Κακοποίηση Ζώων Συντροφιάς VPRC VPRC Δ.1
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ VPRC- - Εμπιστευτικό Proastiakos.net 17993 // Δ.2
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η VPRC, με την ευαισθησία που τη διακρίνει σε θέματα που αφορούν στα ζώα συντροφιάς, έκρινε σκόπιμο στην παρούσα συγκυρία να πραγματοποιήσει έρευνα με ένα και μοναδικό ερώτημα: Την στάση του πληθυσμού της χώρας απέναντι στην κακοποίηση και δηλητηρίαση ζώων συντροφιάς. Τον τελευταίο καιρό έχει παρατηρηθεί ότι πληθαίνουν τα περιστατικά κακοποίησης και δηλητηρίασης ζώων συντροφιάς. Θεωρήσαμε καθήκον και υποχρέωση της VPRC να συμβάλλει με αυτό τον τρόπο στον προβληματισμό γύρω από απαράδεκτες και βάναυσες συμπεριφορές απέναντι στα ζώα συντροφιάς, είτε πρόκειται για δεσποζόμενα είτε για μη δεσποζόμενα. Σημειώνεται ότι η παρούσα προσέγγιση αφορά στην ενεργητική μορφή κακοποίησης και όχι στην παθητική. Η παθητική κακοποίηση είναι φαινόμενο που συναντά κανείς συχνά στη χώρα μας. Τα βαθιά κίνητρα που οδηγούν τους ανθρώπους σε συμπεριφορές ενεργητικής και παθητικής κακοποίησης αφορούν κυρίως σε ελλείμματα παιδείας, γνώσης και σεβασμού απέναντι στα ζώα. Η διερεύνηση όλων των παραπάνω αποτελούν αντικείμενο αυτοτελούς έρευνας προκειμένου να διευκρινιστούν, στο βαθμό όπου αυτό είναι εφικτό, τα ποσοτικά χαρακτηριστικά των φαινομένων. VPRC Δ.3
ΑΝΘΡΩΠΟΙ & ΖΩΑ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑΣ Κατά την Constance Perrin «η αμφιθυμική στάση του ανθρώπου, ειδικότερα απέναντι στο σκύλο, που αποτελεί το συμβολικό ρόλο του αρχέτυπου αφοσίωσης, οφείλεται στο γεγονός ότι ξυπνάει / ενεργοποιεί στο υποσυνείδητό μας μνήμες της παιδικής ηλικίας και της σχέσης με τους γονείς μας και μαζί και τις εντάσεις που αναπτύσσονται κατά τη διαδικασία ενηλικίωσης και αποχωρισμού». VPRC Δ.4
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Προκειμένου να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα επιλέχθηκε η τεχνική της επιλογής μέσα από διαφορετικές απόψεις οι οποίες καλύπτουν όλο το φάσμα της στάσης απέναντι στο φαινόμενο. Προτιμήθηκε αυτός ο τρόπος σε σχέση με τις επιλογές «Διαφωνώ- Συμφωνώ», γιατί με αυτού του τύπου τη διλημματική τεχνική θα «χανόταν» η αποτύπωση των ενδιάμεσων περιοχών που χαρακτηρίζονται από χαλαρή αντιμετώπιση του φαινομένου. Προτάθηκε δηλαδή στους ερωτώμενους μια σειρά από απόψεις οι οποίες περιέχουν επιλογές που ξεκινούν από την κάθετη τοποθέτηση ότι η κακοποίηση και η δηλητηρίαση των ζώων συντροφιάς αποτελεί εγκληματική ενέργεια και πρέπει να τιμωρείται αυστηρά, και καταλήγουν στην άποψη ότι «ζώα είναι - δεν τρέχει τίποτα». Ενδιάμεσα στις δύο αυτές περιπτώσεις προτάθηκαν επιλογές που μας έδωσαν τη δυνατότητα να ανιχνεύσουμε λιγότερο κατηγορηματικές απόψεις απέναντι στο φαινόμενο: οι απόψεις ότι «Είναι αναγκαίο κακό επειδή έχει αυξηθεί ο αριθμός των αδέσποτων ζώων», ότι «Είναι πράξη υπευθυνότητας