ΜΙΝΟΠΕΤΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΦΥΣΙΚΟΣ - Ρ/Η ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΟ ΝΕΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΡΑΤΣΙΝΙ 2005
Εκδότης Κωνσταντίνος Μινόπετρος Δεκέμβριος 2005 ISBN 960-91847-3-1 Κωνσταντίνος Μινόπετρος Πανόρμου 93 18755 Κερατσίνι Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: kostasminopetros@mail.gr Τηλ.-fax: 2104002431
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Όντας υπεύθυνος του "Χημείου" στα σχολεία που υπηρέτησα σχεδόν αδιάκοπα από τον διορισμό μου στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, βρέθηκα να είμαι Υπεύθυνος του Νέου Εργαστηρίου (ΣΕΦΕ) από την αρχή του σχεδιασμού του μέχρι την υλοποίησή του και την έναρξη της χρήσης του. Ένα μέρος της εμπειρίας που απεκόμισα ασχολούμενος με το Νέο Εργαστήριο, νομίζω ότι θα μπορούσε να δημοσιευθεί και να βοηθήσει και άλλους Υπευθύνους ΣΕΦΕ, ώστε να εξοικονομήσουν χρόνο είτε στο σχεδιασμό είτε στην υλοποίηση θεμάτων που αφορούν την λειτουργία του Εργαστηρίου και την εκτέλεση εργαστηριακών ασκήσεων. Για την εκτέλεση εργαστηριακών ασκήσεων ήδη εκδίδεται πόνημά μου με τον τίτλο "Εργαστηριακές Ασκήσεις των μαθημάτων των Φυσικών Επιστημών Ενιαίου Λυκείου", ενώ στην λειτουργία του ΣΕΦΕ αναφέρεται η παρούσα εργασία, που χωρίζεται σε πέντε ενότητες. Η Πρώτη ενότητα περιέχει φωτογραφίες από το παλαιό εργαστήριο, το Χημείο, και το νέο Σχολικό Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών Η δεύτερη ενότητα αναφέρεται στην λειτουργία και η τρίτη στην εργονομία του Εργαστηρίου. Η τέταρτη περιέχει σύντομες περιγραφές και οδηγίες χρήσης βασικών οργάνων του Εργαστηρίου. Η πέμπτη περιέχει οδηγίες για κατασκευές απλών συσκευών και εξαρτημάτων που είναι χρήσιμα σε βασικές ασκήσεις και πιθανόν να μην υπάρχουν στο Εργαστήριο. Στην δεύτερη και στη τρίτη ενότητα κρίθηκε αναγκαίο για λόγους πληρότητας και ά- μεσης αναφοράς, να περιληφθούν αυτούσια οδηγίες του Γραφείου Εργαστηρίων της Διεύθυνσης Σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Στις δύο τελευταίες ενότητες τα επιμέρους θέματα έχουν την μορφή φυλλαδίου με ξεχωριστή για το καθένα αρίθμηση σελίδων. Προ πάντων όμως προτάσσονται λίγα λόγια για το σημαντικό έργο του Υπευθύνου του Εργαστηρίου, ο οποίος αντί τριών διδακτικών ωρών εβδομαδιαίως αναπληρώνει Παρασκευαστή πλήρους ωραρίου και όχι μόνον, αφού έχει υπό την ευθύνη του και την καλή λειτουργία και συντήρηση (31 εργαστηριακές ασκήσεις επί τον αριθμό των τμημάτων κάθε τάξης) αλλά και τον προγραμματισμό του Εργαστηρίου. Κερατσίνι, Οκτώβριος 2005 2 Μινόπετρος Κωνσταντίνος, Υπεύθυνος Σ.Ε.Φ.Ε. 2 ου Ενιαίου Λυκείου Περάματος
Λίγα λόγια για το σημαντικό έργο του Υπευθύνου του Σχολικού Εργαστηρίου Φυσικών Επιστημών ου Με την έναρξη του 21 αιώνα άρχισε να γίνεται πραγματικότητα η δημιουργία οργανωμένου Σχολικού Εργαστηρίου Φυσικών Επιστημών (Σ.Ε.Φ.Ε.) στα Ενιαία Λύκεια, με ε- νιαίο αρχιτεκτονικό και ηλεκτρομηχανολογικό σχέδιο, πανομοιότυπα έπιπλα και εξοπλισμό, και ενιαία διευθέτηση του υλικού. Σημαντικός παράγοντας στην πρώτη φάση της εγκατάστασης, του εξοπλισμού και της οργάνωσης του Σχολικού αυτού Εργαστηρίου (η οποία δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη στην περιοχή που υπηρετώ), απετέλεσε και αποτελεί ο Υπεύθυνος ΣΕΦΕ, ο οποίος, παράλληλα με τα άλλα καθήκοντα που έχει στο Σχολείο, καλείται: Να παραλαμβάνει και να ελέγχει τον εξοπλισμό. (Αυτό εκτός των άλλων σημαίνει συμπλήρωμα εντύπων, βιβλίων υλικού, φωτοτυπίες και επικύρωσή τους, διεκπεραίωση των αντιστοίχων δικαιολογητικών κάθε φορά που γίνεται παραλαβή.) Να διευθετεί τις συσκευές και τα όργανα στις κατάλληλες θέσεις στις οργανοθήκες, Να κάνει την σήμανση των οργανοθηκών, πάγκων και νιπτήρων, Να δημιουργήσει μια μικρή βιβλιοθήκη με τα σχολικά εγχειρίδια, τους εργαστηριακούς οδηγούς, τα τετράδια εργαστηριακών ασκήσεων και με ότι άλλο εκπαιδευτικό υλικό σχετικό με το εργαστήριο μπορεί να συγκεντρώσει, Να διαφυλάξει σε κατάλληλη θέση τα εγχειρίδια (manuals) των συσκευών και των οργάνων, Να φτιάξει (εγώ τουλάχιστον δεν βρήκα στην αγορά) βιβλίο συμβάντων και να φροντίζει να συμπληρώνεται κάθε φορά που χρησιμοποιείται το Εργαστήριο (Όλα αυτά βέβαια θα μπορούσε πολύ καλά να τα κάνει και ένας καλός παρασκευαστής (κατά προτίμηση συνάδελφος του κλ ΠΕ04), που θα ήταν πολύ χρήσιμος σε ένα σχολείο). Αλλά και στην επόμενη και φάση (που εξελίσσεται παράλληλα με την πρώτη), στη φάση της χρήσης του ΣΕΦΕ, σημαντικός παράγοντας είναι πάλι ο Υπεύθυνος του Εργαστηρίου. Μάλιστα η πιο σημαντική δουλειά του Υπευθύνου ΣΕΦΕ, είναι να δημιουργήσει μια παράδοση εκτέλεσης εργαστηριακών ασκήσεων στο Σχολείο (και όχι να ασχολείται συνέχεια με σύνταξη και αποστολή προγραμμάτων, εκθέσεων και λοιπών γραφειοκρατικών διαδικασιών). Αυτό σημαίνει: σταδιακή εκτέλεση όλο και περισσοτέρων κάθε χρονιά ασκήσεων (ανάλογα με τον εξοπλισμό του ΣΕΦΕ), από τον ίδιο τον Υπεύθυνο στις τάξεις που διδάσκει, ώστε να διαπιστώσει όλα τα προβλήματα (εξοπλισμού, διαμόρφωσης φύλλων εργασίας, οργάνωσης των υλικών της συγκεκριμένης άσκησης, χρόνου ολοκλήρωσης της άσκησης κλπ) και να τα λύσει προτού παρουσιαστούν στους άλλους συναδέλφους, Μινόπετρος Κωνσταντίνος, Υπεύθυνος Σ.Ε.Φ.Ε. 2 ου Ενιαίου Λυκείου Περάματος 3
φιλική προτροπή στους άλλους συναδέλφους των φυσικών επιστημών του σχολείου να ξεκινήσουν και αυτοί την εκτέλεση ασκήσεων, προτείνοντας κατ αρχήν αυτές που ήδη έχουν δοκιμαστεί και έχουν εκτελεστεί με επιτυχία, συμμετοχή του Υπευθύνου, ως Βοηθού, κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης των ασκήσεων από τους συναδέλφους καθηγητές, μέχρις ότου οι τελευταίοι αποκτήσουν ευχέρεια κινήσεων στο συγκεκριμένο Εργαστήριο. συντήρηση του Εργαστηρίου (που κι αυτό θα μπορούσε να το κάνει ένας καλός παρασκευαστής, υπό την καθοδήγηση του Υπευθύνου ΣΕΦΕ). Αυτά τα.λίγα. 4 Μινόπετρος Κωνσταντίνος, Υπεύθυνος Σ.Ε.Φ.Ε. 2 ου Ενιαίου Λυκείου Περάματος