφαρμογές Μία χοντρική εκτίμηση της μέγιστης δόσης στα χέρια μπορεί να γίνει πολλαπλασιάζοντας την ένδειξη του δοσιμέτρου που φέρεται στη βάση του δείκτη του μη πρωτεύοντος χεριού με τον παράγοντα 6.

Θωράκιση Η θωράκιση των φιαλιδίων και των συρίγγων είναι απαραίτητη, αλλά από μόνη της δεν εξασφαλίζει χαμηλές δόσεις

Ακτινοπροστατευτικά μέσα Τα διάφορα μέσα για την αύξηση της απόστασης μεταξύ δακτύλων και πηγής (π.χ. λαβίδες), είναι πολύ αποτελεσματικά για τη μείωση της δόσης

Εκπαίδευση Η κατάρτιση και η εκπαίδευση σχετικά με τις σωστές πρακτικές (π.χ. σχεδιασμός διαδικασίας, επανάληψη διαδικασιών με τη χρήση μη ραδιενεργών πηγών, εκτίμηση δόσεων) είναι παράγοντες σημαντικοί για τη μείωση της δόσης.

Χρόνος Τικ Τακ! Η γρήγορη εργασία δεν είναι επαρκής για τη μείωση της δόσης. Ο συνδυασμός της χρήσης θωρακίσεων και της αύξησης της απόστασης είναι μέθοδοι πολύ αποτελεσματικές για τη μείωση της δόσης.

Παραδείγματα καλών πρακτικών Προετοιμασία Tc-99m Προετοιμασία F-18 Χορήγηση Tc-99m Χορήγηση F-18 25

Παραδείγματα καλών πρακτικών Y-90 26

Παραδείγματα κακών πρακτικών ΠροετοιμασίαTc-99m Μη θωρακισμένο φιαλίδιο και σύριγγα Προετοιμασία F-18 Μη θωρακισμένη σύριγγα, ο αντίχειρας άμεσα εκτεθειμένος ΧορήγησηTc-99m Χορήγηση F-18 Μη θωρακισμένη σύριγγα Το αριστερό χέρι κρατά μέρος της βελόνας 27

Παραδείγματα κακών πρακτικών Y-90 Η μέγιστη δόση για αυτόν τον εργαζόμενο ήταν 16 φορές μεγαλύτερη από τη μέση τιμή των άλλων 30 που συμμετείχαν στο πρόγραμμα μέτρησης T7HF2 28

Παραδείγματα κακών πρακτικών Y-90 Η μέγιστη δόση για αυτόν τον εργαζόμενο ήταν 52 φορές μεγαλύτερη από τη μέση τιμή των άλλων 30 που συμμετείχαν στο πρόγραμμα μέτρησης 29

Αριθμός δοσιμετρούμενων Πυρηνική ιατρική Αριθμός δοσιμετρούμενων δοσιμετρούμενοι δοσιμετρούμενοι με δόση Hp(10)> 0.1 msv 797 829 854 867 876 866 814 751 669 648 664 708 317 336 329 360 400 399 413 370 461 430 401 400 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Πηγή: Εθνικό Αρχείο Δόσεων, ΕΕΑΕ

Δόσεις σώματος (εξωτερική ακτινοβόληση) δοσιμετρούμενοι Πυρηνική ιατρική Μέση Ετήσια Δόση (msv) δοσιμετρούμενοι με δόση Hp(10)>= 0.1 msv 1,55 1,06 1,29 1,28 1,10 0,95 1,12 1,22 1,10 1,02 0,99 1,20 0,50 0,67 0,63 0,56 0,50 0,56 0,61 0,47 0,54 0,49 0,72 0,59 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Πηγή: Εθνικό Αρχείο Δόσεων, ΕΕΑΕ

Δόσεις σώματος (εξωτερική ακτινοβόληση) δοσιμετρούμενοι Πυρηνική ιατρική, Ιατροί Μέση Ετήσια Δόση (msv) δοσιμετρούμενοι με δόση Hp(10)>= 0.1 msv 1,10 1,10 1,14 1,15 0,88 0,89 0,88 0,85 0,84 0,94 0,90 0,96 0,49 0,65 0,49 0,51 0,47 0,47 0,60 0,45 0,51 0,47 0,54 0,54 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Πηγή: Εθνικό Αρχείο Δόσεων, ΕΕΑΕ

Δόσεις σώματος (εξωτερική ακτινοβόληση) Πυρηνική ιατρική, Νοσηλευτικό προσωπικό Μέση Ετήσια Δόση (msv) δοσιμετρούμενοι δοσιμετρούμενοι με δόση Hp(10)> =0.1 msv 1,39 1,17 1,15 1,02 0,93 0,94 0,80 0,77 0,75 0,58 0,59 0,63 0,53 0,38 0,38 0,34 0,28 0,41 0,44 0,24 0,26 0,26 0,39 0,30 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Πηγή: Εθνικό Αρχείο Δόσεων, ΕΕΑΕ

Δόσεις σώματος (εξωτερική ακτινοβόληση) Πυρηνική ιατρική, Τεχνολόγοι Μέση Ετήσια Δόση (msv) δοσιμετρούμενοι δοσιμετρούμενοι με δόση Hp(10)> =0.1 msv 2,29 1,77 1,22 1,48 1,40 1,16 1,45 1,50 1,40 1,29 1,24 1,17 1,43 0,61 0,81 0,92 0,75 0,65 0,75 0,76 0,65 0,73 0,64 0,83 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Πηγή: Εθνικό Αρχείο Δόσεων, ΕΕΑΕ

Δόσεις σώματος (εξωτερική ακτινοβόληση) Πυρηνική Ιατρική, ΜΕΔ (msv) 2012 δοσιμετρούμενοι με Ηp(10)>=0.1 δοσιμετρούμενοι 1,43 1,15 0,83 0,75 0,54 0,30 γιατροί τεχνολόγοι νοσηλευτές Πηγή: Εθνικό Αρχείο Δόσεων, ΕΕΑΕ

Σ Hp(10) msv Άθροισμα καταγραφόμενων δόσεων με το μήνα 300 ΤΕΧΝΟΛΟΓΟΙ 250 200 150 2010 2011 2012 100 50 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 μήνας

Ημερίδα με θέμα την αναθεώρηση του Ευρωπαϊκού ρυθμιστικού πλαισίου για τη ραδιολογική και πυρηνική ασφάλεια Η ΕΕΑΕ διοργανώνει το απόγευμα της Δευτέρας 20 Μαΐου 2013 ημερίδα με θέμα «Αναθεώρηση του Ευρωπαϊκού ρυθμιστικού πλαισίου στη ραδιολογική και πυρηνική ασφάλεια απόψεις των ρυθμιστικών αρχών στο πλαίσιο τεσσάρων διαδοχικών Προεδριών του Συμβουλίου της Ε.Ε.». Η ημερίδα διοργανώνεται σε συνεργασία με το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΤΕΕ) του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας, στο πλαίσιο διμερούς συμφωνίας επιστημονικής και τεχνικής συνεργασίας. Η ημερίδα θα πραγματοποιηθεί στο ξενοδοχείο Crowne Plaza, Μιχαλακοπούλου 50, Αθήνα (αίθουσα Σωκράτης).

Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας