Αποτελέσματα έρευνας κοινής γνώμης για τη χρήση νερού και εναλλακτικών πηγών Κ. Νουτσόπουλος, Επικ. Καθηγητής ΕΜΠ Εκπαιδευτικό υλικό προγράμματος
«Η παρούσα έρευνα έχει συγχρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο ΕΚΤ) και από εθνικούς πόρους μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ) Ερευνητικό Χρηματοδοτούμενο Έργο: ΘΑΛΗΣ. Επένδυση στην κοινωνία της γνώσης μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου.»
Στόχος της έρευνας Στόχος Μία ποσοτική έρευνα καταγραφής δεδομένων σχετικά με την υφιστάμενη χρήση του νερού και των εναλλακτικών πηγών νερού, καθώς και την αναγνωρισιμότητα / ορατότητα των κεντρικών εννοιών που διατρέχουν το ερευνητικό έργο Υδρόπολη (όπως γκρι νερό) και την πρόθεση χρήσης των νέων σχετικών τεχνολογιών.
Μεθοδολογία Κατασκευή ερωτηματολογίου χρήση 118 μεταβλητών χρήση απλών και πολλαπλών ερωτήσεων χρήση μεγάλου αριθμού δημογραφικών μεταβλητών Πιλοτική εφαρμογή ερωτηματολογίου εφαρμογή σε 50 νοικοκυριά διόρθωση ασαφών διατυπώσεων ομαλή κατανομή του χρόνου Δειγματοληψία και συλλογή δεδομένων 801 νοικοκυριά χρονική περίοδος: 7/6/2013-31/7/2013 πεδίο της έρευνας: οι περιοχές της Περιφέρειας Αττικής και των Νήσων Αιγαίου μέθοδος της στρωματοποιημένης δειγματοληψίας (στρώματα της έρευνας οι πέντες γεωγραφικές περιοχές του πολεοδομικού συγκροτήματος της πρωτεύουσας, το υπόλοιπο Αττικής και οι Νήσοι Αιγαίου). από κάθε στρώμα επελέγη τυχαίο δείγμα (μέσω γεννήτριας τυχαίων αριθμών)
Περιβαλλοντικές στάσεις & αντιλήψεις 41 32 Ενημερωμένοι 55% 14 13 Μη ενημερωμένοι 45% Πολύ ενημερωμένος/η Αρκετά ενημερωμένος/η Όχι και τόσο ενημερωμένος/η Καθόλου ενημερωμένος/η Μιλώντας γενικά, για τα θέματα του περιβάλλοντος, πόσο ενημερωμένος/η θα λέγατε ότι είστε;
Περιβαλλοντικές στάσεις & αντιλήψεις Ατμοσφαιρική ρύπανση Συσσώρευση αποβλήτων Έλλειψη νερού / Λειψυδρία Αποψίλωση των δασών Κλιματική αλλαγή Εξαφάνιση ειδών χλωρίδας και πανίδας Ερημοποίηση Μόλυνση υδάτων / θαλασσών Εξάντληση φυσικών πόρων Αύξηση παγκόσμιου πληθυσμού Μείωση των ενεργειακών πόρων ΔΓ/ΔΑ 2,4 2,2 1,8 1,6 1,2 0,6 14,0 11,2 10,0 8,6 28,9 57,5 Από τα παραπάνω περιβαλλοντικά προβλήματα, ποια κατά τη γνώμη σας θα λέγατε ότι είναι τα σημαντικότερα; (Σύνολο δείγματος, πολλαπλές απαντήσεις,%)
Περιβαλλοντικές στάσεις & αντιλήψεις Ανακύκλωση (γυαλιού, εφημερίδων, αλουμινένιων συσκευασιών αναψυκτικών, πλαστικών μπουκαλιών) Χρήση λαμπτήρων υψηλής απόδοσης 77 7 16 73 8 18 1 Χρήση ενεργειακά αποδοτικών συσκευών Διατήρηση της θερμοκρασίας θέρμανσης / θερμοστάτη σε χαμηλά επίπεδα για την εξοικονόμηση ενέργειας Χρήση φυτών που χρειάζονται λιγότερο νερό Χρήση ανακυκλώσιμου χαρτιού τουαλέτας Χρήση ανακυκλώσιμου χαρτιού αλληλογραφίας 70 9 20 1 60 15 23 2 45 21 32 2 18 4 77 1 7 1 92 Πολύ Συχνά / Συχνά Μερικές Φορές Σπάνια / Ποτέ ΔΓ/ΔΑ Τον τελευταίο χρόνο, πόσο συχνά θα λέγατε ότι στην καθημερινή σας ζωή κάνατε
Περιβαλλοντικές στάσεις & αντιλήψεις Η χρήση εναλλακτικών πηγών νερού (όπως το αφαλατωμένο και ποιοτικά αποκατεστημένο νερό) είναι ο καλύτερος τρόπος να καταπολεμηθεί η έλλειψη νερού 96 3 1 Νοικοκυριά σαν το δικό μου δεν θα έπρεπε να κατηγορούνται για τα περιβαλλοντικά προβλήματα που προκαλούνται από τη ζήτηση για νερό 96 22 Προσέχω την κατανάλωση νερού που κάνω μόνο όταν βοηθά στο να μειώσω το κόστος του λογαριασμού του νερού 49 4 47 Συμφωνούν Ούτε συμφωνούν ούτε διαφωνούν Διαφωνούν Από τις παραπάνω προτάσεις θα ήθελα να μου πείτε για κάθε μία χωριστά αν συμφωνείτε ή διαφωνείτε με αυτές.
Χρήση νερού, αντιλήψεις και στάση 0 10 m3 3,2 11 20 m3 8,6 21 40 m3 14,4 41 80 m3 7,6 81 120 m3 121 160 m3 Πάνω από 300 m3 1,8 0,6 0,2 ΔΓ/ΔΑ 63,7 Πόση είναι περίπου η κατανάλωση νερού ανά λογαριασμό που κάνετε σε κυβικά μέτρα (m3) σύμφωνα με τους λογαριασμούς νερού που σας έρχονται;
Χρήση νερού, συνήθειες εξοικονόμησης Σιγουρεύομαι ότι οι βρύσες δεν στάζουν 96 3 1 Κλείνω τη βρύση όταν βουρτσίζω τα δόντια μου 94 4 2 Κλείνω τη βρύση όταν σαπουνίζομαι 93 5 2 Κλείνω τη βρύση όταν πλένω τα πιάτα 92 4 4 Πολύ Συχνά / Συχνά Μερικές Φορές Σπάνια / Ποτέ Πόσο συχνά θα λέγατε ότι κάνετε κάτι από τα παραπάνω στην καθημερινή σας ζωή;
Μπαλκόνι με φυτά 82.4 17.6 Κήπο με φρούτα και λαχανικά 28.3 71.5 0.2 Κήπο με γρασίδι 24.4 75.6 Spa - Τζακούζι 0.8 99.2 Μεγάλη πισίνα 0.8 99.2 Διακοσμητικό συντριβάνι 0.2 99.8 Ναι Όχι ΔΓ/ΔΑ Τι από τα παραπάνω διαθέτει το νοικοκυριό σας;
Ναι 2% Όχι 98% Υπάρχει τοπικό σύστημα ανακύκλωσης νερού στο σπίτι / στην πολυκατοικία / στη γειτονιά σας;
Ναι 2% Όχι 98% Υπάρχει τοπικό σύστημα συλλογής βρόχινου νερού στο σπίτι / στην πολυκατοικία / στη γειτονιά σας;
34 30 24 Λίγο / Καθόλου 54% 12 Πολύ Αρκετά Λίγο Καθόλου Πολύ / Αρκετά 46% Τον τελευταίο χρόνο, τους τελευταίους δώδεκα μήνες, πόσο θα λέγατε ότι προσπαθήσατε για να βρείτε πληροφορίες για θέματα που σχετίζονται με το νερό (π.χ. ανακύκλωση νερού, αφαλάτωση, εξοικονόμηση νερού, βρόχινο νερό, κ.λπ.);
Στάσεις απένταντι στην εξοικονόμηση νερού Οι αγρότες έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο στους υδάτινους πόρους απ ότι οι οικιακοί χρήστες νερού 95 22 1 Μπορώ να χρησιμοποιώ όσο νερό θέλω από το πηγάδι / τη γεώτρησή μου 86 4 7 3 Δεν αισθάνομαι ότι πρέπει να κάνω εγώ οικονομία στο νερό εάν ο υπόλοιπος κόσμος κάνει κατάχρηση 2 5 93 Θα κάνω οικονομία στο νερό μόνο αν μου επιβληθεί με κανονισμό 12 97 Συμφωνούν Ούτε - ούτε Διαφωνούν ΔΓ/ΔΑ Από τις παραπάνω προτάσεις θα ήθελα να μου πείτε για κάθε μία χωριστά αν συμφωνείτε (απόλυτα ή μάλλον) ή διαφωνείτε (απόλυτα ή μάλλον) με αυτές.
Ναι 26% Όχι 74% Έχετε υποστεί ποτέ περιορισμούς στη χρήση του νερού;
65 Συμφωνούν 22% Διαφωνούν 76% 13 9 11 Συμφωνώ απόλυτα Μάλλον συμφωνώ Μάλλον διαφωνώ Διαφωνώ απόλυτα ΔΓ/ΔΑ 2 ΔΓ/ΔΑ 2% Πόσο θα λέγατε ότι συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την παρακάτω πρόταση: «Είμαι διατεθειμένος/η να ξοδέψω επιπλέον χρήματα προκειμένου να αποκτήσω συσκευές εξοικονόμησης νερού»; Θα λέγατε ότι
ΠΣΠ ΝΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ Συμφωνούν 19 35 Διαφωνούν 79 65 ΔΓ/ΔΑ 2 0 Πόσο θα λέγατε ότι συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την παρακάτω πρόταση: «Είμαι διατεθειμένος/η να ξοδέψω επιπλέον χρήματα προκειμένου να αποκτήσω συσκευές εξοικονόμησης νερού»; Θα λέγατε ότι (Κατά γεωγραφική περιοχή,%)
Ναι 2,6% ΔΓ/ΔΑ 0,2% Όχι 97,2% Έχει τύχει να ακούσετε ή να διαβάσετε κάτι σχετικά με την έννοια «Γκρι Νερό»;
ΠΣΠ ΝΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ Ναι 1,5 3,5 Όχι 98,5 96,2 ΔΓ/ΔΑ 0,0 0,4 Έχει τύχει να ακούσετε ή να διαβάσετε κάτι σχετικά με την έννοια «Γκρι Νερό»;
Έως 500 501-1.000 1.001-1.500 1.501-2.000 Πάνω από 2.000 Ναι 0,0 2,7 1,9 2,4 7,1 Όχι 100,0 97,3 97,2 97,6 92,9 ΔΓ/ΔΑ 0,0 0,0 0,9 0,0 0,0 Έχει τύχει να ακούσετε ή να διαβάσετε κάτι σχετικά με την έννοια «Γκρι Νερό»;
Ναι, είναι το νερό που προέρχεται από τη χρήση του νεροχύτη, πλυντηρίου πιάτων, πλυντηρίου ρούχων, μπανιέρας & νιπτήρα μπάνιου το οποίο μπορεί να επεξεργαστεί και να ξαναχρησιμοποιηθεί για άλλες οικιακές χρήσεις (πχ πότισμα κήπου, γλαστρών, γέμισμα πισίνας) (ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) 62,0% Ναι, είναι το νερό που προέρχεται από τη χρήση του νεροχύτη, πλυντηρίου πιάτων, πλυντηρίου ρούχων, μπανιέρας & νιπτήρα μπάνιου το οποίο μπορεί να επεξεργαστεί και να ξαναχρησιμοποιηθεί για άλλες οικιακές χρήσεις (πχ πότισμα κήπου, γλαστρών, γέμισμα πισίνα Ναι (ΛΑΘΟΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) 23.0% Όχι, δεν γνωρίζω 15.0% Θα ήθελα τώρα να μου πείτε αν γνωρίζετε τι είναι το «Γκρι Νερό» (Απαντούν μόνο όσοι έχει τύχει να ακούσουν ή να διαβάσουν σχετικά με την έννοια «Γκρι Νερό» αυθόρμητη απάντηση,%)
18-34 ετών 35-54 ετών 55 ετών & άνω Ναι (ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) 100,0 66,7 55,6 Ναι (ΛΑΘΟΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) 0,0 0,0 33,3 Όχι, δεν γνωρίζω 0,0 33,3 11,1 Θα ήθελα τώρα να μου πείτε αν γνωρίζετε τι είναι το «Γκρι Νερό» (Απαντούν μόνο όσοι έχει τύχει να ακούσουν ή να διαβάσουν σχετικά με την έννοια «Γκρι Νερό» αυθόρμητη απάντηση, κατά ηλικιακή κατηγορία,%)
Ναι 8.0% Όχι 71.3% ΔΓ/ΔΑ 0.8% Εξαρτάται το κόστος επεξεργασίας 19.9% Το «Γκρι Νερό» είναι το νερό που προέρχεται από τη χρήση του νεροχύτη, πλυντηρίου πιάτων, πλυντηρίου ρούχων, μπανιέρας & νιπτήρα μπάνιου το οποίο μπορεί να επεξεργαστεί και να ξαναχρησιμοποιηθεί για άλλες οικιακές χρήσεις (π.χ. πότισμα κήπου, γλαστρών). Εσάς θα σας ενδιέφερε να χρησιμοποιήσετε αυτό το νερό για άλλες οικιακές χρήσεις στο νοικοκυριό σας;
Έως 500 501-1.000 1.001-1.500 1.501-2.000 Πάνω από 2.000 Ναι 5,3 6,8 9,3 12,0 12,5 Όχι 86,8 77,4 67,6 62,7 58,9 Εξαρτάται από το κόστος επεξεργασίας 7,9 15,8 23,1 22,9 26,8 ΔΓ/ΔΑ 0,0 0,0 0,0 2,4 1,8 Το «Γκρι Νερό» είναι το νερό που προέρχεται από τη χρήση του νεροχύτη, πλυντηρίου πιάτων, πλυντηρίου ρούχων, μπανιέρας & νιπτήρα μπάνιου το οποίο μπορεί να επεξεργαστεί και να ξαναχρησιμοποιηθεί για άλλες οικιακές χρήσεις (π.χ. πότισμα κήπου, γλαστρών). Εσάς θα σας ενδιέφερε να χρησιμοποιήσετε αυτό το νερό για άλλες οικιακές χρήσεις στο νοικοκυριό σας; (Κατά συνολικό μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα,%)
Νερό από δημόσια αφαλάτωση 52 42 6 Ιδιωτική συλλογή βρόχινου νερού 50 46 4 Ανακυκλωμένο νερό από ιδιωτική χρήση (εκτός λυμάτων τουαλέτας) 26 69 5 Νερό από δημόσια επεξεργασμένα αστικά λύματα 25 70 5 Κατάλληλη Ακατάλληλη ΔΓ/ΔΑ Προκειμένου να αυξηθεί ο όγκος του νερού που είναι διαθέσιμος για οικιακή κατανάλωση στην Αττική, θα ήθελα να μου πείτε πόσο κατάλληλη θεωρείτε κάθε μία από τις παραπάνω εναλλακτικές πηγές νερού;
Ναι 8,4% ΔΓ/ΔΑ 1,8% Όχι 89,8% Έχετε χρησιμοποιήσει ποτέ νερό που προέρχεται από δημόσιο σύστημα επεξεργασίας αστικών λυμάτων, δημόσιο σύστημα αφαλάτωσης νερού, ιδιωτικό σύστημα ανακύκλωσης νερού ιδιωτικής χρήσης (εκτός λυμάτων τουαλέτας) ή ιδιωτικό σύστημα συλλογής βρόχινου νερού;
Οι κίνδυνοι για την υγεία Η ενημέρωση για το θέμα Το κόστος λειτουργίας και συντήρησης του συστήματος 22,6 37,7 53,1 Το κόστος αγοράς του συστήματος Το επίπεδο δημόσιας αποδοχής του συστήματος Άλλες περιβαλλοντικές επιπτώσεις 5,4 4,4 13,4 Η κατανάλωση ενέργειας (έκλυση διοξειδίου του άνθρακα CO2) Η ενδυνάμωση των τοπικών φορέων Ο χρόνος της εφαρμογής Τα σημεία τοποθέτησης του συστήματος κατά περιοχές 3,8 3,4 1,4 0,4 Αξιόπιστος οργανισμός ελέγχου Το κατάλληλο επιστημονικό προσωπικό ΔΓ/ΔΑ 0,4 0,2 2,8 Κατά τη γνώμη σας, προκειμένου να τεθούν σε εφαρμογή τεχνολογίες συλλογής νερού από εναλλακτικές πηγές, ποια από τα παραπάνω κριτήρια πρέπει να ληφθούν κυρίως υπόψη; (Σύνολο δείγματος, πολλαπλές απαντήσεις,%)
να πλύνετε τα ρούχα / βάλετε πλυντήριο; 46 53 1 να κάνετε ντους / μπάνιο; 40 59 1 να βουρτσίσετε στα δόντια σας; 37 62 1 να μαγειρέψετε; 32 67 1 να πιείτε νερό; 21 78 1 Πιθανό Μη πιθανό ΔΓ/ΔΑ Φανταστείτε ότι ζείτε σε μια πόλη όπου υπάρχει περιορισμένη διαθεσιμότητα πόσιμου νερού, υπάρχουν υποχρεωτικοί περιορισμοί στη χρήση του νερού, ενώ υπάρχει άμεσα διαθέσιμο, χωρίς περιορισμούς, νερό από κάποια εναλλακτική πηγή (από δημόσιο σύστημα επεξεργασίας αστικών λυμάτων ή / και από δημόσιο σύστημα αφαλάτωσης νερού). Εσείς προσωπικά, πόσο πιθανό θα λέγατε ότι θα χρησιμοποιούσατε το νερό αυτό για
Ναι 8,0% Όχι 84,8% ΔΓ/ΔΑ 0,4% Εξαρτάται 6,8% Θα ήσασταν πρόθυμος/η να γίνεται ιδιοκτήτης ενός ιδιωτικού συστήματος ανακύκλωσης νερού ιδιωτικής χρήση (εκτός λυμάτων τουαλέτας) και υπεύθυνος για τη σωστή λειτουργία και συντήρησή του;
Έως 500 501-1.000 1.001-1.500 1.501-2.000 Πάνω από 2.000 Ναι 5,3 8,2 12,0 12,0 17,9 Όχι 89,5 87,0 78,7 83,1 71,4 Εξαρτάται 5,3 4,8 9,3 3,6 10,7 ΔΓ/ΔΑ 0,0 0,0 0,0 1,2 0,0 Θα ήσασταν πρόθυμος/η να γίνετε ιδιοκτήτης ενός συστήματος ιδιωτικής συλλογής βρόχινου νερού και υπεύθυνος για τη σωστή λειτουργία και συντήρησή του; (Κατά συνολικό μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα,%)
Ναι 9,4% Όχι 84,4% ΔΓ/ΔΑ 0,2% Εξαρτάται 6,0% Θα ήσασταν πρόθυμος/η να γίνεται ιδιοκτήτης ενός συστήματος ιδιωτικής συλλογής βρόχινου νερού και υπεύθυνος για τη σωστή λειτουργία και συντήρησή του;
Συμπεράσματα λίγοι γνωρίζουν είναι επιφυλακτικοί χρειάζεται ενημέρωση η λύση πρέπει να είναι οικονομικά ελκυστική