ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ ΑΝΕΤΑ ΜΑΙΑ ΜSc PhDc ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ Α.Τ.Ε.Ι.Θ
Τα τελευταία χρόνια οι εξετάσεις αποτέλεσαν αντικείμενο μελέτης. Οι αξιολόγηση των παραδοσιακών γραπτών και προφορικών εξετάσεων αποκάλυψαν πλεονεκτήματα και αδυναμίες. Η κριτική αξιολόγηση Βελτίωση και στη χρήση νέων μεθόδων εξετάσεων σε συνδυασμό με τις παραδοσιακές μεθόδους
ΣΚΟΠΟΣ Με σκοπό Αντικειμενική Έγκυρη Αξιολόγηση των γνώσεων δεξιοτήτων και στάσεων των φοιτητών. Προσπάθειες αναμόρφωσης των προγραμμάτων σπουδών με σκοπό την βελτίωση των μεθόδων εκπαίδευσης.
ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Οι εξετάσεις καθορίζουν τον τρόπο μελέτης Αυτό αποτυπώνεται στη διακήρυξη του Εδιμβούργου Γιατρό του αύριο Όπου η αξιολόγηση είναι μέσο διασφάλισης της ποιότητας εκπαίδευσης Κινητοποίησης των φοιτητών και προσανατολισμού της εκπαίδευσης τους
ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ 2002 Γενικό Ιατρικό συμβούλιo (GMC) στη Μεγάλη Βρετανία υπεύθυνο για την διασφάλιση ικανοποιητικής εκπαίδευσης των Ιατρικών σχολών περιγράφονται οι αρχές και οι τεχνικές αξιολόγησης Επίτευξη εκπαιδευτικών στόχων Αξιοπιστία και εγκυρότητα,σαφήνεια και κριτήρια αξιολόγησης Γνώσεις δεξιότητες στάσεις και συμπεριφορές με στόχο τον καθορισμό της καταλληλότητας για μετά το πτυχίο άσκηση του ιατρικού ή παραϊατρικού επαγγέλματος Εξεταστικό σύστημα ανοικτό και αδιάβλητο με συγκεκριμένες αρχές
Αξιολόγηση στην επικεντρωμένη στο αποτέλεσμα ιατρική εκπαίδευση Προϋποθέτει την προκαταβολική συμφωνία για τους εκπαιδευτικούς στόχους και διάδοση σε όλους τους εμπλεκόμενους (φοιτητές,εκπαιδευτές,κοινωνία) Τον καθορισμό του περιεχομένου του προγράμματος σπουδών,των μεθόδων εκπαίδευσης και αξιολόγησης με βάση τους εκπαιδευτικούς στόχους.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΠΡΟΤΥΠΑ Ο προσδιορισμός των στόχων μιας εξέτασης με βάση ένα από τα ακόλουθα τέσσερα πρότυπα.πρώτο ιατρικής σχολής Σκωτίας 1)Τι μπορεί να κάνει ο γιατρός η μαία η νοσηλεύτρια και κάθε επαγγελματίας υγείας 2 )Πως ο ιατρός προσεγγίζει την άσκηση 3)Ανάπτυξη επαγγελματικής στάσης
ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΥΡΑΜΥΔΑ ΤΟΥ MILLER δεξιοτήτων επίβλεψη γνώσεων Εφαρμογή στην πράξη Επίδειξη δεξιοτήτων υπό Εφαρμογή των Γ Γνώσεις
ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΤΥΠΟ Έρχεται σε συμφωνία με την ταξινόμηση του BLOOM όπου ο στόχος μιας εξέτασης είναι η εξέταση Γνώσεων Δεξιοτήτων Στάσεων Η επιλογή ενός από τα πρότυπα συμβάλει στο να γίνει ξεκάθαρο ποιος είναι ο στόχος της εξέτασης ως πρώτο βήμα του σχεδιασμού της
ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Στη διεθνή βιβλιογραφία περιγράφονται διάφορα εργαλεία που χρησιμοποιούνται στη αξιολόγηση 1)Γραπτές εξετάσεις 2)Προφορικές εξετάσεις(long case,short case) 3)Εξεταξεις κλινικών δεξιοτήτων (προσομοιώσεις όπως αντικειμενικά Δομημένη Εξέταση κλινικών Δεξιοτήτων (εξέταση OSCE)και οι εξετάσεις με υποδυόμενους ασθενείς 4)Εξετασεις στο περιβάλλον εργασίας 5)Προσωπικώς φάκελος με εργασίες (portfolio) 6)Αυτοαξιολόγηση περιλαμβάνοντας και προφορικές αναφορές αξιολόγησης
Εξέταση OSCE Eίναι η ποιο αξιόπιστη και έγκυρη μορφή εξέτασης κλινικών δεξιοτήτων σε συνθήκες προσομοιώσεις Εισήχθη το 1975 από τον R. Harten όπου οι φοιτητές περνούν από μια διαδοχική σειρά σταθμών Είναι μια κυκλική διαδρομή σταθμών όπου ένα φάσμα πρακτικών κλινικών δεξιοτήτων εξετάζονται από εξεταστές με την χρήση μιας προκατασκευασμένης αντικειμενικής φόρμας βαθμολογίας Σε κάθε σταθμό σε συγκεκριμένο χρόνο εκτελείται μια ενέργεια- δεξιότητα
4)Εξετασεις στο περιβάλλον εργασίας Ανάπτυξη μεθόδων εξετάσης στο κλινικό περιβάλλον Εποπτεία των εκπαιδευόμενων στο περιβάλλον εργασίας σε πραγματικούς ασθενείς (αξιολόγηση με χρήση καταλόγου βαθμολογίας σε συγκεκριμένους τομείς εκπαίδευσης) Χαμηλή αξιοπιστία της βαθμολογίας Επίσης τα ζητήματα κόστους και χρόνου δεν πρέπει να υποτιμούνται απαιτείται χρόνος προσωπικό σωστή εκπαίδευση και κινητοποίηση
Προσωπικός φάκελος (potfolio) Συλλογή κειμένων-εργασιών του εκπαιδευόμενου σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο Παρουσίαση των προσωπικών επιτευγμάτων συνοδευόμενα από μια κριτική ανάλυση Χρήσιμο εργαλείο για την επίτευξη των προκαθορισμένων στόχων Αξιολογείται η κριτική σκέψη η ικανότητα αυτοαξιολόγησης Χρησιμοποιείται κυρίως ως μέσο ενδιάμεσης αξιολόγησης
Χαρακτηριστικά εξέτασης Εγκυρότητα διακρίνεται σε: Εγκυρότητα περιεχομένου Εγκυρότητα σε σχέση με άλλη εξέταση Εγκυρότητα κατασκευής αντανακλά τη δυνατότητα μιας εξέτασης να μετρά πραγματικά εκείνα για τα οποία θεωρητικά κατασκευάστηκε.
Αξιοπιστία Είναι το μέτρο της επαναληψιμότητας συνοχής ακρίβειας της εξέτασης Τύποι αξιοπιστίας Αξιοπιστία μεταξύ των εξεταστών Αξιοπιστία εναλλακτικών μορφών Εσωτερική συνοχή
Εφαρμοσιμότητα Δυσκολίες και περιορισμοί μιας εξέτασης Υποδομή Παρουσία έμπειρων εξεταστών Κόστος Το κόστος πρέπει να συνεκτιμάται σε σχέση με τα οφέλη της μεθόδου στη διδασκαλία και τη διαδικασία της μάθησης
Επίδραση στον εκπαιδευόμενο και στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα Οι φοιτητές επηρεάζονται από τη μέθοδο που επιλέγεται για την εξέτασης τους Ο τύπος της εξέτασης καθορίζει τον τρόπο μελέτης των φοιτητών O Van Der Vleuten περιγράφει τέσσερις τρόπους με τους οποίους μια εξέταση επηρεάζει τη διαδικασία μάθησης α)του περιεχομένου β)τη μορφή ή τη δομή γ)τη μορφή των ερωτήσεων γ)τη συχνότητα τον χρόνο και το αριθμό των επαναλήψεων
Επιλογή κατάλληλου εργαλείου αξιολόγηση Η εξέταση γνώσεων δεξιοτήτων και στάσεων απαιτούν τη χρήση διαφορετικών εργαλείων αξιολόγησης Με βάση την πυραμίδα του Miller και λαμβάνοντας υπόψη την αξιοπιστία και εγκυρότητα κάθε μεθόδου προτείνονται συγκεκριμένες μορφές εξέτασης.