για την προστασία των περιοχών από τα αδέσποτα και τις αρρώστιες που μεταφέρουν», ότι «Οι αρχές αδιαφορούν, δεν εφαρμόζουν τους σχετικούς νόμους και το πρόβλημα των αδέσποτων διογκώνεται» και ότι το ζήτημα «Τους αφήνει αδιάφορους / Δεν τους απασχολεί» αποτελούν την ενδιάμεση, κατά κάποιο τρόπο, περιοχή η οποία υποδηλώνει ουσιαστικά και καταδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος, δεδομένου ότι τα ποσοστά που συγκεντρώνουν οι απόψεις αυτές δεν είναι αμελητέα. VPRC Δ.5
ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΖΩΩΝ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑΣ Τις τελευταίες μέρες έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα κακοποίησης / δηλητηρίασης σκύλων και γατιών σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Εσείς προσωπικά πώς θα χαρακτηρίζατε αυτές τις ενέργειες; (Σύνολο δείγματος, %) Πρόκειται για εγκληματικές ενέργειες και πρέπει να τιμωρούνται αυστηρά 75 Οι αρχές αδιαφορούν, δεν εφαρμόζουν τους σχετικούς νόμους και το πρόβλημα αδέσποτων διογκώνεται 16 Είναι αναγκαίο κακό, επειδή έχει αυξηθεί ο αριθμός των αδέσποτων ζώων Είναι πράξη υπευθυνότητας, για την προστασία των περιοχών από τα αδέσποτα και τις αρρώστιες που μεταφέρουν Με αφήνει αδιάφορο / Δεν με απασχολεί 1 2 2 ΔΓ/ΔΑ 4 VPRC Δ.6
ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΖΩΩΝ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑΣ (Κατά φύλο) Τις τελευταίες μέρες έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα κακοποίησης / δηλητηρίασης σκύλων και γατιών σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Εσείς προσωπικά πώς θα χαρακτηρίζατε αυτές τις ενέργειες; (Κατά φύλο, %) Πρόκειται για εγκληματικές ενέργειες και πρέπει να τιμωρούνται αυστηρά 74 76 Οι αρχές αδιαφορούν, δεν εφαρμόζουν τους σχετικούς νόμους και το πρόβλημα αδέσποτων διογκώνεται Είναι αναγκαίο κακό, επειδή έχει αυξηθεί ο αριθμός των αδέσποτων ζώων Είναι πράξη υπευθυνότητας, για την προστασία των περιοχών από τα αδέσποτα και τις αρρώστιες που μεταφέρουν Με αφήνει αδιάφορο / Δεν με απασχολεί 2 2 2 2 1 2 16 16 ΔΓ/ΔΑ 2 5 Άνδρες Γυναίκες VPRC Δ.7
ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ Εξετάζοντας τα ευρήματα στο σύνολο του πληθυσμού της χώρας διαπιστώνεται ότι το 75% του πληθυσμού θεωρεί ότι οι πράξεις βασανισμού / κακοποίησης και δηλητηρίασης ζώων συντροφιάς είναι μια εγκληματική ενέργεια η οποία πρέπει να τιμωρείται αυστηρά. Δεν παρατηρούνται σημαντικές διαφοροποιήσεις ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες. Στην συνέχεια η άποψη ότι «οι αρχές αδιαφορούν, δεν εφαρμόζουν τους νόμους με αποτέλεσμα ο αριθμός των αδέσποτων να διογκώνεται» συγκεντρώνει ποσοστό 16%. Είναι προφανές ότι παρατηρείται ανοχή και χαλαρή αντιμετώπιση του φαινόμενου των κακοποιήσεων/ δηλητηριάσεων. Δηλαδή ποσοστό 16% του πληθυσμού θεωρεί ότι τα φαινόμενα αυτά αποτελούν μια λογική συνέπεια και κυρίως οφείλονται στην αδιαφορία των αρμοδίων αρχών. Οι απόψεις που αποτελούν τον σκληρό πυρήνα της ανοχής απέναντι στις πράξεις βασανισμού και δηλητηρίασης και θεωρούν τα φαινόμενα αυτά «αναγκαίο κακό» και «πράξη υπευθυνότητας προκειμένου να προστατεύεται ο άνθρωπος από τις αρρώστιες που μεταφέρουν τα αδέσποτα ζώα» συγκεντρώνουν ποσοστό 2% ηκάθεμία. Πραγματικά είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι 4% του γενικού πληθυσμού συμφωνεί με αυτές τις οριακές απόψεις. Στη συνέχεια ποσοστό 1% εμφανίζει στάση αδιάφορη απέναντι σε αυτά τα φαινόμενο, και τέλος ποσοστό 4% δεν έχει άποψη ή δεν επιθυμεί να απαντήσει. Παραπάνω αποτυπώθηκαν οι απόψεις του γενικού πληθυσμού και στη συνέχεια θα μελετήσουμε πως τοποθετείται ο γενικός πληθυσμός όσον αφορά στην ηλικία, στο επίπεδο εκπαίδευσης, και τέλος στην γεωγραφική περιοχή που κατοικεί. VPRC Δ.8
ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΖΩΩΝ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑΣ (Κατά ηλικιακή κατηγορία) Τις τελευταίες μέρες έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα κακοποίησης / δηλητηρίασης σκύλων και γατιών σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Εσείς προσωπικά πώς θα χαρακτηρίζατε αυτές τις ενέργειες; (Κατά ηλικιακή κατηγορία, %) 18-24 ετών 25-34 ετών 35-44 ετών 45-54 ετών 55-64 ετών 65 ετών + Πρόκειται για εγκληματικές ενέργειες και πρέπει να τιμωρούνται αυστηρά Είναι αναγκαίο κακό, επειδή έχει αυξηθεί ο αριθμός των αδέσποτων ζώων Είναι πράξη υπευθυνότητας, για την προστασία των περιοχών απότααδέσποτακαιτις αρρώστιες που μεταφέρουν 79 83 75 79 72 72 0 1 3 2 2 3 0 1 1 2 2 3 Οι αρχές αδιαφορούν, δεν εφαρμόζουν τους σχετικούς νόμους και το πρόβλημα αδέσποτων διογκώνεται 14 14 16 15 19 16 Με αφήνει αδιάφορο / Δεν με απασχολεί 0 1 1 1 2 2 Ζώα είναι, δεν τρέχει τίποτα 0 0 1 0 0 0 ΔΓ/ΔΑ 7 0 3 3 2 5 VPRC Δ.9
ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Παρατηρείται ότι οι μικρότερες ηλικίες και ειδικά οι ηλικιακές κατηγορίες 18-24 ετών και 25-34 ετών εμφανίζουν ποσοστά σαφώς υψηλότερα του μέσου όρου. Η άποψη ότι πράξεις βασανισμού και δηλητηρίασης αποτελούν εγκληματική ενέργεια συγκεντρώνουν ποσοστά 79% για την ηλικιακή κατηγορία 18-24 ετών και ποσοστό 83% για την ηλικιακή κατηγορία 25-34 ετών έναντι του ποσοστού 75% που εμφανίζει ο γενικός πληθυσμός. Παρατηρείται επίσης ότι η άποψη περί της αδιαφορίας των αρχών και διόγκωσης του αριθμού των αδέσποτων δεν επηρεάζεται από την ηλικία. VPRC Δ.10
ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΖΩΩΝ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑΣ (Κατά επίπεδο εκπαίδευσης) Τις τελευταίες μέρες έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα κακοποίησης / δηλητηρίασης σκύλων και γατιών σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Εσείς προσωπικά πώς θα χαρακτηρίζατε αυτές τις ενέργειες; (Κατά επίπεδο εκπαίδευσης, %) Κατώτερη Μέση Ανώτερη Πρόκειται για εγκληματικές ενέργειες και πρέπει να τιμωρούνται αυστηρά 71 75 78 Είναι αναγκαίο κακό, επειδή έχει αυξηθεί ο αριθμός των αδέσποτων ζώων 2 2 2 Είναι πράξη υπευθυνότητας, για την προστασία των περιοχών από τα αδέσποτα και τις αρρώστιες που μεταφέρουν Οι αρχές αδιαφορούν, δεν εφαρμόζουν τους σχετικούς νόμους και το πρόβλημα αδέσποτων διογκώνεται 4 1 1 17 16 16 Με αφήνει αδιάφορο / Δεν με απασχολεί 1 1 2 Ζώα είναι, δεν τρέχει τίποτα 0 0 0 ΔΓ/ΔΑ 4 4 2 VPRC Δ.11
ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Εξετάζοντας τη στάση των ερωτώμενων απέναντι στο φαινόμενο κακοποίησης / δηλητηρίασης των ζώων παρατηρείται ότι η στάση, σε ένα βαθμό, όχι μεγάλο όμως, συνδέεται με το επίπεδο εκπαίδευσης. Απόφοιτοι κατώτερης εκπαίδευσης εμφανίζουν μεγαλύτερη ανοχή. Θεωρούν τις πράξεις αυτές εγκληματικές ενέργειες σε ποσοστό 71% σε σχέση με 75% όσων είναι απόφοιτοι μέσης εκπαίδευσης και 78% όσων είναι απόφοιτοι ανώτερης / ανώτατης. Ταυτόχρονα όμως διαπιστώνεται ότι δεν εμφανίζονται σημαντικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με τα ποσοστά όπως αυτά εμφανίζονται στο σύνολο του πληθυσμού. Και σε αυτή την άποψη δεν παρατηρούνται διαφοροποιήσεις σε σχέση με το ότι οι αρχές αδιαφορούν και ο αριθμός των αδέσποτων διογκώνονται. Ανεξάρτητα από το επίπεδο εκπαίδευσης οι ερωτώμενοι εμφανίζουν ομοιόμορφη συμπεριφορά και τα ποσοστά που διαμορφώνονται εμφανίζουν αμελητέες διαφοροποιήσεις. VPRC Δ.12
ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΖΩΩΝ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑΣ (Κατά γεωγραφική περιοχή) 1/2 Τις τελευταίες μέρες έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα κακοποίησης / δηλητηρίασης σκύλων και γατιών σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Εσείς προσωπικά πώς θα χαρακτηρίζατε αυτές τις ενέργειες; (Κατά γεωγραφική περιοχή, %) Αθήνα Νοτιοανατολική Αθήνα Βόρεια Αθήνα Δυτική Αθήνα Πειραιάς Υπόλοιπο Αττικής Πρόκειται για εγκληματικές ενέργειες και πρέπει να τιμωρούνται αυστηρά 82 81 73 64 83 70 Είναι αναγκαίο κακό, επειδή έχει αυξηθεί ο αριθμός των αδέσποτων ζώων 31 0 0 2 0 4 Είναι πράξη υπευθυνότητας, για την προστασία των περιοχών από τα αδέσποτα και τις αρρώστιες που μεταφέρουν Οι αρχές αδιαφορούν, δεν εφαρμόζουν τους σχετικούς νόμους και το πρόβλημα αδέσποτων διογκώνεται 2 2 0 3 0 4 8 10 13 24 12 21 Με αφήνει αδιάφορο / Δεν με απασχολεί 0 0 3 0 2 0 Ζώα είναι, δεν τρέχει τίποτα 0 0 0 0 0 0 ΔΓ/ΔΑ 6 7 10 7 2 2 VPRC Δ.13
ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΖΩΩΝ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑΣ (Κατά γεωγραφική περιοχή) 2/2 Τις τελευταίες μέρες έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα κακοποίησης / δηλητηρίασης σκύλων και γατιών σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Εσείς προσωπικά πώς θα χαρακτηρίζατε αυτές τις ενέργειες; (Κατά γεωγραφική περιοχή, %) ΠΣΠ Αν. Μακεδονία - Θράκη Κεντρική Μακεδονία Δυτ. Μακεδονία Ήπειρος Θεσσαλία Στερεά Ελλάδα Δυτ. Ελλάδα Πελοπόν - νησος Κρήτη Νησιά Αιγαίου Νησιά Ιονίου Πρόκειται για εγκληματικές ενέργειες και πρέπει να τιμωρούνται αυστηρά Είναι αναγκαίο κακό, επειδή έχει αυξηθεί ο αριθμός των αδέσποτων ζώων Είναι πράξη υπευθυνότητας, για την προστασία των περιοχών από τα αδέσποτα και τις αρρώστιες που μεταφέρουν 75 75 65 77 76 81 77 78 73 82 69 67 2 0 6 9 4 2 2 2 2 3 0 0 2 0 2 0 0 0 2 0 6 3 5 0 Οι αρχές αδιαφορούν, δεν εφαρμόζουν τους σχετικούς νόμους και το πρόβλημα αδέσποτων διογκώνεται 14 20 21 14 20 14 16 14 14 13 24 27 Με αφήνει αδιάφορο / Δεν με απασχολεί 2 2 1 0 0 2 0 5 4 0 0 7 Ζώα είναι, δεν τρέχει τίποτα 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ΔΓ/ΔΑ 5 4 5 0 0 2 2 2 2 0 2 0 VPRC Δ.14
ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ Εξετάζοντας τα αποτελέσματα κατά την γεωγραφική περιοχή κατοικίας των ερωτώμενων παρατηρούνται σημαντικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με το βαθμό ανοχής στα φαινόμενα κακοποίησης / βασανισμού / δηλητηρίασης ζώων. Η περιοχή της Δυτικής Αττικής θεωρεί αυτές τις πράξεις εγκληματική ενέργεια σε ποσοστό 64%, 11 ποσοστιαίες μονάδες κάτω από το ποσοστό που εμφανίζει ο γενικός πληθυσμός (75%), ακολουθεί η περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας με ποσοστό 65%, οι νήσοι του Ιονίου με ποσοστό 67%, οι νήσοι Αιγαίου με ποσοστό 69% καιτουπόλοιποαττικήςμε ποσοστό 70%. Οι ίδιες περιοχές εμφανίζουν αρκετά υψηλά ποσοστά στην άποψη ότι οι αρχές αδιαφορούν και ο αριθμός των αδέσποτων διογκώνεται. Σε αντίθεση, η περιοχή του Πειραιά εμφανίζει το υψηλότερο ποσοστό (83%) στην άποψη ότι πρόκειται για εγκληματική ενέργεια και ακολουθούν η περιοχή της Αθήνας και της Κρήτης με ποσοστό 82% και τέλος η περιοχή της Νοτιοανατολικής Αττικής και της Θεσσαλίας με ποσοστό 81%. Εντυπωσιάζει το γεγονός ότι στην Πελοπόννησο με ποσοστό 6% και στα νησιά του Αιγαίου με ποσοστό 5% θεωρούν τα φαινόμενα κακοποίησης και δηλητηρίασης πράξεις υπευθυνότητας επειδή προστατεύονται οι περιοχές από τις αρρώστιες που μεταφέρουν τα αδέσποτα ζώα. VPRC Δ.15
ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι όλα τα παραπάνω αποτελούν τις πρώτες ενδείξεις για το μέγεθος και τις διαστάσεις του ζητήματος, αποτυπώνουν τις γενικές τάσεις και αντιλήψεις που επικρατούν στην ελληνική κοινωνία και σε επιστημονικό επίπεδο δεν είναι εφικτό να συγκριθούν με προγενέστερα στοιχεία ερευνών διότι δεν υπάρχουν. Γενικό συμπέρασμα αποτελεί ότι το ποσοστό 25% του γενικού πληθυσμού που δεν χαρακτηρίζει τα περιστατικά κακοποίησης και δηλητηρίασης των ζώων συντροφιάς ως εγκληματική ενέργεια που χρήζει αυστηρής τιμωρίας κρίνεται ως υψηλό. Η διεθνής πρακτική και εμπειρία συνδέει την ανοχή σε αυτές τις συμπεριφορές με την ανοχή και σε άλλες βίαιες συμπεριφορές που σχεδόν πάντα έχουν αποδέκτες ανθρώπινα όντα. VPRC Δ.16