Αξιολόγηση γνώσεων και της εφαρμογής των γνώσεων Γνώσεις πολλαπλής επιλογής Εφαρμογή γνώσεων εκθέσεις προφορική εξέταση Η πρόσωπο με πρόσωπο προφορική εξέταση μπορεί να αξιολογηθεί καλύτερα η ικανότητα απομνημόνευσης και σύνθεσης πληροφοριών κυρίως στην Ευρώπη Στην Βόρειο Αμερική οι μέθοδοι αυτές έχουν αποκλειστεί λογω μη αποδεκτής αξιοπιστίας
Ανάπτυξη μεθόδων εξέταση μέσω επίλυσης κλινικών προβλημάτων Μέσα από επιλεγμένες κλινικές καταστάσεις Κλινικά σενάρια με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Δυσκολία κατασκευής ερωτήσεων που να εξετάζουν την εφαρμογή και όχι απλά την ανάκληση των γνώσεων Το ζητούμενο αποτελεί η αξιοπιστία των περιπτώσεων Συνδυασμό μεθόδων γραπτές εξετάσεις ερωτήσεις σε λέξεις κλειδιά -κλινικά σενάρια με αξιολόγηση βασικών σημείων Οι εκθέσεις και προφορικές εξετάσεις ενδείκνυνται για την αξιολόγηση σε θέματα δεοντολογίας και κανόνες ηθικής και δεοντολογίας
Αξιολόγηση της ικανότητας επίδειξης Σε συνθήκες προσομοίωσης Εξετάσεις υπό επίβλεψη Εστιάζουν στο περιεχόμενο Στο μεγάλο αριθμό δεξιοτήτων που εξετάζονται Υποδυόμενους ασθενείς Χρήση δομημένων και τυποποιημένων μέσων Αλληλεπίδραση εξεταστή και εξεταζομένου Χρήση φύλλων βαθμολογίας με μορφή καταλόγου με επιλογές η συνολικής βαθμολογίας.
Αποσαφήνιση του ρόλου μιας εξέτασης Μια εξέταση μπορεί να αποσκοπεί Στο να προβιβάσει Να απορρίψει το φοιτητή Να κατατάξει Να παρέχει ένα μέσο ανατροφοδότησης καθώς και να κινητοποίηση το φοιτητή
Ανάλογα με τον στόχο επιλέγεται ο τρόπος διαμόρφωσης της βαθμολογικής βάσης Η βαθμολογία με βάση την επίδοση του συνόλου των εξεταζομένων Στη βαθμολογία με βάση σαφή προκαθορισμένα κριτήρια Προσδιορισμός του χρόνου διεξαγωγής μιας εξέτασης
Αρμόδιοι για τις εξετάσεις Διεξαγωγή των εξετάσεων είναι Οι κυβερνητικές αρχές Υπουργείο υγείας Άλλες σχόλες Μια επιτροπή της σχολής Ο διευθυντής του τμήματος Οι διδάσκοντες Ακόμα και οι φοιτητές
Σύνοψη Μια εξέταση δεν μπορεί να εκτιμήσει όλους του εκπαιδευτικούς στόχους Χρειάζεται η δημιουργία ενός εξεταστικού συστήματος διαφορετικές μεθόδους για την αξιολόγηση γνώσεων δεξιοτήτων και συμπεριφορών Με υψηλή αξιοπιστία Υψηλοί εγκυρότητα εφαρμοσιμότητα και θετική επίδραση στους εκπαιδευόμενους
Το εξεταστικό σύστημα δεν πρέπει να είναι εξοντωτικό Να περιλαμβάνει γραπτές εξετάσεις Προφορικές Εξετάσεις κλινικών δεξιοτήτων σε συνθήκες προσομοίωσης Και πραγματικές συνθήκες Αλλά και άλλες μέθοδος που θα επιτρέπουν την αξιολογήσει τάσεων και συμπεριφορών
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας